EERSTE BLAD
In den balanstijd.
Belangrijkste Nieuws.
ZATERDAG 5 JANUARI 1035
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49s JAARGANG - No. 81
Buitenland
Binnenland
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telofoonnummer 11.
Postchöquo en Girorekoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. T.n«se nummers 5 cent.
Advertent!6n 80 cent per regel. ïngezf ntlen
mededeellngon 00 cent per regel. Kleine
Advertentiön Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het ia nu weer de tijd, dat in zaken
van eenige beteekenis de balans wordt
opgemaakt.
De boeken worden afgesloten, de lijs
ten van crediteuren en debiteuren zorg
vuldig vastgesteld, de goederen nauw
keurig geïnventariseerd, om dan einde
lijk precies na te gaan boe de zaken er
voor staan.
Of men vooruit is gegaan dan wel
achteruit, of verliezen werden geleden of
winsten gemaakt en om zoo noodig maat
regelen te kunnen nemen die de positie
van het bedrijf kunnen verstevigen.
Een nuttig en noodzakelijk werk is da't.
D'e fout van vele middenstanders en
boeren is geweest, dat zij niet zorgden
voor een zij ihet eenvoudige, dan toch be
hoorlijke boekhouding.
Er werd geleefd van de hand in de
tand. Er werden verliezen geleden zon
der dat men het merkte, men boerde
langzaam maar zeker achteruit zonder
dat men er erg in had en miste daar
door de gelegenheid om tijdig in te grij
pen.
Was een behoorlijke balans gemaakt,
dan zou men de zwakke plekken hebben
ontdekt en veel zorg en moeite zijn voor
komen.
Niet alleen in het zakenleven moet het
maken van een balans als. een nuttige
bezigheid worden aangemerkt.
Dit geldt ook voor het politieke en so
ciale leven en van allen arbeid voor Gods
Koninkrijk.
Ook daar kan het nuttig zijn eens een
oogen'blik stil te staan om rustig de ba
lans op te maken.
Dat is goed voor de optimisten die
geen bezwaren zien en die meenen, dat
we met reuzenschreden vooruit zijn ge
gaan, maar het is ook goed voor hen die
den moed hebben opgegeven omdat ze
tot de ontdekking zijn gekomen, dat al dat
arbeiden en zwoegen en slaven toch niets
geeft, dat er toch niets meer te redden
valt en dat dus verstandig doet wie zich
aan allen arbeid onttrekt, om rustig af te
wachten hoe zich de zaken zullen ont
wikkelen.
Een blik op de balans zou hun echter
van het tegendeel kunnen overtuigen.
Zij werken, of liever rusten op „in
drukken", die wel eenige waarde heb
ben, maar die men toch om zuiver te
oordeelen alleen in het licht van het ge
heel moet bezien.
Wat zien we, wanneer we trachten de
balans op te maken?
Verschrikkelijke dingen.
We zien een betrekkelijk klein aantal
Christenen, stuk voor stuk zwakke en
zondige menschen, met allerlei gebreken
behept, die heel weinig overeenkomst
vertonnen met het beeld door den Apostel
Paulus geteekend.
We zien een in zichzelf verdeeld
Christendom, dat er vaak de voorkeur
aan schijnt te geven, den vollen nadruk
te leggen op wat scheidt en alles wat tot
een eendrachtig en daardoor 'krachtig
optreden kan leiden schijnt te vermij
den.
Er is menigmaal zoo heel weinig te
zien van de heerlijke eenheid en geest
drift, die de eerste Pinkstergemeente
kenmerkte en die mee daardoor ook ge
nade had bij het gansche volk.
Daar is een aan God vijandige wereld,
die een enorme werkkracht ontwikkelt,
bij wie macht en kracht en invloed ge
vonden wordt, en die bij duizenden telt
de slachtoffers van hare revolutionnaire
theoriën.
Wanneer we die zijde van de balans
bezien, dan is het wel om den moed te
verliezen.
Maar naast het passief staat ook het
actief.
En hoe groot de passiva ook mogen
zijn, de activa zijn grooter.
