Dobbelmann
lckfcer~inan?
I
Binnenland.
MAANDAG 29 OCTOBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 25
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën SO cent. per regel. Ingezonden
mededelingen 60 cent per regel. Kieine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Christelijk georganiseerden teeke
nen niet.
Een en andermaal hebben wij gewaar
schuwd niet te teekenen op het petionne-
ment van de roode vakbeweging aan de
Regeering.
Naar wij vernemen wordt in Zeeland
sterke druk uitgeoefend speciaal op de
Christelijk georganiseerde arbeiders om
hun handteekening te plaatsen op het
roode petionnement.
En als dan gewezen wordt op de waar
schuwingen in „De Zeeuw", dan heet het,
dat dit blad de petitionnementsactie be
strijdt uit politieke overwegingen,
zonder te letten op de behoeften van de
arbeiders.
In verband daarmee laten we hier vol
gen wat „Toenadering", het orgaan van
den Nederl. Bond van Christelijke Fa-
brieks- en Transportarbeiders over deze
zaak schrijft:
„De Christel ij k georganiseer
de arbeiders teekenen niet,
omdat zij weigeren achter het N.V.V. en
de S.D.A.P. aan te loopen.
Wij hebben een eigen zelfstandige be
weging, die in staat is haar eigen boon
tjes te doppen. Wanneer de belangen der
werkloozen bij de regeering moeten wor
den gebracht, dan doen wij dit zelf
standig.
Omdat wij als christelijke vakbeweging
ons zelf willen zijn en blijven, kan er
door een lid dier beweging zelfs niet
over gedacht worden om op dit
adres te teekenen; daarvan kan geen
sprake zijn.
Dat 't N.V.V. thans zijn leden oproept
om te adresseeren inzake verstrekking
van goedkoope margarine, aardappelen,
kleeding en schoeisel, is overigens alles
zins verklaarbaar.
Het had in dit opzicht jegens de werk
loozen nog wat goed te maken.
Toen in 1932 de regeering de vakcen
trales vroeg om zitting te nemen in een
commissie van advies voor consumenten
belangen, weigerde het N.V.V. Toen
de regeering in dat zeifde jaar een com
missie in het leven riep voor steun in
natura, weigerde het N. V. V. op
nieuw. Bij de oprichting van hét Natio
naal Crisis-Comité, toen de regeering
f750.000.— beschikbaar stelde voor klee
ding en schoeisel, heeft het N.V.V. offi
ciéél wel niet geweigerd, maar toch eigen
lijk met een pruilerig gezicht meegedaan.
Verschillende plaatselijke instanties heb
ben ook hiervoor geweigerd.
Wat er dus gedaan is in de verstrek
king van goedkoope margarine, vleesch
in blik, enz. is buiten het N. V. V.
omgegaan. De stoel van de grootste
vakcentrale stond ledig. Men liet het aan
de regééring in dat zelfde jaar een com
missies de belangen der consumenten,
ook derwerkloozen, te verdedigen.
Wanneer het N.V.V. thans zijn leden
voor deze belangen mobiliseert, komt het
niet bepaald vroeg. Men kan zich echter
troosten met de gedachte beter laat dan
nooit
Er blijkt echter uit, dat de christelijk
georganiseerden heelemaal geen reden
hebben zich hiervoor te interesseeren.
Zij kunnen ervan verzekerd zijn, dat
door eigen centrale reeds geruimen tijd
terug en bij herhaling, nu en in het
verleden deze belangen aan de orde
zijn gesteld.
Dat geldt in niet mindere mate van
de steunbedragen, kinderbijslagen, werk
verschaffing, brandstoffentoeslag, enz.
Het C.N.V. is actief en paraat. Het doet
wat in zijn vermogen is en het werkt
ter plaatse waar het behoort.
Daarom teekenen de christe-
1 ij k georganiseerden op hetpe-
titionnement niet."
De vlootbesprekingen ie Londen schieten
slecht op. -
Te Londen is Vrijdag in Downing Street
een nieuwe bijeenkomst gehouden tus-
schen de Britsche en de Japansche gede
legeerden. De Japanners verschaften ver
dere inlichtingen ter verduidelijking van
een aantal punten hunner voorstellen.
Naar verluidt waren deze besprekingen
niet-formeel en droegen de Japansche
voorstellen een voorloopig karakter, zoo
dat zij niet in eenig document zijn vast
gelegd.
De besprekingen tusschen de Ameri-
kaansche en Britsche vertegenwoordigers
zullen waarschijnlijk vandaag of morgen
worden hervat.
