WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 264
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingcn GO cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bi]
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
DE TEXTIELSTAKING IN DE VER.
STATEN.
De helft der arbeiders legde het werk
neer.
De Amerikaansche pers wijdt vele ko
lommen aan de staking der textielarbei
ders. De toestand is nog steeds zeer on
overzichtelijk, daar men nog geen kijk
heeft op het aantal arbeiders, dat aan
de staking deelneemt of nog zal deel
nemen.
Het stakingsbevel is n.l. in Nieuw-Enge-
land op vele plaatsen niet opgevolgd.
Daarentegen hebben ongeveer 25 tex
tielfabrieken in Newbedford (Massachu
setts) hun bedrijven volkomen gesloten.
Vele duizenden arbeiders in de wolfa-
brieken te Pawsaie (New Jersey) hebben
den stakingsoproep naast zich neergelegd.
Volgens nadere berichten heeft de Dins
dag overal een sterke toename van het
aantal stakers gebracht. Momenteel
heeft ongeveer de helft van de
Amerikaansche textielarbei
ders het werk neergelegd.
Over het algemeen verloopt alles tot
dusverre rustig, slechts op enkele plaat
sen is het tot botsingen gekomen tus-
schen stakers en politiebeambten alsmede
tusschen stakers en particuliere bescher
mingsmanschappen voor fabrieken.
De autoriteiten van talrijke plaatsen
hebben uit vrees voor bloedvergieten,
omvangrijke maatregelen getroffen.
De vakbonden beschikken over geen be
langrijke bedragen, zoodat de beslissing
der regeering om de stakers niet te onder
steunen, waarschijnlijk een grooten in
vloed op den duur der staking zal hebben.
De president van den internationalen
vakbond in de dames-mode-industrie
heeft de staking bevolen van 10.000 ar
beiders in de katoen- en stoffenindustrie
in San Louis en 5000 arbeiders in Kansas-
City.
Deze maatregel geldt als voorlooper van
de tegen 1 October voorgestelde alge-
meene staking.
In financiëele kringen is men van mee
ning, dat de regeering zich steeds meer
"door de vakvereenigingen laat beïnvloe
den en de leden van de regeering zeer
dicht bij de arbeiders staan met hun
sympathieën.
Men verneemt, dat de regeering van
plan is binnenkort haar pogingen voort
te zetten, om een arbeidsregeling in te
voeren, die tot een korteren arbeidsduur
in de heele industrie zal leiden, zonder
een loonsverlaging. Dit weer opduiken van
de geruchten daarover vindt zijn oorzaak
in een uitlating van Dald Richberg, de
adviseur van de Nira, dat in den komen
den winter waarschijnlijk niet minder
dan 5 millioen Amerikaansche families
ondersteund zullen moeten worden. Wall-
street ziet geen oplossing voor de moeilijk
heden, indien niet een uitweg gevonden
wordt voor deze brandende quaesties.
j De brand in het keizerlijk paleis te
Mandsjoekwo.
De brand in het Mandsjoerijsche kei
zerpaleis is nog niet geheel gebluscht.
Volgens Chineesche mededeelingen zou
de brand groote schade hebben aange
richt.
Omtrent de oorzaak van" den brand zijn
nog geen officieele mededeelingen ver
strekt. Men vermoedt echter nog steeds,
dat brandstichting in het spel is, daar
vastgesteld kon worden, dat het vuur op
vier plaatsen tegelijk is uitgebroken.
Ruslands toetreden tot den
Volkenbond.
De Zwitsersche bondsraad heeft één
stemmig besloten, dat de Zwitsersche
volkenbondsdelegatie bij de stemming ter
volkenbondszitting over de opneming van
de sovjet-unie in den Volkenbond,
„n e e n" zal zeggen.
Naar van officieele zijde wordt mede
gedeeld, kan ni e t verwacht worden, dat
Nederland vóór toelating van sovjet-
Rusland tot den volkenbond zal stemmen.
De vraag of Nederland zal tegenstem
men dan wel zich onthouden, moet voors
hands nog open blijven.
