Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
fluit, van Handel. De fluit gaf heldere,
goed gevormde tonen. Als orgeleolo is
door dhr Weijns op eenvoudige maar ver
dienstelijke wijze vertolkt „Pastorale",
over het Kerstlied „De herdertjes lagen
bij nochte", aangevuld met koraal-gedeel
ten.
Eveneens instrumentaal (viool en orgel)
door de hoeren J. Tamminga en Weijns
drie no.'e, n.1.1 „Largo" van Hftndel. „An
dante Cantabilé" van TBoh&ikowsky en
„Andante Allegro" van Tartini. De twee
laatste no.'s zijn gespeeld in omgekeerde
volgorde dan op het programma stond
vermeld. Waar het „Andante Cantabilé"
werd gespeeld met prachtig gevoelige toon,
kenmerkte het „Andante-Allegro" zich als
een technisch zeer moeilijk uit te voeren
nummer.
Van den violist wordt hier gevraagd
twee- en driestemmig spel, wat echter
voor den heer Tamminga geen bezwaar
bleek te zijn om een goede vertolking te
geven.
Ook den organist komt een woord van
lof toe voor zijn passende registratie en
samenspel.
Openings- en slotwoord geschiedde door
Dis Raams, waarbij de goede gewoonte ge
volgd werd. om met het zingen van een
Psalm- of Gezangvers door alle aanwezi
gen te beginnen en te eindigen.
lerseke. Dinsdagavond gaf de Christ,
zangver. „Soli Deo Gloria" alhier haar
jaarlijksche uitvoering in de Geref. Kerk
onder leiding van dhr H. Wolzak.
Met stille aandacht luisterden de aan
wezigen naar het programma, dat een
rijke verscheidenheid bevatte.
De nummers: Psalm 84, Hymne, Kling-
Klang, Kerstnacht en Oudejaar werden
verdienstelijk gezongen. De andere num
mers gaven blijk van goede studie.
Eén der sopranen vibreerde hinderlijk:
dit veroorzaakte meermalen „zakken".
Jammer dat de mannenstemmen te
weinig bezet zijn. Een betere bezetting
hiervan zou het koor zeer ten goede ko
men. Het was een goede avond, waarin
veel te genieten viel.
Door de motorboot YE 155. kapitein
A. Lamper, zijn onder Hellevoetsluis bij
het zaadvisschen (jarige mosselen) een
paar groots granaten opgevischt. Na een
marineofficier te Hellevoetsluis te hebben
in kennis gesteld, zijn ze den anderen
morgen in diep water over boord gezet.
Zaterdag vergaderde de Raad onzer
gemeente. Aanwezig 9 leden. Afwezig de
heeren G. de Jager en C. Hage.
De voorzitter wijdde eenige woorden
van deelneming aan dhr Hage, die zoo
langdurig ziek is. Besloten werd aan on
geveer 150 werkloozen een Kerstgave te
geven van 1 H.L. cokes en een krenten
brood.
Kruiningen. Op den Eersten Kerstdag
zijn voor het café „De Uitkijk" alhier een
tweetal heerenrijwielen ontvreemd, terwijl
de eigenaars eenigen tijd in dat café ver
toefden. Een oude, rood en bruin geschil
derde fiets was er voor in de plaats gezet.
Wolf aartsdijk. Woensdag hield de ver-
eeniging tot coöperatieven inkoop van
brandstoffen haar 53ste jaarvergadering.
Uit het verslag van den secretaris, dhr
Joh. Lindenhergh bleek, dat 't afgeloopen
jaar voor de vereeniging gunstig is ge
weest. 50 nieuwe leden waren tot de ver
eeniging toegetreden, zoodat het ledental
thans 358 bedraagt.
Als bestuursleden werden herkozen de
heeren Joh, Lindenhergh en J. v. d. Werff
Uit het verslag van den penningmeester
bleek, dat voor de leden waren aange
kocht: 6522V2 H.L. eierkolen voor f 1 per
H.L.; 379 H.L. kachelkolen voor f 1; 528
H.L. anthraciet voor f 1.75; 365 H.L. noot
jes voor f 0.95, alles bij de leden aan huis
bezorgd.
Door den voordeeligen prijs kon een
groot bedrag van het gestorte geld aan de
leden worden terug betaald (plm. f 1500).
