Zoo'n erge Hoofdpijn?
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 2h8
De terugkeer van H. M. de
Koningin en Prinses Juliana
Een geestdriftige ontvangst
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
"AKKERTJES"
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telel. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontlön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeollngcn 00 cont por regel. Kleine
Advortontitin Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Hedenmorgen vroeg zijn H. M. de Ko-
ningin en H. K. H. Prinses Juliana van
hun reis naar Noorwegen in ons land
ieruggekeerd.
Vroeger dan werd verwacht arriveer
de de „Tabinta" van de Stoomvaart Mij.
„Nederland", aan boord van welk schip
de 'thuisreis werd gemaakt, te IJmuiden.
Te kwart voor vier reeds voer het schip
deze haven binnen.
Behalve het personeel, dat op dit tijd
stip dienst deed, was niemand op de sluis
als belangstellende aanwezig.
Om half vijf was de Tabinta geschut
en daarna voer 'het schip langzaam naar
Amsterdam.
Te ruim 9 uur arriveerde de Tabinta
voor het emplacement van de Stoomvaart
Mij. Nederland.
Nader werd nog gemeld:
In een waas van damp lag hedenmor
gen vroeg het IJ, toen wij' de „Tabinta"
het motorschip van de Stoomvaart-Mij.
„Nederland", tegemoet voeren, hetwelk
Hare Majesteit de Koningin en H. K. H.
Prinses Juliana uit Oslo naar het Va
derland terug bracht.
Tegen 8 uur werden flauw de contou
ren van het zeeschip zichbaar. Langzaam
voer het schip op, omdat pas om even
over acht de brug geopend kon worden.
Aan de Hembrug stonden steeds men-
schen om het schip te begroeten. Aan de
grens van de gemeente nam de haven
dienst de taak van den havenmeester van
IJmuiden over om het vaarwater vrij1 te
houden. Toen eenmaal de Hembrug was
geopend, werd het ondanks het vroege
morgenuur reeds levendiger op het water.
Bij de Petroleumhaven kwam de gepa-
voiseerde „Prins Hendrik" van de Alk
maar Pakket het zeeschip tegemoet.
Naar schatting waren meer dan 1000
menschen aan boord, hoofdzakelijk leden
van Chr. Oranjevereenigingen. De muziek
van het Ghr. Politie-muziekgezelschap
zette het „Wilhelmus" in dat door allen
krachtig werd meegezongen. Hare Ma
jesteit vergezeld van de Prinses ver
scheen toen aan dek en nam al wuiven
de de hulde in ontvangst. Eenige oogen-
blikken later verscheen Hare Majesteit,
die geheel in het wit gekleed was, op
de brug, om ook van de „Alkmaar", even
eens bezet met een groot aantal passa
giers, de huldebetuigingen te ontvangen.
Hoe meer de stad werd genaderd, hoe
drukker het werd met motorbooten, en
Ook langs den wal stond veel publiek, dat
met zakdoeken wuifde.
Intusschen voeren de „Prins Hendrik"
en „De Alkmaar" een tijdlang op met de
„Tabinta". Geestdriftig werd aan boord
gewuifd, terwijl Oranjeliederen werden
gezongen.
Voor het Gentraal-station brachten de
jongens van de Pollux in hun sloepen
hun hulde aan Koningin en Prinses.
Om negen uur arriveerde de Tabinta bij
de etablissementen van de Stoomvaart-
Mij. „Nederland" aan de Javakade. Ter
wijl 't schip werd vastgemaakt stond Hare
Majesteit wuivende op de brug, als ant
woord op de hartelijke toejuichingen
Haar en de Prinses gebracht.
Op de Javakade waren ter begroeting
aanwezig de burgemeester Dr W. de Vlugt
en de hoofdcommissaris van politie de
heer H. J. Versteeg.
Toen de verbinding met den wal was
tot stand gebracht, verlieten de vorstelijke
personen het schip, nadat zij' afscheid
hadden genomen van den gezagvoerder
den heer B. Janse.