België zal eerst te Genève beslissen
Jaspar zal te Genève een beslissing ne
men, na eerst het advies te hebben inge
wonnen van zijn collega's uit andere lan
den, met name uit Nederland.
Het is echter waarschijnlijk, dat België
zich van stemming zal onthouden.
De Grieksche ministerpresident Tsalda-
ris heeft in een interview met de „Jour
nal de Genève" verklaard, dat Grieken
land beslist tegen de opneming van Rus
land in den Volkenbond zal stemmen,
daar die opneming het internationale
communisme zou legaliseeren en sancti
oneer en.
Japan ontdekt Sovjet-spionnage.
Volgens een bericht uit Gharbin heb
ben Japansche gendarmen een geheimen
in Rusland geconstrueerden radiozender
in een Chineesche apotheek in Kiamusze,
aan den Sungari, in beslag genomen.
Vier omroepers, die naar 'het schijnt,
op last van den staf van het Sovjet-Rus
sische Oostleger, berichten omtrent Ja
pansche troepenverplaatsingen ingewon
nen en doorgegeven hebben naar Michai-
lo-Semanowsk aan den Amoer, zijn gear
resteerd.
In Japansche officieele kringen wordt
verklaard, dat hiermede een groote Sov
jet-Russische spionnage-organisatie in
Mandsjoerije is ontdekt.
Prijsverlaging Belgische huisbrandkolen.
De Belgische steenkolenproducenten
hebben tot een verlaging van den prijs der
kolen voor huisbrand bestemd, besloten.
Deze verlaging zal van 20 tot 30 franks
per ton bedragen.
De vooruitzichten van den oesterhandel
in Engeland.
Omtrent de vooruizichten van den oes
terhandel gedurende het nieuwe seizoen
in Groot-Britannië. een der voornaamste
afzetgebieden van onze oesters, bevat het
jongste nummer van The Fishing News
eenige belangwekkende mededeelingen.
Volgens die mededeelingen zullen En-
gelsche natives weliswaar schaarsch en
duur zijn, doch kan een veel grooter aan
bod van op Engelsche banken opgekweek
te Bretanger plantoesters verwacht wor
den dan in het vorige seizoen. Dit schrijft
men toe aan den prikkel, welke het ver
hoogde invoerrecht voor oesters op het
uitzaaien van plantoesters uit Bretagne
heeft uitgeoefend. Het aantal oesters van
die herkomst, dat het volgende seizoen
beschikbaar zal zijn, wordt geschat op 15
millioen stuks. Amerikaansche bluepoints
zullen vrij schaarsch zijn. Daarentegen
wordt op de Engelsche banken een over
vloed van Portugeesche oesters verwacht.
Vooral in verband met het te verwach
ten ruime aanbod van in Engeland verder
opgekweekte Bretanger oesters zijn de
vooruitzichten voor den afzet van onze
oesters niet erg gunstig, hoewel sommige
handelaars verwachten, dat de kwaliteit
dit jaar beter zal zijn.
Over het algemeen wordt in Engeland
een prijsdaling van de oesters verwacht.
Ontzaglijke hitte in Roemenië.
De ontzaglijke hitte, welke gedurende
de laatste dagen in Roemenië heerscht,
was oorzaak, dat brand ontstond in de
kolen) opslagplaats van den Roemeenschen
maritiemen dienst in het fort te Gonstant-
za. Ongeveer 800 wagonladingen staan in
brand.
Korte Berichten.
In welingelichte kringen wordt ont
kend, dat onderhandelingen hebben
plaats gehad tusschen de Italiaansche re
geering en socialistische kringen, inzake
het toelaten van den vroegeren socialisten
leider in de organisatie van de standen
corporaties.
Volgens een te Reval ontvangen be
richt uit Moskou, heeft een provinciaal
gerechtshof 5 ambtenaren wegens ver
duistering van levensmiddelen, diefstal en
sabotage ter dood veroordeeld.
Té Neurenberg heeft gisteren het
partijcongres der N.S.D.A.P. een aanvang
genomen.
Hitiler is in gezelschap van Goebbels
per vliegtuig te Neurenberg aangekomen,
waar hij met geweldigen jubel werd ont
vangen.
