EERSTE BLAD
VRIJDAG 22 MAART 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. M8
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
VJissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75. bij
vooruitbetaling, Onder letter of motto f 0 85
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
GRATIS.
ZIJ, DIE ZICH THANS ABONNEE-
REN, ONTVANGEN DE NOG IN MAART
VERSCHIJNENDE NUMMERS GRATIS.
Gemeente-financiën.
Bij de verdediging van zijn begrooting
in de Tweede Kamer heeft de Minister
van Binnenlandsche Zaken enkele cijfers
gegeven omtrent de financiën der gemeen
ten, die wel in staat zijn tot nadenken te
stammen.
De Minister noemde den toestand hoogst
ernstig en met recht.
De gewone dienst der gemeenterekenin
gen ovei 1931 gaf voor al de gemeenten
gezamenlijk nog een batig saldo van rond
f 23.4 millioen. Over 1932 was het saldo
gedaald tot f 4.9 millioen en over 1933 be
droeg bet f 9.7 millioen.
Dus toch nog een batig saldo, zal men
zeggen.
Inderdaad. Maar de stukken kwamen
anders te staan, toen de Minister daar
naast het resultaat meedeelde van de g e-
zuiverde rekeningen.
Deze cijfers, zoo deelde de bewindsman
mede, werden op de volgende wijze ver
kregen:
„Uit de gemeente-rekeningen zijn alle
inkomsten en uitgaven, welke op een voor
afgaand dienstjaar betrekking hadden,
zooals saldi van vorige jaren, achterstal
lige inkomsten en uitgaven, geschrapt.
Daartegenover zijn aan de rekeningen
toegevoegd de 'bij het sluiten van 't dienst
jaar verhaalbaar gestelde inkomsten en
nog verschuldigde uitgaven.
Voorts zijn toegevoegd die uitgaven, ver
band houdende met de buitengewone tijds
omstandigheden, welke naar haar aard op
den gewonen dienst thuisbehooren, doch
verantwoord zijn op den kapitaaldienst,
een crisisdienst of eenige andere rekening,
voor zoover de$e uitgaven niet door ge
wone middelen zijn gedekt.
Nadat op deze wijze verzekerd was, dat
de uitgaven en inkomsten in de rekenin
gen alleen betrekking hebben op het be
trokken jaar, zijn alle beschikkingen uit
reserves e. d. stortingen daarin uit den
gewonen dienst geëlimineerd.
Het doel was derhalve te komen tot een
tegenover elkaar stelling van de natuur
lijke tot een dienstjaar behoorende in
komsten en de natuurlijke tot dat dienst
jaar behoorende uitgaven bij gelijkblijvende
vermogenspositie. Als buitengewone in
komsten en uitgaven, die uit den gewonen
dienst geweerd zijn geworden, zijn derhal
ve aangemerkt die, welke bij handhaving
in dien dienst de vermogenspositie zouden
beïnvloeden. Buitengewone inkomsten in
dezen zin, in den gewonen dienst aange
wend, zouden de gemeente doen verarmen;
buitengewone uitgaven uit den gewonen
dienst zouden de gemeente doen verrijken,
haar vermogenspositie versterken".
Welnu, de op deze wijze gezuiverde
rekeningen gaven het volgende resultaat:
Over 1931 een nadeelig saldo van rond
f 20.2 millioen.
Over 1932 een nadeelig saldo van rond
f 54.4 millioen.
En over 1933 een tekort van f 43.7 mil
lioen.
Over 1933 was dus een lichte verbete
ring ingetreden. Dit was voor een deel
een gevolg van de verlaging der uitgaven,
waartoe onder den drang der omstandig
heden moest worden overgegaan, maar
voor een ander deel een gevolg van de
verhooging der belastingen.
Wie de door den Minister verstrekte
cijfers ziet en daarbij- rekening houdt met
den bijna niet meer te -dragen druk der
belastingen -en de voor een deel wisselval
lige inkomsten van gemeentebedrijven, als
lichtbedrijven enz. zal toegeven, dat de fi-
nancieele toestand der gemeenten ver van
rooskleurig is.
Maar uit -de verstrekte cijfers blijkt ook:
dat nauwlettend toezicht van de ho-o-
gere autoriteiten op de huishouding der
gemeenten dringend noodzakelijk is;
dat in hooge mate af te keuren is de
houding van sommige partijen, die ten op
zichte van -de saneering -der gemeentelijke
financiën een volkomen nagatief stand
punt innemen (denk aan de houding der
So-c. Dem. in de groote gemeenten);
dat onverantwoordelijk is en landsge-
vaarlijk het optreden van de N. S. B., die,
omdat zij alleen let o-p het
belang der eigen partij zich
om -de gemeentepolitiek eenvoudig niet
bekommert.
