DE TROONREDE.
Wat de Troonrede bracht.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. m
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA,
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën DinsdagB en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
H. M. de Koningin heeft hedenmiddag
de zitting van de Staten-Generaal ge
opend met het uitspreken van de volgen
de rede:
Leden der Staten-Generaal,
In deze tijden van zware beproeving,
zoo voor het Vaderland als voor Mijn
Huis. Mij wederom in Uw midden bevin
dend, is het Mij eene behoefte allereerst
uiting te geven aan Mijn warmen dank
voor de treffende bewijzen van genegen
heid en verknochtheid, die Ik gedurende
de laatste maanden uit alle kringen van
ons Volk héb mogen ontvangen.
Meer nog dan een jaar geleden onder
vinden ook wij de gevolgen van de gees
telijke en economische ontreddering, waar
onder de geheele wereld heeft te lijden.
De toestand van het bedrijfsleven
zoo hier te lande als in Nederlandsc'h-
Indië ia zeer zorgwekkend. Alle be
drijfstakken ondergaan den druk der tij
den; vele er van zijn zelfs zeer zwaar ge
troffen. De verhoudingen in de landen
waarmee wij economisch bet nauwst ver
bonden zijn doen voorts de vrees opkomen,
dat nog zwaardere druk te verwachten is.
Voortbrenging, handel en verkeer zoe
ken tastend den weg in de wanorde van
de 'talrijke en vaak meest onverwachte
verschuivingen op economisch gebied.
Onder deze snel wisselende omstandig
heden moet in bet Regeeringsbeleid kracht
gepaard gaan met behoedzaamheid en
voorzichtige aanpassing.
Onveranderd handhaaft de Regeering
hare overtuiging, dat moet worden ge
zorgd voor gezonde publieke financiën.
Daar verhooging van de reeds zoo zwaar
drukkende belastingen zonder gevaar voor
ineenstorting niet mogelijk wordt geacht,
zullen de uitgaven, teneinde binnen de
grenzen der beschikbare middelen te blij
ven, nog verder verlaagd moeten worden.
Voorstellen om daartoe te geraken zijn in
bewerking.
Nu in het afgeloopen jaar het resultaat
van onze politiek inzake de handelsver
dragen niet geheel bevredigend is geweest
en de vooruitzichten dienaangaande eer
slechter dan beter zijn, zal met hand
having zooveel mogelijk van onzen export
i steeds grootere aandacht moeten wor
den geschonken aan behoud en verrui
ming van den afzet in het binnenland.
De aan het bedrijfsleven opgelegde en
wellicht nog op te leggen crisisregelingen
zullen tot het strikt noodzakelijke worden
beperkt en niet langer dan onvermijdelijk
noodig worden gehandhaafd. Op verlaging
van heffingen, uit deze regelingen voort
gekomen, blijft de aandacht der Regeering
onophoudelijk gevestigd.
Voor Nederlandsoh-Indië zal bij voort
during worden gestreefd naar bevordering
van den uitvoer en naar aanpassing van
de productie bij de mogelijkheden van af
zet. Ook de industrialisatie van dit deel
van bet Rijk zal, waar mogelijk, geleidelijk
worden bevorderd. Het is verheugend, dat
in bet afgesloten zittingsjaar verschillen
de maatregelen getroffen konden worden,
die Nederland in nauwere economische
aanraking brachten met Nederlandsch-
Indië en Suriname; in die richting zal
worden voortgegaan.
Voor Curacao, waar de financieels en
economische toestand de tijdsomstan
digheden in aanmerking genomen vrij
gunstig kan worden genoemd, bleek de
mogelijkheid van soortgelijke maatregelen
nog niet aanwezig te zijn.
Met groote bezorgdheid voor de toe
komst der menschheid moet worden vast
gesteld, dat bijna allerwegen de drang
naar sterke bewapening herleefd is. De
Regeering zal doen wat binnen baar ver
mogen ligt om mede te werken aan de
beteugeling van dat streven. Zij is echter
tevens verplicht met dit verschijnsel reke
ning te houden bij de uitvoering van hare
aanvankelijke voornemens met betrekking
tot de nationale verdediging.
De talrijke en zware tegenslagen op
economisch gebied, gepaard aan verschil
lende gebeurtenissen op ander terrein,
roepen licht geestelijke verwarring te
voorschijn. Des te meer is het noodzakelijk,
dat de Regeering zoo hier te lande als
in de overzeesche gewesten ernstig
aandacht blijve schenken aan handhaving
van de zedelijke volkskracht en aan ver
sterking van de eendracht des volks, op
dat het vastberaden stand houde te mid
den der beproevingen.
