Gemeenteraadsverkiezingen.
EERSTE BLAD
HET ADRES
A. WILKING
Binnenland.
Buitenland.
BIJKANTOOR MIDDELBURG.
Uit de Provincie
ZATERDAG 19 JANUARI 1935
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 93
Belangrijkste Nieuws.
KROON CACHETS
verdrijven kou en pijn
Uit den Goeschen Raad.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44405.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vlissingon i 0,20. T osse nummers 5 cent.
Advertenties 39 cent per regel. ïngei iden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De vorige week hebben wij er de aan
dacht op gevestigd, dat 1935 een jaar van
strijd belooft te worden.
Wij hebben in verband daarmee toen
meer speciaal gewezen op de Staten
verkiezingen. Maar dit geldt ook
van de Gemeenteraadsverkie
zing e n die in den loop van dit jaar ge
houden zullen worden.
Als regel is er voor de gemeentepoli
tiek en dientengevolge ook voor de raads
verkiezingen minder belangstelling dan
voor de algemeene landspoli'tiek en de
verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Een eigenaardig verschijnsel is dat.
Toch zal het, als het er op aankomt nog
de vraag zijn, wat voor ons land van het
meeste belang is.
Het is ongetwijfeld van groote beteeke-
nis welke mannen in de Staten-Generaal
zitting hebben, vooral ook, omdat daar
mee in nauw verband staat welke man
nen als Ministers der Kroon zullen op
treden.
Wij mogen daarover niet licht denken.
En het is een bemoedigend verschijnsel
dat er voor de samenstelling van de
Tweede Kamer en hare gedragingen
steeds veel belangstelling is onder de
kiezers.
Maar dwaas zou doen, wie daarom de
verkiezingen voor de gemeenteraden van
weinig beteekenis zou achten. Van niet
minder belang dan de Kamer- en Staten
verkiezingen is de samenstelling van den
gemeenteraad.
We zouden de gemeenteraden kunnen
noemen de kernen van het staatsbestuur.
Zijin die kernen ziek, dan is het met het
geheel niet in orde. Als de gemeenten
niet behoorlijk functictuneeren, dan zal
het geheele staatkundige leven in disorde
geraken.
Als de volksvertegenwoordiging hare
roeping verzaakt, dan is er veel verlo^
ren, maar als de gemeenteraden niet voor
hun taak berekend zijn, zoodat het ge
meentelijk leven gaat kwijnen, dan is de
schade onherstelbaar.
Daarom is het onze taak aan de samen
stelling van de gemeenteraden volle aan
dacht te schenken.
Gezorgd moet worden, dat we daar heb
ben mannen van beginsel. Geen weer
hanen die met alle winden meedraaien,
maar mannen die de Antirevolutionaire
beginselen liefhebben en die ook in staat
zijn die beginselen te verdedigen.
Beginselvaste mannen hebben wij noo-
dig, maar ook mannen die met de ge
meentehuishouding en de vraagstukken
die daarbij' aan de orde komen, op de
hoogte zijn of die althans lust en gelegen
heid hebben zich op de hoogte te stellen.
Onze tijld wordt genoemd een demo
cratische tijd. Wij hebben het allemans-
en het allevrouwenkiesrecht. En iedereen,
zelfs 'al staat hij, wat zijn eigen zaken
betreft, onder curateele, kan aangewezen
worden om de gemeente te helpen bestu
ren.
Aan democratie ontbreekt het niet.
Maar hier zijn gevaren. Want indien
ergens, dan is hier het gevaar groot dat
de dingen omslaan in hun tegendeel en
dat we in het tegenovergestelde uiterste
vervallen.
De kiezers hebben alles te zeggen.
In schijn, ja. Maar de kans bestaat, dat
juist dank zij1 de ver doorgevoerde de
mocratie, een ambtenaren-regeering op
komt.
De regeerders praten, praten. En de
ambtenaren regeeren.
