MAANDAG 24 DECEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. ?3
Licht in de donkerheid.
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. T.ncse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
OP DINSDAG 25 EN WOENSDAG 26
DECEMBER ZAL „DE ZEEUW" NIET
VERSCHIJNEN.
Een bekend schrijver heeft de wijsheid
en. de kracht der wereld, zonder de blijde
bood'schap van heit kerstevangelie, ver
geleken met het heidens oh symbool: een
slang, die zich zelf bijt in zijn staart.
Dat is een cirkel. Een vreeselijke cirkel,
die geen hoop meer biedt.
Het is dit beeld, dat ook den toestand
der huidige wereld kenschetst.
De slang bijt zich zelf in den staart.
Het sterkst wordt dit belicht door het
geen werd bericht over het verdrag, dat
Frankrijk sloot met Rusland; een sterk
defensief verbond.
Het wordt ontkend, geloochend, door
beide partijen.
Dit i's soms de krachtigste bevestiging.
dn de kern is het bericht in elk geval
waar, want wij zien het voor oogen hoe
de Fransclhen hun hoop stellen op den
Rus.
Wat is, vraagt onze N. Pr. Gr. Crt.,
de diepe zin van dat verbond
Het teekent de historie der revolutie.
Haar begin was in Frankrijk. In 1789.
Haar eindconclusie vindt zij in Rus
land. In 1917.
Haar 'begin: in de glorie der rede. Haar
eind in de diepten der Oostersche mystiek.
Haar begin hij den denkenden mentsch.
Haar eind bij den mensch, die niet den
ken mag.
De slang bijt zich zelf in den staart en
wij zien de vreeselijke waarheid van het
leven zonder den dienst van 'God vóór ons;
de cirkel van den Satan, waarin hij de
menschheid wil binden voor altijd.
Is die gang niet opmerkelijk
De revolutie van 1789 zeidegeen God,
geen meester.
De mensch wordt 'eindelijk vrij. Hij is,
als hij 'God en Zijn Woord verwerpt, het
zelfstandige individu.
Al dat oude moet verdwijnen. Ai Gods
gaven in schepping en herschepping zijn
niet dan een noodlot voor den mensch.
Wat de revolutionair verkreeg was,
zooals een wijsgeer het eens zeide: een
'droppel water in de warme hand, die ver
dampte eer de hand het wist
Maar toch was er vreugd. Tot tranens
toe waren de menschen bewogen. En als
de socialisten zongen ook zij morgen
is het de groote dag van vrede en (heil.
En toen die dag niet kwam, hebben de
menschen, als eens de mannen in Epheze',
niet twee uren aaneen, maar meer dan
een eeuw 'lang geroepen: groot is de godin
der rede. Haar 'beeld was in Parijs en het
bracht den zilversmeden van het liberalis
me en van bet modernisme en van de evo
lutie en van de natuurwetenschap en van
bet socialisme immers veel gewin toe.
Ondanks alle teleurstelling werd tel
kens weer gezegd: geduld. Het komt.
Met woorden als aan de Schrift ont
leend: maak u op, wordt verlicht, want
uw licht komt.
Nu zien wij wat er van het licht der
rede wordt.
Rousseau biedt de band aan D'osto-
jewsky.
Robespierre schijnt herleefd in Lenin
en Stalin.
D'e terreur van 1789 die nog een
schijn van recht kende, is geworden tot
een veel vreeslijker terreur met alleen ge
weld.
D'e man van 1789 komt tot den man
van 1917: wij' zijn vrienden. Help ons.
De revolutie van dat: geen meester,
wordt verwezenlijkt in het: allen slaaf.
De revolutie van bet zelfstandig indi
vidu eindigt in de meedoogenlooze onder
drukking der massa.
De rede legt haai' scbepter neer en
vlucht naar de mythe.
En het verlichte Westen valt terug in
de diepe duisternis van een Aziatisch
mystiek en een Aziatisch „mysterie".
Zoo bijt de slang' in haar staart en legt
in die doodelijke omklemming het Cris-
tenland ter neer.
