EERSTE BLAD
Het ontslag der huwende
onderwijzeres.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur; R, ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De „Nieuwe Provinciale Groninger Cou
rant" noemt het wel merkwaardig, dat
het voorstel der regeering om het ontslag
der onderwijzeres bij huwelijk gebiedend
voor te schrijven, evenals zulks met amb
tenaressen het geval is, thans nog van
vrijzinnige en socialistische zijde bestre
den wordt.
De werklooze onderwijzers dringen er
op aan, dat de regeering nog wat verder
zal gaan.
Daar zijn nog een kleine duizend ge
huwde onderwijzeressen in de school.
In vele gevallen, vooral in Amsterdam,
zijn zij gehuwd met een onderwijzer of
ambtenaar. In het voorloopig verslag, dat
de Tweede Kamer over het wetsontwerp
uitbracht, wordt er op gewezen, dat deze
huwelijken vaak kinderloos zijn.
En zoo ziet men dus het verschijnsel,
dat in vele gezinnen een dubbel inkomen
binnenkomt, waarvan men in weelde
leven kan, terwijl zoovele onderwijzers
geen plaats kunnen krijgen.
Dit nu is niet te handhaven. Het wordt
meer en meer onduldbaar.
En alleen reeds deze crisisomstandig
heid zou er toe moeten nopen, om het
ontslag ook der gehuwde onderwijzeres,
voor zoover zij geen kostwinster is, te
vragen.
Vele gemeentebesturen denken er zoo
over. En in die besturen ook vrijzinnigen
en socialisten. Men moet maar eens vlak
voor de praktijk van het leven komen
te staan. Dan leert men de dwaze ideeën
omtrent den arbeid van de gehuwde
vrouw wel af.
Het is hierom ook onhoudbaar te be
weren, dat de regeering niet mocht ko
men met haar voorstel, omdat het van
principiëelen aard is en de beginselver-
schillen immers zouden rusten.
De nood dringt tot den voorgestelden
maatregel en feitelijk dringt zij er toe,
om nog een stap verder te gaan.
Het principe waarop de tegenstanders
zich beroepen is van zonderlingen aard.
Het is uitgevonden door de geëmanci
peerde vrouwen, die een opvatting ver
dedigen van huwelijk en gezag, lijnrecht
ingaande tegen de ordinantiën Gods en
de Christelijke zede.
Opgemerkt werd, dat de „gemeenschap"
door den voorge3telden maatregel te kort
zou schieten in haar taak welke onder
andere hierin bestaat de mogelijkheid tot
het aangaan van een huwelijk zoo ruim
mogelijk te maken. Dit is een koddig ar
gument.
Alsof „de gemeenschap" dan had te
zorgen voor dubbele inkomens en alsof
het werkloos blijven van onderwijzers,
omdat de gehuwde vrouw in de school
blijft, het aangaan van een huwelijk niet
zoude keeren.
Ergerlijk is, dat ten slotte werd gezegd
dat de onderwijzeressen uit vrees voor
ontslag in concubinaat zullen gaan leven.
Alsof de overheid zulke in immoreele
verhouding levende onderwijzeressen in
de school zou moeten dulden.
Welk een hooge gedachte heeft men
toch van de onderwijzeres aan de lagere
school, dat velen van haar zulk een zon
digen weg zouden gaan bewandelen.
D'e aanval op het voorstel der regeering
was tot nu toe wel bijster zwak. Niet één
krachtig argument ter bestrijding is tot
nu toe gehoord.
Het gezin eischt. dat de moeder zooveel
mogelijk zich aan haar gezinstaak kan
wijden. Het onderwijs lijdt schade als vol
waardige leerkrachten geen plaats kun
nen krijgen, omdat onvolwaardige en
dat zijn gehuwde hun plaa(g innemen.
Daarom is terecht gezegd, dat de
maatregel, die de overheid neemt voor
haar eigen scholen, ook als subsidievoor
waarde gesteld mag worden voor het bij
zonder onderwijs.
