EERSTE BLAD
Wat van den Staat te
verwachten
Buitenland.
HET ADRES
A. WILKING
ZATERDAG 16 FEBRUARI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 117
Binnenland
Gemeenteraad van Middelburg.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA,
De Zeeuw
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Dr van Lonkhuyzen 'behandelt vervol
gens de vraag wat wij van den Ghriste-
1 ijken Staat inzonderheid in den strijd
tegen de geestelijke en zedelijke ontaarding
van ons volk mogen verwachten.
Terecht stelt 'hij daarbij op 'den voor
grond, dat de Staat zijn Christelijk 'karak
ter ook toont in het waken over de na
tuurlijke zaken in de handhaving van ge
zag en orde en het verleenen van hulp
voor de natuurlijke levenskringen.
Het is goed, dat 'hierop de nadruk is
gelegd. Men stelt het b.v. soms voor alsof
het Kabinet Colijn zich in hoofdzaak met
problemen van zakelijken aard bezig
'houdt, dat het meer aandacht schenkt aan
practisohe, dan aan principieele zaken.
Wie nadenkt gevoelt, dat hier geen tegen
stelling bestaat, maar dat het Kabinet
juist door orde op zaken te stellen zijn
Christelijke roeping vervult. Immers op
deze wijze worden de voorwaarden ge
schapen, die den opbloei van een gezond
huiselijk en kerkelijk leven mogelijk ma
ken. De geestelijke en zedelijke belangen
komen nooit meer in 't gedrang dan in
tijden van verwarring en onrust.
Het doet eenigszins vreemd aan als in
verband hiermede de opmerking wordt
gemaakt, dat wij toch eenmaal weer terug
moeten keeren tot positief Christelijke po
litiek, terwijl tegelijkertijd met waardee
ring gewag wordt gemaakt van wat ver
schillende gemeenteraden tegen vloeken
en godslasteringen bepaalden van wat
gedaan werd tegen het openlijk te koop
aanbieden van godslasterlijke lectuur; van
wat de wet-Donner beloofde te geven be
treffende de smalende godslastering en
van de wet-Van Sehaik inzake de be
scherming der openbare orde.
Dr van Lonkhuyzen zou liever verder
willyen gaan, maar: „in elk geval meen ik,
dat bij alle andere actie tegen dit kwaad
hier de weg gewe'zen werd, waarop we
als Christelijke Staat hebben voort te
gaan."
Met dit verder gaan wordt gedoeld op
maatregelen tegen het misbruik van de
vrijheid van drukpers, maar dan wordt
ook onmiddellijk en met instemming weer
gewag gemaakt van de verklaring van
Minister van Sehaik, dat het vraagstuk
van de wijziging van de wet op vereeni-
ging en vergadering bij de Regeering in
onderzoek is en dat zij zich mede op het
gebied van de openbare zedelijkheid dili
gent toont.
De schrijver weet dus te waardeeren,
dat de Regeering zich in de goede
richting beweegt.
En 'hij toont ook oog te hebben voor de
moeilijkheden, die zich hierbij voordoen.
De Overheid heeft een taak om op
haar terrein de ondermijning der
religie tegen te gaan, maar toegestemd
wordt, „dat men ongetwijfeld met straf
bepalingen tegen de geestelijke uitingen
spaarzaam moet zijn en voorzichtig moet
zijn en dat 'geestelijke en zedelijke midde
len tot bestrijding van dit kwaad de voor
keur moeten hebben."
Dr van Lonkhuyzen komt dan tot de
uiterst belangrijke en allesbeheerschen-
de vraag Heeft de Christelijke Staat van
Godswege een taak om in onzen tijd den
godsdienst, speciaal den 'Christelijken
godsdienst, met haar middelen te bescher
men tegen wat op publiek terrein bewust
en stelselmatig uitgegoten wordt tot on
dermijning van het Christelijk geloof."
Dat is een vraag van groote beteekenis.
