Damp© BERTELS ouw. EERSTE BLAD De roep om vrijheid. ZATERDAG 26 JANUARI 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - No. 99 Buitenland verdrijft alle verkoudheden door inwrijving en inademing Een verstandig boer voedert Bertels' Voer Let op ons ongeschonden loodje aan lederen zak Binnenland Belangrijkste Nieuws. Probeer ze....en ook Gij zult zeggen: is onbetwistbaar de beste. lopen te Am- aundagav, 6.30 siliglngsdlenst, r verloasings- ante Franken. M. Zeeuwsche Maandag te an Dixhoorn, .ng Oostburg, te benoemen andbouw-Mij. 25 jaar be Oostburg en lijk gemaakt iuw en de Z. M. N. v. d. md-Bath, die bekleedt en L. M. trouw ïene vergade- moeming als De pröviu- ngen in Zee- met de Z. L. worganisaties de moeilijk- kking tot de tuinbouwge- zonder in de Intusschen en de crisis- de teelt van cbenen. Het zwaren van argumenteerd vsobe organi- racht vrijwel vaarover ern- uitgesproken. ;urend college ale voor Zce- gte wordt ge- die voor de nmissie af te g zal aanvra- fscommissaris m den tuin- eraal van bet be Zaken, ter die Zeeland 1de tuinbouw- ze commissie EL A. van To- A. W. v. d. en alsnog wij- mwproducten. dbouw-Comité p bet verkrijg iroducten, die d grasland. noodlijdende telde inkrim- 3t aanbeveling nd wordt ge twijfeld meer bekend was 1de producten In bet bijzou- bt een garan- peulvruchten zullen worden Beslaten werd te verzoeken a voor bet in- iderzoekingen: ndbouwcrediet inden is ge- ijze boe meer okken van de ide boekhoud- >ij| de onder- atschappdjen. onderwerpen de Hoofdbe- ,n wij' reeds BBERICHT. van 26 Jan.: inde Z.W. tot bewolkt, later regen- of ha- kouder, later sdienst. an. om 7.50 u. erwacht storm lag 3 u. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchóque en Glrorokonlng 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Viisaingcp 0.?0 l osse nummers 5 oe.pt. Advet-Usntiën SO cent per .-spl inge*. .den modedceHngen 00 cont per regoi. Kleine Advsrtcntiön Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 'f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Nu, zij bet schuchtere, pogingen wor den gedaan om te komen tot eenige orde ning van bet bedrijfsleven en nu de Re geering zich door de omstandigheden ge noodzaakt ziet op allerlei manieren bet maatschappelijk leven aan banden te leg gen, klinkt in sommige kringen weer boog op de roep om vrijheid. Wij zijn een vrij. volk, zoo beet bet dan, we zijn nakomelingen van een geslacht dat goed en bloed over bad voor de vrij heid en wij laten ons ook nu niet knechten. Laat de Overheid zich terugtrekken en bet aan de vrije maatschappij overlaten, die regelen te treffen welke voor haar welzijn noodzakelijk zijn. Daar zit iets moois in die roep om vrijheid. Maar, de historie leerde bet, de zaak beeft ook een anderen, minder mooien kant. In den bloeitijd van bet liberalisme was, behalve dan op geestelijk gebied, de vrijheid van den mensch de leidende ge dachte. Op> staatkundig gebied werd de nadruk gelegd op den van alle bovennatuurlijk gezag ontslagen mensch, die wandelend bij bet licht der rede geluk en welvaart bad te bevorderen. En op economisch gebied predikte bet liberalisme de vrije ontplooiing van bet individueel! eigenbelang als bet middel tot verheffing van de stoffelijke welvaart. Het zocht op te bouwen „een stelsel waarin de mensch, de met gezonde rede begaafde mensch, niet belemmerd door staatsbemoeiing, ongestoord door organi satieband, vrijelijk zijn drift tot bevorde ring van bet eigenbelang zou kunnen be vredigen." i Ret vrije spel der maatschappelijke