EERSTE BLAD VRIJDAG 11 JANUARI 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - No. gj Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Buroaux Lange Vorststraat 70, Goes. Tolofoonnummor 11. Postchèquo on Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingon f 0.20, losse nummers 5 cent, Advortontiön 90 cent per regel. Inge;, ndon meiledeollngen 00 cent por regel. Klolne AdvertcntiOn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85, Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Bewaarschool-onderwijs. Het bewaarschool-onderwijs, ook wel aangeduid als voorbereidend lager onder wijs, mocht zich de laatste jaren in toe nemende 'belangstelling verheugen. Dat blijkt mede uit de verschenen sta tistiek over de jaren 19301932. Nu is er nadien een en ander gebeurd, dat ook niet zonder meer aan het bewaar school-onderwijs is voorbijgegaan, maar dit neemt niet weg, dat het toch nog wel de moeite loont van de verstrekte gege vens kennis te nemen. Opvallend is al dadelijk dat het bij zonder onderwijs hier een zeer voorname plaats inneemt, Op 31 December 1932 wa ren de percentages: bijzonder onderwijs 85.4, openbaar onderwijs 14.6. Gedurende de verslagperiode steeg het totaal aantal bewaarscholen van 1785 tot 1974. Van de 162 nieuwe scholen waren 151 bijzondere en slechts 11 openbare. De openbare bewaarscholen bevonden zich zoo goed als uitsluitend in de ste den. Op het platteland is wat het voor bereidend onderwijs betreft de bijzondere school regel en de openbare uitzondering. In vrij veel gemeenten worden de bij- zondere bewaarscholen gesubsidieerd. Van de 1663 bijzondere scholen waren er 530, die uit eigen middelen beheerd werden. Waarschijnlijk zullen in deze ru briek wel in hoofdzaak te zoeken zijn de scholen waarvan vermeld wordt, dat ze geen bepaalde methode volgen. Echte b e- w a a r scholen, waar de kinderen alleen maar zoet worden gehouden of althans getracht wordt dat te doen. Het bedrag der subsidies heeft in vele gevallen een verlaging ondergaan en dat zal in nog sterkere mate het geval zijn ge weest in de jaren 1933 en 1934. De finan- cieele positie van de gemeenten maakt het noodzakelijk, dat niet alleen posten voor aangename, maar ook voor n u 11 i- g e doeleinden worden geschrapt of al thans ster'k verminderd. En nu is het voorbereidend onderwijs ongetwijfeld nuttig. Maar tot de n o o d- zakelijke dingen behoort het, althans in verreweg de meeste gevallen, niet. Zoo ligt het voor de hand, dat b.v. een gemeente als Utrecht het openbaar he- waarsdhool-onderwijs afschafte en de subsidies voor de bijzondere bewaarscho len belangrijk naar beneden bracht. Merkwaardig is hierbij, dat tot 1929 j geen subsidie verleend werd. Tot dien tijd wisten belanghebbenden dus uit eigen middelen de schooltjes in stand te hou den. Waaruit volgt, dat ook zonder sub sidie nog wel wat te bereiken is, als bet moet. Nu zouden we niet zonder meer dur ven zeggen, dat het zoo moet. Het be waarschool-onderwijs behoort zeker niet tot de meest noodzakelijke dingen, vooral niet wanneer daarvan reeds gebruik wordt gemaakt door kleine kindertjes die nauwelijks kunnen loopen en praten. Maar door de verhooging van den toelatings leeftijd voor de lagere scholen is hierin wel eenige verandering gekomen en kan de stelling worden verdedigd, dat 't voor bereidend onderwijs thans méér noodig is, dan voorheen het geval was. In de gegeven omstandigheden nu tal van schoolbesturen, als gevolg van den bouw van flinke scholen en den aanschaf van uitnemende leermiddelen op vrij zwa re lasten zitten, zou intrekking van sub sidie zonder