EERSTE BLAD
HET ADRES
A. WILKING
ZATERDAG 8 DECEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
43e JmARGANG - No.
Tot alle dingen nut.
Buitenland
Binnenland
Staten-Generaal
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef. 250,
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Viissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Adverteniiöri 30 cent per regel. Ingezonden
mededeel ingeo 00 cent per regel. Kleine
Advericntiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract -belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Enkele weken geleden hebben wij er op
gewezen, hoe onder de Oud-Testamen ti-
sche bedeeling de dienst van God van
groote beteekenis was ook voor het soci
ale leven.
Dit kwam echter nog veel duidelijker
uit onder de nieuwe bedeeling toen in
Jezus Christus alle profetische verwach
tingen principieel werden vervuld.
De Heere Jezus was niet een sociale
Hervormer in den gewonen zin, maar uit
heel zijn optreden blijkt, dat Hij Zich aan
getrokken gevoelde tot de armen en nood-
druftigen. Telkens weer lezen we, dat Hij
met ontferming bewogen was over de Hem
omringende schare.
En die ontferming strekte zich niet al
leen uit tot de geestelijke nooden, maar
eveneens over de lichamelijke ellende en
de stoffelijke nooddruft.
Toch stond Jezus niet vijandig te
genover het bezit en de bezitters en even
min poogde Hij een nieuwe maatschappe
lijke orde te stichten.
De bestaande bezitsverhoudingen wer
den zonder critiek aanvaard; de gelden
de wetten werden erkend en bevolen den
keizer te geven wat des keizers is.
Kan dus niet gezegd worden, dat de
Heere Jezus in de politieke en sociale
toestanden ingreep, dit neemt toch niet
weg, dat van Zijn persoon en werk een
grooten invloed uitging.
Voedsel en kleeding, huwelijk en gezin,
geld en goed, huizen en akkers en rijk
dom en eer zijn op zichzelf niet te ver
smaden, maar mogen met een dankbaar
hart worden aanvaard.
Maar dit alles mag niet het eerste
zijn in het leven en niet het hoogste.
En daarom moet dit alles vrijwillig en
zonder aarzeling worden prijsgegeven en
verlaten, indien de gerechtigheid van het
Koninkrijk Gods dit eischt.
Indien er een hotsing ontstaat tusschen
de eischen van het Evangelie en de aard-
sohe goederen, dan mag de keuze niet
twijfelachtig zijn, maar dan moet zelfs
het leven worden verloochend om Chris
tus' en om des Evangelies wil.
De aardsche rijkdommen zijn op zich
zelf te waardeeren, maar in vergelijking
met de schatten van het hemglsch konink
rijk zijn ze waardeloos en zelfs zijn ze in
vele gevallen een hindernis om in te
gaan in het Koninkrijk der hemelen.
Op dit voetspoor is Jezus door de dis
cipelen en de apostelen gevolgd.
In de eerste Christengemeente kwam
de eensgezindheid, de onderlinge liefde
en de offervaardigheid zeer sterk tot
uiting, maar van een leven in gemeen
schap van goederen, van een socialisti
sche maatschappij, zooals het meermalen
wordt voorgesteld, was toch geen sprake.
Het privaat bezit werd erkend en alle
natuurlijke ordeningen en inzettingen ge
handhaafd.
De armen worden in Gods Woord ner
gens opgeroepen tot den klassenstrijd of
aangespoord om hun deel van het aard
sche goed op te eischen, maar wel wor
den zij vermaand om vergenoegd te zijn
en in hun beroep trouw te arbeiden.
En de rijken worden wel vermaand om
barm'hartig en mededeelzaam te zijn. om
op het goed dezer wereld niet hun 'be
trouwen te stellen, maar nergens worden
zij aangespoord om van hun bezit afstand
te doen.
Zelfs wordt in het Nieuwe Testament
met geen woord de slavernij aangevallen
en veroordeeld. Slavernij kan evenals
rijkdom en armoede Christelijk gedragen
worden.
