Wintertuin
PUROL
MAANOAQ 28 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48s JAARGANG - No. 4U
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Gesprongen handen,ruwe huid
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Als de Regeering maar wil.
De roode Bestuurdersbond te Middel
burg heeft onlangs naar aanleiding van
enkele artikeljes in „De Zeeuw" een cir
culaire verspreid, waarin de bevolking op
gewekt wordt te teekenen op het roode
Sinterklaas-petitionnement.
Uit den inhoud krijgt men den indruk,
dat de heeren nogal moeite hadden de
Middelburgsche ingezetenen tot teekenen
te bewegen.
Men begint althans de verwantschap
ten deze met de 8. D. A. P. te loochenen.
Zelfs ontziet men zich niet om te schrij
ven: „om elke politieke inslag er aan te
ontnemen, organiseeren wij alleen 'dit pe
titionnement".
De heeren doen niet aan politiek; hoe
komt men er bij! Nu ja, de roode pers is
dag aan dag in de weer om „ons" petition
nement aan te bevelen met artikelen die
druipen van politiek, en het is ook wel
waar, dat het N. V. V. een bijwagen is van
de S. D. A. P., dat er een voortdurende en
zeer innige samenwerking is, maar
aan politiek doet men niet.
Dat blijkt voorts ook wel uit wat men
verder schrijft over de wijze waarop de
millioenen voor de vervulling van de roode
eischen gevonden kunnen worden.
Dat is een merkwaardig geval. De knap
ste financiers in ons land zitten letterlijk
te worstelen met de financiëele vraag
stukken. Mannen als de Geer, Colijn en
Oud, toch waarlijk geen kinderen op dit
gebied, zijn het er over eens, dat het niet
dan met groote moeite gelukken zal, een fi
nanciëele debacle te voorkomen.
Larie, zeggen de roode heeren.
Het geld ligt voor het oprapen, als de
regeering maar wil.
En om dan goed te laten uitkomen, dat
ze elke politieke inslag aan hun actie wil
len ontnomen, halen ze een van de roode
maar doode paardjes van de S.D.A.P. van
stal.
Het geld ligt voor het grijpen! Heeft de
heer Oudegeest in 1932 niet uitgerekend,
dat zonder de minste moeite f 254 millioen
te vinden is? Dat was nogeens een plan!
Heel de roode pers stond er vol van.
Maar toen een paar weken later de lei
der van de Soc. Dem. Kamerfractie in de
Tweede Kamer over de financiën
sprak, liet hij dat mooie plan stilletjes
rusten. Hij' gevoelde er niets voor zich
daarmee te blameeren.
Het geld ligt voor het oprapen! Ja, dat
meenden ook de roode wethouders in de
groote steden. Maar toen het er op aan
kwam, toen ze moesten toonen, wat ze op
dit gebied waard waren, omdat de zaken
begonnen vast te loopen, toen trokken ze
zich haastig terug.
De heeren zeggen in hun circulaire, dat
er wanhoop leeft in de harten van duizen
den die zonder werk zijn. Zoo is het ook.
Maar daarom is het ook zoo door en
door treurig, dat het roode Vakverbond
een politiek spel met die crisisslaohtoffers
durft spelen, door ze in den waan te bren
gen, dat het geld om hen te helpen voor
het grijpen ligt, als de Regeering maar
wil.
Reeds eenige jaren geleden heeft de te
genwoordige Minister van Binnenlan-d-
sche Zaken dit optreden gehekeld, toen hij
schreef: „Deze z.g. democraten zijn druk
bezig alle gezonde democratie te ondermij
nen. Uit vrees voor de massa,
durven zij haar de waarheid
niet te zeggep, verbloemen zij
voortduren.d den precairen
toestand en laten zij haar leven in de
meening, dat verbetering eenvoudig af
hangt van een beeitje goeden wil van de
Regeering."
Zoo was het in 1932.
En zoo is het ook nu nog.
Louter politiek, maar politiek van slecht
gehalte.