Eh, als niet gezorgd wordt voor werke
lijk bekwame overheidspersonen, dan
moeten we daarvoor nog dankbaar zijn.
Maar een gevaar blijft het. En dit
gevaar moet worden ondervangen door
kun-dige mannen te brengen in de ge
meentebesturen.
Kundige mannen. Waarmee niet be
doeld zijn personen die zoo ongeveer bui
ten het leven staan en die het alleen van
den theoretisch en kant kennen.
Er zou over dit onderwerp nog wel
veel te zeggen zijn. Maar dat is thans niet
de bedoeling.
Wij wilden nu slechts even laten ge
voelen het groote belang van de komende
raadsverkiezingen.
Of we daarmee niet wat vroeg zijn? Wij
meenen van niet. Bij: het tegenwoordige
kiesstelsel ligt nog meer dan vroeger het
zwaartepunt bijl de voorbereiding.
Daarom mogen wij' ons, als die voorbe
reiding in de Kiesvereenigingen aan de
orde komt, niet onttrekken.
Wij zijn, voorzoover we kiezers zijn,
mede verantwoordelijk voor den gang van
zaken in onze gemeente.
Wij zingen immers:
Gij hebt, o albesturend Koning, de
plaats bepaald van ieders woning, de
kring waarin hij werken moet?
Welnu, dan past hier ook geen onver
schilligheid.
Dan mogen we niet volstaan met an
deren te critiseeren en zelf op een afstand
ée blijven, maar dan zullen we ook in
aezen onze goddelijke roeping
vervullen.
voor Manufacturen.
Dames- en Klnderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Het schoclvraagstuk.
Een medewerker van het liberale „Han
delsblad" behandelde de vraag op welke
wijze aan den schoolstjjd definitief een
einde gemaakt zou 'kunnen worden.
Het loont de moeite naar zijn uiteenzet
ting te luisteren.
„Hoe, zoo schrijft 'hij, is nu eigenlijk',
objectief gezien, de geschiedenis van den
thans dus in nieuwe vormen herleef
den schoolstrijd geweest?
'De schoolwet van 1857 was op den
duur niet te houden; er moest een andere
grondslag worden gezocht. Financieele ge
lijkstelling deed opgeld. De groote volks
groep, die haar kinderen vrijzin-
nig wenscht te onderwijzen,
werd nu het kind van de rekening. Overal,
waar deze volksgroep een minderheid
bleeik, kon de openbare school zich niet of
moeizaam handhaven, en terecht spreekt
men van „vereren posten voor het vrij
zinnig 'leven." Noc'h de wet van '57, noch
die van ,20, om van d'e wet '78 maar te
zwijgen, zijn voldoende waarborg tegen
„verdrukking van minderheden" geble
ken.
Is dan geen oplossing mogelijk, waarbij
het rechtsbesef minder zal worden ge
krenkt
't Komt ons voor, dat daartoe eenzelfde
maatstaf zal moeten worden gevonden,
waarnaar alle scholen, openbare zoowel
als bijzondere, uit de openbare kas wor
den gesteund. Alle scholen zouden door
een bestuur of oudercommissie moeten
worden beheerd.
De overheidssteun, die voor ieder
schooltype een voldoende minimum zou
bedragen, moest afhankelijk gesteld van
verschillende waarborgen, waarop door de
overheid toezicht en controle werd ge
oefend. Waar het particulier initiatief on- f
■voldoende bleek, zou van het gemeente- j
bestuur de impuls moeten uitgaan, om
dan zoo spoedig mogelijk overdracht op
een oudercommissie of bestuur te doen
plaats hebben. De thans ruim een eeuw
oude rivaliteit tusschen overheids- en par
ticuliere school zou zijn opgelost, doordat
iedere school zoowel overheids- als parti
culiere school zou zijn.