„Een Christenslaaf mag niet meenen,
dat hij, om Christen te zijn, geen slaaf
kan wezen. Als hij vrij kan komen, heeft
hij_ volstrekt niet den plicht om slaaf te
blijven; vrijheid heeft boven slavernij de
voorkeur en streven naar lotsverbetering
is geoorloofd.
Maar als hij slaaf is en blijven moet,
dan ja, rust juist de roeping op hem, om
in dezen toestand zijn Christenzijn tot
toepassing te brengen, om gehoorzaam,
trouw, ijverig in zijn arbeid te zijn en om
dus een beter slaaf te wezen, dan an
dere, ongeloovige heidensche slaven dat
kunnen of willen zijn."
Maar al liet dus het Evangelie uitwen
dig alles onveranderd, al werd niet in de
natuurlijke verhoudingen ingegrepen en al
werd geen sociaal program ontwikkeld,
waarvoor de maatschappelijk zwakken en
gedrukten worden opgeroepen ten strijde,
toch is -de prediking van het Evange
lie van ontzaglijken invloed geweest.
Het beginsel dat er aan ten grondslag
lag was van zoo buitengewone kracht, dat
het op alle aardsche toestanden hervor
mend inwerken moest.
De betrekkelijke waarde van de zien
lijke en tijdelijke dingen, werd in het hel
derste licht geplaatst. De nietigheid van
de grootheid en heerlijkheid onder de
menschen, werd gepredikt.
Om in te gaan in het Koninkrijk der
Hemelen is rijkdom en eer, geslacht en
stand, vrijheid of armoede van geen be
teekenis.
Hot Evangelie is bestemd voor alle
menschen, ongeacht geslacht of positie;
allen zijn zij van Gods geslacht en een
nederige positie is geen beletsel voor het
deelgenootschap aan het Koninkrijk der
Hemelen. Voor God zijn alle menschen
gelijk.
Zoo werden door de prediking van het
Evangelie alle verhoudingen gewijzigd en
in beginsel een nieuwe maatschappij ge
vormd.
In beginsel, want immers de zonde
blijft en doet nog steeds haar doodelijke
en deformeerende werking gevoelen.
Maar toch is het niet bij een beginsel ge
bleven.
Het Koninkrijk der hemelen is gelijk
aan een zurdeesem dat zijn werking naar
alle zijden doet gevoelen.
De godzaligheid is tot alle dingen nut.
Ingezonden Mededeeling
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Stakende Duitsche arbeiders gestraft.
In de buurt van Bremen hebben arbei
ders, die ontevreden over het uitbetaalde
loon waren, het werk neergelegd. Zij wa
ren bij den aanleg van wegen te werk ge
steld. De politie arresteerde ongeveer 300
arbeiders, van wie er 150 in hechtenis zijn
gehouden. Zij zullen naar Berlijn op trans
port worden gesteld.
De overige stakers worden voor den
tijd van 12 weken van alle ondersteuning
uitgesloten, omdat zij in strijd met de tucht
gehandeld hebben.
Verkorte werktijden in Duitschland.
Volgens een mededeeling van het Duit
sche rijksbureau voor de statistiek be
droeg het aantal werkuren in de textiel
industrie in October 1.1. slechts 60,4 pet.
der theoretische capaciteit, tegenover 65,7
pet. in Juni.
In de automobielindustrie daalde dit
percentage in dezelfde periode van 67,3
op 59.8 pet. en in weeldeartikelen-indu
strie bedroeg het in October nog slechts
40.2 pet., in de tabaksindustrie en in het
brouwerijbedrijf echter nog 72,4 pet.
De kerkstrijd in Duitschland.
Rijksminister Dr Frik heeft te Wies-
baden een vergadering van 50.000 per
sonen toegesproken. Hij zette over het
kerkvraagstuk het volgende o.m. uiteen:
Het kan zijn, dat de rijksregeering in
het streven, de 28 landskerken in de Rijks
kerk te doen opgaan, iets te stormachtig
is opgetreden en verordeningen heeft uit
gevaardigd, die de vereischte juridische
basis misten. Daardoor ontstond een
reactie.
