De positie van den Middenstand
EERSTE BLAD
DINSDAG 27 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 5U
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10,20, Losse nummers 5 cent.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg,: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455,
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Advertontiën 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel, Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Bij de behandeling van de begrooting
van Economische Zaken is met name
door de heeren Stumpel en Wielinga aan
dacht geschonken aan de moeiten en de
zorgen van den middenstand.
De heer Wielinga, die namens de A.R.
fractie het woord voerde wees er op, dat
er een kern vau waarheid schuilt in de
meermalen gemaakte opmerking, dat de
industrieele en handeldrijvende midden
stand dit voor heeft boven de groot
industrie en den groothandel, „dat hij in
slechte tijden samendrukbaar is" in dien
zin, dat hij zich beter dan deze groepen
in ons economisch leven kan aanpassen
aan gewijzigde omstandigheden.
Hij waarschuwde echter daarbij niet te
vergeten, dat als men een veer te ver uit
rekt, de spankracht verdwenen is. Het
zelfde geldt ook van de „samendrukbaar
heid" van den middenstand. Men zou
hem onder een zoo zwaren druk kunnen
stellen, dat hij er onder bezwijkt.
„Wie, aldus de heer Wielinga in
de noodzakelijkheid verkeert, geregeld
kennis te nemen van wat er omgaat in den
middenstand, moet ervaren, dat tal van
ondernemers bijna den strijd niet kunnen
volhouden; dat de grens van hun kunnen
is bereikt; dat zeer velen, moeten zij: het
niet opgeven, onder zware zorgen gebukt
gaan.
Ik denk hier niet aan de zaken, die zijn
opgericht in crisis-tijd. Wie dat deed, wist
niet, wat hij ondernam, of wist hij1 het wel,
dan heeft hij zich gewaagd aan een specu
latie, waarvan de middenstand verre moet
blijven. Maar ik denk hier aan die oude,
gerenommeerde zaken, waar 't altijd goed
ging, waar altijd was een zekere rentabi
liteit en een zékere liquiditeit, maar die
nu moeten ervaren, dat door de crisis het
niet mogelijk is, zioh te bewegen gelijk dat
tot dusverre het geval was.
Ik denk aan de ondernemingen, opge
richt in de minder stabiele tijden na den
oorlog, maar waar een man aan 'het hoofd
stond, flink en vaardig voor zijn werk, die
't zoover wist te brengen, dat zijn onder
neming goede resultaten gaf. Ook deze
man staat voor moeilijkheden, die zoo
groot zijn, dat hij dagelijks onder zware
zorgen gebukt gaat.
De voorraden zijn in waarde achteruit
gegaan; de omzet is telkens minder gewor
den door de verminderde koopkracht, die
leidt tot een feilen concurrentiestrijd; de
debiteuren betalen niet; de bank, die met
belangstelling dezen loop van zaken heeft
gezien, komt en vraagt, of er niet meer
dere zekerheid gesteld kan worden voor
het verleende crediet.
Zulke zaken zijn misschien nog te hel
pen met een overbruggingsleening uit
het crediet, dat hier in de Kamer is toe
gestaan. Er zijn meer van zulke zaken, die
nog een zekere rendabiliteit bezitten, maar
waar de liquiditeit te wenschen overlaat.
Ook daar kan hulp geboden worden.
Maar er zijn er zooveel, waar de omstan
digheden niet zoo zijn. (De oorzaken mogen
misschien liggen in verkeerd zakenbeleid,
misschien hebben zij zich gewaagd aan
speculaties, waaraan zij1 niet hadden moe
ten meedoen, maar er zijn er ook, die
naarstig en met verstand hebben gewerkt
en die toch ondervinden, dat het moeilijk
is den strijd vol to houden."
In verband hiermede werd door den
heer Wielinga de klacht geuit, dat het
altijd zoo traag gaat als het er om gaat
wat voor den middenstand te doen. Hier
bij werd o.m. gewezen op de reeds veel
besproken punten: de vestigingseischen,
het cadeaustelsel, de inning van kleine
vorderingen.
Van al deze onderwerpen achtte spre
ker de kwestie van de vestigingseischen
wel het voornaamste.