Maar 1 gelukkig klinkt tot de gemeen
te van Jezus Christus het profetisch
woord, dat in den stal van Bethlehem
vervulling vond: maak u op, d.i. sta op,
word licht, want uw Licht is gekomen en
de heerlijkheid des Heeren is over u op
gegaan.
D'at is het Kerstevangelie in deze zoo
sombere wereld der revolutiebegrippen.
Moet, zoo mag men vragen, ook thans
nog gezegd tot Sio-n: sta op, word licht?
Ligt bet dan smadelijk neer, als eens
bet volk Israël, door ongeloof tot slavernij
gebracht?
Helaas zoo is bet.
Zie naar welken kant gij kijken wilt
welk diep verval in Christelijk Euro
pa en Amerika. En zelfs in ons gezegend
land hebben vele belijders het zoo druk
met een program, dat als twee droppelen
water op dat der revolutie met haar val-
scbe beloften gelijkt, dat wij aan den
eisch der eenheid in bet leger van onzen
Koning niet meer denken.
Geve de Heere ons die genade, dat wij
door heel ons leven waarlijk toonen ver
licht te zijn en licht te worden.
De wereld moet onze trouw, onze ge
hoorzaamheid, onze blijdschap zien.
Sta op, word licht, want uw Licht is
gekomen en de heerlijkheid des Heeren is
over u opgegaan.
De stemming! In het Saargebied.
De Deutsche Allgemeine Ztg. geeft en
kele belangwekkende bizonderheden over
de wijze van stemmen op Zondag 13
Januari:
„In de 83 kiesdistricten zullen 860
stembureaux worden ingericht. In elk
daarvan kunnen ongeveer 650 kiezers
hun stem uitbrengen. Voorzitters van de
stembureaux zijn onzijdigen, meest Ne
derlanders en Zwitsers. Na afloop van
de stemming worden de bussen verzegeld
en onder controle van de betrokken par
tijen naar de raadhuizen gebracht, waar
ze aan een commissie van ontvangst, be
staande uit onzijdigen en Saarlanders,
worden overhandigd. D'eze commissie
heeft te zorgen voor doorzending naar
Saarbiücken.
„Waarschijnlijk zullen militairen met
gepantserde auto's het transport daar
heen bewaken en de partijen in het Saar
gebied zullen in staat worden gesteld, de
overbrenging te controleeren.
„Te Saarbrücken worden de stembussen
in de groote zaal van de „Wartburg" ge
plaatst en den geheelen nacht door mili
tairen bewaakt. D'en volgenden ochtend
om 8 uur begint de telling, onder toezicht
van de plebisciet-commissie en van de
putaties uit Duitschland en Frankrijk. D'e
telling geschiedt door 50 a 60 groepen
van drie onzijdigen.
De tellers mogen de Wartburg niet
verlaten, voordat de einduitslag is bekend
gemaakt.
,,'s Maandagsocbtends (14 Januari)
worden de stembussen ontzegeld en be
gint de telling.
„Men verwacht dat de telling iets bin
nen 24 uur zal zijn volbracht, zoodat de
bekendmaking van den einduitslag Dins
dagochtend (15 Januari) kan worden te-
g'emoetgezien."
Zinowjef gearresteerd.
Officieel wordt uit Moskou gemeld,
dat Zinowjef op 16 December gearres
teerd is, evenals een aantal andere per
sonen. D'e arrestaties zijn geschied als
gevolg van het onderzoek inzake den
moord op Kirof.
Reuter meldt nader uit Moskou, dat
onder de personen, die tezamen met Zi
nowjef zijn gearresteerd zich ook Kame-
nef bevindt. D'aar de bewijzen ontbreken
om Zinowjef en Kamenef te veroordeelen
zal bun zaak aan een speciale rechtbank
worden onderworpen, welke zich met bun
administratieve verbanning zal bezig
houden.
In verband met den moord op Kirof
zijn volgens officieels mededeelingen in
de periode van 1 tot 21 December 153'
politieke arrestaties verricht en 103 dood
vonnissen voltrokken.
