Rechtszaken
Land- en Tuinbouw
m.
Voor 't Kerstfeest werd aan 27 gezin
nen kleeding en linnengoed uitgedeeld,
aan 8 gezinnon levensmiddelen en aan 12
gezinnen versnaperingen. Van de Ned.
Naaivereen. werd 40 stuks goed ontvan
gen, terwijl van vrienden f 68 ontvangen
werd waarvoor nog 60 stuks kleeren
werd gekocht. De firma's Hollestelle en
Hollander vulden door hun giften aan
goederen het ontbrekende nog aan.
De kas der vereeniging heeft dringend
versterking noodig; men kwam dit jaar
tekort. Allereerst zal men nu trachten
meer contribuanten te krijgen. Verder zal
men aandringen op grootere geldelijke
bijdragen van hen, die voor zichzelf of de
hunnen hulp kregen. Gelukkig zijn de
subsidies niet verminderd. Volgens de
T.B.G.-huisbezoekster was 't aantal voor
huisbezoek ingeschreven gezinnen op 1
Jan. 1934 113 met 150 patiënten.
Afgeschreven werden in den loop van
het jaar in totaal 19 gezinnen en 32 pa
tiënten, en nieuw ingeschreven 8 gezin
nen met 16 patiënten, zoodat op 1 Jan.
'35 nog ingeschreven waren 102 gezinnen
met 134 patiënten. Voor het werk in die
gezinnen werden 2067 bezoeken gebracht.
Naar „Zonneveld" gingen 3 kinderen;
één wordt er nog verpleegd. Aan 15 pa
tiënten werd voor langer of korter tijd
melk verstrekt. Twee woningverbeterin
gen kwamen tot stand, terwijl 4 gezinnen
een bijdrage in de huur ontvangen.
0.- en W.-Souburg. De Meisjesvereeni-
ging op Geref. Grondslag „Maranatha"
vierde Vrijdagavond haar eerste lustrum.
De secretaresse, mej. J. de Smit, bracht
een algemeen verslag uit, waaruit bleek,
dat de vereen. 24 leden telt.
De bibliotheek bestaat uit 52 nummers,
waaronder 31 studieboeken.
De ontvangsten waren f 150,75, de uit
gaven f114, het batig slot f36.75. Door
den Kerkeraad der Geref. Kerk, de
Jeugdcentrale en door den Kring Wal
cheren van M. V. op G.G. werden felici
taties uitgesproken.
Door een zestal meisjes werd een im
provisatiewedstrijd gehouden, waaraan
twee prijzen verbanden waren.
Op voorbeeldige wijze werden enkele
tableaux uitgevoerd. Verder werd de ge
zelligheid der vergadering zeer verhoogd
door zang, voordrachten en een samen
spraak.
Ds G. B. Bavinck sprak een slotwoord.
De zaal van Rehoboth was geheel ge
vuld met belangstellenden.
Zcutelande. Vrijdagavond vierde de
Christ. J. V. „Timotheus" haar eerste
lustrum iji de school. Nadat de vergade
ring door den eere-voorzitter Ds Oosthoek
was geopend, hield de voorzitter, dhr G.
Janse een Bijbel-inleiding.
Uit het verslag van den secretaris, dhr
W. Verhage bleek o.a., dat de vereeniging
13 leden telt. De penningmeester, dhr P.
Riemens, meldde 'n batig slot van f 24,69.
Felicitaties werden uitgebracht door de
meisjes vereeniging, welke de jubileerende
vereeniging een inktstel aanbood; den
Kerkeraad der Herv. Kerk en verschillen
de andere vereenigingen.
De avond werd verder aangenaam door
gebracht, afgewisseld door samenspraken,
voordrachten en zang.
Gapinge. Vrijdagavond hield de af dee
ling van den Bijz. Vrijw. Landstorm, on
der voorzitterschap van burgemeester
Louwerse, haar jaarlijksche bijeenkomst.
