EERSTE BLAD
Nederland in de crisis.
MAANDAG 28 JANUARI 1935
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44405.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250,
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartael,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes ?r
Vüssingen f0.20. toess nummers 5 cent
Advei'noriüGa SO ceni per sagel. ïngei -den
inoiMceUngen 00 cent per regel Kleine
Advertcntiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder ietter o! motto <0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EEN REDE VAN MINISTER
H. COLIJN.
Hoe onze Ingezonken volkswelvaart te
verhoogen?
Aan een koffiemaaltijd in Krasna-
polsky te Amsterdam van de leden van de
Groote Club-Doctrina en de Industrieele
Club, welke koffiemaaltijd door een 500-
tal leden, vertegenwoordigers van handel,
scheepvaart en industrie, geld- en bank
wezen, werd bijgewoond, heeft de minis
ter-president, dr H. Galijn, Zaterdagmid
dag gesproken over de vraag: Wat kun
nen wij doen en wat moeten wij laten,
om onze ingezonken volkswelvaart te ver
hoogen?
Dhr Colijn begon met er op den nadruk
te leggen, dat hij zou spreken over ver
hooging van de ingezonken volkswelvaart
en niet over herstel van de vroegere, over
aanpassing en niet over overbrugging.
Overbruggen doet de gedachte rijlzen aan
een oever, die even hoog is als de andere;
herstel van de volkswelvaart onderstelt
terugkeer tot de toestanden van voorheen,
en in dezen terugkeer heeft spr. geen ge
loof.
Spr. ging dan eerst na de oorzaken en
het karakter van de depressie, waarin wij
op het oogenblik verkeeren.
Hierbij mag niet alleen worden gedacht
aan de gevolgen van den oorlog, maar
moet vooral oandacht worden geschonken
aan de belangrijke fundamenteele wijzi
gingen, opgetreden in het productiepro
ces van de wereld, welke wijzigingen zich
reeds vóór den oorlog manifesteerden.
In den hreede en met tal van cijfers
toonde Spr. aan, hoe voornamelijk in de
laatste helft van de 19e eeuw de wereld
economie zich heeft gekenmerkt door de
cntwikkeling van de buiten-Europeesche
gebieden, met behulp van Europeesch
kapitaal, intellect en ten deele Europee-
sche werkkrachten.
Gewezen werd op Amerika en Japan,
welk land als industrieel producent in
1900 nauwelijks meetelde, en welks pro
ductie in 1929 was gestegen: in de me
taalindustrie tot 800 millioen, in de
chemische industrie tot 750 millioen en
de textielnijverheid tot 2500 millioen gul
den.
Het gevolg van den gewijzigden toe
stand is geweest, een streven om
het economische wereldgebied te ver-
deelen in sferen van economischen in
vloed, waartegenover Europa, dat ophield
de leidende factor te zijn in de wereld
economie, niets beters wist te bedenken
dan zichzelf te verteren in economisch
nationalisme.
Komende tot de vraag welke gedrags
lijn Nederland moet volgen, toonde Spr.
aan, dat wanneer we 1934 vergelijken met
1913, Nederland wat de productie be
treft, een betere plaats inneemt dan de
andere landen 'Oim ons heen, maar dat,
wanneer we 1928 met 1934 vergelijken,
de achteruitgang in Nederland grooter is
geweest dan in de meeste ons omringen
de landen. Alleen België staat dan op
lager peil.
Wanneer we nu vragen, wat we moeten
doen om in onze positie zooveel mogelijk
verbetering te brengen, dan worden in
hoofdzaak drie midelen aangeprezen. Af
gezien van die midelen, aldus de minister,
die ik eiken dag in talrijke brieven ont
vang van menschen, die in 24 uur niet al
leen de crisis in Nederland, maar in de
geheele wereld kunnen oplossen, zijh er
drie middelen, die hier worden aanbevo
len, n.l. protectie, ordening van het be
drijfsleven en devaluatie van onze muot.
Ten aanzien van de protectie meende
dr Colijn, dat vastgehouden moet worden
aan de thans gevolgde contingenteerings-
politiek.
