De stemming in Qui De stilte voor den storm. MAANDAG 20 AUGUSTUS 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 270 Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. ran des» 3GH -s is het fant het het por» kosten I edaan wat niet? En van?" zei 't net schrei de ze aan n op haar ;ebeurd. Anna die ti schuld," rerhaal. waarom an moeder rdriet be- ïa was. 'k dacht dat okte." oos?" iet meer." Mies, dat st al door zijn, maar d en drift, liet ver- Maar een dat ze het je kwaad tl om ver- Mies. en, kind?" de oogen Van Eigen noeg. uen, vroeg nu zonder schrijven." ig mogelijk e vaas niet ireef Mies in ze moe de brief r de direc- en zorgen. Eigen de een klein ■vrouw La- spijt had lar de ver- Anna ver- 1 kens wan- onder de dden Mies' es gevolgd, van thuis 1 ,e haar niet bezwaard die er dien was aan- ep, kwam zeggen, dat t werd. est ze daar voor haar opt te heb- Maar nau- die kamer Moe- i wilde zich pen. Maar plotseling aar? de armen kte, maar st Mies dat d. sof ze haar teer op me, dde Anna, gde. voor Mies. taar vertel- t van haar had, haar 'geving ge- iet heb wil- ze nu weer eft beloofd, wil blijven, laat van ja. kig dat nu d. En dat t' kon, zou iar houden, .s weer ver- chtig, maar meisje, dat taan tegen trijden. En ngen doen, mg geheim moeder be- LNCINA. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postcheque en Girorekening 44405. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advcrtcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mededeel) ngen 00 cent per regel. Kleine Advcrtcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Aan de gisteren in Duitschland gehou den „volksstemming" kan slechts betrek kelijke waarde worden toegekend, om de eenvoudige reden dat het volk niet in de gelegenheid was gesteld zich op normale wijze te uiten. Van de zijde der Regeering is een ge weldige actie gevoerd. Dagenlang is de bevolking bewerkt met een stroom van daverende redevoeringen en radio-uitzendingen en de pers, die de Hitler-vereering tot een ongekende hoogte wist op te voeren. Hitier, zoo schreef de „Maasbode" te recht, is gevierd als de „groote economi- cus", hij is geroemd als de „voltooier des rijks", „de banierdrager der toekomst", „de asceet zonder familie, die niet drinkt, geen vleesch eet, niet rookt, geen aan spraak maakt op persoonlijk geluk, dag en nacht zwoegt voor zijn volk", de „be hoeder van Europa's vrede", de Ueber- mensch der Uebermenschen, primus in ter pares dus voortaan van alle 's werelds staatshoofden, als de „voorziener" die vijftien jaar geleden reeds den weg wees naar de glorie, die thans weer Duitsch land, na vernederingen zonder tal, over straalt; als de onfeilbare, „onfeilbaar, wijl de Voorzienigheid al zijn daden be- stuurtl" Als een indrukwekkende geloofsbelij denis heeft men de eindelooze litanie zij ner deugden gescandeerd, uitgegalmd over de hoofden van tienduizenden, han derduizenden, en over de pleinen, waar de massa rond de loudspeakers stond, en in de binnenkamers der millioenen radio luisteraars. En als een aldoor groeiende orkaan werd uit gansch het rijk het refrein van dien galm 'geëchood: „Jal" „Jal" „Ja!", door honderdduizenden ke len uitgestooten. Het stond geschreven in meters hooge letters, op de pleinen en ste den, de weiden, de velden, de treinen, en 's avonds op de verlichte transparanten." Aan het einde van de propagandaweek heeft Hitler in eigen persoon in een over alle Duitsche zenders uitgesproken radio rede, waarnaar te luisteren verplichtend was, de bevolking opgewekt om „ja" te zeggen en daarbij werd evenals bij de te voren gevoerde propaganda, een rijk ge bruik