\N
Verjaardag Koningin Wilhelmina
herschen
le, dat de
de nieuw
ng, welke
ven tegen
nde leden
ie leening.
N.
eiN
EERSTE BLAD
o
donderdag 30 augustus 1934
dagblad voor de provincie zeeland
48e JAARGANG - No. 279
TREIN
:n haag
dam
dit Blad.
at hunne
ninginne-
ilien zijn.
ükantoor.
nkantoor.
elef. 18.
3
kvorm
evoerd
ILMEN
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Roosendaal
\GEN tot
tember
ooibiljetten.
;=v
Justus
en B.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455,
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 250,
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontltin 30 cent por regel. Ingozondon
mcdedeellngnn 00 cont per regel. Kleine
Advcrtcntiün Dinsdags cn Vrijdags 10,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Onze Vorstin Hare Majesteit Koningin
Wilhelmina hoopt morgen haar 54sten
verjaardag te vieren.
De omstandigheden leiden er toe, dat
ditmaal het vreugdbetoon getemperd
wordt.
Het heeft God behaagd in den loop van
dit jaar tweemaal een lid van het Ko
ninklijk gezin door den dood weg te ne
men. Eerst is op hoogen leeftijd H. M. de
Koningin-Moeder overleden en kort daar
op moest de Koninklijke grafkelder wor
den ontsloten voor Z. K. H. Prins Hen
drik, die stierf in de kracht zijiner jaren.
Daardoor hangt er over den dag van
morgen een donkere schaduw die luid
ruchtige feestelijkheden uitsluit.
Maar al is er op dezen verjaardag
minder dan anders plaats voor feestelijk
heden, de vreugde en de dankbaarheid dat
onze geliefde en geëerbiedigde Vorstin
weer een jaar tot hare levensjaren zag
toegedaan, zijn er niet minder om.
Integendeel. Het feit, dat de Konink
lijke Familie zoo zwaar werd getroffen,
zal juist vermeerderen en verinnigen de
vreugde en de dankbaarheid, dat Konin
gin Wilhelmina gespaard bleef voor haar
kind en haar volk.
En meer en inniger nog dan anders zal
het gebed opgaan, dat het den Allerhoog
ste moge behagen, H. M. de Koningin
nog vele jaren te sparen, hare ingezon
ken krachten te vernieuwen en haar bij
den voortduur te sterken voor hare ge
wichtige en verantwoordelijke taak.
DE RAMP TE CAMPANA.
Honderden kampeeren in de open lucht.
Door de ontploffing van wederom veer
tien oliereservoirs, is de bevolking van
Campana in een weergalooze paniek ge
raakt. Zij, die nog niet gevlucht waren,
hebben thans de stad in allerijl verlaten.
Honderden menschen hebben, slechts ten
deele gekleed, den nacht onder den bloo-
'ten 'hemel in het veld doorgebracht en
zijn van voedsel en drinkwater verstoken
gebleven. Tot nu toe heeft men den dak-
loozen burgers geen daadwerkelijken steun
kunnen verleenen, daar, zooals gemeld,
de spoorwegrails door de verzengende
hitte totaal verbogen zijn.
De brokstukken van de ontplofte reser
voirs werden 100 meter hoog in de lucht
geslingerd. Opnieuw zijn talrijke huizen
vernield. Het vuur vindt, door den wind
aangewakkerd, nog steeds gretig voedsel
en dreigt de gehêele stad in de asch te
leggen.
De arrestatie te Berlijn.
Het bericht, dat een groep buitenlan
ders, vier Engelsc'hen, drie Spanjaarden
en twee Franschen, zijn gearresteerd, is
door een officieele mededeeling bevestigd.
Het betreft hier een aantal communis
ten, die getracht 'hebben met den vroege-
ren Duitschen communistenleider, ThaeJ-
mann, in contact te treden. Volgens een
mededeeling van den Berlijnschen cor
respondent van de „Times" zijn de bui
tenlanders in de onmiddellijke nabijheid
van Berlijn bij bet baden in hechtenis
genomen.