Door dhr Laernoes werd een opwekkende
rede gehouden. Vervolgens werd 't woord
gevoerd door den Commandant van het
Verband Zeeland van den B. V. L., Over
ste Bierman uit Middelburg, welke de be
haalde brevetten uitreikte aan:
Koningschutter J. J. Franse met 198 p.;
scherpschutters: M. Goedbloed 189 p., J.
van Keulen 183 p., P. Dekker 189 p., J.
Looise 186 p., A. van Tatenhove 184 p.,
G. Langebeeke 184 p., J. Huijbregtse 191
p., G. de Nood 193 p., H. Paauwe 186 p.,
P. Versluijs 181 p., M. Arendse 194 p.,
J. Volmer 189 p., B. v. d. Broeke 184 p.,
W. Goedbloed 184 p. en J. Aarnoutse 186
punten.
Voorts werd de wenschelijkheid van het
hebben van een vaandel in den breede be
sproken en werd besloten te trachten tot
aanschaffing over te gaan. Door het be
danken van den instructeur Franse, we
gens vertrek naar de af deeling Vrouwe
polder, werd door den commandant als
zoodanig benoemd M. Goedbloed. De com
mandant sprak een woord van dank tot
den aftredenden instructeur voor den op
bouw der afdeeling.
Aagtekerke. Vrijdagavond werd alhier
in de Diaconieschool een familieavond ge
houden, uitgaande varuie vier Christelijke
jeugdclubs. Het geheel stond onder leiding
van Ds Panhuise, die het openingswoord
sprak, waarin hij er op wees, dat 't thans
de eerste maal was dat een dergelijke
avond werd gehouden. Aangezien er drie
clubs pas zijn opgericht, heeft men dit
maar geen jaarfeest, doch een familie
avond genoemd.
Hierna werd overgegaan tot het afwer
ken van het programma, dat een 10-tal
nummers bevatte en door allen die er aan
mee werkten keurig werd uitgevoerd.
Hoek. Door de commiezen werden vo
rige week alhier verschillende huiszoe
kingen verricht. Bij verschillende perso
nen werden belangrijke hoeveelheden
frauduleus ingevoerd sigarettenpapier en
suiker ontdekt, waarop inbeslagname en
proces-verbaal volgde.
Zaamslag. Onder groote belangstelling
van de zijde der ouders en andere belang
stellenden hielden de Knapen- en Meisjes-
verg. op Geref. grondslag hun jaarverga
dering. De leiding berustte bij dhr A.
Dees-Scheele, voorzitter der oudercommis
sie. Dhr J. Hamelink Gz. deed verslag van
de Ou vereeniging en Knapen verg.
Mej. Overbeeke-Janaen deed dit van de
Meisjesverg.
Een tweetal inleidingen werden gehou
den, terwijl verder een vijftal voordrach
ten werden voorgelezen, een paar tableaux
werden vertoond en een pantomine werd
uitgevoerd.
Tot bestuurslid der Oudervereen. werd
gekozen Ds Kok. Deze vergadering duurde
zes uur,
PROVINCIALE BIBLIOTHEEK VAN
ZEELAND.
In 'het laatst van 1910 kreeg de Pro
vinciale Bibliotheek een kostbare aan
winst de collectie Henri Tak. De kunst
der illustratie, inzonderheid de Fransche,
'had dezen bibliop'hiel altijd aangetrokken,
en zoo bezit nu de bibliotheek naast haar
eerbiedwaardige verzameling van geleer
de bibliotheekwerken, welke men in een
provinciale instelling niet zou verwach
ten, uit de 17e en 18e eeuw, ook een rijke
geheel moderne collectie, een betreffende
prentkunst, voornamelijk Fransche uit het
laatste kwart der 19e eeuw. De eerste
Fransche teekenaars Forain, Guillaume,
Steinlen, Wilette, enz. zijn vertegenwoor
digd. En tevens een belangwekkende ver
zameling reclame-platen, waaronder vele
van de meesters op dat gebied: Chéret,
Toulouse Lautrec, Mucha, enz. Doch ook
voorbeelden van illustratiekunst van oude
ren, en van andere volken, om slechts het
kostbare Breviarium Grimani te noemen.
