EERSTE BLAD DONDERDAG 27 DECEMBER 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - No. 74 Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen fü.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 80 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Naar economisch herstel? Ruim een jaar geleden meenden meer dere deskundigen op economisch gebied te mogen constateeren, dat het diepte punt van de crisis was bereikt. Wel konden hier en daar nog plaatse lijke inzinkingen worden verwacht, maax over het algemeen genomen, kon naar men meende worden aangenomen, dat een periode van herstel zou aanbre ken. Op dat langzaam werd sterk de nadruk gelegd. Ook als men in zijn hoop volle verwachtingen niet teleurgesteld werd, zou het toch geruimen tijd duren eer de opgaande lijn zou worden waar genomen. Een der medewerkers van de „Telegr." op economisch en financieel gebied, meent thans iets verder te kunnen gaan. Beschouwing van een reeks conjunc- tuurgegevens van de voornaamste landen der wereld leidt z.i. 'tot de slotsom, dat het iets beter gaat in de wereld. Op verschillende gebieden van het eco nomisch leven, zoo zegt 'hij, blijkt het loo- pende jaar in onderscheiden landen eenig 'herstel te hebben gebracht. Ten deele was deze verbetering een voortzetting van die, welke zich hier en daar in 1933 reeds manifesteerde, doch voor een ander deel kwam in het loopende jaar de kentering voor het eerst, nadat 1933 nog een af glijding naar lager nivau had gebracht. Ten einde het post vatten van onjuiste gevolgtrekkingen te vermijden, wordt met nadruk op twee punten gewezen. In de eerste plaats geldt de genoemde conclusie alleen voor de algemeene situatie op economisch gebied in de wereld als een geheel beschouwd; er mag derhalve niet uit worden afgeleid, dat een herstel oveT de geheele linie in elk land is ingetreden, want naast de oplevingen die op velerlei gebied kunnen worden geconstateerd, val len hier en daar toch ook nog enkele in zinkingen waar te nemen. In de tweede plaats is het herstel, dat over het alge meen kan worden geconstateerd, niet groot, doch blijft het b i n n e n b e p e r k- t e grenzen." Maar hoe dan ook, er zijn enkele lichtpunten aan te wijzen. „De werkloosheid, die langen tijd in bijna alle landen ter wereld stijgende was, toont in verscheidene staten eenige af neming. Het vrachtvervoer op de spoorwegen, dat nauw samenhangt met den omvang der productie, is in een aantal landen ge stegen. (De scheepvaartbeweging in de voor naamste zeehavens ter wereld, is onmis kenbaar grooter geworden. De opgelegde tonnage is vrij belang rijk 'verminderd. Het verkeer door de wereldscheepvaart- kanalen is iets toegenomen. De omvang van den wereldhandel toont voor enkele landen, wat de hoeveelheid betreft, -een stijging. Het aantal uitgesproken faillissementen geeft dn vele landen een daling te zien. De internationale staalproductie ver toont in het algemeen een neiging tot ver meerdering. De ijzerproductie is in verscheidene landen gestegen. De steenkoolproductie geeft voor een aantal landen een toeneming te zien. De internationale petro'leumwinning gaat in een licht stijgende lijn. Het saldo-tegoed bij de spaarbanken is in een vrij' groot aantal landen toege nomen." Er is in 1934 op economisch gebied in de wereld, als een geheel beschouwd, eenig herstel ingetreden. Het diepste punt der depressie schijnt achter ons te liggen. Hierbij moet echter niet uit het oog worden verloren, dat 'de opleving in tal van landen ten deele een kunstmatig