Ill
(Geld.)
O
DEB-VULHAARDEN
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws.
MAANDAQ IB OCTOBER 1034
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 13
tot
iber
Hier
van
Ito
irde
itisl
;hts
IU 3
het
tref-
ider
ïadhandel.
de meest
aanvraag.
Buitenland
Binnenland.
KOOPT SPAAPZAME
Uit de Provincie
hal GRATIS
|andar marlt'
STO, an wla
lenadealt U.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
*De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
HET STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
KONING ALEXANDER TE SPLIT
AANGEKOMEN.
De tragische thuiskomst.
Groote ontroering bij de bevolklngi.
De havenstad Split had reeds Zaterdag
zich in rouwgewaad gehuld. Het eskader,
dat den koning terugbracht, werd immers
reeds in de avonduren verwacht. Slecht
weer en storm in de Middellandsche Zee
bezorgden echter vertraging den ge-
heelen avond en den geheelen nacht
wachtte men. Van alle huizen hingen er
zwarte rouwvlaggen, met zwart floers ge
sluierd, vaak omgeven met brandende
kaarsen.
De menigte, die zich door de nachte
lijke straten bewoog, kan stellig op een
100.000 worden geschat. Het scheen of de
geheele kustbevolking samen was ge
stroomd, om den koning een laats ten
groet te brengen.
Om vier uur 's ochtends groeppeerden
zich de afgevaardigden van de gemeenten
en officieele lichamen op den havenkant
en om vijf uur klonken de eerste saluut
schoten van den Zuid-Slavischen oorlogs
bodem en kustbatterijen, waarin zich het
dreunend klokgelui van de kathedraal en
het paleis van Diocletianus mengde. Op
de reede gingen vijf Engelsche kruisers,
met het admiraalschip Queen Elisabth
voor anker. Op de havenkade was een
monumentale katafalk opgericht, geheel
met zwart doek overtrokken en geflan
keerd door zuilen, waarop vuren vlam
den.
Om half zes, aldus het „Maandagoch
tendblad", komt de Dubrovnik in 't zicht,
en kort na zessen stoomt zij langzaam de
reede op. De valreep wordt neergelaten:
de eerste, die aan boord gaat, is Prins
Arsène Karageorgewitsj, de oom van den
dooden koning, gevolgd door de leden van
de regeering, den voorzitter van den Se
naat en den vice-president van 't Skoep-
sjilla. Zij hebben een treurige ambtshan
deling te verrichten. Zij moeten officieel
vaststellen, dat het inderdaad de koning
is, die is teruggekeerd. De kist wordt een
oogenblik geopend, om na een korte for
maliteit opnieuw te worden verzegeld.
Intusschen is van het Engelsche admi
raalschip Queen Elisabeth een sloep ge
streken, waarin de Britsohe admiraal
FiSher plaats neemt met zijn staf. Even
later gaat van den Franschen kruiser Col
bert eveneens een sloep van boord, die
den Fransbhen minister van marine aan
wal brengt. Reeds een oogenblik later dra
gen de officieren van den oorlogsbodem
Dubrovnik de kist met het koninklijke
stoffelijke overschot van den kruiser op
den wal. om haar op de katafalk te plaat
sen.
Het volkslied schijnt de kist tegemoet
te zingen, die de officieren langzaam
schrijdend, trede voor trede omhoog dra
gen; de troepen presenteeren het geweer,
vaandels en vlaggen buigen zich in die
pen, langen groet. Watervliegtuigen
strooien rozen en anjers, vele officieren
zijn hun ontroering niet meer meester,
van eenige vaandeldragers sidderen de
handen, terwijl tranen over hun gezicht
rollen. De doodsche stilte wordt slechts
verbroken door het snikken uit de menig
te. het geronk der motoren en de stoe
ten van het zware artillerie-geschut
Aartsbisschop Irene uit Sjibenik ver
richt een korte inzegening.
