Kiezers in bet distrii
J. W. VAN 'T HOFF
Bertels'
Opfokvoeder
EERSTE BLAD
No. 1 van lijst 5
ZATERDAG 6 APRIL 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 159
Het compas niet over boord
Buitenland
Stemt straks
Belangrijkste Nieuws,
Binnenland.
Maak er goede legsters van
door ze te voederen met
Vraag bij Uw leveranctef
Bertels' Oiiefabrieken N.V, A'darfi
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
In de deze week gehouden algemeene
vergadering van de Ghr. Hist. Unie, heeft
Jhr Mr de 'Geer zeer terecht betoogd, dat
het meer dan ooit, n u de tijd is, het
beginsel zuiver en gaaf te houden; het
in scherpsiprekende kleuren te vertoonen,
en het uit te dragen tot zegen van ons
volk.
Wat hier werd opgemerkt omtrent de
Chr. Hist. Unie geldt ook ten volle van
de A.R. partij. Enkele gedeelten van het
Sterke betoog van Mr de Geer laten wij
daarom hier volgen.
Als eerste reden om het beginsel juist
nu op den voorgrond te plaatsen werd
genoemd het f'edt. dat er stroomingen zijn,
die juist van de duisternis van dezen tijd
misbruik willen maken om te doen wat
hel daglicht niet zou kunnen verdragen en
de schermende hand te slaan aan de beste
tradities van ons volk.
„Ik denk aan de extremisten van links
en van rechts. Zij sturen aan op een
Staatsabsolutisme, dat niet alleen onze
burgerlijke vrijheden zou vernietigen,
maar ook de gewetensvrijheid der kerk
zou aantasten. De éénen vinden hun voor
beeld in Rusland, de anderen in Duitsch
land.
Van de geloofsvervolging in Rusland
zal ik u wel niet behoeven te spreiken. In
Duitschland is het nu zóóver gekomen,
dat ook predikanten naar een
concentratiekamp zijn gezon
den, ja dat onlangs honderden voor
gangers, die op Zondagmorgen gereed
stonden het Evangelie te gaan verkon
digen, in hun huis werden opgesloten, ter
wijl hun gemeente moest wachtende blij
ven.
En dit om geen andere reden dan om
dat zij1 voornemens waren een manifest
voor te lezen, waarin op deze sobere en
klare wijze bet Staatsabsolutisme werd
afgewezen „De Staat dankt zijn ge-zag
slechts aan het gebod van God, die ieder
menscfaelijk gezag -begrenst en bepaalt.
De Staat verliest zijn rechten en volmach
ten, zoo-dra bij zich in het -ge-waad van een
eeuwig rijk hult en zijn eigen gezag als
het opperste op ieder gebied van het
leven decreteert."
„Er wordt door onze nationaal-socia-
listen verzekerd, dat het hier te lande niet
zo-o'n vaart zal lo-open en -dat zij een ei-gen
Nederlandsche gedragslijn zullen volgen.
I-k ben overtuigd, -dat velen hunner dit
thans zichzelf opdringen en in -zoover te
goeder trouw zijn. Maar hun begin
sel zal -hen onverbi d de 11 ij Ik
meeslepen.
Trouwens -de geruststellende uitingen,
die hier nu van nationaal-socialistische
zijde worden vernomen, zijn in denzelfden
vorm in Duitschland gedaan, vóórdat het
régime daar zege-vierde. Men zou de 'kerk
in haar waarde laten; slechts -zou -de kerk
niet over den staat mogen heerschen. Dat
-dit beteekende, dat de staat wel over de
kerk zo-u mogen -heerschen, bleek eerst
later."
Met ernst waarschuwde de heer De
Geer om de gevaren, -die- zoowel van com
munisme al-s van het nationaal-socialisme
dreigen, niet te onderschatten.