In de kringen der Amerikaansche dele
gatie is men pessimistisch gestemd over
het resultaat der besprekingen, naar men
zegt wegens de houding, welke de Japan
ners gedurende de eerste week der be
sprekingen hebben aangenomen.
Het schijnt, dat de inleidende bespre
kingen doodgeloopen zijn. De Amerikanen
aanvaarden geen wijziging van het tegen
woordige coëfficiënt, terwijl de Japanners
het beginsel zelf ervan van de hand wij
zen. De Engelschen zouden de verhou
ding 5:5:4 aanvaarden.
In verband met de vlootbesprekingen
wijst de marinemedewerker van de „Ti
mes" er op, dat een vergelijking van de
groote slagschepen van Engeland, Frank
rijk, Italië en Duitschland tot de gevolg
trekking moet lijden, dat de Engelsche
vloot ten achter is.
Frankrijk heeft in 1932 het linieschip
Duinkerken op stapel gezet, dat 26.500
ton waterverplaatsing heeft. Italië zet de
kruisers „Vittorio Vineto" en „Littorio"
op stapel, die elk 35.000 ton groot wor
den
Duitschland wil een nieuw pantserschip
bouwen, dat een waterverplaatsing van
10.000 ton heeft.
De Engelsche marine kan evenals Ame
rika en Japan voor afloop van het jaar
1936 ten gevolge van het Londensche
vlootverdrag geen nieuwe slagschepen op
stapel zetten. Dientengevolge zullen de
nieuwe oorlogsschepen van de continen
tale mogendheden de Engelsche schepen
in snelheid overtreffen en door geen der
bestaande Engelsche kruisers ingehaald
kunnen worden.
De toestand In Spanje.
De telefoonverbindingen in Spanje zijn
Zaterdagavond wederom hersteld, of
schoon een strenge censuur wordt uitge
oefend.
De minister van Openbare Weken, José
Maria Cid, die teruggekeerd is van een
tocht door het opstandige gebied van
Asturië, heeft verklaard, dat daar ern
stige wreedheden zijn gepleegd.
Niet minder dan 150 lijken van politie
mannen werden verbrand, daar niet mo
gelijk was hen te begraven. Onder de
puinhoopen van het plat-geschoten ly
ceum werden 80 lijken gevonden.
Er zijn thans nog slechts enkele groe
pen opstandelingen, die in de bergen ge
vlucht zijn en die van tijd tot tijd een
aanval doen op de handhavers der orde.
Bij een gevecht dat Zaterdagavond tus
schen opstandelingen en troepen heeft
plaats gehad, zijn 27 opstandelingen ge
dood.
De roode bankiers.
Nu de catastrofe der socialistische
Bank van den Arbeid te Gent een feit is,
neemt de socialistische partij maatregelen
tegen de verantwoordelijke leiders.
Wij hebben reeds herhaaldelijk aan
dacht besteed aan de kapitalistische ver
richtingen van de socialistische Bank van
den Arbeid te Gent in België, waardoor
een geweldige krach is ontstaan, zoodat
de regeering moest inspringen om de
spaarders voor den ondergang te be war
ren. Men weet ook, hoe de socialistische
wethouders, o.a. van Antwerpen en Gent,
gemeente-gelden ten bedrage van millioe-
nen francs bij hun bank belegd hebben,
ofschoon zij wisten, dat die er slecht voor
stond.
De kwestie van de Bank van den Ar
beid is dezer dagen met gesloten deuren
op het socialistisch congres te Brussel
behandeld.
D'rie partijgenooten, die verantwoorde
lijk worden geacht voor deze debacle zul
len uit de roode partij worden gezet. Acht
anderen, onder wie Anseele, zullen ver
schillende politieke mandaten moeten la
ten varen.
Dezer dagen heeft de Libre Belgique
over dezen socialistischen leider een aan
tal onthullingen gedaan. Hij zou in de
goede jaren 650.000 francs aan tantièmes
hebben opgestreken. Het jaar, dat de ca
tastrofe voorafging, liet hij zich nog
400.000 francs aan emolumenten uitbeta
len.
Dr Nederbragt bezoekt Warschau.
De nieuwe president van den Raad voor
de Vrijhaven van Dantzig, dr Nederbragt,
heeft een officieel bezoek gebracht aan de
Poolsche regeering, met name aan het
ministerie van buitenlandsche zaken, en
aan dat van handel. Dr Nederbragt heeft
het noenmaal gebruikt met den onder
staatsminister van buitenlandsche zaken,
Szembek, en gedineerd met den onder
minister van handel, Dolezal.
