WOENSDAG 21 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 4d
Buitenland
Binnenland.
Staten-Generaal.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Se Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 80 cent per regel, ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Gemeentelijke autonomie.
De begrootingsdebatten die thans ge
houden worden, laten weer duidelijk zien,
de groote beteekenis van bet parlemen
taire stelsel.
Daardoor wordt het mogelijk, niet al
leen dat critiek wordt uitgeoefend op wat
de Regeering doet, maar ook, dat
de bevolking inzicht krijgt in wat de Re
geering beoogt.
Hadden we bier het Duitsche systeem
zooals de N. S. B. dat wenscht dan zou
de critiek natuurlijk niet ontbreken, maar
dan zou bet onmogelijk zijn de critiek te
uiten. Met als gevolg, dat de Regeering
niet de behoefte zou hebben zich nader
over de door haar genomen of te nemen
maatregelen uit te spreken.
Er was bij1 velen eenige ongerustheid
over het optreden van Minister de Wil
de ter zake van de gemeentelijke autono
mie. De vrees kwam openbaar dat hij in-
plaats van die autonomie te beschermen,
zooals men van dezen bewindsman mocht
verwachten, haar zou aantasten.
Daaromtrent nu heeft het de vorige
week gevoerde begrootingsdebat volkomen
helderheid gegeven.
Uit wat wiji Maandag uit de rede van
Minister de Wilde meedeelden is geble
ken, dat zijn optreden ten doel heeft niet
de aantasting, maar de bescherming van
de gemeentelijke autonomie.
Ook door hen die dit toestemmen en
die met den Minister van meening zijn
dat voor de handhaving van de autono
mie eerste voorwaarde is gezonde finan
ciën, wordt nu echter meermalen tegen
het ingrijpen van hoogerhand aan
gevoerd, dat in de meeste gevallen het
gemeentebestuur aan den deplorabelen
toestand van zijn budget niets kan doen
en dat dit soms zelfs een rechtstreeksch
gevolg is van door de Regeering genomen
maatregelen.
Hierdoor mist, zoo men weet, de Re
geering het recht om in te grijpen.
Deze opvatting is echter niet juist.
Het is toch niet zóó, dat de Regeering
'Over onuitputtelijke bronnen beschikt. Zij
is gebonden door de middelen van het ge
meentefonds en de beschikbare Rijksgel-
den voor steunverleening.
De taak van de Regeering is, zooals de
Minister het uitdrukte, de justitia dis-
tributiva, de verdeelende gerechtigheid te
dienen. Maar zij kan alleen verdeelen, als
de noodige sommen beschikbaar zijn.
Nu is uit den aard der zaak een andere
verdeeling mogelijk, maar het eenige ge
volg daarvan zal zijn, dat dan misschien
andere gemeenten getroffen worden. Het
beschikbare bedrag vermeerdert daardoor
niet.
En het spreekt vanzelf, dat gemeenten
die in meerdere of mindere mate door het
Rijk gefinancierd worden, zich een zeker
toezicht moeten laten welgevallen.
Maar de Minister wil daarbij niet ver
der gaan dan noodig is.
Zijn ideaal is de autonomie te be
schermen en het mogelijk te maken dat
als eenmaal de werkloosheid gaat vermin
deren en daarmee de druk van de ge
meenten wordt afgenomen, de autonomie
als een Phoenix uit haar asch zal ver
rijzen.
Het nieuwe Belgische kabinet.
Het is dus een katholiek-liberale regee
ring geworden, waarmede de heer Theu-
nis voor den dag is gekomen. Ze omvat
7 katholieken en 6 liberalen, hetgeen
een zeer groote wanverhouding beteekent
ten opzichte van de numerieke sterkte in
de kamer van beide partijen, waar de
katholieken over 86 en de liberalen over
slechts 28 zetels beschikken. Tot nog toe
was de regeeringsverhouding 75 ge
weest.
De eischen der liberalen worden steeds
brutaler en de katholieken laten nog altijd
na daar met kracht tegenop te komen.