Maar voorts ook, dat aan de voorberei
ding van de gemeenteraadsverkiezingen de
grootst mogelijke aandacht behoort te
worden geschonken.
Het gaat daarbij om gemeentelijke be
langen die een nationaal karak
ter dragen.
De Kieswet.
Zooals na de schriftelijke behandeling
te voorzien was, zal Minister de Wilde
zijn voorstel tot wijziging van de Kieswet,
wat betreft den eisch, dat een lijst om
bij de verdeeling der zetels in aanmerking
te komen, minstens driemaal den kies-
deeler moet halen, niet in veilige haven
brengen.
Het is wel zoo goed als zeker, dat het
amendement-de Geer om het behalen van
den vollen kiesdeeler als eisch te stellen,
zal worden aangenomen.
Het groote bezwaar tegen het voorstel
van den Minister bleek te zijn, de mee
ning, dat het in strijd is met de Grond
wet, die spreekt van evenredige vertegen
woordiging.
Nu is het waar, dat het ontwerp niet
de evenredigheid bracht, evenmin als alle
tot dusver bestaande voorschriften.
Of het daarom in strijd is met het
grondwettelijk voorschrift, kan zeker op
goede gronden worden bestreden.
Aanvankelijk was het evenredigheids
stelsel op deze wijze uitgewerkt, dat de
eene partij per zetel 30.600 stemmen noo-
dig had en dat een andere partij reeds
met 16.000 stemmen een zetel kon ver
krijgen.
Hier was dus alle evenredigheid zoek.
Terecht is hiertegen dan ook bezwaar
gemaakt. Maar wij kunnen ons niet her
inneren, dat hierbij ooit het grondwette
lijk voorschrift in het geding is gebracht.
De meerderheid van de Kamer bleek
echter niet voor het voorstel van Minis
ter de Wilde te voelen, misschien ook
omdat men den schijn wilde vermijden,
de kleine partijen te willen uitsluiten.
Intusschen brengt ook na aanneming
van het amendement-de Geer, het ont
werp nog diverse niet onbelangrijke ver
beteringen.
Het zal wel niet de laatste verbetering
zijn.
Want het ideaal de versterking van
het parlementaire stelsel is ook nu
nog niet bereikt.
De Fransche nota aan Berlijn.
De nota, welke gisteren door den Fran-
schen ambassadeur te Berlijn, aan de
D'uitsche rijksregeering is overhandigd,
wijst er op, dat het D'uitsche besluit van
16 Maart, waarbij -de militaire dienst
plicht weder werd ingevoerd en de schep
ping van een D'uitsche militaire lucht
vaart, in strijd zijn met de ver
plichtingen, welke Duilseh-
land in -de verdragen op zich
heeft genomen en met de verklaring
van 11 December 1932, waarin de rijks
regeering heeft erkend, dat een algemeen
statuut der bewapeningen, hetwelk voor
Duitschland de rechtsgelijkheid zou
scheppen, niet verwezenlijkt kon worden
zonder de instelling van een stelsel van
veiligheid voor allen.
De Fransche nota wijst er vervolgens op,
dat de Fransche regeering, in overeen
stemming met de Britsche, gemeend had,
baar vertrouwen in de rijksregeering to
kunnen doen blijken, door haar een pro
cedure van vrije onderhandelingen voor
te stellen, ten einde te komen tot de vast
stelling van een nieuw bewapenmgssta-
'tuut voor Duitschland.
De rijksregeering heeft indertijd iu
principe zulk een procedure aanvaard.
Het b-ruske besluit van 16 Maart vormt
evenwol een nieuw bewijs van de gezind
heid, waarvan de rijksregeering blijk
geeft, en van de methoden, welke de rijks
regeering toepast tegenover de aanbie
dingen tot verzoening, welke baar ge
daan worden.
D'e Fransche regeering protesteert for
meel tegen de genomen maatregelen,
waaromtrent zij thans reeds alle reserves
maakt.
Zij kan slechts aan de Duitsche regee
ring de verantwo-ordlijkheid overlaten
van den toestand van onbehaaglijkheid,
welke aldus in de wereld wordt gescha
pen en voor de gevolgen, welke hieruit
kunnen voortvloeien.
Het Hallaansch protest.