karakter draagt. En voorts ook, dat uit de cijfers typee rend voor de Nederlandsche conjunctuur blijkt, dat de herstelbeweging in Neder land, waar de inzinking later 'begon, iets achteraan komt. Moge de uitkomst leeren dat deze des kundige werkelijk des-kundig blijkt te zijn. Spanning en vrees In Duitschland. De Fransche bladen wijden hun aan dacht aan Duitschland, over welk land zij tal van sensationeels berichten of geruch ten publiceeren. De „Petit Journal" gewaagt van een hevig en moeilijk voor de bevolking ge heim te houden conflict tusschen de Reichswehr en de z.g. para-militaire or ganisaties en v&n een ondergrondschen strijd tusschen de extremisten in de nasi- partij en de conservatieve elementen. De mogelijkheid van ernstige gebeurte nissen is niet uitgesloten. De Berlijnsche correspondent van de „Matin" seint het volgende: „Men krijgt in de Duitsche hoofdstad sterk den indruk, dat men in regeerings- kringen alle moeite doet, om de publieke opinie onkundig te laten ten aanzien van zekere gebeurtenissen nabij het departe ment van de rijksweer in de Bendler- strasse, in den nacht van Donderdag op Vrijdag j.l. Om vier uur dien Vrijdagochtend is de wacht bij den ingang van genoemd depar tement versterkt met gewapende posten, terwijl een klein contingent rijksweer- manschappen in vrachtauto's in de na burige straten gereed stond en wachtte. Waarop? Het is nog steeds niet bekend. Van de S.S. is herhaaldelijk beweerd, dat hun lot bezegeld is en dat ook hun ontwapening na het Saarplebisciet een feit zal worden. Hebben zij een poging in den zin, om zich tegen den slag, dien men hun toedenkt, te weren? Het is een benauwende vraag, wat er na 13 Jan. zal gebeuren. Algemeen is men van oordeel, dat de Führer belang rijke en drastische beslissingen heeft uitgesteld tot na dien datum; men spreekt van een actie tegen de protestantsche op positie in de rijkskerk, van een reorgani satie der S.S. enz. Kerstmis in Bethlehem. Duizenden pelgrims zijn ook dit jaar weer naar Bethlehem gekomen ter viering van het Kerstfeest. Voor velen was geen onderdak te krijgen. Reeds vroeg in den ochtend trokken de pelgrims door de nauwe straten van Beth lehem, om te middernacht aanwezig te zijn bij de plechtigheden in de grot. In vele jaren is het in den Kerstnacht niet zoo druk in Bethlehem geweest De toestand In de Sowjet-Unle? Men verwacht, dat binnen enkele dagen nog meer personen zullen worden gearres teerd wegens medeplichtigheid aan den moord op Kirow. Het zal dan blijken, dat vroegere verdiensten voor de revolutie niet als verzachtende omstandigheden zullen gelden voor de huidige oppositie. Men rekent er op, dat vele vroe gere regeeringsl eden zullen worden gefusill eerd. De bladen brengen dag aan dag be richten omtrent nieuwe demonstraties en de ontdekking van nieuwe „klasse-vijtin- den". De regeering is vastbesloten alle elementen, die het régime vijandig zijn gezind, zooveel mogelijk onschadelijk te maken. Zooals gemeld, zou men Zinowjew en Kamenew en eenige anderen willen ver bannen. De plaats waarheen ls nog niet bepaald. Korte Berichten. Een bende van 20 personen, die met ijzeren staven gewapend was, heeft te Dublin verscheidene winkels van levensmiddelen 'geplunderd. Toen de poli tie ter plaatse versoheen, had de bende ziöh reeds uit de voeten gemaakt. Op den Griekschen minister van Oorlog Kondylis is een bomaanslag ge pleegd, die echter mislukte, doordat de helsche machine weigerde. Volgens een officiëele mededeeling heeft de uitvoerende macht bij de