„Ik ben zoo zeide hij dezen mid
dag een 'belangrijke winkelstraat van Den
Haag doorgeloopen en zag daar 11 zaken,
welke te huur stonden, terwijl i'k in een
eenvoudig straatje daarnaast 5 winkelpan
den leeg zag staan Men noemt het cijfer
voor Den Haag van 400; de meeste zullen
dan wel liggen in de buitenwijken. Die
winkels blijven niet leeg. (Het kwam voor,
dat men binnen een jaar tijds in een zelfde
pand vijf zaken achter elkaar zag geopend
en gesloten worden. Vraag niet, welk een
ellende zich daar afspeelde en wat een ka
pitaal daarmee verloren ging."
Met aandrang werd daarom aan den
Minister gevraagd spoed te willen maken
met datgene, wat men in de kringen van
den middenstand beslist noodig acht.
De heer Stumpel sprak in denzelfden
geest, en verklaarde dat ordening in het
middenstandsbedrijf belist noodzakelijk is.
De toestand is1 nu hopeloos. Het aantal
nieuwe zaken en zaakjes neemt met den
dag toe. Tal van menschen die in moei
lijke omstandigheden geraakten trach
ten een zaak te beginnen.
Gewoonlijk duurt het niet zoo lang of
de contanten zijn verbruikt, het crediet
is overschreden en liquidatie of faillisse
ment is het slot.
Als voorbeeld werd genoemd, dat uit
een ingesteld onderzoek is gebleken, dat
in het kappersbedrijf in de eerste 10
maanden van 1933 ruim 700 nieuwe za
ken werden geopend. In het jaar van ves
tiging sneuvelde reeds de helft. Maar zoo
lang zij bestonden hebben ze groote scha
de gedaan aan de reeds gevestigde en
dikwijls met groote zorg in stand gehou
den bedrijven.
Nu heeft de Minister overweging toe
gezegd, maar omdat spoedig ingrijpen
noodzakelijk is werd door Spr. gevraagd
een z.g. spertijd, b.v. van twee jaar, in
welken het vestigen van zaken verbo
den is.
GEEN VERPLICHTE 48-SCHAAL.
Zeer stellige tegenspraak.
Dezer dagen namen wij een bericht over
uit „Het Vaderland", velgens hetwelk de
regeering voor het openbaar en bijzonder
lager onderwijs de z.g. 48-schaal (48 leer
lingen per klas) verplicht zou stellen.
Bij nadere informatie, zegt „Het Volk",
is ons dit bericht niet bevestigd. Integen
deel gaf men ons in de ondubbelzinnigste
bewoordigen te kennen, dat ten departe-
menta niets van dien aard wordt voorbe
reid. „Het bericht is van de
eerste tot de laatste let
ter onjuis t", zeide men ons.
De internationale politieke toestand.
In gezaghebbende kringen in de Hon
gaarsche hoofdstad wordt een zekere ont
spanning van den internationalen toestand
geconstateerd. Vreesde men eenige dagen
geleden ernstige internationale verwikke
lingen, thans meent men, dat het gevaar
voorloopig geweken is.
Door het Zaterdagavond door Honga
rije'® vertegenwoordiger bij den Volken
bond bij het V.B.-secretariaat ingediende
voorstel heeft 'het internationale proces te
Genève een aanvang genomen. Joego Sla-
vië zal nu allereerst zijn ernstige beschul
diging tegen Hongarije punt voor punt
hebben waar te maken.
De Italiaansehe regeering heeft zich, na
eenig weifelen, de eerste 'dagen, thans on
dubbelzinnig aan de zijde van Hongarije
geschaard.
De openbare meening in Hongarije
'houdt zich intusschen levendig bezig met
de „langdurige jachtpartij" 'in Stiermar
ken, waarheen de Hongaarsche minister
president Goemboes zoo plotseling vertrok
ken. is.
Men krijgt meer en meer den indruk,
dat dit onderhoud van den Hongaarschen
premier in Oostenrijk vóór alles ten doel
heeft, de houding der drie 'bij het pact van
Rome aangesloten mogendheden vast te
stellen, voor het geval de toestand zich
verder zou verscherpen.