„De nood van -dezen tijd is de groöte
gangmaker van deze stro-omingen, en zoo
lang wij niet weten, waar die nood ons
zal heen voeren, valt te rekenen met de
mogelijkheid, -dat het aantal slachtoffers
van faun onnederl-andsche dwaalleer, die
in -gewonen tijd hier geen -greintje kans
zou hebben, groote-r zal zijn dan wij ons
nu no-g kunnen voorstellen."
Daarom mag in de-zen tijd het beginsel
zeker niet schuil gaan.
„Het is -de ster, -die ons voor-gaat en
waarvan wij willen hopen, dat zij ook in
menig twijfel-end hart buiten onzen kring
licht -zal verspreiden.
Men heeft onzen tegenwoordigen toe
stand vergeleken met een schip op zee,
in hevi-gen storm. Het zal u duidelijk zijn,
dat wat o-ok in zulk een situatie over boord
geworpen mag worden, stellig niet het
kompas."
A'ls tweede reden, waarom het beginsel
juist in- dezen tijd bijzondere waar-de heeft,
werd genoemd -de verleiding, -die thans
voor velen bestaat om uitsluitend in op
portunisme heil te -zoeken.
„Dat de nood van -deze dagen bijzondere
eisohen stelt, en dat in „noodweer" wel
eens -dingen moeten gedaan worden, -die
onder normale verhoudingen zijn uitge
sloten, spreekt vanzelf. Maar het gevaar
bestaat, -dat dit een sfeer wekt, waarin
aan juiste beginselen weinig waarde meer
wordt gehecht. De grenzen van den „nood
weer" worden dan gemakkelijk overschre
den en antecedenten worden gesteld,
waarvan men in de toekomst berouw zal
hebben.
Wij moeten waken, dat ook in dit op
zicht -de duisternis van dezen tijd ons
niet het spoor bijster doet raken. De
toets van ons beginsel moet daarom voort
durend werkzaam blijven.
Oók, waar -dit noodig is, tegenover de
Regeerin-g. Wij bewijzen haar daarmee een
dienst, omdat wij haar wijzen op een ge
vaar, waaraan zij in de tegenwoordige
omstandigheden -wel in de eerste plaats
bloot staat."
Vervolgens werd eT nog -de aandacht
o-p gevestigd, -d-aJt wij naar vrij algemeen
werd erkend, in een tijdperk van overgang
leven. Niet alleen economisch en maat
schappelijk, maar tot zekere hoogte ook
geestelijk en staatkundig.
„Welnu, het zijn vooral in die over
gangstijdperken, -dat de plooien in het
leven van een natie worden gelegd, -dat in
allerlei opzicht de ontwikkeling voor een
lange toekomst bepaald wordt.
Juist in zulke tijdperken is -het zoo ge
makkelijk, kaf onder het koren binnen te
smokkelen, ongunstige trekken aan het
nationale beeld toe te vo-egen; evenals het
ook dan, meer -dan anders, mogelijk is
de ontwikkeling van een volk ten goede
ite buiigen. Onze vaderlandscfae -geschiede
nis vertoont in haar beslissende momen
ten voorbeelden van 'beide.
Gij gevoelt, welk een dure roeping ons
-dit nu oplegt. Als- de akker van ons volks
leven meer dan gewoonlijk ligt omge
woeld, moeten wij ons beijveren daarin
-het zaad te werpen, waaruit wij goede
vruchten voor de toek-omst verwachten."
Wat hier t-oit de leden van -de C.-H.
Unie werd gezegd, geldt o-ok -zonder eeni-g
voorbehoud voor de Anti-revolutionaire
partij.
-Meer -dan ooit is het nu noodig het be
ginsel hoog te houden.
Meer dan o-oit is er nu behoefte aan
het betrouwbare kompas van de Anti
revolutionaire beginselen.
De predikantenvervolging In Duitschland.
De vrienden van Rijksbisschop Ludwig
Miiller schijnen met geweld de belijde
nisbeweging in hun landen te willen on
derdrukken.