Dan begint een eindeloos défilé mi
litaire troepen, nationale vereenigingen
en publiek. Publiek: daaronder vele, vele
boeren en boerinnen in hun nationale
kleederdrachten, allen dik onder het stof;
rij hebben den urenlangen weg uit hun
dorpen te voet afgelegd om. bij dit afscheid
te kunnen zijn. In de Servische patriar
chale denkwijze is hun vorst immers geen
Kral, geen koning, maar hij is hun Gos-
podin, hun heer. Zij hebben hem kransen
en kleurige eenvoudige veldbloemen mee
gebracht, die zij aan den voet Van de
katafalk neerleggen.
Om 'half tien wordt de kist door tien
officieren uitgedragen naar het station,
waar zij in den hoftrein naar Belgrado
wordt geplaatst en een half uur later is
het afscheid ook hier voltrokken.
De jonge koning Peter in Belgrado.
Als schooljongen heeft de jonge kroon
prins Peter twee weken geleden Joego
slavië verlaten, om in Cobham een En
gelsche school te bezoeken. Als koning
Peter II keerde hij Vrijdagavond in ge
zelschap van zijn moeder de koningin
weduwe en zijn grootmoeder, de konin
gin-moeder van Roemenië, in zijn land
terug.
Hoewel art. 40 van de grondwet voor
schrijft, dat de koning in zijn land moet
verblijven, zoekt men naar een weg om
den jongen koning mogelijk te maken zijn
studies in Engeland te voltooien.
De jonge koning hield Zaterdagmorgen
in Belgrado zijn plechtigen intocht.
Reeds om acht uur heerschte in de
stad een ongewoon levendige drukte.
Op het moment, dat de hoftrein het
station binnenrolde, weerklonk de natio
nale hymne.
Direct na aankomst inspecteerde de
jonge vorst de eere-compagnie, die ge
vormd werd door de garde-infanterie.
Den patriarch, die hem, ontroerd tege
moet kwam, kuste de koning de hand.
De burgemeester van Belgrado bood
vervolgens Peter volgens oud gebruik zout
en brood aan als welkomstgroet.
Tenslotte sprak minister-president Usu-
nowitsch een korten welkomstgroet.
Het moordplan op Koning Alexander In
Hongarije gesmeed?
De verhooren van Annemasse zijn thans
zoover gevorderd en op zulk een wijze go
slaagd, dat het complot, dat ten doel had
koning Alexander om het leven te bren
gen, thans in groote trekken bekend is.
De bende, die voor de uitvoering van
den moord naar Frankrijk was gekomen,
had de werkzaamheden zoodanig gere
geld, dat, indien Kalemen niet geslaagd
was, een tweede terrorist even later te
Marseille den aanslag zou hebben her
haald en dat bij totale mislukking te Mar
seille de aanslag zooveel malen herhaald
zou zijn, tot hij geslaagd was, te Parijs.
De aanslag is geheel in Hongarije voor
bereid.
Pospisil heeft moeten bekennen, gewe
ten te hebben, evenals de andere leden
van de moordexpeditie, dat het er om ging
Koning Alexander te dooden.
De onderzoekers hadden reeds den in
druk, dat Raitch, die zeer terneergesla
gen is, de andere gearresteerde dus en die
zich Eenes noemde, meer rijp was voor
bekentenissen en daarom werd getracht
met hem het verhoor voort te zetten.
Hij verloor langzamerhand allen mo
rellen weerstand, blijkbaar door alle emo
ties en angsten ziek geworden. Op een
gegeven oogenblik ging hij dan ook spre
ken en gaf aan de onderzoekers alle be
wijzen, die hij maar had, om te doen
zien, dat het complot Kroatisch was en op
Hongaarschen bodem was gesmeed.
De samenzweerders waren Kroatische
uitgewekenen, die in Hongarije niet ver
van de Joego-Slavische grens complot
teerden.
Het is duidelijk, dat nog veel nadere
onderzoekingen gedaan moeten worden,
doch in groote lijnen ligt het complot
thans bloot.
Intusschen is de bewaking van de gren
zen zeer streng en verschillende nieuwe
arrestaties hebben plaats gehad.
