Wetenschap en Kunst Gemengd Nieuws. Het Vrouwenhoekje Dammen Voor de ]eugd. DUKOL Peulvruchten. Let op de Reclame'Aanbieding. Een lekkere winter schotel. Het 100-jarlD bestaan der zangvereeniging „Tot Oefening en Uitspanning" te Middelburg. Honderd jaar geleden bestonden te Middelburg vereenigingen, die de beoefe ning der muziek zich ten doel stelden. In 1826 was opgericht het muziekgezelschap „Uit Kunstliefde" en toen de maatschap pij „Tot bevordering der Toonkunst" ge sticht werd kreeg Middelburg daarvan een afdeeling in 1829. Maar deze veree nigingen waren in het bijzonder ingesteld op de instrumentale muziek. De anderen, die zich op koorzang toelegden, hebben het niet zoo lang uitgehouden, dat van haar bestaan ergens melding wordt ge maakt. Dit veranderde toen W. R. Geulen in 1833 een zangschool stichtte, die hoe wel geheel eigendom van Ceulen, toch van het begin af onder toezicht stond van de afdeeling van „Tot bevordering der Toon kunst". In 1834 volgde hierop de oprich ting van de zangvereeniging met aanvan kelijk 6 dames en 12 heeren, zeker voor ons gevoel wel een heel wonderlijke ver deeling. De naam „Tot Oefening en Uitspan ning" is geheel uit dien tijd en zou in dezen tijd zeker niet gekozen worden. Het lag geenszins in de bedoeling direct een groote vereeniging te vor men, die zich er op toelegt om concerten te geven voor het publiek, maar een min of meer gezellige kring van menschen, die voor hun oefening en tot hun ont spanning op geregelde tijden samen kwa men om te zingen. Aanvankelijk om de drie weken, daarna om de 14 dagen en eerst in 1866 iederen Maandagavond. Aan vankelijk kwam men bijeen in het huis, waar nu hotel „De Abdij" is gevestigd, en op 30 October 1839 is het concertge bouw op de Groenmarkt, waar thans de Statenzaal is gevestigd, feestelijk geopend en heeft de zangvereeniging daar gerepe teerd. 't Was in het begin alles zeer beschei den. Men gaf soirees voor genoodigden en bracht daar ten gehoore wat men bestu deerd had. Tot zijn dood toe in 1868 bleef Ceulen directeur. Zijn opvolger was H. J. Kirr- wald. die in Goes zich als muziekdirecteur gevestigd had. Na 10 jaar heeft hij den dirigeerstok neergelegd en werd C. J. Cleuver zijn opvolger. Van 1879 tot De cember 1920 heeft deze voortreffelijke kunstenaar de zangvereeniging gediri geerd. Op 30 Mei 1921 is Johan H. Caro tot zijn opvolger benoemd, onder wiens leiding de vereeniging nu haar eeuwfeest vieren mag. Sedert het optreden van Cleuver werd het getal leden der zangvereeniging en bezoekers der uitvoeringen zóó groot, dat de concertzaal aan de Groenmarkt voor 't groote concert, dat gewoonlijk in Mei ge geven werd, te klein werd. Daarvoor moest de zaal van het Schuttershof gebruikt worden. Dlat gebeurde voor het eerst in 1883. Voornamelijk in het belang der zang vereeniging werd in de Lange Singelstraat door de N. V. de Concert en Gehoorzaal een nieuwe concertzaal gebouwd en toen in 1901 daarin een concertorgel geplaatst werd, had de zangvereeniging een gebouw waar zij haar hooge doel nastreven kon. In 1888 gelukte het Cleuver de Vereen, voor Instrumentale muziek op te richten, die van haar ontstaan af onder dezelfde leiding als de zangvereeniging gedurende al de jaren welke sinds verliepen voor de zangvereeniging een niet hoog genoeg te waardeeren steun is geweest. Er is in al de jaren een groote verschei denheid van werken uitgevoerd. De regelmatige uitvoering van de Pas- sionsmuziek geeft aan de zangvereeniging ook