In de Duitsche officieele verklaring 'heet
het, dat de betreffende personen gearres
teerd zijn, wijl zij communistische propa-
gandabiljetten hadden aangeplakt, waar
bij de steun der bevolking gevraagd werd
voor de invrijheidsstelling van Thael-
mann.
Naar de United Press in verband hier
mede van betrouwbare zijde verneemt, zijn
in totaal niet negen maar zes-en-twintig
buitenlanders in deze aangelegenheid ge
arresteerd en wel vier Engelsc'hen, twee
Franschen, drie Spanjaarden, zes Rus
sen, vier Tsjechen en zeven personen van
andere nationaliteit.
Bovendien zijn in verband hiermede
120 Duitsche staatsonderdanen in 'hech
tenis genomen, die er van 'beschuldigd
worden de buitenlanders gesteund te
hebben bij hun pogingen, om met Thael-
mann in contact te treden, zijn invrijheids
stelling te verkrijgen en communistisch
propagandamateriaal te verkoopen.
Loopgravenoorlog verouderd.
Generaal Mac Arthur, de chef van den
Amerikaanschen staf, heeft verklaard,
dat volgens tal van hooggeplaatste Ame-
rikaansche officieren de loopgravenoor
log uit den tijd is.
Sinds jaren bestudeert de Amerikaan-
sche staf de middelen, die in oorlog de
mobiliteit der krijgsmiddelen kunnen ver
zekeren, zoowel te land als in de lucht.
Ersatz in Duitschland.
Een artikel in de „Deutsche Allgemeine
Zeitung" van gisteren geeft bijzonderhe
den over drie Ersatzmiddelen voor katopn
en wol, genaamd Vistra, Wollstra en Si-
lekstra.
Het blad meldt, dat de experimenten in
de laboratoria van de Deutsche Farben-
industrie en andere industrieele onderne
mingen, reeds hebben geleid tot de ont
dekking van tal van waardevolle Ersatz
middelen voor producten, die bedreigd
worden door de schaarschte aan grond
stoffen.
Vistra wordt geproduceerd uit hout, en
moet dienen ter vervanging van katoen.
Het biedt minder weerstand tegen voch
tigheid dan katoen en de productie ervan
is tot dusverre nog duurder.
Wollstra is een mengsel van Vistra en
wol en Sillekstra een mengsel van Vistra
en zijde.
Een vierde Ersatz-middel wordt „kunst
zijde" genoemd, hetgeen echter nogal
misleidend is, aangezien het gefabriceerd
wordt uit zoogenaamde verjongde wollen
vodden en afvalproducten.
De verkiezing bij het Leger des Heils.
D'e hooge raad van het Leger des Heils
heeft gisteren zijn beraadslagingen over
de verkiezing van den nieuwen generaal
voortgezet; men verwachtte gisteren nog
niet dat reeds een beslissing zou vallen.
Er schijnt nog al verschil van meening te
bestaan. D'e eene groep in den hoogen
raad wil den nieuwen generaal volkomen j
vrijheid van handelen laten; een andere
groep wenscht dat de eventueele candi-
daat van te voren zijn opvatting zal uit
eenzetten ten aanzien van een bepaald
aantal punten.
Wolkbreuk te Nackenheim.
Gistermiddag is voor de derde maal in
dit jaar een wolkbreuk losgebarsten bo
ven Nackenheim. Spoedig steeg het water
tot een woeste stroom, die zich een weg
baande door de straten van het plaatsje.
D'e gebouwen en fabrieksinstallaties van
de Vereinigte Nackenheimer kapselfa-
brieken werden weggespoeld. Ook verder
in het plaatsje werden tuinen, binnen
plaatsen, kelders en schuren in een oog
wenk door de hier en daar 1 meter
hoog staande watermassa's overstroomd.