krachten zou vanzelf tot een gezonden toestand leiden, want immers: ieder zoekt zijn eigen belang, ieder kent zijn eigen belang en ieder kan dus ook zijn eigen belang bet best bevorderen. Als slechts de vrijheidsgedachte kon doorwerken, dan zou een heerlijke en scboone harmonie tot openbaring komen. Welnu, die vrijheidsgedachte heeft doorgewerkt. De organisatie die er was in het maat schappelijk leven werd finaal vernietigd en alle vrijheidsbeperkende bepalingen werden weggenomen. Het vrije spel der maatschappelijke ge dachten kon beginnen. Maar bet was een droevig spel. Een spel, dat eiken Bijbelscben grond slag miste en waarin de brute macht den boventoon voerde. Wil men een paar staaltjes? Een Engelsch schrijver moest klagen: „Ofschoon Engeland verdoofd wordt door bet lawaai der spinraderen is zijn eigen volk zonder kleeding; ofschoon Engeland zwart ziet van steenkool, die uit de aarde gedolven wordt, sterft zijn volk van kou de; en ofschoon bet zijn ziel om winst te behalen, verkocht beeft, sterft zijn volk van honger." De vrouwen werden naar de fabrieken gebaald en dan nog liefst de gehuwde vrouwen, omdat zij, door den nood van bare gezinnen tot de uiterste krachtsin spanning werden gedwongen. Kinderen, zelfs van 7 en 8 jaar werden niet gespaard, maar naar de fabrieken gebracht waar ze soms tot 15 uur moes ten arbeiden, In het Engelsche parlement werd voor lezing gedaan van contracten tussohen fa brikanten en Engelsche armenhuizen waarbij de laatste zeer jeugdige kinderen afstonden, om zonder eenige beperking in de fabrieken te arbeiden. Dag- en nachtploegen van kleine stak kerds, wisselden elkaar in dien trooste- loozen fabrieksarbeid af, Zoo was het in Engeland. Maar laten we nu niet meenen dat bet in ons land beter gesteld was. In 1874 verklaarde Dr Kuyper bij' de behandeling van het wetje-van Houten d.a.: „Waar uit de opgaven van indistrueelen zelf "Blijkt, dat in ons land kinderen van 7 jaren in den tijd van 6 dagen 85 k 87 uur arbeiden, spreekt bet feit zoo van zelf, dat bet van alle verder betoog ont slaat. Het kwaad is zoo ernstig, dat ik weet, boe men kinderen van 5 en 6 jaar, om ze 's morgens naar de fabriek te doen gaan, maar niet meer wakker kon krijgen, zo uit het bed moest nemen, in letterlijken zin wakker schudden en met water het hoofd bedruipen, om in dat geparalyseer de lichaam weer eenige beweging te doen komen." En bij de parlementaire enquête van 1886 verklaarde Pastoor van Wijnen om trent den arbeid der ovenwerkers te Maastricht: „Dat is een onmenschelijlk werk. In den winter gaat bet nog al goed bij het groote verschil van temperatuur, dan koelen de ovens tamelijk snel af, maar in den zo mer, als de thermometer 2022 graden Réaumur aanwijst, dan gaat bij de lang zame lucbtwisseling, bet koelen veel min der snel. Wat is dan bet geval? De fabrikant zou gaarne zijn waren uit den oven heb ben; bij het verzenden is baast en aan den anderen kant staan nieuwe waren gereed om in de ovens gebracht te wor den. Nu wordt zulk een oven op een vreeselijke, allerverschrikkelijkste hitte opengebroken, en dan moet, na eenige tijd van afkoeling, de werkman daar in dien .oven gaan, waarin de fabrikant zijn bond niet zou wagen en daar moet zoo een mensch ingaan, zooals een zwemmer in bet water gaat, ik zou haast zeggen, dat die nog fatsoenlijker gekleed is. De arme drommels hebben doeken om het hoofd om zich tegen de verschrikke lijke hitte te dekken. Het is mij door ooggetuigen verzekerd, dat het gebeurd is, dat door de verschrik