De Duitsche kerkstrijd.
Met het oog op de zware verliezen,
welke de rijkskerk geleden heeft, heeft
de Belijdeniskerk op een bijeenkomst te
Leipzig besloten, de rijkskerk een nieuwe
regeering voor te stellen.
De voorgestelde regeering is de vol
gende:
Rijksbisschop: de tegenwoordige lands-
bisschop van Hannover, Marahrens.
Kerkminister als vertegenwoordiger
der Lutheranen: Oberkirchenrat dr
Breidt.
Kerkminister als vertegenwoordiger
der oud-Pruisische Unie: Praeses dr
Koch.
Kerkminister als vertegenwoordiger
der Gereformeerden: dr Homburg uit
Barmen.
Het orgaan van de Duitsche Christe
nen „Das Evangelium im dritten Reich"
is voor de eerste maal sinds zijn bestaan
in beslag genomen.
Wegens heftige aanvallen en persoon
lijke verdachtmakingen werd Zaterdag
morgen het nummer van 25 November
van het Duitsche Christelijke orgaan in
beslag genoen. Dit feit is van buitenge
wone beteekenis. In betrokken kringen
wordt met nadruk erop gewezen, dat het
nog nooit is voorgekomen, dat de rijks-
regeering in den kerkstrijd ten gunste van
de Belijdeniskerk heeft ingegrepen. Tot-
dusver immers geschiedde steeds het te
gendeel.
Deze inbeslagneming kan dan ook be
schouwd worden als een symptoom, dat
de Duitsche rijksregeering de Duitsche
Christenen niet meer voor honderd pro
cent dekt.
Rechtens geschiedde de inbeslagneming
van „Das Evangelium im dritten Reich"
op grond van de verordening van den
rijksminister van binnenlandsche zaken,
Frick, die publicaties over den kerkstrijd
algemeen verbiedt.
Nog een financieel schandaal
in Frankrijk.
Be Fiansche kamercommissie voor so
ciale zaken heeft onthullingen aange
hoord inzake de gesties van een spaar
bank van voormalige frontstrijders, waar
bij een nieuw schandaal aan het licht
schijnt te zullen komen.
Deze maatschappij, die zich „France
Mutualiste" noemt, had 140 millioen
francs uitgeleend aan een onderneming.
Van dit bedrag echter werd het grootste
gedeelte gebruikt ten behoeve van een ree-
derij in Boulogne sur Mer en ter verber
ging van bedriegelijke practijken van een
maatschappij in onroerende goederen in
Biarritz.
Met het oog op deze onthullingen,
waarbij tal van persoonlijkheden zouden
zijn betrokken, is een commissie belast
met het instellen van een onderzoek.
Samuel Insuli vrijgesproken.
De Amerikaansche Samuel Insull, te
gen wien, zooals bekend op 4 October j.l.
een proces was begonnen wegens fraudu
leuze handelingen bij het beheer van zijn
ondernemingen is vrijgesproken. Ook zijn
broeder Martin Insull is vrijgesproken,
evenals de vijftien andere personen, die
gelijk met hen terechtstonden.
Wel Duitsche deelneming aan tentoon
stelling te Brussel?
Zooals gemeld, zijn de werkzaamheden
aan het Duitsche paviljoen op de wereld
tentoonstelling te Brussel stopgezet, daar
men te Berlijn uit bezuinigingsoogpunt
van deelneming aan de expositie had af
gezien. Volgens de laatste berichten is
het echter zeer waarschijnlijk, dat de
Duitsche regeering op dit besluit zal te
rugkomen. Het was n.l. geïnspireerd door
dr Schacht, doch Hitler en Göring zijn
van meening, aldus de „Telegr. dat
DUitschland niet van de tentoonstelling
mag wegblijven.
Geen bezuiniging op oorlog in België.