In verband met de den laatsten tijd
steeds veelvuldiger voorkomende spoor
wegaanslagen op het zuidelijk gedeelte
van den Oost-Ghineeschen spoorweg, is
besloten, voorloopiig op dit traject des
nachts geen verkeer meer te doen plaats
hebben.
De leger-commandant van Littauen
heeft aan radio-luisteraars in Littausc'h
gebied op Izware straffen verboden, te
luisteren naar de uitzendingen van den
Duitschen zender.
De vereenvoudigde spelling.
Naar wij vernemen, heeft de minister
van onderwijs, kunsten en wetenschappen
in verband met de invoering van de ver
eenvoudigde spelling een aanschrijving
gezonden aan de besturen van de gesub
sidieerde scholen en cursussen voor nij
verheidsonderwijs en aan de besturen van
gemeenten, welke zoodanige scholen en
cursussen met rijkssteun in stand houden.
In deze aanschrijving wordt mededee-
ling gedaan van de bekende wijzigingen
welke voor een aantal examens op 1 Sep
tember j.l. zijn ingevoerd.
„Ik zal het zeer op prijs stellen, indien
deze vereenvoudigde schrijfwijze in het
vervolg op onder uw beheer staande nij
verheidsscholen zal worden toegepast"
aldus schrijft de minister.
„Evenwel ben ik van meening, dat, ter
vermijding van onnoodige kasten, invoe
ring van deze schrijfwijze geen aanleiding
behoort te zijn om thans gebruikt wor
dende en nog niet versleten boeken door
nieuwe te vervangen.
Ik verzoek u in uw met mij! te voeren
briefwisseling gebruik te maken, hetzij
van de hierboven aangegeven vereenvou
digde schrijfwijze, hetzij1 van de schrijf
wijze volgens de Vries en Te Winkel met
de afwijkingen, die in regeeringsstukken
gebruikelijk is."
Deze afwijkingen waren aangegeven in
punt 4 van dezen omzendbrief en hebben
betrekking op het weglaten van „e" en
„en" van het lidwoord „een", van „geen"
en van de bijvoegelijk gebruikte bezitte
lijke voornaamwoorden: mijn, uw, zijn en
haar, behalve in staande uitdrukkingen
als Hare Hoogheid, te hunnen huize,
waar deze uitgangen in de beschaafde
spreektaal woirden gehoord.
De staking te Krommenie.
Gisteren had op 'het departement van
sociale zaken een bespreking plaats on
der leiding van den rijksbemiddelaar mr
de Vries tusschen de directie der N.V.
Vereenigde Blikfabrieken te Krommenie
en de werknemersorganisaties in de me
taalindustrie.
Nu gebleken is dat de stakingsleiding de
voorstellen der directie niet aangenomen
heeft weten te krijgen en er dus blijkbaar
geen orgaan is, dat bindend voor de sta
kers kan optreden, ligt 'het niet in het
voornemen van den rijksbemiddelaar,
noch van de directie, om verder contact
met de stakers te zoeken anders dan door
middel van de organisaties. Aan deze en
aan de directie heeft de rijksbemiddelaar
thans voorstellen gedaan, waarmede in
principe de aanwezigen zich hebben kun
nen vereenigen. Er bleek misverstand tus
schen partijen te bestaan, dat 'thans door
de bespreking uit den weg geruimd is.
De toekomst van de borstelindustrie
bedreigd.
Meer dan 1200 mensc'hen vinden nog
werk in de verschillende takken, die de
borstelindus'trie omvat (borslelfabricatie,
bereiden van haar en grondstoffen, bor-
stelhoutfabricatie), terwijl de jaarlijksche
omzet millioenen bedraagt. Deze industrie
bestaat reeds van oudsher in Nederland
en kan ook in de toekomst aan talloozen
werk verschaffen, want zij maakt een ar
tikel, dat in elk huishouden gebruikt
wordt en waaraan ook in komende jaren
volle behoefte zal blijven bestaan.