kelijke overmaat van hitte, die doeken op het hoofd verschroeiden. De man komt gansch buiten adem uit den oven, na tien minuten of hoogsens een kwartier daar in gewerkt te hebben, hij valt dan op den grond neder, drinkt daarna een liter wa ter, rust een kwartier uit en moet dan weder in den oven." Dat was nu de schrikkelijke practijk van het vrije spel der maatschappelijke krachten. Neen, we moeten niet uit de hoogte neerzien op de werkgevers van die dagen. De ongebreidelde concurrentie zal hen vaak hebben genoopt tot dingen, die zij in hunne ziel verfoeiden. Gezien de ver houdingen was het aanvaarden van die toestanden voor hen vaak een kwestie van te zijn of niet te zijn. Het is het valsche vrijheidsbe- g i n s e 1 dat deze droeve toestanden ver oorzaakte. De roep om „vrijheid" wordt weer ster ker in onze dagen. En zeker, wij hebben toe te zien, dat de Overheid niet geheel het leven in staatsboeien slaat. Maar we moeten niet met een beroep op de „vrijheid", die in wezen niets an ders is dan bandeloosheid, meewerken om te verijdelen de pogingen, die worden gedaan om door ordening van het be drijfsleven tot een vrijheid van hoogere orde te geraken. Wordt de mijnwerkersstaking in België vermeden? Twee heeren van de centrale commissie der socialistische mijnwerkers zijn op het departement van mijnbouw te Brussel ontboden, waar hun door een ambtenaar werd meegedeeld, dat aan verschillende bezwaren tegen de verlaging der pen sioenen der mijnwerkers tegemoetgeko men zal worden. De staking, die tegen 4 Februari aan gekondigd was, zal derhalve waarschijn lijk vermeden worden. Naar een veiliger verkeer in België. Blijkens een officiëele mededeeling van het Belgisch departement van openbare werken hebben niet minder dan 1200 per sonen in 1934 tengevolge van verkeers ongelukken in België het leven verloren. De meeste dezer ongelukken hadden kun nen worden voorkomen, indien de ver keersregelen in acht waren genomen. Te zamen met den minister van landsver dediging heeft de minister van openbare werken thans strenge politiemaatregelen doen treffen teneinde alle overtredingen van verkeersbepalingen meedoogenloos te doen straffen. Hitler over de bultenlandsche betrekkingen. Adolf Hitler heeft den Berlijnschen respondent van de officieuze „Gazeta Polska" een interview toegestaan. Hiji beantwoordde de vragen van den persvertegenwoordiger over de houding van Duitschland ten aanzien van de jong ste internationale voorstellen tot het slui ten van pacten, het Oost Locarno- en het Middel-Europa-pact. Hitier verklaarde, dat hij zich daarover op het oogenblik nog niet kon uitlaten, daar de internationale besprekingen in deze aangelegenheid nog maar pas begon nen zijn. Hij kon slechts het volgonde vaststellen: Ten eerste: Duitschland wil in vrede le ven met al zijn naburen en is bereid, in alles toe te stemmen, wat tot verwezen lijking van dit doel noodig is. Ten tweede: Duitschland zal nooit af zien van de gelijkberechtiging. Ten derde: Duitschland kan onmogelijk onder het begrip „internationale samen werking" iets verstaan, wat het land zou dwingen zulke verplichtingen op zicH te nemen, welke Duitschland zouden moeten leiden waarheen het niet wenscht te wor den geleid, namelijk tot den oorlog. Over de kwestie van een eventueelen te rugkeer van Duitschland in den volken bond verklaarde Hitier, dat van dezen stap eerst sprake zou zijn, indien het Duitsche rijk volkomen gelijkberechtiging was toegekend. „Het vroegere Duitsch land had daarvan geen begrip. Wij zullen