Nadat H. M. zich enkele oogenblikken
had onderhouden met den burgemeester,
schreed zij' door de loods naar buiten,
waar een daverend hoera opsteeg van de
velen die zich daar hadden verzameld.
Het „Wilhelmus" klonk op', terwijl de
auto werd bestegen om de reis naar Den
Haag verder voort te zetten. Overal langs
de Handelskade en de Prins Hendrikkade
stonden groote groepen menschen die de
Landsvrouwe en Haar dochter toejuich
ten.
Het was een hartelijke ontvangst ge
weest bij de aankomst van Koningin en
Prinses te Amsterdam op haar doorreis
naar de Residentie.
Op de doorreis in Haarlem werden H.
M. de Koningin en Prinses Juliana op
den Wagenweg door zusters van het Dia-
conessenhuis en „Bethesda Sarepta"
bloemen aangeboden. Hare Majesteit
bedankte voor deze aardige attentie.
Hoewel het uur van aankomst van
H. M. de Koningin en H. K. H. Prin
ses Juliana te Den Haag niet bekend ge
maakt was, hadden velen zich hedenmor
gen naar het Paleis Huis ten Bosch be
geven om de vorstelijke personen een wel
kom in de residentie toe te roepen.
Om kwart over elf kwam de Koningin
met Prinses Juliana voor het Paleis aan.
Zij hadden de reis van Amsterdam per
auto gemaakt. Hartelijk werden de Ko
ningin en de Prinses door het publiek
begroet.
Minzaam dankten de vorstelijke per
sonen voor de begroeting door het pu
bliek. Ook in de vestibule wuifden zij de
menschen nogmaals toe.
PASSAGIERSSCHIP IN VLAMMEN.
Bijna 200 dooden.
Aan boord van het passagiersschip
„Morro Gastle" is brand uitgebroken.
Het heeft een S.O.S. uitgezonden op het
oogenbli'k, dat het 20 mijlen ten zuiden
van het lichtschip Scotland was.
De „Morro Gastle" had een équipage
van 240 man. Er waren 318 passagiers
aan boord.
Het schip werd Zaterdag na een tocht
van zeven dagen naar Havanna te New-
York 'terugverwacht.
Verschillende schepen zijn het vaartuig
te hulp gesneld en hebben schipbreuke
lingen gered.
In de eerste berichten werd gemeld, dat
'het vuur des nachts door het inslaan van
den bliksem in de olietanks, welke zich
in het middenschip bevinden, was ont
staan. I
De leden van de bemanning, die aan
wal zijn gezet, zijn van meening, dat het
schip niet door den bliksem is getroffen,
doch dat in het voorschip brand moet
zijn ontstaan.
De mannen deelden verder mede, dat
de vlammen zich met ongelooflijke snel
heid over het schip verspreidden, zoodal
de onmiddellijk gealarmeerde bemanning
niet meer door de gangen langs de hutten
kon gaan, doch zich er toe moest beper
ken, de ramen der hutten van het dek uit,
in te slaan.
Nadere berichten melden, dat de
„Morro Castle" binnen enkele minuten
een gloeienden oven gelij'k was, zoodat
vele passagiers in zee gesprongen zijn,
om zich op deze wijze te redden.
Talrijke passagiers moeten in hun hut
ten zijn omgekomen, daar de geweldige
rookmassa's ontsnapping uit de hutten
onmogelijk maakten.
De geredden hebben erg van de koude
te lijden gehad. Slechts weinige van hen
hadden gelegenheid gehad, zich nog
«enigszins te kleeden.
Een der overlevenden van de „Morro
Gastle" verhaalde aan de pers
„Wij trachtten het vuur met behulp van
de waterpompen te bestrijden, doch alles
was vergeefsch. Ik geloof niet, dat aan
bakboord iemand zich heeft kunnen red
den, omdat de wind de vlammen aan die
zijde hevig aanwakkerde.
Het schip geleek één vuurzee van voor
tot achtersteven.