Als de ,,'Grondslagenwet" van minister
Marchant d'e overheidsbemoeiing naar
den hier uiteen gezetten voorslag zou be
snoeien, kregen we een schoolstelsel, dat
beter, rechtvaardiger en allicht goedkoo-
per zou zijn dan de geldverslindende wet
van 19201"
Wat hier gezegd wordt is in meer dan
een opzicht merkwaardig.
Evenals op d'e Haagsche protestverga
dering wordt hier van de gedachte uitge
gaan, dat de openbare school voldoet aan
de bdhoeften van de v r ij zinnige
volksgroep. Waarmee dus de nood
zakelijkheid van 'bijzonder 'Christelijk on
derwijs volmondig wordt toegegeven.
Ni'et minder merkwaardig is de op
lossin g, die hier aan de hand wordt
gedaan.
Deze oplossing onze lezers weten 'het
mist de glans van 'het nieuwe.
Reeds meer dan 30 jaren geleden is in
het gewijzigd Unie-rapport een voorstel in
dezen geest aan de orde gesteld. En spe
ciaal van anti-revolutionaire zijde is
steeds weer in deze richting gewezen.
Het stemt zeker tot voldoening dat thans
oo'k van vrijzinnige zijde een oplossing in
dezen geest wordt bepleit.
steeds een groot aantal 'arbeiders werk.
Ditmaal betrof het echter een tankschip
en werd gebruik gemaakt van een nieu
we installatie, die de wijn eenvoudig uit
het schip pompte evenals dit bij olie ge
schiedt.
Een groote menigte havenarbeiders ver
zamelde zich om tegen deze vermindering
van de werkgelegenheid te protesteeren.
Op 'n gegeven moment dreigden zij zelfs
de lading van het schip onbruikbaar te
zullen maken.
De hulp der politie moest worden inge
roepen en het duurde bijna een uur, voor
dat deze de rust 'hersteld had.
Twee politie-agenten werden hierbij
ernstig gewond.
Het a.s, trans-Atlantische luchtschepen-
verkeer.
De plannen voor den bouw van een
groot bestuurbaar luchtschip voor 'het
passagiersverkeer over den A'ltantischen
'Oceaan zijn door president Roosevelt
goedgekeurd.
Het nieuwe luchtschip zal grooter wor
den dan het Amerifcaansche marine-
luchtschip „Macon". De 'kosten van den
bouw worden op vijf millioen dollar ge
schat.
Het door president Roosevelt goedge
keurd© program bevat naast de plannen
voor den 'bouw van dit groote luchtschip
ook aanwijzingen voor den bouw van nog
twee luchtschepen.
Krachtige aardschokken te Fiume.
De bevolking van Fiume werd Donder
dagavond opgeschrikt door een aantal
aardschokken, welke verscheidene secon
den duurden.
D'e verschrikte bewoners vluchtten de
straat op en een nieuwe schok om 22.55,
welke vier seconden duurde veroorzaakte
een algemeene paniekstemming.
De aardbeving had slechts een plaatse
lijk karakter en veroorzaakte geen mate
rieels schade.
De stakingsbeweging in Noord-Frankrijk.
D'e staking in de staal-industrie in
Noord-Frankrijk te St. Légère, bij' Mau-
beuge, waarbij 'tot nog toe ongeveer 2O0Q
arbeiders waren betrokken, heeft zich
verder uitgebreid.
Het geheele personeel van een zuster
onderneming der Noord- en Oost-Fran-
sche staalfabrieken te Louvrenil, bij Mau-
beuge, is eveneens in staking gegaan.
De arbeiders bezetten de fabriek.
Terugtrekking der internationale troepen
uit de Saar.
De Volkenbondsraad heeft besloten, dat
de ontruiming van het Saargebied door
de internationale troepen zal aanvangen
op 1 Februari. De Italiaansche troepen
zullen het eerst vertrekken.
Korte Berichten.