Want tegenover de wereldsche mach
ten die van God afvoeren, staat God de
Heere, de Almachtige, die alles bestuurt
en regeert.
En hoog boven de met zonde en schuld
beladen belijders die vaak zichzelf en
de zaak die zij dienen in den weg staan,
staat God die door alle zonde en nalatig
heid heen Zijn raad volvoert en al Zijn
welbehagen doet, en Jezus Christus de
Heere, wien gegeven is alle macht in
hemel en op aarde.
Dat is beslissend.
Die met ons is, is meer dan die tegen
ons zijn.
De balans vertoont donkere plekken.
Maar het eindresultaat is bemoedigend,
omdat we gelooven het woord, gespro
ken door den Koning der eeuwen: Ziet,
Ik ben met ulieden, alle de dagen tot aan
de voleinding der wereld.
De stemming In het Saargebled.
Over de houding van burgemeesters,
wethouders enz. van A. R. huize, die zich
bereid verklaarden op te treden als voor
zitter van een stembureau in het Saarge-
bied, bereikten ons nog verschillende
brieven.
Wij hebben geen behoefte in den bree
de op deze kwestie in te gaan, omdat de
heeren die zich een benoeming lieten wel
gevallen dit niet deden in hun kwaliteit
van Overheidspersonen.
Verder achten wij het volstrekt niet on
mogelijk, dat verschillende heeren zich
voor dezen Zondagsarbeid beschikbaar
stelden, niet omdat ze dit uitstapje klaar
blijkelijk zoo aardig vonden dat ze maar
over het principieels bezwaar heenstap
ten, zooals de „Middelburgsche Crt" zoo
vriendelijk is te beweren, maar omdat ze
het verleenen van medewerking zoo on
geveer op één lijn hebben gesteld met het
beschikbaar stellen van troepen door de
Nederlandsehe Regeering, voor de hand
having van de orde.
Hoe dit zij, wij betreuren het, dat onze
A. R. voormannen, die werden aangezocht,
niet als één man voor de eer hebben be
dankt.
Evenals we het toejuichen, dat niet al
leen een A. R. wethouder te Utrecht, maar
naar we vernamen, o.a. ook de burge
meesters van Middelburg en St Laurens,
in verband met het feit, dat de stemming
op Zondag wordt gehouden, zich niet be
schikbaar hebben gesteld.
In Bulgarije hevige aardschokken.
Gisteren tusschen 16 en 18.20 uur wer
den in geheel Bulgarije drie bijzonder
heftige aardschokken waargenomen,
waarvan de laatste met schrikwekkend
onderaardsclh gerommel gepaard ging.
De aardschokken, welker haard volgens
opgave van het meteorologisch station 440
K.M. Zuid-Oostelijk van Sofia ligt, wer
den ook in de hoofdstad geconstateerd.
De bevolking in den omtrek van Philip-
popel en 'Boergas, waar de schokken 'het
ergst waren vluchtten in panischen
schrik de huizen uit. Urenlang waagde
men het niet, in huis terug te keeren.
Belangrijke schade is er tot nu toe nog
niet gemeld, terwijl evenmin mensohen-
levens te betreuren schijnen 'te zijn.
Laval te Rome gearriveerd.
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken, Laval, is te Rome aangeko
men.
Aan het station was 'Mussolini aanwe
zig om den Franschen minister te begroe
ten. De menigte toonde zich zeer geest
driftig en juichte den Fran'schen minis
ter vol sympathie toe.
Roosevelt wil een einde maken aan den
bewapeningswedloop.
President Roosevelt is besloten om in
1935 een einde te maken aan den bewa
peningswedloop. Hiertoe moet in de eer
ste plaats dienen het ontwerp van Huil
voor controle op de wapenfabricage en in
de tweede plaats hoopt de regeering een
accoord tot stand te brengen in het kader
van de Geneefsche ontwapeningsconferen
tie.
De Amerikaansohe gezant te Bern zal
10 Januari naar Europa terugkeeren met
instructies, om de regeeringen te peilen
over de bijeenroeping der ontwapenings
conferentie.