Volgens de 'beschrijvingen van de ge
redden zijn de meeste passagiers, ofwel
in levenden lijve in hun 'hutten verbrand,
of verdronken. Degenen, die door over
boord te springen, den vlammen trachtten
te ontkomen, verdronken allen. Niemand
kon zich bij de stormachtige zee lang
boven water houden.
Verslag van een
vrouwelijke passagier.
Een der geredde vrouwelijke passagiers
de dochter van een bekenden Cubaan-
sohen generaal, verklaarde omtrent de
vreeselijke oogenblikken, die zij op het
brandende schip had doorgemaakt„Ik
ben er zeker van, dat de meeste passa
giers levend zijn verbrand, terwijl zij' nog
in hun bedden sliepen. Een waarschu-
wingssignaal werd niet terstond gegeven.
Ik dank mijn leven slechts aan een toe
val. Ik sprong, plotseling wakker ge
schrikt, van mijn bed naar de deur van
mijn hut en rukte haar open. Een hooge
vlam sloeg me evenwel 'tegemoet. Ik
slaagde er nog in, de deur juist op tijd
dicht te gooien en kon me vervolgens met
behulp van een matroos door een luik,
dat naar het dek voerde, redden. Tege
lijk met andere passagiers, klom ik in de
eenige bruikbare reddingsboot aan stuur
boord. Nadat de boot, die gelukkig zon
der ongevallen te water kon worden ge
laten, van 'het schip was afgesloten, za
gen we nog vreeselijke tooneelen. Uit vele
luiken, welke naar 'het dek leidden, staken
de vele passagiers, die door de vlammen
geheel ingesloten waren, hun 'hoofden
naar buiten. Anderen zaggen we in vlam
men gehuld op het de'k rondloopen. We
schreeuwden hun toe, over boord te sprin
gen. Zij durfden dit echter niet."
Een der geredde matrozen vertelde den
persvertegenwoordigers Het was ontzet
tend, 'te moeten zien, hoe de passagiers,
in hun hutten omkwamen, zonder dat we
tot hen konden doordringen, daar de
vlammen ons den pas afsneden."
Een matroos verhaalde, hoe hij door
een toeval twee meisjes kon redden. Hij
rende juist met nog eenige andere kame
raden langs het dek, toen hij twee meis
jes hoorde huilen en schreeuwen. Met een
bijl sloeg hij de deur van de hut, waaruit
het geluid kwam, in en droeg de beide
meisjes aan dek en zette haar in een der
reddingsbooten.
Ook van de kust uit, poogde men de
„Morro 'Castle" hulp te verleenen, waar
men het schip als een vuurkogel in het
duister op de golven heen en weer zag
dansen. Kleine booten konden in het ge
heel niet uitvaren, daar ze terstond door
de deining werden omgeworpen.
Zware kustvaarders poogden de paar
mijlen naar het schip af te leggen.
De hitte, wel'ke in de onmiddellijke na
bijheid van het hevig brandende schip
heerschte, was eveneens een factor, wel
ke de reddingspogingen ten zeerste be
moeilijkte.
Het uitgebrande wrak van de „Morro
Gastle" is, naar Un. Press meldt, door
eon kustvaartuig in het dok gesleept.
Overal over het schip verspreid liggen
de verkoolde overblijfselen van de onge
lukkige passagiers en bemanning.
Het vuur is nog niet geheel gebluscht.
Hoewel reusachtige hoeveelheden water
in het schip zijn gepompt, woeden de
vlammen nog steeds voort. Zoo nu en dan
hebben nog kleinere explosies plaats.
Bijna twee 'honderd opvarenden van de
„Morro Castle" worden nog vermist, al
dus luiden de laatste berichten over de
ontzettende ramp.
Van de 558 opvarenden, passagiers en
bemanning, zijn er 365 tot dusver gered.
Madrid in beroering.
Zaterdagmorgen ontvingen het personeel
van tram en metro en de taxi-chauffeurs
te Madrid van hun vakvereeniging op
dracht, het werk neer te leggen, waaraan
zij onmiddellijk voldeden. Ook de typo
grafen ontvingen deze opdracht en men
gelooft, dat de dagbladen niet zullen ver
schijnen. Waarschijnlijk zal de regeering
den staat van beleg afkondigen.