"Wie zich toeleggen op het zaaien van
wantrouwen en verdenking, wie het gezag
der Overheid ondergraven, zijn werkzaam
tot verderf van het land en zullen met
beslistheid worden wederstaan.
Veel zal in het komende zittingsjaar
wederom van Uwe werkkracht worden
gevorderd. In de onwrikbare overtuiging,
dat het geloof in Gods Almacht ons Volk
den noodigen levensmoed geven kan en
met de bede, dat het Hem behagen moge
Zijn zegen te schenken op Uwen in een
drachtige toewijding aan het Vaderland
te volbrengen arbeid, verklaar ik de ge
wone zitting der Staten-Generaal geopend.
De rede, waarmee vandaag H. M. de
Koningin de gewone zitting van de Sta
ten-Generaal opende, maakt een goeden
indruk.
Het is een woord, dat vertrouwen wekt,
waaruit spreekt de rustige kracht van een
Regeerüng, die zich van de ontzaglijke
zwaarte van haar taak volkomen be
wust is.
De moeilijkheden worden ernstig onder
de oogen gezien; de gevaren niet ver
bloemd. Maar toch is er geen stemming
van wanhoop. De toenemende zorgen prik
kelen tot verhoogde krachtsinspanning.
En daarbij ontbreekt het perspectief niet.
Onwrikbaar is de overtuiging dat het ge
loof in Gods Almacht ons volk den noo
digen levensmoed kan geven.
De Troonrede moest overigens wel in
mineur worden gesteld. Zelfs nog meer
dan het vorig jaar. Er was toen nog op
meer dan één punt hoopvolle verwach
ting, die nu niet meer gekoesterd kan
worden.
Meer nog dan een vorig jaar onder
vinden wij de gevolgen van de geestelijke
en economische ontreddering waaronder
de geheele wereld heeft te lijden. De toe
stand van het bedrijfsleven 'hier en in
Indië is zeer zorgwekkend. En er
is grond voor de vrees, dat nogzwaar-
dere druk te wachten staat. Inplaats
van ontspanning is er op het gebied van
de handëlspoïitiek vermeerderde span
ning. En inplaats dat 't gaa't in de rich
ting van ontwapening is bijna overal de
drang naar sterke bewapening
herleefd.
Door al deze omstandigheden wordt ook
het optreden der Regeering bepaald.
En al wordt hei aangeven van allerlei
bijzonderheden vermeden, de richting
waarin gestuurd moet worden is wel zeer
duidelijk aangegeven.
Een krachtig regeeringsbeleid wordt
noodig geacht, maar eveneens behoed
zaamheid. Tastend want het is
overal donker moei in de wanorde van
dezen tijd de weg worden gezocht. Een
overijld optreden kan in de steeds wisse
lende verhoudingen gevaarlijk zijn en
daarom is voorzichtige aanpas
sing noodzakelijk.
Hoofdzaken zijn voor het regeerings
beleid in de eerste plaats de zorg voor ge
zonde publieke financiën. De regeering
wil dit doen niet door gewaagde proef
nemingen op monetair gebied, en niet
door niet wel mogelijk geachte meer
dere belas'tingverhooging, maar in den
weg van verdere verlaging der uitgaven.
Bijzonderheden hieromtrent werden
niet genoemd, maar vermoedelijk is hier
bij niet in de eersie plaats aan de m i I i-
taire uitgaven gedacht. De regee
ring zal het hare doen tot beteugeling van
den bewapeningswedloop, maar zij is te
vens verplicht mei de overal toene
mende bewapening rekening te houden.
Ook hier dus werkelijkheid a-poli
tiek.
Verder zal, nu onze export al meer be
lemmerd wordt, steeds grootere aandacht
worden geschonken aan behoud en ver
ruiming van den afzet in het binnenland.
Waar noodig moeten de bakens verzet
worden.
Voorts wordt nog eene nadruk gelegd
op de noodzakelijkheid van handhaving
van de zedelijke volkskracht en de verster
king van de eendracht des volks, in ver
band waarmede wordt gewaarschuwd, dat
wie zich toeleggen op bet zaaien van wan
trouwen en verdenking, wie het gezag der
overheid ondergraven en werkzaam zijn
tot verderf van het land, met beslistheid
zullen worden weerstaan.
Wordt aan het begin van de Troon
rede een sombere toon beluisterd, aan het
slot gaat bet omhoog.