Besloten werd, evenals vorig jaar. in
den loop van de maand Eebruari weer een
lading eierkolen aan te koopen.
Bij het streelen van een herdershond
werd de landbouwersknecht G. Burgel zoo
danig in zijn neus gebeten, dat genees
kundige hulp moest worden ingeroepen.
i Maandag stortte de graanzolder bij
den landbouwer J. G. Koert in. Op den
zolder lag een groote hoeveelheid pas ge-
dorschte tarwe enz., welke voor een groot
gedeelte omlaag kwam. Daar de zolder
boven het wagenhuis is gelegen, ontstond
er ook nog belangrijke schade aan eenige
wagens enz. Gelukkig deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor.
Oosikapelle. Maandag vergaderde de ge
meenteraad .voltallig. Aangezien dhr J. v.
't Kasteel kweekeling met aJkte aan de
openbare school, met Februari a.s. zijn
militairen dienstplicht moet vervullen,
werd op voorstel van B. en W. benoemd
als plaatsvervanger de heer R. van Aken
te Koudekerke, op een salaris berekend
tegen f200 's joars.
Ingekomen is een adres van den Ned.
Obr. Bouwvakarbeidersbond, om ook de
bouwvakarbeiders, evenals de landarbei
ders bij werkloosheid kolentoeslag te ver-
leenen gedurende de wintermaanden. Dit
wordt ingewilligd.
Naar aanleiding van een schrijven van
Gedep. Staten over de begrooting 1935
worden op voorstel van B. en W. de op
centen op de gebouwde eigendommen met
10 verhoogd, waardoor de post voor on
voorzien wordt gebracht van f 744 op
f994.
Dhr Maas zag liever heit ongebouwd
verhoogd, wat door andere leden als zijn
de onbillijk wordt bestreden.
Een voorstel dienaangaande wordt ver
worpen' met 5 tegen 2 stemmen. Dhra
Maar en Zwemer.
Ingekomen is een verzoek van W. v. d.
Woestijne en W. de Kam, om aanslui
ting aan 'heit waterleidingnet. Volgens
adressanten zou de gemeente voor f 10.50
jaarlijks garant moeten zijn, Dhr Maas
«telde voor om het adres aan te houden
tot de volgende vergadering. Dit wordt
verworpen met 6 tegen 2 si Voor dhrn
Maas en 'Zwemer.
Een voorstel van de meerderheid van
B. en W. om het verzoek niet in te willi
gen wordt aangenomen met 6 tegen 1
stem, die van dhr Zwemer.
Besloten wordt om ontheffing te vragen
voor lichamelijke oefening op de O.L.-
schooi,
Bij de rondvraag wcwdit besproken het
verbeteren van het wegeling bij dlhr B.
Wattel. B. en W. stellen voor om bier
niiet toe over te gaan, daar dit door aan
gelanden moet worden in orde gehouden.
Aldus besloten.
Arnemuiden. Vrijdagavond kwam de
Geref. Knapenvereen. „Benjamin" in
jaarvergadering bijeen. De leider, dhr J.
J. G. v. d. Graaff, opende op gebruike
lijke wijze en sprak een welkomstwoord.
Het eerste gedeelte dezer vergadering had
het karakter van een gewone wekebjksche
bijeenkomst. Enkele inleidingen werden
geleverd. Felicitaties werden uitgebracht
van Ohr J. V. Maranatha; Geref. J. V.
Imimanuël, Geref. K, V. te Veere en M. V.
Wees een Zegen; Kerkeraad Geref. Kerk
en Schoolbestuur. Jaarverslagen werden
uitgebracht door secretaris, penningmees
ter en bibliothecaris. Samenspraken, zang
en voordrachten vulden verder den avond.
Ook het traditioneele kopje chocolade
melk ontbrak niet. Aan het einde sloot Ds
Scholing deze zeer goed bezochte vergade
ring met dankgebed.
Bruinisse. Zaterdag sloeg het paard van
den landbouwer K. K. op hol en in zijn
vaart rende het den fietser J. H. omver,
zoodat deze met fiets en al in de sloot
werd geworpen. J. H. liep een beenwond
op, terwijl de fiets geheel werd vernield
Wissenkerke. Dinsdag, eerste Kerst
dag, werd door de zangver. „Hosanna",
directeur dhr Janse, een uitvoering gege
ven in de Ned. Herv. Kerk alhier.