Aangezien de regeering voor onlusten
bevreesd is, heeft de politie omvangrijke
voorzorgsmaatregelen getroffen.
D'e algemeene staking is Zaterdagmor
gen afgekondigd.
De stakingsorder is overal opgevolgd.
Om half zeven stonden de menschen al
in lange rijen voor de bakkerswinkels.
Afdeelingen van de guardia civil, ge
wapend met karabijnen, pistolen en ma
chinegeweren patrouilleerden door de
stad; alle samenscholingen werden verbo
den en voorbijgangers werden gefouil
leerd.
In extremistische kringen heerscht een
zeer opgewonden stemming; men ver
wacht dan ook bloedige incidenten.
D'e bakkerswinkels en de andere levens
middelenzaken zijn open, alle andere win
kels zijn gesloten.
Het verkeer is beperkt tot enkele trams
en autobussen, die door politie of solda
ten worden bestuurd.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een redevoering door de radio tot
de bevolking gehouden en deze tot kalmte
gemaand. D'e levensmiddelenvoorziening
zou verzekerd zijn.
Het hoofdkwartier der socialistische
partij is gesloten.
Wel in vrijheid, doch broodeloos.
In het stadje Oraniënburg is de
rust weergekeerd. Het concentratie
kamp is gesloten en de gevangenen
zijn vertrokken. De bewoners van het
stadje hopen, dat het kamp zal worden
ingericht- tot kazerne voor de S.S., want
met het vertrek van de gevangenen is
voor Oraniënburg ook een bron van in
komsten verloren gegan.
Zeer moeilijk zal het blijken voor de
742 gevangenen, die volgens officieele me-
dedeeling uit de Pruisische concentratie
kampen zijn vrijgelaten, een bestaan te
vinden. Hun familieleden zullen voor hen
moeten zorgen, maar velen van dezen zijn
zelf in behoeftige omstandigheden komen
te verkeeren, doordat zij verwant zijn aan
„beruchte personen". De bevrijde gevan
genen krijgen geen steun uit de openbare
kas en mogen ook het land niet verlaten
daar men in officieele kringen vreest, dat
dergelijke emigranten gruwelverhalen in
het buitenland zullen rondstrooien.
Aardbeving in Algiers.
Volgens een bericht uit Algiers is in
Algerië een vrij hevige aardbeving waar
genomen. Een dorp werd daardoor zeer
getroffen. Talrijke huizen werden ver
nield. Het aantal slachtoffers is echter
gering. Er zijn geen dooden en slechts
twee gewonden.
Des morgens vroeg werd een schok ge
voeld, 'die later nog door verscheidene
schokken gevolgd werd.
Dreigende staking in Belgiê's mijnen.
De socialistische mijnwerkers in België
besloten met algemeene stemmen op 17
dezer in staking te gaan als protest tegen
de loonsverlaging van 5 procent, waar
toe de werkgevers hebben besloten.
Geheimzinnige onderbreking zender
Milnchen.
Volgens „BeTlingske Tidende" werden
verscheidene menschen in Denemarken,
die naar een radiolezing over sociale toe
standen van het zendstation Münohen
luisterden, opgeschrikt door het feit, dat
de stem van den spreker plotseling werd
onderbroken door iets wat op drie revol
verschoten leek.
De uitzending werd afgebroken, doch
een minuut later hervat met een mili
tairen marsch.
Het blad zegt verder, dat de omroeper
geen enkele uitlegging gaf van de sto
ring.
Felle kou in Anatolië.
In geheel Oost-Anatolië heerscht mo
menteel barre koude.
De bergen zijn met sneeuw bedekt, en
troepen wolven door de koude uiterst
vraatzuchtig geworden, vormen thans een
schrik voor de boeren.
Een troep van 20 wolven viel een zestal
boeren aan, die bezig waren den oogst
binnen te halen, en verscheurde een hun
ner.