De voormalige Hongaarsche minister
president, gTaaf Bethlen, is met zijn eeht-
genoote te Weenen aangekomen.
Daar ook 'Goemboes vandaag van de
jachtpartij in Stiermarken te Weenen te
rugverwacht wordt, neemt men aan, dat de
beide staatslieden te Weenen een onder
houd zullen 'hebben, daar Goemboes vaak,
bij gewichtige aangelegenheden, Bethlen
raadpleegt.
Van officiëele Oostenrijksche zijde wordt
verklaard, dat Goemboes, zonder verdere
besprekingen met de Oostenrijksche auto
riteiten, na zijn terugkomstte Weenen,
naar Boedapest zal vertrekken.
De geruchten, welke ook in Weenen in
omloop zijn, over Oostenrijksche troepen-
versterkingen aan de Joego-JSlavische
'grens, worden niet bevestigd. Anderzijds
wordt wél beweerd, dat de Joego-Slavische
regeering aan de 'Hongaarsche en Oosten
rijksche grens troepen concentreert. Van
Oostenrijksche zijde werden echter geen
'tegenmaatregelen getroffen.
Entente tusschen Turkije en Frankrijk?
De correspondent van de Temps te Ge
nève meldt uit goede bron, dat men ver
zekert, dat Roesjdi bey, die thans te Parijs
vertoeft, de volgende week met Laval een
Fransch-Turksch verdrag van veiligheid
en wederzijdschen bijstand zou bespreken.
Het zou in de bedoeling liggen van den
Turkschen minister, om aan Frankrijk zoo
veel doenlijk een accoord voor te stellen
op de grondslagen, welke de staten der
Kleine Entente niet elkaar verbinden.
Weg met de hongerregieerlng.
Tijdens worstelwedstrijden in het be
kende Berlijnsche circus Busch vonden
politieke demonstraties plaats. Toen de
zaal in het donker werd gezet, weerklonk
van verschillende zijden, vooral van de
galerijen, de kreet: „Weg met de honger-
regeeringl" Dit bleef voortduren, tot het
licht weer aan ging. Toen het circus op
nieuw in het donker werd gezet, begon
het lieve leven opnieuw. Een kwartier
daarop waren reeds alle uitgangen door
Goering's veldpolitie bezet. De voorstelling
werd afgebroken. Alle bezoekers moesten
zich legitimeeren. Het N. Wien. Journ.
meldt, dat er drie honderd personen wer
den gearresteerd.
Prof. Dr Karl Barfh geschorst.
Rijksminister Rust heeft dr Karl Barth
gewoon hoo'gleeraar in de Evangelische
theologie te 'Bonn, geschorst en een disci
plinaire vervolging tegen hem ingesteld,
omdat hij geweigerd heeft den eed op den
leider en rijkskanselier af te leggen.
Religieuze bond verboden.
Naar de „Völkischer Beobachter"
meldt, heeft de Pruisische minister-pre
sident Göring een verordening uitgevaar
digd, waarbij de „bond van Vrij-religieuze
gemeenten in Duitschland" met inbegrip
van al zijn neven-organisaties voor het
gebeele gebied van den Pruisischen staat
ontbonden en verboden wordt verklaard.
Het vermogen van den bond zal in beslag
worden genomen.
In de toelichting wordt gezegd, dat
in de ontbonden organisatie den laatsten
tijd vele aanhangers van de vroegere
communistische en socialistische partijen
waren geslopen, die vanuit deze zooge
naamd religieuze vereeniging den strijd
tegen het huidige ïegeeringsstelsel voort
zetten. Zelfs zouden vroegere socialisten
leidende functies in dezen bond hebben
gekregen.
Korte Berichten.
Reuter meldt uit Chicago, dat over
vloedige regens een einde hebben gemaakt
aan de droogte, waaronder de korenvelden
hebben geleden.
i Officieel wordt meegedeeld, dat het
de Sowjet-Russische autoriteiten gelukt
is enorme knoeierijen en vervalschingen
bij textieltrust in Charkow op het spoor
te komen. Het betreft hier de grootste
verduisteringsaffaire, die ooit in de Sow-
jet-Unie aan het licht is gebracht.