Ten slotte zag echter de rijksregeering
in, dat deze weg een betere juridische fun
deering eischte en is zij begonnen daar
te bouwen, waar het recht absoluut ste
vig staat, n.l. op de grondwet van de
Duitsche Evangelische Kerk.
Er bestaat helaas zeer gegronde aan
leiding te constateeren, dat zich onder
den dekmantel van christelijke belangen
hier alle mogelijke staats vijandige en
landverraderlijke elementen verzamelen
om op zoogenaamd kerkelijk gebied hun
politiek te voeren en langs dezen weg het
derde rijk moeilijkheden in den weg te
leggen.
De minister riep onder applaus uit:
„Ik verklaar, dat de rijksregeering niet
van plan is, dit ageeren tot in het einde-
looze aan te zien, maar dat zij vastbe
sloten is, daar, waar de politieke nood
zakelijkheden dit eischen, ook tegen der
gelijke staatsvijanden en landverraders
in te grijpen.
Het Duitsche volk heeft genoeg van
dezen kerkstrijd. Het stelt heelemaal geen
belang in dit gekijf van predikanten,"
Het conflict tusschen Hongarije en
Joego-Slavië.
Gisteren is de V.-B.-raad begonnen met
de behandeling van het HongaarschJoe-
goslavisch conflict.
Deze vergadering heeft niets sensatio
neels opgeleverd.
Zoowel Jeftitsj als Benes eenerzijds als
von Eckhardt anderzijds namen hetzelf
de standpunt in, dat reeds uit hun nota's
en verklaringen van de vorige week be
kend is.
Opmerkelijk was echter, dat Tewfik
Roesjdi Bey zich in heel wat gematigder
termen over de Hongaarsche verantwoor
delijkheid heeft uitgesproken dan men
na de vele besprekingen tusschen de
Kleine Entente en de Balkan-Entente had
verwacht.
Nationaal socialistische centrale te
Ween en ontdekt.
Donderdag is te Weenen een Natio
naal Socialistische centrale ontdekt, wel
ke een centrum bleek te zijn van spion-
nage op groote schaal, en geheime docu
menten aan Duitschland verschafte.
De leider der centrale, Niederdorfer, en
een groiot aantal andere betrokkenen zijn
gearresteerd.
De Brusselsche wereldtentoonstelling
1935.
De leiding van de Brusselsche wereld
tentoonstelling in 1935 deelt mede:
Daar de financiering van de voor de
Duitsche deelneming aan de wereldten
toonstelling in Brussel in 1935 benoo-
digde markenbedragen in Belgische munt
moeilijkheden heeft opgeleverd, heeft de
Duitsche regeering het eenige weken ge
leden noodzakelijk geacht de werkzaam
heden voor de Duitsche afdeeling stop te
zetten. Sindsdien heeft de regeering naar
middelen gezocht om de moeilijkheden te
overwinnen, doch zonder resultaat, zoo
dat zij van deelneming aan de tentoon
stelling moet afzien.
Korte Berichten.
De familieleden der te Leningrad en
Moskou geëxecuteerde 71 personen, zijn
op last van den volkscommissaris van
binnenlandsche zaken, voor den duur van
3 tot 10 jaren naar Siberië verbannen.
Het aantal bannelingen bedraagt 200.
Hun bezittingen vervallen aan den staat.
Van de gewonden bij den filmbrand
nabij Perpignan zijn er reeds 8 bezweken.
Van verscheiden anderen is de toestand
hopeloos.
De centraal-Amerikaansche staten
Guatemala en Honduras zijn cfe laatste
dagen voortdurend door hevige aard
schokken geteisterd.
Daarbij werd het op de grens der beide
landen liggende plaatsje Monteris volko
men verwoest.