De invloed van de banken en de groot
nijverheid op bet ïabinet-Theunis is zeer
groot, door de aanwezigheid daarin van
om. Theunis, Francqui en Gütterstein die
leidende positie® in de bankwereld waar
nomen, hebben waargenomen, of er nog
met andere banden aan verbonden zijn.
Van de nieuwe Tegeering verwacht
men in de eerste plaats dat zij den franc
op zijn huidige basis zal handhaven en
tegen devaluatie-manoeuvres zal optre
den.
De regeering wordt in het algemeen
door het land zonder vooringenomenheid
doch ook zonder veel hoop ontvangen.
Opening van het Britsche parlement.
Gistermiddag heeft koning George, ver
gezeld door konihgin Mary en in aan
wezigheid van den prins van Wales en
andere leden der koninklijke familie met
het gebruikelijke ceremonieel en het voor
lezen van de troonrede, de nieuwe zitting
van het Engelsche parlement geopend.
Hoewel minder dicht dan Maandag
hing er ook gisteren nog een grijze mist
over Londen en de weersgesteldheid was
zoodanig, dat besloten werd de gebrui
kelijke rijtoer van Buckingham Palace
naar het Parlementsgebouw niet in een
statiekoets, doch in een auto te maken.
Koning George zeide o.m.: „de hand
having van den wereldvrede blijft mijn
regeering de grootste zorg bereiden. De
regeering vertrouwt, dat het algemeene
werk der ontwapeningsconferentie actief
zal worden hervat in een gunstiger at
mosfeer, om definitieve resultaten te be
reiken.
Sprekende over de binnenlandsche aan
gelegenheden zeide hij >o.m.:
De positie van den scheepsbouw heeft
de ernstige aandacht van mijn ministers.
De ernstige toestand, waarin de wilde
vaart verkeert, eischt spoedig ingrijpen
en gij zult uitgenoodigd worden, om
maatregelen te nemen ter voorziening in
een steunverleening aan dit deel van de
scheepvaart.
Voorts kondigde de koning maatregelen
aan voor verbetering en versnelling der
luchtverbindingen in het rijk en tot ver
betering van de positie der landbouw
nijverheid;
Hongarije en Joegoslavië.
Gemeld wordt, dat de Fransche bladen
op het oogenblik groote aandacht schen
ken aan de Volkenbondsvergadering. De
bladen schijnen zeer bezorgd te zijn over
den mogelijken terugslag van de plan
nen van Belgrado, dat, gelijk bekend de
vraag wil stellen wie verantwoordelijk
geacht moet worden voor de misdaad te
Maiseille. Gelijk eveneens bekend zou
deze eisch van Belgrado geplaatst worden
op de agenda van Januari, maar, zoo
doet men opmerken, de kans is groot dat
Joegoslavië met alle kracht aandringt op
een vroegere behandeling.
„Le Journal" schrijft: Indien ooit een
vraagstuk een voorzichtige behandeling
heeft geëischt om geleid te worden tot
doeltreffende resultaten dan is het wel
dit.
Textielfirma gestraft.
Aan een te Wuppertal gevestigde tex
tielfabriek is het voor den tijd van een
jaar verboden, te adverteeren, omdat de
fabriek per circulaire aan haar afnemers
den raad had gegeven zoo spoedig moge
lijk te bestellen, met de motiveering, dat
wol schaarsch was en niet vervangen kon
worden. De Kamer van Koophandel is
tot de conclusie gekomen, dat de tekst
van de circulaire „misleidend" was en
dat het „anti-nationaal" was om de moei
lijkheden van het land op het gebied der
grondstoffenvoorziening op egoïstische
wijze uit te buiten.
Schieten zonder knal.
De Oostenrijksche reserve kapitein Hoch-
stetter heeft een uitvinding gedaan, wel
ke van groot militair belang is.
Sedert acht jaar houdt hij zich bezig
met het probleem een schot geruischloos
en onzichtbaar te kunnen lossen. Eenigen
tijd geleden was het hem reeds gelukt
de knallen van kanonnen en machine
geweren eenigszins te dempen, thans is
hij zoover, dat het ongehoorbaar maken
hem volkomen is gelukt.