meer, tot groote moeilijkhe den aanleiding kunnen geven. Maar de gemeenten zitten óók moeilijk. De beste oplossing zal daarom zijn: de gemeentelijke 'bewaarscholen per eerste gelegenheid opdoeken en dan per leerling een betrekkelijk laag bedrag aan subsidie te verstrekken. De gemeenten worden dan ontlast. De bewaarscholen behoeven er niet on der te lijden. En de opvoeding van ons volk, dat al te veel gewoon is geworden naar de pu blieke kassen te kijken, gaat in de goede richting. Duitschland niet aan de raadstafel te Genève? De diplomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" verneemt, dat de moge lijkheid bestaat, dat Duitschland zijn plaats aan de tafel van den Volkenbonds raad zal innemen, wanneer in de komen de week het resultaat van het Saarple- bisciet door den Raad behandeld zal wor den. De Duitsche regeering is uitgenoo- digd om een vertegenwoordiger te zenden doch haar antwoord is nog niet ont vangen. Er kunnen zich kwesties van delicaten aard voordoen, indien blijkt, dat groote en compacte gebieden in het Saargebied voor den status quo hebben gestemd. Er zal misschien een algemeene meerderheid, gelijkelijk verdeeld over het gebied, voor den terugkeer naar Duitschland stemmen, doch ook dan zal de regeling der over draging van het gebied een lastig vraag stuk opleveren. In elk van deze gevallen is men van meening, dat de taak van den Volken bond belangrijk zal worden verlicht door de medewerking van een vertegenwoor diger van de Duitsche regeering in den Volkenbondsraad. Een later bericht meldt echter: De minister van buitenlandsche zaken, Von Neurath, heeft den Britschen ambas sadeur Sir Eric Phipps als antwoord op zijn vraag of Duitschland, als lid van den Volkenbondsraad, geneigd zou zijn deel te nemen aan de buitengewone raads zitting, waarin de beslissing aangaande het Saargebied zal worden genomen, medegedeeld, dat de Duitsche regeering, nadat zij verklaard heeft den Volkenbond te verlaten, uit principiëele overwegingen niet op dit voorstel kan ingaan. Tegelijk werd de aandacht van den ambassadeur er op gevestigd, dat er een bericht was ontvangen, waaruit bleek, dat de definitieve beslissing omtrent het lot van het Saargebied pas later zou worden genomen. Zulk een uitstel wordt door de Duitsche regeering, mede uit economische overwe gingen zeer ongewenscht geacht. Geen godsdienstige bijeenkomsten buiten de kerken. Naar de „Telegr." meldt, heeft de ge heime Duitsche staatspolitie den R.-K. autoriteiten medegedeeld, dat voortaan geen religieuze bijeenkomsten meer mo gen plaats vinden buiten de kerkge bouwen. In zijn schrijven aan de kerkelijke autoriteiten constateert het hoofd van de geheime politie, dat, indien derge lijke bijeenkomsten buiten de kerk wor den gehouden, er kans bestaat, „dat on zekere elementen in de vergaderzaal bin- dendringen en moeilijkheden veroor zaken". Britsche werkioozen worden kleine boeren. De Engelsche regeering wil dit jaar een plan uitwerken ter bestrijding van de werkloosheid. Het plan beoogt vooral de vestiging van industriearbeiders op het platteland. Daartoe zullen kleine ko lonies van 150-200 personen gevormd worden, welke kolonies de beschikking over een klein grondbezit zullen krijlgen. Elke groep krijgt een leeraar voor bet kweeken van tuinbouwproducten, bet fok ken van varkens en pluimvee. De man nen moeten in het eerste jaar hun eigen huizen zelf bouwen gedurende welken tijd zij en hun gezinnen werkloozensteun blijven trekken. D'e regeering verstrekt bet land, het materiaal voor de buizen en al het verder noodige. De, hoewel bescheiden, stijging