Flissingen pCt. te koop, instel- WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48b JAARGANG - No. 278 egen, ht en e. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. p ^E M estelde, 26 A/B, ngracht chrijving van één mogeliik, v/orden 1934. everworst 25 Kalfsgehakt, de, Gebraden aden Rosbief, J. LEIJNSE idd. Tel. 540. f500.— Br. no. 828 Goes. diana- en Wil- iide van origi- irdappelen, kl. J.Hz., Grijps- ah. Buik- en ooi. J. J. AN- rdijk, Middel- voor het re- letten, Kasten, ONS BESTEL- 27 met achter- valklap, voor elef. 72, Krab- AR WE, VK. met 9. 9. 9. te Meliskerke, A. DE JONGE, 3EDIENDE elding Donder- ST, Colijnsplaat. ENSTBODE, ïandig kunnen- ins bekend met r letter A, Bu- Goes. IHOUDSTER, 3045 jaar, bij en onder letter ilad te Goes. Tentiën in an- eenige prijsver- ad „De Zeeuw" Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 4 ]e Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advortontiön 30 cent per regel. Ingezonden mcdedoollngon 00 cent per regel. Kleine Advcrtontiün Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85. Bij contract belangrijke korting. Vrijheid van godsdienst. Adolf Hitler, de Duitsche Rijkspresi dent, heeft in zijn Zondag te Ehrenbreit- stein gehouden rede een merkwaardige uitspraak gedaan. Volgens de verslagen in de bladen werd door den Führer o.m. het volgende ge zegd: „Men verwijt het nat. socialisme, dat het zich van het Christendom verwijdert. Hitier antwoordt hierop; „Neen, niet wij, doch onze voorgangers hebben zich er van verwijderd. Wij 'hebben slechts een duidelijke afscheiding gemaakt tussohen de politiek, die zich met aardsche dingen heeft bezig te houden, en de religie, die zich met de kerk moet bemoeien. De vrij heid van godsdienst is niet aangetast en zal ook niet aangetast worden. Er zal een tijd komen, dat ook de kerkelijk ingestel de personen zullen inzien, wat Duitsch- land op dit gebied voor de geheele wereld gedaan heeft". Er is geen reden om aan de oprecht heid van deze uitspraak te twijfelen. Maar dan volgt daaruit, dat Hitier om trent de be teekenis van het Christendom en de vrijheid van godsdienst zeer eigen aardige denkbeelden heeft. Het is toch zóó in Duitschland, dat daar de vrijheid van de kerken die Gods Woord stellen boven het woord van de Nationaal-socialisten, op bedenkelijke wijze wordt aangetast. En het is toch zóó, dat de Nat. Socialistische jeugdlei der Baldur van Schirach blijkens zijn uit latingen tegenover het Christendom fel vijandig staat. Wanneer de Rijksleider het bedenke lijke van deze dingen niet inziet en in den waan verkeert, dat door dit alles de vrij heid van Godsdienst niet wordt aange tast, dan ziet het er voor de belijders van den Christus in Duitschland wel zeer droevig uit. Immers op verbetering valt dan ook niet te 'hopen. GEWELDIGE BRAND BIJ BUENOS AIRES. 150 millioen liter benzine in vlammen. In de reusachtige petroleumtanks van de Nationale Ollieraffinaderij-maat- schappij te Campana heeft een ontzetten de explosie plaats gehad, tengevolge waarvan een aantal personen het leven hebben verloren. Tientallen personen worden op het oogenblik nog vermist. De omvang der catastrofe is op het oogenblik nog niet te overzien. Onmiddel lijk na de ontploffing brak in de tanks welke 150 millioen L. benzine bevatten, brand uit, welke spoedig naar in de on middellijke nabijheid gelegen huizen over sloeg. Een ontzettende paniek maakte zich van de bevolking meester, daar het aan vijftien honderd brandweermannen, po litiemannen en vrijwillige manschappen ondanks onvermoeide pogingen niet ge lukte den brand meester te worden. De stad Campana is ongeveer acht ki lometer