Reeds nu merkt men in besprekingen
met andere landen, hoezeer men daar toe
geeft, dat het gewenscht is, om het vrijere
goederenverkeer te bevorderen en terug
deinst voor de gevolgen die het hebben
zou voor die ondernemingen, die achter
die beschermende muren opgebouwd zijn.
Spr. is derhalve van oordeel, dat voors
hands, ofschoon hier en daar een uitzon
dering moet worden gemaakt, als alge-
meene regel het stelsel dat tot nutoe toe
gepast werd, voorkeur verdient boven het
stelsel van nadrukkelijke bescherming.
Een tweede punt dat in deze dagen
nagenoeg door iedereen besproken wordt,
is de ordening van het bedrijfsleven. Ik
doe den geheelen dag, van 's morgens
vroeg tot soms half drie in den nacht,
niets anders dan ordenen, ik orden veel
ta veel. Ik wilde dat ik dat tot een tiende
kon beperken, doch men kan dit niet hee-
lemaal ontgaan.
Er zijn sterke stroomingen in ons land
die het begrip van de ordening op deze
wijze opvatten, dat de verschillende
groepsbelangen zich op een dergelijke
wijze met elkaar behooren te vereenigen,
dat de verschillende groepen ieder voor
zich de regeling van de productie in de
hand moeten nemen en dat op den duur
aan zulke groepen ook wetgevende be
voegdheden moeten worden toegekend,
die dan voor allen bindend zullen zijn.
Tegen deze groepsvorming zie ik voors
hands een overwegend bezwaar, n.l. dat
ik niet geloof dat het gemeenschapsgevoel
in de verschillende commercieele groepen
reeds zoodanig predomineert over wat zij
als hun eigen belang zien, dat ik het ge
vaarlijk zou achten de behartiging van
de gemeenschapsbelangen aan die groeps
belangen over te laten.
Ik blijf van oordeel, dat wij onze scheef
getrokken verhoudingen recht moeten zet
ten en moeten waken voor efe belangen
van de algemeene volksgemeenschap, die
in haar geheel de moeilijkheden van de
zen tijd draagt. Ik blijf van oordeel, dat
wij in ons bedrijfsleven de persoonlijke
beteekenis van de captains of industries
niet kunnen ontberen (applaus) en dat wij
daarom bij; dat vraagstuk dat ons op liet
oogenblik zoo zeer in beslag neemt, met
dubbele voorzichtigheid te werk zullen
moeten gaan en dat de overheid zich
daarbij zal hooren te laten leiden door het
algemeen belang van de volksgemeen
schap.
Dan de devaluatie van onze munt,
waaraan een breede beschouwing werd
gewijld, en waarbij de Minister tot
deze conclusie kwam:
Ik blijf dan ook van elke gedachte van
'opzettelijke devaluatie afkeerig. Ik heb
niet de pretentie om te zeggen, dat wan
neer de geheele wereld rond om ons heen
in elkaar stort, dat wij dan niet noodge
dwongen genoopt zouden kunnen worden
van het goud af te gaan, maar voor zoo
ver ik den toestand thans kan overzien,
ben ik van meening, dat er geen enkel af
doend argument is om ons te nopen een
andere politiek te volgen dan tot nu toe
gevolgd is. (Applaus.)
Wij! moeten doorgaan, en als het moge-
j lijk is in een iets sneller tempo, met het
nastreven van de noodzakelijke aanpas
sing. Ik hoop, dat in den loop van dit
jaar blijken zal, dat de regeering de moge
lijkheid heeft om zelfs met de verlaging
van enkele publieke lasten een aanvang te
kunnen maken. Ik druk mij voorzichtig
uit, want men heeft bij staatkunde ner
gens meer last van dan van onvoorzich
tig gesproken woorden.
Daarnaast is eerste eisch, dat men niet
alles verwacht van de regeering. Geen en
kele regeering, ook niet een bestaande uit
de 10 knapste mannen van Nederland,
zou ons geheele economisch leven in eens
kunnen redden. Daarvoor is de medewer
king noodig van den eersten tot den
8-millioenstm Nederlander. Schouder
aan schouder moeten wij de moeilijkhe
den overwinnen. Alleen dan komen we
er. Anders nietl En ten slotte zal verbe
tering moeten komen uit internationale
samenwerking, uit herstel niet van het
vrije ruilverkeer, maar van vrijer ruilver
keer.