Stijgende werkloosheid in de Ver. Staten.
Volgens mededeeling van het „Ameri
can Federation of Labor" bedroeg bet
aantal werkloozen in de Vereen. Staten in
October j.l. 10.671.000, in vergelijking met
10.122.000 in Oct. van bet vorige jaar.
Het Amerikaansche vakverbond is van
meening dat de Amerikaansche industrie
er niet in geslaagd is, met behulp van de
„new deal" de productie op te voeren,
zoodat de taak der regeering is, te zor
gen, dat de werkloozen werk krijgen.
Journalisten „gemassregelt".
De eererechtbank te Berlijn heeft den
heer Flemming, redacteur van het Ber
liner Tageblatt de machtiging, om het
beroep van journalist uit te oefenen, ont
trokken en dat wel wegens zijn vroegere
werkzaamheid aan de satyrische bijlage
van het Berliner Tageblatt, de Ulk. Dit
satyrische bijblad heeft een tijdlang het
nat.-socialisme zeer scherp bestreden.
Van een aantal andere journalisten
hoeveel weet men niet precies, maar het
moeten er over de 100 zijn welke door
de Reichspressentelle reeds vroeger wa
ren toegelaten, worden thans de papieren
aan een nieuw onderzoek onderworpen.
In het bijzonder wil men hun politieke
verleden nader onderzoeken.
Mist in Engeland.
Boven de Theems hing Zaterdag een
dikke mist, tengevolge waarvan de
scheepvaart in de Londensche haven vol
komen stilgelegd was.
Ook boven andere gebieden in het
Zuid-Oosten van Engeland, alsmede aan
de Oostkust, hing een ondoordringbare
mist, zoodat op enkele plaatsen het zicht
niet meer dan drie k vier meter bedroeg.
In Londen zelf beteekende de mist een
nadeel voor den verkoop van kerstarti
kelen, daar het drukker verkeer niet op
de gewone wijze kon worden verwerkt.
Des nachts werd de mist zoo dik, dat de
autobussen slechts stapvoets konden voort
gaan en door fakkels moesten worden
voorafgegaan.
Een merkwaardig vliegongeluk over
kwam een Fransch vliegtuig van den ge
wonen dienst uit Le Bourget. Toen de
bestuurder op Croydon wilde landen, was
het zicht zoo slecht, dat hij' slechts een
lichtbaken kon bespeuren.
Hij trachtte daarop aan te houden,
maar kwam onderweg, gelukkig met afge-
zetten mötor, op een huis in Plough-
Lane langs het vliegveld gelegen, terecht
en sloeg door het dak. Ook de zolder be
zweek en het vliegtuig bleef gedeeltelijk
in een daaronder liggende keuken han
gen, waar twee vrouwen door wrakstuk
ken werden gewond. Zoowel de bestuur
der als de marconist wisten zich, ten kos
te van een paar schrammen, te bevrijden,
maar beide vrouwen moesten naar een
ziekenhuis worden vervoerd.
Treinbotsing in Dultschland.
Te Murrhardt (Württemberg) heeft een
treinbotsing plaats gehad. Tot dusver zijn
zes dooden o.w. de hoofd-conducteur, te
betreuren, benevens 15 min of meer ern
stig gewonden en een aantal licht ge
wonden.
Korte Berichten.
Naar uit Athene wordt gemeld, heeft
de Grieksche regeering bij de Engelsche
scheepsbouwmaatschappij „Vickers Yard"
te Yarrow twee torpedojagers besteld tot
een gezamenlijken prijs van 300.000 pond
sterling.
Het sedert 1912 bestaande drankver
bod op IJsland is opgeheven.
- Prof. dr Karl Barth heeft protest
aangeteekend tegen de uitspraak van den
disciplinairen raad te Keulen, die hem,
zooals bekend, voor een jaar uit zijn ambt
heeft ontzet.
Koningin en Prinses in Den Haag.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prin
ses Juliana zijn Zaterdagavond per auto
uit Het Loo in het paleis Huis ten Bosch
teruggekeerd.
Kaas voor de werkloozen.
