EERSTE BLAD
Buitenland.
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 20
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeeiingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75. bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f'0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Gemeentelijk beheer.
De veelgehoorde klacht, dat de gemeen
telijke autonomie steeds meer in 't ge
drang dreigt te raken is niet geheel on
gegrond.
De concentratie-idee zit nu eenmaal in
de luchit naar het eohjjnt.
Voor een deel is dit een gevolg van de
crisisomstandigheden, maar toch niet ge
heel. Het streven van de hoogere autori
teiten om de gemeenten aan banden te
leggen en zich met de interne gemeente
zaken te bemoeien is niet van den laatsten
tijd. In meerdere gemeenten zijn zelfs nog
in de laatste jaren de salarissen van het
gemeentepersoneel opgevoerd of op peil
gehouden tegen den wensch en ondanks
de waarschuwingen van den gemeente
raad.
Maar nu gaat het onder den druk der
omstandigheden in andere richting en
worden de gemeenten van bovenaf ver
plicht allerlei bezuinigingen in te voerm
en soms uigaven te schrappen, ook zelfs
wanneer deze naar het oordeel van den
gemeenteraad in alle opzichten verant
woord zijn.
D'at een scherp toezicht wordt gehou
den op de financieele gestes van de
gemeenten is volkomen verklaarbaar. Er
is tusschen de financiën van het Rijk en
de gemeenten een noodzakelijk verband en
het spreekt vanzelf, dat de Regeering, die
de algemeene financieele lijnen in het oog
heeft te houden, alleen daarom reeds ge
noodzaakt is op het financieel beheer van
de gemeenten scherp toe te zien.
Ook in verband met de laatste restjes
van de gemeentelijke autonomie is dit wel
gewenscht. want wanneer een gemeente
eenmaal noodlijdend is dan kan het niet
anders, of zij wordt tevens afhankelijk.
Het valt echter te betreuren, dat die
noodlij'dendheid in sommige gevallen uit
sluitend, een gevolg is van de maatregelen
der regeering. Er zijn gemeenten, die
steeds voorzichtige politiek hebben ge
voerd en die nu als gevolg van regeeringsu
voorschriften in moeilijkheden geraken en
niet aan hun verplichtingen kunnen vol
doen.
Nog meer betreurenswaardig is echter,
dat er gemeentebesturen zijn, dié willens
en wetens de zelfstandigheid in gevaar
brengen. Wij denken bier aan Amsterdam,
waar de gemeenteraad ondanks de finan
cieele moeilijkbeden tot tweemaal toe ge
weigerd heeft aan de verlangens van de
regeering inzake de salarissen van het
gemeentepersoneel te voldoen.
Het personeel wordt hierdoor niet ge
haat.
Zelfs schijnt het niet onmogelijk, dat nu
zonder de medewerking van den gemeente
raad een regeling zal worden vastgesteld
die voor de ambtenaren minder accep
tabel is dan wanneer de raad had willen
meewerken.
In elk geval, voor het personeel wordt
op deze wijze niets bereikt. Maar de ge
meentelijke autonomie krijgt weer een ge
voelige knauw. En voor de partijen, die er
op uit zijn om als in Duitschland alles
van bovenaf te regelen is dit optreden
van den gemeenteraad koren op hun
molen.
Het is wel jammer, dat juist de zich
noemende democraten telkens weer blij
ken de grootste belagers te zijn van een
gezonde democratie.
Duitsch-Engelsche handelsovereenkomst
geteekend.
Als resultaat van de te Berlijn gevoerde
F ngelschD'uitscbe handelsonderhande
lingen, is gistermiddag de nieuwe En-
gelsch-D'uitsche handelsovereenkomst on
derteekend.
Chicago-banaliteiten.
Woensdagnacht zijn de terreinen van de
wereldtentoonstelling te Chicago gesloten
wat geschiedde door den voorzitter van
den raad van beheer der tentoonstelling,
Rufus Dawes, die door het omdraaien
van een enkelen schakelaar alle lichten
in alle tentoonstellingsgebouwen en op
het geheele terrein doofde, terwijl tegelij
kertijd de poorten gesloten werden en
500.000 over alle terreinen verdeelde
stukken vuurwerk werden ontstoken.
