Nootjes uit hot politiek debat.
EERSTE BLAD
DINSDAG 13 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 33
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De rede van Minister Colijn.
Wij hebben van de rede waarmede Dr
H. Colijn de verschillende sprekers bij
het algemeen begrootingsdebat beant
woordde reeds een vrij breed overzicht
gegeven.
Nu de officieels „Handelingen" ver
schenen zijn, laten wij hier nog enkele
aanhalingen uit 's Ministers rede volgen.
Concentratie bijzondere scholen.
Bij de bespreking van dit onderwerp,
werd er door Minister Colijn op gewe
zen, dat de klacht als zou het openbaar
onderwijs achtergesteld worden bij het
bijzonder onderwijs ongegrond is. Het
aantal kleine scholen was bij het open
baar onderwijs belangrijk grooter.
Hieruit volgt echter niet, dat bij het
bijzonder onderwijs geen concentratie zal
moeten plaats hebben. Ook daar zal men
tot samenvoeging van kleine scholen be
haoren over te gaan.
„Echter altijd met inachtneming van
twee voorwaarden. De eerste voorwaarde
is, dat de door de Grondwet gewaarborg
de vrijheid niet in haar wezen mag wor
den aangetast; de tweede voorwaarde is,
dat niet een Kabinet of een Minister naar
eigen inzicht over het bestaan van de bij
zondere school mag beslissen, maar dat
gehandeld moet worden naar objectieve,
wettelijke normen, die met de Grondwet
niet in strijd mogen zijn."
In verband hiermede werd tot de voor
standers van het bijzonder onderwijs een
oproep gericht, vrijwillig volle medewer
king te betoenen.
„Laat men aldus Spr. nu vrij
willig denzelfden maatstaf aanleggen, die
ook bij het openbaar onderwijs gebezigd
is. Al dadelijk acht ik dit mogelijk binnen
den' kring van elke afzonderlijke groote
schoolvereeniging en met eenigen goeden
wil is ook nog wel wat te bereiken door
samenwerking tusschen elkaar nastaande
groepen. De Vereeniging voor Ghristelijk-
Nationaal Schoolonderwijs wijst, dunkt
mij, hier den weg. En ik zeg: laat men dat
nu vrijwillig doen, want anders zullen,
door den nood van den tijd, door de Re
geering andere maatregelen moeten wor
den voorgesteld, om langs dien weg te
verkrijgen wat langs den weg van vrij
willige bezuiniging niet kon worden gele
verd."
Aantasting gemeentelijke autonomie.
In verband met gemaakte opmerkingen
over aantasting van de autonomie van
lagere Overheidsorganen verklaarde Mi
nister Godijxi:
„Elke strekking in de richting van ver
mindering van autonomie is der Regee
ring geheel vreemd. Haar maatregelen
warden beheerscht door den nood van het
oogenblik en gaan niet verder dan wat
door het benoud van het geheel op dit
oogenblik gevorderd wordt. Dat beperking
van bewegingsvrijheid door hem, wien dit
treft, niet altijd in dit licht wordt bezien,
is niet meer dan menschelijk, maar die
beperking houdt toch ook een goed ele
ment in, dat men niet uit het oog verlie
zen mag, en dat is, dat het een gezonden
stimulans bevat in de richting van het
versterken van den wil om zelfstandig te
blijven."
De steun aan het bedrijfsleven.
Er zijn velen in den lande die dankbaar
zijn voor den steun door de Regeering
aan verschillende takken van het be
drijfsleven verleend, maar het ontbreekt
ook niet aan critiek.
Minister Colijn heeft hierover o.m. het
volgende gezegd:
„Wat is het doel, dat de Regeering voor
oogen heeft met haar ondersteuning van
het bedrijfsleven? Als men sommige leden
in de Kamer hoort, dan heeft de Regee
ring geen doel, dan handelt zij zoowat als
de brandweer, die hier een brand bluscht
en, nauwelijks met de blussching klaar
zijnde, wegholt naar een andere plaats
om daar weer met het blusschingswerk
aan te vangen.