Dat de 'Overheid aan de wet Gods gebon
den is, daaromtrent bestaat in den kring
waartegen Dr. van L. zich richt, geen
verschil van meening. Maar welke is nu
de speciale wet Gods voor de Overheid
Aanvankelijk heeft 'het den schijn alsof
de schrijver wat dit betreft een andere
opvatting heeft dan de A.R.-partij. Met
name maakt hij bezwaar, dat Art. 4 van
het program van beginselen zich niet
meer positief uitspreekt.
«Heeft zoo vraagt 'hij de Chris
telijke Staat van Gods wege een taak om
in onzen tijd den godsdienst, speciaal den
Christelijken godsdienst met haar mid
delen te beschermen tegen wat op publiek
terrein bewust en stelselmatig
uitgegoten wordt tot ondermijning van
het Christelijk geloof, van alle geloof, van
alle godsbesef, van al wat heilig is
En na dan aangehaald te hebben wat
Dr Kuyper schreef in de toelichting van
het program bij Art. 4 en door Dr Colijn
met instemming aangehaald, vervolgt 'hij:
'j ;voor 011s kunnen deze weg niet als
de juiste erkennen."
Hier maakt echter naar het ons voor
komt de schrijver een fout, door vrijheid
van godsdienst in den meest breeden zin,
op één lijn te stellen met wat we in onze
dagen zien nu er een welbewust en stel
selmatig pogen is om 'God en den Chris
tus te hoonen en het Christelijk geloof uit
te roeien, en waartegen ook van A.R.
zijde door Minister Donner en in Gemeen
teraden is opgetreden.
Onze ruimte laat niet toe op 'dit onder
werp thans verder in te gaan.
Wü kunnen niet in alles de opvattingen
van Dr v. L. onderschrijven. Maar we
juichen het toe, dat hij door zijn studie
een poging heeft gedaan om een stoot te
geven tot 'het denken over, bespre
ken van, en zoeken naar wegen,
waarin omtrent de taak van de Overheid
overeenkomstig de haar gegeven wetten,
meerdere helderheid wordt verkregen.
Ingezonden Mededeeling.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Jonge communisten vermoord.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Moskou, dat volgens berichten uit het
Azof Donets-gebied in het dorp Nowoje
Koebanskoje een aantal 'boeren op straat
twee jeugdige communisten hebben dood
geschoten en 'drie andere hebben gekwetst.
De politieke politie heeft zes menschen
gearresteerd. De daad zou een gevolg zijn
van de maatregelen van plaatselijke com
munistische instanties, tegen boeren, die
zidh tegen collectiviseering verzetten.
Hevige koude in Servië en Hongarije.
De koude, welke op het oogenblik te
Belgrado heerscht is, volgens Reuter, zoo
intens, dat de scholen voorloopig voor
acht dagen gesloten zijn.
Er kan geen markt worden gehouden.
De melk is tot een vaste massa bevroren
en de eieren barsten.
De temperatuur is tot 28 graden onder
nul gedaald, en de Donau en Save zijn
geheel toegevroren, zoodat ook het scheep
vaartverkeer stil ligt.
De buitengewoon strenge koude in
Hongarije heeft verscheidene slachtoffers
geëisdht. Op het marktplein te Szegedin
heeft de politie een slede aangehouden,
waarvan de bestuurder half bevroren in
bewusteloozen toestand naar bet zieken
huis moest worden gebracht.
Een boerenvrouw is 'bij Szegedin op weg
naar huis door de koude bewusteloos ge
raakt en doodgevroren. Een 88-jarige
daglooner is eveneens op een landweg
doodgevroren. Het huis van een landbou
wer was tijdens den nacht tot aan den
schoorsteen ingesneeuwd.
De boeren konden slechts met groote
moeite de in gevaar verkeerende bewoners
redden.
Na Hauptmann's veroordeeling.