Ook zijn verzameling oudere kinderwerk
jes heeft haar waarde door de weinig
voorkomende gelegenheid ze machtig te
worden en de enkele zeldzame exempla
ren. Als rechtgeaard bibliophiel zag hij
tevens gaarne een mooi boek in een mooi
hulsel; de deftige banden der 18e eeuw,
vooral Fransche, waardeerde hij; bij voor
keur liet hij dn Parijs inbinden.
Afzonderlijke vermelding verdient zeer
stellig de schenking van de heeren Lou
werse, die voor de complete werken van
wijlen hun vader, den bekenden in Sou
burg geboren kinderschrijver, een plaats
in de bibliotheek vroegen.
De bibliotheek van wijlen den biblio
thecaris Willem Otto Swaving, die van
wijlen den heer J. H. Blum, die geduren
de enkele jaren voorzitter van de Com
missie van Toezicht op de bibliotheek was,
en een 'groot deel van de boekenverzame
ling van wijlen mej. v. d. Arend, hebben
aan de bibliotheek vele werken toege
voegd, waarvan het aankoopen niet moge^
lijk was, maar welker bezit van groote
waarde is. De kinderen van wijlen den
heer N. Verhulst te Middelburg verzoch
ten een plaats voor de belangrijke biblio
theek van hun vader. Toen de muziek
bibliotheek van wijlen den beer A. W.
Berdenis van Berlekom in de bibliotheek
kwam, 'bood iemand, die onbekend
wensöhte te blijven, een compleet exem
plaar van het tijdschrift „'Die Musik" aan.
De collectie muziek werd aanmerkelijk
uitgebreid door 'de verzameling composi
ties van wijlen den heer Jan Morks, den
Middelburgschen musicus, welke zijn
vrouw aan de bibliotheek schonk.
Maar door deze opsomming zijn we ons
historisch relaas wel wat vooruit geloo-
pen. De bibliotheek breidde zich spoedig
zooveel uit, dat de beschikbare ruimte in
het huis „Zieri'kzee" langzamerhand ge
heel gevuld werd. Wanneer de eerste
custos overleden is, wordt in zijn plaats
benoemd de eerste klerk der griffie J. B.
Walthoeber. Als deze 'door bevordering
dat werk niet meer doen kan, blijft hij
toch zijn vrijen tijd aan de bibliotheek
geven Hij krijgt vrij woning en daardoor
is aan de behoefte van een voor de bewa
king der boeken enz. verantwoordelijk
persoon naar het oordeel der commissie
naar behooren voorzien. Bij zijn instruc
tie wordt in 1874 hem ook opgedragen
het schoonhouden der lokalen, die nu ge
heel gescheiden worden van die, waarin
het archief geborgen is.
De uitbreiding van den voorraad eischte
steeds meer ruimte en toen op 1 Juli 1876
een nieuwe catalogus verscheen, van 535
pagina's druk, was een geheele vernum
mering van de boekerij noodig geworden.
Walthoeber heeft dat geheele werk vol
bracht in de eerste helft van 1877. In Juni
1878 is 'hij gestorven; het verslag over dat
jaar roemt zijn ijver en toewijding en ver
meldt met lof, wat hij' voor de bibliotheek
gedaan heeft. Men krijgt den indruk, dat
van Visvliet zich langzamerhand wat te
ruggetrokken heeft, om zich weer uitslui
tend aan zijn archief te wijden en hij kan
dat doen, omdat het beheer van de biblio
theek bij Walthoeber in 'goede handen
was.