Officiéél wordt het bericht van Hon
gaarsche bladen, dat Joego-Slavische troe
pen aan de Hongaarsche grens gemobili
seerd zou hebben, en dat afdeelingen daar
van reeds de grens overschreden zouden
hebben, tegengesproken.
De gemeenteraad van Antwerpen
heeft besloten tot den aanleg van een
nieuw dok, dat ten noorden van Antwer
pen zal komen.
Gisteravond is op het vliegveld van
Haeren (België) een militair vliegtuig
neergestort. Het kwam op een loods van
de Sabena terecht en geraakte in brand.
Het vuur deelde zich ook aan de loods
mede. ïwee vliegtuigen werden een prooi
der vlammen, terwijl de loods geheel ver
woest werd. De bestuurder van het vlieg
tuig is om het leven gekomen.
OVERLEG MET DE HYPOTHEEK
BANKEN.
Zullen Rijksfondsen medewerken lot een
conversie?
Naar gemeld wordt, hebben de bespre
kingen tusschen den minister van Sociale
Zaken, prof. dr Slotemaker de Bruïne
en de directeuren van hypotheekbanken,
waarvan in het Kamerverslag melding
wordt gemaakt, in hoofdzaak op de vol
gende punten betrekking gehad.
In de eerste plaats is besproken de me
dewerking der hypotheekbanken bij den
aanbouw van nieuwe goedkoope wonin
gen met rijkssteun. Het ging hierbij om
de wisselwerking tusschen de vaste lasten
en de huren.
Bij de gehouden besprekingen heeft de
minister verklaard, dat bij verhooging
der vaste lasten ook de huren niet ge
fixeerd zullen blijven op het oorspronke
lijke lage niveau; deze mogen in zulk een
geval worden verhoogd.
Het tweede punt waarover de bespre
kingen liepen, was de conversie van hoog-
rentende en lagerrentende pandbrieven.
De regeering heeft toegezegd bij de ver
schillende rijksfondsen haar invloed te
doen gelden in dien zin, dat deze hun me
dewerking tot een zoodanige conversie
zouden verleenen. De hypotheekbanken
zouden daardoor in staat worden gesteld
de hypotheekrente lager te stellen, waar
door uiteraard ook de huren zouden kun
nen worden verlaagd.
Scheepvaartinspectie.
Bij Kon. besluit is, met ingang van
1 Maart, aan den adjunct-inspecteur voor
de scheepvaart te Groningen J. Boerhave
op zijn verzoek, eervol ontslag uit zijn
betrekking verleend, met dankbetuiging
voor de bewezen diensten.
SCHRIFTELIJK BEANTWOORDE
VRAGEN.
Vrijstelling lidmaatschap landbouw
crisis-organisaties.
Op vragen van den heer Zandt betref
fende: vrijstelling van landbouwers (op
grond van gewetensbezwaar) van de ver
plichting lid te zijn eener landbouw
crisis-organisatie heeft de minister van
oeconomische zaken geantwoord:
le. Het is den ondergeteekende bekend,
dat personen, die niet aan de wettelijke
bepalingen in zake aansluiting bij een
crisis-organisatie hadden voldaan, zijn ge
straft en dat in zeer enkele gevallen het
hun in eigendom toebehoorende vee in
beslag is genomen. Of dit gevallen waren,
waarbij de betrokkenen inderdaad ge
wetensbezwaren hadden, toe te treden tot
een crisis-organisatie, is den ondergetee
kende waar geen nadere aanduiding
van de gevallen heeft plaats gehad
niet bekend.
2e. Vanwege den ambtsvoorganger van
den ondergeteekende is toegezegd, dat
voor ieder geval, waarin blijkt van on
overkomelijke bezwaren van godsdien-
stigen aard, zal worden overwogen in
hoever daaraan kan worden tegemoet ge
komen.