Naar men verneemt, zal de distributie
van kaas aan de gemeentebesturen ten
behoeve van de werkloozen door de Crisis
Zuivelcentrale terstond na de Kerstdagen
een aanvang nemen. Ongeveer 700 a 800
gemeentebestuur zijn thans bij deze re
geling betrokken.
Belangrijke order voor Nederlandsche
Ford-fabriek.
Het gouvernement van Soedan heeft
een belangrijke order van 100 vracht- en
bestelautomobielen geplaatst bij de N.V.
Nederlandsche Ford Automobielen Fa
briek te Amsterdam. Aan de levering van
deze automobielen waren voor de N.V.
Nederlandsche Ford Automobiel Fabriek
ernstige moeilijkheden verbonden, daar
o.a. één der voorwaarden van het Soeda-
neesche gouvernement was, dat versche
ping uiterlijk op Maandag 24 December
moest plaats vinden, hetgeen beteekende,
dat de 100 automobielen in 1/4 werkdag
gereed moesten zijn.
Vrijdag beeft het Nederlandsche s.s.
Nijkerk van de Vereenigde Scheepvaart
Mij. in de Fordhaven aan de fabriek bij
de Hembrug de 100 automobielen, die in
kisten verpakt waren, geladen; het is in
middels vertrokken met bestemming naar
Port Soedan.
Het oorlam van den marinier.
Vanwege de Nation. Comm. tegen het
Alcoholise is een schrijven gericht aan
den Minister van Defensie waarin ver
wondering uitgesproken wordt over het
feit, dat blijkens mededeeling in de bla
den, een flinke hoeveelheid jenever is
verzonden naar bet Saargebied, bestemd
voor de mariniers die daar orde en rust
bij de op handen zijnde stemmingen moe
ten gaan handhaven.
D'e commissie verzocht den Minister
alsnog het drankgebruik aan de troepen
te verbieden.
In antwoord op de desbetreffende vra
gen van mevr. de VriesBruins deelt mi
nister Deckers mede, dat het juist is, dat
één dezer dagen te Rotterdam een zen
ding jenever is ingeladen, bestemd voor
het Nederlandsche detachement in het
Saargebied. Van deze jenever is 20 L.
ingevolge art. 17, 3 V. K. M. II (reglement
op de voeding), bestemd om in zeer bij
zondere gevallen, ter beoordeeling door
den commandant, te worden verstrekt aan
bepaalde, door dien commandant aan te
wijzen personen.
Voorts is een hoeveelheid jenever mede
genomen voor de gamelles van officieren
en onderofficieren. De commandant houdt
toezicht op het verbruik. Hij stelt de tij
den vast, gedurende welke een zeer matig
gebruik geoorloofd is. Bovendien is aan
het detachement elk gebruik van spiritu
aliën elders verboden en wordt het be
zoek aan openbare gelegenheden tot een
minimum beperkt.
Voor misbruik behoeft geen vrees te
bestaan.
Minder juiste concurrentie?
Het lid der Tweede Kamer de heer
Weitkamp heeft aan den Minister van
Sociale Zaken schriftelijk de vraag ge
steld, of het den Minister bekend is, dat
de in eigen bedrijf werkende mandema-
kers, die toch reeds een zwaren be-
staansstrijd hebben, ernstig in hun be
drijf worden benadeeld dooT de concur
rentie van met behulp van steun en sub
sidie werkende vereenigingen voor on
volwaardige arbeidskrachten.
Zoo ja, vraagt hij verder, wil dan de
Minister het daarheen leiden, dat de
concurrentiemogelijkheid voor het man-
demakersbedrijf behouden blijve, door
bij prijsbepaling als anderszins met een
en ander rekening te houden?
Uitkeeringen Nat. Crisis-Comité,
In de periode van 1 tot 16 December
j.l. werd door het N.C.C. aan 10© plaat
selijke crisis-comité's een uitkeering ver
strekt tot een totaal bedrag van f50.865,
waarvan voor een bedrag van f45.654, in
den vorm van natura en brandstoffen.