nu nog. een groote plaats: De zangvereeniging heeft in de eeuw van haar bestaan perioden gekend van grooten bloei, en ook tijdperken waarin de lijn van haar leven heel diep omlaag ging. Het is duidelijk, dat zij van beteekenis- geworden is niet alleen voor Middelburg, omdat zij in staat was veel te genieten te geven, dat alleen de be woners van de groote steden hooren kon den. Dinsdag 18 December wordt het 100- jarig bestaan herdacht met een uitvoe ring van „Das Verlorene Paradies" van Bossi in de bovengenoemde Concert- en Gehoorzaal. Geen schijnwerpers op locomotieven. Omtrent de proeven, welke de spoorwegen zouden nemen met schijnwerpers op de locomotieven ter verlichting van onbewaakte overwegen, is, naar wij vernamen, te bevoegder plaatse niets bekend. Vast staat, dat het geenszins in de bedoeeling ligt de onbe waakte overwegen te gaan verlichten door middel van locomotieven. Vermoedelijk heeft dit bericht zijn ont staan te danken aan het feit, dat men voornemens is bij de spoorwegen dezer dagen proeven te nemen met de voor- en achterverlichting der Dieseltreinen, 'ten einde te kunnen vaststellen of deze be hoorlijk voldoen. i Felle brand in een mout- fabriek. Donderdagavond is door on bekende oorzaak brand uitgebroken in de moutfabriek „Aurora" te Gennep (L.). Tien minuten nadat men den brand had ontdekt sloegen de vlammen hoog uit. Het duurde echter een uur voordat de brandweer van Gennep, ter plaatse was. Men kon tegen de vuurzee in de fa briek, waar het vuur gretig voedsel vond in de groote voorraden mout en koffto niets uitrichten en liet daarom het vuur maar rustig branden, Het eenigo, wat de brandweer deed, was de in de omge ving liggende gebouwen beschermen. De fabriek brandde van binnen geheel uit. De schade, welke aanzienlijk is, wordt door verzekering gedekt. Dit is de vierde maal, dat deze fabriek binnen een pe riode van acht jaren door brand wordt vernield. Fokker in Griekenland vastgehouden. De bekende vlieg tuig-constructeur, Fokker, wordt door de Grieksche autoriteiten vastgehouden, De heer Fokker mag 't Grieksche territorium niet verlaten, daar hij verdacht wordt van spionnage. In strijd met bestaande verordeningen, zou hij verscheidene fo to's hebben gemaakt van vestingwerken. Moeder en dochtertje aan gereden. Te Boornbergum heeft een ernstige aanrijding plaats gehad. Een autobestuurder, die te veel aandacht schonk aan een hem tegemoetrijdeuden fietser, week te veel naar rechts uit, zoo dat het daar met haar moeder wandelen de 3-jarig meisje P. werd aangereden. Zij was op slag dood. Haar moeder, die eveneens een duw van de auto kreeg, bleef gewond op den weg liggen. Zij is naar het ziekenhuis vervoerd. Goedkoope, eenvoudige recepten voor man, vrouw en twee kinderen. Wij geven ook vandaag nog enkele „crisis"-recepten, ons welwillend ver strekt door de school voor vrouwenarbeid te Rotterdam met de bedoeling, dat daar van in de eerste plaats gebruik zullen maken de moeders in die gezinnen, waar de inkomsten door werkloosheid iotf an dere crisis-oorzaken sterk zijn achteruit gegaan. Zooals wij enkele weken geleden opmerken, zijn deze recepten er op be rekend, dat de leden van het gezin op deze wijze voldoende en alzijdige voeding krijgen, zoodat tegen ondervoeding zoo veel mogelijk wordt gewaakt. De prijzen zijn naar Rotterdamsche ge gevens berekend. Stamppot van knolraap, rijstebrij toe. (Prijs 27V2 cent.) 1 Knolraap, 1 K.G. aardappelen, P/2 ons vet of spek, peper en zout. Zet