3e. Indien zich een geval voordoet,
waarbij den ondergeteekende na ingesteld
onderzoek blijkt, dat inderdaad onover
komelijke gewetensbezwaren, ontleend
aan de godsdienstige overtuiging, tegen
het indienen van een onderteekende aan
vrage om toelating als georganiseerde
eener crisis-organisatie bestaan en ove
rigens geen omstandigheden zich voor
doen, die in een bepaald geval zich tegen
het verleenen van de na te noemen vrij
stelling verzetten, wordt door hem over-
eeenkomstig art. 5, lid 1 van het Crisis-
Organisatiebe'sluit 1933, onder door hem
te stellen voorwaarden van de verplich
ting tot indienen van een aanvrage, als
bovenbedoeld, vrijstelling verleend.
De ondergeteekende vertrouwt, dat door
dezen maatregel geen strafvervolging
meer tegen de personen, aan wie de hier-
voren vermelde vrijstelling is verleend,
zal worden ingesteld. Het verleenen van
ontheffing van een reeds opgelegde straf
is een prerogatief van de Kroon, zoodat
de ondergeteekende daaromtrent geen toe
zegging kan doen.
Intusschen wil de ondergeteekende er
den nadruk op leggen, dat bij het beoor-
deelen, of inderdaad gewetensbezwaren
als bovenbedoeld bestaan, groote voor
zichtigheid geboden is, in welke meening
hij versterkt is door het feit, dat onlangs
een persoon, die zich op gewetensbezwa
ren beriep, doch aan wien de meerver-
melde vrijstelling werd geweigerd, zich
niet heeft ontzien, vee aan het wettig
gelegde beslag te onttrekken en een val-
schelijk opgemaakte koopakte te produ-
ceeren.
TWEEDE KAMER.
De Justltie-begrooting 's nachts half 4
afgehandeld.
De behandeling van dg Justitiebegroo-
ting heeft Vrijdagmorgen tot bij half 4
geduurd.
Na de algemeene beschouwingen wer
den nog allerlei kleinigheden behandeld.
De belangstelling van de leden vermin
derde voortdurend. Om half 3 waren
nog vier Kamerleden aanwezig, waar
onder één vrouwelijk lid, Mej. Meyer. De
heer Drop was de laatste spreker.
'tWas 20 min. over 3 toen de begroo
ting z.h.s. werd goedgekeurd en de voor
zitter, de heer J. J. C. van Dijk de ver
gadering sloot.
Begrooting Sociale Zaken. Huurverlaging
mogelijk? Werkloosheid.
De Kamer heeft gisteren de behande
ling van de begrooting van sociale zaken
voortgezet. In antwoord op gemaakte op
merkingen, verklaarde Minister Slo
temaker de Bruïne, dat de huur-
daling op het oogenblik automatisch
bezig is. In goedkoope woningen is de
daling gering en ontbreekt ze soms. Maar
er is een begin. Over het geheel zijn de
verschijnselen niet onbevredigend; in 261
gemeenten is een huurverlaging verkre
gen van f 1.170.540. Een moeilijke factor
is de reeks vaste lasten: water, gas, licht
waarvan tariefsverlaging weer moeilijk
heden brengt aan de gemeenten. Verla
ging der vaste lasten maakt ook een
onderwerp van overleg uit.
Bij de bespreking met directeuren van
i
Binnenland.
De Justitiebegrooting door de Tweede
Kamer aangenomen.
Vrijstelling van lidmaatschap der crisis-
organisaties.
Bezuinigingsplannen van minister Mer
chant.
Buitenland.
Nationaal-socialistische centrale te Wee
nen ontdekt.
De kerkstrijd in Duitschland.
Het HongaarschJoego-Slavisch conflict.
hypotheekbanken is gebleken, dat deze
banken bezig zijn, te komen tot conver
sie van pandbrieven. Slaagt dit, dan is
er bereidheid, de renten van hypotheken
te verlagen mits de huren verlaagd
worden.
Op een dergelijken weg moet tot huur
verlaging worden gekomen. Spr. ontraadt
het weder-instellen van huurcommissies.