gemaakt van het op het juiste mo ment gepubliceerde politieke testament van Von Hindenburg. De tegenstanders van het huidige sy steem daarentegen hebben geen oogenblik gelegenheid gekregen hun stem te laten hooren. Zij hadden geen pers om voorlichting te geven, propagandalectuur mocht niet worden verspreid, voor de radio konden zij' zich niet laten hooren en van het hou den van vergaderingen was geen sprake. Zelfs in persoonlijke gesprekken moest de uiterste voorzichtigheid worden betracht. Het stond dan ook van te voren vast, dat een overweldigende meerderheid zich voicV Hitier zou uitspreken. Zelfs werd verwacht dat de meerderheid nog grooter zou zijn dan bij de stemming in 1933. Deze verwachting is echter beschaamd. Uit de thans gepubliceerde voorloopige uitslag blijkt, dat het aantal „neen"-- stemmen meer dan verdubbeld is. Opzichzelf bezien is het getal van hen die „neen" durfden zeggen of die huu biljet onbruikbaar maakten nog gering. En toch is wanneer met alle om standigheden rekening wordt gehouden dit aantal van zeer groote beteekenis. Terwijl het aantal uitgebrachte stem men eenigermate terugliep, klom het aan tal neen-zeggers van 2.101.191 tot 4.275.248. Het is dus in 9 maanden tijds meer dan verdubbeld. Er is een kentering gekomen. Hitier, dat is gisteren gebleken, heeft reeds thans het hoogtepunt gepasseerd. Ondanks alle propaganda, ondanks alle bedreiging, hebben meer dan vier mil lioen kiezers een vastberaden „neen" la ten hooren. Teveel mag men uit een stemming als deze niet afleiden. Maar dit staat vast: er is een kentering waar te nemen. Het heeft sterk de aandacht getrokken dat de Führer, onmiddellijk nadat pre sident Von Hindenburg gestorven was zelfs de begrafenis kon niet worden afge wacht zichzelf tot staatshoofd heeft ge proclameerd. Hijl deed dit, zooals uit zijn Hamburgsche radio-rede van Vrijdag is gebleken, omdat hij vreesde, dat het volk wakker zou worden en een werkelijke verkiezingsstrijd onvermijdelijk zou kun nen worden. Vandaar dat nu de meening van het volk gevraagd is nadat alles reeds was beslist. Toch heeft men niet kunnen ver hinderen dat naar buiten is gebleken, dat de kentering begonnen is. Het was gisteren, ondanks alle fanfa res, voor Hitier een zwarte dag. DE VOLKSSTEMMING IN DUITSCHLAND. Het aantal tegenstemmers verdubbeld. Bij de Zondag in Duitschland gehou den volksstemming over de vraag of het volk accoord gaat met het optreden van Hitier als opvolger van Von Hindenburg was de voorloopige uitslag als volgt: Aantal stemgerechtigden 45.202.667 Uitgebrachte stemmen 43.267.821 Ongeldige stemmen 868.543 Geldige stemmen 42.399.278 Ja-stemmen 38.124.013 Neen-stemmen 4.275.248 Het percentage ja-stemmen bedroeg derhalve 89 pet., dat der neen-stemmen 9 pet., dat der ongeldige stemmen 2 pet. In November 1933, toen gestemd werd over het uittreden uit den Volkenbond, was de uitslag als volgt: Uitgebrachte stemmen 43.464.420 Ja 40.618.147 Neen 2.055.365 Ongeldig 790.910 Vergeleken met 12 November is het aantal stemmen, dat zich achter Hitier geschaard heeft, van ruim 94 pet. ge daald tot 90 pet. Het aantal kiezers, dat opgekomen is, is van ruim 96 pet. tot ruim 94 pet. ge daald. Er is dus zoowel in de animo om te kiezen als in het aantal ja-stemmers een lichte achteruitgang op te merken. In den namiddag verzamelde zich te Berlijn een reusachtige menschenmenigte voor de Rijkskanselarij en weldra was de geheele Wilhelmplaz en Wilhelmstrasse zoover het oog reikte zwart van menschen. Te half zeven verscheen Hitier voor het raam van de Rijkskanselarij en naast hem vertoonde zich de nieuwe gezant te Weenen, Von Papen. Het verschijnen van den Führer werd begroet met een luide ovatie. Tegen 10 uur verscheen Hitier opnieuw thans in gezelschap van enkele rijksmi nisters en andere hoog geplaatste func- tionarrissen voor het raam en weldra naderde een fakkeloptocht van 16.500 S. A.