Hieraan werd medegewerkt door het
kinderkoor, directeur dhr Munck.
Verder verleenden de zangver. „Soli D'eo
Gloria" te Kamperland, directeur dhr A.
Mol en een kinderkoor onder denzelfden
directeur hun medewerking.
Het kerkgebouw was geheel gevuld. Het
batig saldo komt ten deele aan de Christ,
bewaarschool alhier ten goede.
Kartflene. De zangver. „Zang Veredelt"
gaf op den Eersten Kerstdag een uitvoe
ring, onder leiding van dhr J. G. Maas, in
de gymnastiekzaal der 0. L. school.
Er werden negen zangnummers ten
beste gegeven, die allen een flink applaus
verwierven. De dames M. Kallewaard en
Chr. Willems zongen beiden een solo met
viool- en orgelbegeleiding van de heeren
J. C. en A. P. Maas.
UIT HET ZEEUWSCHE VERLEDEN
door A. M. WESSELS.
Hulster herinneringen.
Hulst, de voormalige hoofdplaats van
de Vier Ambachten, toen de Noordelijke
en Zuidelijke Nederlanden nog een aan
eenschakeling waren van hertogdommen,
graafschappen, heerlijkheden, groot en
klein, om de diverse bisdommen en
stichten (die haast met elkaar wedijver
den om de wereldlijke macht) niet te ver
geten, en middenpunt van het aloude
Hulster Ambacht, is een plaats van histo
rische beteekenis.
Deze heerlijke stad, met haar beroemde
en schoone bouwwerken, haar prachtige
ligging, omringd door een landschap vol
natuurschoon, is de hoofdstad van het
voormalige 5e district, thans Oostelijk Z.
Vlaanderen.
De stad ontleent haar naam aan een
sterke burcht, die nabij de voormalige As-
scherpoort stond. Dat het een oude plaats
is, blijkt wel hieruit, dat op het einde
der 12e eeuw Gravin Margaretha I de
voorrechten van haar voorzaat vernieuw
de, die door brand verloren waren ge
gaan.
Ofschoon door Graaf Philips van den
Elzas tot een stad verheven, werd eerst
in 1413 het besluit genomen om Hulst,
dat tot nog toe alleen door een gracht
was afgesloten, met wallen en muren te
omringen, welk besluit evenwel door ve
lerlei rampspoeden eerst in de 2de helft
der 15de eeuw is volvoerd.
Sedert 1618 was Hulst in een sterke
vesting herschapen en daardoor werd de
stad een begeerd lokaas in het oog van
den vijand. Aan beleg ontbrak het niet,
want een dichter zong eenmaal, de stede
sprekende invoerend:
lek kan van Spaena verraed en Maurlts
moed getuigen,
'k Moest beurtelings voor Spanje's en
Hollands wapenen buigen.
En eenmaal in de macht van Frederik
Hendriks zwaard,
Heeft men mijn grijizen wal, noch vesting-
werek bewaert.
Het vruchtbaarst korenveld, omringt mij1
allerwegen.
Diep ben ick nooit gedaeld, boog ben ick
nooit gestegen;
Kom vreemdelingh en segg: Is niet de
middelmaet
Het beste voor een mensch, een dorp,
een stadt, een staet?
Hulst beeft meerendeels luchtige en
rechte etr&ten, waarvan de voornaamste
op de Groote Markt uitloopen, als even-
zoovele spaken van een wiel.
Hier staat het mooie stadhuis en de
prachtige Gothisohe kerk, twee juweelen
in de kroon van Hulst. Het stadhuis is
een zeer fraai, merkwaardig gebouw. Het
oude stadhuis werd in 1452 door brand
verwoest.
Maar de Hulstenaren lieten den moed
niet zakken. Wel troffen verschillende
rampen de stad, doch het ideaal, het be
zitten van een eigen stadhuis, verloren zij
niet uit het oog. In 1534 mochten zij er
zich weer in verheugen.
Evenals in Middelburg en Veere, was
er ook hier een zaal ingericht voor de
Vierschaar. Talrijke zaken uit het Hulster
Ambacht dat 12 dorpen ouder zijn
jurisdictie had werden er berecht.
Hierbij deed zioh, 'twas in 1074, een
eigenaardig voorval voor.