Tengevolge van een verhooging deT
marktgelden met 50 pet. zijn de markt
kooplieden te Gent tot staking overge
gaan. Slechts enkele kramen stalden uit.
Eien afvaardiging van de marktkooplie
den werd door den burgemeester in
audiëntie ontvangen, doch de besprekin
gen leverden geen resultaat op.
Op groote schaal zijn per piest te
Weenen circulaires verspreid, waarin de
Oostenrijksöhe bevolking aangespoord
wordt, bet voorbeeld van het Saargebied
te volgen en een volksstemming te doen
plaats hebben.
In 't noorden van Griekenland woe
den hevige sneeuwstormen, waardoor be
langrijke verkeersstoringen veroorzaakt
werden.
Ernstige ongeregeldheden in Algiers.
Tijdens het lossen van een sdhip, dat
een 'lading wijn uit Frankrijk aanbracht,
is het te Algiers tot ernstige ongeregeld
heden gekomen.
Tot dusver werd de wijn steeds in va
ten aangevoerd, en vonden biji de lossing
De uitkeering van het steunbedrag ten
behoeve van den tuinbouw.
Op de vragen van den heer Groen, be
treffende spoedige uitkeering van het ge
heele ten behoeve van den tuinbouw be
schikbaar gestelde steunbedrag, verhoo
ging van de uitkeeringen voor een aantal
vollegrondsproducten, het treffen van een
speciale steunregeling voor aardbeien,
princesse- en snijboonen en verhooging
van den bijslag op vroege aardappelen,
beeft de minister van economische zaken
geantwoord:
1. Het is ondergeteekende bekend, dat
de tuinbouw in groote moeilijkheden ver
keert, reden waarom de uitkeering van
voor steun beschikbare gelden zooveel mo
gelijk bespoedigd is. Het systeem van uit
keering in den vorm van bijslag op de ge
veilde producten heeft ten gevolge, dat
eerst na afloop van het kalenderjaar een
definitieve berekening mogelijk is van het
tekort op ieder product en, in verband
met het totaal beschikbare bedrag, van
den steun op die producten.
Overigens moge ondergeteekende er op
wijzen, dat reeds op 9 October j.l. een
voorschotuitkeering van f 1.000.000 heeft
plaats gehad, dat voor de handhaving der
minimumprijzen f 500.000 was gereser
veerd en vrijwel geheel uitgekeerd is, zoo
dat het op de begrooting 1934 beschikbare
bedrag van f4.500.000 na de uitkeering
van 14 Dec j.l. ad f 2.800.000 vrijwel ge
heel opgenomen is.
2. De beide voorschotuitkeeringen zijn
verleend op grond van de verhouding van
de opbrengstprijzen en de kostprijzen.
Het feit, dat er tusschen deze prijzen
zeer aanzienlijke verschillen bleken te be
staan, is voor ondergeteekende in Novem
ber j.l. aanleiding geweest voorloopig
een verhooging van dien steun aan den
tuinbouw met f 3.000.000 in uitzicht te
stellen.
3. De opbrengsten voor de producten
aardbeien, princesseboonen en snijboonen
geven geen aanleiding bij de voorschot
uitkeeringen een bijslag op deze produc
ten te verleenen. Volgens ondergeteeken
de ter beschikking staande gegevens zou
den niet alleen de prijzen, maar ook de
totaalopbrengsten dezer producten bij het
vorig jaar niet onaanzienlijk gestegen
zijn. Zoo is o.a. de totaalomzet van de
veilingen te Beverwijk gestegen van
f 1.190.000 op f 1.468.000, derhalve met bijna
25 pet. Tot deze sti; - ng is door de aard
beien ongeveer fi70.000 bijgedragen, ter
wijl de totaalopbrengst van boonen f61.000
gestegen is.
Bij de nog te verwachten uitkeering
over 1934 zal aan deze quaestie de noodige
aandacht besteed worden.