Korte Berichten.
De nacht van Vrijdag op Zaterdag
is te Londen de warmste geweest sinds
Juli. In het geheele Zuid-Osten des lands
is het zeer warm en droog. Daartegenover
wordt zoowel uit Schotland als uit Ier
land abnormaal zware regenval gemeld.
Vertrek van Koningin en Prinses uit
Noorwegen.
Zaterdagmiddag om 3 uur zij'n H. M.
de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
per m.s. „Tabinta" van de Mij'. „Neder
land" van Oslo vertrokken, om naar Ne
derland terug te keeren.
Het vertrek van de koninklijke bezoe
kers uit Noorwegen heeft, naar de
M a a s b. meldt, zonder veel opzien te ba
ren plaats gehad. Op de kade waren
slechts enkele tientallen menschen om het
vertrek gade te slaan en men moet de
scherpzinnigheid van deze lieden bewon
deren, omdat plaats en uur van vertrek
zorgvuldig geheim waren gehouden.
Slechts enkelen waren er toch die zich
vele uren wachten hadden getroost, om
de Vorstin en Haar dochter te zien.
Te ongeveer 12 uur kwamen enkele be
dienden aan, die pas 's morgens uit Aas-
gaardstrand per boot naar Oslo waren
vertrokken, en daarna werden er eenige
karren met koffers aangereden.
H. M. arriveerde tegen twee uur per
auto op de kade, waar zij door den Ne-
derlandschen zaakgelastigde, mr Scheltus
en eenige vertegenwoordigers van de di
rectie der Mij „Nederland" begroet werd.
D'e Koningin droeg over haar witte
toilet een grijzen mantel. Zij begaf zich
onmiddellijk naar Haar verblijven op het
bovenste dek van de commandobrug.
De Prinses was niet meegekomen, doch
na een half uur zag men H. K. H. plot
seling komen aanloopen in gezelschap van
baron en baronesse Bentinck. De Prinses
had op dezen laatsten dag zich het ge
noegen niet willen ontzeggen, om frank
en vrij een wandeling door de stad te
maken.
Nadat de begroeting aan den voet van
de statietrap had plaats gehad, wandelde
de Prinses nog eens de kade langs, om te
kijken hoe de beide Koninklijke auto's
op het achterschip getakeld werden.
Dan begaf ook de Prinses zich aan
boord en konden de laatste toebereidselen
voor het vertrek gemaakt worden.
De schorsing bij de werkverschaffing.
De rijksinspecteur voor de werkver
schaffing in Drente heeft bepaald, dat de
geschorste arbeiders, werkzaam bij het
kanaalgraven te Zwinderscheveld, Maan
dag weer mogen beginnen; 37 arbeiders
echter, wonende te Emmercompascuum,
die des morgens direct naar den opzich
ter zijn gegaan, zijn voor langeren tijd
van de werkverschaffing uitgesloten.
Minister de Graeff.
De minister van Buitenlandsche Zaken,
jhr mr De Graeff, is Zaterdagmiddag
naar Genève vertrokken tot bijwoning van
de jaarlijksche vergadering van den Vol
kenbond.
NederlandCurasao 16341934.
Naar de Herdenkingscommissie Neder
landCuracao 16341934 meedeelt,
heeft de minister van Staat, minister van
Koloniën, dr H. Colijn, zich bereid ver
klaard de Curacao-tentoonstelling op 1
October a.s. des middags om 2 uur in de
Gothische Zaal te 's Gravenhage met een
korte toespraak te openen.
Handelsverdrag met Spanje.
Met verwijzing naar een vroegere me-
dedeeling van 4 Sept. j.l., waarin bericht
wordt, dat op 16 Juni j.l. te Madrid ge
sloten handels- en scheepvaartverdrag
tusschen Nederland en Spanje, met in-
Binn'enland.
Koningin en Prinses weer terug.
De moorden te Hoofddorp en Haarlem.
Het onweer van Zaterdagavond.
Buitenland.