ten Noorden van Buenos Aires gelegen aan een der mondingen van de Paranan. De explosie had plaats even over tweeën in den nacht. De tot dertig meter hooge vlammen kleurden den hemel pur perrood en veroorzaakten onder de be volking grooten schrik. Vrouwen en kinderen renden in nacht gewaad de straat op en namen ijlings de vlucht voor den snel zich uitbreidenden brand. Dtoor reddingsmanschappen werden in allerijl honderden houten huizen afgebro ken om een overslaan van het vuur op het centrum der stad te verhinderen. Toen het bericht van de explosie en van de brandcatastrofe te Buenos Aires binnenkwam, werden vandaar de mo dernste brandspuiten in allerijl naar Campana gedirigeerd. Uit het feit, dat de spoorwegrails ge smolten zijn, blijkt wel dat de brand een ontzettenden omvang heeft aangenomen. Over de oorzaak van de explosie in de tanks is nog niets naders bekend. Mon neemt echter aan, dat het rookverbod door arbeiders overtreden is. De materieele schade wordt op vijftig millioen dollar geschat. De spanning tusschen Sovjet-Unie, Japan en Mantsjoekwo. Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft de Sovjet-Russische directeur van den Oost-Chineeschen spoorweg, Roedi, den Mantsjoerijschen autoriteiten verzocht de gearresteerde Sovjet-Russische employé's van den spoorweg op vrije voeten te stel len. Het verzoek is door de Mantsjoerij- sche overheid van de hand gewezen. Bij huiszoekingen bij Sovjet-employé's van den Oost-Ohineesöhen spoorweg is een hoeveelheid wapenen, handgranaten en ontplofbare stoffen gevonden. Daarop werden wederom 70 Sovjet-Russische employé's gearresteerd. De Sovjet-Russische consul heeft ge protesteerd tegen deze arrestaties. Hij verklaarde, dat dit optreden de Sovjet- regeering dwingt haar leger in het Verre Oosten verder te versterken. Het protest werd echter terzijde gelegd. Uit Harbin wordt gemeld, dat de dag bladen hun anti-Russische campagne voortzetten en nieuwe arrestaties eischen, vooral van leidende functionarissen van den spoorweg. Voortdurend worden ge gevens gepubliceerd omtrent samenzwe ringen en bloedige repressailles, die door de Sovjet Russische burgers zouden wor den voorbereid. Het Japansche dagblad Charbin Sjim- boen stelt voor het probleem van den Oost-Chineeschen spoorweg op te lossen onafhankelijk van de besprekingen te To kio en uit het Mantsjoerijsche gebied alle Sovjet-onderdanen te verwijderen, ten einde de spoorweg ter beschikking en onder beheer te stellen van de Mantsjoe rijsche spoorwegen. De kerkstrijd in Duitschland. De hroederraad van de Nationale Be lijdenis Synode van de Duitsche Evange lische Kerk, die ongeveer 70Q0 van de 16.000 predikanten in zich vereenigt, heeft op de predikanten die tegen het re gime van Müller opponeeren, alsmede op de Evangelische bisschoppen van Beieren en Wurtemberg, nogmaals een beroep ge daan om den eed die sinds 9 Augustus vpor predikanten is voorgeschreven, niet af te leggen. D'e predikanten hebben geen bezwaar tegen een politieken eed van trouw aan Hitier, maar wel tegen de wijze waarop zij door het voorschrift kerkelijk gebon den worden aan rijksbisschop Müller, die h.i. Hitiers naam gebruikt als middel om hen aan zich te onderwerpen. De „Pfar- rer-Notbund" heeft zijn voorzitter, dr Koch, die tevens de leider is der Belij denis-Synode, verzocht, zich met Hitier zelf in verbinding te stellen om zijn tus- achenkomst in te roepen, al achten zij de kans op succes van dezen stap niet groot. Volgens een ander bericht van de Bri tish United Press heeft de Evang. Kerk in Beieren aan dr Frick, den minister van Binnenlandsche Zaken, eveneens een brief geschreven om zijn