Benauwd
op de
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 44
Staten-Generaal
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
INBRAAK TE GOES.
Wij verzekeren Uw Inboedel
VAN HEEL Go. N.V., GOES.
borst?
Wentel dien lost van U af door
intijds Abdijsiroop te nemen.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel, Ingebonden
mededeelingen 60 cent per regel, Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
TWEEDE KAMER.
Het debat over de Rijksbegrooting.
Dreigement van Mr Aalberse.
Krachtig antwoord van Minis
ter Colijn.
Er was gisteren een oogenblik spanning
in de Tweede Kamer, als gevolg van het
optreden van Mr Aalberse, wiens rede een
oogenblik een dreigenden klank kreeg.
Maar Minister Colijn is het antwoord niet
schuldig gebleven.
Nadat eerst de heer J o e k e s, V.-D., het
woord had gevoerd, was het woord aan
Mr Aalberse, R.-K., die verklaarde,
dat de minister-president zijn rede niet
had beantwoord.
De minister-president zei, dat wij ons
huis moeten verbouwen, terwijl wij er
in wonen. Te Rotterdam heeft men een
tunnel gebouwd, terwijl het spoorweg
verkeer doorging. Dit was bewonderens
waardig. Maar men stelde vooraf de
richting van de tunnel vast. De mi
nister-president zou zeggen, dat de bouw
van z ij n tunnel nog moeilijker is, om
dat bij hem het treinverkeer zoo onregel
matig is. Dit is waar. Maar het doet
niet af aan het feit, dat vooraf de rich
ting van de tunnel moet worden vast
gesteld. 't Kabinet moet weten, wat 'twil.
Het internationale ruilverkeer zal zich
geleidelijk gedeeltelijk herstellen, maar
in de eerste kwarteeuw niet weer op den
vroegeren individueelen grondslag. Wij
zullen zoo spoedig mogelijk moeten ko
men tot „Wirtschaftsordnung", daar wij
onze plaats onder de zon moeten behou
den en tot op zekere hoogte zelfs moeten
heroveren.
De minister-president verweet spr. vaag
heid, maar spr. heeft zoo concreet moge
lijk aangegeven, hoe hij de dingen zag,
en wat hij wilde: Een organische orde
dienst van het bedrijfsleven met publiek
rechtelijken grondslag onder leiding van
een economischen raad, met toezicht,
steun en controle van de regeering
Hoe dit voor de onderscheidene bedrij
ven moet gebeuren, moet de regeering
weten.
Blijft de regeering alleen aansturen op
verlaging van loonen en salarissen, en
niet op verlichting van vaste lasten, dan
zal de regeering haar doel: de aanpas
sing, niet bereiken.
De minister-president heeft gezegd, dat
de regeering spreker's verzoek om aan
de particuliere liefdadigheid meer arm
slag te laten, welwillend zal overwegen.
Een achterdochtige zei tegen spr., dat
de regeering een slag om den arm hield.
Overigens bedenke de regeering, dat bij
den werkloozensteun, anders dan bij ge
wone armenzorg de particuliere liefdadig
heid niet primair is, en niet primair kan
zijn aan de overheidstaak. De regeering
betrachte spoed.
Noodig zijn: spoed, spoed en de aller
grootste spoed.
Spr. hoopt, dat de nadere antwoorden
der regeering bevredigend zullen zijn.
Hij hoopt, dat die ons in staat zullen
stellen het voor onze verantwoordelijk
heid te nemen, het Kabinet te blijven
steunen. Mocht onverhoopt deze hoop niet
vervuld worden, dan zullen wij de con
versatie moeten voortzetten op een door
de Kamer nader te bepalen dag. Want wij
zijn niet voornemens een guerilla-oorlog
tegen de afzonderlijke ministers te voe
ren. Als het tot een strijd moet komen,
zal die strijd worden gevoerd met open
vizier, in het open veld, tegen het Kabi
net.