Een beter beeld is het misschien, wan
neer ik zeg, dat de klacht luidt, dat het
Kabinet zich bezighoudt met het stoppen
van lekken, het stutten van muren en het
vernieuwen van een venster van een
bouwvallige woning, maar dat het daarbij
geheel en al over het hoofd ziet, dat een
grondige verbouwing van het huis moet
plaats hebben.
Nu ontken ik niet, dat de Regeering
zich ook bezig houdt met het eerstge
noemde werk, met het stutten van muren,
die dreigen om te vallen, en met het
stoppen van lekken, waar het doorregent,
maar ik ontken wèl, dat de Regeering de
noodzakelijke algeheele verbouwing van
het huis over het hoofd zou zien. Op zich
zelf is dat al onwaarschijnlijk, omdat ik
zonder eenige zelfverheffing zeggen mag,
dat ik behoor tot een der allereersten, die
deze crisis in haar werkelijk karakter
hebben onderkend. Reeds in September
1921 heb ik gewezen op de groote ver
schuivingen, die in het economisch we
reldbeeld te wachten zouden zijn.
In November 1922 heb ik in deze Ka
mer gezegd, dat wiji er mede rekenen
moesten op een lager levensniveau te wor
den neergeploft, en sindsdien heb ik in
internationalen kring telkenmale daarop
gewezen. Het, zou dus wel heel vreemd
zijn, dat ik, bij de vorming van het Ka
binet, of daarna, allen kijk op dien toe
stand zou hebben verloren, en dat is dan
ook niet zoo. Maar, wat de Regeering zich
realiseert en wat vele critici uit het oog
verliezen, is, dat men wel verbouwen
moet, doch dat men tijdens die verbou
wing in hetzelfde huis moet blijden wo
nen.
Wat werd er op het stuk van de
aanpassing gedaan?
Volgens sommige critici heeft de Re
geering inzake de aanpassing zoo onge
veer niets bereikt. Zij heeft wel steun
verleend hier en daar, maar zij heeft
niets gedaan op het stuk van de aanpas
sing van onze nationale productie bij de
gewijzigde omstandigheden.
„Mag ik er nu, aldus de Minister, op
wijzen, dat bijv. het suikerbietenareaal
is teruggebracht tot 72 pet. van wat het
vroeger was; dat de fabrieksaardappelen
productie ingekrompen is tot 65 pet. van
wat ze vroeger was; dat bij de veehouderij
teeltbeperking wordt toegepast om den
veestapel te verkleinen en dat de resul
taten daarvan inderdaad de moeite van
bet vermelden waard zijn.
Wanneer men ziet, dat zooals in het
voornemen ligt het aantal kalveren
met 50.000 in één jaar en het aantal
varkens met 300.000 in één jaar vermin
dert; wanneer men ziet, dat nu laatste
lijk de zuivelproductie beperkt wordt
door beperking van de melk met ten min
ste 10 pet.; wanneer men ziet, dat in den
tuinbouw een vermindering van produc
tie is bereikt met percentages, die wisse
len van 5 voor de kleine bedrijven tot 60
voor de groote bedrijven, kan men toch
waarlijk niet zeggen, dat de Regeering
blind zoiu zijn voor de noodzakelijkheid
om onze productie aan te passen bij ge
wijzigde omstandigheden.
Men kan natuurlijk zeggen, dat wat de
Regeering heeft gedaan, niet genoeg is,
dat het niet snel genoeg is gedaan, dat er
andere fouten bij zijn gemaakt, maar men
kan niet zeggen, dat de Regeering voor
dit vraagstuk geen oog beeft.
Wanneer men deze critische opmerkin
gen maakt, zeg ik, dat wij te maken heb
ben met een volkseconomie, die nu een
maal in den loop van vele tientallen van
jaren gegroeid is in de vormen, die zij
op het oogenblik heeft en dat het volk
conservatief is; dat het volk gehecht is
aan het bestaande en, waarom zouden wij
het er ook niet aan toevoegen, want het is
waar, dat het natuurlijk altijd in de eer
ste plaats denkt aan zijn eigen belang.