Bij de sluiting is het tot ernstige on
geregeldheden gekomen.
Meer dan driehonderdduizend tentoon
stellingsbezoekers namen aan deze uit
spattingen deel. Zij trokken joelend en
schreeuwend door de wegen van het reus
achtige tentoonstellingspark.
De bezoekers bestormden de verschil
lende tentoonstellingshallen, sloegen het
lichte materiaal stuk en namen de brok
ken als aandenken aan de groote wereld
tentoonstelling van het jaar 1934 mee
naar huis.
Het kwam herhaaldelijk tot de meest
woeste vechtpartijen. De schade, welke
aangericht werd, wordt op verscheidene
millioenen dollars geschat.
Na middernacht werd het nog erger.
Duizenden bezoekers, die zich in de ver-
verschingslokalen ophielden, plunderden
de voorraden alcohol. Honderden dron
ken mannen, vrouwen en kinderen trok
ken de terreinen over en sloegen alles
kort en klein, wat in hun bereik kwam.
Slechts met de grootste moeite gelukte
het de politie de orde eenigermate te her
stellen.
Een fraaie toespraak.
De Duitsche minister Goebbels heeft
gisteravond een radiorede gehouden tot
de jeugd.
Wij ontleenen daaraan het volgende:
Het is voor mij vooral een voldoening,
dat sinds lang reeds in uwe kringen de
debatten over kerkelijke en confessioneele
kwesties verstomd zijn. Immers dat zijn
geen problemen die door u moeten wor
den opgelost. Het is al meer dan erg ge
noeg, als de volwassenen het daarover
met elkaar niet eens worden.
Gij, jongens er. meisjes, hebt zooveel
andere kwesties, welke u zelf betreffen,
op te lossen, dat ge gerust nog enkele ja
ren wachten kunt. om u ook in deze dis
cussie te mengen.
De Londensche vlootbesprekingen.
De „Times" meldt, dat het eerste ge
deelte der Londensche vlootbesprekingen
thans als beëindigd kan worden be
schouwd. D'e Britsche en Amerikaansche
vertegenwoordigers zijn zich ervan be
wust, dat het zeer moeilijk zou zijn, de
Japansche voorstellen zooals deze thans
geformuleerd zijn, te accepteeren.
Geheime doodvonnissen in Duitschland
De Engelsche bladen weten eenige bij
zonderheden mede te deelen over de dood
vonnissen, welke dezer dagen door het
Volksgerechtshof in Duitschland zijn uit
gesproken. Het D. N. B. gaf daarover geen
enkele bijzonderheid, behalve, dat de na
men der ter dood veroordeelden niet be
kend zijn.
De „Times"-correspondent te Berlijn
meldt, dat onder hen zich waarschijnlijk
bevinden mevrouw Von Berg, de echtge-
noote van den directeur van een electro-
technische fabriek en een Poolsch offi
cier Von Sosnowski, beiden ervan be
schuldigd het geheim van een nieuw type
vliegtuig aan een vreemde mogendheid
te hebben verkocht.
Geruchten gaan, dat mevr. Von Berg
ter dood is gebracht en dat Von Sosnows
ki 20 jaar gevangenisstraf zou hebben
gekregen.
De „Daily Telegraph" kan nog vertel
len, dat tegelijk met deze veroordeelden
gearresteerd zouden zijn twee vrouwelijke
geëmployeerden bij het rijksweerministe-
rie, Von Matzner en Engelbrecht, ook we
gens hoogverraad.
Wat met haar is gebeurd, in het bijzon
der of zij nog in leven zijn, is niet be
kend.
De gevaarlijke wapenhandelpolitiek.