Voor vertegenwoordigers van de Ween-
sche pers heeft Hochstetter een geslaagde
demonstratie gegeven. Het geheim van de
uitvinding ligt in een lichaam, dat in
staat is de gassen, die bij het afschieten
den rook en den knal veroorzaken, te
absorbeeren. Dit lichaam wordt automa
tisch na elk schot vernieuwd. Nog slechts
het geklik van de haan is hoorbaar, maar
zóó flauw, dat men niet kan vaststellen
vanwaar het schot komt. Het apparaat
is naar verhouding weinig kostbaar en
niet zwaar. De uitvinder wil zijn uitvin
ding zoover vervolmaken, dat deze toe
gepast kan worden op een bijzonder ge
construeerd repeteergeweer.
Complot in de Vereen. Staten?
Smedley Butler, die in den wereldoor
log een belangrijken post in het Ameri-
kaansche expeditieleger bekleedde, deed
in de congrescommissie, welke een onder
zoek instelt naar bewegingen met „niet-
Amerikaansche doeleinden", opzienbaren
de verklaringen omtrent bepaalde revolu
tieplannen, welke met behulp van oor
logsveteranen zouden worden doorge
voerd.
Butler verklaarde, dat men hem had
voorgesteld, aan het hoofd van vijf hon
derd duizend oorlogsveteranen naar Was
hington op te marcheeren, om de fede
rale regeering ten val te brengen.
Ter organisatie van het complot, dat
Butler tot dictator moest maken, waren
reusachtige geldsommen tot een totaal
bedrag van ongeveer drie millioen dollar
besteed.
Er zijn verschillende teekenen, die er
op wijzen, dat invloedrijke persoonlijk
heden inderdaad een samenzwering met
„niet-Amerikaansche doeleinden" optouw
hebben gezet.
Korte Berichten.
i Dfe keizer van Japan, minister®
en 20.000 anderen waren te Jokosoeki ge
tuige van bet van stapel loopen van den
8500 ton metenden kruiser „Soezoeja".
Direct is een moederschip voor vliegtui
gen op stapel gezet.
PRINSES JULIANA NAAR
ENGELAND.
Om zeven uur gisteravond stoomde de
„Batavier II", den tamelijk dikken mist
ten spijt, met H. K. H. Prinses Juliana
aan boord den Waterweg op. Voor den
tweeden keer in dit jaar ondernam onze
Kroonprinses den tocht over bet Kanaal
om de gast te zijn van Albion's koninklijke
familie.
In den killen mistigen avond stonden
eenige tientallen op de natte kade, waar
de „Batavier II" lag te wachten op de
aankomst van de vorstelijke passagiere
en voor de poorten van het terrein waren
eenige honderden nog samengedromd om
een glimp van haar op te vangen.
Het wachten duurde lang, langer dan
men verwacht had, daan volgens het
programma de Koninklijke auto om
kwart over zes de grens van de gemeente
zou passeeien. Maar de mist en de glad
heid van den weg veroorzaakten een ver
traging en het was al tien voor zeven,
toen de auto met den wapperenden
standaard, voorafgegaan door een politie
motor, het donkere scheepvaartterrein op
zwenkte om voor de gangway de Prinses
en haar gevolg onder hartelijke toejui
chingen der aanwezigen af te zetten.
De Prinses, in een grijze bontjas ge
kleed met een elegant zwart baret je op,
dankte nijgend voor het hartelijk welkom
en begaf zich daarop direct met haar ge
zelschap aan boord, waar kapitein Swart
zijn opwachting maakte.
Voor korten tijd verdween het gezel
schap in de Koninklijke hut, maar spoe
dig reeds had het afscheid plaats. De
„Batavier II" gooide de trossen los. Een
spontaan Wilhelmus klonk op uit de
groep wachtenden toen de Prinses aan
dek verscheen om, staande aan de ver
schansing, de drukke bedrijvigheid op
den wal gade te slaan.