In de nota, welke door den Italiaanschen
ambassadeur te Berlijn aan den rijksmi
nister van buitenlandsche zaken is over
handigd, wordt o.a. gezegd:
D'e Italiaansche regeering, welke steeds
op het standpunt heeft gestaan, dat het
beter zou zijn, als het vijfde hoofdstuk van
het verdrag van Versailles in den loop van
-de onderhandelingen tusschen de belang
hebbende regeeringen op grond van volle
diger rechtsgelijkheid herzien zou worden,
had er in toegestemd, dat de kwestie der
Duitsche bewapeningen het onderwerp zou
vormen van onderhandelingen in een al
gemeen© 'beraadslaging zooals, die, welke
in de verklaring van 11 December 1932,
waaraan Duitschland deelgenomen heeft,
beraamd was. Dit proces was door de
Duitsche regeering zelf in haar verklaring
van 14 Februari d.a.v. aanvaard.
D'e Italiaansche regeering ziet zich nu
derhalve genoodzaakt, de grootste voor
behouden te maken.
D'e Italiaansche regeering heeft nog
kortelings vele bewijzen van haar wil tot
internationale samenwerking geleverd, en
is voornemens, ook verder een dergelijk
standpunt te blijven innemen, wijl het in
overeenstemming is met de nooden der
volken en de eischen van de Europeesche
samenleving.
Maar desondanks voelt zij zich verplicht
to-t het afleggen van de verklaring, dat zij,
bij' eventueels toekomstige beraadslagin
gen, feiten en situaties, ontstaan door een
zijdige besluiten, waardoor internationale
verplichtingen worden opgeheven, niet
zonder meer zal kunnen aanvaarden.
De Belgische crisis.
Naar aanleiding van de tegen hem in
het parlement en in het dagblad „De
Standaard van Brussel" door oud-minis
ter Sap uitgebrachte beschuldigingen, als
zou hij „in het geheim naar devaluatie
van den franc hebben gedreven", heeft
minister Francqui, eere-gouverneur van
de Socióté Générale de Belgique in een
officieel communiqué in de pers laten me-
dedeelen, dat 'hij deze „leugenachtige be
wegingen ten stelligste logenstraft".
De koning heeft gisteravond den R.-
Katholieken oud-minister Tscho-ffen ver
zocht, een nieuwe re-geering samen te
stellen.
Tschoffen heeft echter geantwoord, dat
hij die taak niet kan aanvaarden.
De Sovjets en Amerika.
Officieus wordt medegedeeld, dat de
ambassadeur der Sovjet-unie te Was
hington en de chef van de Amtorg, de
sovjet-handelsvertegenwoordiging in de
Vereenigde Staten, Bojew, mededee-ling
hebben gedaan aan -de regeering der Ver
eenigde Staten, dat zij uit Moskou op
dracht hebben gekregen tot het doen van
verschillende aankoopen in de Vereenigde
Staten, o.a. van vliegtuigen.
Voorts zou men voornemens zijn, naar
aanleiding van de Amerikaansche plan
nen tot instelling van een luchtdienst
over den Stillen Oceaan, onderhandelin
gen te openen met de Amerikaansche
luchtvaart autoriteiten over de instelling
van een luchtdienst Moskou-Wladiwo-
stock-San Francisco, via Alaska.
Hitler ontslaat twee lands-ministers.
De Führer heeft den Beierschen mi
nister van Economische Zaken Hermann
Esser uit zijn ambt ontheven. Een soort
gelijke maatregel is genomen ten aanzien
van den Saksischen minister van Onder
wijs, dr Wilhelm Hartnache.
Hermann Esser behoort tot de eerste
aanhangers van Hitier.
Simon en Eden Zondag te Amsterdam.
De Engelsche lord geheimzegelbe-waar-
der Eden, die zich vanavond naar Parijs
begeeft, is tot de conclusie gekomen, dat
het niet mogelijk zal zijn naar Londen
terug te keeren alvorens hij naar Berlijn
reist. Derhalve zal hij Zondag a.s. van
Parijs naar Amsterdam vliegen, waar hij
Sir John Simon en de andere leden van
de Engelsche delegatie zal ontmoeten, die
een speciaal Engelsch vliegtuig voor hun
reis hebben gecharterd, aldus meldt de
„Tel."
Eden, die een bezoek aan Berlijn, Mois-
kou: en Warschau brengt, zal op 3 April
a.s. des avonds uit de Po-olsche hoofd
stad naar Praag vertrekken. Hij heeft
de uitnoodiging van de Gechoslovaaksche
regeering aangenomen, om den ochtend
van den vierden April in Praag te ver
toeven. Des middags vertrekt hij per
vliegtuig naar Londen.
De handel in oorlogsmateriaal.
Volgens de berekeningen van het
instituut voor co-njunctuuronderzo-ek is
de wereldhandel in vuurwapens, mu
nitie en andere oorlogstuig in bet af-
geloopen jaar met rond 12 pet. gestegen.
