LAATSTE DAG S. WIENER Co. Middelburg Het Christelijk beginsel in de Staatkunde. Buitenland. Donderdag 14 Februari Staten-Generaal WOENSDAG 13 FEBRUARI 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 4Sw JA„..GANG No. 1i4 n. Binnet.iand Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg. Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abcnuemec-gprijs i2,50 pev kwartaal,, weekabonnementen voor Middelburg, Goes au Yüssing-m "0,20, msvtwc S eeni Jvw-;. isjdSw, dö n.y- jfte aiededeoiingtfsi eo cent pw -'egel. .Kl«tao Adverteniiën Dinsdags: sn Vrijdags 0,76, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto ïö.85. Bij contract belangrijke korting. Niet alleen het christenvolk, de kerken en de politieke partijen hebben een roe ping ten opzichte van de geestelijke en ze delijke ontaarding van ons volk, maar, al dus Dr van Lonkhuyzen in zijn eerder aangehaald artikel, ook de christelijke Staat heeft hier een taak. De schrijver erkent zich met dit onder werp op een zeer moeilijk terrein te 'be geven, omdat de opvattingen, vooral als men komt aan de practische toepassingen en conclusies, vaak hopeloos uiteen loo- pen. Mogen we wat ons land betreft van een Ghristelijken Staat spreken? Dr van Lonk huyzen beantwoordt deze vraag bevesti gend. „Wij zijn een Christelijk volk. Onze na tie heeft aan het Christendom haar wor ding te danken. Het Christendom sprak zich dan ook uit in de beste oogenblikken van ons nationale leven. De Overheid er kent te regeeren bij de gratie Gods en te zijn Gods dienaresse. Zij moet der halve in het staatkundig leven de rechten Gods handhaven". De volmaaktheid zal ook hierin nimmer bereikt worden. „De Staat is Christelijk om het meer en meer te worden; zich door de Christelijke beginselen in wetten en instellingen en verhoudingen meer en meer te laten be ïnvloeden. De Overheid, die aan het hoofd van den Staat geplaatst is heeft de natie in dezen weg te leiden, de Chr. grondsla gen van het staatsleven meer en meer te beschermen, Gods opperhoogheid en rech ten in dien staat meer en meer tot erken ning te doen komen". „Hiermede zoo heet het verder wordt voorkomen, dat men het karakter van den Christelijken staat gaat zoeken in het christelijk geloof der personen, welke het gezag dragen. Dit persoonlijk geloof maakt het instituut nog niet Chris- telijk. We zullen een vaster punt moeten hebben dan de „consiëntie der Overheid" of der Overheidspersonen, hoe gewenscht de wakkerheid daarvan ook moge zijn. (Er zou aanleiding kunnen zijn hier het 'betoog van den schrijver te onderbreken en nadere verduidelijking te vragen. De indruk zou toch gewekt kunnen worden alsof D'r v. L. hier het standpunt van de A. R. partij weergaf en veroordeelde. Dit zal echter niet de bedoeling zijn. Het is in geheel anderen zin dat „Ons Program" spreekt van de „consciëntie der Over heid".). Br v. L. betoogt voorts, dat gelijk het ge zin opkomt uit de gemeene gratie, maar zich toch als christelijk gezin heeft te laten beïnvloeden door de Christelijke be ginselen en die in zijn midden heeft te beschermen en te laten doorwerken het zoo ook staat met den Ghristelijken staat. Natuurlijk moet hierbij voor oogen wor den gehouden, dat de uitoefening van het Overheidsgezag anders is dan die van den vader van een gezin. Het Over heidsgezag is beperkt en heeft andere kringen en hun souvereiniteit te respec teeren. „Maar het punt van vergelijking is hier: beide ontstaan uit het natuurlijke leven en laten zich beïnvloeden door de Christelij ke beginselen. En beiden hebben die dan ook in hun midden te verdedigen en te bescherme n". De Christelijke Staat heeft Gods Woord zoover doenlijk te volgen, zooals Groen van Prinsterer leerde: De Christelijke Staat is onderwerping van de Overheid aan de ge openbaarde geboden Gods. Zij heeft zich te gedragen naar den geopenhaarden wil van God. Belangrijk is de vraag die daarna aan de orde komt, wat hieromtrent nu prao- tisch in de wetgeving kan worden uitge werkt. Hierbij wordt er allereerst op gewezen, dat het Christelijk volksbesef wakker moet worden gemaakt en dat de Christe