echter in geen geval de fouten herhalen, waarover onze voorgangers zich den hals gebroken hebben". Starhemberg over Oostenrijks betrekkingen tot Duitschland. In een voor het Vaderlandsche Front te Weenen gehouden rede heeft prins Starhemberg de kwestie besproken van de verzoening met Duitschland en daar bij uitgeroepen: „Een ernstige fout is het, naar een com promis te streven met onze doodsvijan den. Nooit zal ik den 25en Juli 1934 ver geten (den dag waarop Dollfuss werd vermoord) en geen enkele Oostenrijker, die werkelijk een kerel is, zal dit ooit vergeten. Onze wil om voor Oostenrijk te strijden is onwrikbaar." Het Fransch bezoek aan Londen. Aan beide zijden van het Kanaal wor den thans voorbereidingen getroffen voor het bezoek van Flandin en Laval aan Ltmden. Daar bet voorstel van Engeland is uitgegaan, is het ook Engelands taak, om de punten van bespreking vast te stellen. Deze zouden waarschijnlijk uitdrukking vinden in de volgende vragen: 1. Is Frankrijk bereid, om Duitsch- lands bewapening en de schrapping der militaire clausules principieel rechtsgel dig te verklaren, indien deze clausules vervangen worden door een overeenkomst inzake beperking der bewapening en in dien Duitschland naar den volkenbond terugkeert? 2. Welke veiligheid verlangt Frankrijk nog meer, indien het in deze overeen komst toestemt? Griep-golf in Duitschland. Volgens Duitsche dagblad-berichten heeft het ziek-makende weder der laatste dagen in vele steden van het Duitsche rijk een griep-golf veroorzaakt. In vele plaatsen van Saksen heerscht de griep zoo sterk, dat tot 50 procent der scholieren bij de lessen ontbreken. In ver schillende plaatsen zijn de scholen zelfs geheel gesloten. Ook te Berlijn zijn de griep-patiënten zeer talrijk. De ziekenhuizen aldaar heb ben bijzondere maatregelen getroffen, om aan alle eventualiteiten het hoofd te bie den. Ingezonden Mededeeling. Doos 30, Pot 50ct „Uhxi iTUjnficuxtt maakt ió cfoedL" Korte Berichten. Een goederentrein is op 50 mijl af- stands van Nelson, bij Cortell in Britsch Columbië, bedolven door een lawine. Bij dit ongeluk moeten drie spoorwegbeamb ten om het leven zijn gekomen. Er is een trein met verplegers naar Cortell gezon den, doch uit de berichten valt af te lei den, dat deze te laat is gekomen of de plaats van het ongeluk niet heeft kunnen bereiken. Voor het eerst sedert drie jaren heeft de Friedrich Krupp-fahriek te Essen met winst gewerkt, welke voor afschrijving en reserveering is aangewend. Er zijn thans negen lijken van pas sagiers en leden der equipage van de „Mohawk" opgevischt. Volgens de jongste opgaaf bedraagt hel aantal dooden thans 15 en worden nog 82 opvarenden vermist. Er zijn 116 personen gered. i De Japansche operaties, Westelijk van Kalgan en ten Zuiden van Dolonor zijn ook gisteren voortgezet. Zoodra de Chineesche troepen de provincie Jehol volkomen ontruimd hebben, zal Japan den opmarsch staken. Dr Goebbels heeft een verordening uitgevaardigd, waarbij het wordt verbo den den tweeden verjaardag van de natio- naal-socialistische revolutie in Duitsch land op 30 Januari a.s. met veel vertoon te vieren. Beter kan men dezen dag vieren door een milde hulp aan de behoeftige volks- genooten. Van Fransche zijde bestaan plannen om te Boulogne een monument op te rich ten ter herinnering aan de landing der De van OUDS BEKENDE naam BERTELS waarborgt gehalte, kwa liteit en zuiverheid van llw veekoek jet, varken»- en pluimveevoeder. Bestelt bij Uw plaatselijken voederhandelaar of coöperatie. Oliefabrieken