Dr Nederbragt is de eerste president
van den Raad voor de haven van Dant
zig, die benoemd is na een vriendschap
pelijke regeling tusschen Polen en Dant
zig, zulks in tegenstelling met zijn voor
gangers die door den Volkenbondsraad
zijn benoemd.
Belgisch Kamerlid krijgt zes maanden.
Het Belgische communistische Kamer
lid Laot was tijdens de textielstaking te
Verviers wegens het optreden tegen po
litie en gendarmerie gearresteerd, doch
een vervolging was niet mogelijk, aange
zien de Belgische Kamer weigerde zijn
parlementaire onschendbaarheid op te
heffen.
Nu echter de Belgische Kamer op reces
ia en daardoor volgens de Belgische wet
de immuniteit automatisch is opgeheven,
heeft de rechtbank te Luik hem veroor
deeld tot zes maanden gevangenisstraf en
een geldelijke boete.
Korte Berichten.
De politie te Celle (provincie Han
nover) heeft 20 oommunisten gearres
teerd, die pas onlangs amnestie hadden
gekregen. Zij zullen opnieuw moeten te
rechtstaan, onder beschuldiging een tegen
den staat gerichte agitatie te hebben
gevoerd.
Te Keulen heeft de geheime staats
politie beslag gelegd op de editie van
een der katholieke dagbladen. De reden
voor dezen maatregel is nog niet be
kend.
In het Russische Verre Oosten van
de kust tot de Amoer, is een hevige
koude ingetreden. Er werden tempera
turen waargenomen van 20 tot 22 graden
onder nul. Het scheepvaartverkeer op
de rivieren Sungari en Amoer moest
worden stilgelegd.
Op het strand bij Duinkerken zijn
proeven genomen mot het opwekken van
kunstmatigen mist, waarvoor 15 toestel
ièfi aas, het strand opgesteld waren.
Een groot aantal militaire en vloat-
autoriteiten waren aanwezig. De proeven
zijn uitstékend geslaagd en in korten tijd
gelukte het, een dikken mist op te wek
ken en alles onzichtbaar te maken.
De gevangenis te Madrid, welke
plaats biedt voor 1100 gedetineerden, is
op het oogenblik bezet met 3000 gevan
genen.
De oommissie voor de partij-contróle
deelt mede, dat bjj de sovjet-Russische
vleeschtrust groote onregelmatigheden
zjjn ontdekt. Ongeveer 507.000 centenaar
vleesch is „zoék". Tal van ambtenaren
zullen ter verantwoording worden geroe
pen.
De strijd tegen de R. K. Kerfc in
Mexico neemt met den dag scherper
vormen aan. In den staat Sinaloa heeft
de gouverneur alle godsdienstoefeningen
verboden. Ook uit Acapulco zijn berich
ten ontvangen over een volledig verbod
van alle godsdienstoefeningen.
DE CATASTROPHE VAN DEN
„PANDERJAGER".
Omtrent de ramp van de Pander jager
heeft Geijsendorffer nog het volgende ver
teld:
„We hadden juist onzen aanloop ge
nomen en waren al vrij van den grond ge
komen, toen plotseling uit het nachtelijk
duister twee felle lichtbundels opdoemden,
vlak tegenover ons. Bijna onmiddellijk
voelden we, dat de onderkant van de
machine tegen iets aanstootte. Er volgde
een gekraak en plotseling zagen wij vlam
men te voorschijn komen. Gelukkig waren
wij nog in de gelegenheid met een ruk
de deur te openen en uit het toestel te
springen. Waren wijf nu in veiligheid? We
konden het ons eigenlijk moeilijk reali
seer en. We hadden slechts lichte kwetsu
ren opgeloopen, die hier in het hospitaal
behandeld zijn.
Geijsendorffer zeide verder, dat het z.i.
een groote domheid was om midden op
het vliegveld een tractor met zoeklichten
te laten manoeuvreeren. Het was zoo don
ker, dat men geen hand voor oogen zien
kon. We startten precies op tijd en wisten
op geen stukken na, waar we tegen aan
botsten. Aan alle kanten zagen wij vlam
men uitslaan. Hoe we nog uit de machine
hebben kunnen springen, is me een raad
sel. Al ons hebben en houden is een prooi
der vlammen geworden. Niets is overge
bleven. Asjes zat naast mij. Ik geloof,
dat we de deur open getrapt hebben, toen
de Pander in brand stond. De benzinetank
was gebarsten, de motor was nog blijven
draaien, Gelukkig dat we het er heel
huids afgebracht hebben."