In het Britsche Lagerhuis heeft de La
bour Partij Woensdag een quaestie ter
sprake gebracht, voortvloeiende uit het
onderzoek door een commissie uit den
Amerikaanschen Senaat inzake de par
ticuliere wapenfabricage.
Het lid Hall gewaagde n.l. van een
brief, aan de commissie overgelegd, van
den directeur van Vickers Armstrong Sir
Charles Craven, waarin gewaagd zou zijn
van een vriend bij de admiraliteit, die de
firma een contract voor onderzeeërs zou
bezorgen.
De eerste lord der admiraliteit (minis
ter van marine) Sir Bolton Eyres Mon-
sell antwoordde dat er geen zweem van
partijdigheid ten opzichte van eenigerlei
firma was en dat de toewijzing was ge
schied met het opzettelijke doel om het
aantal firma's, in staat en bereid onder
zeeërs te bouwen, uit te breiden.
De bovenbedoelde enquête-commissie
uit den Amerikaanschen Senaat, heeft
dezer dagen in een rapport de mededee-
ling gepubliceerd, dat de directeuren van
het grootste Amerikaansche munitiecon
cern, Dupont de Nemours, gedurende de
laatste 15 jaren ten minste 400.000 dollars
hebben bijgedragen aan partij fondsen.
Ditvormteenstavingvanhaar
verklaring, dat munitiefabri
kanten groote bedragen stor
ten in part ij kassen.
Alle bijdragen op twee na werden ge
geven aan de Republikeinsche Partij, doch
Iréné Dupont gaf naast zijn grootere som
men aan de Republikeinen nog kleinere
bedragen aan de Democraten.
In sommige kringen begint men te twij
felen aan de mogelijkheid der voortzet
ting van het onderzoek der senaatscom
missie in December a.s., daar de midde
len zijn uitgeput en de commissie haar
werk slechts zal kunnen voortzetten, in
dien men het Congres er toe kan brengen
nieuwe credieten toe te staan. In zaken-
kringen oefent men natuurlijk sterke
pressie uit om dit te voorkomen. Dit ge
vaarlijk gedoe moet rustig voortgang kun
nen hebben.
Korte Berichten.
De leider van de nationaal-socialis-
tische agitatie in Zuid-West-Afrika is
uitgewezen. De mandataris voor dat ge
bied, de regeering te Kaapstad, heeft te
Genève klachten ingediend over den last
die zij van de nazi's ondervindt.
Het Engelsche departement van
Handel zal met ingang van 8 November
een decreet afkondigen, waarbij de invoer
van aardappelen zal worden geregeld.
D'e dag, welke jaarlijks is gewijd
aan de propaganda voor het sparen, is
gisteren in geheel Italië op waardige
wijze gevierd.
Tot de plechtigheden behoorde een prijs-
uitdeeling, bestaande uit een spaarbank
boekje voor arbeiders en scholieren, die
zich het meest hebben onderscheiden.
Tegenslag voor Jones en Waller.
Cathcart-Jones en Waller, die gisteren
hun recordvlucht AustraliëEngeland
gehoopt hadden te eindigen, zijn, door het
slechte weer in Italië gedwongen geweest
weer naar Griekenland terug te keeren
en weer behouden op het vliegveld Tatoi
geland.
De beide vliegers hadden er aanvanke
lijk op gerekend reeds Woensdag in En
geland te zijn. D'oor het slechte weer wa
ren ze echter genoodzaakt in Athene te
landen. Gistermorgen vroeg zijn ze op
nieuw gestart, met de verwachting dat ze
ongeveer half 3 in Engeland zouden zijn.
Hun oorspronkelijk doel, den recordtijd
van Scott en Black op het traject Austra-
lië-Engeland te breken hebben zij dus niet
bereikt.
Na tien dagen antwoord.
Op 20 October j.l. zond een inwoner
van Amsterdam met de „Uiver" een brief
naar een vriend in Batavia. Tot zijn ver
rassing ontving hij reeds gistermiddag
het antwoord! De „Kwartel" had het mee
gebracht naar Schiphol, vanwaar rappe
banden den brief in de stad bezorgden.