Dat is dus de gedachte, neergelegd in
het verdrag van Ouchy. Europa zal zich
alleen kunnen staande houden, als alle
landen zich tot een groep vereenigen,
waarbinnen het vrije ruilverkeer hersteld
wordt.
Met Gods hulp, aldus besloot de minis
ter, zal dan ook voor ons de dag aan
breken, waarop de welvaart terugkeert,
niet die van het verleden, maar die een
redelijk bestaan verzekert aan alle Neder
landers. (Langdurige toejuichingen.)
De aanwezigen brachten den minister
president een ovatie.
De ramp van de Mohawk.
Eddie de Waard, een Rotterdammer,
één van de overlevenden van de schip
breuk, die een plaats gevonden had in de
laatste reddingsboot, welke het schip
verliet, heeft aan Reuter verteld, hoe hij
de opvarenden had hooren schreeuwen,
voordat zij in het ijskoude water spron
gen. Hij beschreef, hoe hij den kapitein
op de brug had zien staan, terwijl twee
oude vrouwen over het dek gleden, toen
de Mohawk het voorschip in de golven
boorde en in de diepte zonk. De perso
nen, die zich nog in het schip bevonden,
moeten verdronken zijn. aldus de Waard,
geen mensch kon in dat water langer
dan vijf minuten blijven leven.
Overlevenden hebben meegedeeld, dat
de botsing zoo hevig ie geweest, dat te
vreezen valt, dat verscheidene vermisten
in hun hutten zijn doodgedrukt.
Toen het schip zonk, bevonden zich
nog ten minBte 40 passagiers op hei dek,
van wie eenigen over boord sprongen. De
reddingbooten dobberden in de ijzige
koude en bij zware zee urenlang rond
vóór de inzittenden door andere schepen
konden worden opgenomen. Herhaalde
lijk vroren de riemen vast. Het meeren-
deel der overlevenden is te New-York
aangekomen met vrieswonden aan han
den en ooren of met verwondingen van
anderen aard.
Volgens de laatste berichten zijn tot
dusverre 116 opvarenden van de Mohawk
gered.
De kustwacht te New-York meldt dat
31 lijken van passagiers en der beman
ning van de Mohawk zijn aangespoeld.
Veertien personen worden nog vermist.
Welke doeleinden jaagt Göring na?
Dé staatspresident van Polen heeft,
naar thans ook van Duitsche zijde beves
tigd wordt, den Pruisischen minister-pre
sident en rijksopperhoutvester, generaal
Göring, uitgenoodigd deel te nemen aan
een jachtpartij, welke gehouden zal wor
den in de uitgestrekte bossohen van Bialo-
wieza. Generaal Göring heeft deze uit-
noodiging aangenomen. Verder zullen
aan deze jachtpartij deelnemen de Pool-
sche gezant te Berlijn, Lipski, de Duit
sche gezant te Warschau, von Moltke,
alsmede een reeks Poolsohe hoogwaardig
heidsbekleders en leden van het corps
diplomatiqué te Warschau.
Göring is Zondagochtend te Warschau
aangekomen.
Na een bezoek aan de stad werd Göring
met zijn gevolg door den minister van
buitenlandsche zaken aan een noenmaal
ontvangen, waar tal van autoriteiten aan
wezig waren.
Vervolgens is Göring naar Bialowieza
vertrokken, het jachtgebied van den pre
sident der Poolsche republiek.
Geen Rijksdagzitting op 30 Januari,
De 30ste Januari, de datum, waarop
twee jaar geleden Hitier rijkskanselier
werd, zal dit jaar niet officiëel worden
gevierd. Evenmin is de rijksdag bijeen
geroepen, gelijk het vorige jaar op dien
datum wel het geval was.