Dit geldt natuurlijk in nog sterkere
mate voor de gehuwde vrouw, die in de
school werkzaam is.
Men krijgt, als men niet verder gaat,
dat de regeering thans voorstelt, het mo
gelijke geval, dat een huwende onderwij
zeres wordt ontslagen, maar dat haar
plaats straks door een gehuwde wacht
geldster moet worden ingenomen.
Dat is al heel vreemd.
En daarom ook ware het wensohelijk
als men er nu toe kon komen den knoop
door te hakken, voor te schrijven, dat de
gehuwde vrouw uit de school wordt ver
wijderd, tenzij zij kostwinster is, en dat
voor een redelijke wachtgeldregeling
wordt zorg gedragen.
Wij zouden er ons in verheugen als 'het
overleg van regeering en Kamer tot die
slotsom zoude kunnen leiden.
DE STAKINGSONLUSTEN IN
AMERIKA.
Woonsocket een slagveld.
De verbitterde straatgevechten tussohen
duizenden stakende textielarbeiders en
politie, respectievelijk nationale garde te
Woonsocket (Rhode Island), duren nog
steeds voort, zoo meldt „Un. Press.".
De stad gelijkt een slagveld. De prik
keldraadversperringen, die ter bescher
ming van de openbare gebouwen zijn op
gericht, werden op verschillende plaatsen
door de volksmassa's vernield. Hierop
werd een aanval gedaan op de militie,
die harerzijds van de wapenen gebruik
moest maken.
In de straten der binnenstad hebben de
stakers groote materieele schade aange
richt, welke naar voorloopige schattin
gen, minstens veertigduizend dollar be
draagt. Onder andere werd een zaak vol
komen uitgeplunderd.
Van verschillende warenhuizen werden
alle vensters met steenen ingeworpen, ter
wijl bovendien honderden straatlantaarns
werden stukgeslagen.
Eenige straten zien er uit als een
vlammenzee. De stakers goten benzine uit
en staken deze in brand. Het vuur kon
evenwel door de politie worden gebluscht,
voordat grootere brandschade ontstond.
De politie en nationale garde zijn geen
meester van den toestand. De duizenden
opstandige stakers nemen een steeds drei
gender houding aan.
De gouverneur van Rhode Island heeft
duizend veteranen uit den wereldoorlog
tot ondersteuning van de regeeringsorga-
nen in hun strijd tegen de stakers opge
roepen.
In verband met den buitengewoon ge
vaarlijken toestand in Rhode Island heeft
president Roosevelt principieel goedge
vonden, dat bondstroepen naar het be
dreigde gebied zullen worden gezonden.
De minister van oorlog, Derq, heeft
daarop bekend gemaakt, dat 2000 man
bondstroepen gealarmeerd zijn en gereed
gehouden worden om op te rukken.
Dit is wel een zeer opzienbarende maat
regel, daar men in de Vereen. Staten bij
na nog nooit soldaten tegenover stakers
heeft gezet.
Gouverneur Green heeft de arrestatie
bevolen van alle communisten in den
staaf Rhode Island, omdat hij hen ver
antwoordelijk acht voor de bloedige on
lusten -in Woonsocket en Saylesville.
Volgens nader bekend geworden bijzon
derheden over den afgeloopen nacht van
gisteren in Woonsocket moesten talrijke
families daar hun huizen barricadeeren.
Andere gezinnen moesten vluchten bij de
nadering van de stakers. Honderden rui
ten zijn ingegooid. De stakers hebben zich
meester gemaakt van wapens en munitie.
Ruslands toetreding tot den Volkenbond.
De kwestie van Sovjet-Ruslands toetre
ding schijnt thans nog slechts een kwes
tie van een paar dagen te zijn.
Stalin heeft blanco-volmacht aan Lit-
winoff gegeven bij de onderhandelingen
over den tekst van het uitnoodigingstele-
gram en het Russische antwoord, zoodat
van Moskou geen verzwaring der moei
lijkheden te vreezen is.