Invaliditeitswet en Ouderdomswet.
Op 1 October 1934 werden 27.931 we-
duwenrenten en 13.810 weezenrenten
krachtens de Invaliditeitswet genoten,
terwijl op genoemden datum krachtens
artikel 373 dier wet 108,134 personen in
het genot waren van een als vrucht hun
ner verzekering verkregen ouderdoms
rente van drie gulden per week.
Voots genoten 46,039 personen een in-
validiteitsrente, als bedoeld in artikel 71
dier wet. Krachtens artikel 24 der
Ouderdomswet 1919 waren op vorenge
noemden datum 129,130 personen in het
genot van een als vrucht hunner verze
kering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.
Abonnementskaarten Spoorwegen.
Met ingang van 15 November worden
algemeene abonnementskaarten, zonder
betaling van bijslag, in D-treinen geldig.
De prijzen zijn voor elke maand vijf
gulden hooger, dan die der gewone alge
meene abonnementskaarten.
Zij moeten tenminste vijf dagen vooraf
aangevraagd worden.
Werkloozenkassen landarbeidersbonden.
De minister van sociale zaken had aan
de besturen van de werkloozenkassen der
landarbeidersbonden de voorwaarde ge
stel, dat leden, die in de periode 1933/34
volledig waren uitgetrokken, in de a.s.
trekkingsperiode slechts recht op uitkee-
ring zouden hebben, indien ze ten minste
6 weken in loondienst hadden gewerkt.
Verder moest worden bepaald, dat per
sonen, die 1 Juli j.l. of later als lid der
werkloozenkas toetraden, ten minste 26
weken in loondienst moesten hebben ge
werkt, om recht op uitkeering te laten
gelden.
De hoofdbesturen der landarbeiders-
bonden hebben tegen de nieuwe voor
waarden bezwaar gemaakt en de minis
ter heeft thans medegedeeld, dat de pe
rioden van 6 en 26 weken respectievelijk
zijn gewijzigd in 4 en 13 weken.
Uitkeering steunbedragen.
Uit de memorie van antwoord op het
Voorl. Verslag van de staatsbegrooting:
Aan den wensch van een aantal leden
olm niet van de steunbedragen te doen af
trekken hetgeen de gesteunden van parti
culieren ontvangen, kan de regeering tot
haar leedwezen in het algemeen niet vol
doen.
Naar de mogelijkheid van de verstrek
king van eenige goedkoope levensmiddelen
(ook groenten) wordt een ernstig onder
zoek ingesteld. Tusschen de departemen-
en van Elconomische en Sociale Zaken
wordt ter zake overleg gepleegd. De re
geering vertrouwt spoedig een conclusie
te kunnen trekken.
Met de meening van een aantal leden,
dat bij' de steunuitkeering geen rekening
behoort te worden gehouden met spaar
gelden en kleine pensioenen, kan de re
geering zich niet vereenigen.
Intusschen heeft de Minister van So
ciale Zaken een andere regeling voor de
steunverleening aan diegenen, die spaar
gelden en huizen bezitten, in overweging.
Naar mag wo'rden vertrouwd, zal hierom
trent zeer spoedig een beslissing worden
genomen.
Contingenteeringsvoorstellen.
Verschenen zijn de voorloopige versla
gen der Tweede Kamer over een aantal
oontingenteeringsontwerpen.
Stikstofhoudende meststoffen. Eenige
leden maakten tegen deze contingentee-
ring bezwaar op grond van de vrees, dat
de prijzen van voor den landbouw noodza
kelijke meststoffen zullen stijgen.
Eenige leden vestigden de aandacht op
de benadeeling van de handelaren, welke
het gevolg is van de afspraken omtrent
levering van kunstmest, tusschen het
Staatsmijnbedrijf en het Centraal Bureau
van het Ned. Landbouw-comité.
Haarden, kachels en haardkachels.