Een stellig middel voor huurverlaging is
een stelselmatige aanbouw van nieuwe
woningen. Nieuwbouw zou theoretisch in
Nederland niet noodig zijn. Maar de fei
ten leeren anders en men mag zich niet
alleen richten naar bepaalde steden.
Enkele bij het werkfonds ingekomen
projecten voor goedkoopen woningbouw
bleken practisch niet uitvoerbaar. Bij het
vraagstuk van den woningbouw mag niet
worden gewacht op den particulier; spr.
zal dit niet doen; er moet gebouwd wor
den; door woningbouwverenigingen of
particulieren. Maar wachten op de par
ticulieren doet spr. niet.
Bij afd. Werkeloosheidsverze
kering en arbeidsbemiddeling
merkt de heer S m e 1 i n k, A-R., op, dat
het thans niet de tijd is om tot wette
lijke regeling van de werkloosheidsver
zekering over te gaan. Verlaging van sub
sidie aan werkloozenkassen, waarvan vele
ternauwernood aan haar verplichtingen
kunnen voldoen, is af te raden; vooral
geldt dit de landarbeiders.
De heer v. d. Tempel, S.D., wijst op
de moeilijkheden der werkloosheidsverze
kering. Beperkt men de subsidies nog
verder, dan komt de geheele verzeke
ring in gevaar. Integendeel behooren de
subsidies voor sommige kassen nog ver
hoogd te worden. Spr. bepleit wettelijke
regeling van de werkloosheidsverzeke
ring.
De heer K u p e r s, S.D., bepleit strenge
toepassing van de maatregelen betreffen
de buitenlandsche arbeidskrachten in Ne
derland. Enkele jaren geleden waren er
al 86.000; nu nog beduidend meer. Voor
al in het hotel- en cafébedrijf zijn vele
buitenlandsche krachten werkzaam.
De heer Loerakker, R.-K., betoogt,
dat aan de verzekeringsgedachte geen
verder geweld moet worden aangedaan;
ze heeft de laatste jaren al genoeg ge
leden. Spr. wil soepel optreden jegens
landarbeiders-kassen. Wettelijke regeling
van de werkloosheidsverzekering is nut
tig om afbraak te voorkomen.
De Minister zal a.s. Dinsdag ant
woorden.
BEZUINIGINGSPLANNEN
VAN MINISTER MARCHANT.
Zestigjarigen uit de school?
Naar „De Maasbode" verneemt, is de
regeering voornemens te komen tot voor
loopige pensionneering van onderwijzers,
die den leeftijd van 60 jaar hebben be
reikt, ingaande na afloop van den loo
penden cursus, waarin genoemde leef
tijd bereikt is.
Dé Minister van Onderwijs, K. en W.
stelt zich voor deze voorloopige pension
neering te bereiken door de 60-jarigen
uit te sluiten bij de berekening van de
Rijksbijdrage aan gemeente- en schoolbe
sturen.
•Het voorloopig pensioen wordt berekend
op den voet van de pensioenwet. Dit voor
loopige pensioen komt ten laste van het
rijk, doordat het Rijk de bedragen van
deze voorloopige pensioenen zal storten in
het Pensioenfonds. Het voorloopig pen
sioen houdt op, zoodra volgens de pensi
oenwet definitief pensioen kan worden
toegekend.
De regeling is van tijdelijken aard en
zal 5 jaar gelden.
Naast dezen maatregel, welken minis
ter Marchant heeft aanhangig gemaakt
bij de speciale commissie van georgani
seerd overleg voor het L. O., heeft Z. Exc.
aan deze commissie ook advies verzocht
over het voorstel om met ingang van 1
Januari 1935 de verhooging van wedden
der onderwijzers bij het lager onderwijs
ingevolge het bezit van de hoofdakte, de
akten voor Fransch, Duitsch, Engelsch en
Wiskunde niet meer toe te kennen, tenzij
aan de bezitters van de hoofdacte, die
hoofd eener school zijn of die onderwijzer
zijn met z.g.n. verplichte hoofdakte en