Het jaar 1878 bracht groote verande
ringen. Mr van der 'Swalme was in 1870
reeds in de commissie vervangen door
den heer J. P. I. Buteux. De volgende
griffier van de Staten Mr A. R. Arntze-
nius was van 1876 tot 1878 secretaris van
de commissie, daarna trad Mr Eduard
Fokker als zoodanig op; sindsdien zijn de
griffiers van de Staten lid van de Com
missie geweest. We doen aan de verdiens
ten van geen van hen te kort, als we hier
in herinnering brengen dhr Mr Willem
Polman Kruseman. In hetzelfde jaar,
1878, stierf ook {Mr G. A. Fokker, van het
begin af voorzitter van de commissie en
eigenlijk veel meer dan dat, want zijn be
langstelling en ijver voor dit werk spoor
den ook zijn medewerkers aan om te doen
wat zij konden. Als voorzitter van de
commissie trad nu Buteux op. Op 8 Aug.
van datzelfde jaar werd de eerste biblio
thecaris door Gedeputeerde Staten be
noemd t.w. de adjunct-archivaris Jacobus
Broekema. Tegelijk met een nieuwe in
structie voor den nieuwen functionaris
werd in September een nieuw reglement
op het gebruik van de bibliotheek vast
gesteld. De eenige belangrijke verande
ring daarin betreft den tijd, waarop ze
voor het publiek is opengesteld. In het
vervolg is dat nu des middags van eiken
werkdag van 2 tot 5 uur. Het provinciaal
verslag bevat sindsdien niet meer een ver
slag van de commissie voor de Provin
ciale Bibliotheek, maar in de bijlage vindt
men het verslag, dat door den bibliothe
caris aan de commissie is uitgebracht.
Het duurt niet lang, of de bibliotheca
ris gaat klagen over gebrek aan ruimte.
Wel wordt de lijst dier klachten even on
derbroken door de mededeeling, dat er
door veranderinge in de bezette lokalitei
ten zooveel ruimte beschikbaar gekomen
ds, dat men voor de eerste jaren genoeg
heeft, maar dat is dan ook werkelijk maar
voor eenige jaren. In het begin der negen
tiger jaren hooren we dezelfde klacht. In
zijn verslag van 1893 wijst de bibliothe
caris er op, dat de lokalen lang niet meer
voldoende zijn en tot berging van het boe
kenbezit en tot het verstrekken van de ge
legenheid om dat te gebruiken, naar een
ander ruimer gebouw zal moeten word'en
omgekeken. Hij heeft daarop niet lang
moeten wachten. In de zomerzitting van
de Staten van 1898 wordt een voorstel
aangenomen om bet pand in de Lange
Delft H 12 in eigendom bij de Gerefor
meerde Gemegnte aan te koopen, en voor
de Provinciale Bibliotheek in te richten.
Dit huis werd op deze wijze voor Mid
delburg ongeschonden bewaard.
Om zijn gevel en zijn inrichting is het
van groote waarde. Eerst stonden er twee
huizen, die „de Zevenster" en „de Dol-
phyn" heetten. Nadat deze afgebroken
waren, bouwde Pieter van den Brande er
een nieuw huis, dat „de Dolphyn" ge
noemd werd en eerst door zijn zoon Mr
Johan Pieter van den BraDde, die van
1734 tot 1792 leefde, in orde gemaakt is.
Omstreeks het midden der 19de eeuw
was het eigendom van Jhr. Willem Ver-
sluys, die het vermaakte aan de Gerefor
meerde Gemeente. Deze kon er kerk in
houden, doordat men de vertrekken aan
den tuin door het wegbreken van de mu
ren en beschotten aaneentrok en er een
stuk aanbouwde, dat voorzien van een
koepelvormig dag van gegalvaniseerd
ijzer veel hooger opgetrokken was. Zoo
had men een bijna vierkante ruimte ge
kregen met ongeveer 800 zitplaatsen. De
rest van het gebouw werd verhuurd aan
Mevrouw douairière Versluys, doch na
haar dood besloot het kerkbestuur het te
verkoopen, en werd het huis, dat nog
korten tijd bewoond was door den heer
J. H. C. Heyse, eigendom der provincie.
Het kerkgebouw werd afgebroken en het
buis zooveel mogelijk in zijn ouden toe
stand hersteld. Op de terreinen achter
„de Dolphyn" werd een nieuwe kerk ge
bouwd.