Met eenparige verontwaardiging en op
winding konat de Hongaarsche pers op te
gen de berichten, die een verband pogen
te leggen tusschen Hongarije en den aan
slag te Marseille.
De „Az Est" zet „kwaadaardige laster
en leugen" als kop boven zijn vlammend
protest tegen deze kwaadwillige perscam
pagne, die bij elke internationale gebeur
tenis steeds weer poogt, Hongarije door
de onmogelijkste lasteringen in een kwaad
daglicht te stellen.
„Hongarije heeft", zoo gaat het blad
voort, „met den aanslag van Marseille
niets te maken en kon daarmee ook niets
te maken hebben.
Wel leven er ook in Hongarije, evenals
in andere landen, vluchtelingen, maar
hoeveel meer Kroatische emigranten le
ven er bijvoorbeeld in Parijs."
Volgens ontvangen berichten zouden in
de afgeloopen dagen in Joego-Slavië tal
rijke arrestaties zijn verricht in verband
met den aanslag te Marseille. Volgens be
richten uit betrouwbare bron bedraagt
het totale aantal gearresteerde personen
ongeveer 7000.
Staking in Hongaarsche mijn.
Negenhonderd arbeiders, werkzaam in
de mijnen te Pees, zijn in staking gegaan,
om loonsverhooging te krijgen.
Daar het schijnt, dat hun eischen niet
worden ingewilligd, zijn zij bovendien in
hongerstaking gegaan. Zij daalden af in
een der mijnen en weigeren, naar de op
pervlakte terug te keeren.
De kerkelijke strijd in Duitschland.
In verband met de maatregelen, die de
rijksregeering in Beieren en Wurtemberg
getroffen heeft, heeft de ouderlingenraad
van de Belijdenissynode der Duitsch-
Fvangelische kerk een oproep uitgevaar
digd, welke als volgt luidt:
„Het gebouw van de Evangelische
Landskerk te Münöhen is door de politie
bezet. Met haar hulp heeft de regeerings-
commissaris dr Jaeger daar zijn intrede
gedaan. De rechtmatige bestuurderen van
de Evangelische Landskerk zijn met ver
lof gestuurd."
„Wij beschuldigen: In de kerk, die zich
naar het Evangelie heeft genoemd, is het
Evangelie buiten werking gesteld. Wille
keur en leugenachtigheid zijn den boven
toon gaan voeren.
De Rijkskerkregeering scheidt de door
historie, belijdenis en statuten vereenigde
kerken van Beieren in twee deelen; doch
zij spréékt van eenheid.
De Rijkskerkregeering verdringt een
rechtmatig kerkelijk regime en een geloo-
vige kerk met al haar gemeenten en zij
maakt daarbij gebruik van de politie
macht; doch zij spréékt van vrede.
De Rijkskerkregeering verloochent de
tien geboden. Zij strijdt met de leugen te-
gen de waarheid, met roof tegen recht;
doch zij spréékt van den Bijbel en de Be
lijdenis".
„Verantwoordelijk voor een dergelijke
verwoesting der kerk zijn de rijksbisschop
Müller en zijn regeeringscommissaris dr
Jaeger. Zij worden door den Satan gedre
ven. Dientengevolge smeeken wij God
Heer Onze God: er heerschen andere thee-
ren over ons dan Gij, doch wij gedenken
alleen U en Uw naam. Wij smeeken U:
verlos ons van den booze. Wij behooren
niet tot dezulken, die wijken en verban
nen worden, doch tot dezulken die geloo-
ven en hun ziel redden. Heere, bevrijd
on3. Amen." (Was geteekend praeses D.
Koch.)
Korte Berichten.
Vrijdag, was het in het Noorden van
Amerika echt winterweer. Boven een
groot gedeelte van den staat Mame heeft
een sneeuwstorm gewoed, zooals men lang
niet heeft medegemaakt. Er was groote
storing in het telefoon- en telegraafnet.
De koudogolf breidt zich uit naar het Zui
den.
GEMEENTELIJKE FINANCIEN IN DE
KNEL.