Vergeet niet, dat dat volk ook niet da
delijk rijp is om mede te gaan met hen,
die wat verder vooruitzien en dat maat
regelen om te slagen de medewerking van
het volk noodig hebben.
Vergeet niet, zoo zou ik daaraan wil
len toevoegen, dat de grens, Waartoe men
gaan kan, nog altijd volstrekt niet dui
delijk te 'onderkennen is.
Er is nog geen statische toestand inge
treden; het blijft veelszins nog tasten. Dat
is geen angstige voorzichtigheid, dat is
geen wachten op een onwaarschijnlijk
wonder, maar dat is een bezonnen wach
ten tot de nevelen aan den horizon wat
opklaren. Want wie meent, dat hij nu het
eindpunt van den weg, dien wij te be
wandelen hebben, al klaar en duidelijk
zien kan, die lijdt aan zeer gevaarlijke
hallucinaties.
Het vraagstuk van de devaluatie.
Over dit onderwerp had Minister Co
lijn na de redevoeringen van de heeren de
Geer, Schouten en Aalberse niet veel
meer te zeggen.
Tegenover enkele zeer twijfelachtige
voordeelen staan, naar Spr. opmerkte, de
herhaaldelijk genoemde zekere nadeel en,
en daarom handhaaft de Regeering haar
meening, dat niet door devaluatie, maar
door voortgezette aanpassing het doel
moet worden bereikt.
„Bij de beschouwingen over de devalua
tie denk ik dikwijls aan een anecdote, die
ik eens over Columbus heb gelezen. Toen
Columbus uitzeilde, wist hij niet waar hij
heenging; toen hij aangekomen was, wist
hij niet waar hij was; en toen hij weer te
ruggekeerd was, wist hij' niet, waar hij
geweest was. Zoo is het in dit geval. Men
gaat onbekende zeeën bevaren en men
weet niet aan welke kusten men belandt,
noch welke de gevolgen van de reis zul
len zijn. Natuurlijk geldt dat zelfde niet
alleen voor dit experiment, maar ook van
heel veel andere gewaagde experimenten.
Dat bovendien de toestand van den uit
voer niet afhangt van het goud als zoo
danig, bewij'st het feit, dat de uitvoer
van het goudblok zich beter heeft gehou
den dan did van de niet-goud-landen. Dat
de toestand ongunstiger is, vindt zijn oor
zaak in de duurte ten onzent en in het in
vergelijking met 't buitenland hooge loon
peil. Die waarheid moge nu onaangenaam
klinken, maar ook onaangename waar
heden mag men niet uit den weg gaan.
Daarom zal de Regeering op den ingesla
gen weg voortgaan en daarbij haar voor
deel doen met de in het debat over deze
ziaak gemaakte opmerkingen. Ik denk
hierbij inzonderheid aan de opmerking,
die de heer Schouten heeft gemaakt over
de bevordering van de aanpassing door
de maatregelen, die de Regeering op haar
eigen terrein daartoe zou kunnen nemen.
(Morgen nog enkele aanhalingen om
trent het gesprokene over de werkloos
heid en den steun.)
Onrust te Weenen.
Zaterdagavond zijn in talrijke Ween-
sche buurten botsingen ontstaan tusschen
de socialisten en de politie. Op verschei
dene punten der stad werden door so
ciaal-democraten en ook door commu
nisten strooibiljetten uitgedeeld, met den
slagzin; „Wij komen terug om de dooden
van 12 Februari te eeren".
Dé politie, die gedeeltelijk met overval
wagens naar de verschillende punten
reed, greep terstond in, arresteerde de
uitdeelers der strooibiljetten en verstrooi
de de menigte.
Op drie plaatsen slaagden de socialis
ten er in geruimen tijd weerstand te bie
den.
Op de strategische punten der stad
werden reservetroepen samengetrokken,
teneinde relletjes te voorkomen.
Berlijn en Vaticaan nader tot elkaar.