De Vereen. Staten zouden voornemens
zijn, Duitschland te verzoeken,minstens
deel te nemen aan de voorbereidende be
sprekingen, misschien zelfs aan de ont
wapeningsconferentie.
Roosevelts jaarbcodschap.
President Roosevelt las gisteren voor
de beide huizen van het Congres zijn
jaarlijksche boodschap voor over den toe
stand in de Vereenigde Staten. Daarin
zegt hij o.m.:
Er moet gezorgd worden voor een werk-
loozenverzekering, voor een ouderdoms-
verzekering, voor kindervoorzorg, voor
zorg voor moeders, aanstaande moeders,
zieken en invaliden.
Het is mijn vast besluit, aldus Roose
velt, de 5 millioen personen, die staan
op de lijst voor federale steunuitkeerin-
gen, niet langer te voorzien van geld, etc.,
want daardoor verliezen zij hun zelfres
pect en hun wil tot arbeid.
De 1% millioen, die vroeger door de
gemeenten werden verzorgd, zullen weer
door de gemeenten geholpen moeten wor
den. Voor de resteerende 3y2 millioen
moet de federale regeering werk verschaf
fen en wel werk, dat zoo min mogelijk
concurreert met de particuliere onder
nemingen.
Wat de buitenlandsche politiek betreft,
betreurt Roosevelt het, dat de internatio
nale betrekkingen niet zijn verbeterd.
Amerika wil met geen enkele natie andere
dan vreedzame betrekkingen onderhou
den. Overdreven bewapeningen zullen,
naar te hopen is, spoedig vervangen wor
den door internationale overeenkomsten.
Begint Gandhi weer?
De „Daily Herald" meldt uit Bombay,
dat de Indische regeering den provinci
alen regeeringen een waarschuwing heeft
gezonden, welke betrekking heeft op
Gandhi.
In de waarschuwing wordt gezegd, dat
er bewijzen aanwezig zouden zijn, dat
Gandhi, hoewel hij zich in het openbaar
van deze actie onthoudt, in werkelijkheid
op handige wijze en in het geheim de
volksmassa organiseert, om een nieuwe
campagne voor burgerlijke ongehoorzaam
heid te beginnen.
Er verluidt zelfs, dat de mahatma on
schuldig uitziende economische dorps-or
ganisaties opricht, welke in werkelijkheid
niets anders dan organisaties voor de ge
noemde politieke beweging zouden zijn.
De districts-ambtenaren zouden van de
regeering opdrachten hebben ontvangen,
Gandhi's bewegingen zorgvuldig te con
troleeren.
Korte Berichten.
De voormalige Fransche minister
president Frangois Marsal, is wegens mis
bruik van vertrouwen tot 18 maanden
gevangenisstraf veroordeeld.
Dr P. F. van Hamel Roos. f.
Te 's-Gravenhage is in 84-jarigen ouder
dom overleden Dr P. F. van Hamel Roos,
adviseur voor scheikundige en hygiëni
sche zaken van het Huis van H. M. de
Koningin en oud-directeur van het Che
misch Laboratorium Van Hamel Roos en
Harmens te Amsterdam.
Dr Van Hamel Roos heeft zich vooral
bekendheid verworven als oprichter en
redacteur van het Maandblad tegen Ver-
valschingen.
Fokkervliegtuig voor 40 personen.
Naar het Hdbl. vernam zal binnen heel
kort op de Fokkerfabriek te Amsterdam
een aanvang worden gemaakt met den
bouw van een geheel nieuw, heel groot
viermotorig vliegtuig, de Fokker F 40,
waarmede veertig passagiers zullen kun
nen worden vervoerd.
Het groote toestel krijgt een in den
vleugel intrekbaar landingstoestel en het
zal gebouwd worden volgens dezelfde
principes als de voorgaande Fokkertypes
F 36, F 22 e.d.
Wij vernemen voorts, dat dit toestel
door de K.L.M. zou zijn besteld en dat
het de bedoeling zou zijn het nog dit jaar
klaar te krijgen.