Voor 23 bijzondere gevallen werd door
tusschenkomst van de plaatselijke comi-
té's een bedrag van f 1857.50 verstrekt.
Uit de gift van H. M. de Koningin,
speciaal bestemd voor kleeding en dek
king, werd voor het verstrekken van ex-
tra-uitkeeringen in genoemden vorm ver
der een bedrag van f1900 geput.
Speciale vermelding verdienen voorts
een uitkeering van f2500 bestemd voor
het verstrekken van een Kerstgave aan
nooddruftige Nederlanders in Duitsch-
land, alsmede een uitkeering van f5000,
aan het Steuncomité voor Beeldende
Kunstenaren, en tenslotte een gift van
f2562.50 aan het Leger des Heils voor
het inwerking brengen der werkinrich
tingen van den Bond van Barmhartigheid.
DE RAMP VAN DE UIVER.
Niet uit den koers geraakt.
De begrafenis van de slachtoffers.
Omtrent het vinden van verschillende
voorwerpen in en bij het wrak van de
Uiver, meldt „United Press" nog uit Bag
dad, dat men onder het wrak van het-
vliegtuig drie horloges een kompas en het
logboek van den piloot heeft gevonden.
Uit den stand van het kompas blijkt, dat
het vliegtuig niet uit den koers geraakt
was.
Volgens een uit Rutbah ontvangen
Reuterbericht werden de lijken van twee
passagiers en drie leden der bemanning
op verscheidene meters afstand van het
wrak van bet verongelukte vliegtuig ge
vonden.
Het lijk van den derden passagier werd
in de cabine van de „Uiver" gevonden,
terwijl het stoffelijk overschot van den
mecanicien Waalewijn onder de verniel
de machine lag. Allen schijnen op slag
gedood te zijn.
Het onderzoek naar bet gevonden ma
teriaal duurt op bet oogenblik nog voort
en men hoopt ook het logboek van den
marconist nog te vinden, dat wellicht niog
belangrijke gegevens bevat omtrent de
laatste minuten die aan de catastrophe
voorafgingen.
Uit Bagdad wordt nog gemeld: In het
hospitaal alhier beeft het post mortem-
onderaoek plaats gehad van bet stoffelijk
overschot der zeven opvarenden van de
Uiver. Een vliegtuig van de Royal air
Force bracht de lijken van Rutbah Wells
bierheen over.
Het logboek van den piloot, dat men bij
het wrak van de verongelukte machine
gevonden heeft, bleek geen gegevens te
bevatten, welke eenig licht zouden kun
nen werpen op de oorzaak van de ramp.
Een aantal Arabische koelies heeft heel
den dag den omtrek van de plaats des
onheils in een straal van een halve mijl
afgezocht en de brieven verzameld, welke
tot ver in den omtrek door den wind wa
ren verspreid.
Zaterdag seinde de correspondent van
United Press te Bagdad nog, dat het
stoffelijk overschot van de slachtoffers
der Uiver-catastrofe daar Zondag ter
aarde zouden worden besteld.
Leden van de Royal Air Force zullen
de kisten grafwaarts dragen.
Van andere zijde werd echter gemeld,
dat de begrafenis is uitgesteld, omdat er
no'g overwogen wordt of het niet mogelijk
zou zijn de lijken van de slachtoffers
toch nog naar het vaderland over te bren
gen.
Binnenland.
D'e Snip te Curacao aangekomen.
D'e ramp van de Uiver. De begufeni;
van de slachtoffers.
Buitenland.
Stijgende werkloosheid in Amerika.
Mist in Engeland.
D'e stemming in het Saargebied,
Mljnhardt's Zenuwcabletcen/b ct.
Mljnhardt's Laxeertabletten60 ct.
Mijnhardt's Maagtabletten 75 ct.
Mijnhardt's Hoofdpijntabletten60 ct.
„Wat Mijnhardt maakt Is goed."
DE SNIP TE CURASAO
AANGEKOMEN.
De „Snip" is Zaterdagavond 7.40 uur
(Amsterdamsche tijd) in Curacao geland.