In parlementaire Belgische kringen
heeft het gerucht de ronde gedaan, dat
op de begrooting van landsverdediging
van 1935 nieuwe bezuinigingen zouden
worden toegepast. In totaal zou 260 mil
lioen frank worden uitgespaard. Dit ge
rucht wordt van militaire zijde tegenge
sproken. Van de 759 millioen frank door
het parlement goedgekeurd voor de uit
voering van het vestingplan, de verster
king van de weermacht en de verbetering
van haar wapenen, is reeds voor onge
veer 600 millioen franks uitgegeven of
aanbesteed. Een bedrag van 100 millioen
fiank kan worden overgeschreven op de
begrooting voor 1936, omdat met de be
wapening van sommige vestingwerken
toch nog eenige tijd moet worden ge
wacht. De rest zal in 1935 worden uitge
geven.
Gedwongen liefdadigheid.
Te Hamburg zijn een kolenhandelaar
en zijn echtgenoote gearresteerd, omdat
de vrouw op den Zondag van den laatsten
één-schotel-maaltijd tegen den politieken
functionaris, die het geld voor de Win-
terhilfe-collecte kwam ophalen, deze col
lecte een „bedelpartij" had genoemd en
tenslotte met tegenzin slechts één
Groschen had gegeven.
Toen dit voorval 'bekend werd, verza
melden zich groote menigten voor het
huis van het echtpaar.
De politie zag zich tenslotte „genood
zaakt", het echtpaar te arresteeren.
Oostenrijk en Hongarije.
De Hongaarsche minister-president
Goemboes en de minister van landbouw
Kalley, zijn geheel onverwacht naar
Weenen vertrokken.
Deze onverwachte reis naar Weenen
heeft in verband met den huidigen inter
nationalen toestand, eenig opzien ge
baard.
De officieels motiveering van de reis
met een uitnoodiging voor een jachtpartij
kan onder de tegenwoordige omstandig
heden moeilijk als afdoende worden be
schouwd.
De reis wordt algemeen in verband ge
bracht met den wensch der regeering di
recte besprekingen over den toestand te
voeren.
Het conflict tusschen Joego-Slavië en
Hongarije.
De Hongaarsche regeering Iheeft een
schrijven tot den secretaris-generaal van
den Volkenhond gericht, waarin zij ver
zoekt, de Joego-Slavische nota reeds op
de agenda van de buitengewone raadszit
ting te plaatsen, die op 3 December begin
nen zal, opdat Hongarije zoo spoedig mo
gelijk zich zal kunnen verdedigen tegen de
beschuldigingen, welke in de Joego-Slavi
sche nota tegen Hongarije gericht zijn.
In verantwoordelijke Italiaansche krin
gen volgt men met opmerkzaamheid de
ontwikkeling, welke door de indiening van
de klacht door Jeftitsj en de Kleine En
tente bij den Volkenbond gewekt zou kun
nen worden. In deze kringen erkent men
ten volle het recht van Hongarije om een
onmiddellijke behandeling in den Volken
bondsraad van deze aanklacht te eischen.
De verantwoordelijke Italiaansche krin
gen zijn van meening, dat een land zulke
ernstige aanklachten als tegen Hongarije
zijn ingebracht, niet op zich mag laten
rusten.
In Italiaansche 'kringen acht men den
t)hans geschapen toestand hachelijk.
Veertig mijnwerkers omgekomen.
Volgens officieuze berichten is in de
provincie Nagasaki, in de -mijn Matsji Sji-
ma, een vreeselijk ongeluk gebeurd, waar
bij 40 personen om het leven zijn geko
men. Bij het graven van een nieuwen mijn
gang maakten de mijnwerkers een gat,
waardoor het zeewater binnenstroomde,
met het gevolg, dat de ongelukkigen ver
dronken.
17 millioen crisis-slachtoffers In Amerika.
In een toespraak op een bijeenkomst
van burgemeesters verklaarde de leider
van de organisatie tot steunverleening aan
crisis-slachtoffers in Amerika, naar aan
leiding van critische opmerkingen over te
•hooge uitgaven van deze instelling, dat
zoolang er nood heerscht, er hulp ver
leend moet worden. Hij schatte het aan
tal personen in de Vereenigde Staten die
steun noodig hebben op 17 millioen. Dit
aantal is nog zeer hoog, niettegenstaande
de laatste jaren vier millioen personen
wdder werk gekregen hebben.