De vierschaar zat bijeen en voor hem
stond een misdadiger, die scherp ver
hoord werd. Het was een gevaarlijk sujet,
die door des heeren dienaars streng be
waakt werd De rechter verhief zich van
zijn zetel on sprak:
„Heeren Schepenen! Gij hebt alles ver
nomen en de verhoorde is op alle punten
schuldig. Welk vonnis zullen wij over.
Verder kwam hij niet. Een oorverdoo-
vend gekraak, gegil, geschreeuw vervul
de plotseling de zaal. Een der balken,
waarop de vloer rustte, was door den
druk bezweken. Alle aanwezigen zakten
er doorheen en kwamen, de een met een
buil, de ander met een gebroken arm, enz.
in de benedenzaal terecht. De banken
waarin de baljuw en de schepenen zaten,
bleven echter intact.
De veroordeelde bleef verwonderd kij
ken naar dit schouwspel. Doch ook maar
even. Hij begreep bliksemsnel, dat, als
hij wilde ontsnappen, dit nu een kans
was. Ook hij liet zich nu snel zakken
en kwam in de groote zaal terecht, maar
niemand lette op hem. In een oogwenk
was hij buiten de zaal en wist tot vlak
bij de Belgische grens te komen.
Het was jammer genoeg voor hem een
kortstondige vrijheid. Door 's heeren die
naars nagezet, werd hij in Clinge achter
haald. Hoop, dat de Vierschaar dit voor
val als een Godsgericht zou beschouwen
en als bewijs van zijn onschuld zou aan
merken, durfde hij, daar de bewijzen tegen
hem te sterk waren, niet koesteren.
En dit bleek maar al te waar. De recht
bank beschouwde het inzakken van den
vloer absoluut niet als een Godsgericht,
maar schreef het nuchter toe aan den
slechten staat der balken. De timmerman
werd ontboden en de zaal was spoedig
hersteld. Een klein gedicht houdt deze
zaal nog in eere:
„Dees plaets, daer noyt 'tGericht, sigh
voor den menschen boog,
boog voor de menschen; maer 't gericht
standvastig
beweegde niet, Godts hand maekt ons
indachtig,
dat 't recht moet staen, ofschoon 't oock
al bewoog."
Het schoonste gebouw van Hulst is de
Groote kerk, die eertijds zoo broederlijk
werd gedeeld, door de Roomschen en Pro
testanten en die voor f 120.000 door laatst
genoemden aan de Roomschen werd ver
kocht.
Haar geschiedenis hebben wij vroeger
behandeld. De verwoesting van Hulst door
de Gentenaren in 1452, was een ramp, die
lang gevoeld werd. De slachting der bin
nengedrongen Gentenaren als wraak in
het jaar 1485 was een bloedig drama,
dat het geheele Ambacht met weerzin
vervulde. Op 10 Juli 1491 werd de stad
na hardnekkigen strijd weer door de Gen
tenaren bezet. Door het verraad van Ser-
vaas Steeland viel de stad in 1583 in han
den van Parma. En hoe ook in 1585 Phi
lippe Sydney beproefde, de stad aan de
zijde van Prins Maurits te brengen, het
mocht niet gelukken.
In 1596 werd de stad in Juli heldhaftig
maar vruchteloos verdedigd tegen Albert
van Oosterwij k. In 1640 deed Graaf Wil
lem Casemir van Nassau tevergeefs op
haar een aanval, maar Frederik Hendrik
had 5 jaar later meer succes. Genoeg
om te doen zien, dat de stad heel wat
heeft meegemaakt. Een bezoek aan deze
mooie stad is zeer aan te bevelen.
Vuurgevecht tusschen smokkelaars en
kommiezen.
Dinsdagnacht vond aan de Belgische
grens, nabij Gastel, een hevig vuurge
vecht plaats tusschen kommiezen en
smokkelaars, meldt „Cetem". Een Holland-
sche kommies, op patrouille langs de
grens, stootte op een grooten troep smok
kelaars.
Het gelukte hem een der smokkelaars
te grijpen en diens fiets en smokkelwaar
in beslag te nemen. De overigen zochten
hun heil in de vlucht. Toen zij echter
bemerkten, dat de ambtenaar alleen was,
kwamen zij terug en omsingelden hem.