In Nassau-Hessen, waar D'r Dietrich
lands Msscfaop is, zijn thans op diens ver
zoek vijf predikanten naar het concentra
tiekamp ie Dachau gebracht, en een pre
dikant is gevangen gezet. In Saksen,
waar eveneens een vriend van Ludwig
Müller landsbisschop is, nl. D'r Goch, heb
ben de voorvallen in Nassau-Hessen oen
nasleep gekregen. D'rie predikanten, die
de in Nassau-Hessen gevangen genomen
predikanten in hun voorbede gedachten,
werden deze week daarom gevangen go-
nomen, ook hier op verzoek der Duitscb
Christelijke kerkelijke overheid; één van
hen werd naar een concentratiekamp ge
bracht. In Mecklenburg - ook Duitsck-
Christelijk geregeerd, werden in de laat
ste drie weken, een groot aantal straffen
uitgedeeld, ambtsontzettingen en geldboe
ten (van 150 tot 300 Mark), maar de
belijdenisbeweging wint er sterk veld.
De belastingopbrengst in Duitschland.
Het instituut voor co-njunctuuronder-
zoek te Berlijn deelt mee, dat in de elf
eerste maanden van het begro-otingsjaar
1934'35 de belastingopbrengst 23 pet
hooger is geweest dan in het laatste cri
sisjaar 1932'1933. Nadat 19321933
ver bij de raming ten achter was geble
ven (met om en bij het milliard) over
trof 193311934 voor het eerst weer de
raming. Dit jaar zal men met meer -dan
een milliard de raming overschrijden.
Vergeleken bij den laagsten stand is de
groep der productiebelastingen met tus-
schen de 100 en 170 pet. gestegen, bij de
inkomstenbelastingen bedraagt -de ver
meerdering van 15 tot 50 pet., bij de ver
bruiksbelastingen tusschen de 5 en 10
pet., doch bij de vermogensbelasting, die
haar laagste punt pas in April 1934 be
reikt heeft, is slechts een geringe ver
betering merkbaar.
Militaire luchtvaart in Duitschland.
Tijdens -de revue voor Hi'tler van de
Duitsche militaire luchtmacht, heeft de
buitenwereld voor het eerst gelegenheid
gekregen, een blik te werpen in een -klein
onderdeel dier luchtvaart.
'De typen vliegtuigen, op de revue aan
wezig, waTen gro-ote Heink el-twee dekkers,
oogenschijnlijk verkenners en bommen
werpers.
Volgens geruchten zo-u de He-inkel
vliegtuigenfabrïek thans 14 vliegtuigen
per dag afleveren.
Henderson naar Genève.
Naar gemeld wordt, wordt Henderson,
de voorzitter van de ontwapeningsconfe
rentie tegen het midden der volgende
week te Genève verwacht.
Men meent, dat Henderson wil profi-
teeren van de aanwezigheid van diverse
staatslieden, die voor de op 15 dezer te
Genève te houden zitting van den Vol
kenbondsraad bijeengeroepen zijn, ten
einde met hen het algemeen probleem
van de ontwapening te bespreken.
Men is voorts van meening, dat Hen
derson voornemens is, de bijeenroeping
voor te stellen van het bureau der ont
wapeningsconferentie, dat over het uit
eindelijk lot van de conferentie zal heb
ben te beslissen.
Eden te Londen terug.
Eden is per spoor te Londen aange
komen om 20.43 u„ komende uit Keulen
over Oostende en Dover.
Onze reizen zijn werkelijk nuttig ge
weest, zei de bij. Niemand, die de reis
meegemaakt heeft, kan daaraan twijfelen,
noch aan den geweldigen omvang der
Furo-peesche moeilijkheden. Dteze zijn
niet onoverkomelijk, maar indien zij over
wonnen moeten werden, dan beeft elke
natie haar rol te spelen. De onze moet
stellig zijn om de eerlijke, vaste en krach
tige politiek voort te zetten tot onder
steuning van den Volkenbond en het
collectieve vredesstelsel."
De agenda van Stresa.