De minister-president bedenke echter,
dat ook de sterkste boog kan knappen,
als men hem te sterk spant.
De heer J. Schouten, A.-R., verzoekt
alsnog antwoord van de regeering op zijn
aandrang tot wijziging van het ambte
narenreglement in de richting van het
ontslag van de gehuwde vrouw.
Spr. sluit zich volkomen aan, bij wat
de minister-president heeft gezegd: dat
het ook bij het bijzonder onderwijs nood
zakelijk tot concentratie zal moeten ko
men, maar op voorwaarde, dat de grond
wettelijke vrijheid van onderwijs zal wor
den geëerbiedigd en dat gehandeld zal
worden volgens objectieve normen, die
niet in strijd mogen zijn met de grond
wet.
Bezuiniging op het openbaar onderwijs
heeft een terugslag op het bijzonder
onderwijs, en daartegen maken de A.-R.
geen bezwaar, als daarbij het grond
wettelijk recht Van vrijheid van onder
wijs wordt geëerbiedigd.
De sociaal-democraten hebben niet ge
antwoord op spreker's critiek op hun
financiëele politiek. Voelen zij zich niet
in staat om te verdedigen, wat zij heb
ben gepropageerd?
Den heer Kersten zal spr. niet ant
woorden, omdat deze langzamerhand de
gewoonte heeft aangenomen, afwezig te
zijn, als de regeering of spr.'s fractiege-
nooten gelegenheid krijgen om hem van
antwoord te dienen.
Wat den heer Van Houten betreft, hij
ontwikkelt geen positieve denkbeelden en
gaat niet zakelijk in op de argumenten
zijner tegenstanders. Wat hij zegt, is voor
95 onderschrijving van wat de sociaal
democraten zeggen en voor 5 opmer
kingen, die niet strekken tot verheldering
van het debat.
Nadat ver der nog-de iheeren Bongaerts,
de Visser en Vervoorn hadden gesproken
heeft Minister Colijn onder groote
belangstelling de verschillende sprekers
beantwoord.
Naar aanleiding van de opmerking, dat
de regeering niet op alle punten heeft ge
antwoord, verklaarde de heer G o 1 ij n,
dat hij en zijn ambtgenoot van Financiën
samen vier uur hebben gesproken. Zij
vonden (het het beste zich tot de groote
lijnen te bepalen. Ook heeft de regeering
wel eens het antwoord overgelaten aan de
consciëntie van den spreker zelf, in de
hoop, dat deze nog niet geheel voor zelf-
critiek is gesloten.
In verband met wat de heer Schouten
over de gehuwde ambtenares
heeft gezegd, verklaart spr., dat, als het
ontwerp inzake de huwende onderwijzeres
is aangenomen, over het beginsel zal zijn
beslist. De zaak is alleen voor het onder
wijs van belang.
Den heer Aalberse zegt spr., dat nie
mand ontkent, dat de toestanden van
vóór 1929 niet meer terugkeeren. Daaruit
volgt, dat men zich moet afvragen, wat
wèl gebeuren moet. Met onze bodem- en
industrieele productie zullen wij ons moe
ten aanpassen aan de gewijzigde omstan
digheden.
Intusschen zal de tegenwoordige extra
vagante toestand niet als status moe
ten worden beschouwd. Zoo erg als het
nu is, zal het niet steeds blijven. Wij
moeten juist zooveel gaan produceeren,
als wij met mogelijkheid aan het buiten
land moeten gaan afzetten.
De ordening van hetbedrijfs-
leven moet opkomen uit het particulier
initiatief. Van een regeling van bovenaf
valt weinig te verwachten. De heer Aal
berse heeft nu gezegd, zulk een regeling
van bovenaf ook niet te willen. Maar hij
zei, dat de regeering de ordening door
het particulier initiatief moet aanmoedi
gen. Is er eenig bewijs, dat de regeering
dit niet doet? Zij heeft aanstonds een re-
geeringscommissaris benoemd voor de
huiden- en ledercentrale. Spr memoreert
voorts de Bedrijfsradenwet.
