Dobbelmann
lekker... man!
HEESCHE KEEL
wicks
MAANDAG 19 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 43
Aantasting of bescherming
van de
gemeentelijke autonomie.
Buitenland
Binnenland.
Ymedicinale
Hoestbombons
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)eZeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Biji de behandeling van de begrooting
van Binnenlandsche Zaken in de Tweede
Kamer is de Regeering beschuldigd dat
zij bezig is de autonomie van de gemeen
lek aan te ta3ten.
Minister De "Wilde heeft deze beschul
diging met de meeste kracht terug gewe
zen. Zonder voorbehoud, zoo betoogde hij1,
djirft de Regeering de woorden „aan
tasting" der autonomie te vervangen door
„bescherming" der autonomie.
Uit het betoog van den Minister laten
wij hier enkele gedeelten volgen.
Minister de Wilde begon met er de aan
dacht op te vestigen dat de financieele
toestand hoogst ernstig is, en dat heel
het schip der autonomie al lang gezonken
zou zijn, als niet deels door vele gemeen
tebesturen uit zichzelf, deels door de Re
geering met krachtige hand ware inge
grepen.
Tot staving van deze opmerking wer
den de volgende cijfers gegeven:
„De toestand is, zooals ik zeide, hoogst
ernstig.
Terwijl de officieele gemeenterekenin
gen gewone dienst te zamen over
1933 een batig saldo van 9,7 millioen aan
geven, volgens de statistiek van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, blijkt uit
de gezuiverde rekeningen, dat er tusschen
de gewone ontvangsten en uitgaven een
nadeelig verschil is van 43,7 millioen.
Het inzicht in den feitelijken toestand
der gemeentelijke financiën over de be
trokken jaren, dat aldus is verkregen,
geeft nog aanleiding tot de volgende be
schouwing.
Tusschen de gewone uitgaven en de ge
wone inkomsten van de gemeenten blijkt
een ernstige wanverhouding aanwezig te
zijh. In 1931 was er voor alle gemeenten
te zamen een tekort van 20.2 millioen en
in 1932 van 54,4 millioen.
De toestand liet zich dan ook hoogst
ernstig aanzien. Wel beschikken de ge
meenten nog over batige saldi en andere
reserves, welke in de goede jaren waren
gevormd, doch deze slonken bij dergelijke
tekorten als sneeuw voor de zon, terwijl
daarnaast groote bedragen ongedekt ble
ven.
Deze ernstige toestand heeft bij voort
during de bijzondere aandacht van de Re
geering gehad. Naast een meer o>p de
behoeften afgestemde regeling van de
Rijksbijldrage in de werkloosheidslasten
kon alleen van een aanmerkelijke verso
bering van de gemeentelijke huishoudin
gen redding worden verwacht.
De Rijksbijdrageregeling, tot stand ge
bracht op 23 October 1933, kende aan de
behoeften van de gemeenten grooten in
vloed toe. Niet in het minst als gevolg
daarvan daalde het aantal gemeenten, in
wier budget het reëele evenwicht was ver
broken, van 770 in 1932 tot 597 in 1933.
De aanzienlijke verzwaring van de las
ten van de werkloosheidsvoorziening in
1933 werd door deze nieuwe regeling vol
ledig opgevangen. Daarnaast doet de op
voering van de ontvangsten en de verla
ging van de uitgaven, tot welke maatrege
len de gemeenten genoopt werden, in 1933
voor het eerst haar werking gelden.
Het nadeelig verschil tusschen gewone
inkomsten en gewone uitgaven verminder
de van 54,4 millioen in 1932 tot 43,7 mil
lioen in 1933.
Het tekort van 43,7 millioen is op zich
zelf beschouwd in 1933 het jaar, waar
in het Rijk nog in staat was met een zeer
hoog bedrag de gemeenten te steunen
nog zeer bedenkelijk.
Hoezeer de weerstand der gemeenten
in den vorm van batige saldi en reserves
als gevolg van deze tekorten afneemt, kan
blijken uit het volgende beeld: aan den
dienst 1931 vloeide toe wegens batige
saldi van den voorlaatsten dienst 23,2
millioen; aan 1932 18,4 millioen, aan
1933 14,9 millioen én aan 1934 7,4 mil
lioen.
De totale reserves (algemeene bijzon
dere en bedrijfsreserves), aanwendbaar
voor den gewonen dienst als de nood het
noodig maakt, beliepen voor alle gemeen
ten tezamen op 31 December 1931 70,3
millioen; op 31 Dec. 1932 55,6 millioen en
op 31 Dec. 1933 43,3 millioen. Terwijl in
1931 nog in reserves (alle weder te zamen
genomen) plus minus 1 millioen meer ge
stort werd dan er uit geput, werd in 1932
en 1933 daaruit resp. 14,6 millioen en
12.3 millioen meer geput dan daarin ge
stort.