Nadat de noodige verbouwing uitge
voerd was, heeft de bibliothecaris met be
hulp van den sinds 1 Mei 1899 als con-
cierge-bediende aangestelden Passenier,
de boeken overgebracht, geplaatst en van
nummers voorzien, zoodat op 1 Juli 1899
de bibliotheek in haar nieuwe gebouw
opengesteld werd.
Deze verandering was niet alleen van
beteekenis voor den bibliothecaris, die
nu over voldoende ruimte beschikte,
maar hielp ook het bestuur van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen uit zijn moeilijkheden. De bibliotheek
van het Genootschap, uit geschenken be
gonnen, bad zich zeer uitgebreid door de
boekwerken, welke in het ruilverkeer met
andere genootschappen ontvangen wer
den, maar vooral ook door de groote ver
zameling periodieken. De collectie werd
op den duur zoo groot, dat er geen ruimte
voor was om ze in het gebouw van het
Genootschap behoorlijk onder te brengen.
Nu de Provinciale Bibliotheek over
zooveel ruimte beschikte, was de weg
voor het bestuur van het Genootschap
gewezen. Het besloot dan ook de biblio
theek aan de Provincie in bruikleen af
te staan; aanvankelijk, bij besluit van 5
October 1898, waren daarvan uitgezon
derd de boeken, welke voor de conserva
toren onmisbaar zijn en vooral nog alle
werken, die op Zeeland betrekking heb
ben. Deze laatste zijn echter reeds bij be
sluit van 4 October 1899 naar de Provin
ciale Bibliotheek verhuisd. Alles, wat
sindsdien bij het Genootschap inkomt,
wordt in de bibliotheek ondergebracht en
in den catalogus van die inrichting opge
nomen. Eerst in 1904 besloot het bestuur
van het Genootschap zijn handschriften
in bruikleen af te staan.
Zcodra Broekema de handen wat vrij
kreeg, volgde hij' zijn belangstelling voor
de pamfletten. Hij wist een verzameling
bijeen te brengen „zooals er maar wei
nige in ons land te vinden zijn". En reeds
in 1892 liet hij een catalogus verschijnen
van pamfletten 15681795. Met vreugde
vermeldt bij in zijn jaarverslag, dat het
hem gelukt is een kostbaar boek aan te
schaffen en hierbij heeft hij voornamelijk
het oog op werken, die tot Zeeland in
eenigerlei betrekking staan. Zoo vertelt
hij in 1905 opgetogen, dat het hem gelukt
is voor de bibliotheek te verkrijgen „een
bijbel gedrukt in 1537, in het midden der
16e eeuw in gebruik geweest bij den
dienst in de kerk van het Kartuizer
klooster Sion bij Noordgouwe op het
eiland Schouwen. Achter in dezen bijbel
bevindt zich een handschrift uit het mid
den der 16e eeuw van 6 bladzijden folio."
Broekema heeft zich stellig beijverd om
te verkrijgen, wat hij meende, dat er zijn
moest, maar zijn grootste verdienste is,
dat hij het aanwezige door een systema-
tischen catalogus, voorzien van een uitge
braden alphabetischen klapper, nader tot
de gebruikers gebracht heeft. Als een mo
nument van zijn werkkracht en nauwge
zetheid staat de catalogus in 5 deelen,
met het drukken waarvan hij reeds in
1903 begonnen was. Door allerlei tegen-
Blagverscheen het eerste dec' in 1907, ter
wijl het voorbericht vr.n het vijfde deel
gedateerd is 0 November 1910,
CADEAUSTELSEL IN EEN NIEUWEN
VORM.