Gevraagd, of zij weer gingen vliegen, zei
Geijsendorffer lachend:
„Natuurlijk! 't Was toch geen vliegon
geluk!"
De meening van Fokker over den
„Panderjager".
Een verslaggever van het persbureau
Vaz Dias heeft Anthony Fokker naar zijn
meening gevraagd «ver de ramp, welke
de „Panderjager" te Allahabad heeft ge
troffen.
„Ik kan in het algemjeen dit zeggen,"
antwoordde de heer Fokker, „dat de Mel
bourne-race, ook al is deze nog niet ge
ëindigd, op eclatante wijze heeft aange
toond, dat de marge tusschen succes en
catastrophe maar zeer gering is. Verder
is door deze race bewezen, dat een goede
bemanning in de eerste plaats noodig
heeft een betrouwbaar toestel en betrouw
bare matoren.
Wat den „Panderjager" betreft, zeidé
de heer Fokker, was het voor een piloot
van de groote kwaliteiten van Geijsendorf
fer een badluck, dat hij de beschikking
heeft gehad wer een vogel met zwakke
ponten.
Overigens is het een onbetwistbaar feit,
dat jonge vogels het vliegen nog leeren
moeten, maar bovendien, vogels worden
geboren, terwijl vliegtuigen wotrden ge
bouwd en een lang stadium van ontwik
Jkeling noodig hebben. Zijl moeten be
trouwbaar worden gemaakt, zoowel door
menschen als door ervaring."
Met de „Dempo" naar Nederland?
Geijsendorffer heeft geseind, dat de
bemanning de terugreis zoo mogelijk zal
aanvaarden met het stoomschip „Dempo",
dat 31 October uit Colombo vertrekt.
Mochten zij niet tijdig voor dit schip aan
wezig kunnen zijn, dan keeren zij naar
Nederland terug met het vliegtuig, dat
Woensdag a.s. van Batavia vertrekt.
Een nieuwe „Panderjager"?
Het Nederlandsche Instituut van Auto
mobiel- en Motor Experts deelt ons mede
dat het door een nationale inzameling wil
trachten onze Nederlandsche construc
teurs wederom in de gelegenheid te stel
len tot een hernieuwden opbouw van een
dergelijk specifiek nationaal product als
de Panderjager.
DE CLEARING MET DUITSCHLAND.
De Nederlandsche regeeringsoommis-
sie, welke te Berlijn met vertegenwoor
digers der rijksregeering heeft onderhan
deld over de uitvoering van bepalingen
van de Duitsch-Nederiandsche clearing-
overeenkomst, is zonder een definitief
resultaat te hebben bereikt, naar Ne
derland vertrokken. Een speciaal door
de Nederlandsche regeering afgevaardigde
onderhandelaar vertoeft echter nog steeds
te Berlijn en zet daar nog steeds de
besprekingen voort, waarbij naar ver
luidt, in hoofdzaak zal worden getracht
eenige concessies van de Duitsche re
geering te verkrijgen inzake de mobili
satie van vastgevroren vorderingen ten
bate van Nederlandsche exporteurs. Het
schijnt, dat aau Duitsche zijde weinig nei
ging bestaat de Nederlandsche weu-
schen te vervullen.
De Koningin te Culemborg.
Zaterdagmiddag omstreeks half vier is
de Koningin met klein gevolg te Culem
borg gekomen, teneinde ©en bezoek te
brengen aan de tentoonstelling van door
Culemborgsche werkloozen vervaardig
de werkstukken.
H. M. werd aan het station ontvangen
door burgemeester Keestra, waarna in de
hafauto's naar de tentoonstelling werd ge
reden. Daar werd Zij ontvangen door den
voorzitter van de commissie voor ontwik
keling en ontspanning voor werkloozen,
notaris Schouten, waarna zij met groote
belangstelling het werk bezichtigde. Zij
toonde zich hoogst voldaan over het nut
tige werk der commissie en onderhield
zich met enkele werkloozen on de leiders
van den cursus.
Het bezoek duurde een half uur. Bij het
vertrek werd een Leve de Koningin en
een driewerf hoera aangeheven en werd
het Wilhelmus gezongen.
Onder gejubel van de inmiddels samen
gestroomde menigte nam H. M. met ge
volg in de hofauto's plaats. Zij vertrok in
de richting Beusichem.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen te
gen Dinsdag 6 November te één uur.
Bij de regeliag van werkzaamheden zal
de voorzitter voorstellen om, indieu het
eindverslag betreffende hoofdstuk I der
Rijksbegrooting voor 1935 is uitgebracht,
in deze vergadering 'n aanvang te maken
met de algemeene beraadslagingen over
de Rijksbegrooting.