In welke mate de financieele toestand
van een groot aantal gemeenten ongun
stiger is geworden, kan worden afgeleid
uit enkele gegevens betreffende de ge
meentefondsbelasting, die zijn opgenomen
in de ter perse zijnde negende aflevering
van het Maandschrift van het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
In deze aflevering wordt voor de be
lastingjaren 19311932, tot en met 1934
1935 een overzicht gegeven van de aan
tallen gemeenten, die zich voor genoemde
belasting in een der drie klassen hebben
gerangschikt en van de aantallen opcen
ten, die de gemeenten op deze belasting
heffen.
Zoo is het aantal gemeenten, dat geen
opcenten op de gemeentefondsbelasting
heft, van 1931—1932 tot 1934—1935 ge
daald van 317 tot 81, terwijl het aantal
gemeenten met 80 of meer opcenten is ge
stegen van 238 tot 734. Het aantal ge
meenten met 100 opcenten is zelfs geste
gen van 30 tot 426.
Verder blijken 153 gemeenten, die voor
19311932 in de eerste klasse waren ge
rangschikt en 146 gemeenten, die in de
tweede klasse waren gerangschikt, in een
der volgende jaren naar een lagere klasse
te zijn overgegaan. Het aantal gemeenten
der derde klasse vermeerderde van 1931
—1932 tot 1934—1935 met 292. Opge
merkt zij, dat door deze verandering van
klasse onder overigens gelijke omstandig
heden een grooter aantal personen in de
gemeentefondsbelasting valt, waardoor
een hoogere belastingopbrengst wordt
verkregen.
In het binnenkort verschijnende „Over
zicht van den belastingdruk in Nederland
1934'35" komen meer uitvoerige gege
vens voor betreffende de afzonderlijke ge
meenten en de groepen van gemeenten,
zoowel voor de gemeentefondsbelasting
als voor elke andere door de gemeenten
geheven belasting. Bovendien komen
hierin een aantal bijzonderheden
voor betreffende de Rijks- en de provin
ciale belastingen, alsmede een aantal ta
rieven, met behulp waarvan het belasting
bedrag kan worden berekend, dat voor
elk willekeurig inkomen verschuldigd is.
De verhoogde wegenbelasting en het
Transportbedrijf.
Naar aanleiding van de aanneming
door de Eerste Kamer van het wetsont
werp tot instelling van een Verkeersfonds
heeft te Utrecht een gecombineerde be
stuursvergadering plaats gehad van den
Bond van Expediteurs- en Transport
ondernemers, den Nationalen Bond van
Meubeltransportondernemers en den Ned.
R.K. Bond van Transport-Ondernemers.
In deze vergadering werden de conse
quenties van de nieuwe wet voor het
transportbedrijf besproken en een moge
lijke gemeenschappelijke actie tot aanpas
sing aan den nieuwen toestand onder het
oog gezien.
Vastgesteld werd dat de zeer verhoogde
Wegenbelasting door de huidige vracht
prijzen niet gedekt kan worden, zoodat
een herziening der tarieven noodzakelijk
is. Om in deze met succes werkzaam te
kunnen zijn werd besloten een gezamen
lijke propaganda-actie te ondernemen tot
aansluiting van het groote aantal onge
organiseerde transportbedrijven bij bo
vengenoemde organisaties. Mocht het
wetsontwerp tot verbindendverklaring
van Ondernemers-overeenkomsten tot wet
worden verheven, dan zou de mogelijk
heid om tot algemeen bindende tarieven
te komen nader onder het oog kunnen
worden gezien.
De verkeersbrug over het Hollandsch
Diep.
Dezer dagen wordt bij de firma Penn
en Bauduin een aanvang gemaakt mei
het monteeren van de eerste van de 10
overspanningen van de verkeersbrug over
het Hollandsch Diep.
In het begin van 1935 hoopt Penn er
Bauduin dit eerste brugdeel op de dan
gereed zijnde pijlers te plaatsen en dan
telkens om de twee maanden een over
spanning in te varen.