De kommies zag zich genoodzaakt zijn
arrestant los te laten, daar zijn positie
zeer benard werd.
De bewoners van Gastel kwamen de
smokkelaars te hulp en bestookten den
kommies met steenen en andere projec
tielen. Plotseling verscheen er assisten
tie voor den kommies. Een vijftal kom
miezen uit Budel snelden in een auto
hun collega te hulp, maakten van hun
vuurwapenen gebruik en wisten de smok
kelaars op veiligen afstand te houden.
Echter niet voor langen tijd. In de buurt
van Soerendonk gingen de smokkelaars,
bijgestaan door de bewoners van Gastel,
tot den aanval over. De ruiten van de
auto werden geheel vernield, de banden
stuk geeneden en een gat in het benzine
reservoir gestoken.
De kommiezen zagen zich gedwongen
in een bosch langs den weg dekking te
zoeken, vanwaar salvo's werden afge
geven. Twee smokkelaars werden daarbij
zoo zwaar gewond, dat zij in zorgwek-
kenden toestand naar het ziekenhuis
werden overgebracht.
Plotseling nam het overwicht der smok
kelaars een einde. In een auto arriveer
den een aantal maréchaussée's uit Budel,
die met karabijn en revolver het vuur
op de bende openden. Het pleit was nu
spoedig beslist. De bende zocht nu een
goed heenkomen, waarbij acht personen
werden gearresteerd, waaronder zes met
ernstige schotwonden. Ook de twee an
deren waren gewond, maar zoo ernstig,
dat men vreest, dat zij niet in het leven
zullen blijven.
Een later bericht aan het blad meldt,
dat een der zwaargewonden intusschen
is overleden.
Van andere zijde wordt weer gemeld,
dat het gemelde over een doode en zwaar
gewonden onjuist is.
Auto in kanaal gereden. 2en
Kerstdag is onder Zaandam een auto in
het Noord-Zeekanaal gereden. De heeren
H. v. d. Voet, fabrikant te Katwijk aan
Zee, bestuurder, en de mede-inzittende
heeren D. Klinkenberg, timmerman te
Katwijk aan Zee, G. N. Klinkenberg, pot
tenbakker te Zeist, kwamen op genoem
den tijd per auto uit de richting Alkmaar.
Bij de Hembrug genaderd, meende de
bestuurder het pontdek te kunnen op
rijden, maar stuurde den wagen juist
naar dien kant van het dubbele veer,
waarvan de pont aan den tegenoverge-
stelden oever lag.
Hoewel hij zijn fout onmiddellijk be
merkte en uit alle macht remde, kon
hij niet verhinderen, dat de zware wagen
in het Kanaal gleed.
Onder de omstanders ontstond een pa
niek, maar de autorijders wisten hun
kalmte en tegenwoordigheid van geest
zoo te bewaren, dat ze de portieren van
de auto konden openen en met hand-
uisteken, door de toegesnelde helpers op
het droge konden worden getrokken.
Drie en een halven dag hul
peloos rondgedobberd. Gisteren
middag om 2 uur is het s.s. „Calypso" in
de haven van IJmuiden aangekomen met
aan boord vier Scheveningsche visschers,
de gebroeders Verbaan en de gebroeders
Ballen, die Zaterdagmiddag, toen ze in
een sloep langs de kust aan het visschen
waren, door den sterken Oostelijken wind
zijn afgedreven en door den stroom in
de vaarroute zijn terechtgekomen. Zij
hebben daar niet minder dan drie en een
halven dag hulpeloos rondgedobberd, tot
dat zij gisterenmorgen door de „Calypso"
werden opgemerkt, en aan boord ge
nomen.
Een angstig avontuur.
Zaterdagavond heeft de 60-jarige v. d.
L. uit Halsteren in de Ooster-Schelde
een akelig avontuur beleefd, waarvan
het N. v. d. D. het volgende meldt:
De man was, gelijk dit meer wordt
gedaan, bij laag water op het slib van
de Schelde geloopen om daar alikrui
ken te zoeken. Toen hij daarmede reeds
eenigen tijd bezig was, kwam plotse
ling een zware mist opzetten, waardoor
de man werd verrast. Hij trachtte aan
wal te komen, doch dwaalde hoe langer
hoe verder af. En alsof dit nog niet
voldoende was, zakte hij! plotseling tot
aan zijn middel in den modder weg, zon
der kans te zien zich hieruit los te wer
ken. Met de minuut werd hij vaster gezo
gen. Zijn toestand werd vreeselijk toen de
vloed op kwam zetten en vrijwel alle
hoop iop redding verloren scheen. Drie
lange uren heeft hij zoo in den donkeren
nacht doorgebracht.