bloe dige gebeurtenissen in Oostenrijk, in 1934 de volgende verliezen geleden: Het vrij willige „Schutzkorps" 104 dooden en 222 gewonden; het bondsleger resp. 52 en 207; de politie 37 en 196; de gendarmerie 24 en 38 en de douanen 2 dooden; in totaal 219 dooden en 663 gewonden. DE RAMP VAN DE „UIVER". Het onderzoek wordt voortgezet. De K. L. M. verneemt uit Rutbah: Ir v. d. Maas van den rijksstudiedienst voor de luchtvaart is Woensdag daar aangekomen en zet het onderzoek naar de ramp van de Uiver voort, bijgestaan door den heer Behage, waarnemend chef van den technischen dienst van de K.L.M. en gezagvoerder Sillevis. De „Leeuwerik" vertrekt met gezag voerder Geysendorffer, inspecteur der Indië-route de heer Moes en traject-in specteur Peters naar Bagdad voor het vervullen van formaliteiten. De „Berliner Zeitung" wijdt aan de te pletter geslagen Uiver de volgende sym pathieke woorden: „Stralend van trots stonden de Hol- landsche vrienden na de landing op het Tempelhoferveld en vertelden van de taak, die hen in de toekomst wachtte. Hoe diep tragisch is het, dat het 'On geluk op 15 k.m. afstand van de redden de haven, Rutbah, plaats had, 15 k.m., die de Uiver in drie minuten vloog, drie minuten voor de Uiver, een gansche dag reis voor een karavaan. De woestijn ig in opstand gekomen te gen de staag voortschrijdende techniek. De harten van allen, die zich met de aviatiek verbonden voelen, kloppen vol medelijden en medegevoel voor de Ne derlanders, die hier hun pionniersbloed hebben moeten vergieten, doch er zal een nieuwe Uiver komen, die met een 600 kin. uursnelheid over de woestijn zal vliegen, zoo hoog, dat haar geen bliksem straal meer belagen kan." Georganls8erden bij crisisorganlsailss. De minister van Economische Zaken heeft zijn ambtgenoot van Justitie den volgenden brief geschreven: „Ik heb de eer Uwer Excellentie te be richten, dat, teneinde tegemoet te komen aan bezwaren aan de godsdienstige over tuiging ontleend, tegen het indienen van een onderteekende aanvrage om toelating als georganiseerde bij crisisorganisaties, 'op grond van artikel 5 lid 1 van het Gri- sis-Organisatiebesluit 1933, door mij vrij stelling wordt verleend, als bedoeld in ne- venvermeld artikel, indien daartoe na in gesteld onderzoek naar mijn oordeel aan leiding bestaat. Deze vrijstelling wordt voorwaardelijk verleend, n.l. onder conditie, dat de vrij gestelde naleeft alle verplichtingen bij of krachtens de Landbouwcrisiswet 1933 aan georganiseerden opgelegd. Het onderzoek dat noodig is voor een beoordeeling van de achtenswaardigheid en de onoverkomelijkheid der bezwaren, neemt geruimen tijd in beslag, terwijl in middels tegen persionen, die gewetensbe zwaren voorgeven, strafvervolgingen wor den ingesteld. Aangezien dit mij, hangende het onder zoek, niet gewenscht voorkomt, moge ik Uwer Excellentie verzoeken, indien Zij deze meening deelt, te willen bevorderen, dat alle vervolgingen tegen verdachten ter zake van feiten, strafbaar in verband met het niet aangesloten zijn biji eenige crisis organisatie, indien een verdachte voor geeft onoverkomelijke bezwaren, ontleend aan de godsdienstige overtuiging tegen aansluiting bij zoodanige organisatie, te hebben, worden geschorst, totdat door mij is beslist, of de meer vermelde vrij stelling al dan niet wordt verleend, ter wijl mij van schorsing ware kennis te ge ven." In verband met het bovenstaande schreef de Minister van Justitite het na volgende aan de Procureurs-Generaal bij de Gerechtshoven: „Daar ik mij met het