Naar -de „Un. Press" verneemt, heeft
het Britsche -departement van buitenland-
sche zaken van Musso-lini een vier pun
ten bevattende agenda ontvangen voor de
a.s. conferentie te Stresa.
Volgens deze agenda zullen eerst de
richtlijnen geformuleerd worden der ge
meenschappelijke politiek van Engeland,
Frankrijk en Italië ten aanzien van de
eenzijdige opheffing -door Duitschland van
de militaire clausules van bet verdrag van
Versailles. Duitschlands optreden zal ge
kenmerkt worden als een daad, die ge-
eigend is, e-en succesvolle internationale
samenwerking te bemoeilijken.
Op de tweede plaats zal onderzocht
worden, o-f de formatie van een gemeen
schappelijk front der drie mogendheden
ten opzichte van de vijf punten van het
Lo-ndensche communiqué van 3 Februari
mogelijk is.
Op de derde plaats zullen bet probleem
der Oostenrijksche onafhankelijkheid en
de maatregelen te dien aanzien besproken
worden.
Tenslotte zal het vraagstuk van een her
ziening der Oostenrijksche, Hongaarsche
en Bulgaarsche vredesverdragen onder
zocht worden.
Frankrijk en de Belgische devaluatie.
De besprekingen tusschen den Belgi
schen minister-president, tevens minister
van buitenlan-dsche zaken, van Zeeland
en den Franschen minister van handel,
Marchandeau, hebben gisteren den hee-
len middag in beslag genomen.
Minister Marebandeau verklaarde in
zijn uiteenzetting, -dat de Fransche regee
ring zeer ongerust is over de gevolgen
voor den Franschen handel en de Fran
sche industrie van de devaluatie van den
belga. Met eén slag is zoodoende het ge-
heele Fransche pro-tectiesysteem vernie
tigd.
Na afloop van de besprekingen werd
aan de pers een door de Fransche en
Belgische delegaties geredigeerd gemeen
schappelijk communiqué overhandigd. Het
luidt als volgt:
„De besprekingen, die be-den zijn ge
voerd, hebben ge-leid tot het epmaken van
een ontwerp van accoord, dat morgen
ochtend aan de goedkeuring van -de Fran
sche, Belgische en Luxemburgsche regee
ringen zal worden onderworpen.
De besprekingen hebben plaats- gehad
in een atmosfeer van hartelijkheid en we
der zijds-oh vertrouwen".
Minister Marohandeau heeft de pers
nog even ontvangen en verklaard, dat hij
gekomen was, om in alle vriendschap de
Belgische regeering mee te deelen, welke
maatregelen -de Fransche regeering van
zins was te treffen, om -de Fransche eco
nomie te beschermen tegen de gevolgen
van de devaluatie van het Belgische be
taalmiddel.
Wij zijn het eens geworden over een
tekst, die, indien hij- mijn Fransche ambt
genoot-en bevredigt, het o-ns mo-gelijk zal
maken van de protectiemaatre-gelen, wel
ke naar ons oordeel onontbeerlijk waren,
af te zien.
De Belgische minister-president Van
Zeeland zei het Fransche standpunt vol
komen te 'begrijpen.
Het accoord wijst iedere bepaling af,
die, op welke wijze -dan ook, voor -de han
delsbetrekkingen der bei-de landen scha
delijk zou kunnen zijn.
De leden van het kabipet-Van Zeeland
zijn tegen hedenochtend 10 uur bijeen
geroepen.
Korte Berichten.
In bet Sauerland is het Donderdag
middag beginnen te sneeuwen. De
sneeuwval hield tot beden aan. Eerst
smolt de sneeuw weer, doch later, toen
de koude krachtiger was geworden, vorm
de zich een sneeuwlaag, die langzamer-
hand een dikte van 42 c.M. bereikte.
Op verschillende plaatsen lag een me
ter dikke sneeuwlaag.