Om zeven uur precies stootte de „Bata
vier H" een zwaren toon uit als teeken
van vertrek. Hoeden en zakdoeken zwaai
den omhoog en langzaam en statig zwenk
te de stoomer de rivier op den mist in,
nagewuifd en nagejuicht tot het laatste
lichtstipje in de grijze duisternis verdwe
nen was.
Tegelijk met de „Batavier II" verliet
Hr. Ms. torpedojager Z 5 den Nieuwen
Waterweg, om het stoomschip bij den
overtocht te begeleiden.
Clearingbesprekingen met Dultschland.
Naar van welingelichte zijde gemeld
wordt, zullen de in uitzicht gestelde be
sprekingen tusscheri vertegenwoordigers
van de Nederlandsche en de Duitsche
regeering met betrekking tot het sluiten
van een nieuw clearingverdrag Donder
dag a.s. in Den Haag aanvangen.
Conversieoperatie „Dinteloord".
Naar wij vernemen, hebben houders
van 5 obligatiën dermate van het hun
verleende voorkeursrecht gebruik ge
maakt, dat van de f500.000, waarvan de
plaatsing was verzekerd, slechts een deel
en op de vrije inschrijvingen niets kan
worden toegewezen.
TWEEDE KAMER.
Begrooting Buitenlandsche Zaken.
De Belgische kwestie.
De Kamer heeft gisteren eerst de be
grooting van Buitenlandsche Zaken afge
handeld.
In zijn beantwoording van de sprekers
heeft Minister de Graeff o.a.
stilgestaan biji de Belgische kwes
tie.
Spr. wees af het verwijt, onvoldoende
doordrongen te zijn van den ernst van de
Belgische kwestie. Ik ga, aldus spr., om
zoo te zeggen, met de Belgische kwestie
naar bed en sta er mee op. Wanneer mij1,
aldus de minister, categorisch de vraag
wordt gesteld, of er thans onderhandeld
wordt, dan moet mijn antwoord ontken
nend luiden. Maar wanneer men mij even
categorisch vraagt, of de geheele zaak dan
thans in rust verkeert, dan moet ik even
eens ontkennend antwoorden. Ik kan er
voor het oogenblik niet meer van zeggen.
Ik kan alleen mededeelen, dat er den laat-
sten tijd verschillende verblijdende teeke
nen zijn geweest, welke er op wijzen, dat
ook van Belgische zijde geneigdheid be
staat om zoo eenigszins mogelijk tot toe
nadering tot ons te komen, en dat ik mij
nerzijds niet nagelaten heb ook te bestem
der plaatse te doen weten, dat dezerzijds
niet anders wordt gewenscht. Er is dus
in beginsel bereidheid van beide zijden
om de zaak weder op te nemen. In hoe
verre dit accoord ook tot praktische re
sultaten zal leiden, zal de tijd leeren.
Naar aanleiding van een opmerking
van den heer Vliegen, dat als België een
voordeel bij Terneuzen vraagt, Nederland
weliswaar een compensatie mag vragen,
maar dat die compensatie dan eveneens
in de buurt van Terneuzen moet worden
gevonden, antwoordde de Minister het
hiermede niet eens te zijn. De historische
lijn is een andere. Toen n.l. in 1879 Ne
derland bij tractaat België de gelegenheid
gaf om den toegang van Gent tot de zee
aanmerkelijk te verbeteren, bestond de
Belgische tegenprestatie voornamelijk uit
de gelegenheid, die Nederland werd gebo
den om in het bezit te geraken van de aan
een Belgische maatschappij behoorende
spoorweg op de grens bij Eisschen tot het
Hollandsch Diep, met een zijtak Roosen
daalBreda, een tegenprestatie dus, in
den vorm van een bij Terneuzen gelegen
object, maar in dien van een object, dat
op een geheel ander terrein was gelegen.
De begrooting werd z.h.st. aangeno
men.
Herziening wetielijken tijd.
Daarna kwam het tijd-wetje aan de
orde.
De heer v. d. Wqerden (soc.-dem.)
somde de voordeelen van het ontwerp op
en zeide, dat een bron van gekanker en
van demagogie wordt afgesloten.