de schoongemaakte knolraap en aardappelen met weinig water en zout op. Voeg na 3040 min. koken het vet toe, stamp de massa dooreen en maak de spijs af met wat peper. Inplaats van vet kan uitgebakken spek gebruikt worden, wat de smaak wat pit tiger maakt; de stamppot kan in couran ten of hooikist gaargemaakt worden. Rijstebrij, IV2 L. melk, 1Y> ons rijst, 3 lepels suiker. Breng de melk aan de kook, strooi hierin de gewasschen rijst en laat ze on der af en to© roeren zachtjes gaar koken plm. 1 uur. Stamppot van knolraap met witte boonen. (Prijs 32 cent.) 1 K.G. knolraap, 2 K.G. aardappelen, 3 ons witte boonen, 2 ons spek. Bereiding als boven; de afzonderlijk in kranten gaar gemaakte boonen worden tegelijk met bet spekvet toegevoegd als de aardappelen gaar zijn. Inplaats van spek kan vet ge bruikt worden, dit maakt den maaltijd goedkooper. Gehakt, knolraap1 en aard appelen. (Prijs 34V2 cent.) 2 ons ge hakt (rund- en varkensgehakt), 2 sneed- jes brood, 1 ons vet, 1 K.G. knolraap, 2Va K.G. aardappelen, peper, zout en noot. Gehakt. Week het oude brood in een weinig water, maak het fijn en vermeng het met het gehakt, peper, zout en noot muskaat. Maak er een bal van, braad deze in hel, uitgebakken vet bruin, doe wat water bij: de jus en stoof hierin de bal plm. V2 uur. Knolraap. Maak de knolraap schoon, snijd ze in langwerpige reepjes en kook ze plm. X uur met weinig water en zout. Zorg dat het water verdampt is als de knolraap gaar is. Stoof ze met een beetje vet van de jus en bestrooi ze bij het opdoen met wat nootmuskaat. Aardappelen. Bereiding bekend. Hutspot, (prijls 31 V» cent). 1 K.G. wortelen, 1 pond uien, 2 K.G. aardappe len, 2 ons vet rundvleesch of 2 ons erw ten en lYt ons vet, zout en peper. Kook de vette runderlap, de gesnipper de uien, wortelen en zout ongeveer V2 uur in Y> L. water. Leg de aardappelen onder de groen te en stamp alles na ongeveer een half uur koken dooreen, nadat het vleesch verwijderd is. Maak de hutspot af met peper. Inplaats van de runderlap kunnen erwten en vet gebruikt worden; de stamp pot is dan goedkooper en voedzamer dan de hutspot met vleesch. Erwtensoep, (prijs 31X cent). 6 ons erwten, Vt K.G. aardappelen, kluif, selderij en selderijknol, 2 bruine boter hammen, zout. Kook de erwten, die den vorigen dag reeds gaar gemaakt zijn op de kluif, de gesnipperde groente, de geraspte aardap pelen en het zout. Laat de soep plm. X uur koken, maak de erwten fijn en laat de soep nog een V» uur zachtjes koken tot ze gebonden is. Geef bij de soep het brood. Waarom worden kamerplanten ziek? Veel grooter dan door ongedierte en plantaardige parasieten zijn de ziekten en beschadigingen bij kamerplanten door andere oorzaken ontstaan. Wij n)o©men: le. Luchtarmoede in de potkluit. Om dat evenals de blaren ook de wortels zuurstof moeten kunnen opnemen, zet men de planten in poreuze dunwandige potten. Dus de potten niet beschilderen. Ook mag men de potten niet zetten in koperen, porceleinen of geheel geglazuur de potten, als ze daarin precies passen. Luchtarmoede komt ook door te stijven grond voor iaf als men vee) te veel water geeft. Als goede potaarde gebruikt men nooit zuivere klei of leem; heeft men niet anders, dan is deze goed te maken door er fijn turfstrooisel en fijn zand doorheen te mengen. 2e. Te droge lucht maakt ook veel planten ziek, vooral in den kacheltijd. Ge regeld besproeien voorkomt dit euvel op eenvoudige wijze. 