Volgens geruchten zal Rudolf Hess,
de plaatsvervanger van Hitier, zich bin
nenkort met von Ribbentrop, den vertrou
wensman van Hitier, naar Parijs bege
ven.
In de „Figaro" eischt generaal Nies-
sel onmiddellijke wederinvoering van den
tweejarigen diensttijd in Frankrijk, aan
gezien Frankrijk anders zijn leger-orga-
nisatie niet kan handhaven.
Te Brussel is een referendaris van
het ministerie van buitenlandsche zaken
in hechtenis genomen, die verdacht wordt
verduisteringen tot een totaal bedrag van
360.000 francs te hebben gepleegd. De
verdachte was met de uitbetaling van gel
den belast.
De versnelde Kerstvlucht naar Indië.
Naar gemeld wordt, zal de versnelde
Kerstvlucht van de K. L. M., die, zooals
men wee't met de „Uiver" wordt uitge
voerd, onder commando staan van den pi
loot Beekman, die als tweede bestuurder
van Steenbergen meekrijgt en als werk
tuigkundige den bekenden werkmeester
Waalewijn. De marconist moet nog worden
aangewezen: waarschijnlijk 'zal dat Pronk
zijn, die thans onderweg is naar Amster
dam met zijn lotgenooten 'Geyisendorffer en
Asjes.
De „Uiver" zal 20 December voor de
versnelde vlucht van Amsterdam vertrek
ken.
Goor in de oppositie.
De Raad der gemeente Goor behandelde
in zijn vergadering een verzoek van de
regeering, over te gaan tot wijziging en
aanvulling van het ambtenarenreglement
met de bekende bepalingen inzake het uit
steken van vlaggen, het dragen van in
signes en het lid zijn van revolutionaire
organisaties. Tot twee keer toe weigerde
de raad deze aanvullingen en wijzigingen
op te nemen en ook thans werd afwijzend
beschikt >op het verzoek van hoogerhand.
De regeering zal thans er toe moeten
overgaan om zelf de veranderingen aan te
brengen.
Ziekteverzekering bij werkverschaffing.
Ingaande 1 Jan. a.s. zullen de gemeen
ten krachtens een desbetreffende beslis
sing van den minister van Sociale Zaken
ten aanzien van de ziekteverzekering voor
arbeiders in de gemeentelijke werkver
schaffingen vrij zijn te kiezen tusschen
den Raad van Arbeid te 's Gravenhage en
een nieuwe bedrijfsvereeniging.
Naar gemeld wordt is onder auspiciën
van de Vereen, van Nederlandsche Ge
meenten voor de werkverschaffingen een
aparte bedrijfsvereeniging in den zin der
Ziektewet opgericht, welke zal woorden
bestuurd door Centraal Beheer. De ge
meenten zdjh nu, zooals gezegd, vrij zich bij
de nieuwe bedrijfsvereen. aan te sluiten.
Blijkbaar zal de premie niet, als voor
1934 het geval was, 3 pet. blijven, want
naar wij vernemen heeft Centraal Beheer
de werkverschaffingen in drie groepen
ingedeeld, met een premie varieerende
van iets minder dan 3 pet. tot 5 pet.
Middenstandsactie.
Naar wordt medegedeeld, zullen de Ne
derlandsche (Middenstandsbonden, n.l. de
Koninklijke Nederlandsche Middenstands
bond, de Ned. Ohr. Middenstandsbond, en
de Neder!. Roomsch Katholieke MMdenst.
bond in het Nederlandsch paviljoen op de
wereldtentoonstelling te Brussel een stand
organiseeren.
Het roode petitionnement.
De minister van Sociale Zaken, prof.
Slotemaker de Bruine, 'heeft 'ziöh bereid
verklaard 'heden het bestuur van bet Ne
derlandsch Verbond van Vakvereenigin-
gen en een delegatie van de bierbij aange
sloten vakbonden te ontvangen, teneinde
't petitionnement voor betere werkloozen-
zorg in ontvangst te nemen.