in het afgeloopen jaar van de grijzen, der meeste landbouwproducten en* het goedkoope geld maken dat men meent dat 1935 een geschikt jaar is voor deze binnenlandsche kolonisatie. Be strijd tegen de duurte In België. D'e Belgische Federatie van slagers en handelaars in fijne vleeschwaren heeft een delegatie naar den minister van Eco nomische Zaken gezonden in verband met de maatregelen, welke de regeering reeds heeft getroffen en verder treffen wil om de levensduurte te bestrijden. Bij het einde van het onderhoud is door de delegatie een verlaging met 10 pet. van de huidige detailprijzen toegezegd. "Waar echter niet alle slagers bij deze federatie zijn aangesloten, heeft de regeering het inzicht te kennen gegeven, in geval van met-toepassing van deze prijsdaling, zelf in te grijpen. Mist in Amerika. De dichte mist, die het scheepvaartver keer ten zeerste belemmert, is nog steeds niet opgetrokken en hangt over bijna de geheele Atlantische kust der Vereenigde Staten. In de haven van New York zijn hierdoor groote moeilijkheden ontstaan. Het veükeer is volkomen stop gezet. Twin tig schepen liggen op de reede te wach ten en kunnen niet binnenvaren. Slechts drie stoomschepen zijn er in geslaagd mei de uitgebreidste voorzorgsmaatregelen uit te varen. Tegelijk met het optreden van den mist is een aanzienlijke stijging van de temperatuur ontstaan. Dientengevolge hebben alle rivieren in de staten New York en Nieuw Engeland hoog water. Over groote afstanden staan de velden onder water, terwijl ook talrijke dorpen overstroomd zijn. De mist beeft de scheepvaartmaatschap pijen te New York reeds een schade van naar schatting een millioen dollar gekost. Korte Berichten. Tijdens een razzia op verwaarloosde kinderen in de stad Tula (Rusland) zijn 175 kinderen, die zich in een ellendigen gezondheidstoestand bevonden, opgepakt. Zij zullen in opvoedingsgestichten worden ondergebracht. De „Daily Telegraph" van Dinsdag die gisteren te Berlijn arriveerde, is in beslag genomen, aangezien het blad be richten bevatte over lucht- en bombarde mentsoefeningen, die kortgeleden bij Ber lijn zijn gehouden. De politieke spanning in het Saar gebied blijft stijgen. Gisteravond was dat te merken aan een kleine demonstratie op het Stationsplein van groepen Duit sche Fronters en Eenheidsfronters, die zich op een vijftig pas tegenover elkaar hadden opgesteld en elkaar tartten met wederzij dsche uitroepen in koor. De lust was blijkbaar aanwezig om eikaars phy- sieke krachten te meten, maar dank zij het tijdig optreden van de politie bleef het bij deze demonstratie met het woord. De staking in de textiel-industrie te Rijsel (Frankrijk) wordt voortgezet. De arbeiders hebben geweigerd toe te stem men in een voorstel van de werkgevers, om met ingang van 14 Januari een loons verlaging van 5 pet. door te voeren. Gisteravond is op de Humber bij' Huil het visschersvaartuig „Edgar Wal lace", dat van de vischvangst terugkeer de, op een zandbank -geloopen, gekap seisd en gezonken. De redingsboot beeft slechts drie leden van de uit 15 koppen bestaande bemanning kunnen redden. Men vreest dat de andere 12 verdronken zijin. DISTRIBUTIE GEHAKT IN BLIK. Op 21 Januari kan een begin worden gemaakt. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft een circulaire aan de gemeentebe sturen gezonden betreffende de distribu tie van gehakt in blik. De minister deelt in dit schrijven mede, dat met de distributie van gehakt in blik thans een aanvang kan worden gemaakt. Gezien de beschikbare voorraden acht de minister het echter niet gewensebt, dat tot een onbeperkte distributie wordt overgegaan. De verhouding tusschen de hoeveelheden te distribueeren rund- vleesch in blik en te distribueeren gehakt zal ongeveer moeten zijn als 2 1, zoodat van de totaal te distribueeren hoeveelheid ten hoogste een derde gedeelte uit gehakt mag bestaan. Uitteraard is de consument dus niet verplicht naast rundvleesch in blik ook gehakt in blik af te nemen. In verband hiermede zullen de gemeen tebesturen een regeling moeten treffen, ingevolge welke de afgifte van een bus gehakt in blik alleen kan plaats vinden telkens nadat twee bussen rundvleesch in blik zijn afgenomen. Met de distributie van het gehakt kan op 21 Januari a.s. een aanvang worden gemaakt. Daarvoor is het noodig dat de gemeentebesturen uiterlijk 12 Januari aan de Nederlandsche Veehoaiderijcen- trale opgeven, hoeveel bussen gehakt zij wenschen te ontvangen. Het gehakt in blik moet aan de consu menten verkocht worden voor 35 cent per bus. Aan de Nederlandsche Veehouderij'- centrale moeten de gemeenten 30 cent betalen. Tengevolge van de groote hoe veelheid vet, welke zich in de bussen be vindt, bedraagt de inhoud daarvan iets minder dan 1 K.G. Steun en particuliere liefdadigheid. Naar wij vernemen is dezer dagen een circulaire van den minister van Sociale Zaken aan de gemeentebestui en te ver wachten betreffende de berekening van giften van de particuliere liefdadigheid aan ondersteunden. Hierdoor wordt uit voering gegeven aan den tijdens het be- grootingsdebat door de regeering toege zegden meerderen armslag voor de parti culiere liefdadigheid, waarop speciaal de heer Aal'berse sterk had aangedrongen. Het algemeen indexcijfer in December gestegen. In December 1934 is het algemeen in dexcijfer der groothandelsprijzen met 0.6 pot. gestegen. Zoowel in de groep voe dingsmiddelen als in die der industrieele waren hadden de prijsstijgingen eenigs- zins de overhand. In eerstgenoemde groep stonden tegenover hoogere prijzen voor rogge en thee (plus 7 pet.), haver en mais (plus 5 pet.), melk, boter en groene erw ten (resp. 4, 3, 2 pet.), prijsdalingen van 10113 pet. voor cacao, lamsvleesch en kaas en van 23 pet. voor eieren, aard- a/ppelen en peper. In de groep industrieele waren werd een 11 pet. hoogere prijs voor vlas, een stijging van 5 pet. voor lijnolie en een ge ringere verhooging voor de noteeringen van katoen, zwavelzure ammoniak en ter pentijn geregistreerd, terwijl petroleum 4 en hars 3 pet. in prijs daalde. Het prijsniveau lag in 1934 voor het eerst sedert verschillende jaren gemiddeld hooger dan in het voorafgaande jaar, doch ■de algemeene prijsbeweging was zeer aar zelend. In December was 'het algemeen index cijfer dan ook weer even hoog als een jaar geleden. Een nadere analyse van de verschillen de prijsindices doet intusschen zien, dat zich belangrijke prijsverschuivingen heb ben voorgedaan. Zoo stonden o.m. prijs stijgingen voor hooi en peper van plm. 40 pet., voor enkele granen en sago van 1830 pet., voor katoen en zilver van plm. 20 pet., voor T-ijzer van 13 pet. tegenover een verdere inzinking van de prijzen van cacao, alcohol, lamsvleesch, kaas (2328 pet.), boter, thee, suiker, macaroni rund en varkensvleesch (914 pet.), lioul, paardéhuiden, leder, tin en petroleum (11 16 pet.). Minister Kalff. Omtrent de ziekte van minister Kalff vernemen wij, dat Z. E. lijdende is aan de gevolgen van een gevatte zware kon- de. Hoewel de temperatuursverhooging voortduurt, is er geen reden om den toe stand zorgelijk in te zien, aangezien zich geen complicaties voordoen. Radiotelefconverkeer met Ned.-lndië. In het radio-telefoonverkeer met Ned.