Handelsverdrag met België.
In verband met de onderhandelingen,
die eerstdaags tusschen Nederland en
België zullen worden gevoerd, schrijft „Le
Peuple", dat van de vele economische
onderhandelingen, die in uitzicht zijn ge
steld, die met Nederland het meest drin
gend zijn.
„Ons handelsaccoord met Nederland
was afgesloten voor den duur van een
jaar, en loopt per 1 Februari ten einde",
aldus het blad, „alles wijst er op, dat
wederzijdsche concessies noodig zullen
zijn,"
De eerste tien maanden van 1933 werd
voor frs. 1.449.993.000 uitgevoerd naar Ne
derland, en voor frs 1.480.503.000 ingevoerd
uit Nederland, zijnde een saldo van frs,
30 millioen ten voordeele van Nederland,
Over de eerste tien maanden van 1934
is de statistiek met een lichte wijziging
omgekeerd.
De Belgische uitvoer bedraagt frs.
1.314.334.000, terwijl de invoer 1.191.836.000
francs beloopt, zijnde een saldo van 123
millioen francs in het Belgische voordeel.
Het spreekt vanzelf, dat Nederland aan
België een herziening van de landbouw-
contingenten zal vragen, en dat de Bel
gische kabinetsraad een beslissing daar
omtrent zal dienen te nemen, indien de
regeering wil, dat de onderhandelingen
tijdig tot een goed einde worden gebracht.
Een zelfde overweging kan worden ge
maakt wat de onderhandelingen met
Denemarken betreft. De Belgische invoer
van boter is van frs 152 millioen over de
eerste tien maanden van 1933, gedaald
tot frs 77 millioen over dezelfde periode
van 1934, zijnde met bijna 50 De Bel
gische uitvoer naar Denemarken daalde
inmiddels van frs 189 millioen tot frs 155
millioen. Om een herleving in den handel
te bewerken zullen ook hier concessies
op landbouwgebied noodig zijn.
Het Nederlandsch-Duitsche handels
verkeer.
In aansluiting aan de onderhandelingen
tusschen Nederland en Duitsc'hland, die
tot sluiting van een nieuw handelsver
drag ihebben geleid, zal volgende wee'k de
in dit verdrag voorziene gemengde Neder
landsch-Duitsche Commissie bijeenkomen
ten einde de definitieve vaststelling van
de contingenten voor de onderscheidene
artikelen te bespreken. De thans toege
stane contingenten zijn nog sleclhts voot-
loopiig. 'Belanghebbenden, 'die hieromtrent
nadere inlichtingen verlangen, kunnen
zich wenden tot 'het Centrale Instituut ter
bevordering van het normale handelsver
keer.
DE RAMP MET DE „UIVER".
Blikseminslag niet de oorzaak.
Met volle snelheid tegen den grond
gebotst.
In een persbijeenkomst gisterenavond op
het hoofdkantoor der K. L. M., waarbij
ook de heeren Sillevis, Geysendorffer en
enkele andere K. L. M.-mannen tegen
woordig waren, deelde de heer Plesman
directeur van de K. L. M., het volgende
mede:
De commissie, bestaande uit de heeren
Sillevis, Geysendorffer, Behage en Moes,
welke met de Leeuwerik naar Rut'bah
Wells was gezonden, ten einde aldaar
de oorzaken van de ramp van de Uiver
te onderzoeken, is thans terug gekeerd
en heeft heden bij de directie van de K.
L. M. verslag uitgebracht.
Zij is na voorgezet onderzoek ter plaat
se tot de slotsom gekomen, dat aan de
aanvankelijke aanwijzingen, welke voor
blikseminslag bestonden, hun grond moet
worden ontnomen.
Deze waarnemingen duiden er evenzeer
op, dat geen breuk van eenig deel tijdens
de vlucht heeft plaats gehad, en dat even
min de motoren hebben geweigerd.
De commissie heeft moeten vaststellen
dat het vliegtuig in volle snelheid den
grond heeft geraakt, waartoe de uitzon
derlijk slechte weersomstandigheden ter
plaatse aanleiding moeten zijn geweest.