Sommige leden waren voorshands niet
overtuigd dat de cijfers welke de minister
ter rechtvaardiging van de beperking van
dezen invoer aanvoert, deze contingentee-
ring inderdaad wettigen.
De nood In den tuinbouw.
Op initiatief van den burgemeester van
Stoanpwijik is in Den Haag een vergade-
Binnenland.
De Tweede Kamer over de defensie-
begrooting.
Stijgende werkloosheid.
Tweemaal per week naar Batavia?
Buitenland.
D'e Londensche vlootbesprekingen.
De kerkstrijd in Duitschland. De afgezette
bisschoppen weer in hun ambt hersteld.
Vlootbouw in Amerika.
ring gehouden van de burgemeesters der
gemeenten Stompwijk, Pijnacker, Noot
dorp, Schipluiden, Bleiswijk, Berkel-Ro-
denrijs, ter bespreking van den nood-toe
stand, ontstaan in den tuinbouw in die
gemeenten.
De burgemeesters hebben een telegram
gezonden aan den minister van Economi
sche Zaken, waarin met klem wordt aan
gedrongen op spoedige verhooging van het
bedrag door de regeering ter beschik
king gast-ld ten behoeve van den tuin
bouw, aangezien de nood onder de tuin
ders in deze gemeenten onhoudbaar is.
De toestand is zoo, dat verschillende tuin
ders reeds op ondersteuning door het Cri
siscomité en het plaatselijk armbestuur
zijn aangewezen. Ten slotte wordt den mi
nister in het telegram verzocht, een depu
tatie uit den kring van deze burgemeesters
te ontvangen, ten einde deze zaken te be
spreken.
De revolutionnaire volksvertegen
woordiging.
De Regeering deelt in haar memorie
van antwoord op de algemeene beschou
wingen van de Tweede Kamer over de
Rijksbegrooting voor 1935 mede, met vele
leden van oordeel' te zijn, dat zonder wij
ziging van de Grondwet een bevredigende
oplossing van het vraagstuk der zooge
naamde revolutionaire volksvertegen
woordigers niet is te bereiken. Zij- over
weegt, of en in hoeverre het nuodig of ge
wenscht is, een herziening van de Grond
wet op bepaalde onderdeelen voor te be
reiden.
Blijkt inmiddels een tijdelijke noodvoor
ziening dringend, dan zal de regeering
daartoe overgaan, waarbij' van den arbeid
der commissie-Kooien kan worden partijt-
getrokken.
Invoer van steenkolen.
In het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot regeling
van den invoer van steenkolen, cokes en
steenkoolbriketten, manen verscheidene
leden tot groote voorzichtigheid bij het
beperken van den invoer van steenkolen.
D'e kans bestaat, dat de contingenteering
hier te lande op de uitvoermogelijkheid,
speciaal naar die landen, welke huis
brandkolen naar ons land exporteeren-,
een nadeeligen invloed heeft. In dat ge
val zou ons mijnbedrijf door de contin
genteering volstrekt niet worden gehol
pen.
Wijziging Jachtwet.
Een wetsontwerp is bij de Tweede Ka
mer ingediend tot het terugbrengen van
de jachtrente, met ingang van 1 Januari
1935, tot 4 pet. 'sjaars, evenals de rente,
welke het Rijk aan de rechthebbende op
schadeloosstelling betaalt.
Nederlandsch-Japansche onder
handelingen.
Uit Batavia wordt gemeld: In de eerste
helft van de afgeloopen week kwamen de
leiders van de beide onderhandelingscom
missie, de heeren Van Gelderen en
Koshida bijeen, met het doel om alle on
derwerpen nogmaals nauwkeurg na te
gaan.
De verkregen conclusies zullen zoo
spoedig mogelijk aan de voorzitters van
Kide delegaties worden overhandigd.
Aan beide zijden bestaat een sterk ver
trouwen, dat het mogelijk zal zijn in kor
ten tijd tot een vergelijk te komen, alhoe
wel nog zeer vele opvattingsverschillen
moeten worden overwonnen.