-lieden, die in paradepas voorbij den Führer defileerden. De derde Belgische ballontocht naar de stratosfeer. Zaterdagochtend is de ingenieur Go- syns te Hour-Havenne, bij1 Dinant, met zijn stratosfeerballon voor den derden stratosfeertocht opgestegen. Vóór de opstijging heeft Cosyns eenige verslaggevers te woord gestaan. Hij ver klaarde o.a. dat de laatste voorbereidin gen eenige moeilijkheden hadden veroor zaakt, w.o. vooral het vastmaken van de zware gondel aan den ballon. Hij ver wachtte dat zijn tocht zeer belangrijke we tenschappelijke resultaten zal opleveren. Om 6 uur 16 werd de ballon naar het midden van het veld gebracht en om 6 uur 19 geschiedde de opstijging. Gosyns riep „tot weerziens" en daarna „loslaten". De aanwezigen juichten geestdriftig, de ballon steeg loodrecht den helderen ochtendhemel in. Als ballast had de ballon zakken zand aan boord tot een gewicht van 1O0O kilo, alsmede 250 liter water in afzonderlijke reservoirs, tezamen wegende 300 kilo-. D'e ballonvaarders zijn Zaterdagavond om half negen behouden geland op een akker nabij het Joegoslavische dorp Ze- novje. Dit dorp is gelegen in de noord punt van Joegoslavië (op het z.g. Mur- eiland) niet ver van de grenzen van Oos tenrijk en Hongarije, op korten afstand van Murska Sobota. Het blijkt, dat de luchtvaarders slechts één uur langer in de lucht zijn gebleven dan zij van plan waren. D'e ballon heeft een hoogte bereikt van 16.000 meter, zoodat het bestaande recotd niet is verbeterd; de wetenschappelijke resultaten zijn echter naar ir Cosyns 'heeft verklaard, van zeer groote waarde. Toenemende werkloosheid in Frankrijk. Op den Hen Augustus bedroeg het aan tal steuntrekkenden in Frankrijk 322.423, di. -een stijging van Tuim 4200 personen. In vergelijking met 'hetzelfde 'tijdstip van het vorig jaar valt een toeneming van 84.000 te constateeren. Een janboel in Sovjet-Rusland. D'e raad van volkscommissarissen der Sovjet-Unie heeft een rapport aangeno men van den plaatsvervangenden voorzit ter van den raad, Tsjubar, over de bouw werkzaamheden in het land. Hierin wordt erop gewezen, dat den laatsten tijd in verschillende Sovjet-repu blieken door vertegenwoordigers van den raad van volkscommissarissen en andere autoriteiten groote bouwwerkzaamheden zijn begonnen, zonder dat de hiervoor be- noodige geldmiddelen en zonder dat zelfs vastomlijnde technische bouwplannen aanwezig waren. Wegens gebrek aan bouw-materiaal moest het werk dan na korten tijd wor den stopgezet. Daarom heeft de raad van volkscom missarissen thans alle nieuwe bouw werkzaamheden verboden, in zoover zij niet vervat zijn in het economisch plan en door de hoogste financieelen autoritei ten zijn goedgekeurd. Aan de banken is opdracht gegeven om zonder goedkeuring van hooger hand geen geldmiddelen voor nieuwe bouw plannen ter beschikking te stellen. De Graf Zeppelin. De Graf Zeppelin is op zijn zesde reis van dit jaar naar Zuid-Amerika om 11.20 uur Ned. Zomertijd Gibraltar gepasseerd en bevond zich om 1.26 uur op ongeveer 200 K.M. van Cassablanca. Groote overstrooming in Zuid- Mandsjoerije. Volgens uit Antoeng (aan de grens van Korea) en D'airen ontvangen berichten is een zeer uitgestrekt gebied rondom de Zuidelijke sectie van den spoorweg An- toeng-Moekden overstroomd, nadat do Jaloe en de Aiho buiten haar oevers wa ren getreden ten