De tocht van gezagvoerder Hondong
met van Balkom als tweede bestuurder,
van der Molen als marconist en Stolls als
werktuigkundige, is uitstekend geslaagd.
Zij zijn de eersten geweest, die de West
in nauwer con'tact met het Moederland
hebben 'gebracht.
Het was even half drie, toon hot vlieg
tuig aan den 'hemel verscheen en om 2.36
stond 'het veilig op Curacaoschen bodem.
Een dochter van den gouverneur van Su
riname maakte den tocht mee.
De groo't'scbe verwelkoming echter
moest vervallen om het leed van de Uiver
en zoo vond slechts een eenvoudige
ontvangst plaats, 'terwijl ook de intocht in
Willemstad zoo sober mogelijk gehouden
werd, voorzoover dit altlhans met het en
thousiasme van de bevolking mogelijk
bleek.
Gouverneur van Slobbe 'heette de vlie
gers hartelijk welkom. Hij feliciteerde 'her
met de schitterende prestatie, wélke zij
hadden geleverd en deelde hun mede, dat
het H. M. de Koningin had behaagd uit
waardeering daarvoor hen allen te her
noemen tot ridder in de orde van Oranje
Nassau.
Na den gouverneur sprak de voorzitter
van het huldigingscomité namens de be
volking de bemanning van de Snip toe en
bood den vliegers de gelukwenschen van
heel Guracao aan.
Toen werden verscheidene kransen aan
gedragen voor Hondong en de zijnen.
Het publiek en heel de bevolking wa
ren buitengewoon enthousiast. De geheele
stad was met vlaggen versierd en een
eindelooze stoet van auto's begeleidde de
vliegers op hun intocht in de stad.
In verband met het verongelukken van
de Uiver op de Kerstv'lucht naar Indië,
zijn de voorgenomen huldiging' van de be
manning en ook de feestelijkheden, die
naar aanleiding van 'deze eerste vlucht
van Nederland naar de West waren op
touw gezet, uitgesteld. De aanbieding van
herinneringsgeschenken aan de beman
ning zal eveneens op een lateren datum
eerst geschieden.
De man, die het initiatief nam.
Het is passend bij: deze gelegenheid te
herdenken den man, die ongeveer 8V2
jaar geleden tot deze vlucht het initiatief
'heeft genomen.
D'e heer J. van Onlangs Jr, tweede lui
tenant-vlieger te Soesterberg, werkte des
tijds een plan uit voor een vliegtocht naar
West-Indië en zond aan de Gouverneurs
van Suriname en Curacao, alsmede naar
de in West-Indië verschijnende bladen,
brieven met het verzoek geldelijken steun
voor dat doel te verleenen.
Hij koesterde de hoop in Octber 1927
te kunnen vertrekken, tegelijk met den
heer Koppen, die toen een snelvlucht naar
Oost Indië zou ondernemen. Het plan was
met een Fokker F VII den tocht te doen
in vier etappes: van Schiphol naar Casa/-
blanca 2400 K.M., naar Dakar 3000 K.M.,
naar Pernambuco 3200 K.M., naar Para
maribo 3000 K.M. en naar Curacao 2000
K.M., te samen 13600 K.M. af te leggen
en deze vlucht niet uit een sportief oog
punt te ondernemen, doch als een daad
van practische beteekenis.
Het voornemen van luitenant Van On
langs werd in Nederland, Suriname en
Curacao vol belangstelling gevolgd. Er zou
een bedrag van f 60.000 mee gemoeid zijn.
D'e tocht werd eerst op begin 1929, lo
er weer op 16 December 1929 bepaald on
der leiding van Van Weerden, Poelman
en Van Onlangs, maar ten slotte moest
men er wegens gebrek aan voldoende
fondsen, van afzien.
In Suriname kwam nog een comité tot
stand ter bevordering van de plannen,
maar wegens gebrek aan voldoende me
dewerking vroeg en verkreeg bet in Juni
1929 ontslag van den Gouverneur.
Van Onlangs kwam op 6 December 1931
te Bangkok bij de ramp van do Ooievaar
om het leven.
1