In een adres aan de Eerste en Tweede
Kamer wijst de vereeniging van 'borstel
fabrikanten er nu op, dat deze industrie
thans vernietigd wordt; ondanks het feit,
dat door de verminderde koopkracht de
afzet teruggekropen is, vertoont de invoer
niet de minste daling en is dikwijls maan
delijks belangrijk hooger da nvorige j tu
ren. De invoer uit landen, waar nog zeer
veel in huisindustrie gemaakt wordt, en
waar mannen, vrouwen, en kinderen zeer
lange werkdagen maken, verdringt het
binnenlandsch product.
Adressanten verzoeken daarom aan de
leden van de Eerste en Tweede Kamer
invloed te willen aanwenden, om een con-
tingenteering van borstelwerk en borstel-
'hout te verkrijgen.
Burgemeesters.
Bij" Kon. Besluit is aan G. de Vries, op
zijn verzoek, met ingang van 1 October,
eervol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Zuidhorn; en aan W. A. P.
Kerssemakers, op zijn verzoek, met in
gang van 1 dezer, eervol ontslag als bur
gemeester der gemeente Raalte.
Nederlandsche uitvoer naar Spanje.
Het op 16 Juni 1934 te Madrid geslo
ten Handels- en Scheepvaartverdrag tus
schen Nederland en Spanje, is 'thans met
ingang van 1 September voorloopig in
werking getreden.
Zooals reeds gemeld, regelt dit verdrag
de handelsbetrekkingen tusschen beide
landen op voet van meestbegunstiging,
hetgeen in het bijzonder van belang is
voor den Nederlandschen uitvoer van
kunstzijde garens, en pharmaceutische
artikelen, welke artikelen tot nu toe een
ongunstige behandeling ondervonden.
Bovendien zijn door Nederland o. a.
voordeelen verkregen voor den invoer in
Spanje van kaas, radio-artikelen, tapio-
ka- en aardappelmeel.
Uit de S. D. A. P.
Blijkens het verslag van de vergadering
van het partijbestuur der S.D.A.P. in de
Arbeiderspers is de heer F. M. Wibaut,
die van zijn ziekte is hersteld, weder in
de vergadering tegenwoordig geweest. D'e
heer Wibaut, die echter slechts korten
tijd de vergadering bijwoonde, kwam van
het Partijbestuur afscheid nemen, daar
zijn dokter hem vermindering van werk
had voorgeschreven.
Dalende werkloosheid te Eindhoven.
De werkloosheid te Eindhoven blijft ge
stadig afnemen en is reeds beneden de
3000 gedaald. Het steeds weer te werk
stellen van nieuw personeel bij de N.V.
Philips en de opleving in de bouwvakken
is hieraan natuurlijk niet vreemd.
Ook op de thans verschenen gemeente-
begTOoting voor 1935 heeft dit zijn in
vloed gehad. Aan steun en armenzorg
keerde de gemeente in 1933 ruim ander
half millioen gulden uit, welk bedrag in
1934 was gestegen tot f 1.720.000. Op de
begrooting 1935 is thans f 1.060.000 of
f 660.000 minder uitgetrokken dan in het
loopende jaar.
De opbrengst der weldadigheidspostzegels
voor het kind verdeeld.
De Nederlandsche bond tot kinderbe
scherming heeft dezer dagen aan 364 ver-
eenigingen en instellingen het haar toe
komende aandeel in de opbrensgt der wel
dadigheidspostzegels welke zijn uitgege
ven van 11 December 1933 tot en met 10
Januari 1934 verzonden.
Uitgekeerd werd f 132.826.44; hiervan
kwam a. aan instellingen voor achterlijke
kinderen f 11.678.34; b. aan instellingen
voor zieke en zwakke kinderen f 28.338.15;
c. aan instellingen voor verwaarloosde
jeugd f85.945.79, d. aan instellingen voor
blinde, doove en doofstomme kinderen
f 6.864.16.
Opbrengst Indische Landsmiddelen.
Uit Batavia wordt gemeldDe op
brengst der landsmiddelen over de
maand Juni bedroeg f 32.700.000 tegen
f 33.800.000 in de maand Juni 1933.