Winterhulp in Duitschland.
Het aantal personen, inclusief familie
leden, welke gedurende den winter 1933-
1934 in Duitschland door 't „Winterhilfs-
werk" geholpen werd, bedroeg 16.617.681
gemiddeld 25.3 pet. der gezamenlijke be
volking. Het aantal vrijwilligers, dat zich
aan dit sociale werk wijdde, bedroeg 1 mil
lioen 495.000 personen, versterkt met 4116
bezoldigde personen.
Van de bovenaangegeven 16.617.681 be-
hoeftigen waren 38.053 Joden en 57.184
vreemdelingen.
De goederen, welke in natura werden
verdeeld, hadden een gezamenlijke waarde
van RM 126.978.089, waarvan niet min
der dan R.M. 117.772.662 uit vrijwillige
bijdragen. In geldelijke bedragen werd bo
vendien RM. 184.272.307.57 verzameld,
waarvan door de Regeering slechts 15
millioen RM. werd bijgedragen.
Korte Berichten.
Volgens de Japansehe bladen is de
datum voor de opzegging van het vloot-
verdrag van Washington door Japan
vastgesteld op 10 December.
i Volgens de officieele gegevens over
de op 31 October jl. nog voorhanden
zijnde graanvoorraden in Duitschland is
de broodverzorging tot aan het einde van
het fiscale jaar verzekerd.
De bizondere raadszitting tot rege
ling van de kwesties, welke met de a.s.
volksstemming in het Saargebied verband
houden, is voorloopig tot 3 Dec. a.s. ver
daagd.
i Hedenochtend zouden de stakende
taxichauffeurs te Brussel den arbeid her
vatten.
Het volkscommissariaat voor bui-
tenlandsche zaken te Moscou heeft ver
klaard, dat omtrent het sluiten van een
militair verdrag tusschen Frankrijk en
Sovjet-Rusland niets bekend is.
De berichten over een militair pact
tusschen Frankrijk en Sovjet-Rusland
hebben in Japansehe kringen sterk de
aandacht getrokken.
H. M. de Koningin naar Huis ten Bosch.
Na een langdurig verblijf ten Paleize
Het Loo is H. M. de Koningin Zaterdag
met den gewonen trein aan het Staats
spoorstation in de residentie aangeko
men.
Zoowol op het perron als buiten het
station stond een groot aantal belang
stellenden de komst van H. M. af te
wachten. Precies op den aangegeven tijd
stoomde de trein binnen.
Op het perron waren ter verwelkoming
aanwezig, de burgemeester mr S. J. de
Monchy en de Gouverneur der Koninklij
ke Residentie luitenant-generaal jhr W.
Röell.
Toen H. M. het salonrijtuig verliet,
weerklonken luide hoera's en riep men
„Leve de Koningin". Nadat H. M. zich
korten tijd in den ontvangstsalon met de
autoriteiten had opgehouden, stapte H. M.
in de gereedstaande hofauto, wederom
1 luide toegejuicht door het talrijke pu-
bliek. De Koningin reed vervolgens met
haar gevolg naar het Huis Ten Bosch.
Vestiging en uitbreiding bakkerijen.
De Neutrale Bond van Personeel in de
f Voedingsbedrijven heeft tot den minister
van economische zaken een adres gericht,
waarin hij: verzoekt bevoegdheden te ver-
1 strekken aan lagere bestuursorganen, in
dit geval aan gemeentebesturen, die ge
machtigd behooren te worden, regelen te
kunnen, stellen voor vestiging en uitbrei
ding van bakkerijen en vergunning voor
verkoop van brood.