Of: van den regen In den drop.
„De Haagsche Post" wijdt in de ru
briek „Hier in Holland" o.a. een beschou
wing aan de onlangs aangenomen wet te
gen het cadeaustolsel en maakt daarbij
melding van een merkwaardige leemte.
„Men herinnert zich, dat de wet aan
fabrikanten en winkeliers verbood, den
rookers cadeaux te geven. De wetgever
heeft echter een kleinigheid over het hoofd
gezien, n.l. dat de fabrikanten het recht
behielden, den winkeliers geschenken aan
te bieden. En wat ziet men nu? Het kwaad
dat de wetgever hoopte te keeren, tiert in
gewijzigden vorm welig voort. Thans po
gen de fabrikanten elkaar te overtreffen
in het overladen van de winkeliers met
geschenken. Overhemden, dassen, zakdoe
ken, koppen en schotels, tafellakens, tafel
zilver, en al wat de huishouding kan sie
ren, wordt den middenstanders als een
lokaas voorgehouden. Evenals vroeger,
valt dit verschijnsel weer speciaal in de
cigaretten-industrie te constateeren. Het
cadeau verbod beoogde tweeërlei: le. den
rooker waar voor zijn geld te garandee
ren; 2e. de concurrentie tusschen de fa
brikanten te beperken tot cigaretten. Wel
nu, ten eerste krijgen de rookers ook thans
weer niet de volle waarde voor hun geld;
het eenige verschil met vroeger is, dat zij
nu de geschenken voor de winkeliers beta
len in plaats van die voor henzelf! Ten
tweede is het lieve leven van de cadeau-
concurrentie tusschen de fabrikanten al
weer in vollen gang.
Maar de toestand is nu misschien nog
ernstiger dan vóór de wet werd ingevoerd,
want nu koopt de winkelier, zooals
vroeger de rooker, de cigaretten om de
cadeaux, waardoor hij wordt verleid groo-
ter voorraden in te slaan dan hij wellicht
vooreerst kan afzetten, hetgeen, gezien de
financieele positie van de meeste winke
liers, niet geheel onbedenkelijk is. Een der
firma's geeft bij iedere 500 cigaretten van
cent (waarvoor zij' netto f 1 ontvangt,
doordat er f I.87V2 belasting op komt)
een das cadeau, en bij elke 500 sigaretten
van 1 cent (netto-opbrengst plm. f 1.40)
een Wellner zilveren tafellepel of vork
(winkelwaarde f 1.501). En 't eene kwaad
brengt het andere mee: bestonden vroe
ger de toegiften veelal uit prullaria, te
genwoordig zijn het nuttige en soms kost
bare gebruiksvoorwerpen, die de winke
liers anders bij hun collega's moesten
koopen".
Rechtbank te Middelburg.
Diefstal uit een nalaten
schap. J. J. v. H., 36 jaar, landbou
wer te Biervliet, in voorarrest, staat te
recht als verdacht in het jaar 1931 te
Biervliet een tweetal effecten (2 obligaties
van f 500 a 4V2 pet. van de gemeente
Hoofdplaat) te hebben ontvreemd ten na
deel van een zekere D'esein.
Na een voorafgaand uitgebreid getui
genverhoor, waaruit bleek, dat verdachte
de obligaties uit een nalatenschap bad
ontvreemd, en van die ontvreemding eerst
bleek toen de coupons ter verzilvering
werden aangeboden, wordt verdachte door
den President ondervraagd, die toegeeft
aanvankelijk de politie te hebben voorge
logen doch later de feiten betreffende het
bezit der stukken heeft bekend, welke be
kentenis hij heeft afgelegd vóór dat de
politie de waardepapieren bij een huiszoe
king bij hem had gevonden.
De President spreekt een woord van
waardeering over de wijze waarop de op
perwachtmeester Wijlhuizen te IJzendij-
ke het moeilijk onderzoek heeft gedaan.
Eiseh: 1 jaar gev. straf.