De correspondent van groote R.K. bla
den, Mgr. Enrico Pucci, die goede betrek
kingen met het Vaticaan onderhoudt,
heeft een onderhoud gehad met den ver
tegenwoordiger van het nationale dag
blad „Uj Magyarsag", waarbij hij uitvoe
rig inging op de tegenwoordige houding
van 'het Vaticaan tegenover het nat.-so-
cialistische Dditschland.
Hij verklaarde o.a.: Het Vaticaan is
noch voor noch tegen het nationaal-so-
cialisme, zooals het nimmer ten opzichte
van politieke bewegingen in andere lan
den partij koos.
Het Vaticaan keurt den vastberaden
strijd van het nationaal-socialisme tegen
het theïsme en de onzedelijkheid goed,
terwijl andere punten van het nationaal-
socialistische progTam, zooals de opvat
tingen omtrent het rassenvraagstuk en
de steribilisatie, volgens de verklaringen
van den paus niet kunnen worden goed
gekeurd.
De toestand is echter den laatsten tijd
aanmerkelijk verbeterd en er bestaat
thans groote kans op een overeenstem
ming tusschen het Vaticaan en de natio-
naal-socialistische Duitsche regeering.
Als de regeering de kerk en de rechten
der katholieken erkent, zullen deze laat
sten zich steeds trouwe burgers van den
staat toonen.
De kabinetscrisis In België.
Dé ministerieele crisis in België is fei
telijk geopend tengevolge van de mee-
ningsverschillen in den boezem van het
kabinet over de bezuinigingen op de be
grooting.
Men verzekert, dat de crisis snel zal
worden opgelost. Zij is sedert vele weken
latent en loopt in het bijzonder over de
verlaging van de ambtenaren-salarissen
en den werkloozensteun.
Het besluit van het kabinet-de Bro-
gueville, er het bijltje bij neer te leggen,
heeft niemand die eenigszins op de hoogte
was van den politieken toestand kunnen
verbazen. Men is alleen verrast door de
haast, die het kabinet plotseling aan den
dag legt om er tusschen uit te trekken.
Het capituleert nog voordat de parlemen
taire veldslag, waarin het gezegd had te
willen sneven, is begonnen.
Werkloosheid in België stijgt.
Blijkens de officieele statistiek bedroeg
het aantal werkloozen in België einde
Sept. j.l. ruim 173.000, zijnde 17.9 pet.
'van het totale aantal bij de werkloos-
heidskassen aangesloten leden. Aan het
einde van de voorgaande maand bedroeg
dit percentage 17.1 pet., einde Sept. van
verleden jaar slechts 13.8 pet. Daaren
tegen waren ruim 156.000 arbeiders ge
deeltelijk werkloos, zijnde 16.2 pet. van
het totaal aantal aangeslotenen, tegen
17.5 pet. einde van de voorgaande maand
en 16.1 pot. einde Sept. 1933.
Roosevelt's nieuwe plannen.
„Liever werk verschaffen dan steun
uitkeeren". is president Roosevelt's motto
bij het treffen van maatregelen, om de
werkloozen door de komende winter
maanden heen te helpen.
Zoo veel mogelijk steungeld wil hij der
halve besteden aan werkverschaffing in
plaats van aan directe uitkeeringen.
Dé overheid geeft thans in totaal ruim
140 millioen dollar per maand uit aan
directen steun. Het aantal steuntrekken
de gezinnen bedroeg in September
4.018.000, samen ongeveer 16 millioen
menschen, hetgeen zes procent meer is
dan de voorafgaande maand.
President Roosevelt's plan voor hui
zenbouw wordt gesteund door vele voor
aanstaande financiers en industrieelen,
die gelooven, dat een herleving van het
bouwbedrijf noodzakelijk is voor het na
tionaal herstel.
Roosevelt's tweede plan, waarmede een
bedrag van zes milliard dollar gemoeid is,
over een aantal jaren te verdoelen, heeft
betrekking op de uitbreiding van openbare
werken, het opruimen van sloppen en
verbeteringen op het platteland.
Korte Berichten.
In de nabijheid van Cherbourg Is
een watervliegtuig omlaaggestort en in
brand gevlogen. Vier leden van de uit
vijf personen bestaande bemanning zijn
in de vlammen omgekomen.