De regeering ie diep overtuigd van den
ernst der tijden. Maar zij wanhoopt niet.
Onwankelbaar is de overtuiging, dat het
geloof in Gods Almacht ons volk den
noodigen levensmoed kan geven.
Zooals te verwachten was, begint de
Troonrede ditmaal met een zij het
sober woord van meer persoonlijken
aard.
De Koningin heeft behoefte uiting te
geven aan haar warmen dank voor de
treffende bewijzen van genegenheid en
verknochtheid die zij bij de zware beproe
ving van baar Huis uit alle kringen van
ons volk heeft mogen ontvangen.
Niet minder groot is in breede kringen
van ons volk de behoefte uiting te geven
aan de blijdschap en dankbaarheid over
het feit, dat H. M. de Koningin in staat
was in persoon de zitting te openen en
dat in het woord, waarmede zij dat deed,
de belijdenis van het geloof in Gods Al
macht niet ontbrak.
RUSLANDS ENTREE TE GENEVE.
Nederland stemt tegen.
Groot was de belangstelling in de zesde
commissie der Volkenbondsvergadering,
toen deze de toetreding van Sovjet-Rus-
land tot den Volkenbond behandelde.
Vier uren lang hebben honderden met
groote spanning de betoogen van voor- en
tegenstanders van Sovjet-Ruslands toe
treding aangeboord, ook al stond het eind
resultaat reeds van te voren vast.
De redevoeringen stonden op een hoog
peil. Drie tegenstanders hebben het woord
gevoerd, de ministers van buitenlandsche
zaken van Nederland, Portugal en
Zwitserland.
Minister de Graef'f was 'kort. Hij' ver
klaarde slechts het woord te vragen, om
geenerlei twijfel aan de Nederlandsche
houding te laten bestaan. 'De Neder-
landsche delegatie ziet zich
verplicht haar stem tegen de
toelating uit te brengen. Minis
ter de 'Graeff wilde niet in een herhaling
treden van de argumenten tegen de toe
treding, daar Motta, die juist voor hem
op zoo voortreffelijke wijze had uiteen
gezet.
Motta wees er op, hoe Zwitserland
steeds een overtuigd voorstander van de
universaliteit van den Volkenbond was
geweest en hoe Zwitserland ook de toe
treding van Sovjet-Rusland wenscht, doch
eerst nadat het Russische volk uit zijn
tegenwoordige roes zou zijn ontwaakt en
uit zijn tegenwoordige ellende zou zijn
bevrijd.
Zwitserland heeft de levendigste sym
pathie voor 't Russische volk, doch niet
voor het huidige regeeringsstelsel.
Een land, dat voor de verbreiding van
het communisme strijdt, behoort geen lid
van den Volkenbond te worden.
Motta stelde bijzonder in het licht de
gruwelijke misdrijven, welke het commu
nisme tegen den godsdienst heeft begaan.
Het wezen van het communisme is om
steeds opnieuw in alle landen propagan
da te maken voor de wereldrevolutie.
De Zwitsersche regeering kon ook niet
't gevoelen der groote mogendheden dee-
len,_dat op gronden van opportunisme
Sovjet-Rusland moet worden toegelaten.
Het Zwitsersche volk kan niet geloo-
ven, dat de 'Sovjet-regeering, die eens on
der leiding van Lenin den Volkenbond als
een rooversbende beschimpte, plotseling
een nuttig medewerker van den Volken
bond zou worden.
Ook de wandaden van Sovjet-Rusland
tegen 'Georgië en de 'Oekraine, die de Vol
kenbondsvergadering zelf in vorige jaren
heeft veroordeeld, staan een toelating in
den weg.
Motta eindigde met de verklaring, dat
'hij het zijn plicht had geacht, openhartig
de gevoelens van het Zwitsersche volk te
vertolken.
De gedelegeerden van België en Argen
tinië verklaarden hierop zich van stem
ming te zullen onthouden.
Zeven voorstanders van de toelating
spraken vervolgens. Van deze sprekers
was Barthou verreweg de belangrijkste
redenaar. In zijn redevoering wees hij
vooral op de groote verantwoordelijkheid,
die de Volkenbondsvergaderirig op zich
zou nemen, als zij een machtig land als
Sovjet-Rusland, dat tot samenwerking in
het belang van den wereldvrede bereid is,
vernederend zou afwijzen.