Slechts langzaam vloeide na de wolk
breuk het water weg', daar modder, veld
vruchten, enz,, de afvoerkanalen verstopt
hadden. In de wijnbergen en op het land
is een schade aangericht, die voorloopig
nog niet te overzien valt.
De geboortebeperking in Frankrijk.
Onder het opschrift „Het blanke ra3
sterft uit" schrijft Mussolini in de „Sun
day Express" een uitvoerig artikel, waar
in hij vooral het probleem der geboortebe
perking in Frankrijk behandelt.
De duce schrijft letterlijk: „Indien de
vruchtbaarheid van de Fransche echtpa
ren in hetzelfde gemiddelde tempo blijft
verminderen als in de laatste 18 jaren
dan is het wiskundig zeker, dat Frankrijk
binnen 10 jaar nog hoogstens 550.000 le
vend-geborenen zal registreeren.
Bij gebrek aan belastingbetalers zal
Frankrijk niet meer in staat zijn om zijn
begrooting in evenwicht te houden: bij
g brek aan menschenmateriaal zal het
land niet in staat zijn zijn grenzen te ver
dedigen.
Het betreft hier geen ver verwijderd
gevaar, maar een ramp, die thalis reeds
dreigt.
Frankrijk heeft geen oogenblik te ver
liezen om daartegen een middel te vinden
en maatregelen te nemen.
Indien de huidige situatie niet gewij
zigd wordt, dan is het te voorzien, dat
tegen het einde dezer eeuw Frankrijk
minder inwoners zal hebben dan het te
genwoordige Spanje.
Korte Berichten.
Een hevige storm heeft in Galve
ston en omgeving ontzaglijke schade aan
gericht. Duizenden boomen zijn ontwor
teld en de 'katoenaanplantingen werden
voor een groot gedeelte vernield.
Te Sofia zijn twee communisten ge
arresteerd, die opruiende lectuur ver
spreidden. Verder heeft men een clande
stiene communistische drukkerij ontdekt.
In de 'kolenmijnen van de Borinage
is een mededeeling hek end gemaakt, lui
dende, dat met ingang van 15 Septem
ber een loonsverlaging zal worden toe
gepast van 5 pet.
Te Duinkerken is een verdacht in
dividu aangehouden, dat afkomstig is
uit Wilna, en uit Frankrijk is gezet na
een vijfjarig verblijf in Duitschland. De
man werd verrast in een fort, dat een
sterke radiopost herbergt en kon geen
redelijke verklaring geven van zjjn aan
wezigheid aldaar.
Volgens een bericht uit particuliere
bron is de civiele perfect van Kreta, die
met iemand aan het wandelen was, door
een revolverschot ernstig gewond. De
dader is onbekend.
De Vereen. Staten bereiden een
nieuw wederkeeri'gheidsverdrag met Haiti
voor, teneinde een politieken toestand
op Haiti te verzekeren en de 'kalmte al
daar te waarborgen ook na de terugtrek
king der Amerikaansche troepen.
KNOEIERIJEN MET REGEERINGS-
TARWE.
Combinatie tusschen Nederlandsche en
Belgische boeren.
Controleurs der Tarwe-Centrale zijn bij
hun onderzoekingen naar de gedragingen
van landbouwers in Zuid-West Noord-
Brabant ten aanzien van leveringen van
regeeringstarwe belangrijke fraudes op
het spoor gekomen, meldt het „Dagblad
van N.-Brabant".
Gebleken is o.m., dat de landbouwer W.
J. te Ossendrecht een groote partij tarwe
uit België afkomstig, ons land heeft bin
nengesmokkeld en aan de regeering als
eigen verbouwde tarwe heeft geleverd.
Nader is bij een tweetal andere boeren
tarwe gevonden, die eveneens uit België
afkomstig was; hierop is beslag gelegd,
terwijl den overtreders proces-verbaal
werd aangezegd.
Tijdens het onderzoek, dat nog niet ge
ëindigd is, is men tot een merkwaardige
ontdekking gekomen.