'De affaire Hauptmann neemt thans een
dramatische wending nu staatsambtena
ren hebben medegedeeld, dat vier getui
gen a décharge, die verklaringen hebben
afgelegd nopens het alibi van Hauptmann
zullen worden vervolgd wegens meineed.
Het New-Yoriksche blad „Daily News"
beweert, dat de justitioneele dienst van de
New-Yorksche politie reeds langen tijd er
van op de hoogte is, dat Hauptmann een
medeplichtige 'heeft gehad.
De autoriteiten zouden slechts een gun
stige gelegenheid afwachten om hem te
arresteeren. Lindbergh zou dezen mede
plichtige op het kerkhof te Bronx hebben
gezien, toen Condon het losgeld overhan
digde.
Nieuw lawine-gevaar in Zwitserland.
Een scherpe Noord-Westenwind, ge
paard met 'hevigen regen, gaat over Zwit
serland. De rivieren beginnen snel te stij
gen en de sneeuw op de bergen smelt
reeds op een hoogte van 1100 meter.
Het lawine-gevaar is dientengevolge
weer groot geworden en het skiën in de
honger gelegen 'bergen is gevaarlijk.
Marinevliegtuig vergaan op Sicilië.
Negen dooden.
Naar Reuter uit Messina meldt, is een
Engelsch watervliegtuig in den mist bran
dend neergestort op een heuvel in de
buurt van de stad.
Blijkens een bericht van het ministerie
van luchtvaart te Londen is het veronge
lukte toestel, het watervliegtuig K 3595
van het type Singapore III, dat van
Napels op weg was naar het marine
vliegkamp van de luchtmacht te Cala-
frana op Malta. De bemanning van het
toestel bestond uit twee officieren en zes
man en voorts was er een technisch amb
tenaar aan boord van de werf van de
Koninklijke luchtmacht te Farnborough.
Men wist te Londen nog niet hoe het on
geluk zich had toegedragen, maar -deed
zijn 'best zoo snel mogelijk de noodige ge
gevens te verkrijgen.
Reuter meldt nader uit Messina, dat de
lijken van alle negen opvarenden van de
K 3595 zijn gevonden en gekist zijn.
Sterke aardschokken waargenomen.
'Op de eilanden in de Zee van Marmora,
die begin Januari reeds door verscheidene
hevige aardbevingen werden geteisterd,
hebben zich opnieuw sterke aardschokken
voorgedaan, gepaard gaande met onder-
aardsch gerommel.
In den nacht van Woensdag op Don
derdag werden 15 aardschokken gevoeld.
De bevolking, voor zooverre zij nog ter
plaatse is en op verschillende wijze zich
een tijdelijk onderdak in de verwoeste
streek had verschaft, vlucht thans naar
het vasteland.
Abessynië protesteert tegen mobilisatie.
De regeering van Abessynië heeft aan
die van Italië een telegram gezonden,
waarin zij protesteert tegen de mobilisa
tie van Italiaansche troepen. Zij voegt er
bij, dat er geen concentratie__van Abessy-
nische troepen bij Oeal-Oeal heeft plaats
gehad.
De Belgische textielindustrie.
De Vereeniging van Werkgevers in de
Textielindustrie te Verviers en omstreken
heeft besloten met ingang van Maart a.s.
de loonen met 5 pet. te verlagen.
Wij herinneren er aan, dat pas enkele
maanden geleden de groote staking der
textielarbeiders in dit gebied met een
zware nederlaag der stakers is geëindigd.
Van de 16000 bij dit arbeidsconflict be
trokken arbeiders werden er slechts 8000
weer in dienst gesteld op de door de pa
troons gestelde voorwaarden.
Korte Berichten.
De Belgische minister van Defensie
heeft bekend gemaakt, dat 'hij alle maat
regelen heeft genomen tot beteugeling van
de griepepidemie in het Belgische leger,
welke trouwens geen grooten omvang
heeft aangenomen.