Eindelijk dook plotseling uit den mist
een boot op, die op eenigen afstand toe
vallig aan den grond was geloopen. Na
eenige vergeefsche pogingen wist de arme
man de aandacht der opvarenden van de
„Bergen op Zoom 3" te trekken. Aan
stonds werd daar toen een sloep uitgezet,
en hoewel men den ongelukkige niet kon
zien, wist men hem, afgaande op het
geroep, te vinden. Met vereende krachten
werd de man uit de modder getrokken en
in een boot geheschen. Ten gevclge van de
dikke mist kon men toen de stoomboot
niet dadelijk terugvinden. Aan boord
werd de man van droge kleeren voorzien
en kreeg er een warm plaatsje, zoodat hij
spoedig weer opknapte.
'Kofferfilmtoestel in
brand. In het patronaatsgebouw te
Den Bosch geraakte bij het proefdraaien
een kofferfilmtoestel in brand, vermoede
lijk door het feit, dat het toestel den
sterken stroom niet kon verdragen. De
operateur liep, doordat het toestel uit
elkaar sprong, ernstige brandwonden op.
Huisbrand als Kerst-
gave. Evenals vorig jaar is aan de mijn
werkers der Oranje NassaumijPen huis
brand als extra Kerstgave geschonken.
De gehuwde arbeiders ontvingen 5 H.L.
en de ongehuwde IV2 H.L. steenkolen.
Christelijke Boeren- en Tulndersbond.
Vrijdagavond sprak te Oosterland voor
de Gew. Afd. Schouwen-Duiveland van
den C. B. en T. B. dhr C. v. d. H e u v e 1,
lid der Tweede Kamer.
De voorzitter, dhr A. M. den Boer te
Zierikzee opende de vergadering op de
gebruikelijke wijze en heette de vrij talrijk
opgekomen aanwezigen hartelijk welkom.
Hij richtte een bijzonder woord tot dhr
Van den Heuvel an weea ar op, dat deze
zioh in alle opzichten geeft, eenerzijda
om voor de belangen van land- en tuin
bouw op te komen en anderzijds voor het
werk v. d, Bond, De plannen door den
Bond opgezet zijn volkomen geslaagd mede
door den kraohtlgen arbeid van dhr v. d,
Heuvel Met Ingang van 1 Januari kan
in Den Haag 'telgen bureau in werking
treden. Ook provinciaal is in deze rich
ting veel bereikt. Het mooie van dezen
arbeid is, dat hij tot stand is gekomen
zonder Overheidssteun.
Hierna was het woord aan dhr v. d.
Heuvel. Deze besprak allereerst het in
grijpen van de Regeering op economisch
gebied als gevolg van de ongunstige be-
drijfsuitkomsten en -toestanden. De regee
ring moest wel Ingrijpen, wilde het be
drijfsleven niet geheel en al wegzinken.
Men hoort veel critiek op de genomen
maatregelen, maar men vergeet daarbij
de vraag te stellen hoe het zou zijn zonder
de genomen maatregelen. Ten tweede ver
zuimt men aan te geven, hoe op betere
wijze geholpen kan worden.
Zonder steun kan geen suikerbiet ge
teeld worden en zou de graanprijs ver be
neden den kostprijs zijn gebleven.
Geen cent ware overgeschoten voor ar
beidsloon. pacht, kunstmest, enz. om over
den verbouwer zelf maar te zwijgen.
Het agrarisch bedrijfsleven zou volko
men zijn ingestort, zoo niet ware ingegre
pen. Wat de gevolgen van den landbouw
steun voor scheepvaart en industrie be
treft, daarbij moeten we erkennen, dat
zonder twijfel, op eiken maatregel, wat
valt aan te merken, doch dan is daarbij
opbouwende critiek noodzakelijk.
Verder staat spr. stil bij de taak van
de agrariërs zelf. Zij hebben zich aan te
passen. Wil de agrarische stand zich
kunnen handhaven, dan is een behoorlijke
standorganisatie noodig, zooals ook de C.