Ondergeteekende moge echter thans
reeds er op wijzen, dat een geringere to
taalopbrengst, die uitsluitend het gevolg
zou zijn van een quantitatief geringen
oogst, geen grond kan vormen voor steun
uit het Landbouwcrisisfonds, daar bij alle
genomen maatregelen de bedoeling voor
gezeten heeft, het oogstrisico voor reke
ning van den teler te laten.
Een speciale regeling hiervoor te tref
fen, ligt dan ook niet op den weg van
ondergeteekende.
4. Het is ondergeteekende bekend, dat
de prijzen van vroege aardappelen in den
aanvang van het seizoen, mede in ver
band met het zeer vroeg rooien, te laag
waren. Ondergeteekende vertrouwt dit ver
schil bij de eerstvolgende uitkeering groo-
tendeels te kunnen nivelleeren.
Jhr. Wittert's record vastgesteld op
10.180 Meter.
De resultaten van 'de hooigtevlucht van
luitenant jhr R. Wittert van Hoogland,
welke gistermiddag werd uitgevoerd, zijn
door de goede zorgen van Dr H. C. Canne-
gieter van het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt met bekwamen spoed
uitgerekend.
Uitgaande van den bestaanden atmosi-
ferischen toestand van den winter is voor
deze vlucht een hoogte bereikend van
10.180 'M. Voor een ziomersehe atmosfeer
zou men 'zijn 'gekomen tot 10.420 M. De
rapporten van den 'heer 'Cannegieter en
van de sportcommissardssen zullen aan
'het 'hoofdbestuur der Kon. Ned. Ver. voor
Luchtvaart worden aangeboden voor 'de
erkenning van deze vlucht als Neder-
'landscih hoogterecord. Het bestaande re
cord is n.l. ruim overschreden.
Notariaat.
Te Nijmegen is op 67-jarigen leeftijd
overleden de heer Chr. G. Leopold, sedert
1905 notaris aldaar.
Te Arnhem is op 69-jarigen leeftijd
overleden, de heer T. Anema, notaris al
daar.
GEHUWDE VROUWEN IN
OVERHEIDSDIENST.
De minister dringt aan op maatregelen
van de provincies.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een rondschrijven tot de colleges van
Ged. Staten gericht van ongeveer den
volgenden inhoud:
Naar aanleiding van de in November
a.p, in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal gevoerde debatten over do ge
huwde ambtenares, moge ik nogmaals
uwe aandacht op deze aangelegenheid
vestigen.
Voor zoover na mijne aanschrijvingen
van 30 Dec. 1933 en van 19 Maart 1934,
in de ambtenarenreglementen van uwe
provincie en van de tot uwe "provincie
behoorende gemeenten, naast het dezer
zijds noodzakelijk geoordeelde voorschrift
van ontslag der huwende ambtenares en
der ambtenares, die in concubinaat gaat
leven, nog geene bepalingen zijn opgeno
men aangaande den voorrang Lij' ontslag
van de gehuwde ambtenares niet kost-
winster en aangaande het met benoe
men van gehuwde vrouwen, bob ik de eer
u te verzoeken te willen bevorderen, dat
bij eerstvolgende wijziging van deze regle
menten, bedoelde voorschriften alsnog
daarin worden opgenomen.
Deze voorschriften zullen van ten min
ste even verre strekking moeten zijn als
de desbetreffende bepalingen in de arti
kelen 96, tweede lid sub 6 en 7, vierde lid
van het algemeen rijksambtenarenregle
ment.
Zooals in mijn brief van 19 Maart 1934
Binnenland.
Vreeselijk ongeluk in den Wieringermeer-
polder. Vier dooden.
De Merapi werkt weer.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
over gehuwde vrouwen in overheids
dienst.
Buitenland.
Aardschokken in Fiume.