In Bulgarije neemt de koude nog
steeds toe. In bepaalde districten heeft
men meer dan dertig graden vorst 'gere
gistreerd. De Donau is dichtgevroren.
Het volkscommissariaat voor de
spoorwegen heeft de nieuwe voorschrif
ten voor de Russische spoorwegen aan
genomen, waarbij' de chefs der afzonder
lijke trajecten persoonlijk verantwoorde
lijk worden gesteld in plaats van dat, zoo
als tot nu toe het geval was, de verant
woordelijkheid bij groepen personen be
rust.
Uit Charbin wordt gemeld, dat vier
Russische beambten van den Oost-Ghi-
neeschen spoorweg gearresteerd zijn bij
een poging om de groote spoorwegbrug
over de Soengari met dynamiet te vernie
len. Deze spoorweg ligt 'dicht bij' Tao-
laitsjao. De poging werd verijdeld, maar
bizonderheden er over zijn nog niet be
kend.
In de maand Januari is het aantal
werkloozen in Zwitserland gestegen van
91196 tot 110283, d.i. ruim 11000 meer
dan op 31 Januari 1934.
DE SPOORWEGTEKORTEN.
In de memorie van antwoord inzake
de Waterstaatsbegroo'ting, aan de Eerste
Kamer, zegt Minister Colijn, dat hij van
zorg vervuld is, omtrent het spoorwegte
kort, al mag misschien Mijken, dat het
voor 1934 niet sterk is toegenomen. Ech
ter betwijfelt de minister of bij het afdee-
ling'sonderzoek wel voldoende aandacht
is geschonken aan de algemeene bezuini
ging sedert 1921. In dat jaar waren de
exploitatie-uitgaven gestegen tot 194
millioen, welk bedrag voor 1934 gedaald
is tot 109 millioen, en voor 1935 vermoe
delijk ongeveer de helft van 1921 zal
bedragen, ondanks het feit, dat gaande
weg allerlei bezuinigingsmogelijkheden
uitgeput raken.
D'at de spoorwegleiding in een vorige
periode van tekorten (19211923) deze
snel wist te overwinnen en dat het 'thans
anders is. is vooral te verklaren uit het
groote verschil in omstandigheden ten
aanzien van de ontvangsten. Zoolang de
crisis in haar huidigen omvang blijft
woeden en zich in den goederenruil be
perking op beperking stapelt, blijft het
gevaar dreigen, dat ondanks de strengste
bezuiniging de hiermede verkregen ver
mindering van uitgaven aanhoudend
door daling van ontvangsten zal worden
achterhaald.
Onder deze omstandigheden ware het
een illusie te meenen, dat door wijziging
in den bedrijfsvorm verdwijning van de
tekorten zou worden bereikt.
Naar aanleiding van de telkens uitge
strooide geruchten deelt de minister me
de, dat het niet waar is, dat de A.T.O. met
verlies werkt. Zij levert steeds overschot
ten ondanks hoog gestelde afschrijvin
gen. Van de overschotten is niets aan het
bedrijf onttrokken.
Nu aanmerkelijke tekorten door het
Rijk moeten worden bijgepast, kan uiter
aard het personeelvraagstuk bij de spoor
wegen voor de regeering niet buiten be
schouwing blijven. Men kan bij de beoor
deeling van de positie van het spoorweg
personeel onmogelijk de oogen sluiten
voor de geldelijke uitkomsten van het be
drijf.
Telefoonverkeer met België.
In het telefoonverkeer met België is de
gelegenheid opengesteld om abonnements
gesprekken te voeren voor tijdvakken kor
ter dan 'n maand. 'Voorts is een regeling
getroffen voor het voeren van gesprek
ken, waarvan de kosten door den
opgeroepene worden betaald. Tevens kun
nen voortaan abonnementsgesprekken
worden gevoerd tusscjaen 16 en 19 uur
tegen 4/5 van het normale tarief.