Wenschelijk acht adr. het, dat de be
langrijkste gemeenten van ons land een
gemeentelijke commissie van advies in
stellen, samengesteld uit vertegenwoordi
gers der daarvoor in aanmerking komende
f sociale bonden van belanghebbenden, het
gemeentebestuur en erkende organisaties
van consumenten. Een en ander omdat
de toestanden in betreffenden tak van het
voedselvoorzieningsbedrijf dringend sa
neering eischen.
De huren op lager niveau.
Dezer dagen zal in den Haag een ver
gadering plaats hebben, onder leiding van
prof. mr P. A. Diepenhorst, van groepen
uit het hypotheekbank-bedrijf, spaarbank
wezen, verzekeringsmaatschappijen, nota
rissen, voorts van vertegenwoordigers van
den Bond van Huiseigenaren en van den
Bond van Bouwondernemers. Het doel der
besprekingen zal zijn het vraagstuk der
verlaging van huren onder de oogen te
zien en te komen tot een lager peil van
huren, waarbij ook de rente en aflossing
van het bouwkapitaal een rol zullen spe
len. Bedoelde groepen vormen te samen de
z.g. contactcommissie.
Aan de orde zal komen een rapport van
de heeren Brouwer, Bruinsma en v. d.
Schaar, waarin aangegeven wordt hoe
huurverlaging zal kunnen worden bevor
derd. In de kringen van het gemeentebe
stuur bestaat voor deze conferentie groote
belangstelling.
Crisisuitvoerbureau ingesteld.
In verband met het toenemende belang,
dat de regeering krijgt bij1 het uitoefenen
van controle op den uitvoer ten gevolge
van"de toenemende belemmerende maat
regelen in het buitenland, is besloten tot
het instellen van een afzonderlijk crisis
uitvoerbureau, dat onder het ministerie
van Economische Zaken ressorteert. Dit
bureau zal zijh taak dezer dagen aan
vaarden.
Het zal in de eerste plaats overnemen
die bemoeiingen met de regeling van den
uitvoer, welke het crisis- in en uitvoer
bureau thans vervult krachtens de Crisis-
uitvoerwet.
Dit bureau zal ook belast worden met de
uitvoering van die maatregelen, welke
noodzakelijk kunnen zijn voor een doel
treffende regeling van den uitvoer van
Nederland naar landen, waarmee clea-
ringregelingen bestaan.
Met de leiding van het crisisuitvoerbu
reau wordt belast de heer drs. Ch. Truy-
en. Het bureau zal worden gevestigd
Mauritskade 55, Den Haag.
Nader zal worden aangekondigd, wan
neer het Crisis-uitvoerbureau de werk
zaamheden, die het crisis- in- en uitvoer
bureau ingevolge de Crisis-uitvoerwet
verricht, zal overnemen. Het crisis-in-
en uitvoerbureau zal voortaan heeten cri-
sisinvoerbureau en zal zich uitsluitend
belasten met de uitvoering van de contin-
genteeringen, die op het «ogenblik prac-
tisch ook reeds de hoofdzaak van dit bu
reau vormen.
Loonsverlaging spoorwegpersoneel.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen heeft den Personeelraad medege
deeld, dat de minister van Waterstaat
zich niet heeft kunnen vereenigen met het
voorstel, om de loonen van het personeel
met 3 pet. te verlagen, maar dat hij blijft
bij zijln edsch, om 5 pet. iflp den totalen
loonpo'st te korten met ingang van 1 Jan
a.s. Dit behoeft niet te beteekenen, dat
alle salarissen gelijkelijk met 5 pet. zullen
worden verlaagd, daar aan de directie de
nadere uitwerking van het voorstel is
overgelaten. Toch zal het er vermoedelijk
wel op neerkomen, dat allen dit percen
tage zullen moeten missen.
Binnenland.
Crisisuitvoerbureau ingesteld.
Loonsverlaging spoorwegpersoneel.
Distributie van vleesch in blik.
Vergadering van den Vrijz.-Dfem. Bond.
Naar huurverlaging?
Groote brand te Koog a. d. Zaan.
Buitenland.
De kerkstrijd in Duitschland.