Aan gewone uitgaven werd buiten de
gewone dienst der gemeenterekenin
gen gehouden en op andere rekeningen
(crisisdienst, kapitaaldienst) gebracht,
zonder dat op die speciale rekeningen
dekking aanwezig was, in 1931 11,2 mil
lioen; in 1932 14,6 millioen en in 1933
20.4 millioen."
Deze cijfers wijzen inderdaad op een
hoogst ernstigen toestand, die ingrijpen
van hoogerhand noodzakelijk maken.
Toch wenscht de Regeering daarbij niet
verder te gaan dan noodig is.
„De beteekenis, die de Regeering hecht
aan de autonomie der gemeenten, kan
worden afgemeten naar de stelling, die zij
bij haar ingrijpen als uitgangspunt
neemt, n.l. dat aan een regeling, vallende
binnen het terrein van gemeentelijk be
stuur, meer waarde moet werden toege
kend, wanneer zij van het plaatselijk be
stuur afkomstig is, dan wanneer zij van
bovenaf wordt opgelegd.
Dit brengt mede, dat ingrijpen van hoo
gerhand op het gebied, dat de gemeente
zelf kan bestrijken, dan ook niet dan aan
vullend geschiedt en voorts niet dan na
duidelijke waarschuwing en overleg."
De Minister voegde hieraan nog toe de
verklaring dat de bijzondere bemoeiing
der Regeering uitsluitend crisiszaak is en
in dienwvorm wordt gegoten, dat het Cen
traal Gezag zich onmiddellijk kan terug
trekken, zoodra het uit een oogpunt van
Landsbelang niet meer noodig is. Met
name de financieele crisis-inmenging is
zoo opgebouwd, dat zij, kwam morgen de
last der werkloosheidsvoorziening te
vervallen, ook denzelfden dag kon ophou
den.
Aan het wezen, aan de kern der zelf
standigheid wordt niet getornd, al wordt
de bewegingsvrijheid tijdelijk ingeperkt."
Een crediet van de Vereen. Staten aan
België?
Volgens in bankierskringen circulee-
rende berichten hebben de Vereenigde
Staten onlangs een crediet toegestaan van
25 millioen dollar ter voorkoming van
de mogelijkheid, dat België den gouden
standaard zou moeten verlaten. Dit cre
diet zou gegeven zijn in ruil voor Bel
gisch goud, dat onderweg is naar de Ver
eenigde Staten.
Internationale monetaire stabilisatie?
De Amerikaansche Senator King heeft
voorspeld, dat binnenkort een internatio
nale monetaire stabilisatie zal volgen,
gebaseerd op bimetalisme, als gevolg van
de aankoopen van zilver door de Ver
eenigde Staten.
De kabinetscrisis In België.
Zondagochtend heeft de kabinets-for-
mateur Theunis de pers ontvangen, doch
hij verklaarde, dat hij niets had mede
te deelen.
Hij is met verscheidene personen in
contact moeten treden, welke eventueel
voor de regeering in aanmerking komen,
teneinde hun opvattingen te leeren ken
nen.
Ik ben, aldus Spr., over het algemeen
zoo ontvangen, dat ik niet veel vrees heb.
Vanaf het eerste oogenblik, dat ik heb
aangenomen een kabinet te formeeren, is
overeengekomen, dat de basis van het
programma zou zijn, dat de franc
stabiel moet blijvenop de hui
dige paritei t."
Aardbeving.
Een aardbeving, waarvan het epicen
trum klaarblijkelijk in den Stillen Oceaan
op ongeveer 50 mijl buiten de kust gele
gen was, heeft gisteren de kustplaatsen
in de nabijheid van Eureke opgeschrikt.
Tot dusverre zijn nog geen berichten ont
vangen over aangerichte schade of onge
lukken.
Tyfoon teistert de Philippij'nen.
De Philippijnen zijn Zaterdag opnieuw
door een hevige tyfoon geteisterd. Vol
gens de tot nog toe ontvangen berichten
zijn ongeveer 250 personen om het leven
gekomen.
Het ergst werd het eiland Luzen ge
troffen. Op vele plaatsen vonden over
stroomingen plaats en talrijke huizen
werden vernield.
Japan heeft geantwoord.