Tweemaal per week naar Batavia?
Reeds thans treft, naar uit Batavia
wordt gemeld, de Koninklijke Luchtvaart
Mij. voorbereidingen om den wekelijk-
schen dienst HollandIndië vice-versa
uit te breiden tot een verbinding twee ma
len per week te bedienen.
Het wordt najaar 1935, alvorens zulks
tot stand kan worden gebracht, doch nu
al zijn de postdiensten in Nederland en
Indië met het plan op de hoogte gebracht,
onder mededeeling:
dat de K. L. M. voor de verdubbeling
van dezen dienst geen hoogere subsidie
verlangt, zoodat de luchtverkeers-verbete-
ring noch Nederland, noch Indië iets zal
kosten.
Het spreekt van zelf, dat de K.L.M.-di-
rectie er naar streeft, het transport aan
DE LONDEN—MELBOURNE RACE.
Ook Hansen aangekomen.
D'e Deensche luitenant Hansen is giste
ren met de Desoutter Mark II om 23.53
(Ned. tijd) te Melbourne geland. D'at is
dus het zevende vliegtuig dat de tocht vol
bracht heeft.
Hansen verklaarde in een interview na
zijn landing in Flemington, dat zijn
vlucht over het Australische continent de
moeilijkste route op het geheele traject
is geweest. Hij zeide: „Ik ben nog nooit
in mijn leven over een dergelijk heet en
stoffig land en door zooveel „luchtgaten"
gevlogen als op het traject van Port Dar
win naar Melbourne. Dit was het ergste
stuk van de 22.000 kilometer.
Wie wint de prijzen?
Uit de voorloopige controle der logboe
ken blijkt, dat Scot en Campbell Black
de handicap-race gewonnen hebben,
maar als winnaars van den snelheids
wedstrijd zullen zij den geldprijs voor de
handicaprace niet kunnen accepteeren.
Dan denkt men dat zeker Parmentier en
Moll de eerste plaats krijgen voor den
handicap-prijs.
Men veronderstelt dat zij den eersten
prijs voor den handicapwedstrijd zullen
verkiezen boven den tweeden in de snel
heidsrace. Indien dit het geval is, krij
gen Roscoe Turner en Clyde Pangborn
den tweeden snelheidsprijs en Jones-
Waller den derden.
Nog is niet definitief vastgesteld wien
de tweede prijs voor den handicapwed
strijd toekomt.
Stijgende werkloosheid.
Dé directeur van den Rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat in de week van
8 tot en met 13 October, het aantal leden
van ingevolge het Werkloosheidsbesluit
1917 gesubsidieerde vereenigingen be
droeg 570.000, waarvan 82.600 landar
beiders. In de maanden Mei tot en met
November worden geen gegevens ontvan
gen aangaande de werkloosheid van de
vi-reenigingen van landarbeiders.
De werkloosheid onder de overige
487.460 verzekerden bedroeg in genoemde
week 26.2 pet., tegen 25.6 pet. in de week
van 24 tot en met 29 September 1934.
In de overeenkomstige verslagweek van
het vorige jaar bedroeg de werkloosheid
24.3 pet.
Bij 1065 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 13 October 1934
in totaal 335.106 werkzoekenden inge
schreven, waaronder 316.157 mannen.
Hiervan waren werkloos 313,926 perso
nen, waaronder 300,008 mannen. Op 29
September 1934 bedroeg het totaal-aantal
ingeschrevenen bij een ongeveer gelijk
aantal organen 333,090. Hiervan waren
werkloos 309,430 personen, waaronder
295,788 mannen.
Het aantal ingeschreven werkzoeken
den is sedert 29 September 1934 gestegen
met 2016, het aantal werkloozen met
4496. In vergelijking met het overeenkom
stige tijdstip van het vorig jaar wijst het
aantal bij de organen der openbare ar
beidsbemiddeling ingeschreven werkzoe
kenden een stijging aan van 19.000 perso
nen in ronde cijfers.