Hierdoor bedragen de totaal-ontvang
sten over 'het eerste halfjaar van 1934
f 186.200.000 tegenover 'f 182.100.000 in
de overeenkomstige periode van 1933,
dus ruim 4 millioen meer.
Het voordeelige verschil van f4.100.000
vloeide in hoofdzaak voort uit de meer
dere opbrengst aan belasting en
producten, terwijl de inkomsten uit
monopolies en bedrijven verder teruglie
pen.
In deze cijfers omtrent de opbrengst
van 'landsmiddelen is niet opgenomen de
opbrengst van het bijzonder uitvoerrecht
op de bevollkingsrubber, welke over de
maand Juli 1934 'f 988.-000 'bedroeg.
DE TERUGKEER VAN H. M.
KONINGIN.
DE
Gelijk gemeld, zullen H. M. de Konin
gin en Prinses Juliana Maandag a.s. van
hun vacantieverblijf in Noorwegen naar
Nederland terugkeeren. Het gerucht, als
zou de terugreis geschieden met een Ne-
derlandsch oorlogsschip, is onjuist
gebleken. Ook ditmaal, evenals op de
heenreis, zal de Stoomvaart Maatschappij:
„Nederland" de Koningin en de Prinses
vervoeren.
Naar de Maasbode verneemt, zul
len de Koningin en Prinses, alvo>-
rens de terugreis naar het vaderland te
aanvaarden, zich naar Oslo begeven, waar
zij- kamers hebben besteld in het Grand
Hotel.
De hooge gasten zullen zich Zaterdag
omstreeks 12 uur te Oslo met haar gevolg
inschepen.
Gistermiddag hebben de padvindsters
van Aasgaardstrand in den tuin van het
hotel een parade gehouden ter eere van
de Koningin en de Prinses. De padvind
sters marcheerden den tuin in achter de
No-orsche vlag en de Nederlandsche drie
kleur, welke laatste zij speciaal voor deze
gelegenheid vervaardigd hadden. Zij be
gonnen in een kring geschaard, het
Noorsche volkslied te zingen en daarna
voerden zij' de geschiedenis van de Noor
sche vlag op.
Het is een lange en lichtelijk verwarde
geschiedenis, waaraan een ontelbaar aan
tal vlaggen te pas komt.
De meisjes gaven de geschiedenis weer,
doordat ze zich achtereenvolgens met de
vlaggen in de hand en de jaartallen om
het hoofd gebonden, voor het forum ver
toonden, waarbij- zij een rijmpje opzegden.
Na afloop hiervan stelden zij zich weer
in een rij op en hield de leidster een toe
spraak. Zij sprak van de groote vreugde,
welke de padvindsters gevoelden, omdat
zulke hooge gasten in Noorwegen, en nog
wel in Aasgaardstrand, haar vacantie
wilden doorbrengen, en zij sprak van de
vlaggen van Noorwegen en Nederland,
waaronder de padvindsters nu stonden.
Voor deze vlaggen gevoelden zij' eerbied
en liefde, omdat het vlaggen zijn van
landen, die door de zee zoo nauw met el
kaar verbonden zijn. De padvindsters
hoopten, dat de banden tusschen de beide
landen nauwer aangehaald mogen worden
en als bewijs van den eerbied en de ge
negenheid voor het Nederlandsche Ko
ninklijke Huis wilden zij een bloemstuk
aanbieden.
Een van de kleinste meisjes trad naar
voren met een prachtigen ruiker van
herfstbloemen, versierd met een oranje
lint, welke door een hofdame in ontvangst
werd genomen.
De padvindsters gaven tenslotte nog een
Binnenland.
De terugkeer van H. M. de Koningin.
Het veilingconflict te Middelburg opge
lost.
Buitenland.
De textielstaking in Amerika.
Ruslands toetreden tot den Volkenbond.
demonstratie van haar padvinderswerk,
riepen in het Noorsch „Lang leve de Ko
ningin" en marcheerden daarna af.
WINKELSLUITING OP ZONDAG.