bovenstaande vol komen kan vereenigen, verzoek ik U E'del- GrootAchtbaren, de Officieren van Justi tie en de Ambtenaren van het Openbare Ministerie bij de Kantongerechten bin nen Uw ressort met dezen brief in ken nis te stellen; dezen autoriteiten op te dragen, in de hier bedoelde gevallen de strafvervolging hetzij! te schorsen, hetzij deze schorsing van den rechter te requi- reeren; en eindelijk, van al de zoodanige gevallen bericht aan mij te zenden onder toevoeging der opmerkingen, waartoe aanleiding mocht bestaan. Deze berichten zullen door mij aan den Minister van Economische Zaken worden doorgege ven." Invoer van Duitsche steenkool. In verband met het gesloten Neder- landsch-Duitsche handelsverdrag kunnen wij nog melden, dat de Duitsche invoer van steenkool in ons land (4.200.000 ton per jaar) met 200.000 ton per jaar ver minderd zal worden, terwijl de Neder landsche steenkoolinvoer in Duitschland (100.000 ton per maand) met 100.000 ton per jaar zal worden verminderd. Loonen In de metaalnijverheid. De elfde aflevering van het Maand schrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek bevat het halfjaarlijksch over zicht van de loonen van arbeiders in de metaalnijverheid ditmaal betreffende het eerste halfjaar van 1934. Ter vergelijking zijn ook de cijfers over verschillende vorige halfjaren vermeld. Ten opzichte van het tweede halfjaar van 1933 is het gemiddelde uurinkomen in het eerste halfjaar van 1934 in de meeste gevallen gedaald. Het totaal aantal arbeiders is sedert het vorig halfjaar eenigszins toe genomen. Gesplitst naar de vakgroepen is het aantal geschoolden met 3 pet ge daald, doch het aantal geoefenden met 3 pet en het aantal ongeschoolden met 8 pet gestegen. Onderhandelingen tusschen Nederland en Japan. De voorzitters van de Nederlandsche en Japansche delegaties hebben hun laatste besprekingen gehouden. Donderdag is de leider der Japansche delegatie, dr Na- gaoka naar Soerabaja vertrokken, van waar hij! met de „Panama Maru" naar Japan zal terugkeeren, waar hij aan zijn regeering verslag zal dioen. De voorzitter van de Nederlandsche delegatie heeft medegedeeld, dat het ver trek van dr Nagaoka en de andere leden der Japansche delegatie geenszins be- teekent, dat de onderhandelingen te Ba tavia nutteloos zouden zijh geweest en dat een tractaat niet te bereiken zou zijn. De onderhandelingen hebben wel degelijk ge leid tot een beter begrip van elkanders standpunten en moeilijkheden. Op ver schillende punten kon misverstand wor den weggenomen en een voor beide zijden bevredigende regeling worden verkregen. De gang der gebeurtenissen verstoorde in geen enkel opzicht de goede relaties tusschen beide landen. Of te zij ner tijd een tractaat nog tot stand zal ko men zal afhangen van den loop der ver houdingen. Hoewel deze nog niet rijlp zijn om 'n verdrag mogelijk te maken be staat de mogelijkheid, dat de tijd uitkomst brengt. Inmiddels zullen te Kobe de on derhandelingen tusschen de scheepvaart maatschappijen aanvangen, waaraan van Nederlandsche zijde behalve de Java ChinaJapan-lijn ook de K.P.M. deel neemt. Twee ministers In Twente. Maandagmorgen omstreeks half negen arriveerden op het vliegveld Twente de minister-president dr H. Colijn en de minister van Economische Zaken, mr M. P. L. Steenberghe voor hun bezoek aan eenige textielfabrieken, om zich een dui delijk beeld te vormen van de moeilijk heden waarmede deze tak van industrie te kampen heeft. Minister Colijn was vergezeld van zijn economischen secretaris, den heer drs W. Reyseger, een Ned.