lijke wetenschap al meer den wille Gods uit Zijn Woord moet onderwijzen en de toepassing daarvan op het nationale leven uitdragen. Natuurlijk, niet alles kanv of kan in eiken t ij d, of bij elk volk, zooals wij dat gaarne zouden wenschen. Er moet aansluiting zijn bij de geloofsbeseffen der natie. Na er dan op gewezen te hebben, dat Groen's ideaal al moest hij om erger te voorkomen den z.g. neutralen Staat aanvaarden - bleef: de Protestantsch- Christelijke Staat, vervolgt de schrijver: „Voor ons komt dit ideaal nu eenigszins anders te staan. Door den weg waarin Gods voorzienig bestel de geschiedenis van ons land en die der Christelijke poli tiek geleid heeft, valt dat Protestantsch van ons ideaal af. En wordt het nu een algemeen-Christelijke Staat. Al zal toch de gang onzer Christelijke staatkunde blij ven gaan in den weg der Christelijk- historische ontwikkeling der natie" „Roept nu onze tijd niet tot beslist en g e- z a m e n 1 ij k voortgaan in de richting van meerdere volmaking van het Christe lijk karakter van onzen Staat? We zullen elkander vinden, als wij als Anti-revoluti onairen meer a n t i-revolutionair wor den, als Ghristelijk-historischen meer C h r i s t e 1 ij k-historisch, als Roomsch- Katholieken meer Katholiek. Wat de laatsten betreft in den zin als de heer Mr van Lanschot het in de Eerste Kamer uit sprak: „De christelijke beginselen alléén kunnen ons volk door deze donkere tijden heen leiden". Inderdaad, die en die al leen". In een volgend artikel zien we, wat vol gens D'r v. L. van den Christelijken Staat verwacht kan worden. Het Duitsche antwoord aan Engeland en Frankrijk. Het voorloopige antwoord van Duitsch- land aan Engeland en Frankrijk op de mededeelingen omtrent de overeenkomst van Londen is gereed. Duitschland zal zich principieel bereid verklaren te onderhandelen, zoowel over het luehtpact als over een groot deel van de andere pacten, zij het ook onder voor behoud. Ten opzichte van het Oostelijk pact in zijn tegenwoordigen vorm zal het voor behoud wel zoo groot zijn, dat het met een afwijzing gelijk zal staan. Duitschland zal de leus van Frankrijk: „eerst veiligheid", ofschoon in niet scher pen vorm, ook op zichzelf toepasselijk ma ken en wijzen op zijn in militair opzicht geëxponeerde positie. Ultimatieve eisch van Italië. Italië heeft aan de Abessynische re geering den eisch gesteld tot het betalen van een schadeloosstelling en het brengen van eerbewijzen aan de Italiaansche vlag Ofschoon geen ultimatum is gezonden, staat het ontwijfelbaar vast, dat bij de re geering van Ahessynië zeer scherp gestel de protesten zijn ingediend in verband met de Abessynische grens. De politieke waarnemers beoordeelen den toestand zeer ernstig. Men is van meening, dat Ahessynië niet geneigd is, de ultimatieve eischen van Italië in te willigen, met name den eisch tot het aan bieden van foraieele verontschuldigingen en het brengen van eerbewijzen aan de Italiaansche vlag. De Amerikaansche regeering vraagt 38 millioen voor versterking der vlootbasis in den Stillen Oceaan. De Amerikaansche regeering heeft het congres een wetsvoorstel voorgelegd, krachtens hetwelk 38 millioen dollar zul len worden beschikbaar gesteld voor du versterking en uitbreiding der vloot- steunpunten in den Stillen Oceaan en verhooging van het aantal manschappen der oorlogsmarine. Van deze 38 millioen zullen 15 millioen dollars gebruikt worden voor de uitbrei ding der vestingwerken in den Hawaii- archipel. Het aantal mariniers zal met 12.000 man worden verhoogd. Betoogingen en arrestaties te Weenen. De Oostenrijksche regeering had uitge- bieide voorzorgsmaatregelen genomen om te voorkomen, dat er gisteren, op den verjaardag van den socialistischen op stand van verleden jaar, betoogingen met daaruit voortkomende relletjes zouden ontstaan. Over het algemeen is het dan ook dezen 12den Februari te Weenen rus tig gebleven, zij het ook niet heelemaal. Er ontstonden samenscholingen op het kerkhof in de wijk Simmering, waar so cialisten trachtten kransen neer te leg gen op graven van de terechtgestelde aan voerders van den