In de „Maasbode" schrijft Mr A. van
"Wijnbergen een artikel waarin hij zegt
te betreuren, dat de actie tot verruiming
van den verkoop op Zondag tot resultaat
heeft geleid en dat de katholieken aan die
actie hebben meegedaan.
„Zoowel uit een religieus als uit
een sociaal oogpunt, zegt hij, acht ik
het te betreuren, dat de actie werd inge
zet, - toe te juichen is echter, dat het
resultaat is geweest, dat het dragen der
verantwoordelijkheid is verlegd naar de
Gemeenteraden. Het is heel wat gemak
kelijker met klem aan te dringen, dat de
wetgever iets doe, dan het zelf te moe
ten tot stand brengen. En zoo zal thans
de gemeenteraad de vraag hebben te be
antwoorden, of het niet voldoende is, dat
men in die bepaalde gemeente des Zon
dags 4 uur gelegenheid heeft, koekjes en
chocolade te koopen (merkwaardig in de
zen tijd, nu zoovelen de noodzakelijke le
vensmiddelen ontberen) alsmede of in
die bepaalde gemeente niet zooveel voor
uitziendheid mag verwacht worden, dat
men van te voren zich zooveel sigaren
aanschaft, als men des Zondags denkt
noodig te hebben.
Alvorens te beslissen, zullen de ge
meentebesturen hebben te hooren de be
langhebbenden, waaronder dan wel zullen
worden verstaan de winkeliers en de win
kelbedienden. Ook dat is wederom toe te
juichen. Ieder voor zich zal zich dus heb
ben af te vragen bij de beantwoording der
vraag, die hem wordt voorgelegd, of hij
persoonlijk de verantwoordelijkheid
meent te kunnen mededragen, dat in zijn
gemeente een stuk van de Zondagsrust
wordt afgenomen met de gevolgen, die
daaraan voor de Zondagsheiliging kun
nen verbonden zijn.
Men meene niet, dat men er af is met
de opmerking, dat ten slotte een ieder vrij
blijft zijn winkel te sluiten.
Immers, de gedwongen winkelsluiting
werd immers juist verdedigd op grond
van de overweging, dat in tal van geval
len de winkelier in feite niet vrij
is zijn winkel te sluiten, wanneer die van
den buurman geopend is.
D'e zaak, thans door de gemeenteraden
te beslissen, is zeer ernstig en belang
rijk."
Verslag van het Bestuur der Godshuizen
te Middelburg over het jaar 1933.
Hieraan ontleenen wij het volgende;
Het bestuur leed in 1933 een gevoelig
verlies door het overlijden van den heer
E. H. P. Peek, die sinds Januari 1904
bestuurslid was en zich gedurende de
lange periode van zijn lidmaatschap met
groote toewijding aan de belangen der
Godshuizen gaf.
De heer M. H. Boasson, gekozen tot wet
houder der gemeente Middelburg, trad
daarom af als lid van ons bestuur. Wij
verloren in den heer Boasson een lil, dat
met groote bekwaamheid zijn taak ver
vulde.
In deze vacatures werden door den Raad
der Gemeente gekozen de heeren H. J.
Vroom en Mr F. B. Evers, beiden te
Middelburg.
In Juli 1933 werd het nieuwe gebouw
van het Consultatiebureau door de Pro
vinciale Zeeuwsche Vereeniging tot Be
strijding der Tuberculose in gebruik ge
nomen.
De kwestie van den bouw eener barak
voor besmettelijke ziekten was in 1933 nog
niet opgelost.
Zoowel in het Gasthuis, als in het Oude
Mannen- en Vrouwenhuis werd slechts
datgene, wat uiterst noodzakelijk was, her
steld en werden werkzaamheden, die voor
een geregeld onderhoud hadden moeten
gebeuren, waar mogelijk nog uitgesteld,
teneinde de bouwrekening zooveel moge
lijk te verlichten. Het bestuur verheelt
zich daarbij niet, dat deze werkwijze op
den duur bezwaren met zich brengt.
Ook dit jaar werd verlaging toegestaan
van pachtprijzen. Dientengevolge werd (in
plaats van het vorige jaar ontvangen be-