gevolge van den aanhou den regenval. De politie heeft gisteravond medege deeld, dat 120 personen zijn gedood, 700 huizen zijn verwoest en 8000 huizen staan onder water. De trein uit Foesan, die op weg was naar Moekden, is bij het station Hama- tang blijven steken. Driehonderd passa giers konden niet uit de rijtuigen komen, aangezien het water de wagons binnen drong. Het verkeer langs de lijn Antoeug- Moekden was op acht plaatsen gestremd. D'e autoriteiten van de Zuid-Mandsjoerij- 'sche spoorwegmaatschappij, sectie An toeng, leiden het bergingswerk. Een nieuw type geweer in Amerika. De Amerikaansdhe leger-autoriteiten onderzoeken momenteel een nieuw ge weer, dat is uitgevonden door den in Amerika geboren Duitscher H. Gerlich. De kogels van dit geweer zouden een snelheid hebben -van zestienhonderd meter per seconde en in staat zijn op niet al te grooten afstand door de stalen pantser- platen van tanks 'heen te dringen. Werkloosheidsramp in Amerika. De toestand aanzienlijk verslechterd. De laatste publicaties van het Ameri- kaansche ministerie van arbeid over den toestand der werkloosheid in de Ver- eenigde Staten in de -maand Juli laten een aanzienlijke verslechtering zien in den economischen 'toestand in tegenstel ling met de maand daarvoor. Het aantal te werk gestelde arbeiders is met 359.000 verminderd. -Slechts -driemaal in de afgeloopen vijf tien jaren zijn nog ernstiger verslechte ringen tegenover een vorige maand gerap porteerd. De oorzaak van -deze catastrofale ont wikkeling in Juli is vooral te wijten aan de geweldige droogte, welke de Vereenig- de Staten heeft bezocht. Bovendien ook moeten de groote arbeidsconflicten, welke in Juli 'geheerscht hebben, een groot deel 'tot deze catastrofe hebben bijgedragen. De 3.7 milliard 'dollar, die oorspronke lijk door de bondsregeering ter beschik king waren -gesteld voor de uitvoering van openbare werken ter bestrijding van de werkloosheid, zijn thans reeds zoo goed als verbruikt, tegelijk met een som van vier en 'twintig en een half millioen dol lar, welke de minister van binnenland- sche zaken Ickes nog Vrijdag beschik baar gesteld heeft. Op het oogenblik is nog slechts het kleine bedrag van 4Va millioen dollar overgebleven. Het regeeringsppogram bevat evenwel nog een groot aantal openbare werken en men verwacht daarom, dat de hiervoor benoodi'gde middelen ten bedrage van verscheidene millioen dollar door presi dent Roosevelt door wettelijke maatrege len zullen worden opgebracht. Hevig noodweer in Portugal. Het Noorden van Portugal, dat zich nauwelijks hersteld 'heeft van het nood weer, waardoor het Vrijdag werd ge teisterd, werd in den Zaterdagnacht opnieuw geteisterd door wolkbreukach- tige regens die buitengewoon groote scha de aanrichtten en op vele plaatsen onder de bevolking een paniek veroorzaakten. In Oporto werden honderden huizen in de lager gelegen voorsteden onder water gezet. Op sommige plaatsen stond het water in de straten ruim anderhalven meter 'hoog. De talrijke bliksemslagen, waarmede het noodweer gepaard ging, vernielden vele electrische geleidingen, waardoor heels stadswijken in het duister werden gehuld. De hierdoor verschrikte bewoners ijlden in wilden 'angst de straat op. In de steden Ooimbra, Braga, Lamego en Vianna do Cagtello, die eveneens zwaar geteisterd werden, was het verkeer langen tijd onderbroken. Daar de blik sem in de telegraafpalen was geslagen, werd 'het telegrafisch verkeer ernstig ge stoord. Alle vier steden lagen eveneens geruimen tijd geheel in het duister. In Braga sloeg de bliksem in een stal, waar door veel vee gedood werd. Korte Berichten. Een