De heer Aalberse zei, dat als men het
bedrijfsleven niet ordent, de N.U.M. te
rugkomt. Die zou wel eens binnen 14 da
gen kunnen terugkomen, maar de orde
ning van het bedrijfsleven kan niet in 14
dagen geschieden. Men verwachte van
deze ordening niet alleen zegeningen en
geen moeilijkheden.
Met de woninghuren zijn wij nog
lang niet, waar wij willen zijn, maar men
zij voorzichtig met het leggen van de ver
antwoordelijkheid ten deze op de Over
heid. Decreteeren wij huurverlaging, dan
vragen ons den volgenden dag menschen,
die er nadeel van (hebben, hoe zij; hun
verplichtingen moeten nakomen.
Van den heer Aalberse heeft spr. op
een zeker punt de toon gehinderd.
Als hij zegt, der liefdadigheid een ruime
ren armslag te willen geven, is dit geen
slag om den arm en behoeft men er niets
achter te zoeken. Hij is gewend, de din
gen te zeggen, zooals hij ze bedoelt.
In verband met de klachten over trage
afwikkeling van de werkverrui
ming, zegt spr., dat het aantal plannen
zeer groot is en dat het geld der belas
tingbetalers erbij is betrokken.
In verband met wat de heer Bierema
heeft gezegd, leest spr. een lange lijst
voor van belangrijke percentages van
loonsverlagingen, welke hebben plaats ge
had, waaruit moet blijken, dat er wel één
en ander is bereikt.
De heer Westerman nam het op voor
de w e e r a f d e e 1 i n g der N. S. B.
Spr. citeert, wat geëischt wordt van de
gehoorzaamheid der volgelingen van den
leider, wiens bevelen zij moeten uitvoe
ren, al begrijpen zij ze niet. Voor een po
litieke partij is dit niet zonder bedenking.
Dë heer Aalberse is het met zichzelf
nog niet eens, welke houding hij en de
zijnen tegenover het kabinet zullen aan
nemen. De regeering zal afwachten, niet
zonder vertrouwen op overeenstemming,
want 's lands toestand is zoo moeilijk,
dat ieder, die meent het beter te kunnen
dan dit kabinet, in 's lands belang niet
te lang moet wachten met het nemen van
een conclusie.
Meent men, dat anderen het frisscher
en moediger zullen kunnen doen, laat men
dit dan openlijk zeggen en er naar han
delen. Het belang van het land vraagt
geen aarzelingen, doch doortastendheid.
Na den heer Colijn werd nog het woord
gevoerd door Minister Oud, waarna
de algemeene beraadslagingen werden
gesloten.
De kabinetscrisis in België.
De koning heeft, zooals verwacht werd,
aan den minister van buitenlandsche
zaken en gewezen minister-president, Jas-
par, opdracht gegeven, een nieuwe regee
ring samen te stellen.
De socialistische partij heeft een mani
fest uitgevaardigd, waarin zij zegt, be
reid te zijn, de verantwoordelijkheid van
het staatsbestuur op zich te nemen.
Het is te voorzien, dat de nieuwe ka
binetsformateur met dit socialistisch ver
langen, om weer in de regeering te wor
den opgenomen, geen rekening zal houden.
Naar een Reuter-telegram meldt, heeft
Jaspar de hem door den Belgischen ko
ning verstrekte opdracht nog niet aan
vaard, doch bedenktijd tot vandaag ge
vraagd.
De christen-democraten hebben een
reeks van voorwaarden gesteld, van wel
ker aanvaarding zij hun deelneming aan
het nieuwe Kabinet afhankelijk maken.
De werkloozenondersteuning moet in han
den blijven van de vakvereenigingen, de
vergoedingen mogen niet verlaagd wor
den zoolang men er niet in is geslaagd,
de duurte te doen verminderen.