De wilde busdiensten.
In de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer betreffende de begrooting
van waterstaat wordt o.m. gezegd:
Het inderdaad op onrustbarende wijze
toenemend euvel der wilde busdiensten
heeft de volle aandacht, ook van politie
en justitie. Mocht, ondanks de jurispru
dentie, zooals deze zich in den laatsten
tijd heeft ontwikkeld, 'blijken, dat met de
bestaande wettelijke bepalingen het euvel
niet afdoende kan worden bestreden, dan
zal verscherping noodzakelijk zijn.
'Omtrent Tegeling van den arbeidstijd
van chauffeurs wordt met den minister
van sociale zaken overleg gepleegd. Een
wettelijke regeling is in ver gevorderden
staat van voorbereiding.
Inspectie bij het Lager Onderwijs.
De Staatscourant van gisteravond bevat
een Kon. besluit, waarbij met ingang van
1 Mei 1935 het aantal inspecteurs van
52 wordt gebracht op 49 en het aantal
schoolopzieners van 9 op 8.
Vervallen zijn de inspecties Schiedam
Ommen en Appingedam.
Het aantal schoolopzieners te Amster
dam wordt gebracht van vier op drie.
Intemeeringskamp bij Beilen?
Zooals bekend, worden er vanwege de
regeering plannen uitgewerkt, om onge-
wenschte vreemdelingen, die niet over
de grens worden geleid, in een intemee
ringskamp onder te brengen.
Naar de Msb. thans verneemt, zal dit
kamp worden ingericht te Beilen by
Assen.
Nederlandsche mariniers te gast bij
Fransche infanterie.
Het Nederlandsche contingent van de
internationale troepen uit het Saargebied
is gistermorgen om vijf uur te Thionville
aangekomen, waar de mariniers door het
168ste regiment infanterie onder leiding
van eerste-iuitenant Chateignon werden
verwelkomd. De Nederlanders werden op
'het perron met militaire muziek ontvan
gen. Aan een diner, dat door. de Fransche
militaire autoriteiten werd gegeven, heeft
ook de gouverneur van Metz, generaal
'Guitry, deelgenomen.
Vergadering van Vrijdag 15 Febr. 1935,
te 2 uur. Aanwezig alle leden.
Ingekomen stukken.
Het adres inzake een verordening op
de taxi's werd in handen gesteld van B,
en W. om advies.
Benoeming onderwijzer
U. L. 0,-s chool voor Jongens.
De heer Hoogerwerf, nr 1 van de voor
dracht had gemeld zich terug te trek
ken, gezien zijn kansen elders.
Benoemd werd nu de heer J. ten Siet-
hoff te Den Haag met alg. stemmen.
Nadere vaststelling school-
g e 1 d-v erordening, Gymna
sium. Dhr M o n d e e I meent, dat uit
de wenschen van den Minister blijkt, hoe
weinig de Raad feitelijk te zeggen heeft.
Tegen het rekening houden met het ver
mogen is geen bezwaar, doch wel betreurt
spr. het dat geen hoeken enz. beschik
baar mogen worden gesteld.
Dhr Jeronimus heeft bezwaar te
gen de bepaling, dat men zijn biljet van
de vermogensbelasting moet 'overleggen.
Wat, als men dat niet wil?
Dhr Portheine vraagt, in welke
Binnenland.
Gemeenteraden van Middelburg en Goes.
Minister Colijn over de spoorwegtekorten.
Bestrijding wilde busdiensten.
Buitenland.
Hevige koude in het buitenland.
Marinevliegtuig vergaan.
gevallen men overlegging van het biljet
zal vragen.
Dhr B o a s s o n verzekert dat B. en
W. het zeer betreuren, dat de verorde
ning niet is geaccepteerd zooals de Raad
haar vaststelde. De kwestie van 't inzien
van het belastingbiljet is zeker een zeer
deilicate kwestie. Niet echter een der
beste vindingen van het ministerie. Er
zal coulant gebruik van worden gemaakt.