tusschenkomst in te roepen tegen Müllers dictatuur over de Evang. Kerk. „Wij zijn besloten", zoo schrijft dit kerkbestuur, „en met ons de genabuurde Kerk van Wurtemberg, in geen geval ons aan het tegenwoordige kerkregime te onderwerpen." Ook tegen den kerkelijken eed aan Hitier maakt deze brief scherp bezwaar. Een Heimwehrkazerne door politie bezet. In het vroegere Arbeiterheim in de An- gerer-gasse te Floridsdorf, de voorstad van Weenen, waar thans een Heimwehr kazerne is gevestigd, zijn gisteren ernstige ongeregeldheden voorgevallen. In de kazerne is door twee groepen Heimwehrlieden gevochten en aan deze vechtpartij!, waarbij ook van vuurwapens gebruik moet zijn gemaakt, kon slechts een eind gemaakt worden door het gewa penderhand ingrijpen van de politie. De oorzaak van de incidenten moet zijn, dat een deel van de meest nog jonge Heimwehrtroepen, die hier gelegerd zijin, ontevreden waren over het optreden van een onlangs aangestelden commandant, wien zij verweten dat hij zijn arbeid niet ten dienste van de Heimwehr ver richtte. Eien andere groep koos de zijde van den commandant. Het kwam tot een vechtpar tij, waarop de politie werd gealarmeerd, die met twee „overval-auto's" ter plaatse verscheen en na een kort gevecht de ru ziemakers wist te overmeesteren en te ontwapenen en de raddraaiers gevangen te nemen. Zegt Japan het vlootverdrag op? Naar United Press uit betrouwbare Iron verneemt, zal de Japansche regee ring nog dit jaar het vlootverdrag van Washington opzeggen. Het principieele besluit zou zijn genomen tijdens een con ferentie, welke drie uur duurde en waar aan de Japansche minister-president O'kada, de minister van Marine Osoemi en de minister van Buitenlandsche Zaken Hirota deelnamen. De drie ministers hielden zich verder bezig met een voorstel voor het sluiten van een nieuw vlootverdrag. Dit voorstel is, naar United Press verneemt, geba seerd op het beginsel van vaststellina eener totale tonnage der vlootstrijdkr ach ten van de afzonderlijke landen. Dien overeenkomstig zou elke natie binnen M kader van de voor haar vastgestelde totale tonnage naar willekeur schepen van elke categorie kunnen houwen, dus aan geen limiet met betrekking tot de on derscheiden categorieën gebonden zijn. Het betreft hier evenwel, naar United Press verder verneemt, nog slechts een ontwerp, dat eerst door het geheele kabi net en vervolgens door den keizer moet worden goedgekeurd. Ernstig vliegongeluk te Warschau. Bij de opening van de Europa-rond vlucht heeft een ernstig vliegongeluk plaats gehad. Twintig meter van de tribune, waarop de Poolsche staatspresident Moscicki en tal van andere prominente persoonlijkhe den plaats genomen hadden, stortte een Poolsche militair vliegtuig neer. Het vliegtuig werd geheel vernield. De piloot, de sergeant-vlieger Dluto, werd ernstig gewond. De voortzetting van de kunstvliegdemonstraties werd onmid dellijk na het ongeluk verboden. Ooievaars als weervoorspellers. De boeren in Bulgarije voorspellen een strengen winter met hevige sneeuwstor men. Als reden hiervoor geven zij aan, dat de ooievaars Bulgarije reeds verlaten hebben, om naar warmere streken te trek ken en als de ooievaars zoo vroeg het land verlaten is dat volgens hen een ze ker teeken, dat de winter buitengewoon koud zal worden. Grootste betonnen brug te wereld. De grootste betonnen brug ter wereld zal Vrijdag a.s, te Traneberg bij Stock holm worden geopend. De kroonprins van Zweden en talrijke hooggeplaatste persoonlijkheden zullen bij de plechtige opening tegenwoordig zijn. De bouw van deze brug heeft bijna 5 millioen kronen gekost. De grootste boog van de brug is 181 M. lang en