-Indisch ambtenaar, die verbonden is aan het departement van Koloniën. Het verkeersvliegtuig van de K.L.M. maakte voor dit bezoek een extra tusschenlanding op het vliegveld Twente. Het gezelschap begaf zich dadelijk in eenige auto's naar Enschedé, waar onder leiding van de firmanten de dekenfabriek „Transvaal" van de firma Van Heek Co. bezichtigd werd. Deze fabriek was voor dit bezoek extra in werking gehou den, daar alle andere textielfabrieken we gens de Kerstdagen waren stopgezet. On geveer een uur duurde het ministerieel bezoek, waarna het gezelschap weer in de auto's plaats nam en zich op weg begaf naar Oldenzaal om het textielbedrijf van de firma Gelderman te bezichtigen. In den namiddag werden nog eenige tex tielfabrieken te Hengelo, Almelo en Nij- verdal bezocht. Nederlandsche Christelijke Bouw- arbeidersbond. Op 24 December LI. 'hield de bovenge noemde organisatie een buitengewone ver gadering van zijn Bondsraad te Utrecht. De vergadering stond onder leiding van den voorzitter, den heer H. J. Terwey. De bijeenkomst was belegd om een be slissing te nemen over de positie van de werkloozenkas voor 1935. Van den minis ter van Sociale Zaken was bericht ge komen, dat voor 1935 niet meer dan 145 pet subsidie voor de werkloozenkas zou worden verleendover 1934 was 160 pet. toegestaan. Over 1934 bedroegen de bijdragen der leden f 292.000; de uitikeeringen f 785.521. Dezelfde bedragen werden geraamd voor 1935, doch met een subsidie van 145 pet. •zou men niet >hooger komen dan tot een bedrag van f 715.000 aan inkomsten. Om tot een sluitende rekening te komen voor 1935, moest dus overgegaan worden tot inperking van de rechten der leden. Eén dezer maatregelen was bet aantal waöht- dagen, dat een werklooze moet doormaken, alvorens recht op werMoozenuitkeering te verkrijgen, van drie op zes te brengen, Een tweede maatregel was, dat leden, die in eenig jaar 50 dagen uitlkeering uit de werkloozenkas hebben ontvangen, eerst 36 dagen gewerkt moeten hebben, alvorens in een volgend jaar opnieuw uitikeering te kunnen ontvangen. Daar het jaar 1934 'zeer gunstig ver- loopen is voor wat betreft vorst-werkloos- ibei'd, meende bet Centraal-Bestuur, dat voor 1935 op een zwaarder werkloosheids risico moet worden gerekend. Dit leidde er toe, dat het Centraal-Bestuur machtiging vroeg, eventueel f 11.230 ui't de hondsmid- delen in de werkloozenkas over te storten; met de daarop te verkrijgen subsidie van 160 pet. over 1934, plus de voor 1935 reeds aanwezige reserve, zal dit een be drag vormen, waaruit een grooter vorst- risico zal kunnen worden gedragen. Om het tekort over 1934 te dekken, 'zal ook een bedrag van f 10.000 uit de bondskas ■beschikbaar moeten worden gesteld. De voorstellen inzake wijziging deT re glementaire bepalingen worden met op twee na algemeene stemmen aangenomen; de voorstellen betreffende storting van bedragen uit de bondskas in de werkloo zenkas wordt zonder stemming aanvaard. Ondanks de crisis is het ledental van den bond niet veel teruggekropen. Het ledental is in dit jaar met 131 achteruit gegaan; het ledental bedraagt thans nog 13700. Binnenland. Een auto te Emm en te water gereden. Zeven personen verdronken. Het luchtverkeer in de West. Ongerustheid over de K 18. De onderhandelingen tusschen Neder land en Japan. Buitenland. Spanning in Duitschland. De toestand in Rusland. HET PARTICULIERE BEDRIJFS LEVEN EN WERKVERSCHAFFING. „De Aannemer", orgaan van den Ned. Aannemersbond, schrijft: Eindelijk scheen er licht te komen. Er kwam een nieuwe bewindsman, die zich bereid verklaarde het particuliere be- bedrijfsleven bij de uitvoering van werk verschaffingsobjecten in te schakelen. Er waren er, die de vla.g wilden hij!