3e. Te hooge warmte veroorzaakt even eens stoornissen in den groei. In den re gel zet men de planten te warm. Vooral voor bloeiende Azalea's, Cyclamen, Pri mula's en Cineraria's geldt dit heel erg. Krimpvrije wol. De „Sunday Dispatch" maakt op een opvallende plaats melding van een ont dekking, die verstrekkende gevolgen zal hebben in de kleedingindustrie. Zoo ver strekkend zelfs, dat de belanghebbenden de lontdekking niet eens bekend durven maken. Het zou om niets meer of minder gaan, dan het voorkomen van het krim pen van wollengoederen, terwijl tevens aan die goederen het 'onaangename prik kelende gevoel, dat met bet dragen van dergelijke kleeding gepaard gaat, zou zijn ontnomen. De ontdekking is gedaan in de labo ratoria van bet instituut, door de geza menlijke wolverwerkende firma's in En geland gesticht, en de bekendmaking er van zou geschieden op een onlangs gehou den vergadering van wolfabrikanten. Echter heeft bet bestuur van de ver eeniging gemeend, dat het maar beter was het geval voorloopig geheim te hou den. De toepassing van bet nieuwe mid del toch zou tengevolge hebben, dat de wolfabrikanten met hun oude voorraden zouden blijven zitten. Wollen goederen op de nieuwe wij'ze bewerkt, zouden zooveel beter zijn dan de oude, dat het publiek die eenvoudig niet meer koopen zou. Aan de leden van de vereeniging zullen eerst na Kerstmis de noodige mededeelingen gedaan worden. Gelieve alles, deze rubriek betreffende, te adresseeren aan P. Mons, Westerstraat 221, Amsterdam. Probleem 383. Auteur: D. Bosma, Amsterdam. 1 2 3 4 5 47 48 49 50 Zwart 11 sch. op: 6/9, 11. 19, 20, 23, 30, 34 en 36. Wit 10 sch. op: 17, 22, 28, 32, 37, 39, 43, 45, 47 en 50. Wit speelt en wint. Oplossingen. Dec.-problemen voor 8 Jan. in te zen den aan bovenstaand adres. Kampioenschap van Nederland. (Vervolg rubr. 1 Dec.) Stand na 30, 12X14 van zwart. Zwart: B. Dukel. 1 2 3 4 5 47 48 49 50 Wit: P. J. van Dartelen. 31. 32—28 14—20 32. 45—40 20X 29 33. 33X24 10—14 34. 39—33 7—12 85. 44—89 21—27 86. 87—32 9—13 87. 82X21 16X27 88. 42—87 12—17 Een foutzet, waarvan de gevolgen echter nog mee zullen vallen, omdat aan het damhalen door wit moeilijkheden zijn verbonden. 89. 28—22 27X18 40. 87—31 26X37 41. 38—82 87X28 42. 33X11 14—20 43. 11—6 Op wit 43—38 en 3933 zou zwart natuurlijk 20X29, 812 en 1217 spelen. 43. 20—29 44. 43—38 Op wit 61 volgt zwart 812 (dreigt 1823). Speelt wit nu 40—34 en 35X44 dan zwart 1822 enz. met gelijk spel. Na wit 61 zwart 812 kan wit niet 16 spelen wegens zwart 1217 en wit moet naar 8 slaan. 44. 1 13—19 45. 39—33 29—34 46. 40X29 2—7 47. 29—24 Op wit 61 volgt zwart 1923. 47. 19X30 48. 35X24 7—11 49. 6X17 8—12 50. 17X8 3X12 51. 33—28 12—17 52. 36—31 18—22 53. 38—33 4—9 54. 33—29 22X33 55. 29X38 17—22 56. 3832 9—13 57. 31—26 13—18 58. 32—27 22X31 59. 26X37 18—23 60. 37—32 15—20 61. 2415 23—29 Remise. Beste Nichtjes en Neefjesl Het is bij mij een heele opruiming nu alle pakjes verdwenen zijn. Graag had ik hier en daar eens am een hoekje gekeken Woensdagavond; er waren zulke mooie dingen bij:, dat heel wat nichtjes en neefjes wel echt verrast zijn geweest. Van wie het 't mooiste was, is moeilijk te zeggen, daar er dingen bij waren door kinderen van 9, maar ook van 15 jaar gemaakt. Bijzonder aardig vond ik het idee van Smid, die mij in een enveloppe een an sicht stuurde om door te zenden aan De Ruyter van wie hij een pakje had ontvan gen. Smid, ik denk, dat de ansicht via Goes Donderdagavond al in Serooskerke was. En nu gaan jullie eerst maar eens le zen waar de