De heer Kersten (St. Ger.) zag geen
reden den ouden, vaderlandschen tijd
prijs te geven en handhaafde zijn bezwa
ren.
De minister van Binnenlandsche Za
ken, de heer de Wilde, zeide dat zijn
streven is geweest, een einde te maken
aan een jarenlangen strijd. De oude va-
derlandsche tijd, dien de heer Kersten
zoo mooi vindt, wijkt ook nogal af van
den zomertijd. De nieuwe tijd zal zoo
spoedig mogelijk in werking treden, mede
in verband met de zomerdienstregeling
der spoorwegen.
Het wetsontwerp werd z.h.st. goedge
keurd, met aanteekening, dat de heeren
Kersten en Zandt geacht wenschten te
worden te hebben tegengestemd.
Posterijen en Telegrafie.
In de avondvergadering werd een aan
vang gemaakt met de behandeling van
de P. T. T.-begrooting.
Dhr Bakker (G.H.) bepleitte o.a. een
betere postbediening van kleine plaatsen
en inkrimping van den Zondagsdienst.
De heer A m e 1 i n k (A.R.) drong aan
op verlaging van het briefport van 6 tot
5 cent.
De pier te Vlissingen.
Naar aanleiding van een bericht in ons
nummer van gisteren deelt men ons uit
den kring der betreffende vennootschap
mede, dat bet werk aan de pier te Vlis
singen met spoed zal worden voortgezet,
zoodra de Statuten door bet Departement
Van Justitie zijn goedgekeurd en de N.V.
dus een wettelijk lichaam zal zijn gewor
den. Ook moeten de in te heien palen
twee maanden drogen. Er is geen sprake
van, dat bet werk wordt stopgezet.
Graandorscben met den
vlegel. De commissie tot werkverschaf
fing in bet oostelijk deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen heeft den minister van sociale
zaken verzocht een proef te doen nemen
met bet dorschen van graan door band
kracht, inplaats van met machines, en
zulks ter vermindering van de groote
werkloosheid onder de landarbeiders. De
commissie schat de meerdere kosten, ont
staan door bet dorschen met handkracht
op 80 pet. per 100 k.g. graan en daar een
flinke arbeider ongeveer 700 k.g. tarwe
zal kunnen dorschen, zal een bijpassing
op het loon der arbeiders noodig zijn van
f 5.60 per week. Wanneer slechts 20 pet.
van den geheelen tarwevoorraad in Oos-
telijk-Zeeuwsch-Vlaanderen door hand-
kracht wordt uitgevoerd, zal dat reeds
arbeid beteekenen voor meer dan 700 ar
beiders gedurende 10 weken.
De minister beeft inzake bovenstaand
verzoek 't oordeel gevraagd van de land
bouworganisaties en van de landarbei
dersbonden.
Een rare juffrouw. Een
dame in verpleegsterscostuum buurde
Zaterdag te Goes een taxi van de Citax-
onderneming. Ze zeide, dat ze naar
Maastricht moest om een patiënt te ver
plegen. Maandagavond kwam de chauf
feur met het leege voertuig terug. Hij1
vertelde, dat de dame hem gezegd had,
dat ze eerst nog naar Amsterdam moest,
om een serum te halen. Te Rotterdam
bad ze zich echter nit de voeten weten te
maken, zonder te betalen.
Van een en ander is aangifte biji de po
litie gedaan, die een onderzoek instelt.
Binnenland.
De begrooting van buitenlandsche zaken
en bet tijd-wetje door de Tweede Ka
mer aangenomen.
De terugkomst van de Uiver op Schiphol.
Prinses Juliana naar Engeland.
Buitenland.
Het nieuwe Belgische Kabinet.
Hongarijë en Joego-Slavië.
Opening van bet Engelsche parlement.
Dezelfde dame schijnt in Kwadendam-
me uit pure naastenliefde een zekeren
B. te hebben willen verplegen. Ze ge
noot daarvoor aldaar eenigen tijd buis
vesting. De beer B. kan nog een flinke
rekening voor autokosten en cognac beta
len.
Een autoverhuurder te Kwadendainme
weet ook van haar reislust mee te pra
ten.