Nederlandsche en Belgische boeren blij
ken tezamen een combinatie op touw te
hebben gezet ten aanzien van de levering
van tarwe. Het komt nogal eens voor, dat
Hollandsche boeren land pachten op Bel
gisch grondgebied en daarop tarwe
zaaien. Evenals hier te lande wordt ook
in België steun op dit gewas verleend. Nu
is het blijkens een door den controleur
ingesteld onderzoek in België gebleken,
dat de Belgische boeren de op hun gebied
staande, aan Nederlandsche landbouwers
toebehoorende tarwe, aan de Belgische
regeering voor steun opgaven. D'it is ver
boden, daar alleen steun gegeven wordt
op tarwe, die door Belgische boeren ge
zaaid wordt,
Behalve deze ontoelaatbare handelin
gen, die bij onze Zuiderburen zeer streng
worden gestraft, is het voorgekomen, dat
bedoelde tarwe, als de kans daartoe gun
stig was, naar ons land werd gesmok
keld, om vervolgens hier als regeerings
tarwe te worden geleverd. Het blad ver
nam. dat deswege verschillende landbou
wers, zoowel in België als hier te lande,
zullen worden vervolgd.
De nieuwe spelling.
In de Staatscourant van gisteravond is
de volgende mededeeling vanwege 'het
ministerie van onderwijs, kunsten en
wetenschappen opgenomen
In de programma's voor het eind
examen der gymnasia en het daarmede
gelijk gesteld examen, vermeld in artikel
12 der hooger-onderwijswet, voor de eind
examens der 'hoogere 'burgerscholen, voor
het onderwijzersexamen en het eindexa
men der kweekscholen, en voor het hoofd
onderwijzersexamen is door een aanvul
ling van de desbetreffende algemeene
maatregelen van 'bestuur het volgende op
genomen
„Bij 'het schriftelijk werk volgt de can-
didaat de schrijfwijze volgens de Vries en
te Winkel met de navolgende afwijkingen:
1. Be e wordt aan het eind van open
lettergrepen niet verdubbeld. De ee blijft
echter aan 'het einde van een woord, als
mede in afleidingen en samenstellingen
van woorden op -ee
2. De o wordt aan het eind van open
lettergrepen niet verdubbeld. De oo blijft
echter vóór ch in de woorden gooche
len, goochem, loochenen, alsmede in hun
afleidingen en samenstellingen
8. Sch wordt alleen daar geschreven,
waar de ch gesproken wordt. Echter be
houdt bet achtervoegsel -isch de thans
gangbare spelling
4. De verbuigingsuitgangen e en e n
van 'bet lidwoord een, van geen en van de
bijvoeglijk gebruikte bezittelijke voor
naamwoorden mijn, uw, zijn, hun, haar
worden weggelaten, 'behalve in staande
uitdrukkingen als Hare Hoogheid, te zij
nen 'huize, waar deze uitgangen in de be
schaafde gesproken taal worden gehoord;
5. De naamvalsuitgang -n bij: lidwoor
den, voornaamwoorden, bijvoeglijke naam
woorden of daarmee gelijkstaande ver
buigbare woorden, wordt behalve in
staande uitdrukkingen, als onder 4 be
doeld, slechts gebruikt in het enkelvoud
bij de namen van mannelijke personen en
bij de namen van dieren, die uitsluitend
een mannelijk individu aanduiden
6. Bij de voornaamwoordelijke aandui
ding van zelfstandigheden en bij' het ge
bruik van genitiefvormen als der, dezer,
des richt men zich naar het beschaafde
spraakgebruik."
Invaliditeitswet en de Ouderdomswet 1919
Op 1 Augustus 1934 werden 27.506 we-
duwrenten en 13.855 weezenrenten krach
tens de Invaliditeitswet genoten, terwijl
op genoemden datum krachtens art. 373
dier wet 107.386 personen in het genot
waren van een als vrucht hunner ver
zekering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.
Voorts genoten 45.425 personen een in-
validiteitsrente, als bedoeld in art. 17 dier
wet.