Naar verluidt heeft Jaspar zijn minis
terie reeds zoo goed als gereed. Het schijnt
vrijwel zeker te zijn, dat Francqui, de
machtige man van de Société Générale
de Belgique, er deel van zal uitmaken.
Belgrado treft maatregelen tegen
Hongarije.
Van bevoegde zijde worden de berich
ten, betreffende uitwijzing en masse van
Hongaarsche onderdanen uit Zuid-Slavië
bevestigd.
Medegedeeld wordt, dat reeds honder
den Hongaren zijn uitgewezen. Aan de
Zuid-Slavisch-Hongaarsche grens komen
voortdurend groote groepen uitgewezen
Hongaren aan.
Verder zijn berichten ontvangen om
trent talrijke arrestaties, die op last der
Zuid-Slavische autoriteiten de laatste da
gen zijn verricht.
Er is te Boedapest over een en ander
eenige opwinding ontstaan.
Bestrijding der werkloosheid in Amerika.
De correspondent te Washington van
de „Daily Telegraph" deelt mede, dat
de National Recovery Administration
werkt aan een nieuw groot plan ter be
strijding en overwinning van de werk
loosheid. Er zouden 10.000.000 werkers
van dit plan profiteeren en het vraag
stuk der werkloosheid zou er door wor
den opgelost.
Het plan gaat den kant uit van stich
ting van fabrieken: kleermakerijen, leer
looierijen, schoenfabrieken, houtzagerijen,
steenbakkerijen enz., maar de plannen
liggen nog in de windselen.
De strijd in de Dultsche kerk.
118 hoogleeraren in de theologie heb
ben den rijksbisschop dr Müller schrifte
lijk geadviseerd, zijn ambt neer te leggen.
Daarop heeft dr Müller geantwoord, dat
hij niet aan heengaan denkt.
D'e hoogleeraren hebben deze weigering
weer bestormd met de publicatie van hun
besluit om geen theologische examens
meer af tenemen, zoolang Müller aan
blijft.
De toestand is dus weer. buitengewoon
verscherpt en dit heeft den rijksminister
van justitie aanleiding gegeven, de stren
ge- censuur die onlangs was opgeheven,
weer van kracht te verklaren. De pers
mag mitsdien van den strijd niets meer
melden, ook de kerkelijke bladen niet. Het
verspreiden van vlugschriften over de
kerkelijke geschillen is eveneens verbo
den.
Dr Kinder heeft op verzoek van dr
Müller de functie van „Rechtswalter"
(juridisch adviseur) van den rijksbis
schop aanvaard. Hij is de opvolger van
dr Jaeger, die wegens zijn ontac
tisch optreden tegen de oppositie het veld
heeft moeten ruimen. Of Kinder het er
beter zal afbrengen is bij de huidige
spanning zeer de vraag.
MIDDEN-EUROPEESCHE TIJD IN
NEDERLAND?
Afschaffing van den zomertijd.
In de Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer ir.
zake het wetsontwerp tot herziening van
den wettelij'ken tijd, deelt de Minister
van Binnenl. Zaken mede, dat bij het be
palen van een keuze, zwaar weegt het
verlangen om de oplossing zooveel moge
lijk te doen uitvallen in overeenstemming
met hetgeen te dien aanzien in de volks
vertegenwoordiging leeft. Voorts waar
deert hij ten zeerste het streven, een ein
de te maken aan de verdeeldheid van ons
volk ten opzichte van de seizoentijdtege-
ling.
Deze omstandigheden hebben den mi
nister er toe geleid, het aanvankelijk
voorgestelde systeem te verlaten en thans
voor te stellen, den midden-Europeeschen
tijd als tijdregeling voor het geheele jaar
te aanvaarden.
De bedenking van sommige leden, dat
bij invoering van den midden-Europee
schen tijd te ver van den werkelijken tijd
wordt afgeweken, hetgeen bij aanvaar
ding van den West-Europeeschen lijd
minder het geval zou zijn, kan de minister
tot op zekere hoogte als juist erkennen.