Op de terugreis naar Japan heeft
een der Japansche gedelegeerden ter Lcn-
densche vlootconferentie te Seoel in Ko
rea het ontbreken van belangrijke stukken
van zijn bagage ontdekt, waarin zich ma
teriaal bevond over vlootbouw. Men ver
moedt dat het materiaal is gestolen.
Koningin Astrid bracht gisteren te
Kortrijk en eenige omliggende plaatsen
een bezoek aan talrijke noodlijdende fa
milies, aan welke zijl geld en kleeding-
stukken heeft doen uitdeelen. Dezer dagen
zal zij zich met hetzelfde doel naar een
der meest onder de crisis lijdende stre
ken van het Waalsche land begeven.
Advertsntiën 30 cant per regel. Ingezonden
mededeelingen 30 cent per rage'. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling, Onder letter of motto f0.85
Bij contract bslsngrijko korting.
Binnenland.
Steun aan tuinbouw en scheepvaart.
Het bezuinigingsontweTp.
De toestand van Dr Colijn zeer gunstig.
Buitenland.
De predikantenvervolging in Duitschland.
Het programma voor Stresa.
Bespreking tusschen Belgische en Fran
sche ministers.
Eden te Londen teruggekeerd.
Henderson naar Genève.
Juni f 0.15; idem 18 Juni-16 Sept. f 0.50;
breekpeen 18 Juni-29 Juli f 1; radijs 2
April-29 April f 0.15 (per 100 bos); spina
zie 1 Jan.-8 April f 0.25; idem 9 April-27
Mei f 0.20; tomaten 1 Jan.-14 Oct. f 0.65;
idem 15 Óct.-31 Dec. f 1; tuinboonen 1
Jan.-31 Deo. f 0.70; schorseneer en 1 Jan.-
31 Dec. f 0.75.
Minister Colijn maakt het uitstekend.
Naar wij vernemen is de gezondheids
toestand van Dr H. Colijn uitstekend. Het
is echter nog niet bekend wanneer de
minister-president „Bronovo" zei verlaten.
Onze havens en de Belgische franc.
D'o heeren S. R. -de Miranda, E. Boek
man, Bern. G. Francke en S. Mok, s.-d.
leden van den gemeenteraad van Amster
dam, hebben het volgende voorstel inge
diend:
De raad noo-digt B. on W. uit, tori
spoedigste met de regeering en met het
gemeentebestuur van Rotterdam in over
leg te treden, ten einde door gezamenlijk
beraad op korten termijn te komen tot
maatregelen, welke de door de devalua
tie van den Belgischen franc verstoorde
verhoudingen tusschen de Nederlandsche
havens en die van Antwerpen herstellen.
Ingezonden Mededeeling.
HET BEZUINIGINGSONTWERP.
Indiening spoedig te wachten.
Naar de Telegraaf vernam heeft de
Raad van State het gro-o-te aanpassingis-
ontwerp thans behandeld en teruggezon
den -aan de regeering. In verband met de
door d-e Raad van State gemaakte opmer
kingen zal 'het -ontwerp thans nogmaals
in -den ministerraad worden 'behandeld.
Na aanbrenging van eventueels detail
wijzigingen is indiening bij de Tweede
Kamer waarschijnlijk spoedig te ver
wachten.
Volkomen onjuist moet de- hier en daar
op -politieke vergaderingen uitgesproken
verwachting worden geacht, dat de regee
ring voornemens -zou zijn -deze indiening
opzettelijk te vertragen tot na de verkie
zingen voor -de Prov. Staten.
STEUN VOOR DEN TUINBOUW.
Anderhalf millioen voor 1935.
De minister van Eicon. Zaken heeft
vastgesteld de crisissteunbeschikking '35
(fruit en warmo-ezerijgewassen IV). Blij
kens deze beschikking zal aan de telers
van gewassen van den tuinbouw, die aan
gesloten zijn bijl de stichting Nederland
sche Groenten- en Fruitcentrale en hun
producten over de door de genoemde
stichting erkende veilingen of veilinghou
ders hebben geveild steun wo-rden ver
leend voor een totaal bedrag van ten
hoogste 1.500.000 gulden overeenkomstig
de bepalingen dezer beschikking.