Vreeselijke scheepsbrand. Vele dooden.
D'e staking in Amerika.
D'reigende mijnwerkersstaking in België.
Staking in Madrid.
Binnen een kwartier kunt Ge die
vergeten zijn en U als herboren
voelen door één of twee van die a(kke]r
Volgtns roctpt van Apothêkêr Dumont.
gang van 1 September voorloopig' in wer
king is getreden, wordt thans bekend ge
maakt, dat, volgens ontvangen berichten
het in werking treden zou zijn opge
schort.
Nadere inlichtingen worden hierover
ingewonnen.
Sleep op zandbank geloopen.
Zondagmorgen in de vroegte, om vier
uur, is een sleep bestaande uit het schip
„NetJtje" uit Ouddorp, metende 542 ton,
en waarop als schipper voer Grimwist,
gesleept door de sleepboot „Entre Pide",
eveneens afkomstig uit Ouddorp, voor
Hoedekenskerke op een zandbank geloo
pen.
Het schip was op weg van Oostende
naar Lobith.
Sleepbooten van de firma Herling, uit
Antwerpen, zijtn uitgevaren, om assisten
tie te verleenen.
Nader werd vernomen, dat de „Neeltje"
weer vlot gesleept is. Het schip heeft zijn
reis vervolgd.
Het ongeluk te Sas van Gent.
Zaterdag vertoefde de Justitie uit Mid
delburg in bijzijn van D'r Hulst uit Lei
den, te Sas van Gent teneinde aldaar
een plaatselijk onderzoek in te stellen en
sectieonderzoek te verrichten op het
slachtoffer dat omgekomen is bij de dezer
dagen plaats gehad hebbende botsing tus
schen een auto en motor. Tevens werden
eenige getuigen gehoord.
Diefstallen. In de laatste dagen
zijn er onder Souburg, Ritthem en Nw.
en St. Joosland weer aardappelen en uien
van het land gestolen.
Goes. Onder zeer groote belangstelling
werd Zaterdagmiddag het stoffelijk over
schot van wijlen den heer P. Torbijn, in
leven directeur der Rotterdamsche Bank-
vereen. N.V. Kantoor Goes en Kortgene,
op de algemeene begraafplaats alhier ter
aarde besteld. Een schat van bloemstuk
ken dekte de baar. Nadat eerst een twee
tal broeders van den overledene het
woord hadden gevoerd, sprak de heer
mr J. Fransen v. d. Putte namens de
Rotterd. Bankvereen. en tevens namens
het personeel van het kantoor Goes en
Kortgene. Spr. schetste den overledene als
een zeer bekwaam en accuraat directeur,
doch tevens ook als een zeer humaan en
hooggeacht patroon voor het personeel.
Vervolgens sprak de heer H. Hollestelle
namens de Comm. van Toezicht op 't Be
heer der Kerkelijke Goederen en het col
lege van Kerkvoogden der Ned. Herv.
Kerk. Van het eerstgenoemde college was
de heer Torbijta. secretaris. Namens het
bestuur der Ned. Herv. Schoolvereen.
sprak vervolgens Ds Steinz zeer waar-
deerende woorden. Spr. herdacht de zeer
prettige samenwerking met den overle
den penningmeester, prees zijn accuraat
werk en sprak woorden van troost tot de
nagelaten betrekkingen. Ds Homburg, die
den lijkdienst leidde, was de laatste spre
ker. Hij! wees op de vele goede eigen
schappen van den overledene en sprak
woorden van troost tot de familieleden
in dit voor ben zoo zware verlies.
De oudste broeder van den overledene
dankte daarna voor de groote belangstel
ling.
Onder de aanwezigen merkten we o.a.
vele directeuren van diverse banken op.
i Alhier werd Zaterdag de oprich
tingsvergadering gehouden van afd. XIII
van den Cbr. Nederlandschen Voetbal
bond.
Dhr Ardon, seer, van den G.N.V.B.,
opent de vergadering met gebed en heet
allen hartelijk welkom. In de eerste plaats