republikeinschen schut- tersbond. De politie belette zulks en nam 30 lieden in hechtenis. Erger is het toegegaan in wijk 16, Otta- kring, waar bij een botsing tusschen com munisten en politie een betooger werd gedood en twee politie-agenten gewond. Ook in de handelshoogeschool zijn be- toogingen gehouden, en wel door marxis tische studenten. Deze wierpen ook groote ■hoeveelheden strooibiljetten uit de ramen op straat. De politie drong de hoogeschool binnen en hield verscheidene studenten aan. In totaal zouden te Weenen 42 men- schen zijn aangehouden. De doodstraf tegen Hauptman geëlscht. In heftige bewoordingen heeft de pro cureur-generaal Wilentz gisteren het eind-requisitoir uitgesproken in het pro ces tegen Hauptmann, den moordenaar van het kind van Lindbergh. Hij eischte, dat de beschuldigde naar den electrischen stoel zou worden gezonden, wegens moord met voorbedachten rade. Een giftiger slang had Lindberghs baby niet kunnen aanvallen, aldus Wilentz, het was het werk geweest van een individu, in wiens aderen ijzig bloed liep, een individu ove rigens, dat zich reeds in Duitschland had schuldig gemaakt aan inbraken en dat een schande was voor zijn land. Zelfs in de bank der verdediging is er geen mensoh, die aan zijn onschuld ge looft. Vandaag zal de rechter een resumé ge ven van het proces en daarna zal de jury haar beraadslagingen aanvangen. Bioscopen en Zondagsheiliging. Alle 142 leden van den Londenschen graafschapsraad hebben een geharnast protest ontvangen van den bond tot hei liging van de Zondagsviering tegen het voorstel om de openingstijd van de bios copen een half uur te vervroegen en van 6 uur op 5.30 uur te brengen. De bisschop van Londen heeft adhae- sie betuigd aan het protest en verklaard, dat het halve uur meer weer op kosten zou gaan van Zondagsscholen, avond diensten in de kerken en andere bijeen komsten waar men den Zondag nog als den dag des Heeren gehandhaafd wilde zien. De koude. De tweede koudegolf, die sedert eenige dagen in geheel Spanje heerscht, laat in het land, dat op deze temperaturen niet berekend is, treurige sporen achter. Bij El Ferrol is op den weg het lijk gevonden van een ouden bedelaar, die was doodgevroren. In San Fernado heeft men een visschersboot, die vermist werd, stuurloos gevonden. De visschers waren doodgevroren. In vele provinciën hebben ooft en groenten zeer te lijden. Op de sinaas appelenplantages bij Valencia zijn nu en dan temperaturen tot 4 en 5 graden onder nul gemeten. De bevloeiïngs-installaties zijn voor het grootste deel bevroren, terwijl het haven- verkeer stil ligt. De sneeuw veroorzaakte den dood van veel vee. De koudegolf heeft sinds eenige dagen ook in Hongarije ongewoon lage tempe raturen teweeg gebracht, welke vergezeld gingen van hernieuwden sneeuwval. De Donau is geheel met drijfijs bedekt. De temperatuur is in Boedapest Dinsdag van 19 op 26 graden vorst gedaald en in de buitenwijken zelfs tot 30 gr. Celsius onder nul. Een dergelijke koude is hier sinds tientallen jaren niet meer gecon stateerd. In de omgeving van Boedapest ligt de sneeuw ongeveer y2 M. hoog. Het spoorweg- en autobus verkeer lijdt door de hevige sneeuwstormen aanzienlijke ver traging. De Balkan wordt opnieuw door een koudegolf geteisterd. Op enkele plaatsen in Zuid-Slavië daalde de thermometer tot 27 graden onder nul. Enkele spoorweg verbindingen moesten door den hevigen sneeuwval worden gestaakt. Menschen- levens zijn tot dusverre niet te betreuren. Korte Berichten. i De Belgische regeering heeft aan de Britsche regeering een nota doen toe komen met de mededeeling, dat België het voorstel van een luchtconventie, als ook dat betreffende gelijktijdige onder handelingen omtrent gelijkheid en veilig heid, gunstig gezind is. i Dinsdagavond is geheel onver wachts een nogal geheimzinnige doch korte Belgische ministerraad gehouden, waarin de minister van Buitenlandsche Zaken zijn collega's op de hoogte heeft gebracht van den stand der handelsbe sprekingen met diverse landen. Ook zou nog in het algemeen de internationale toestand in verband met het Ialiaansch- Ahessynische