- lndië kunnen, te beginnen met 12 Januari a.s., op Zaterdagmiddagen familiegesprek- ken tegen verlaagd tarief gevoerd worden. De kosten voor een gesprek van 3 mi nuten bedragen dan voor Java en Madoe- ra f 21 en voor Noord-Sumatra en Ma kassar f 24; voor elke minuut meer (maxi mum gespre'ksduur 6 minuten) resp. f 7 en f 8. De verdere afwikkeling van deze ge sprekken, waarin behandeling van zake lijke aangelegenheden niet geoorloofd is, vindt plaats na de volbetaalde gesprek ken, in volgorde van aanvraag. Dringen de gesprekken zijn niet toegelaten. Indien een gesprek op den gewenschten Zaterdagmiddag niet tot stand kan wor den gebracht, kan het kosteloos op den eerstvolgenden Zaterdagmiddag worden overgezet. De Indische Landsmiddelen. De opbrengst der landsmiddelen over October 1934 bedroeg f 34.300.00Ü, tegen f 34.500.000 over October 1933. In totaal bedraagt de opbrengst thans voor de maanden Januari tot en met October 1934 f 321.700,000, tegen f 319.800.000 voor de zelfde periode van 1933. D'e kleine ver mindering voor October 1934 ten opzichte van dezefde maand van bet vorige jaar is te wijten aan den terugloop voor alle bronnen van inkomsten, behalve belas tingen. Tot en met de maand October van 1934 is ruim f 8.500.000 aan uitvoerrecht voor bevolkingsrubber ontvangen, welk bedrag in bovenstaande cijfers niet is opgeno men. AANKOMST VOORZITTERS STEM- BUREAUX IN SAARBRüCKEN. Gisteravond om acht uur zijn de 350 Nederlandsche burgemeesters en ambte naren die in het Saargebied zullen fun- geeren als voorzitters van stembureaux te Saarbrücken aangekomen onder leiding van den heer Van de Mandere, „Kreislei- ter" in algemeenen dienst van de Plebis- cietcommissie. De beeren hebben met oenig oponthoud een uitstekende reis ge had. De heer B. de Iongh, lid van de Plebis cietcommissie en zijn echtgenoote en eenige andere Nederlanders waren ter be groeting op het station aanwezig. Ook waren aanwezig commandant kapitein De Bruyne met een aantal zijner officieren benevens een compagnie mariniers. De meesten der aangekomenen hebben onge veer een uur op bet station vertoefd en zijn rechtstreeks naar hun standplaatsen in het land verder gereisd met uitzonde ring van ruim zestig, die te Saarbrücken als voorzitters zullen fungeeren. De ho tels te Saarbrücken zijn boordevol, zoodat er geen logeergelegenheid voor de functio narissen overbleef. Zij komen heden ech ter weder naar Saarbrücken terug, tege lijk met de burgemeesters van andere na tionaliteiten om in banden van de leden der Plebiscietcommissie den eed af te leg gen. Ruim zeven uur, zoo wordt nog aan de „T'elegr." gemeld, heerschte er een groote drukte op het station, want om 20 minuten over zevenen zou de Holland- sche trein arriveeren. Er waren veel foto grafen, er waren veel Hollanders geko men uit alle hoeken van het Saargebied om deze aankomst bij te wonen. En dan waren er de mariniers. Zwaar klinken bun stappen op het perron. De officieren waren mede allen aanwezig. Zij moeten hier voor een andere aangelegenheid zijn, doch hun aanwezigheid onderstreept het Hollandsche karakter van dezen avond op dit station. Het weer was uiterst koud hier. D'e rook van de huizen steeg recht omhoog, een onbedrieglijk teeken dat er nog meer vorst is te wachten. En terwijl wij naar Binnenland. Distributie gehakt in blik. De Nederlandsche autoriteiten in Saar brücken aangekomen. Ernstig auto-ongeluk te Huis ter Heide. Twee dooden. Algemeen indexcijfer in December geste gen. Uitkeering aan boter- en kaas-pro luccn ton. Buitenland. Duitschland niet naar Genève. Engelsche werkioozen naar het platte land. De stembureaux-voorzitters in bet Saar gebied beëedigd. de lichtjes van de stad staren, die van het perron af te zien zijn, wachten wij op de aankomst van den trein. Wij wachten tien minuten, twintig minuten, doch wat ook komt, de trein blijft weg. Steeds komen er meer menschen. Het wordt een gedrang van belang. D'an hooren wij, dat de trein een uur vertraging heeft. Een uur lang loopen wij in de koude heen en weer, totdat de stem van een stationsbeambte weerklinkt: „Op passen, de trein uit Holland komt aan".