Ghineesch stoomschip dat op weg was van Tsjifoe naar Sachalin is in een wervelstorm geraakt en met 45 man vergaan. Naar Reuter uit Weenen meldt, heeft de groot-Duitsche groep een oproep tot alle groot-Duitschers in Oostenrijk ge richt, hen uitnoodigend toe te treden tot het Oostenrijksche vaderlandsche front. Aan boord van het in de haven van Marseille liggende Diuitsche stoomschip Rollen is een ketel ontploft. Drie men schen zijn er bij om het leven gekomen. De Hebreeuwsche Universiteit te Je ruzalem heeft een anonieme schenking ontvangen van 40.000 pond sterling voor de oprichting van een Instituut voor Kan keronderzoek. Mevrouw Dollfuss en haar bei-de kinderen zijn naar Weenen teruggekeerd. Hun werd uitgeleide gedaan door den heer en mevrouw Mussolini en andere overheidspersonen. -Aartshertog Otto van Habsburg is uit Stockholm vertrokken; het doel van zijn reis is niet bekend. KONINGIN EN PRINSES IN NOORWEGEN. H. M. heeft voor haar gezondheid de zeelucht weder opgezocht. Koningin Wilhelmina, die zich sinds Woensdag, toen zij te Lille-Lammer aan kwam, niet al te wel gevoelde, heeft, naar de „Telegraaf" meldt, dien dag en Don derdag het hotel niet verlaten. Donder dagavond echter werd besloten, dat H. M. en de Prinses het Aasgaardstrand zouden bezoeken aan de Westzijde van de Oslo fjord bij Horten. D'eze beslissing werd genomen op advies van den geneesheer, die H. M. had aangeraden naar de zee kust te gaan. Wellicht heeft H. M. eeni- gen last gehad van de hooge berglucht. Het Aasgaardstrand, waarheen de Ko ninklijke gasten zouden gaan, is een van de gezochtste en schoonste oorden in het Oslofjord met schitterende omgeving. Dinsdagmiddag heeft de Prinses nog de beroemdste verzameling oude huizen en werktuigen op het Maihaugen bij Lille- hammer bezocht. Het is een van de bekendste beziens waardigheden van Noorwegen. Geduren de dertig jaar hebben enthousiaste ver zamelaars van historische voorwerpen onder -de leiding van Anders Sandvig hier een geheel dorp opgebouwd van huizen, zoo oud als er maar te vinden waren in het Grudbrandsdal. Men waant zich hier eeuwen terug. De Koning van België op Schiphol Het jeugdige Belgische koningspaar verbleef twee weken geleden met den jongsten telg, op weg naar Scandinavië, eenigen tijd in het hotel op Schiphol. Van zijn Scandinavisch vacantieverblijf is de koning gisteren eerder dan de ko ningin teruggekeerd. Met het gewone lijntoestel der K.L.M. „De Valk" is hij uit Malmö vertrokken. In den loop van den ochtend waren op Schiphol uit Brussel twee militaire vlieg tuigen gearriveerd. Het waren open twee- zitters, Fairey Fox toestellen, waarvan het eene regelmatig door den ko-niug ge bruikt wordt. Toen „D'e Valk" arriveerde, werd de Fokker naar het gedeelte van het plat form gedirigeerd, waar de beide Belgi sche toestellen reeds met draaienden mo tor stonden te wachten. Tegelijk met de andere dertien passa giers stapte -de koning uit. Na een kort gesprek sjorde de koning het valscherm op zijn rug en zette de vliegkap op, waarna hij in zijn toestel klom en na nog enkele vriendelijke afscheidswoorden werden de blokken weggetrokken en sto ven de vliegtuigen over het veld en ver dwenen in Z.W. richting. De Belgische militaire vliegtuigen zijn 's middags om 2 uur 40 op het vliegveld Deurne bij Antwerpen aangekomen. Levenshouding van de hedendaagsche rijpere jeugd. Het bestuur van den bond ter behar tiging van -de belangen van het kind is aangezocht een onderzoek in te stellen naar den aard en den omvang van poli tieke propaganda en bemoeiingen in de school en onder de schooljeugd en daar na te overwegen of