beeft een breedte van 27.5 M. D'e geheele lengt van de brug bedraagt 465 M. Korte Berichten. De laatste nummers van de „Times" zijn wederom in Duitschland in beslag genomen, omdat zij berichten bevatten omtrent de toestanden in de Duitsche con centratiekampen. De verloving wordt aangekondigd van Prins George, den vierden zoon van den Engelschen Koning, met Prinses Ma- rina van Griekenland. Gisterenmorgen in alle vroegte zijn op het binnenplein van de gevangenis te Rostock twee mannen terechtgesteld, die zich schuldig hadden gemaakt aan moord op een kind. De woning van den Cubaanschen minister zonder portefeuille, Diaz Cruz, is door de ontploffing van een bom van ongeveer veertig kilo verwoest. De zeven tienjarige zoon van den Minister werd licht gewond. Volgens het Zweedsche blad Nya Dag- ligt zal aartshertog Otto van Habsburg, die zich op het oogenblik in Noorwegen bevindt, op 3 September naar Stockholm terugkeeren en daar de gast zijn van den koning van Zweden. Toen te Parijs een vader de nieuws gierigheid van zijn zoontje wilde bevre digen en hem de werking wilde toonen van een granaat, ontplofte de helsche machine. Vader en zoon werden gedood. Uit Havana meldt Reuter, dat daar Maandag in de handelswijk een bom van 80 pond is ontploft. De schade bedraagt 100.000 dollar. In een fabriek te Lodz (Polen) is bij het afbreken van een schoorsteen deze in gestort, waardoor 3 arbeiders gedood en 2 zwaar gewond werden. De opzichter van het werk is gearresteerd. In Marseille hebben communisten twee roode vlaggen uitgestoken op den top van de 75 M. hooge protestantsche kerk. Het kostte veel moeite om de vlag gen te verwijderen. DE KONINGIN IN NOORWEGEN. Eerste uitstapje na gedwongen rust. Aan een particuliere correspondentie in de „Maasbode" is het volgende ont leend: Het sobere telegram in het avondblad van verleden Vrijdag meldende, dat H. M. de Koningin wegens oververmoeidheid gedwongen was tijdens haar vacantie til Noorwegen voorloopig volkomen rust te nemen, heeft begrijpelijkerwijze in ons land ongerustheid veroorzaakt. Onder andere omstandigheden is het niet meer dan normaal, dat wij, als wij een vacantiereis maken, zoo weinig moge lijk van ons laten hooren. Maar thans viol het plotseling onheilspellend op, dat de berichten uit Noorwegen aangaande de Koningin de laatste weken bijzonder schaarsch waren geweest. Men wist zich nog vaag te herinneren, dat de Koningin en de Prinses naar Ulvik waren vertrok ken, doch dit was reeds lang geleden. Men wist thans niet, waar H. M. zich den laatsten tijd bevond. Dit alles maakte de publieke fantasie er niet rustiger op en dit gaf het aanzijn aan het besluit om zelf het nieuws aau do bij uitstek vaderlandsche bron, die in Noorwegen ontspringt, te gaan opsporen. Aasgaardstrand ligt bevallig tegen den berg gevlijd. Het is echter ietwat wan ordelijk en het toont daarbij de duidelijke sporen van den wil om met de spaar zame ruimte te woekeren. Ergens, waar nog een plekje was opengebleven is men begonnen een postkantoor te bouwen. Toen evenwel alleen bet telegraaf- en te lefoonstation nog maar onderdak hadden verkregen, bleek de beschikbare ruimte op te zijn, weshalve men besloot het post kantoor op te richten op een ander plekje grond, dat toevallig aan de andere zijde van het dorp lag. Dit nu is evenwel ook weer niet zoo heel bezwaarlijk want Aas gaardstrand behoefde niet meer opper vlakte te beslaan dan noodig is om er 700 menschen een blijvende woonplaats te verschaffen. Het is een ideaal oord voor menschen, die de rust zoeken, welke slechts te ver krijgen is door een eenvoudig leven, dat aan de schoonheid van de natuur alleen