Tenslotte werd gestemd over de volgen
de resolutie
„De zesde commissie, gezien de uitnoo-
diging van dertig delegaties aan Sovjet-
Rusland, om tot den Volkenbond toe te
treden en de gelijksoortige mededeeling
van Denemarken, Finland, Noorwegen en
Zweden aan de Sovjet-xegeering, gezien
het antwoord van Litwinof namens de
Sovjet-regeering, vaststellend, dat de Sov
jet-regeering in dit antwoord verklaart,
alle internationale verplichtingen te zul
len naleven, beveelt aan de Volkenbonds
vergadering aan, Sovjet-Rusland tot den
Volkenbond toe te laten."
Deze resolutie werd bij 'hoofdelijke
stemming aangenomen met 38 tegen 3
stemmen en 7 fltemonthoudingen.
De tegenstemmers waren
Nederland, Portugal en Zwit
serland. Van stemming ont
hielden zich Argentinië, Bel
gië, Cuba, Luxemburg, Nica
ragua, Paraguay en Peru.
De gedelegeerden van Bolivië, Finland,
Panama, Uruguay en Venezuela ant
woordden in bet geheel niet, toen hun
naam werd afgeroepen.
De Volkenbondsvergadering zal mor
genmiddag bijeen komen, om bet defini
tieve besluit te nemen. Men vermoedt dat
Litwinoff en de andere leden der Sovjet
delegatie dan reeds te Genève zullen zijn,
om onmiddellijk na de definitieve eind
stemming over hun toelating bun plaats
in de Volkenhondsvergadering in te
nemen.
Verkiezingen In Zweden.
Zondag hebben in Zweden verkiezin
gen plaats gehad voor bet Landsting.
Uit de voorloopige resultaten is op te
maken, dat de conservatieven 275 (tot nu
toe 329) zetels hebben behaald. De land-
bouwpartij beeft 217 (187) zetels behaald,
de volkspartij 117 (138), de sociaal-de
mocraten 503 (469), de socialistische par
tij 15 (3), en de communistische partij 9
(6) zetels.
Frankrijk Is boos op Polen.
Het Fransche blad „Republique", laat
een ernstige waarschuwing aan het adres
van Polen hooren, en dreigt zelfs met
maatregelen, indien Polen niet den sedert
kort gevolgden koers wijzigt.
Als den eersten maatregel noemt het
blad de uitwijzing van de 500.000 Pool-
sche arbeiders, die in Frankrijk werken,
en die Frankrijk toch geen voordeel op
leveren, aangezien zij bun verdiensten
gTootendeels naar Polen zenden,
Het blad noemt verder nog als maat
regel, de opzegging van het Fransch-
Poolsche handelsverdrag. Frankrijk is
niet om Poolsche kolen verlegen.
De staking in Amerika.
De nationale garde, die ontboden werd,
om 'de orde te handhaven in een fabriek
te Belmont, is de stad binnengerukt, ba
jonet op het geweer.
Zij zijn onmiddellijk opgetreden tegen
het posten en hebben de stakers gedwon
gen de posten terug te trékken. De stakers
schreeuwden „Zoo zult ge de revolutie
beginnen".
Uit verschillende stakingscentra worden
botsingen tusschen stakers en nationale
gardisten gemeld. Van ernstigen aard
waren ze echter nergens.
Gorman heeft een ultimatum gesteld.
Daarin heet het, dat indien het textiel-
conflict deze week niet geregeld is, alle
andere industrieafdeelingen tot staking
zullen worden opgeroepen.
De kinderverlamming.
In verband met de talrijke gevallen van
kinderverlamming, die in Denemarken
nog steeds in aantal toenemen, zijn over
het geheele land vele scholen gesloten,
terwijl soldaten in barakken zijn onder
gebracht.
In de stad Middelfart moeten al'le kin
deren worden ingeënt met entstof uit het
bloed hunner ouders.
In 'Gravenstein werden alle scholen ge
sloten.
Op het oogenblik zijn in Abenrade 27
personen door de ziekte aangetast en in
het ziekenhuis opgenomen. In Tonderiburg
zijn 17 gevallen geconstateerd.
De kerkelijke strijd in Duitschland.
De beslissing van de Beiersche Evan
gelische predikanten, zich te verzetten te
gen den dwang zich bij de Staatskerk aan
te sluiten, beeft aanleiding gegeven tot
een spontane demonstratie te München.
Dé Mattheusfcerk te München, de belang
rijkste Protestantscbe kerk aldaar was
Zondagochtend geheel bezet, toen dr Mei-
ser, de Evangelische staatsbisschop van
Binnenland.
De opening der Staten-Generaal. De
Troonrede. 'Communisten uit de Rid
derzaal gezet.