Mr Kuipers zegt, dat bet van verdachte
buitengewoon dom is geweest aanvanke
lijk te zeggen, dat hij de stukken niet on
der zich had. Pleiter acht de diefstal niet
bewezen. De bewuste stukken zijn terecht
die de vrouw onder dwang aan het dag
licht heeft gebracht. Pleiter verzoekt de
Rechtbank verdachte, die reeds vier mnd.
in voorarrest zit, in vrijheid te stellen. De
Rechtbank heeft dit verzoek afgewezen.
Een gelijke zaak werd behandeld tegen
J. F. D., arbeider te IJzendijke, die wordt
verdacht twee pandbrieven van de Insu
laire Hypotheekbank a f 500, rentende 5
pet te hebben ontvreemd althans die effec
ten welke van misdrijf afkomstig waren,
als geschenk aangenomen of uit winstbe
jag bewaard of verborgen.
Ook deze verdachte zegt, dat het waar
is dat hij bij den Inspecteur der Belas
tingen gelogen heeft door te zeggen, dat
hij geen effecten had, hetgeen hij tegen
over den Rechtercommissaris heeft volge
houden. Voorts zegt verdachte, dat, als hij
niet gevangen genomen was geworden, hij
nooit zou hebben bekend. Eerst toen hij
gearresteerd werd, heeft hij bekend in het
bezit der effecten te zijn, doch hij ontkent
evenals den vorigen verdachte, de stukken
te hebben gestolen.
De Officier van Justitie eischt tegen
verdachte eveneens een jaar gev. straf.
De verdediger van verdachte zegt kort
te kunnen zijn in zijn pleidooi, orndat deze
zaak voor verdachte sterk staat. Het be
wijs, dat verdachte de effecten op een on
eerlijke manier heeft verkregen is volgens
pleiter niet geleverd. Hij vraagt zijn in
vrijheidstelling, Ook dit wordt door de
Rechtbank geweigerd.
Uitspraak in alle zalen 15 Maart a.s.
Groene Week" te Berll|n.
êrie -'pielen tegen hel gevaar van eenden
eieren.
oder dozen naam verstaat men in
-juitschland een groote landbouwtentoon
stelling die ongeveer een week duurt en
jaarlijks in Januari in Berlijn gehouden
wordt. Vanuit geheel Duitschland komen
de belangstellende landbouwers naar de
wereldstad en staat Berlijn in het teekon
van den landbouw. De hoeren krijgen op
deze tentoonstelling voor het begin van
het seizoen gelegenheid de nieuwste vin
dingen op het gebied van werktuigen enz.
te bestudeeren en hun bestellingon te
doen. Dit jaar werden er veel zaken ge
daan omdat er al jaren lang onder in
vloed van de crisis weinig gekocht is, er
is dus een groote behoefte en dat uit zich
nu de toestanden weer wat beter worden,
direct in flinke aankoopen van allerlei
benoodigdheden. Gelijktijdig met de groote
landbouwtentoonstelling worden er dan
op dit terrein andere tentoonstellingen ge
organiseerd zooals van pluimvee, hou
den, katten en vindt er een groot con
cours hippique plaats dat ruiters en
paardenliefhebbers trekt uit vele landen
van Europa. Ook de stadsbevolking inte
resseert zich wel voor allerlei zaken die
hier tentoongesteld worden en zoo is het
dus verklaarbaar dat de Groeue Week
jaarlijks ongeveer 300.000 bezoekers telt.
Het bezoek was in 1934 hooger dan in
1933 en in 1935 weer belangrijk hooger
dan in 1934.