Het trans-Atlantisch luchtverkeer
reeds vermeld, bestaat tegen een meer
stringente redactie der bepalingen geen
bezwaar en dient in afwachting van de
opneming van deze bepalingen in de des
betreffende ambtenarenreglementen, in
voorkomende gevallen daarmede reeds
rekening te worden gehouden.
MET INGANG VAN 1 FEBRUARI
WORDT HET BIJKANTOOR VAN „DE
ZEEUW" TE MIDDELBURG VER
PLAATST NAAR Fa. BOEKHANDEL
J. J. FANOY, LANGE BURG B 16.
tOct. Doos 12 KROONTJES sou
»Wccé WJgrihxxcdi rruxaM ió goed
De Gasthuiskwestie.
De nare Gasthuiskwestie, waarover we
al zooveel hebben moeten hooren en schrij
ven, schijnt een geschiedenis zonder eind
te zijn. Dachten we, dat, nu bet nieuwe
bestuur aan het bewind was en met vas
te band regeerde, de tijd van onaange
name verrassingen voorbij was, helaas if
door de droeve-daad van den administru
teur opnieuw een golf van geruchten, ver
moedens en beweringen losgebroken. Wij
waren niet in staat al wat we opvingen
te controleeren, omdat al wat de pers offi
cieel wist, niet anders was dan de korte
verklaring, opgenomen in ons blad van
7 dezer. We zijn er, na de Raadsvergade
ring van gisteren, nog niet toe in staat,
omdat de Raad in tegenstelling met de
bedoeling van enkele Raadsleden vóór de
vergadering na een geheime zitting
van meer dan twee uur de pers, na ze dua
al dien tijd te hebben laten wachten, af
scheepte met een vermoedelijk vooraf
klaargemaakte verklaring. Voorloopig zal
de traditioneel© doofpot, die te Goes bij
zonder in eere wordt gehouden, het ge
heim mogen bewaren.
Intusschen is het niet de schuld van
de pers, dat allerlei geruchten de ronde
doen, onaangenaam voor deze of gene. Ze
kan in dit geval baar taak als voorlicht
ster van bet publiek voorloopig niet ver
vullen, niettegenstaande ons vóór de
Raadsvergadering verzekerd is, dat op 'n
zeer klein persoonlijk gedeelte na, de me
dedeelingen van het Gasthuisbestuur ge
rust gepubliceerd konden worden.
Men ontkomt nu niet aan den ongenu>
tiveerden of gegronden indruk, dat er wel
wat „loos" is, dat men wellicht om deze
of die te sparen, liever geheim houdt.
Het eenige wat uit de korte verklaring
valt op te maken is, dat in de administra/-
tie van het Gasthuis ernstige nalatigheid
en grove slordigheid aan den dag ziin ge
treden, dat misschien 'het bidrag,
dat er mee gemoeid is, niet groot zal zijn
en dat het (oude) Gasthuisbestuur geen
gevolg 'heeft gegeven aan herhaaldelijk ge-
uitte wenken om een betere administratie
tot stand te brengen. Het eerste en het
derde zijn wel zeer ernstige feiten.
Er rijzen natuurlijk tal van vragen. Hoe
is het mogelijk, dat het bestuur zulk een
wanorde heeft laten groeien? Welke waar
de bad de controle destijds van bestuur,
gemeentebestuur en accountant? Enz.
Maar, zooals gezegd, de burgerij kan
daarop thans nog niet hqt antwoord ver
nemen.
Ir C. Tjebbes f.
Te Vlissingen is op 34-jarigen leeftijd
overleden, de heer ir C. Tjebbes, scheeps
bouwkundig ingenieur bij de Kon. Mij.
„de Schelde" aldaar.
De burgemeester van Overslag ontslagen.
Met ingang van 12 Jan. 1935 is de
heer G. Stevens ontslagen als burgemees
ter van Overslag.
Onlangs is bericht, dat de heer Stevens
zonder achterlaten van adres uit zijn ge
meente was verdwenen.