- schen. Er waren anderen, dio het ver standiger vonden de ontwikkeling van de dingen af te wachten. De eerste teleurstelling was, dat de nieuwe bewindsman de inschakeling van de vroegere ondernemers niet voorschreef doch alleen wilde toelaten. De gemeenten en soortgelijke organen bleven echter in de veronderstelling, dat de particuliere ondernemers net als vroeger buiten de deur moesten worden gehouden. En er veranderde niets. Tenslotte bleek de nieuwe bewindsman bereid den gemeenten enz. van het gewijd zigde gereeringsinzioht kennis te geven. Hij deed het niet zelf, maar verzocht zijn „werkverschaffingsinspecteurs" ,'om het bericht door te geven. Het is niet bekend, of sommige dier inspecteurs het vergeten hebben, dan wel of de post de brieven niet bezorgd heeft, dan wel of de gemeen tebesturen de brieven niet gelezen hebben. Feit is, dat meermalen gebleken is, dat men er bij de gemeenten niet van af wist dat het regeeringsinzicht veranderd was. Het particuliere bedrijfsleven had nu tot taak colleges op te diepen, die in werkverschaffingswerken de aannemers zouden willen inschakelen. Het gelukte, sommige der lagere 'overheidsorganen be reid te vinden, maar.zij ondervonden zoo weinig medewerking of zooveel tegen werking, dat den goedwillenden al gauw de lust weer is beginnen te vergaan. De laatste film is dezer dagen in Nij megen vertoond. Er hestaat reeds 10 maanden plan een belangrijk project De Goffert uit te voeren in werkverschaffing. Tegen den wil van twee wethouders be sloot de gemeenteraad het werk aan te besteden. En wat gebeurt er? Er verschijnt een rijksinspecteur. Deze wordt toegelaten in een geheime raads zitting en.... de inschakeling van het particuliere bedrijf blijkt weer van de baan te zijd gewerkt. De raadszitting is geheim. Geen con trole dus over de gebezigde argumenten aannemende dat er argumenten ge bruikt zijn. De aannemer eruit en de Heide Maat schappij erin! De vraag is op zijn plaats: tot hoe lang moeten we nog geduld hebben? De nood is dermate gestegen, dat het niet langer uit te houden is. Er zijn reeds velen, die ge brek lijden. Dat de tijden ons niet onop gemerkt voorbijgaan, spreekt vanzelf. Wij willen als bouwbedrijf ons steentje in de narigheid bijdragen.' Maar we zijn het moede geworden nog langer van het kastje naar den muur gestuurd te wor den. Voorzitters stembureaux Saargebied. Hieronder volgt de volledige lijst van de autoriteiten uit Zeeland, die zijn aan gewezen als voorzitters der stembureaux bij de volksstemmng in het Saargebied op Zondag 13 Januari a.s. Mr P. Dieleman, Middelburg; Mr J. H. M. Stieger, Goes; J. M. van Bommel van Vloten, Goes; Mr L. J. van der Harst, Middelburg; Mr Dr R. W. graaf van Lyn- den, Koudekerk©; C. A. van Woelderen, Vlissingen; Mr R. M. van Dusseldorp, Middelburg; L. J. van Voorthuysen, Dom burg; Jhr Mr A. F. G. de Casembroot, Westkapelle; Mr Dr A. J. J. M. Mes, Heinkenszand; G. A. Harff, N.- en St Joosland; Mr J. D. Koster, Kortgene; H. C. J. Gunning, Ierseke; Mr R. J. J. Lam- booy, Hontenisse; Mr A. J. van der Hoe ven, Tholen; A. A. Elenbaas, 's-Heer Arendskerke; J. W. Vienings, Clinge; F. H. Geirnaerdt, St Jansteen; A. A. E. Hen- drikse, IJzendijke; F. A. Hendrikse, West- dorpe; C. van Bleijswijk Tierene Verhagen

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1