Men meent te weten, dat de volledige
overeenstemming spoedig bereikt zal zijn.
België zal bij de stemming over Sovjet-
Ruslands toelating niet tegenstemmen,
doch zich van stemming onthouden.
Polen verwekt sensatie te Genève.
De groote gebeurtenis was gisteren de
verklaring van den Poolschen Minister
van Buitenlandsche Zaken, Beck, over
het vraagstuk der minderhedenbescher
ming.
Aan het einde van zijn redevoering leg
de hij de verklaring af, dat de Poolsche
regeering, aan het tot stand komen van
een algemeene conventie tot minder
hedenbescherming wanhopend, zich ge
noodzaakt zag, van heden af iedere mede
werking aan het toezicht der internatio
nale organen (op de eerste plaats natuur
lijk de volkenbondsraad) op de toepas
sing van een minderhedenverdrag door
Polen te weigeren.
Het was doodstil in de vergadering, toen
Beek zijn rede had beëindigd.
De traditie wil, dat vrijwel iedere rede
naar, althans een beleefdheidsapplausje
verkrijgt. Voor Beek gingen zelfs geen
twee handen op elkander.
Men kon geen enkele stem van goed
keuring voor deze aankondiging van een
openlijke schending van een door Polen
geratificeerd verdrag vernemen.
Dat de Polen een steeds grooter wrevel
gevoelen over het feit, dat de groote
mogendheden: Duitschland, Engeland,
Frankrijk en Italië, van iedere verplich
ting tot minderhedenbescherming zijn
vrijgesteld en dat thans een nieuwe groote
mogendheid, Sovjet-Rusland, in den vol
kenbondsraad zal zitting nemen, die ook
van minderhedenverplichtingen bevrijd
is, is begrijpelijk, merkt de Msb. op. Doch
dit kan toch niet de eenzijdige aankondi
ging van een niet-naleving van een voor
onbepaalden duur geldend verdrag recht
vaardigen.
Men vraagt zich thans algemeen af,
wat de volkenbondsraad zal doen, die im
mers bij het minderhedenverdrag tot be
schermer van de rechten der minderheden
is aangewezen en die steeds verklaard
heeft de nauwgezette naleving van deze
verplichtingen als zijn heilige taak te be
schouwen.
Marxisten-complot in Spanje.
De politie te Madrid is er in geslaagd
een groot, wijd vertakt revolutieplan der
Marxisten op het spoor te komen.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft verklaard, dat de regeering de juiste
bijzonderheden betreffende het complot
voorloopig nog niet bekend kan maken,
om het onderzoek niet te bemoeilijken.
Hij zal evenwel binnenkort de heele
zaak openbaar maken.
Het schijnt vast te staan, dat de
Marxisten hun leden, die nog steeds in
verschillende officieele of semi-officieele
instanties zitting hebben, hebben aange
spoord verduisteringen van wapenen te
plegen uit de voorraden der wapenfa
briek van den staat en groote hoeveelhe
den machinegeweren, geweren, pistolen,
handgranaten en munitie over heel
Spanje te verdeelen.
Het plan bestond op zekeren dag on
geveer 100.000 arbeiders samen te trek
ken, om den eersten slag aan de regeering
toe te brengen.
Rekening dient te worden gehouden
met een reorganisatie of aftreden van de
regeering.
Dreigt een Inval in Oostenrijk?
De Oostenrijksche regeering heeft be
sloten troepen naar het grensgebied te
zenden, daar er geruchten loopen, dat
de Oostenrijksche emigranten in Joego
slavië plannen koesteren, om een inval
in Karinthie te doen.
Belgische garnizoenen
aan de Nederlandsche grens.
In de Belgische grensplaatsen Maeseyck
Bree enz., gelegen nabij de Brabantsöhe
en Limburgsche grens, zijn thans groote
garnizoenen ter totale sterkte van onge
veer 2000 man ondergebracht. De troe
pen zullen daar voortdurend aanwezig
blijven. De intrede der troepen heeft met
een défilé en andere militaire plechtig
heden plaats gehad.