Krachtens art. 24 der Ouderdomwet
1919 waren op vorengenoemden datum
129.345 personen in het genot van een
als vrucht hunner verzekering verkregen
ouderdomsrente van drie gulden per week.
Toenemende werkloosheid in het
Westland.
Nu de drukte in de tuinen vrijwel voor
bij is, stijgt het aantal werkloozen in het
Westland met den dag.
De ongunstige uitkomsten van de be
drijven verhaasten n.l. in sterke mate de
ontslagen aan het personeel, hoewel er
eigenlijk nog wel voldoende arbeid in de
tuinen te vinden is.
Zoo scherp mogelijke bezuinigingen
bewerkstelligen dan ook veelal de ont
slagen en doet het werkloozencijfer
stijgen.
Zoo telt de gemeente Monster thans
reeds pl.m. 300 werkloozen, waarvan een
175 tuinarbeiders, terwijl te Naaldwijk
deze cijfers vrijwel gelijk zijn.
Reeds meermalen is getracht een oplos
sing te vinden voor de werkloosheidsbe
strijding door tewerk stellen van werkloo
zen in de tuinbouwbedrijven, waarmede
dus ook de tuinders geholpen zouden
zijn.
Echter zijn deze pogingen niet gelukt.
Japansche handelsbesprekingen.
Gisteren hebben te Batavia wederom be
sprekingen plaats gehad tusschen de voor
zitters van de Nederlandsche en Japan
sche delegatie, waarbij ook de heer Hart
thans in zijn functie van directeur van
het Departement van Economische Zaken,
vice-voorzitter der Nederlandsche delega
tie en de heer Koshida van de Japansche
delegatie aanwezig waren. Wederom werd
geen beslissing bereikt. Vermoedelijk is
de oorzaak hiervan gelegen in het feit,
dat de Japansche delegatie nadere advie
zen uit Tokio dient af te wachten.
Binnen enkele dagen zal deze bespre
king derhalve opnieuw ter hand worden
genomen.
Het toestel van dr van der Leeuw
gevonden.
Reuter meldt uit Nairobi, dat de in
boorlingen. die uitgegaan waren om liet
wrak van het toestel van den verongeluk
ten Nederlandschen sportvlieger vau der
Leeuw te zoeken, dit in de rimboe hij de
Mporoto-bergen (Zuid-Tanganyka) ge
vonden hebben. Het lichaam van den heer
van der Leeuw bleek verbrand te zijn.
Opleving in de diamant-industrie.
In een persconferentie heeft de heer A.
Asscher, directeur 'der diamantslijperij
der firma I. J. Asscher, aan een aantal
journalisten mededeeling verstrekt om
trent den tegenwoordigen gang van zaken
in de Amsterdamsche diamantnijverheid.
De uiterlijke kenteekenen, zoo verklaar
de hij, stemmen zeer bemoedigendEr
draaien weer fabrieken, er wordt stroom
verbruikt, de leveranciers van de benoo-
digdheden der industrie beginnen even
eens weder leven in hun bedrijf te zien
en de hoofdzaak is, dat er weder groote
getallen arbeiders aan het werk zijn. Ge-
Binnenland.
De nieuwe spelling bij de examens.
De moeilijkheden met de Dieselmotoren.
De moord te Amsterdam. De dader be
kent.
Het betalingsverkeer met Duitschland.
Weer knoeierijen met regeeringstarwe.
Buitenland.
Buitenlanders te Berlijn gearresteerd.
De ramp te Campana.
middeld bedraagt hun aantal 16 a 1700.
Dit alles heeft buitengewone krachts
inspanning gekost, want zeer vele en
zware moeilijkheden moesten wórden
overwonnen. Dit geldt zoowel voor de
werkgevers en leiders in den diamanthan
del als voor de arbeiders. De aanvanke
lijke successen, waarop thans reeds kan
worden gewezen, zijn dan ook te danken
aan de bereidheid van allen, om zich deze
inspanning te getroosten.