Deze week zijn reeds eenige onderdee-
len der eerste overspanning aan de firma
Penn en Bauduin, de hoofdaanneemster
van den bovenbouw der brug, die door in
totaal drie ijzerfabrieken gemaakt wordt,
afgeleverd.
Nederl. Werkl. Verbond.
Zaterdag vergaderde het Verbondsbe-
etuur van Patrimonium met vertegen
woordigers der gewestelijke organisaties
ter bespreking van den arbeid van het
verbond in den komenden tijd.
De toestand van het Verbond in al zijn
onderdeelen werd overzien. Vergeleken
bij de positie van een aantal jaren terug
kon een gezonde positie van het Verbond
in al zijn onderdeelen worden geconsta
teerd. De oplaag van het orgaan is in
verhouding tot die van andere dergelijke
bladen hoog. De hrochurenhandel, die
jaarlijks een 30.000 brochures plaatst,
doet belangrijk werk.
Voorts bracht het Verbondsbestuur ter
tafel een plan, om binnenkort een popu
lair verspreidingsorgaan te doen verschij
nen, dat aanvankelijk in een oplaag van
100.000 exemplaren het licht zal zien en
in eersten aanloop door de afdeelingen
van het Verbond, later ook in plaatsen,
waar geen afdeelingen gevestigd zijn en
waar men contact kan krijgen, verspreid
zal worden.
De bedoeling van dit orgaan is, objec
tieve voorlichting te geven en daardoor de
volksverleugening door allerlei organen
met communistischen, socialistischen of
fascistischen inslag tegen te gaan.
Het eerste nummer zal D.V. in Decem
ber a.s. verschijnen en daarna telkens om
de twee maanden, na verloop van tijd zoo
mogelijk terug te brengen tot ééns per
maand.
Aan een commissie uit het Verbonds
bestuur, bestaande uit de heeren G.
Smeenk, W. J. Bossenbroek, M. H. Lut-
ter, J. Hollander en R. Hagoort werd de
uitvoering van dit plan opgedragen.
Invoerrecht op bruinkool.
D'ezer dagen werd gemeld, dat de Bel
gische regeering had besloten den invoer
van bruinkool te contingenteeren en te-
zelfder tijd. evenals dit bij de steenkolen
het geval is, een invoerrecht van de uit
het buitenland Duitschland en Neder
land geïmporteerde bruinkool te hef
fen.
Nader verneemt het „Hbld.", dat deze
maatregelen in geen geval voor 1 Januari
a.s. in werking zullen treden. Van de
65.000 ton bruinkolen, die België impor
teert, levert Duitschland het leeuwendeel
n.l. circa 60.000, terwijl het aandeel van
Nederland slechts 34000 ton bedraagt.
Onze U/s en Y> cent postzegels.
D'e Directeur-Generaal der P.T.T., Ir
Damme, heeft op de dezer dagen te Am
sterdam gehouden Philatelistendag mede
gedeeld, dat de opmerking was gemaakt,
dat de hardpaarse kleur van de 1 Vi
cents-postzegels zoo ver uit den toon viel
op rouw-enveloppen, dat men heeft ver
zocht die kleur te veranderen. Rekening
houdende met dit verzoek zal nu de kleur
van het IV2 cent-zegel veranderd worden
in grijs, de kleur van dat van cent,
hetwelk zal komen te vervallen, omdat er
nagenoeg geen behoefte aan blijkt te be
staan.
Minister Colijn te Bronbeek.
Zaterdagmiddag heeft de minister-pre
sident, Z.Exc. dr H. Colijn, in zijn functie
van Minister van Koloniën een bezoek
gebracht aan het Kon. Koloniaal militair
invalidenhuis Bronbeek te Arnhem. De
minister werd rondgeleid door den com
mandant.
Overeenstemming tusschen „Ons Leger"
en weermachtcomlté's bereikt.
Te Eindhoven heeft een gecombineerde
vergadering plaats gevonden van 't hoofd
bestuur der vereeniging „Ons Leger" en
een aantal personen, die op den voor
grond treden in de plaatselijke comité's
voor weermachtversterking. De leiding
Binnenland.