volledig genoeg heeft. De eerste verrassing welke ons hier wachtte was het verblijdende nieuws, dat H. M. reeds aan de beterhand was, waar van wij bereids melding hebben gemaakt. De Koningin maakte vandaag in ge zelschap van de Prinses een korten tocht in een open motorboot op de Oslofjord in de omgeving van Aasgaardstrand. Men had in de boot stoelen neergezet, welke naar verhouding staatsiezetels mochten heeten, maar hiervan wilde de Koningin niets weten. H. M. stelde zich tevreden met een plaats op een houten bank van de boot. D'e tocht is de Koningin, die er opge wekt uitzag, goed bevallen. In den namiddag maakte H. M een tocht per auto door Hogden, dat noorde lijker ligt en vanwaar zij met de veerpont naar den anderen oever van de fjord overstak om van het dorpje Moss uit nog eens opnieuw van het uitzicht op Aas gaardstrand te genieten. Langs denzelf den weg keerde H. M. naar haar hotel terug. Dit is dan het eerste uitstapjo geweest, dat de Koningin sedert verscheidene da gen heeft kunnen maken, daarbij genie tende van het prachtige zomerw-er, waarin men zich hier reeds eenigen tijd verheugt. D'e Koningin en de Prinses vertoeven thans reeds ongeveer anderhalve week jn Aasgaardstrand. Zij kwamen hier aan uit Lillehammer per auto omstreeks half één 's nachts, een uur, dat in deze streken voor het allerholste van den nacht geldt Het ziet ernaar uit, dat H. M. voorne mens is, voorloopig nog hier te blijven ten einde, nu zij herstellende is, nog van het prachtige weer en dit liefelijke land te kunnen genieten. Minister Deckers te Groningen. D'e minister van Defensie, de heer Deckers, heeft gistermiddag een bezoek aan Groningen gebracht om de demon straties van landelijke ruitervereenigin- gen en van de artillerie bij te wonen die ter gelegenheid van het feest van 28 Aug. op het Stadspark werden gegeven. D'e mi nister vertoefde eenige uren op het ter rein. Javaansche radio-uitzending. Op 31 Aug. a.s. zend de Nederlandsch- Indische Radio Omroep Maatschappij1 (N. I.R.O.M.) een speciaal programma uit, geheel bestemd voor Nederland. Om een zoo goed mogelijke overkomst te waar borgen, vindt de uitzending plaats over een Gouvernementszender van den P.T.T.- dienst, welke daarvoor welwillend werd afgestaan. In Nederland wordt het uitge zondene opgevangen, eveneens door een radio-ontvangstation van het Rijk; het programma wordt alsdan ter relayeering doorgegeven aan de A.V.R.O. en de N.G. R.V., die het aldus voor hun luisteraars kunnen uitzenden. Het programma vangt aan met een korte openingstoespraak en inleiding tot de voornaamste onderdeelen van het pro gramma. Er volgt dan een gedeelte uit de rede, die de Gouverneur-Generaal van Neder- landsch-Indië in de ochtenduren van den 31sten Augustus uitspreekt in zijn Paleis te Weltevreden, ter gelegenheid van het z.g. Openbaar Gehoor, dat aldaar plaats vindt. Wanneer de toespraak van jhr de Jonge is geëindigd, klinkt gamelanmu- ziek, eenige minuten lang wordt een spre kend motief eruit ten gehoore gebracht. De Algemeene Omroepleider van de N. I. R. O. M. vertelt daarna zeer beknopt iets over de radio in Indië. Vervolgens laat een Ambonsch fluitor- kest zich een oogenblik hooren, en daarna worden enkele liedjes van Ambon gezon gen Frans Vergen, een der N.I.R.O.M.