Het Japansche antwoord op de jongste
Engelsche voorstellen tot regeling van de
vlootquaestie is thans te Londen ontvan
gen. Naar verluidt, is er weinig hoop, dat
dit antwoord de Engelsche delegatie, die
de onderhandelingen voert, bevrediging
zal schenken.
Reuter meldt nader, dat men in de om
geving van de Japansche delegatie ver
zekert, dat de Japansche regeering haar
standpunt niet heeft gewijzigd.
Vingerafdrukken van priesters.
De laatste dagen gingen onwaarschijn
lijke geruchten, dat alle priesters in Aken,
alsof zij gevaarlijke inbrekers, moorde
naars of staatsvijanden waren, zich aan
den weerzinwekkenden maatregel moes
ten onderwerpen, dat vingerafdrukken
van hen genomen werden, welke in de
archieven van het politiebureau bewaard
zouden blijven.
Nu komt echter een bevestiging welke
geen twijfel meer overlaat.
Korte Berichten.
i De protestantsche kerk van Baden
die opgenomen was in de Duitsche staats
kerk, heeft zich weder daarvan afge
scheiden.
Een 23-jarig bewoner van Brooklyn
genaamd Morris Hittler, heeft van het
hooggerechtshof verlof gekregen, om zich
vanaf 14 December te noemen Morris
Hilton. De man, die tot het Joodsche
geloof behoort, zeide dat zijn tegenwoor
dige naam voortdurend het onderwerp
was geweest van hoon, spotlust en ver
warring.
De Transche spoorwegen zullen
het volgend jaar een bedrag van niet
minder dan lVa milliard francs bestedon
aan bet vervaardigen van nieuwe stalen
treinen en bet modermiseeren electri-
ficeeren van de voornaamste spoorlij
nen.
Zondag hebben 15.000 arbeiders in
de zijdeindustrie te Paterson (Am.) be
sloten 21 dezer in staking te gaan.
Reeds staken sedert drie weken 20.000
arbeiders in de zijde-ververijen en in
de kunstzijde-fabrieken, zoodat Woens
dag a.s. de geheele zijde-industrie zal
worden stilgelegd.
Naar uit Burgas aan de Zwarte
Zee gemeld wordt, is daar een ongewoon
verschijnsel waar te nemen. Talrijke
kersenboomen, welke anderhalve maand
geleden voor de tweede maal bloeiden,
hebben tengevolge van het zonnige en
milde herfstweer voor de tweede maal
vrucht gezet. De kersen zijn thans groo-
tendeels rijp en kunnen geoogst worden.
In Zuid-Frankrijk is het weer zeer
slecht geworden. Hevige stormen gaan
vergezeld van zware slagregens. In de
buurt van Marseille is veel schade aan
gericht. In de Vogezen is de eerste
sneeuw gevallen.
De militaire luchtmacht.
Naar verluidt, heeft de minister van
Defensie in zijn bezuinigingsplan opge
nomen een centralisatie van de lucht
strijdkrachten in Nederland van de ma
rine en bet leger.
Deze luchtstrijdkrachten zouden komen
te ressorteeren onder één inspectie, aan
bet hoofd waarvan zou worden benoemd,
luit.-generaal Mr Raaymakers, oud-in
specteur der genie.
De klompenindustrie.
Db minister van Economische Zaken
deelt in de memorie van antwoord op
zijn begrooting mede, dat de klompen
industrie moet worden geholpen.
Een beslissing omtrent de wijze waarop
kan spoedig worden verwacht.
Het ledental van het C. N. V.
Wat door niemand gehoopt, maar door
allen gevreesd werd, zegt „De Gids", n.l.
dat de daling van het ledental zich ook
over dit kwartaal zou voortzetten, is
juist gebleken. Van 115.290 leden per
1 Juli zijn we teruggeloopen tot 113.944
leden per 1 October; een verlies van 1346
leden of 1.17 pet.
Of ons dat tegenvalt? Eerlijk gezegd:
neen. Het derde kwartaal is altijd een
ongunstig kwartaal. D'e propaganda staat
dan vrijwel stil, terwijl de afschrijvingen
doorgaan.
Wanneer wij daarop letten, en dan het
verliescijfer vergelijken met dat van het
vorig kwartaal, dan valt het geducht
mee. Wij hadden toen een teruggang van
1398 leden. Daar blijven wij nu nog 52
leden beneden.
Dat neemt niet weg, dat het erg genoeg
is en er alle reden bestaat om de uiterste
krachten in te spannen om verderen te
ruggang te keeren.
Blikvleesch wordt goedkooper.