Handtee'keningen werden in 745 van de
1076 in ons land bestaande gemeenten in
gezameld. Het totaal aantal bedraagt 1
millioen 556.747, zijnde ruim 35 pet. der
meerderjarige bevolking.
Besmettelijke ziekten van onderwijzend
personeel.
In de Memorie van Antwoord in zake 't
wetsontwerp tot bescherming van leerlin
gen tegen de gevolgen van 'besmettelijke
ziekten van personeel van inrichtingen van
onderwijs, zeggen de ministers van Onder
wijs en van Sociale Zaken, dat het be
zwaarlijk valt in te zien, dat bet ontwerp
nog verder bad moeten gaan wat betreft
de inrichtingen van onderwijs, waarop de
regeling bedoelt betrekking te hebben. Uit
gesloten zijn toch slechts de inrichtingen
van hooger onderwijs, 'behalve de gymna
sia, en de in hoofdzaak door oudere leer
lingen bezochte onderwijs-inrichtingen,
waarmede in feite het rijksschooltoezicht
geen bemoeiingen heeft: scholen voor ma-
chineschrijven en stenografie, cursorische
opleidingen voor allerlei examens enz.
Wel voorzien zij, de mogelijkheid, dat de
uitvoering van de ontworipen regeling,
wanneer deze eeni'gen tijd gewerkt zal heb
ben, en haar bestaansrecht zal hebben be
wezen, de wenscbelijkheid zal aantoonen
om ten opzichte van de maatregelen iets
verder te gaan. Hierbij' is in het bijzonder
te denken aan de mogelijkheid van het
voorschrijven eener periodieke keuring.
De ministers hebben 'het voornemen te
bevorderen, dat de kennisgevingen aan
verschillende autoriteiten, welke noodig
zijn om een behoorlijke naleving van de
wet te waarborgen, worden geregeld in
den in bet vijfde lid van art. 2 bedoelden
algemeenen maatregel van bestuur, waarin
trouwens de gëheele formeele gang van za
ken zal worden vastgelegd.
Coöperaties in den landbouw. Molenaars-
bond protesteert.
De Algemeene Nederl. Molenaarsbond
'heeft zich met een adres tot de ministers
van Economische en van Sociale Zaken
gewend, waarin er op wordt gewezen, dat
het bestuur den laatsten 'tijd herhaaldelijk
klachten bereiken van molenaars, die vor
deringen hebben op landbouwers, en die,
indien deze landbouwers failliet worden
verklaard op aanvrage van andere credi
teuren, geen enkele betaling op bun vorde
ring ontvangen. Deze toestand wordt voor
de molenaars mét den dag onhoudbaar
der, nu eenerzijds de ontwikkeling van den
economischen toestand, en de getroffen
crisismaatregelen en anderzijds het op
dringen der coöperaties de bruto opbrengst
der molenaarsbedrijven dusdanig 'hebben
verminderd, dat winst grootendeels of ge
heel is verdwenen en zij dus hun vorde
ringen liquide moeten maken, om hun
eigen schulden te voldoen en hun bedrijf
in den overgangstijd van thans in stand te
houden.
Het 'Bestuur wijst er op, dat het streven
der boerencoöperatoren er op is gericht,
om den steun aan het landbouwbedrijf zoo
veel mogelijk in eigen kring te houden,
door het systeem van coöperatieven aan
koop en fabricage, en dien zoo min moge
lijk aan de vrije ondernemers in handel en
bedrijf, zelf ook weer werkgevers, te doen
toekomen.
Adressanten verwachten, dat de minis
ter maatregelen zal treffen, dat deze een
zijdige bevoorrechting van coöperaties zal
verdwijnen.
Voorts verzoeken adressanten, in ver
band mét de positie der veehouders, der
veevoeder-handelaren en -molenaars en
Binnenland.
Verplichte kindertoeslag in de bedrijven.
De handelsbesprekingen met verschillen
de landen.
Besmettelijke ziekten van onderwijzend
personeel.
Het roode petitionnement.
Alg. vergadering der Z. L. M.
Buitenland.
De internationale toestand wat beter?