Dus Hitier zal dien dag geen verkla
ring over de buitenlandsche politiek af
leggen, gelijk eerst wel in de bedoeling
heette te liggen. Waarschijnlijk acht hij
het niet raadzaam om thans in dit sta
dium van de internationale politiek, han
gende het Oostelijk pact en vlak voor
de conferentie van Londen zich over de
buitenlandsche politiek uit te spreken.
Het optreden van Japan tegenover China.
De woordvoerder van het Japansehe
departement van buitenlandsche zaken
heeft een aantal mededeelingen gedaan
omtrent de actie in Tsjahar.
Hij zeide, dat hij een telegram had
ontvangen van generaal Minami, waarin
gemeld werd, dat de operaties beëindigd
waren en dat alle door de Ghineezen be
zette gebdedsdeelen in bezit waren geno
men. Hiermede moet het incident als ge
sloten worden beschouwd.
Japansehe vliegtuigen manoeuvreerden
echter boven Kuyan, Tushihkpu en Tulu-
miac, 20 K.M. ten Westen van Kalgan.
De grensbevolking verkeert in de groot
ste ongerustheid, men vreest, dat de Ja
panners andermaal tot een aanval zullen
overgaan.
Te Moekden is de staat van beleg afge
kondigd.
Geboorte- en sterftecijfer in België.
Belgische bladen deelen mede, dat de
vermindering der sterfgevallen in België
aanzienlijk mag genoemd worden. Er
stierven 22.9 Belgen op 1000 inwoners in
1875; 19.3 in 190O; 15.2 in 1910; 13.8 in
1920; 13.2 in 1934.
Voor Nederland is die verhouding de
volgende: 26.6 in 1875; 18.2 in 1900; 17.8
in 1910; 11.9 in 1020; thans 9.1.
Neemt men daarbij echter in aanmer
king, dat het aantal geboorten daalt, dan
komt men tot de gevolgtrekking, dat het
aantal productieve krachten van jaar tot
jaar vermindert.
Koude in Amerika.
Voortdurend komen te New-York be
richten binnen, betrekking hebbend op de
weersgesteldheid in de Vereenigde Sta
ten en Canada, zóó fantastisch, dat zij
ontsproten schenen te zijn uit het brein
van menschen, die plotseling hun ver
stand verloren hadden.
Dat de Mississippi op sommige plaat
sen, 'tengevolge van de overstroomingen,
een breedte van 30 mijlen (de afstand, die
Engeland van het Europeescbe vasteland
scheidt) gekregen heeft, is misschien wel
het ongelooflijkste der berichten.
Velen zijn door het water ingesloten.
Het Roode Kruis heeft in allerijl een
boot met levensmiddelen en kleeding ge
zonden, en eenige menschen gered.
Eenige van de geredden moesten in
boomen klimmen om te ontkomen aan het
water.
Dozijnen personen klampen zioh nog
aan de daken der huizen vast.
Heel het Oosten der Vereenigde Staten
ligt diep onder de sneeuw. Het aantal
dooden neemt snel toe. Men vreest, dat
reeds driehonderd personen in de wate
ren van den Mississippi omgekomen zijn.
Uit de prairie-provincies van Canada
komen berichten binnen omtrent tempe
raturen van ver beneden 50 graden on
der nul.
Omnibussen, die het verkeer tusscben
ver van elkaar gelegen plaatsen onder
houden. zijn evenals auto's ingesneeuwd
of door de voortdurend rijzende wateren
ingesloten. De inzittenden zijn zonder le
vensmiddelen.
In Texas zijn duizenden stuks vee dood
gevroren.
Te Nieuw Orleans hebben de kinderen
voor het eerst van hun leven sneeuwbal
len gegooid. Men ziet de bewoners in de
door de motten uitgevreten overjassen,
die sinds generaties .ongebruikt in de kaa
ien gehangen hadden.
Het verkeer op de waterwegen van
New-York staat nagenoeg stil. De trein
diensten zijn zeer veirtii e.agd, en alle lucht-
diensten van Ne^- Tork uit zijn opge
schort.
De winterstormen In Europa,
Polen is door een sneeuwstorm geteis
terd, zooals sedert tientallen jaren er niet
meer heeft gewoed.