Kinderverlamming In Sleeswljk.
In overleg met den betrokken districts^
arts zijn alle scholen in Sleeswijk tot na
der order gesloten.
Deze maatregel is getroffen, ten einde
een verdere uitbreiding van de spinale
kinderverlamming te voorkomen.
Rockefeller's einde nadert.
De milliardair John Rockefeller ver
zwakt geleidelijk. De petroleumkoning,
die thans 95 jaren telt, houdt sedert
eenigen tijd zijn kamer. Hij is eigenlijk
nimmer hersteld van de verkoudheid, die
hij in December van het vorig jaar heeft
opgedaan.
DE HANDELSBESPREKINGEN MET
JAPAN.
Slechte vooruitzichten.
Aneta meldt uit Batavia:
In Europeesche handelskringen is ge
constateerd, dat van Japansche zijde di
verse leveranties worden geweigerd.
De „Java-Bode" deelt mee, dat dit ver
band houdt met de weigering van de
leverantie van goedkoope weeftoestellen
en schrijft dezen boycot toe aan een actie
van Japansche industriëelen.
In verband met het kritieke stadium,
waarin de Nederlandsch-Japansche onder
handelingen thans verkeeren, kan het
volgende worden meegedeeld:
Volgens uitingen van Japansche zijde
zou een toestand geschapen zijn waarbij
thans voor Nederland de keuze bestaat
om, met aanvaarding van den boycot en
met afvoering van de scheepvaartkwestie
van de agenda, de onderhandelingen
voort te zetten.
Aangezien hierdoor elk voordeel voor
Nederlandsche zijde geheel verdwenen zou
zijn, zal verder onderhandelen op die
basis onmogelijk zijn.
In verband hiermede wordt met span
ning uitgezien naar een definitieve wijzi
ging van de Japansche houding opdat,
onder waarborg van het uitblijven van
boycot, en met reëel onderhandelen resul
taten inzake de scheepvaartkwestie te be
reiken zijn.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen
Dinsdagmiddag half 4. Op de agenda
staat o.m.: Voorstel om de troonrede met
een adres van antwoord te beantwoorden.
De Kamer zal verder bijeenkomen
Woensdag 19 September 2 uur en Don
derdag 20 September 11 uur.
Opening der Staten-Generaal.
Het officiëel programma voor de ope
ning van de zitting der Staten-Generaal
op Dinsdag a.s. luidt als volgt:
Des namiddags te half een zullen de
leden der Staten-Generaal in vereenigde
vergadering in de Ridderzaal op het Bin
nenhof te zamen komen, onder leiding
van den voorzitter van de Eerste Kamer.
De Ministers en de leden van den Raad
van State zullen zich, des namiddags te
één uur, mede in die zaal vereenigen.
Ten einde de zitting der Staten-Gene
raal te openen, zal H. M. de Koningin,
te één uur met den gebruikelijken stoet
van het Koninklijk Paleis afrijden.
H. M. de Koningin, vergezeld van H.K.H.
Prinses Juliana, zal gezeten zijn in de
Staatsiekoets, met acht paarden bespan
nen, en met één koetsier naast elk paard
en vier lakeien aan elke zijde van de
koets.
De stoet zal rijden, door de Heulstraat,
het Lange Voorhout (Schelppad), over
den Korten Vijverberg naar het Binnen
hof.
Bij aankomst van den stoet aan de
Ridderzaal zal H. M. de Koningin, aan
den ingang ontvangen worden door een
commissie uit de vergadering, die, voor
afgegaan door den kamerheer-ceremonie
meester, de acht kamerheeren, de groot
officieren en den opperceremoniemeester,
H. M. geleidt naar den Koninklijken zetel.
Nadat de zitting door H. M. de Konin
gin is geopend, wordt Zij door de ge
noemde Commissie, voorafgegaan door
den Opperceremoniemeester, naar de
wachtkamer geleid.