Naar het departement van Econ. Zaken
meedeelt, zal met ingang van Maandag
26 Nov. de prijs van de blikken rund-
vleesch, welke door de veehouderij cen
trale beschikbaar worden gesteld, aan
daartoe aangewezen groepen, worden ver
laagd van 35 ct. tot 25 ct. per K.G. blik.
Proeven worden genomen, om voor den
komenden winter naast de blikken rund-
vleesch een nieuw product voor dezelfde
groepen beschikbaar te stellen gehakt in
blik, bestaande uit rund- en varkens-
vleesch en bevattende een belangrijke
hoeveelheid vet. De prijs hiervan zal 35
ct. per K.G. blik bedragen.
Tot nu toe kon het vleesch in blik ver
kregen worden door de volgende groepen
van personen: 1. steuntrekkenden en arm
lastigen; 2. personen, die naar het oordeel
van het bestuur der gemeente, waar bin
nen zij woonachtig zijn, een inkomen
genieten, hetwelk in het algemeen ten
hoogste gelijk te stellen is met dat, het-
Ingezonden Mededeeling.
Vlug sn aan
genaam ver
holpen met
ZE HELPEN GOED - ZE SMAKEN GOED
welk door steuntrekkenden wordt geno
ten; 3. personen, die als mijnwerker in
de steenkolenmijnen werkzaam zijn; 4.
gestichten, waaruit uitsluitend of nage
noeg uitsluitend armlastigen voor reke
ning van openbare kassen of instellingen
van weldadigheid worden verpleegd; 5.
vereenigingen, of andere lichamen, met
een liefdadige doelstelling voor gebruik
bij de gratis of tegen zeer lage vergoeding
verkrijgbaar te stellen warme maaltijden;
6. diaconieën en instellingen met lief
dadige doelstelling, ten behoeve van door
deze lichamen ondersteunden. Deze cate
gorieën kunnen blikvleesch betrekken.
Voorts zal er toe worden overgegaan het
vleesch in blik beschikbaar te stellen voor
de in werkverschaffing tewerkgestelde
landarbeiders en tevens in ruimere mate
voor de groote gezinnen.
De Indische salarissen.
In de memorie van toelichting op de
Indische begrooting wordt o.m. gezegd:
Ondanks de verlaging van het salaris-
en pensioenpeil, de verschuiving van een
aanmerkelijk deel der pensioenlasten
naar de toekomst en de daling van de uit
gaven voor schuld door renteveilaging pn
sterke vermindering van aflossing, is de
druk, door de personeelslasten en die
voor rente en aflossing op het budget uit
geoefend, in de laatste jaren relatief nog
toegenomen, n.l. voor de personeelslasten
(bezoldigingen, wachtgelden en pensioe
nen) van 1929 tot 1935 van 48,3 pet. tot
51.5 pet., voor rente en aflossing in die
jaren van 16.5 pet. tot 24.2 pet.
Met deze cijfers voor oogen zal het dui
delijk zijn, dat een verdere aanpassing
van de financieele positie der landsdie
naren aan de tot de helft gereduceerde
draagkracht van 's lands budget niet zal
kunnen uitblijven, al zal daarnaast uiter
aard ook voortdurend aandacht dienen te
blijven geschonken aan de mogelijkheden,
die bij voortgezette daling van den rente
voet voor vermindering van de schuldver
plichtingen kunnen ontstaan.
Mlddenstandsvragen.
In de Memorie van Antwoord betref
fende de begrooting van Econ. Zaken voor
1935 doet de minister de volgende mede
deelingen:
Het vraagstuk der vestigingseischen
voor middenstamdsbedrijven maakt voor
den minister reeds een punt van over
weging uit. Aanvankelijk acht bij een op
lossing in dier voege mogelijk, dat in de
richting van bet stellen van eiscben ten
aanzien van vakbekwaamheid e.d. wordt
gegaan. Tot gesloten bedrijVen wensclit
de minister in geen geval te komen.
Wat betreft het vraagstuk eener wet
telijke regeling van het cadeaustelsel moet
de minister zich vooralsnog een beslissing
voorbehouden. Hij wenscht n.l. ten deze
zoowel aan de belangen van den handel
als aan die van de nijverheid in allen om
vang recht te doen wedervaren.
Inzake bet aanhangige wetsontwerp
tot regeling van den verkoop door middel
van automaten heeft de minister zijn
standpunt nog niet bepaald.
Het ontwerp eener wettelijke regeling
betreffende het uitverkoopen en opruimen
in het winkelbedrijf is in een vergevor
derd stadium van voorbereiding.
De wenschelijkheid van een statistiek
betreffende de kosten van levensonder
houd wordt erkend. In overleg met de
centrale oommissie voor de statistiek zijn
desbetreffende plannen in voorbereiding.