N.V. - Amsterdam eerste Britsche troepen in Frankrijk in Augustus 1914. Het monument zal be staan uit een enorm Brittaniabeeld, dat nabij de haven zal worden opgesteld, zoo dat het zichtbaar is voor ieder, die de haven nadert. Rechtstoestand hooger politiepersoneel, Naar wordt medegedeeld, is binnenkort een algemeene maatregel van bestuur te verwachten, waarin de rechtspositie van het hoogere politiepersoneel, met name de hoofdcommissarissen en commissaris sen van politie uitvoerig wordt geregeld. Bedoelde functionarissen worden thans eenerzij ds aangemerkt als „ambtenaar" in den zin van het algemeen rijksambte narenreglement zoodat dit reglement dus op hen van toepassing is terwijl zij in verschillende andere opzichten onder het gemeentepersoneel worden ge rangschikt. Om hieraan een einde te maken, wordt thans de bewuste algemeene maatregel van bestuur uitgevaardigd, die in afwij king van het rijksambtenarenreglement afzonderlijke bepalingen in het leven roept voor het hooger politiepersoneel; op verschillende punten zullen de gemeente besturen vrij worden gelaten aanvullende regelingen te maken. Richtprijs tarwe en peulvruchten. Onder dagteekening van 24 Januari hebben de drie centrale landbouworgani saties een telegram aan den minister van Economische Zaken gezonden om haar verbazing uit te spreken over het belang rijke besluit tot verlaging richtprijzen van tarwe en peulvruchten. Buiten be schouwing latende al dan niet bestaande noodzaak dezer verlaging, gevoelen zij zich gedrongen, er krachtig tegen op te komen, dat een dergelijke belangrijke be slissing is genomen, zonder.haar hierin op eenigerlei wijze te kennen. Bijzondere Vrijwillige Landstorm. 1 Januari j.l. was de totale sterkte der vrijwilligers 83.176 man, tot wie behoor en 2282 reserve-officieren en 1183 plaatse lijke leiders. Dit is een toeneming van bijna drieduizend vrijwilligers. De landbouwsteun. Aan de mem. van antwoord op het al gemeen verslag der Eerste Kamer ont- leenen wij De reigeering kan niet erkennen, dat ge sproken zou kunnen worden van een on- 'gewenschte werking van den steun aan den landbouw. Waar het maar ©enigszins mogelijk was de steunbedragen te verla gen, ia de regeering aanstonds hiertoe overgegaan. De vraag, of het mogelijk zal zijn den landbouwsteun binnen betrekke lijk korten tijd verder te verlagen, hangt samen met talrijke andere factoren, welke thans bij de regeering in onderzoek zijn. Dat hierbij' ook aan de vraag of de pacht en de hypotheekrente een onevenredig deel van den landbouwsteun in beslag nemen, een onderzoek wordt gewijd, spreekt van zelf. Bij herhaling neeint de regeering maat regelen tot steun van de kleine bedrijven, die naar evenredigheid somtijds gunstiger behandeld worden dan de grooteTe. De regeering heeft bovendien de moeilijkhe den, waarvoor deze bedrijven geplaatst zijn, opnieuw in studie genomen. De 'regeering deelt de meening van de leden, die betoogden, dat zij door baar politiek de aanpassing aan lager levens niveau moet stimuleeren. Zij is daarmede doorlo'opend bezig, 'doch mag daarbij de noodzakelijkheid van geleidelijkheid niet uit 'het oog verliezen. Minder omzetbelasting voor de gemeente- telijke bedrijven? De Tel. meldt: Zooals men weet, hebben verscheidene gemeenten bezwaar gemaakt tegen de opvatting der regeering, dat de heffing van de omzetbelasting voor de gasbedrijven en de electriciteitsbedrijven moet geschieden naar de prijzen, waar voor gas en electriciteit aan de bevolking worden geieverd.i Herhaaldelijk zijn