Afscheid van den burgemeester van Zie-
rikzee.
Bedrijfsraad voor het boekdrukkersbedrijf
Steun aan de scheepvaart.
Buitenland.
De kerkelijke strijd in Duitschland.
De toelating van Rusland tot den Vol
kenbond.
De staking in Amerika.
Kinderverlamming in Denemarken.
Beieren, een predikatie hield naar aanlei
ding van 2 Corinthe 13: 8: „Want wij ver
mogen niets tegen de Waarheid, maar
voor de Waarheid."
Er werd een resolutie voorgelezen van
de Evangelische predikanten van Mün
chen, waarin dr Meiser en dr Wurm de
onlangs afgezette bisschop van Wurtem-
beorg krachtig werden verdedigd tegen d®
beschuldigingen van hua tegenst&nctem,
Toen de resolutie was voorgelezen, zong
de gemeente de beide laatste verzen v&m
„Een vaste burcht ie onze God".
De hoorders verlieten de kerk nog steeda
zingende en trokken in een optocht van
ongeveer 2000 personen door de straten.
Voor het Paleis van den bisschop hiel
den zij halt.
Dr Meiser kwam op het balkon en sprak
de menigte toe. Hij zegde dank voor de
demonstratie van trouw en legde den na
druk op zijn eigen trouw aan den Führer
en het Derde Rijk en verklaarde, dat hij
ook iederen dag voor Hitier bidt. Hun
strijd was niet van politieken, doch van
kerkelijken aard.
De menigte onderstreepte het woor'd
van den bisschop, dat de strijd niet van
politieken aard is door het zingen van
„Deutschland über alles" en het Horst
Wessellied, totdat twee politie-auto's aan
kwamen, bemand met S.A. en leden van
de gewone politie. De menigte ging toen
uiteen.
Een groep vereenigde zich later voor
het Bruine Huis, waar opnieuw „Een
vaste burcht is onze God" werd gezongen.
In welingelichte kringen is men van
meening dat de gebeurtenissen van Zon
dag de voorboden zijn van belangrijke
maatregelen welke genomen zullen won
den tegen de kerkelijke oppositie in
Beieren en de benoeming door den Rijks
bisschop van een commissaris voor de
Beiersche kerk.
Gemeld wordt, dat dergelijke betoogin
gen eveneens hebben plaats gehad in
Neurenberg een belangrijk Protestantsch
centrum in Beieren.
Zaterdag hebben in Wurtemberg en
Beieren tengevolge van de schorsing van
bisschop Wurm van de Wurtembergsche
staatskerk door rijksbisschop Muller, on
geregeldheden plaats gehad.
Dr Wurm is zeer populair. Er zijn
protestvergaderingen gehouden, waarin
een groote verontwaardiging werd uitge
sproken door de kerkgangers over de po
ging, dr Wurm in een financieel schan
daal te betrekken.
Plaatselijke nationaal-socialistische
functionarissen trachtten in de vergade
ringen zich met de zaak te bemoeien,
doch, naar gemeld wordt, zijn zij door de
verontwaardigde menigte hardhandig
aangepakt.
Intusschen heeft dr Wurm zijn schor
sing niet aanvaard. Hij betwist de wettig
heid daarvan en beschouwt zich nog
steeds als leider van de staatskerk, boe-
wel hij geen toelating krijgt tot de kerk
gebouwen.
De schorsing van den anderen „weer
barstige" Zuidduitschen bisschop, dr
Meiser, van Beieren wordt thans in Ber
lijn in overweging genomen.
Zevenduizend van de 16.000 geestelij
ken zijn bet met de kerkelijke oppositie
eens.
Vrijdag loopt de tijd, waarbinnen de
nieuwe eed moet worden afgelegd, ten
einde. Tot nu toe hebben voor zoover be
kend, nog g'een leden der kerkelijke oppo
sitie den eed afgelegd.
De herbewapening van Duitschland.
D'e Amerikaansche senator Nye, de
voorzitter van de senaatscommissie, die
het onderzoek naar de gedragingen der
wapenhandelaren en wapenfabrikanten
leidt, verklaarde aan een vertegenwoordi
ger van de „United Press", dat men er
rekening mede moet houden, dat de eerst
volgende getuige-verklaringen onthullin
gen over de verscheping van vliegmate-
riaal naar Düitschland brengen zullen.
Men kan verwachten, zoo voegde se
nator Nye hieraan nog toe, dat daardoor
nadere bizonderheden over de Düitsche
herbewapening voor de eerste maal be
kend zullen worden gemaakt.