verschillende cadeautjes heengegaan zijn. Meibloem ontving een taschje van Blondjes, Schrijfstertje een doosje zak doekjes van Blondjes, Blondjes een spel- dekussen van Meibloem en een gebor duurd schilderijtje van Schrijfstertje, Blauwoogje een speldekussen van Bar- beris, Barberis een leeslegger- van Blauw oogje, Mappie een taschje van Juffertje, Juffertje een muts van Mappie, Blondine poppenschoentjes van Roosje, Roosje naaldenboekje van Blondine; Breistertje een zakje met knikker" van Spring in 't Veld, Spring in 'tveld een speldenhanger van Breistertje; Rozeknopje een lijstje van - Grasklokje, Grasklokje een spelden kussen van Rmeknopje, Moeders klein ste een poppen jurk van Moeders Jongste, Moeders Jongste een speldebal van Melk meisje, Melkmeisje een chocoladeletter van Magnolia, Magnolia een speldenkus sentje van Moeders Kleinste, Moeders Oudste een kleedje van Kernoffel, Ker- noffel een geweven mandje van Moeders Oudste, Sneeuwwitje een portemonnaie van Babbelkous, Babbelkous een zakdoe kenlegger van Sneeuwwitje, Kortenaer een kalendertje van Luistervinkje, Luis tervinkje een lijstje van Kortenaer, Smid een lijstje van De Ruyter, De Ruyter een padvinder van Smid (de laatste vier din gen houtsnijwerk); Voetballer een teeke- ning van Klaverblad, Klaverblad een tee- kening van Voetballer, Vadersknecht een teekening van Ford, Ford een teekening van Piet Hein, Piet Hein een teekening van Vadersknecht. Jullie ziet wel, dat het weer een flinke lijst is geworden. Maar nu zetten we een punt achter Sint Nicolaas en gaan we aan de raadsels beginnen. Jullie denkt er wel aan dat het deze week weer prijsraadsels zij|n? Hier volgen ze. I. Voor de grooteren. Het geheel bestaat uit 41 letters. Ij. 2. 31. 33. 41. 19. 29. 37. 23. 40 is een plaats op Z.-Beveland. Een 5. 10. 22. 29. 36 is een bloem. De 8. 6. 41. 21. 25. 35. 3. 34. 40 moeten nul spoedig vernieuwd 13. 17. 17. 12 brandt. 18. 32. 38. 20. 37 is een dameshand- werk. Een 9. 14. 26. 16. 19 is een deel van heerenkleeding. Een 9. 36. 11. 34 is een vervoermiddel. 34. 24. 28. 39. 7 is een natuurver schijnsel. 5. 15. 27. 4 is een bond. II. Voor de kleineren. Het geheel bestaat uit 26 letters. De kleintjes willen graag 1. 17. 4. 19. 26. worden. De 17. 25. 10. 11, 18 heeft den heelen dag wat te vertellen. Een 22. 20, 2. 9. 10. 14. 17 gebruiken de bouwlieden, De 8, 19. 15 geeft licht en warmte. 24, 13. 0. 21, 5 is nu. 12. 23. 7. 25. 17, 8. 15 worden geslepen. Allen hartelijk gegroet van TANTE DOLLIE. RU EN ZIJN VRIEND. XV. „Kijk eens Jan, hier is Ru al, en hij heeft boeken meegebracht, is dat nu niet vlug?" „Fijn", zei Jan, „dat je al zoo gauw komt, ik was er al zoo nieuwsgierig naar je eens te zien, ik heb al zooveel van je gehoord, en moeder heeft wel zoo'n beetje verteld, hoe je er uit zag, maar ik vond het toch wat jammer, dat ik niet naar school kon, toen je voor het eerst kwam. Het ge beurt niet zoo vaak, dat hier nieuwe jon gens komen." Tot z'n verlichting zag Ru, dat Jan een vroolijke jongen was, die er heelemaal niet zoo ziek uitzag. „Ik heb zoo maar een paar boeken mee genomen, maar misschien ken je ze al?" „Ze zien er alvast heerlijk dik uit". Jan las de titèls, het eerste, ja, dat had hij al gelezen, maar het andere nog niet. Hij leest ook zooveel", vertelde Jan's moeder, van school heeft hij bijna al de boeken al gehad." Toen pas gaf Ru het album. „Ik weet niet of je dit boek leuk vindt, anders neem ik het wel weer mee terug." Stil bekeek Jan de kaft