Uit den toestand, waarin het toestel en
ook de grond in de omgeving zich bevond
moet voorts worden afgeleid, dat het
vliegtuig, nadat het tegen de aarde was
gebotst, nog 100 M. in de vliegrichting is
vooruitgeschoven en toen horizontaal een
halven slag is omgedraaid.
De rechtervleugel heeft bij den eersten
aanslag het eerst den grond geraakt. De
vliegrichting was toen West-Oost. De po
sitie waarin het vliegtuig is gevonden,
was Oost-West. Bij den omzwaai moet
de staart zijn afgebroken.
Over den kop geslagen, zooals aanvan
kelijk werd bericht, is het toestel niet;
het lag niet onderste boven.
In de nabijheid van de plaats, waar het
vliegtuig is neergekomen, bevindt zich
een 60 M. hoog duin, maar op de plek,
waar de ramp geschiedde, was, zooals
uit meegebrachte foto's van de Royal Air
Force blijkt, het terrein vrij vlak.
Aanvankelijk werd aan bliksem-inslag
gedacht, maar een nader onderzoek heeft
uitgewezen, dat de gronden, waarop deze
voorloopige veronderstelling was geves
tigd, niet steekhoudend waren. De anten
ne was intact, het onderzoek der kleeren
van de slachtoffers wees evenmin op blik
seminslag en ten slotte bleek ook uit de
schouwing der lijken, welke te Bagdad
heeft plaats gevonden door een dokter,
die reeds meermalen lijkschouwing van
door den bliksem getroffenen heeft ver
richt, dat de inzittenden niet door den
bliksem waren getroffen.
Wat dan wel de oorzaak van de cata
strofe is geweest, daarover is nog geen
enkele vaststaande mededeeling te doen,
aldus de heer Plesman. Alles aan het toe
stel bevond zich nog in vliegstand. D'e
piloten moeten dus niet het plan hebben
gehad te landen, D'aar het vliegtuig met
een snelheid van 250 K.M. vloog, toen
het tegen den grond botste, moet worden
aangenomen, dat de inzittenden door
dien schok onmiddellijk zijn gedood en
uit het tegelijkertijd opengescheurde toe
stel zijn geslingerd. Dë lijkschouwing
heeft dan ook uitgewezen, dat de schok
de oorzaak van den dood der slachtoffers
is geweest.
Na de botsing met den grond is het
vliegtuig in brand gevlogen.
Of de piloten de laatste oogenblikken
vóór de ramp hoog of laag gevlogen heb
ben. is niet bekend.
Er is sprake van, aldus de heer Ples
man, dat er hier te lande nog een offi-
cieele commissie zal worden benoemd om
te trachten aan de hand van de rappor
ten en gegevens de oorzaak van de ramp
vast te stellen. De commissie van de K.
L. M., welke ter plaatse een onderzoek
heeft ingesteld, heeft alle berichtgevin
gen, radiostatistieken en verklaringen
van menschen uit de omgeving meege
bracht, welke aan een eventueel te be
noemen officieele commissie zullen wor
den overhandigd. Ook de gegevens van dr
ir van der Maas staan te harer beschik
king.
De heer Plesman verzekerde, dat 'hij
voor zich geen verklaring van de oorzaak
van de ramp kan geven; hij zeide hier
omtrent nog volkomen in het duister te
tasten.
Binnenland.
De aardschokken in Limburg.
De minimumprijzen voor tuinbouwpro
ducten vastgesteld.
Geen blikseminslag bij de Uiver.
Handelsverdrag met België.
Buitenland.
Aardschokken in Bulgarije.
Laval te Rome.
Roosevelts boodschap.
De belasting op het gebouwd in de
Breede Watering bewesten lerseke.
Vijf woningbouwverenigingen, twee
middenstandsvereenigingen en drie soci
ale organisaties (de Chr. Besturenbond,
de Goesche Bestuurdersbond en de R.K.