* Een merkwaardig oogenblik. Terwijl de fotografen aan het werk zijn, verlaat een deel van de Nedeilandsche stadsbestuur ders den trein. Zij staan daar op vreem den bodem. Sommigen met. koffers, ande ren met reisdekens om hun schouders ge worpen. Allen zien er welvarend uit en allen vertellen, dat zij een goede reis heb ben gehad en een lange reis? Er zijn er bij. die van morgen om vóór zessen hun 'huis verlieten, den heelen dag in den trein hebben gezeten, die via Roer mond, Maastricht en Metz is gekomen. En nog is voor de meesten de reis niet ten einde. Er blijven er slechts 60 in Saar brücken, de anderen gaan door. Op de perrons staan mannen met borden, waar op in groote letters plaatsnamen uit het geheele Saargebied geschilderd: Wendell Merrig, D'illingen enz., alle namen vac plaatsen, die nog vrij ver van Saar brücken verwijderd liggen. De burgemeesters moeten zich om deze mannen scharen. Als zij er allen zijn, trekken zij naar de verschillende perrons zoodat Nederland over het geheele sta tion is verdeeld. D'e functionarissen gaan. naar ver wacht wordt, eerst Dinsdagmiddag weer tegelijk naar Nederland terug, omdat een deel der Nederlandsche ambtenaren zal deelnemen aan de telling te Saarbrücken. Een deel der burgemeesters droeg de ambtsketen. Er heerschte een groote be langstelling onder de a.s. stembureaux- voorzitters voor den toestand in het Saar gebied en voor de kansen van den uitslag van het plebisciet. DE SMOKKELHANDEL VERMINDERT Men schrijft aan het Handelsbl. uit Maastricht: Dat aan het smokkelfront nog groote bedrijvigheid heerscht, weten we hier bij ervaring. Af en toe komt het, tot midden in de stad, tot treffen tusschen sluikhan delaars en douanen, waarbij dooden en gewonden vallen. Er ontstond evenwel een andere situatie. Was voordien de be weging offensief, van Nederland (en België) naar Duitschland, nu zijn we in het defensief gedrongen. Blijkens dezer dagen gepubliceerde cijfers nam 't smok kelen naar Duitschland sterk af. Het Akener „Hauptzollamt" publiceert dienaangaande het volgende, dat groo- tendeels betrekking heeft op de Du.tsch- Nederlandsche grens, met de centra Vaals en vooral Kerkrade (mijnstreek). De cij fers gaan over de drie afgeloopen jaren: In beslag genomen. 1934 1933 1932 Sigaren 4200 22.300 45.000 Cigaretten 650.000 2.900.000 5.900.000 Boekjes cigaretten- papier 12.300 30.000 119.000 Tabak (kisten) 1855 6240 12.000 Koffie (id.) 28.700 80.000 75.000 Cacao (id.) 197 623 1600 Graan (id.) 790 9800 40.000 Meel (id.) 1050 9100 36.000 Vleesch (id.) 4000 1500 3800 Brood (id.) 333 8900 32.000 Suiker (id.) 632 37.000 147.000 Paarden 13 14 6 Karren 10 12 5 Rijwielen 276 466 800 Auto's 94 116 129 Motoren 47 13 38 Het aantal strafzaken, dat in 1932 nog 25.COO bedroeg binnen het gebied van het Hauptzollamt, liep in 1933 terug tot 21.300 en in 1934 tot 8600. De verminderde sluikhandel in de rich ting West-Oost kan aan verschillende om standigheden toegeschreven worden. Vooreerst de sterkere bezetting der don-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1