en bladerde er toen wat in. „Wat fijn", 'zuchtte hij, moeder kijkt u ook eens wat een prachtig© platen en die bloemen, zoo zie je ze hier nooit." Ru had plezier om het blijde gezicht van Jan, en vertelde, dat hij zelf ook van die plantjes had. „Mijn broer heeft ze opge kweekt toen wij nog in Indië waren, en nu mag ik z© verder verzorgen". „En komen er ook van die mooie bloe men aan?" vroeg Jan haast ongeloovig. „Ja. ik heb er tenminste ai een paar bij waar de knoppen al aan zitten; ze zullen wel gauw bloeien, wacht ik zal eens op zoeken welke het zijn". Voor de jongers er erg in hadden was het voor Ru tijd om naas huis te gaan. „Kom je nog eens terug?" vroeg Jan. „Ja, dat is goed en dan zal ik meteen een ander boek meenemen". „Jan krijgt niet zoo heel vaak bezoek", vertelde de juffrouw nu, „en hij vindt het juist zoo heerlijk; alleen Dries, die ver geet het nooit". D'ries? schrok Ru, zou die het zijn dia al zooveel van hem verteld had? Met een heel wat opgewekter gezicht dan hij gegaan was ging Ru een poosje later naar huis. Hij vond Jan een leuke jongen en het was er wat gezellig geweest. Maar goed, dat hij het boek niet bij de deur afgegeven had. Het was toch wel ge meen van Daan om te zeggen dat hij er nooit in huis zou willen komen, het was wel een klein huisje maar. Ru moest het eerlijk bekennen, bij Daan had hij nog nooit zooveel plezier gehad als dezen middag. En nu had hij zoo'n fijn plannetje be dacht, als Vader het tenminste goed vond. Hij'zou het maar gauw gaan vragen. Wat zou Jan dan opkijken. Dominee zag direct toen Ru binnen kwam, dat hij weer heelemaal opgevroo- lijkt was. En hoe was het bij Jan? „O, W6 hebben zoo'n plezier gehad" en Ru vertelde alles wat ze gedaan hadden. Mevrouw keek hem eens opmerkzaam aan, het was nu een heel andere jongen dan wanneer hij bij Daan vandaan kwam. Er was dan haast niets uit hem te krij gen. Samen met Wil stond Ru op zijn ka mertje voor het tafeltje met cactussen. Vragend keek Ru zijn oudere broer aan. „Als jij me dan wilt helpen de stekjes in andere potjes te zetten?" „Ja, maar alleen stekjes dat moet je niet doen, doe er ook planten bij die al wat grooter zijn". Wil zocht een paar van de mooiste er uit, kijk deze bijvoor beeld, de knoppen worden al zoo dik, en over een week staat hij vast wel in de bloei, daar heeft Jan tenminste direct plezier van". „Mag het heusch Wil?" Ru's heele ge zicht straalde. „Mag het heusch; nu nog-mooier, daa| heb ik niets over te zeggen, ze zijn im mers van jou?" „Ja, maar jij hebt ze voor mij opge kweekt. Jan vond deze in het boek ook zoo prachtig, ik bad er aldoor al zin iu hem deze te geven, maar ik durfde het niet te vragen". „Je bent een mooie hoor", lachte Wil", als je nu zelf stekjes van de groote plan ten houdt, dan heb je ze zelf tooh ook nog?" Ja, daar had Ru nog niet aan gedacht. Uit de schuur had hij een houten kistje gehaald en daar werden nu de potjes in gezet. Ru hoefde er niet lang meer over te denken welke hij nemen zou, dat had hij de vorige dagen al geweten. Toch fijn, dat Wil het nu ook goed vond. „Wat zal Jan blij zijn Wil,; gister heb ik hem nog een boek gebracht en toen_ver- telde hij dat hij al zooveel in het album had gelezen. Als zijn moeder het nu maar goed vindt al die rommel in de kamer", bedacht Wil. „0 vast wel hoor, zooveel rommel is het niet eens, en als zij ze op een tafel tje zet bij Jan z'n bed kan hij er best zelf voor zorgen".

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 6