In den loop van het afgeloopen jaar is
de uitvoer van oorlogsmateriaal uit TsjV
cho-Slowakije kwantitatief verdrievou
digd. De uitvoer uit Japan is mei twee
derde, uit Italië en de Vereen. Staten met
meer dan een vierde gestegen.
In totaal is de internationale handel in
oorlogsmateriaal van 1933 op 1934 met
een vijfde gestegen, terwijl in dezelfde
periode de industrieele wereldproductie
slechts met 9 pet. is gestegen.
De internationale handel in oorlogs
materiaal is dus 20 maal sneller toegeno
men dan de omvang van den totalen we
reldhandel.
Korte Berichten.
1 Italië besloot de beide lichtingen
1913 en 1914 gemeenschappelijk militai
ren diensttijd te doen vervullen. Het be
s-luit wordt aangediend als „voorzichtig-
heidsmaatregel".
i Uit China wordt gemeld, dat de
Duitsche generaal Von Seekt, die gerui-
men tijd belast was met de leiding van de
reorganisatie van bet Ghineesche leger,
naar Duitschland zal terugkeeren, aange
zien zijn missie in China beëindigd is.
Hitier beeft besloten tot volledig
herstel eenige dagen in Wiesbaden te ver
blijven. Hij beeft zij-n intrek genomen in
hotel Rose.
Geen politiek bij het graf van de
Koningin-Moeder,
Een deputatie van de afd. Baarn der
N.S.J3. beeft zich gisteren naar Delft
begeven, teneinde een krans te leggen op
het graf van H. M. de Koningin-Moedei
in de Nieuwe Kerk. De burgemeester van
Delft heeft echter, naar verluidde, in zijn
qualiteit van commissaris van den Ko
ninklijken grafkelder, geweigerd, hier
toe toestemming te verleenen.
Naar aanleiding van dit bericht ver
nam bet H b 1 d. dat de burgemeester zijn
weigering gegrond heeft op het feit, dat
te voren met hem geen overleg omtrent
deze kranslegging was gepleegd, als-mede
op de overweging, dat het niet wensche-
lijlk is, den politieken strijd in do kerk
voort te zetten.
Wanneer steun aan de koopvaardij?
Het Tweede Kamerlid de beer Brauti-
gam heeft den minister van Economische
Zaken de volgende vragen gesteld.
Is bet den minister bekend, dal weder
om onderhandelingen gaande zijn over
den verkoop van een twintigtal Neder-
landsche koopvaardijschepen naar het
buitenland, en dat de verkoop van een ze
vental dezer schepen reeds vast zou
staan?
Is bet den minister bekend, dat van
geen enkele natie de teruggang van he-t
aantal schepen en de tonnage -door sloop
en verkoop zoo groot is als van de Ne
derlandsche?
Is het den minister ook bekend, dal
van de z.g. „ho-me"-vloo't, die van Neder-
landsche havens uit, bet bedrijf uitoefent,
bet verlies aan schepen en tonnage reeds
een kwart te boven gaat?
Acht -de minister een verdere vervreem
ding van de vloot met bet oog op Neder-
landsche belangen bij een eigen koop
vaardij toelaatbaar, en zoo niet, is hij
dan bereid, door middel van een scheeps-
uitvoerverbod een verderen ongebreidel-
den verkoop tegen te gaan?
Kan de Minister mededeelen, op welke
wijze en met ingang van welk tijdstip de
regeering den steun aan de koopvaardij
zal verleenen, die door haar reeds lang
in uitzicht is gesteld?
Verkoop van Nederlandsche schepen aan
Rusland.
D'e handelsvloot van den Ned. Lloyd te
Rotterdam, in hoofdzaak bestaande uit de
s.s. „D'ijkwater, Galgewater, Leegwater,
Minnewater, Oudewater en Zwartewater,
waarvan het grootste ruim 3700 ton meet,
is, naar met vrij groote zekerheid kan
worden aangenomen, naar Sowjet-Rus-
land verkocht. Ook met andere reederijen
wordt van Sovjet-Russische zijde over
den verkoop van schepen onderhandeld.
Ofschoon er de laatste jaren voor ge
noemde schepen weinig of geen emplooi
ia geweest, zal door verkoop van deze
vloot een aanzienlijk aantal menschen
werkloos worden. De Ned. Lloyd is een
oude vracht-reederij, waarin een of meer
schepen, behoorende tot het concern van
de Scheepvaart- en Steenkolen-Mij., te
Amsterdam waren ingebracht, hetgeen in
1930 eveneens is geschied met de ge
noemde schepen.