In positieven zin is door werkgevers en
handelaren enorm veel arbeid verricht,
welke ten doel had verscheidene afzetge
bieden in allerlei gedeelten van de wereld,
te ver- of heroveren. En het stemt tot
groote vreugde, dat men hier inderdaad
voor een goed deel in is geslaagd.
Het is reeds merkbaar, dat de vraag
naar diamant terugkeert en de Amster
damsche diamantnijverheid 'heeft dan ook
niet nagelaten de geboden gelegenheid aan
te pakken.
In dit verband moet worden betreurd,
dat in België in de „buitengemeenten"
voor zeer lage loonen wordt gewerkt, loo-
nen, niet hooger dan ongeveer f 10 per
week, ja, in vele gevallen nog beduidend
lager. Hierbij voegen zich de loontoestan-
den in Duitschland, waar de arbeiders on
geveer 20 mark per week betaald krijgen,
die echter met behulp van een wonder
lijke financieele manoeuvre mogen wor
den betaald met effecten-sperrmarken,
zoo'dat zij in de industrieele wereldmarkt
neerkomen op ongeveer f 4 per week.
Het is uitermate verheugend, dat, dank
zij de uitstekende samenwerking en de
geconcentreerde inkoop en verkooporga
nisatie, alsmede de medewerking van de
overheid en de Amsterdamsche Bank het
begint te gelukken hier tegen te kunnen
concurreeren.
Als 'gevolg van deze hernieuwde activi
teit 'begint zich de toestand in de Am
sterdamsche industrie niet ongunstig te
ontwikkelen en 'gaat hij zich zoodanig af-
teekenen, dat de groote vrees, waarmede
men het jaar 1933 verliet, n.l. dat de
dagen dezer beroemde nijverheid daar
ter stede geteld waren, niet meer op Am
sterdam drukt.
Moeilijkheden in de margarinemeng-
bedrijven.
De moeilijkheden, die voor de meng-
bedrijven ontstonden als gevolg van de
verhoogde heffing op margarine, hebben
den Minister van Economische Zaken aan
leiding gegeven, den Regeeringscommis-
saris voor de melkveehouderij uit te noo-
digen overleg te plegen met vertegenwoor
digers van de margarine-fabrieken en
van de beide groote mengersbonden, ten
einde te bespreken, op welke wijze deze
moeilijkheden zouden zijn te ondervangen.
Bij de besprekingen bleek geen ver
schil van meening te bestaan over de
vraag, of de fabrikanten het tusschen
hen en de mengers-bestaande contract be
hoorlijk hadden nageleefd; ook van men-
gerszijdo werd toegegeven, dat zelfs reeds
voor de invoering van de verhoogde hef
fing de fabrikanten bevoegd waren ge
weest, de prijzen voor levering aan men
gers te verhoogen. Juist het feit, dat dit
niet geschied is, was met de daling
van de koopkracht en de verruiming van
verstrekking van margarine aan werk
loozen een der oorzaken van den
moeilijken toestand, waarin de mengers
waren geraakt.
Een door den Regeeringscommissaris
benoemde commissie, bestaande uit twee
fabrikanten en twee mengers, heeft daar
op een voorstel tot tegemoetkoming aan
de mengers uitgewerkt, waarmede de ge-
heele commissie zich heeft kunnen ver
eenigen.
Dit voorstel heeft sedert een punt van
bespreking uitgemaakt in een algemeene
vergadering van den Ned. Bond van Mar-
garine-mengbedrijven, die het met 64
stemmen voor, 3 blanco en 5 tegen aan
vaard heeft, terwijl in een motie de er
kentelijkheid der vergadering werd uit
gesproken voor de „keurige wijze, waarop
vertrouwensmenschen en bestuur tot nu
toe de belangen hunner leden gediend
hebben". De vergadering besloot, deze
motie ter kennis te brengen o.a. van den
Minister van Economische Zaken.