Hare Majesteit de Koningin keert naar
het Koninklijk Paleis terug met den stoet
van het Binnenhof, over den Korten
Vijverberg, door het Lange Voorhout
(Schelppad) en de Heulstraat, naar het
Koninklijk Paleis.
Minuutschoten uit het geschut zullen
worden gelost gedurende den rit van
Hare Majesteit de Koningin naar de ver
gaderzaal en gedurende den terugrit naar
het Koninklijk Paleis.
Contingenteering van veekoeken.
Een wetsontwerp is ingediend tot rege
ling van den invoer van veekoeken. De
motieven tot een besnoeiing van den in
voer van veekoeken zijn nog onvermin
derd van kracht.
In verband met de mogelijkheid om
door verlaging van het contingenteerings-
percentage een zekere reserve, door te
verleenen bijzondere contingenten, ter be
schikking te krijgen als onderhandelings-
objeot, is het percentage, verlaagd tot 60
van de hoeveelheid, welke gemiddeld per
jaar gedurende het tijdvak 1 Juli 1931
tot en met 30 Juni 1933 per land werd in
gevoerd.
Teneinde in de afgeloopen periode ge
constateerde verschillen tusschen den bui-
tenlandschen en den hinnenlandschen
prijs te nivelleeren, is thans naast deze
contingenteering een monopolieheffing in
het leven geroepen.
Cichorei als crisis-product.
Een ontwerp is ingediend ter uitvoering
van art. 37 der Landbouw-crisiswet ten
aanzien van cichorei. De toelichting zet
uiteen, dat de mogelijkheid, aan de telers
van cichorei den noodigen steun te ver
leenen uit het Landbouwcrisisfonds
slechts aanwezig was indien cichorei als
crisisproduct werd aangewezen.
Uit het C. N. V.
Het Algemeen Bestuur van het Chr.
Nationaal Vakverbond heeft verleden
week een vergadering gehouden ter voor
bereiding van de propaganda-actie in No
vember a.s. en de gewestelijke vergade
ringen met de vertegenwoordigers van de
Chr. Besturenbonden,
Op een negental plaatsen zullen in de
maand September gewestelijke bijeenkom
sten plaats hebben met de vertegenwoor
digers der Chr. Besturenbonden; n.l. op
15 September te Amsterdam, Arnhem en
's Gravenhage, op 22 Sept. te Dordrecht,
Goes en Utrecht en op 29 Sept. te Al
melo, Groningen en Leeuwarden.
De agenda voor deze bijeenkomsten be
vat drie belangrijke punten, n.l. de be
spreking van de door de besturenbonden
ingezonden vraagpunten, de voorberei
ding van de November-propaganda en een
inleiding over het onderwerp: „Onze taak
in dezen tijd."
Het ligt in de bedoeling van het G.N.V.
om de maand November geheel te benut
ten voor de propaganda. Op ongeveer
twee honderd plaatsen zullen vergaderin
gen worden gehouden. Twee propaganda
geschriften zullen het licht zien, terwijl
een reclameplaat de propaganda-actie zal
ondersteunen.
In de propaganda-vergaderingen zal
gesproken worden over de onderwerpen:
„Wat verkregen werd" en „De weg vóór
ons".
Binnenland.
De opening der Staten-Generaal op Dins
dag a.s.
Schitterende prestatie van de 'K. L. M.
De Amato geopend.
Weer loonsverlaging bij de Spoorwegen.
Steun aan de mijn-industrie.
V erschillende con tingen teeringsontwerpen.
Buitenland.
Marxistisch complot in Spanje ontdekt.
Polen verwekt sensatie te Genève.
Ernstige stakingsonlusten in Amerika.
De groote propaganda-vergaderingen
zullen, voor wat Zeeland betreft, alle ge
houden worden op 1 November.
Contingenteerings-ontwerpen.
Een wetsontwerp is ingediend 'tot con
tingenteering van sloten, op grond van
den overmatigen invoer en abnormaal
lage prijzen, waartegen sloten hier te
lande door buitenlandsche industrieën
werden aangeboden.