Eenmaal aangenomen echter, dat een
afzonderlijke (en dus volledig juiste) iyd
voor Nederland uit internationaal oog
punt niet meer gehandhaafd kan worden,
wordt de keuze van tijdregeling beïnvloed
door factoren van utiliteit. De omstaud-
digheid, dat Nederland de grens vau de
Midden-Europeesche tijdzone raakt,
maakt hét gemakkelijker, de aansluiting
bij den Midden-Europeeschen tijd te zoe
ken, indien daarvoor overigens krachtige
argumenten pleiten.
Het denkbeeld van enkele leden, om
ook bij invoering van den midden-Euro
peeschen tijd nog een zomertijdregeling
te handhaven, ontmoet bij den minister
hetzelfde bezwaar als bij; de leden, die
zich hiertegen verklaren. De aanvaarding
van den midden-Europeeschen tijd is te
beschouwen als een compromis, waarbij
als winst geldt de afschaffing van den
zomertijd.
Een teruggaan tot den toestand van
voor 1908 brengt evenmin verbetering,
zou zelfs een stap terug beteekenen 'op de
pogingen om de geïsoleerde positie van
Nederland op te heffen. Het steeds leven
diger internationaal verkeer op allerlei
gebied bindt Nederland te zeer, -dan dat
het zich ten deze zoo ingrijpende afwijV
king zou kunnen veroorlooven.
(Wij1 merken hierbij op, dat de Midden-
Europeesche tijd veertig minuten later is
dan de Amsterdamsche tijd.)
De „Uiver" uit Indië vertrokken.
Gistennorgen is de „Uiver" onder groote
belangstelling uit Bandoeng vertrokken.
Na een tusschenlanding te Batavia en
te Palembang vertrok men vandaar via
Singapore naar Medan, welk laatste sta
tion in Indië in den loop van den mid
dag is bereikt.
Onder het gejuich van 1500 toeschou
wers vertrok de machine van Bandoeng
naar Batavia. In Bandoeng lieten zich
haastig nog passagiers overboeken van
de Fokker op de „Uiver", toen daartoe
de gelegenheid werd opengesteld, zoodat
toen de Douglas van Andir vertrok zich
achter elk raampje een lachend gelaat
vertoonde.
De hoeveelheid post welke de „Uiver"
meeneemt is sedert gistermiddag tot 115
K.G. aangegroeid, terwijl men tevens 30
K.G. vracht meeneemt.
Parmentier mocht nog een brief ont
vangen van den G. G., waarin deze hem
de beste wenschen voor een goede reis
doet toekomen.
Parmentier verklaarde het liefst in twee
dagen naar Holland te vliegen, hetgeen
echter onmogelijk is, aangezien een uit
gebreid programma van rondvluchten
langs de Indië-route moet worden afge
werkt.
Het betalingsverkeer Nederland-
Duitschland.
Nadat tusschen de Nederlandsche en
de Duitsche regeering contact heeft plaats
gevonden, heeft de Nederlandsche Regee
ring met het oog op het afloopen van het
Nederlandsch-Duitsche Clearingverdrag
aan de Duitsche regeering voorgesteld te
onderhandelen over een nieuw verdrag.
De Duitsche regeering heeft zich daartoe
bereid verklaard. De onderhandelingen
zullen binnenkort in Den Haag een aan
vang nemen.
Voor den duur van de onderhandelin
gen zal het verdrag van 21 September
1934 door de beide regeeringen ook nè, 16
November a.s. verder worden toegepast.
In verband hiermede zullen de Duit
sche autoriteiten voor de tweede helft
van de maand November een gelijk be
drag aan „Devisenscheine" beschikbaar
stellen als overeengekomen werd voor de
eerste helft van November.
De Eerste Kamer.