Door den geweldigen storm werden
vooral in het petroleumgebied van Boris-
law groote verwoestingen aangericht
Twintig boortorens konden niet aan do
kracht van den storm weerstand bieden
en stortten onder geweldig geraas in.
Op de petroleumvelden heerschte een
volkomen chaos. De schade, welke door
dezen sneeuwstorm aan de verschillende
installaties is toegebracht, wordt op meer
dan een half millioen zloty geschat.
Ook hebben zware sneeuw- en hagel
stormen over de Britsche eilanden gewoed.
Het noodweer heeft drie slachtoffers ge-
eischt.
Aan de Zuidkust van Engeland bereik
te de storm een snelheid van 150 K.M.
per uur. Verscheidene schepen werden
op het land gezet.
Tijdens een hevigen storm die Zater
dag over geheel Engeland woedde wer
den verschillende inwoners van Londen
door vallende schoorsteenen, verwond.
Tijdens een vlucht van Parijs naar En
geland zijn uit een Britsch vliegtuig sta
ven goud ter waarde van zesduizend pond
sterling in zee gevallen.
Boven het Kanaal had het toestel ern
stig met den storm te kampen gehad. Na
dat de machine in Essex was geland,
ontdekte men, dat het bagageruim door
de hevige windstooten was vernield en
dat de bagage, benevens het kostbare
goud, verdwenen waren
In het geheele Reuzengebergte heeft
van Donderdagavond af tot in den nacht
op Zaterdag een buitengewoon hevige
sneeuwstorm gewoed.
In het hooggebergte was het verkeer
volkomen onmogelijk. De bewoners van
deze streken konden hun huizen niet ver
laten.
Ook in de voorgebergten werd het ver
keer ten zeerste bemoeilijkt. Op de land
wegen werden tal van auto's door de
kracht van den wind omvergeworpen.
In de bosschen is buitengewoon groote
schade aangericht, evenals aan de daken
der huizen, in de tuinen, enz.
TOLHEFFING OP BRUGGEN.
Bezwaren van bedrijfsautohouders.
De Bond van Bedrijfsautohouders in
Nederland (B.B.N.) deelt ons het volgen
de mede.
In verband met de publicatie van het
door de regeering ingediende wetsont
werp tot het instellen van een bruggen-
fonds en het verleenen van een concessie
voor tolheffing op zeven bestaande en elf
nieuw te bauwen bruggen in Nederland
bereikten den B.B.N. honderden brieven
en klachten van houders van bedrijfs
auto's, waaruit blijkt hoe zwaar deze in
de toekomst door de voorgestelde tolhef
fing wederom zullen worden belast.
Het is niet mogelijk hier in een kort
bestek uiteen te zetten, hoe onrechtvaar
dig zwaar de houders van bedrijfsauto's
in sommige streken, gelegen tusschen of
grenzend aan de groote rivieren, zullen
worden getroffen. Om een voorbeeld uit
vele te nemen deelen wij hierbij1 mede, dat
de Coöperatieve Arnhemsche Melkinrich
ting en Zuivelfabriek te Arnhem, die op
het oogenblik c.a. f 800 per jaar aan brug
geld voor het passeeren van de schip
brug te Arnhem betaalt, zoodra het be
doelde wetsontwerp tot wet zal worden
verheven, jaarlijks f 7.345 méér aan tol
voor de vaste brug te Arnhem zal heb
ben op te brengen. Onnoodig te zeggen,
dat dergelijke bedragen elk bedrijf ver
moorden.
Binnenland.
Rede van Minister Colijn.
Steunuitkeering aan den tuinbouw.
De Tweede Kamer over het Verkeers-
fonds.
De sterfte in 1933.
Buitenland.
Het winterweer in verschillende landen.
Göring naar Polen.
Japan en China.
Dat i9 maar één geval uit de honderden,
die door de houders van bedrijfsauto's
in de laatste vier dagen te onzer kennis
zijn gebracht.
De Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is ter openbare ver
gadering bijeengeroepen op Dinsdag 5
Februari a.s., des avonds te half negen,
■ter behandeling van de wetsontwerpen tot
regeling van den invoer van veekoeken en
van de nieuwe regeling van de surseance
van betaling, de gelegenheid tot aceooxd
openende.
In de vergadering van Woensdag 6 Fe
bruari 11 uur zal de Eerste Kamer be
ginnen met de algemeene beschouwingen
over de Rijksbegrooting 1935.
De besprekingen met België.
De Belgisch-Nederlandsche handelsbe
sprekingen, die Vrijdag zijn aangevangen,
waren Zaterdagmiddag nog niet geëin
digd. Zij zullen deze week worden voort
gezet.
Over het kolenvraagstuk is, naar wij
vernemen, nog geen overeenstemming
verkregen. Nederland verzet zich krachtig
tegen vermindering van zijn kolenuitvoer
naar België, een maatregel, die de Belgi
sche delegatie voornamelijk op aandrang
van de Belgische mijnindustrie voorstaat.
Andere industrieele kringen in België
zijn echter, naar verluidt, minder gesteld
op vermindering van het koloncontingent.
Zij willen de goede Nederlandsche steen
kolen niet missen. Deze 'omstandigheid
compliceert de zaak voor de Belgische de
legatie, die met deze industrieele opvat
tingen in haar midden evenzeer rekening
moet hooiden. Zij versterkt bij de onder
handelingen het Nederlandsche stand
punt.
Brieven van de „Uiver".
Eenige brieven, die deel uitmaakten
van de mail, vervoerd door het veronge
lukte K.L.M.-vliegtuig de „Uiver", zijn
naar den commissaris van politie der af-
deeling B te Den Haag bekend maakt, ia
handen geraakt van onbevoegden. Ver
moedelijk heeft iemand, zich noemend
Philip W. Ireland, thans verblijvend te
Londen, die omstreeks het tijdstip van de
ramp te Rutbah Wells vertoefde, op de
plaats van het ongeluk, die poststukken
verzameld en niet afgedragen aan de be
voegde instantie ter verzending aan de
rechthebbenden.
Vast is komen te staan, dat hij thans
tracht die poststukken hier te lande te
verkoopen. Eventueele koopers worden
echter gewaarschuwd, dat deze door hun
van Ireland te betrekken poststukken
waarschijnlijk van misdrijf afkomstig
zijn.
Tevens verzoekt voornoemde commis
saris van politie ter spoedigste in kennis
te worden gesteld van gevallen die ver
band kunnen houden met vorenstaande
mededeeling.
De loonen in het tuinbouwbedrijf.
In een derde conferentie hebben de be
sturen van de neutrale, R. K. en Chr.
tuinderspatroonsorganisaties te Loosdui
nen aan de vertegenwoordigers der drie
landarbeidersbonden medegedeeld, dat zij
bereid zijn voor 1935'36 een collectief
contract af te sluiten tegen een weekloon
van f 19, zoowel voor losse als voor vaste
arbeiders. Dit aanbod beteekent in verge
lijking met 1934'35, een verlaging van
50 cent per week voor de vaste en f 1.50
voor de losse arbeiders. De patroons heb
ben de invoering van een kinderbijslag-
regeling ingetrokken. De arbeidersorga
nisaties zullen nu over die nieuwe voor
stellen (bet eerste patroons-aanbod hield
een loonsverlaging van f 34 per week
in), met haar leden vergaderen. Het be
staande contract loopt 31 dezer af.
Onveiligheid in Wesf-Noordbrabant.
De districts-commandant van de Kon.
Marechaussee te 's-Hertogenbosch heeft
aan verscheidene burgemeesters in West-
Noordbrabant, wier gemeenten onder zijn
ressort behooren, medegedeeld, dat het op
merkelijk is, dat de laatste maanden de
onveiligheid in West-Noordbrabant zeer
is toegenomen, blijkende uit een groot
aantal inbraken en pogingen hiertoe.
Het komt herhaaldelijk voor, dat hier
van te laat bij de politie aangifte wordt
gedaan, hetgeen het politieonderzoek ten
zeerste bemoeilijkt. Teneinde in dezen dan