Duitsche aankoop van haring.
Naar wij uit Berlijn vernemen, beeft
de Duitsche regeering een crediet van
106.000 Mk. beschikbaar gesteld voor aan
koop van versche haring in IJmuiden. Dit
bedrag valt buiten de z.g. clearingovereen-
komst met Nederland, zoodat de expor
teurs onmiddellijk betaling voor de aan
gekochte haring ontvangen.
De dank van minister Colijn.
D'e woorden van dank, welke minister
Colijn tijdens 't telefoongesprek met de
bemanning van de „Uiver" heeft gericht
tot dan Lord Mayor van Albury, waarin
de minister zijn erkentelijkheid uitsprak
voor diens medewerking, zijn Donderdag
niet goed overgekomen.
Zaterdag heeft de minister zijn dank
woord opnieuw uitgesproken en ditmaal
heeft men zijn rede in Australië woord
voor woord door de radio kunnen volgen.
Land-aanwinning langs de Waddenkust.
Naar men verneemt, is door den hoofd
ingenieur van den provincialen water
staat in de provincie Groningen een plan
opgemaakt met kostenberekening, betref-
Binnenland.
H. M. de Koningin bezoekt Culemborg.
De tweede Kamer begint 6 November met
de begrootingsdebatten.
Minister de Wilde over de salarissn van
provinciaal en gemeentelijk personeel.
Buitenland.
Do vlootbesprekingen te Londen schieten
slecht op.
De toestand in Spanje.
Ingezonden Mededeeling.
IBIS SHAG LICHTE PIJPTABAK
Rookt Oobbelmann's Tabak en géén anderal
fende de landaanwinning langs de Gro
ninger Waddenkust.
Het plan beslaat het Waddengebied
tusschen de Groninger kust en de eilan
den Schiermonnikoog en Rottum en be
rust op een geleidelijke grondaanwinning
op groote schaal.
Bij zijn bezoek aan de provincie Gro
ningen heeft de Minister van Waterstaat,
Ir Kalffzich omtrent dit plan laten voor
lichten door ir. Kooper en het college
van Ged. Staten van Groningen. De mi
nister heeft ook zelf ter plaatse een be
zoek gebracht.
Men verneemt, dat de Groninger Maat
schappij van Landbouw aau den Commis
saris der Koningin in de provincie Gro
ningen beeft verzocht alle middelen in
het werk te stellen om zoo spoedig moge
lijk tot uitvoering van deze plannen te
komen.
Het bezoldigingsbesluit voor burgerlijke
rijksambtenaren.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een onderhoud gehad met het per
manent comité uit de christelijke organi
saties van personeel in publieken dienst
ter bespreking van de aanpassing der sa
larissen en loonen van het personeel in
dienst der provinciën en gemeenten aan
het bezoldigingsbesluit voor burgerlijke
rijksambtenaren.
De delegatie uit het comité gaf uiting
aan de teleurstelling, die bij het christe
lijk overheidspersoneel is ontstaan, door
dat de indruk is verwekt, dat de minister
wel bezwaar maakt tegen elke voor het
personeel der lagere besturen gunstiger
r geling als voor het rijkspersoneel geldt,
doch dat blijkbaar ten aanzien van min
der gunstige bepalingen in de salaris-
regelingen der lagere organen geen op
merkingen worden gemaakt. In het bij
zonder legde de delegatie nadruk op het
niet verplichtend stellen van de kinder
bijslag.
De minister verklaarde nadrukkelijk,
dat hij niet nalaat in de gevallen, waar
een salarisregeling bij een lager orgaan in
een voor het personeel ongunstigen zin
afwijkt van de rijksregeling en derhalve
eveneens een exces vormt, zijn bezwaar
daartegen bij het lager orgaan kenbaar te
maken en zoonoodig gebruik te maken
van zijn bevoegdheid ontleend aan artikel
126 der ambtenarenwet. Dit laatste heeft
r eds meerdere malen plaats gehad. Ten
aanzien van de kinderbijslag meende de
minister te moeten opmerken, dat het als
bekend mag worden verondersteld, dat hij
ernstig in overweging geeft de rijksrege
ling te volgen, doch dat te dezen aanzien
in verband met de locale omstandigheden
geen volstrekt bindende voorschriften
door hem kunnen worden gegeven. Bij het
ontbreken van een kinderbijslag of bij het
niet invoeren daarvan, wordt bij de aan-