Dë Eerste Kamer is bijeengeroepen te
gen Dinsdag 20 November, des avonds te
half negen, ter behandeling van het
wetsontwerp houdende wijziging van
eenige artikelen der Ruilverkavelingswet.
Voorts zal een aantal wetsontwerpen
in de afdeelingen worden onderzocht op
Woensdag 21 November te 11 uur.
De Nederlandsch-Duitsche handels
betrekkingen.
Men meldt uit Berlijn aan de „N. R.
Crt.":
Het Duitsch-Nederlandsehe handels-
Binnenland.
Beëindiging van de algemeene beschou
wingen in de Tweede Kamer. Debat tus
schen Mr Aalberse en minister Colijn.
De invoering van den midden-Europee
schen tijd.
De opheffing der gemeente Kattendijke.
Buitenland.
De werkloosheidsbestrijding in Amerika.
Jaspar kabinetsformateur in België.
De kerkstrijd in Duitschland.
Joego-Slavië en Hongarije.
Ingezonden Mededeeling.
tegen INBRAAK en DIEFSTAL en
VERHUREN In onze Brand- en
Enbraakvrlje kluisinrichting Loketten
vanaf f 5,per jaar voor hc
bewaren van Uwe waardepapieren
en kostbaarheden.
verdrag loopt einde 1934 af. Reeds on
langs is er sprake geweest van onder
handelingen tusschen de beide landen ter
voorbereiding van een nieuw verdrag.
Volgens inlichtingen, welke de Duitsche
handelsdienst van bevoegde zijde heeft
verkregen, zouden deze onderhandelin
gen nu, na de opzegging van de Duitsch-
Nederl. clearing-overeenkomst, voorloo
pig zijn uitgesteld, daar aan dergelijke
onderhandelingen eerst kan worden ge
dacht, nadat op het gebied van bet beta
lingsverkeer een nieuwe regeling tot
stand zal zijn gekomen.
Wilt Ge verlichting in den kortst mogelij-
ken tijd? Wilt Ge dat benauwde gevoel, dat
overmatige fluimen doen ophouden, pleeg
dan geen verzuim door te wachten en Uw
hoest te laten ontaarden in een of andere
gevreesde kwaal. Nog zijn Uw organen ge
zond, laat ze niet ziek worden door het met
ziektekiemen beladen slijm. Weer op na
tuurlijke wijze de ziekleaanval af. Zorg dal
die taaie slijm die U het ademen bemoeilijkt,
wordt verwijderd. Neem Abdijsiroop, die
stopt den hoest, maakt Uw ademhalings
organen gezond, geeft Uw borst de weer
stand die deze noodig heeft en zal U
weer vrij, ruim en diep doen ademhalen.
Verhooging uitkeeringen aan oud-
gepensionneerde militairen.
Volgens het Voorl. Verslag der Eerste
Kamer gewaagden verscheidene leden
van hun teleurstelling over de beperkte
strekking van dit ontwerp.
Vele leden daarentegen betuigden bun
instemming met de opvatting van den
Minister ten deze. Noch moreel noch ju
ridisch kunnen k. i. de oud-gepension-
neerden aanspraken doen gelden. Dezen
toch werden ontslagen bij het van kracht
zijn der toen bestaande wetten.
Dë eerst aan het woord zijnde leden
betoogden daartegenover, dat wel degelijk
mag worden gewaagd van een moreele
aanspraak. Ten zeerste betreurden zij, dat
aan die aanspraak slechts ten deele zal
worden voldaan.
Bescherming leerlingen tegen besmetting.
In het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over het wetsontwerp tot bescher
ming van leerlingen tegen de gevolgen
van besmettelijke ziekten van personeel
van onderwijsinrichtingen, betuigden vele
leden instemming met de strekking van
dit ontwerp.
Enkele leden betreurden echter, dat niet
nog verder is gegaan dan thans wordt
voorgesteld, zoowel wat betreft de in-