adres- Binnenland. Memoiie van Antwoord over de rijksbe- grooting. Buitenland. Hitler over de buitenlandsche politiek. De Engelscb-Fransche besprekingen. De mijnwerkersstaking in België ver meden? sen over deze aangelegenheid tot den mi nister van financiën gericht, doch tot dus ver zander resultaat. Naar wij, thans vernemen, zonden de be zwaren der gemeenten aan het departe ment van financiën nogmaals zijn onder zocht. Het is niet onwaarschijnlijk, dat de minister een beslissing zal nemen, welke voor de gemeenten voordeeliger is, in dien zin n.l dat slechts belasting zal behoeven betaald te worden, berekend naai- de fa bricage. H. Stulemeyer. De beer H. Stulemeyer heeft tegen 1 Maart ontslag gevraagd als burgemeester van Schiedam. Hij zal dat ambt op dien datum precies 6 jaar hebben vervuld. Tevoren was hij 5 jaar burgemeester van Bergen op Zoom geweest. DE RIJKSBEGROOTING IN DE EERSTE KAMER. De memorie van antwoord van de regeering. Aan de Memorie van Antwoord inzake de algemeene beschouwingen van de Eer ste Kamer over de Rijksbegrooting voor 1935 wordt bet volgende ontleend. D'e solidaire samenwerking van d e 1 e- den van het kabinet laat niets te wenschen over en zoolang die solidariteit bewaard 'blijft, is een vast en doelbewust regeeringsbeleid verzekerd. Dat bet beleid der regeering niet over al in het land hartelijke instemming zou vinden, heeft ook de regeering van den aanvang af verwacht. Zij kan den leden, die er op wijzen, hoe onverantwoordelijke critiek in tijden, als wij thans beleven, ge makkelijk spel heeft, de verzekering ge ven, dat zij zich daardoor niet zal laten beïnvloeden en voort zal gaan met haar taak te vervullen op de wijze, die naar haar overtuiging in 's lands belang wordt geboden. Ook de regeering betreurt het, dat de defensie-uitgaven geen ander beeld kunnen vertoonen dan blijkens de thans ingediende begrooting het geval is. Zij heeft het aanvragen van een lager bedrag echter bij den bestaanden inter nationalen toestand niet in overeenstem ming geacht met de belangen van 's lands veiligheid en daardoor niet voor haar ver antwoording kunnen nemen. Zij heeft echter aan den anderen kant het vaste voornemen om ook op de militaire uitga ven zooveel te bezuinigen als maar eenigs- zins mogelijk is. Het verwijt, dat de regeering te veel rekening houdt met werkgeverskringen is te ongegrond om eenigen indruk op haar te kunnen maken. Hoe men de regeering vermindering van eerbied voor de grondslagen van be staand recht kan verwijten is haar een raadsel. Zij doet integendeel alles wat in haar vermogen is om deze grondslagen te handhaven. De regeering betreurt, dat door de ont wikkeling der internationale toestanden aan de aanvankelijk overwogen plannen tot bezuiniging op de defensie-uit gaven niet ten volle gevolg is kunnen worden gegeven. Dat voor de landsverdediging niet genoeg wordt gedaan en dat het le ger en de marine niet voldoende zouden zijn geoutilleerd voor het doel, dat daar mede wordt beoogd, kan de regeering niet toegeven. Bij voortduring is haar streven er op gericht, het weermachtsapparaat zooveel mogelijk te vervolmaken. Met betrekking tot het standpunt der regeering tegenover de leden der n a t i o- naal-socialistische beweging deelt de regeering mede, dat haar voor als nog niet gebleken is van zoodanige veranderingen in de houding dezer be weging tegenover het wettig gezag, dat de uitsluiting harer leden uit het ambte narencorps kan worden opgeheven.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1