Officieel wordt bekend gemaakt, dat
de Oostenrijksche bondskanselier dr
Schuschnigg en de Oostenrijksche minis
ter van buitenlandsche zaken, Berger-
Waldenegg tegen het einde van deze week
naar Rome zullen reizen.
Een hevig onweer heeft boven Ve
netië gewoed. De storm dreef het zeewa
ter in de kanalen der stad en naar het St.
Marcusplein, zoodat de laaggelegen dee-
len der stad spoedig onder water ston
den. Het St. Marcusplein is thans een
groote watervlakte. Met gondels en motor
bootjes wordt het verkeer onderhouden.
Aan de huizen worden noodsteigers aan
gelegd.
Ook de ItaJiaansche Riviera ia doör
een hevig onweer bezocht.
Twee hevige aardschokken brachten
Maandagmorgen half negen te Lissabon
een paniek te weeg. Er is geen schade
aangericht.
Gisteren hebben onbekenden eenige
met roede verf gevulde eierschalen naar
het Spaansche consulaat te Londen ge
worpen. Op de straat voor het gebouw
was met roode letters geschilderd: „Weg
met het Spaansche fascisme".
Fransche waardeering voor de K. L. M.
In~„Le Jour" vinden wij, zegt de N.
R. Crt. een enthousiast artikeltje, gewijd
aan de activiteit van de K. L. M., waarin
eensdeels met waardeering, anderdeels
met een verborgen ijverzucht gewaagd
wordt van de activiteit, door onze natio
nale luoht-transport-maatschappij ont
wikkeld.
De Hollandsche maatschappij! K.L.M.,
aldus het blad, die met haar Douglas D-C
2 den eersten prijs van de handicap-wed
vlucht LondenMelbourne gewonnen
heeft, denkt er niet over om tot deze pres
tatie haar verbazingwekkende demonstra
ties op het gebied van de commercieels
luchtvaart te beperken. Zoo zal zij1 ter ge
legenheid van Kerstmis een Fokker 18
van de regelmatige verbinding Amster
damBatavia, de „Snip" geheeten, onder
leiding van piloot Hondong, reohtstreeks
naar de Kaap Verdische eilanden doen
dirigeeren, van waaruit de machine vol
gens de door Mermoz getraceerde route
haar tocht zal voortzetten in de richting
Natal, om ten slotte te Curasao te landen.
Hierop volgt een summiere beschrijf
ving van het toestel. Vervolgens teekent
het blad aan: Wij merken voor allen, die
door de acht overtochten van Mermoz
nog niet overtuigd zijn, op, dat de Hol
landers eveneens een landvliegtuig zullen
bezigen voor dezen oversteek van den
Zuidelijken Atlantischen Oceaan. En wij
voegen hieraan toe, dat deze machine een
verkeerstoestel is van serie-fabrikaat,
reeds heel wat achter den rug heeft en na
deze transatlantische vlucht haar activi
teit op den weg naar Batavia wederom
hernemen zal.
Onze commercieéle luchtvaart beschikt
slechts over één Regenboog. Wij hebben
jaren gewaoht alvorens wij dit toestel in
dienst genomen hebben. En Couzinet, de
constructeur ervan, is geruïneerd en
wacht nog steeds op orders.
Notariaat.
Te 's Gravenhage, waar hij met verlof
vertoefde, is Zondagavond op 66-jarigen
leeftijd overleden de heer L. v. d. Sluys,
sedert 1902 notaris te Dirksland.
Reorganisatie Sociale Verzekering.
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel, heeft in een adres
Binnenland.
Memorie van Antwoord inzake de de
fensie-begrooting.
Defensie en de verboden vereenigingen.
De gevangenissen overbevolkt.
Buitenland.
De kabinetscrisis in België.
Verbeterde betrekkingen tusschen
Duitsehland en het Vaticaan.
Toenemende werkloosheid in België.