geschil besproken zijn. De correspondent van de Times te Berlijn meldt, dat bisschop Marahrens, de leider van de belijdenis-kerk. de vo rige week een soort ultimatum tot minis ter Frick heeft gericht, waarin het aftre den van Müller als rijksbisschop, erken ning door den staat van de confessio- neele richting en de aanvaarding van verscheidene reorganisatie-voorstellen werd geëischt. i Te Duffel, tusschen Mechelen en Antwerpen, is Dinsdag, tengevolge van den dooi, een deel van den opgehoog- den spoordijk, bestemd voor de electri- sohe lijn BrusselAntwerpen, verzakt op het oogenblik, dat er een smalspoor treintje over reed. Verschillende wagens van het treintje stortten naar beneden en kwamen te midden van een troep ar beiders terecht. Eén der arbeiders bleef op slag dood. Twee anderen moesten zwaar gewond naar hun woning worden overgebracht. Ingezonden Mededeeling. De 1e klasse der Ned. Spoorwegen. In het tijdschrift „Spoor- en Tramwe gen" wordt aangetoond, dat de le klasse voordeelig ia voor de Ned. Spoorwegen, wat beteekent, dat de netto-opbrengst in 1933 grooter was dan zij zou geweest zijn, indien alle reizigers le klasse in de 2de klasse waren vervoerd, onder gelijke om standigheden als zulks met de (andere) reizigers 2e klasse geschiedt. De mogelijkheid om dit vraagstuk op te lossen, ia te danken aan de omstandig heid, dat de dienst van tractie en materi aal de kosten van onderhoud, rente en af schrijving per rijtuigzitplaats heeft bere kend. Deze kosten bedragen gemiddeld (de oudste rijtuigen zijn buiten rekening gelaten) voor de drie klassen 83, 59 en 37 gulden per jaar. In '33 waren 10300 van de totaal 177000 zitplaatsen aangewezen voor de le klasse. Het aantal reizigerskilometers per zit plaats en per jaar bedroeg in 1933 voor de drie klassen afgerond 9000, 15000, 19000. Had er in 1933 geen le klasse bestaan, dan zouden deze reizigers vervoerd kun nen zijn in 9/15 X 10300 6200 zitplaat sen, waarbij zij dezelfde accomodatie zou den verkregen hebben als de (andere) rei zigers 2e klasse. 10300 zitplaatsen le klas se kostten in 1933 10300 X 83 gulden 854900 gld.; 6200 zitplaatsen 2e klasse 6200 X 59 gld. 365800 gld., er zou dus een voordeelig verschil van 489100 gld zijn ontstaan. Daarentegen zouden 95 millioen reizi gerskilometers le klasse (abonné's inbe grepen) zijn afgelegd en betaald in de 2e klasse; zulks geeft een nadeelig verschil van gemiddeld 0.6 per reizigerskilometer (2.5 cent tegen 3.1 cent) of totaal rond 570.000 gld. Indien dus de capaciteit vaD het rijtuigpark niet (sedert jaren) reke ning had gehouden met drie klassen, doch slechts met 2, dan zou de netto-opbrengst van N. S. in 1933 rond f 80.000 lager zijn geweest. De groote capaciteit in het park, die de le klasse boven het verkeer van gelijken omvang in de 2e klasse vergt, wordt dus ruimschoots met de hoogere opbrengst van het hoogere tarief betaald. Daarbij komt nog, dat de stille reserve, die de plaats ruimte in de le klasse biedt, voor de to tale capaciteit van het rijtuigenpark een niet te versmaden voordeel is, terwijl bo vendien niet alle reizigers le klasse zich als een baaltje suiker laten verplaatsen naar de 2e klasse, maar wel eens de voor keur zouden kunnen geven aan het soe pele kleine verkeersmiddel, dat den open baren weg volgt. D. Hans uit den Vrijheidsbond. De heer Hans, hoofdredacteur van de „Avondpost", deelt in zijn blad mede, dat hij voor het lidmaatschap van den Vrij heidsbond heeft bedankt. Hij zegt, dat hij zeer ernstig bezwaren heeft tegen de prac tische liberale politiek van den lateren tijd Ten deele is dit een gevolg van het gewij zigd inzicht bij zichzelf, dat hij vroeger al heeft erkend (o.a. ten aanzien van het contact tusschen staatkunde en religie) voor een ander en zeer belangrijk deel echter ook van de wendingen in de libe rale politiek zelve, met name op sociaal gebied. De heer Hans zegt echter de libe rale beginselen te zullen blijven verdedi gen. Geen rljksgeld meer voor keurings- diensten? In het algemeene bezuinigingsplan, dat de regeering voorbereidt, zal, naar het „Volksblad" verneemt, ook de zorg voor de Volksgezondheid niet worden ge spaard. Bij geruchte vernam het blad, dat het in de bedoeling ligt op de inspectie van de Volksgezondheid te besparen door Binnenland. De Eerste Kamer behandelt de begroo ting van defensie, de Tweede de In dische begrooting. Memorie van Antwoord over de begroo ting van Econ. Zaken. Felle brand te Giessendam. De werkloosheid in Zeeland. Buitenland. Amerikaansch luchtschip vergaan. Het Duitsche antwoord aan Engeland en Frankrijk. De koude in verschillende landen. Het optreden van Italië. Uitbreiding der Amerikaansche vloot vermindering van het aantal hoofdin specteurs en inspecteurs. Een andere bezuiniging zal verkregen worden door intrekking van de begro tingspost van f660 000, waai uit de bij dragen aan de gemeenten voor de keu ringsdiensten van waren werden bekos tigd. Bé vosten van de keuringsdiensten (voorzoover zij onder die omstandighe den te handhaven zouden zijn) zouden daardoor geheel ten laste van de gemeen telijke budgetten komen. EERSTE KAMER. De begreoting van Defensie, In de Eerste Kamer kwam gisteren aan de orde de Defensiebegroting voor 1935. Mevr. P o t h u i s - S m i t (S. D.) be toogde, dat de Soc. Dem. blijven strijden voor ontwapening, terwijl ie regeering die zooals men weet ook op de uitgaven voor de weermacht bezuinigt meedoet aan den bewapeningswedloop. De heer V a n E m b d e n (V. D.) ont kende, dat de kleine volken in technisch opzicht zich kunnen opwerken tot een fac tor van beteekenis aan de eene of andere zijde. Verder bepleitte Spr. de belangen der oud-gepensionneerden. De heer Visser (R. K.) zeide geen diepgaand verschil te zien tusschen lucht, macht en veiligheidsmacht. De bewering. „We kunnen toch niet tegen een groote mogendheid op", is een gemeenplaats. Het bezit van een leger is voor ons niet enkel jegens den Volkenbond noodzakelijk; het is dit nog meer voor zelfhandhaving der eigen neutraliteit (stemmen: zeer juist). Dat nationale ontwapening van ons land een spoorslag zou zijn voor anderen om dit voorbeeld te volgen, is geen argument, waaraan Spr. eenige waarde toekent. Hij critiseerde de houding der Soc. Dem. en vooral der Vrijz. Dem., die tegen de De fensie-begrooting stemmen. Dit beteekent dat ze daarvoor een regeerings-crisis zou den aanvaarden. De heer B 1 o m j o u s (R. K.) kwam mede op tegen defaitisme en ondermijning onzer weerkracht. We moeten al het mo gelijke doen om ons bestuur in eigen han den te houden, ook in de overzeesche ge westen. Spr, juichte het optreden van de burge meesters in het Zuiden van ons land ten behoeve der weermacht toe. Nederland heeft in de na-oorlogsjaren reeds teveel gestaan onder den druk van de ontwape- naars. Spr. vroeg of het niet plicht is, zoo noodig het jaarlijksche contingent te ver- hoogen. Het is onverantwoordelijk, ons volk wijs te maken, dat het de kracht zou missen om zich te verdedigen. De heer Heerkens Thijssen (R. K.) betoogde, dat wie bereid is, onze grondwettelijke voorschriften na te leven, aan een behoorlijke weermacht moet mee werken. Spr. wenscht een zoo goed moge lijke geoefendheid, desnoods, door minder lichtingen en grooter contingenten. TWEEDE KAMER. De Indische begrooting. De Tweede Kamer heeft gisteren een aanvang gemaakt met de behandeling van de Indische begrooting. De heer C r a m e r (S. D.) critiseerde het optreden van den Gouverneur-Gene raal en ontwikkelde bezwaren tegen diver se bezuinigingsmaatregelen. Hij drong aan op industrialisatie van Indië. Ook de maatregelen tegen revolutionaire elemen ten hadden natuurlijk niet zijn instem ming. De heer Van Boetzelaar van Dubbeldam (C. H.) zette uiteen, dat de industrialisatie heel wat gevaren mee brengt. Spr. is huiverig den weg der zelf voorziening op te gaan. Verdere inkrim ping van de gezagsmiddelen acht hij even als de regeering niet verantwoord. Ver der bepleitte hij een onderzoek naar de mogelijkheid van een fiscaal uitvoerrecht op rubber, waardoor een welkome verster king van 's Lands middelen, verkregen zou kunnen worden.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1