-me- Binnenland. De Koningin in Noorwegen. De Dieseltreinen-misère. Het handelsverkeer met Duitschland. Buitenland. De spanning in het Verre Oosten. Geweldige brand in Amerika. De kerkstrijd in Duitschland. dewerkers in Indië, doet daarna een In dische dag, als een kaleidosoopisch beeld aan de oogen der luisteraars voorbijgaan, waarbij enkele suggestieve geluiden zijn ingelascht om den indruk te versterken. Dan is men aan het slotgedeelte van het programma gekomen; een krontjong-band brengt enkele slepende melodieën ten ge hoore, en de uitzending wordt afgesloten door enkele „angkloegn"-spelers, die met hun typische bamboe-schud-instrumenten eenigszins melancholiek klinkende „mu ziek" laten hooren. ONTWIKKELING IN ANTI-REVOLU TIONAIREN ZIN. In een artikel in „De Groene Amster dammer" over het Duitsche referendum van de hand van prof. mr A. G. Josephus Jitta trof ons, zegt de Nederl., de volgen de uitlating: Men kan zeggen, dat in de tweede helft van de vorige eeuw in Nederland het parlementaire stelsel werd aanvaard, in dien zin, dat er zich geleidelijk een over wicht vormde van de volksvertegenwoor diging op het element, dat in ons staats bestel de traditie vertegenwoordigt en dat is belichaamd in ons koningschap. Maar in den laatsten tijd is dat evenwicht bezig zich te verplaatsen. Het overwicht van de volksvertegenwoordiging vermindert en de macht van de regeering neemt toe. Ons staatsrecht is bezig zich meer en meer te ontwikkelen in anti-revolutionairen zin. Dat zal later kunnen blijken een tijdelijke terugtred te zijn maar het kan ook duurzaam zijn. In ieder geval gebeurt het en het is noodzakelijk dat het gebeurt. Po litici kunnen het afkeuren of het toejui chen, de ontwikkeling remmen of bevor deren, de wetenschappelijke beoefenaar van het staatsrecht kan het feit niet ont kennen. De machten wisselen in sterkte en het evenwicht verplaatst zich." In het bijzonder op de volzin, die wij deden cursiveeren, vestigen wij de aan dacht. Het is opmerkelijk, dat deze vrij zinnig-democratische hoogleeraar in het staatsrecht dit uitspreekt. En nog opmer kelijker is het, dat hij de ontwikkeling van ons staatsrecht in anti-revolutionairen zin noodzakelijk noemt, want dit zeggende beperkt de hoogleeraar zich niet tot het oonstateeren van feiten, maar geeft hij een waardeeringsoordeel. Ons kan het weer een keer te meer de oogen openen voor de geweldige kansen, die in de huidige staatkundige constellatie de anti-revolutionaire of christelijk-histo- rische richting worden geboden. Trouwens die kansen liggen er, niet al leen op het terrein van het staatkundig, maar ook van het sociaal-economische. Wordt dit door ons wel altijd voldoende beseft? HET HANDELSVERKEER MET DUITSCHLAND. Het Nederlandsch belang. In verband met de door Dr Schacht te Leipzig gehouden rede schrijft het „Va derland" o.m.: Het Nederlandsche besluit tot invoering van de dwangclearing heeft ongetwijfeld een groote rol gespeeld in de economische politiek van Duitschland in de laatste dagen. De Nederlandsche Regeering laat nu weten, dat zij zal waken over de Neder landsche belangen. Daaraan valt niet te twijfelen. D'ie waakzaamheid zal zich ech ter alleen maar kunnen uitstrekken over de veiligheid van de Nederlandsche vor deringen op Duitschland. Dat de nieuwe economoische politiek, waartoe Duitsch land, al of niet onder dwang, geleidelijk gekomen is, in ieder geval een zeer slech te zaak is voor het Nederlandsche verkeer en den Nederlandschen tusschenhandel en dat Duitschland waarschijnlijk voortaan ook veel minder Nederlandsche producten zal gaan koopen, is echter iets, waaraan de Nederlandsche regeering weinig kan veranderen. Is er op internationaal gebied thans iets te doen? Wij twijfelen er aan. Kan men dan niets anders doen dan met de klok in de hand wachten op de ineenstor ting ofop de consolidatie van een steeds protectionistischer wordend Duitschland? Voor ons in geen geval een aangenaam vooruitzicht.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1