Volksbond te Goes) hebben thans een uit
voerig adres aan Ged. Staten gezonden,
waarin verschillende bezwaren worden
ontwikkeld tegen het besluit van de verg.
van ingelanden van de Breede Watering
bewesten lerseke, om 3 pet. der belast
bare opbrengst volgens de grondbelasting
te heffen van het gebouwd in dezen pol
der.
Adressanten wijzen er op, dat het be
stuur zijn voorstel alleen grondde op het
motief, dat in den loop van de laatste 3D
jaar een aanzienlijk bedrag is uitgege
ven voor zeewering, oeververdediging,
waterkeering en wegenverbetering. Maar
moet dan een belasting worden opgelegd
tot dekking van over een zeer langen ter
mijn gemaakte kosten?
Door deze uitgaven is het waterschap
ook niet in financiëele moeilijkheden ge
raakt. Integendeel. De rekening 1933
'34 sluit nog met een behoorlijk batig
saldo.
Ook moet worden opgemerkt, dat de
situatie hier geheel anders is dan b.v. op
Walcheren. Daar eischen de kosten van
zeewering en belangrijke verkeerswegen
het grootste deel der uitgaven op. In de
Breede Watering zijn het juist suatie en
verbetering van binnenwegen, die veel
vragen, waar wel het ongebouwd, maar
niet het gebouwd groot belang bij' beeft.
Van bestuurszijde werd voorts aange
voerd, dat verheuging van bet dijkgeschot
voor het ongebouwd niet mogelijk is.
Maar daarvan was ook geen sprake. Op
een zeer concrete vraag uit de vergade
ring of verhooging van dijkgeschot 'om
een of andere reden noodig was, moest de
voorzitter het antwoord schuldig blijven.
Adressanten wijzen er daartegenover
op, dat het dijkgeschot in de laatste vier
jaar met 30 pet. Is verminderd, en behou
dens onvoorziene omstandigheden, bin
nen de e.v. vier jaren wellicht nog zal
kunnen dalen. Immers binnen drie jaar
zullen enkele leeningen geheel afgelost
zijn, wat een mindere uitgaaf aan rente
en aflossing van f 16000 beteekent. Nog
twee jaar later zal dit bedrag ges'egeu
zijn. tot f 28.000.De financiëele positie van
het materschap rechtvaardigt dus het op
leggen van dezen nieuwen last niet.
Er moet dus een ander motief zijn.
Door dezen persoon, die in de voorlaatste
vergadering met het idee van deze nieu
we belasting kwam aandragen, is vol
mondig erkend, dat het de bedoeling is,
het dijkgeschot voor het ongebouwd te
verminderen.
Is dit dan zoo hoog? Zooals reeds ge
zegd, is het reeds aanmerkelijk gedaald
(tot f 15.50 per H.A.) en zal het nog wel
verder kunnen dalen. Het is zeker niet
hoog in vergelijking met andere, belang
rijke polders. Maar als het eens hoog
was, is dit toch zeker niet de schuld van
het gebouwd, dat op de polder-uitgaven
nooit invloed had. Reeds in 1930 heeft
een der ingelanden er op gewezen, dat
door ingelanden aan het bestuur is op
gedragen, de zoekwegen en wegelingen
te verharden. Dat heeft veel geld gekost,
en was alleen een belang van het onge
bouwd.
Toen in 1929 het bestuur voorstelde het
kosteloos verschaffen van cementen ri
oolbuizen bij demping van wegslooten te
beëindigen, is dit door de ingelanden be
let. Ieder, die een wegsloot wil dempen,
heeft de buizen maar voor het aanvra
gen. Alweer een belang voo'r het onge
bouwd.
Toen in 1928 het bestuur ten tweeden
male het maken van een nieuwe sluis te
Schore voorstelde, was daarvoor geen
meerderheid te vinden, tenzij ook lerseke
een gemaal en de Poel een vlugger wa
terafvoer zou krijgen, zoodat de ingelan
den zelf de oorzaak zijn van het rijzen
van het dijkgeschot, wat ik geen bezwaar
acht, omdat 't productieve uitgaven zijn,
mits wij, grondeigenaars dat zelf betalen