Steun wordt verleend over de hoeveel
heden van de hierna vermelde producten,
welke in het achter elk product vermelde
tijdvak gedurende het jaar 1934 -door de
teleis van die producten zijn verkocht, tot
de -daarbij vermelde bedragen per een
heid, alles per 100 kg. of 100 st.: Roode
-en witte bessen 25 Juni-31 Dec. f 0.30,
zwarte 1 Jan.-30 Sept. f 0.30; blauwe en
witte sto-okdruiven 2 April-31 Dec. f 1;
i-dem koude druiven 27 Aug.-3'l Dec.
f 1; frambozen 1 Jan.-30 Sept. f 0.70;
kruisbessen 1 Jan.-l Juli f 0.15; i-dem 2
Juli. 15 Juli f 2.05; meloenen 1 Jan.-16
Sept. f 0.40; vroege aardappelen 28 Mei-
10 Juni f 0.25; idem 11 Juni-1 Juli f 0.15;
augurken A en B 1 Jan.-30 Sept. f 0.80;
idem G en D. 1 Jan.-30 Sept. f 0.35; dop
erwten 1 Jan.-30 Sept. f 0.55; peulen 1
Jan.-30 Sept. f 0.45; kasfcomkommers 1
Jan.-17 Juni f 0.50; idem 18 Juni-2 Sept
f 0.40; platglaskomkommers 1 Jan.-2
Sept. f 0.25; Meten 25 Juni-2 Sept. f 0.30;
idem 3 Sept.-31 Dec. f 0.20; roode kool
1 Jan.-18 Febr. f 0.10; idem 2 April-17
Juni f 0.25; idem 18 Juni-26 Aug. f 0.10;
idem 29 Oct.-31 Dec. f 0.10; gele kool 1
Jan.-18 Febr. f 0.10; idem 18 Juni-26 Aug.
f 0.10; idem 29 Oct.-31 Dec. f 0.10; D'een-
sche witte kool 29 Oot.-3'l Dec. f 0.10, witte
kool 18 Juni-26 Aug. f 0.10; spitskool 11
Juni-30 Sept. f 0.10; bospeen 1 Jan.-17
Steun-ontwerp voor dG zeescheepvaart.
Wij hebben indertijd reeds gemeld, zegt
de Telegr., dat de regeering een algemeen
steunplan vo-or de scheepvaart in over
weging had. Deden zich aanvankelijk,
naar ook door Minister Steenberghe in
de Kamer is medegedeeld, moeilijkheden
voor, naderhand werd het mogelijk ge
acht, de noodig geoordeelde uitgaven op
een te verantwoorden wijze te financie
ren.
Los hiervan stond en staat de weldra
te verwachten rfjkssubsidieering tot een
bedrag van bijna f8 millioen voor den
bouw van de „Prinsendam", de uitbrei
ding van de vlo-ot van de Holland-Ame-
rika Lijn, alsook de steun aan den klei
nen scheepsbouw. Dit geschiedt uit het
werkfonds.
Wij vernemen thans dat het algemeene
steunplan voor de scheepvaart den Raad
van State reeds gepasseerd heeft en dat
indiening bij; de Tweede Kamer tegelijker
tijd met het algemeene aanpassingsont-
werp te verwachten is, waarschijnlijk in
de tweede helft der vo-lgende week.
Uit een o-ogpunt van soliditeit werdt bij
b.et scheepvaartsteunplan tegelijk de dek
king voor de hiermee gemoeide uitgaven
aangegeven.
Waarschijnlijk zal in -de Kamer dus,
eerst het aanpassingsontwerp worden be
handeld, hetgeen niet wil zeggen, dat de
gedachtenwisseling in de afdeelingen
niet tegelijkertijd kan worden gevoerd."