Het conflict tusschen Hongarije en
Joego-Slavië.
Dë verhouding tusschen Oostenrijk en
Hongarije.
Distributie van vleesch in blik.
ïn een circulaire aan de gemeentebe
sturen deelt de minister van Binnenland
sche Zaken mede, dat, behalve aan de
daarvoor tot dusverre reeds in aanmer
king komenden, de distributie van rund-
vleesch in blik met ingang van hen
den, ook zal kunnen geschieden
aan personen, die als landarbeider werk
zaam zijn.
Voor gezinnen van meer dan zes per
sonen wordt het aantal kg.-bussen, dat
kan worden betrokken, met ingang van
dien datum, verhoogd van 2 op 3 kg.-bus
sen per week.
OOOS30eri60ct. BIJ APOTH-enDROGISTEN
MINISTER MARCHANT OVER HET
KABINET.
Crisis-homogeniteit.
In de te Rotterdam gehouden alge-
meene vergadering van den Vrijz.-Dem.
Bond, heeft Minister Marchant een poli
tieke rede gehouden.
De positie van de regering, in welk
land ook, aldus spr., is in onze dagen in
angstwekkende gevaren.
Een deel van de hoofdpunten van de
critiek op het kabinet is, dat het homo
geniteit mist. Die zoogenaamde homoge
niteit, die alleen mogelijk is in een ka
binet van dezen tijd, is crisis-hcmogem-
teit. Als men de leiding aanvaardt om het
volk door de crisis-ellende heen te helpen,
moet men dit doen in een combinatie die,
politiek gesproken, niet homogeen is. En
dan moet men door overleg komen tot een
beleid dat alle tien bereid zijn te volgen.
Onderwerpen die niet kunnen worden
behandeld zonder dat men stuit op po
litieke heterogeniteit, moot men zooveel
mogelijk laten rusten.
Het thans regeerende kabinet kwam tot
een gelijkgericht crisis-beleid; het is
eensgezind m de vraag, wat mogelijk is
en wat niet. Het geeft zich rekenschap
van het feit, dat het probleem van de in
korting van het rijks-budget is het pro
bleem van de beperking van ambtelijke
organen over de geheele lijn. Het contact
met de volksvertegenwoordiging is hier
van het grootste belang.
Uiitvoeiig besprak |Mr, Marchant de
zware taak van de partijleiders.
Hoe zorgwekkender de toestand wordt,
vervolgde spr., des te meer kracht en
moed wordt er geëischt om aan hen, die
dagelijks nieuwen grond vinden tot klagen
duidelijk te maken dat het niet anders
kan. Dat het alleen nog erger had kun
nen zijn. Als de leiders deze taak moeten
opgeven is geen parlementaire democratie
meer mogelijk.
Men zegt, dat de concentratie van scha
len bij beide takken van onderwijs tege
lijk had moeten plaats hebben. Ik zou het
ook liever hebben gedaan. Maar het was
dat is thans wel gebleken niet mo
gelijk. Had het dan gelaten, zegt men. Ook
dat was onmogelijk. Van de 350 millioen
waarop kan worden bezuinigd, kwam 150
millioen voor Onderwijs. Hier móést het
normaal accrès worden beëindigd en er
moest een stuk af; dadelijk. Was er dan
buiten gebleven! Dat is het nu juist:
meent men, als ik daar niet zat aan On
derwijs, de klappen op te vangen, dat dan
het openhaar onderwijs er beter aan toe
zou zijin geweest?
Dan hadden wij zoo is het slotver-
weer, ten minste geen verantwoordelijk
heid te dragen. Mijn antwoord is: voor
doen en voor nalaten is de verantwoorde
lijkheid gelijk. En zij! drukt zwaarder,
wanneer men het ergste had kunnen ver
mijden door het minder erge te doen.
Uitvoerig besprak mr Marchant de soi-
lidariteit, de eendrachtige toewijding aan
het landsbelang, die thans binnen het ka
binet heerscht.
Het is mijln vaste overtuiging, tldus