Entente tusschen Turkije en Frankrijk.
van hun arbeiders, alsmede ook van de ar
beiders in de speciale veestreken, de moge
lijkheid te willen overwegen, om een ge
deelte van den graansteun in te houden en
ter beschikking te stellen van de veehou
ders, opdat dezen door den moeilijken
overgangstijd van de beperking der vee
houderij worden heengehoüpen.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement Maastricht
ter standplaats de gemeente Klimmen,
C. H. M. Palmen, candidaat-notaris te
Oud-Valkenburg; tot notaris binnen het
arrondissement Breda, ter standplaats
de gemeente Tilburg, P. J. P. van Mol,
thans notaris te Geertruidenberg.
Hst Rijwielplaatje.
De Minister van Financiën heeft met
betrekking tot de wijze van bevestiging
van het rijwielbelastingmerk nader be
paald, dat deze ook mag geschieden op
den bovenkant van het voor de voorvork
van het rijwiel uitstekende gedeelte van
het spatscherm van het voorwiel, mits
binnen een afstand van 15 centimeter van
de balhoofdbuis. Het merk moet in dit
geval zoodanig zijn gevat in een houder,
dat 't in verticale richting wordt geplaatst
met de daarop voorkomende teekening
naar voren gekeerd. Deze teekening moet
geheel zichtbaar zijn, terwijl vóór het
merk geen voorwerpen op het spatscherm
mogen zijn aangebracht, welke het ge
zicht op het merk belemmeren.
Steun aan de vlasteelt.
De Minister van Economische Zaken
heeft bepaald, dat op grond van het regio-
ment Steun Vlas 1934, steun zal worden
verleend over een opbrengst van ten
hoogste 6000 H.A. met vlas beteelde op
pervlakte tot ten hoogste een bedrag van
f 1.350.000.
Voorts heeft de Minister bepaald, dat
in den vorm vau een teeltpremie, uit te
keeren aan vlastelers, geen booger bedrag
mag worden uitgekeerd dan f 50 per H.A.
voor de totale oppervlakte van met vlas
bebouwde perceelen.
In den vorm van een repelpremie, uit
te keeren aan vlastelers, zal geen hooger
bedrag mogen worden uitgekeerd dan
f 50 per H.A. voor de totale oppervlakte
van hier te lande afgerepelde perceelen.
In den vorm van een bewerkingspre
mie, uit te keeren aan bekende vlassers^
mag geen hooger bedrag worden uitge
keerd dan f 125 per H.A. van die door de
Stichting Nederlandsche Akkerbouwcen-
trale toegewezen perceelen, waarvan de
opbrengst in Nederland tot vlaslint wordt
bewerkt.
Dineerende polderbesturen.
In de vergadering van het Ambacht
„Drecbterland" werd door een der Hoofd
ingelanden, den heer De Wit aanmerking
op de kosten voor de maaltijden gemaakt,
die aangericht worden na de vergaderin
gen. In dezen barren tijd moeten zulke
luxe uitgaven worden vermeden.
De Dijkgraaf vindt het wat miserig om
bier op een glaasje water te zitten, zóó
bar zitten de waterschappen er nog niet
bij.
De heer De Wit: Als ik hier aan bet
diner zit, schaam ik me. als ik denk aan
de arme bouwers, die 'het geld moeten op
brengen.
De 'heeren Zijp van Venbuizen en Bak
ker van Grootebroek stemmen daarmede
in. De heer Zijp drukt het zóó uit: Er
wordt viermaal gedineerd van een bun
der land: eerst in de banne, dan bij den
polder, daarna bij het ambacht en daarna
nog eens in het hoogheemraadschap
Besloten werd geen diners meer te hou
den na de groote vergaderingen.
Het Joodsche werkkamp In de
Wieringermeer.
Het Eerste Kamerlid Van Gitters beeft
de volgende vragen gesteld aan den Mi
nister van Waterstaat:
1. Is bet juist gelijk uit de dagblad-
berichten omtrent de inwijding van het
Werkdorp Nieuwesluia (Wieringermeer)
valt af te leiden dat de regeerirg er
toe is overgegaan het werkdorp Nieuwe
sluia en 75 H. A. grond er omheen, voor
tien jaren gratis ter beschikking te stellen
voor opleiding van Joodsche vluchtelin
gen?