Roosevelts nieuwe plannen.
aan den Raad van Ministers er op aan
gedrongen, dat: le. op zoo kort mogelij
ken termijn het geldende stelsel van ka
pitaal-dekking der rente-aanspraken voor
de Invaliditeits-verzekering worde verla
ten; 2e. de financiering voorloopig ge
schiede volgens het rente-dekkingstelsel;
en 3e. inmiddels onderzocht worde de
mogelijkheid van een reorganisatie 'der
sociale verzekering, die duurzame finan
ciering volgens een omslagstelsel zou toe
laten.
Prinses Juliana naar Stelnfurt.
H. K. H. Prinses Juliana is gistermid
dag per auto van Het Loo naar Burg
Steinfurt vertrokken, voor Haar voorge
nomen bezoek aan den Vorst en de
Vorstin van Bentheim en Steinfurt. H.
K. H. is voornemens Vrijdag a.s. naar
Het Loo terug te keeren.
Voorlichting over voeding.
Gemeld wordt, dat vanwege het depar
tement van Sociale Zaken zeer binnenkort
een commissie zal worden ingesteld, die
tot opdracht zal krijgen voorlichting to
verstrekken over de voeding van werkloo
zen en andere ondersteunden.
Naar verluidt, zullen tot leden van deze
commissie worden benoemd eenige dames
van de „Vereeniging van leeraressen van
huishoudscholen", vertegenwoordigers van
de vakcentrales en enkele ambtenaren van
het departement.
Een sympathiek plan?
Van de afd. Goes der N. P. V. ontvin
gen wij een schrijven, waaraan wij ont-
leenen:
Het Nederl. Hoofdkwartier der Pad
vinders heeft een mooi en sympathiek
plan ontworpen voor een „Kerst-goede-
daad".
In het vertrouwen dat alle groepen die
bij de N. P. V. zijn aangesloten medewer
king zullen verleenen. 'heeft het dit plan
ter volvoering doorgegeven aan de plaat
selijke afdeelingen.
Men wil n.l. tegen Kerstmis aan be-
hoeftigen, stille armen, gesteunden enz.
een pakket levensmiddelen uitreiken. Na
tuurlijk zal die uitreiking maar niet luk
raak gebeuren. Adressen worden bij des
kundigen op bet gebied van steunverle
ning en armenzorg gevraagd en met zorg
wordt dan uitgedeeld.
De bedoeling is, dat bij winkeliers, die
zich daartoe bereid verklaren, een ver
sierde ton wordt bezorgd, die geplaatst
wordt in de week van 1623 Dec. a.s. in
de hoop, dat de koopers in zoo'n zaak als
zij iets voor 'zichzelve koopen. dit ook nog
eens doen voor de behoeftigen en bet ge
kochte in de ton werpen.
De tonnen worden door de verkenners
geledigd. Zij zullen een vroolijk, opvallend
aanzien verkrijgen. "Welpen, verkenners,
voortrekkers alles hoopt mee te wer
ken.
(Wij kunnen de goede bedoeling
die hieruit spreekt, waardeeren. Maar
toch komt het ons voor, dat dezewijze
van steunverleening geen aanbeveling ver
dient. Als padvinders en welpen in bij
zondere gevallen bijvoorbeeld het crisis
comité behulpzaam zijn, dan kan daarte
gen geen bezwaar worden gemaakt. Maar
een optreden als hier bedoeld, ligt naar
het ons voorkomt niet op hun weg.
De steunverleening is voorts o.i. een te
teere zaak, dan dat wij het overigens sym
pathieke padvindersplan zouden kunnen
aanbevelen. (Red.)
OpheffingkantoorDir. be
lastingen te Ax el. De Minister van
Financiën heeft goedgevonden met ingang
van 19 November op te beffen het kantoor
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen te Axel, en de thans onder dat
kantoor ressorteerende gemeenten als
volgt in te doelen
■do gemeente Axel bij het kantoor der
directe belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen te Terneuzen; de gemeente Koe
wacht bij het kantoor der directe belastin
gen en accijnzen te Hulst; de gemeenten
Overslag en Zuiddorpe bij het kantoor
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen te Sas van Gent.