Men zij gewaarschuwd voor deze damel
Een V.B.-e r neemt de
raadszetel van een S. D. A.
P.-er in. Nu de heeren A. W. Dui-
ninck, J. J. Leenhouts, Jac. Verplanke,
J. B. Cauwels en J. M. Verploeg achter
eenvolgens allen voor een benoeming tot
lid van den gemeenteraad van Oost
burg ter vervulling der vacature-Van
Ginkel (S.D.A.P.) hebben bedankt, ko
men op de lijst dezer partij geen namen
meer voor.
Tot lid van den raad is thans door den
burgemeester benoemd verklaard de beer
I. Brakman (V.D.) op grond, dat de lijst
dezer partij het grootste gemiddelde heeft.
Middelburg. Georganiseerd over
leg Politiepersoneel. Ter uitvoe
ring van het bepaalde bij art. 125 der
Ambtenarenwet behoort alsnog voor het
politie-personeel een regeling te worden
getroffen omtrent de wijze, waarop aan
de vereenigingen van politie-ambtenaren
gelegenheid wordt gegeven ten aanzien
van de, die ambtenaren rakende, al
gemeene voorschriften haar gevoelen ken
baar te maken.
Daarom leggen B. en W. een ontwerp
verordening ter zake aan den raad voor,
waarbij de geformuleerde bepalingen zoo
veel mogelijk aansluiten bij die van de
verordening, welke reeds het georgani
seerd overleg voor ander gemeente-perso
neel regelt.
Over het ontwerp hebben B. en W. het
gevoelen der 3 politie-organisaties, waar
in het politiepersoneel der gemeente is
georganiseerd, gevraagd.
De ontvangen antwoorden gaven B. en
W. geen aanleiding tot wijziging van het
ontwerp.
De Alg. Bond van Politie-personeel wil
de het eerste artikel zoo lezen, dat niet
alleen aan B. en W., doch ook aan den
burgemeester voorlichting zal worden ge
geven. Dit is volgens B. en W. niet moge
lijk.
Dezelfde Bond en ook de Bond van
Christelijke Politie-ambtenaren in Neder
land zouden ter eventueele vervanging
van den burgemeester een wethouder als
voorzitter willen zien optreden. De Alg.
Ned. Politiebond zou willen zien bepaald
dat, wanneer zaken aan de orde komen,
wier regeling aan den Raad is opgedra
gen, aan de vergadering wordt deelgeno
men door een delegatie van Raadsleden.
De Bond van Chr. Politie-ambtenaren zou
aan Raadsleden het recht willen geven
de vergaderingen van de Commissie bij
te wonen en aan de besprekingen deel
te nemen.
De Bond van Chr. Politie-ambtenaren
en de A.N.P.B. zouden den hoofdbestuur
ders het recht willen toekennen aanwezig
te zijn en mede te beraadslagen en niet
willen volstaan met de mogelijkheid, dat
de voorzitter de vertegenwoordigers van
de afdeelingen toestaat zich door een
hoofdbestuurder of een ander lid van hun
organisatie te doen bijstaan.
In het reeds geregelde overleg met an
dere gemeente-ambtenaren is de aan
wezigheid van hoofdbestuurders afhan
kelijk van desbetreffende toestemming
door den voorzitter. De bepaling heeft
nog nimmer tot moeilijkheden geleid.
De Algemeene Bond van Politie-perso
neel zou voor zaken, die het gansche ge
meente-personeel raken, een gezamenlijke
bespreking der beide Commissies van
overleg willen. B. en W. meenen, dat
zoodanige gezamenlijke bespreking een
vlotte behandeling van zaken in den weg
zou staan.
-—De nood in het kap
per sbedrijf. De afdeelingen Middel
burg en Vlissingen van den Nederland-
schen Kappersbond had gisteravond een
openbare vergadering belegd in de Een
dracht, waarin de beer J. G. Goulag,
hoofdbestuurslid uit Rotterdam, sprak
over: De nood in het Kappersbedrijf. De
oorzaak en de middelen tot verbetering.