Sinds hek najaar van 1930 is door
verkoop en slooping niet minder dan 25
pet. van de Nederlandsche handelsvloot
verloren gegaan.
Hei dreigend conflict In de sigaren-
industrie.
Na langdurige besprekingen is door
den Rijksbemiddelaar prof. mr Aalberse,
voorgesteld, de beslissing over de loonen
der sigarenmakers aan te houden tot na
de beslissing van de regeering over de
breideling van de mechanisatie en te on
derhandelen over een loonsverlaging
voor de overigen.
Dit voorstel werd door de werkgevers
aanvaard, door drie arbeidersorganisa
ties afgewezen, terwijl de Ned. R.K. Ta-
baksbewerkersbond bereid was het aan de
betrokken instanties voor te leggen. De
opzegging, die tegen 1 April geschied
was, werd in verband hiermede uitgesteld
tot 22 April.
Dieseltreinen op het baanvak
LeidenUtrecht.
Naar he-t „Leidsch D'agblad" verneemt
zullen met -den a.s. zomerdienst der Ned.
Spoorwegen op bet baanvak Leiden
Utrecht de stoomtreinen door Dieseltrei
nen vervangen worden.
D'aar de snelheid der Dieseltreinen
grooter is dan die der stoomtreinen, zal
Binnenland.
De spellingmotie in de Eerste Kamer
verworpen.
Verkoop van Nederlandsche schepen aai
Rusland.
Zorgwekkende toestand van onze zuivel-
productie.
De Tweede Kamer over de wijziging der
Kieswet.
Buitenland.
De Fransche en Italiaansche nota's aan
Berlijn.
De Belgische kabinetscrisis nog niet op
gelost.
de rijtijd tusschen Leiden en Utrecht be
langrijk bekort worden en ongeveer 50
minuten bedragen (nu ongeveer 58 minu
ten). Daardoor zullen te Utrecht belang
rijke aansluitingen verkregen worden.
Hulp aan den scheepsbouw.
In verband met allerlei geruchten kan
het Vaderland meedeelen. dat hel
Werkfonds hulp heeft verstrekt in den
vo-rm van een tweede hypotheek, groot 15
percent der bouwsom, voor den bouw van
kleine motor- en Lustschepen, welke aan
uitvoerig omschreven voorwaarden moe
ten voldoen.
ingezonden Mededeeling.
THEODORUS NIEMEIJER - GRONINGEN
Luchtpost wordt regel naar landen binnen
Europa.
Met ingang van den a.s. zomerdienst op
het Europeesche luchtnet (beginnende 1
April), zal de verzending van brieven en
briefkaarten met Europeesche bestemming
steeds per luchtpost geschieden, indien
hierdoor bespoediging in de overeenkomst
kan worden verkregen.
De afzenders behoeven derhalve geen
bijzondere maatregelen meer te nemen
voor verzending van brieven en briefkaar
ten per luchtpost binnen Euro-pa.
De luchtpost-etiketten zijn overbodig en
bet luchtrecht vervalt.
De nieuwe wijze van verzending door
den postdienst zal een ingrijpende veran
dering brengen in de expeditie van de
correspondentie met Europeesche bestem
mingen.
In het belang van een vlotte en snelle
behandeling do-o-r den postdienst, wordt
dringend de medewerking van het publiek
ingeroepen voor volledige en duidelijke
adres-seering. In het bijzonder is het van
belang dat het adres ook bevat den naam
v-an het land van bestemming, provincie
(country, canton of departement) en voorts
-dat tijdige terpo-stbezo-rging plaats vindt.
Arnbtenarenplicht en Staatsburgerlijke
vrijheid.
Naar aanleiding van een bericht, han
delend over bet verbod voor ambtenaren
om steun te verleenen aan revolutionaire
organisaties, volgens hetwelk het geabon
neerd zijn op door die organisaties uitge
geven bladen als een vorm van steunver
lening zou worden aangemerkt, wordt
van re-geeringswege medegedeeld, dat in
derdaad van een der departementen een
aanschrijving in dien geest is uitgegaan,
doch dat zulks berustte op een misver
stand inzake de interpretatie van de voor
schriften, -door den Raad van Ministers
voor -de niet-militaire departementen ge
geven.
DE ECONOMISCHE RESULTATEN
VAN NATIONAAL-SOC1ALISME
EN FASCISME.
Het Vaderland (lib.) schrijft
'De gang van -zaken onder vigeur van
S-c'hachts „nieuwe plan" -is zeker niet bij
zonder tevredenstellend. Het probleem van
-de werkloosheid is nog altijd groot.
Van de maand November van het vo~