De Uiver in de hoofdstad van Turkije.
Aneta Vaz Dias meldt, dat bij de K.L.M.
bericht is ontvangen, dat gisteren de
„Uiver" op den terugtocht naar Neder
land te Angora is aangekomen.
Reuters speciale dienst meldt uit An
gora: Bij hun aankomst op het vliegveld
werden Parmentier en Moll welkom ge-
heeten door de ministers van defensie,
economische zaken en arbeid, de leden
van den generalen staf, de Nederlandsche
legatie, de sportfederatie, de luchtvaart
liga, de vertegenwoordigers van de groote
pers en een enorme menigte. Minister
president Ismet Pasja, de minister van
defensie en de minister van financiën,
wenschten de vliegers geluk en maakten
met de „Uiver" een tochtje boven de stad.
Waarschuwing.
De Commissaris van Politie te Goes
waarschuwt tegen de practijken van twee
Binnenland.
Centralisatie van de militaire luchtmacht.
Het blikvleesch wordt goedkooper.
Opheffing gevraagd van de crisis-rege
ling voor aardappelen.
Buitenland.
Weer een tyfoon op de Philippijnen.
De kabinetscrisis in België.
Het antwoord van Japan.
Ingezonden Mededeeling
IBIS SHAG LICHTE PIJPTABAK
Rookt Oobbolmann't Tabak en géén andereI
kooplieden, waarvan één van flinke lengte
zich noemende Jonnet, en de andere
daartegenover klein; die van flinke lengte
heeft een opzichtelijk gebogen neus.
Laatstgenoemde persoon kwam bij een fa
milie te Goes en vroeg aldaar naar een
bepaald persoon. Na zich daarmee bij
deze familie geïntroduceerd te hebben,
bood bij kousen te koop aan, tegen be
spottelijk lagen prijs. Hij sprak daarbij
steeds do Duitsche en ook wel de Fran-
scbe taal. Hij zeide vanuit Frankrijk ge
komen te zijn om zijn zaken te regelen te
Middelburg en aldaar ook thans te wo
nen. Tijdens zijn gesprek geeft bij te ken
nen nog een kennis te Goes te hebben die
zeer mooie coupons stof voor heerencos-
tuums bij zich beeft, uit zijn zaak. Hij
vraagt deze te mogen laten zien. Zoodra
men daartoe toestemming geeft, gaat hij
even den weg op en komt ©ogenblikkelijk
daarna met zijn z.g. kennis terug die in
bet bezit blijkt te zijn van de bedoelde
stof. Hij1 weet deze stof zoo bespottelijk
goedkoop en solied aan te bevelen, dat
men spoedig geneigd is deze van hem te
koopen. Hij zegt daarbij den daarop vol
genden dag terug te zullen komen met
nog meerdere goederen op zicht, doch
men moet de eerst aangeboden stof bij
aankoop onmiddellijk betalen, omdat bij
juist ook nog betalingen moet doen. Be
doelde persoon komt echter niet meer
terug en dan blijkt men later door dezen
te zijn bedrogen en minderwaardige stof
van hem gekocht te hebben.
Het vervoer op de Prov. booten.
Naar ons wordt medegedeeld, heeft de
B.B.N. (de Bond van bedrijfsautohouders
in Nederland) een adres van dezelfde
strekking als dat van de middenstands-
vereenigingen te Goes, aan de Prov. Sta
ten gezonden betreffende het vervoer van
auto's en goederen op de Prov. booten en
veerdiensten.
Middelburg. Met dank aan allen die
het slagen van de Prijsbonnenreclamo
van de laatstgehouden Middelburgsche
winkelweek hebben mogelijk gemaakt en
in bet bdzonder aan de Vereeniging
„Handelsbelang" alhier, bericht de Pen
ningmeester van bet Plaatselijk Crisis-
Comité alhier, dat de prijsbonnenreclame
aan het Plaatselijk Crisis-Comité beeft
opgeleverd de som van f253.53.
Vlissingen. Mishandelingen. Id
den afgeloopen nacht heeft de politie
tweemaal moeten optreden bij mishande
lingen. Eenmaal hadden twee chauffeurs
het met elkaar aan den stok. De andet'e
keer was er oneenigheid tusschen een
echtpaar, waarbij de vrouw den man met
een mes toetakelde., zoodat een dokter er
aan te pas moest komen.
'Baldadigheden. De balda
dige jeugd heeft het den laatsten tijd
voorzien op- de reddingsbaken, die bij
het water hangen. Zijl gooien die in ha-