De Groene Week was vroeger hoofdza
kelijk bedoeld voor de boeren als een vak
tentoonstelling, doch sedert de nieuwe re
geering in 1933 kwam is zij sterk van
type veranderd. Zij is meer geworden een
demonstratie van het tegenwoordige re-
geeringssysteem en op een groot aantal
manieren wordt door allerlei materiaal
in beeld en schrift den bezoeker duidelijk
gemaakt hoe in den nieuwen staat de
boer de basis is waarop de staat steunt en
hoe een gezonde boerenstand noodig is
voor een gezonde staat. Verder volgt uit
de nieuwe richting dan, voor wat de voe
ding van mensch en dier betreft, dat men
zich onafhankelijk wil maken van het
buitenland.
Het spreekt van zelf, dat daardoor de
tentoonstelling ook van veel grooter be
lang voor den stedeling is geworden,
want de stedeling kan alleen bestaan als
het den boerenstand goed gaat.
Interessant was echter ook het verband
dat thans gelegd wordt tusschen den
boschbouw en den landbouw. Een der za
len was in een soort bosch herschapen.
Dit bosch bestond uit talrijke vakken
waarvan telkens een slecht vak naast een
goed vak gedemonstreerd werd. Een
groot aantal houtvesters legden hier aan
het publiek uit van hoe groot belang het
boschwezen voor den landbouw en den
staat is en hoe goed onderhouden bos-
schen een flinke bron van inkomsten voor
den staat opleveren.
Interessant was ook de afdeeling:
voedsel-voorziening. Hier had men van
verschillende takken van het landbouw-
en levensmiddelenbedrijf aparte tentoon
stellingen gemaakt. Zoo bestond de afdee
ling melkvoorziening uit een hygiënische
melkstal met 30 koeien in vol bedrijf.
Men zag de melk allerlei bewerkingen on
dergaan tot ze tenslotte aan den consu
ment als goede consumptiemelk afgele
verd wordt.
Bij de opening van deze tentoonstelling
waren verschillende Duitsche ministers
benevens vertegenwoordigers van vele
landen van Europa aanwezig. Over het
algemeen was het karakter meer interna
tionaal dan in vorige jaren. Dit blijkt uit't
feit dat de belangstelling der autoriteiten
in Duitschland zeer groot is voor het
wereld-pluimvee-congres dat in 1936 in
Berlijn gehouden zal worden. Dit zal een
geweldige gebeurtenis worden, waarover
ik hij gelegenheid meer vertellen zal.
Voorloopig kunnen we noteeren dat het
congres gehouden wordt in begin Augus
tus 1936, dus tijdens de Olympische spe
len, wat meteen het aantal bezoekers
vergrooten zal. Over een dei punten van
dit congres wil ik nog even wat vermel
den, omdat dat vooral voor onze eenden
houders van veel belang is. Onder de een
den komt een ziekte en besmetting voor,
veroorzaakt door z.g. paratyphus-bacil-
len, die voor den mensch zeer gevaarlijk
kunnen zijn. Net als eieren van pullorum-
kippen besmet kunnen zijn met pullo-
rumbacillen (die voor den mensch niet
gevaarlijk zijn) zoo kunnen eieren van
paratyphus-eenden besmet zijn met para-
typhus-bacillen, die voor den mensch zeer
gevaarlijk kunnen zijn. Het gevolg is dat
door het eten van eendeneieren in ver
schillende landen ziekte- en sterfgevallen
bij de menschen voorgekomen zijn en dat
men er nu aan denkt den invoer van een
deneieren alleen toe te laten van bedrij
ven die door een dierenarts op paraty-
phus onderzocht zijn. Dat zal een enorme
terugslag geven op den handel in eenden
eieren. Welnu, dit punt staat op de
agenda van het congres in Berlijn en om
de zaken goed voor te bereiden zal er
Teeds in Mei a.s. een belangrijke bespre-
ng te Berlijn plaats vinden tusschen
-■skundigen, die wij uit verschillende
landen te zamen zullen roepen.
Dr B. J. C. TE HENNEPE.
\adruk verboden.)
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door onze abooné's worden gezonden
aan /Dr Te Hennepe, Diergaardesingel
96 a te Rotterdam. Postzegel voor ant
woord insluiten en blad vermelden.