B. en T. B. er een wil zijn, voor alle Prot.
Christelijke boeren en tuinders.
Als wij gelooven, dat God de Schepper
is van hemel en aarde, moeten wij zulks
ook op alle terrein des levens belijden.
Spr. eindigde met de opwekking zich
aan te sluiten bij den G. B. en T. B.
Op deze rede volgde eenige bespreking.
Dhr v d Heuvel eindigde met dank
zegging
Tarweprijs en crisis.
Dr F. G. Waller noemt in het Hdbl.
het tarwevraagstuk een van de allerbe
langrijkste problemen in verband met het
voortduren van de crisis.
Hij wijst er op, dat de oogsten in de
Vereenigde Staten en Canada na reeds in
de vorige campagne door vroeg ingevallen
vorst een sedert 35 jaar ongekend lage
Lpbrengst te hebben gegeven^ in 1934
door groote hitte en droogte een nog lager
oogstcijfer te zien gaven. In de periode
van 19281932 was de gemiddelde tar
weoogst in beide landen 350 millioen
quintal en, terwijl de oogst 1934 slechts
214 m. q. heeft opgebracht, of 61 pet. van
een normalen.
Deze geweldige achteruitgang is echter
meer dan gecompenseerd, prima omdat
Argentinië en Europa een opbrengst van
40 m. q. boven de Decemberraming van
1933 hebben gehad, waardoor de exporta-
bele voorraad van de vier uitvoerlanden
kon stijgen tot 178 m. q., tegen een ra
ming van 154 m. q.; secundo omdat ge
bleken is, dat, tengevolge van den Euro-
peeschen reoerdoogst van 1933, de Euro-
peesche voorraden aan 't einde der cam
pagne, dus op 1 Augustus 1934, veel groo-
ter waren dan normaal, hoewel nauwkeu
rige cijfers ontbreken, daar voor Europa
helaas statistische cijfers over de voorra
den op 1 Augustus van eenig jaar niet
beschikbaar zijn.
Deze groote voorraden 'drukken nog
zoozeer op de markt, dat de tarweprijzen
zich tot dusver nog op een buitengewoon
laag peil bewegen.
In dit verband wijst hij er echter op,
dat naast den misoogst van tarwe in de
Vereen. Staten, ook de mais aldaar een
ongekenden misoogst heeft opgeleverd. In
hoeveelheid is de maisproductie veel
grooter dan die van tarwe, en wel 650 m.
q. gemiddeld in 19281932; in 1934 zal
de opbrengst slechts 360 m. q. bedragen.
Er is geen sprake van, dat dit reusachtige
deficit van 290 m. q. door invoer van an
dere landen zal worden gedekt, maar het
is toch een feit, dat, waar de mais voor 85
pet. als dierlijk voedsel wordt gebruikt,
een zekere extra vraag naar voedergras
nen uit de Vereen. Staten kan worden
verwacht. Ook in Europa zijn de oogsten
1934 van haver en gerst en mais laag te
noemen, waardoor een betere vraag naar
voedergranen waarschijnlijk is, al moet
men rekening houden met allerlei maat
regelen, die in den normalen handel in
grijpen.
„Nu is het een feit, dat ook tarwe een
uitstekend dierlijk voedsel is, en alleen
wegens haar hoogeren prijs voor dat doel
slechts in beperkte mate wordt gebruikt.
Indien echter door bijzondere vraag naar
de drie soorten voedergraan een verdere
prijsstijging zou intreden, dan ondervindt
tarwe daarvan den invloed, en stijgt mede
omdat zij, zooals eezegd, zelf als voeder-
graan uitstekend bruikbaar is. Gerst nu
noteert reeds eenigen tijd boven den tar
weprijs, terwijl rogge en mais daarmede
ongeveer gelijk staan.
Ik meen dus, dat om deze redenen de
tarwevoorraad op 1 Aug. 1935 misschien
kleiner zal blijken te zijn dan de raming,
en dat de mogelijkheid van een stij
ging van de tarweprijzen in den loop van
1935 niet moet worden uitgesloten geacht.
Dit zal afhangen van de meer of mindere
grootte van den oogst 1935 op het, Noor
delijk halfrond, en ook, zij het in veel
mindere mate, van de oogsten in Argen
tinië en Australië."