er aanleiding bestaat Binnenland. Koningin en Prinses in Noorwegen. Wijziging van de Po-stspaarbankwet. Te weinig graan in ons land? Het auto-verkeer met België. Steun aan noodlijdende gemeenten. Buitenland. De volksstemming in Duitschland. Noodweer in Portugal. De werkloosheid in Amerika. Overstroomingen in Mandsjoerije. Ingezonden Mededeeiing. Nog e'ènige dagen en Nederland, zal door Tuxedos overstroomd worden I tot verdere actie ten opzichte van dit vraagstuk. Ingevolge dit verzoek -heeft het bestuur van den bond besloten een vragenlijst te zenden aan- directies, hoofden en leer krachten van onderwijsinrichtingen als ook aan verschillende deskundige perso nen, waardoor gegevens voor een even- tueele publicatie kunnen worden ver zameld. Steun aan noodlijdende gemeenten. Circulaire van Mr de Wilde. De minister van Binnenlandsóhe Zaken heeft aan de gemeentebesturen een cir culaire gezonden, waarin hij er op wijst, dat de algemeene maatregel van bestuur, dezer dagen in 'het Staatsblad is ver schenen. Deze maatregel geeft een omschrijving van hetgeen tot bet begrip schuldenlast moet worden gerekend, 'terwijl hij voorts van, de gemeentebesturen de gegevens vordert, welke voor de vaststelling van den schuldenlast van elke gemeente noo- dig zijn. In het belang van een consequente toe passing van art. '6 -der genoemde wet worden deze gegevens van alle gemeen ten verlangd. Ten overvloede wordt daarom in bet bijzonder gewezen op -de artikels 6 en 8 van bovenbedoelden maatregel van be stuur. Met bet oog op -de noodzakelijkheid, -dat de gegevens op korten termijn ter beschikking komen, heeft de minister den datum vóór welken zij de eerste maal Ged. Staten moeten hebben bereikt, bepaald op 5 September a.s. De gegevens bebooren te worden ver strekt in duplo en in overziohtelijken vorm naar -den toestand op 1 Januari 1934. De opgave zal voor elk -der -gesloten geldleeningen in den zin van art. 6 de verlangde gegevens moeten bevatten. De bedragen, ingevolge sub b opgege- ven, zullen voorts voor elk rendabel ge meentebedrijf de restant-schuld per 1 Januari 1934 tot uitdrukking beboeren te brengen. In bet algemeen wordt van belang ge acht elke toelichting, welke het inzicht in de opgave kan verhelderen. Wegenbelasting in hei verkeer NederlandBelgië. Aangezien gebleken is, dat er een on juiste meening is ontstaan over de be taling van wegenbelasting in het verkeer met vrachtauto's tuschen Nederland en België, -deelt de B.B.N., Bond van Be drijf sautohouders in Nederland, het vol gende mede Vrij algemeen is onder verladers van goederen per -auto de gedachte verbreid, dat Nederïandsohe motorrijtuigen voor goederenvervoer in België onderworpen zijn aan betaling van wegenbelasting, ter wijl Belgische vrachtauto's onbelemmerd en onbelast in Nederland zouden kunnen komen, om daar '(ondeT ongelijke concur rentievoorwaarden derhalve) aan Neder- l'andsche ondernemers bet vervoer te -ont nemen. Deze opvatting is ten eenenmale onjuist. Sedert 16 Juli j.l. moet voor een Neder ïandsohe vrachtauto in België weliswaar wegenbelasting worden betaald tot een bedrag van 16 of 20 francs per dag -(al naar het eigen gewicht van het voertuig), maar omgekeerd, zijn de Belgische motor rijtuigen voor goederenvervoer in Neder land ook onderworpen aan de heffing. Deze wordt opgelegd krachtens artikel 5 der wegenbelaisin-gwet. Voor 3 dagen is verschuldigd 1/40 van de jaarlijksche be lasting, welke voor de onderwerpelijke motorrijtuigen op f 120 is bepaald. Dit 1/40 is een minimum, zoadat de belasting ten minste f 3.bedraagt.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1