Prinses Juliana en het N. G. G.
Verhoogde wegenbelasting en transport
bedrijf.
Gemeentelijke financiën in de knel.
Buitenland.
Be kerkelijke strijd in "Duitschland.
D'e overbrenging van het lijk van Koning
Alexander.
DE ET» BP EBA
van deze bijeenkomst werd gevoerd door
het Kamerlid, oud-Minister van Oorlog
Van Dijk.
Na afloop van de vergadering werd
medegedeeld, dat de besprekingen strikt
vertrouwelijk waren geweest. Er is be
sloten dat de tot nu toe zelfstandig wer
kende comité's in federatief verband zul
len worden gebracht. Verder kwam men
tot overeenstemming inzake samenwer
king met de vereeniging „Ons Leger".
De leden van het-ingestelde hoofdcomi
té voor legerversterking zullen nader wor
den aangewezen.
Comité voor steun aan t.b.c.-lijders.
Op initiatief van de Ned. Centrale ver
een. tot bestrijding der tuberculose heeft
zich een uitgebreid comité gevormd, met
het doel ter herinnering aan wijlen H. M.
de Koning-Moeder een stichting in het
leven te roepen voor steun aan on- en
minvermogende t.b.c.-lijders.
Naast het groote Comité is een klein
comité van uitvoering tot stand geko
men, dat 1.1. Zaterdag door den eere
voorzitter, Prof. Dr Slotemaker de Bruïne,
werd geïnstalleerd.
PRINSES JULIANA EN HET
CRISIS-COMITE.
De „Avondpost" schrijft: Ons volk is,
het bleek duidelijk aan ieder die zijn oor
te luisteren legde, diep getroffen door de
sohitterende gift van f 90.000, die Prinses
Juliana aan het Nationaal Crisis-Comité
schonk.
Deze gift stond gelijk vermeld werd
geheel los van de gewone maandelijk-
sche bijdrage, welke de Prinses aan het
Grisis-Gomité geeft.
Wij meenen na informatie ter be-
voegder plaatse niet onbescheiden te
zijn met het bedrag dier maandelijksche
bijdrage te vermelden. Het is f 5000. De
Prinses geeft dus telken jare f 60.000 aan
het Crisis-Comité, en heeft er zoodoende
dit jaar in totaal f 150.000 aan geschon
ken. Wanneer men nu weet, dat haar
grondwettelijke toelage f 200.000 be
draagt, en dat zij hierop - evenals de
Koningin een belangrijke vrijwillige
korting laat toepassen, dan ziet men, dat
Prinses Juliana dit jaar, op een fractie
na, haar geheele grondwettelijke inko
men, aan het Crisisi-Comité heeft afge
staan.
Waarlijk zij heeft hiervoor recht op
onze eerbiedige waardeering.
In het werk van het Comité toont zij,
de eere-presidente, voortdurend en van
dag tot dag haar daadwerkelijke belang
stelling. En in het offeren voor de nood
lijdende landgenooten geeft zij een in
drukwekkend voorbeeld.
Zoo staat in dit groote werk Oranje
metterdaad aan het hoofd!
Verplichte arbitrage.
De minister van Economische Zaken
heeft op grond van de crisis-organisatie
beschikking 1934 II aan de ongeveer 300
landbouw-werkgevers in de dorpen Oost
burg, Zuidzande, Retranchement, Nieuw-
vliet, Waterlandkerkje, Sluis, St. Kruis
en Eede in West-Zeeuwsch-Vlaanderen,
ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden
hunner arbeiders verplichte arbi
trage opgelegd.
In een vijftal dorpen, o.m. Schoondijke,
Cadzand, Groede en Breskens, zijn nog
onderhandelingen gaande.
Middelburg. Te Dén Haag is Zaterdag
op 78-jarigen leeftijd overleden de heer
A. Lijsen, die van 1879 tot 1921 leeraar in
muziek en zang geweest is aan de Rijks
kweekschool alhier en verder zich ook in
al die jaren als een goed componist o.a.
van cantates heeft doen kennen.