Bij weigering van inzage moet de toe
lating worden geweigerd. Dan kan de be
trokkene zich in beroep voorzien.
Het voorstel wordt z.h.st. aangenomen.
Regeling voor aanplak
king verkiezingsbi! jetten.
Op verzoek van dhr Jeronimus deelt
dhr Onderdijk mede, dat in 1933 f 74
door de gemeente voor dit werk is be
stemd.
Dhr v. d. F e 11 z is tegen het plakken
op den muur van school J. Men moet de
jeugd dit besparen.
Van de tijdelijke borden moeten alle
partijen gebruik kunnen maken, en niet
een of enkele partijen, die niet gesierd
zijn met voldoende bescheidenheid. Zijn
de borden niet te verdeelen in vakken ge
lijk aan het aantal partijen?
Dhr Jeronimus kan zich met hel
voorstel vereenigen, als men rekening
houdt met de bezwaren van den heer v.
d. Feltz. Spr. vraagt nog, of men niet
moet spreken van „partijen of bewe
gingen" (gelach).
Dhr Onderdijk zegt, dat op school
J in 1933 niet is geplakt, maar op een
bord in de omgeving.
Spr. vertrouwde, dat men zal voldoen
aan de wensch bescheiden te zijn met het
innemen van plaatsen.
Dhr v. d. Feltz wil één voorschrift,
dhr H a r t h o o r n wil voor iedere partij
een plaats.
Dhr M o n d e e 1 meent, dat het gaat
'Olm meer of mindere activiteit. Want als
regel is er een „gentleman's agreement"
onder de plakkers.
De voor z. zegt, dat B. en W. niet op
zich kunnen nemen alle bezwaren te on
dervangen.
Dhr v. d. Feltz stelt voor één biljet
op één bord tot door B. en W. vast te
stellen maximum-afmeting.
Dhr Da Bruin w?il het heelemaal
weglaten.
De v o o r z. wil het nog éénmaal pro-
beeren.
Dhr Cornelisse zegt o.a. dat één
maat niet is vast te stellen.
Het voorstel-óén biljet wordt verwor
pen met 10 tegen 7 stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen z.h.st.
Goedkeuring begrooting
1935 Go d s h u i z e n.
Mevr. W e ij 1 licht het rapport der
commissie .van financiën ter zake nader
toe. Daarbij' bleek, dat de aanvankelijke
bezwaren later zijn vervallen, toen het
duidelijk bleek, dat men het gemiddelde
over de laatste drie jaren als ontvangsten
had geraamd.
Voor hen, die naar een ziekenhuis
moeten kunnen de financieele bezwaren
niet gelden.
In 1933 was de economische toestand
reeds zoo, dat velen een klasse lager gin
gen liggen dan anders het geval zou zijn.
Het gevolg van een al of niet goed bezet
ten is een grooter of kleiner nadeeiig
saldo.
Een lid van den Raad heeft irstegen
stelling met vroeger, reeds verklaard, dat
het financieel beheer goed is. Men hoort
althans van dhr v. d. Feltz geen klachten
meer.
Spr. heeft een 'onderhoud gehad met
den voorzitter en den secretaris van het
bestuur, en daarbij! bleek, dat het na
deeiig saldo wellicht iets hooger zal zijn
dan over 1934, maar niet van groote
beteekenis. De begrooting 1935 is ge
grond op 3 normale jaren, en spr. meent
dat het alleszins gewenscht is de begroo
ting goed te keuren.
Dhr K g e 1 e r wijst er op, dat het
B. A. voor 1934 f 23.000 zal betalen aan
het gasthuis. Voor 1935 denkt spreker
aan een bijdrage van f25.000, terwijl
f 35.000 is uitgetrokken.
Spr. verwacht een steeds grootere
klasseverschuiving. Spr. meent, dat de