Ook is een ontwerp ingediend tot rege
ling van den invoer van touw. Aanleiding
voor deze contingenteering was de be
denkelijke positie, waarin de Nederland
sche industrie allengs de laatste jaren
was komen te verkeeren door grooten in
voer en abnormaal lage prijzen. Met bui
tenlandsche industrieën is men intusschen
tot een accoord gekomen. De minister
achtte het noodzakelijk door middel van
deze contingenteering aan buitenstaan
ders de gelegenheid te ontnemen, de ge
troffen regeling te verstoren.
Steun aan de mijn-Industrie.
Ingediend is een wetsontwerp tot con
tingenteering van den invoer van steen
kool, cokes en steenkoolbriketten, krach
tens de Crisis-invoerwet.
De regeering zet in de toelichting uit
een, dat er practisch geen productieland
meer is, dat niet door één of anderen
maatregel zijn inheemsche kolenmarkt
heeft beschermd. Door de gevoerde poli
tiek van de prijzen zooveel mogelijk te
drukken, zijn de mijnen er in de afgeloo
pen jaren in geslaagd, de werkloosheid,
die in de buitenlandsche mijndistricten
tot een ware ramp is uitgegroeid, nog bin
nen zekere grenzen te houden. In het loo-
pende jaar is echter de toestand in het
mijndistrict zeer hachelijk geworden, ter
wijl de invoer, die in het afgeloopen jaar
geleidelijk was gedaald, in 1933 weer een
stijging vertoont.
In het bijzonder de invoer uit Polen
vormt op dit oogenblik een bedreiging
voor den hinnenlandschen afzet.
In verband met deze ontwikkeling en
met het oog op den steeds ernstiger wor
denden toestand in onze mijnindustrie,
heeft de minister een ingrijpen noodzake
lijk geacht.
Het bunkerkolenbedrijf is geheel buiten
den invloed dezer contingenteering ge
houden.
Steun aan de veenderij.
Ingediend is een wetsontwerp tot uit
voering van art. 37 der Landbouw-Crisis-
wet 1933 ten aanzien van het bepaalde
in het K. B. van 11 April 1934.
Reeds lang zoo zegt de toelichting
had het artikel turf de bijzondere aan
dacht van de regeering, doch zij achtte
den'tijd nog niet gekomen, maatregelen
tot steunverleening aan de veenderij aan
hangig te maken.
Toen de moeilijkheden in de veenstre-
ken echter aanzienlijk toenamen, bleek 't
noodzakelijk, dat door de overheid maat
regelen getroffen werden, welke ten doel
hadden het veenbedrijf in 't bijzonder het
fabrieksturf leverende veenbedrijf in
Drenthe, Groningen en Overijsel, te sa-
neeren.
Turf is aldus als crisispro duet aange
wezen.
Chr. verzorging van krankzinnigen.
De alg. vergadering van de Vereeniging
tot Christelijke verzorging van krankzin
nigen in Nederland, zal worden gehouden
op Vrijdag 28 September a.s., des namid
dags te 2 uur uur, in het kerkgebouw op
de stichting „Veldwijk" te Ermelo.
Na de verslagen en verkiezingen volgt
een rede van Dr B. Wielenga te Amster
dam, in verhand met het 50-jarig bestaan
der Vereeniging. Daarna is er gelegen
heid tot het houden van toespraken. Ook
zal de onhulling van het horstbeeld van
Prof. L. Lindeboom door den voorzitter,
Mr G. van Baren, plaats vinden.
Het Bestuur beveelt deze jaarvergade
ring en al den arbeid der Vereeniging in
aller liefde en gebeden aan.
Voordeelige
exploitatie bij de Spoorwegen.
De „Vereinszeitung", het orgaan van
de Midden-Europeesohe Spoorwegdirec
ties. schrijft het volgende ten aanzien van
de Nederlandsche Spoorwegen:
„Van 1921 tot 1933 zijn de bedrijf*-
