Hé daar,
is dat vacantia
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 2U
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telcf. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdcolingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiön Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
DE GEDWONGEN CLEARING MET
DUITSCHLAND.
Samenwerking met de regeering>.
Eindelijk, zegt De Maasbode, is
dan de kogel door de kerk, en heeft ook
de Nederlandsche regeering een besluit
genomen, een daad gesteld tegenover
Duitschland, dat gaarne Nederlandsche
deviezen in ruil voor zijn goederenexport
naar Nederland in ontvangst nam, doch
daarentegen niet van zins bleek te zijn
aan zijn verplichtingen tegenover Neder
land te voldoen, Niet dan na lang dralen
heeft de Nederlandsche regeering haar
besluit genomen.
Na lang dralen, doch ook na langdu
rige besprekingen met Berlijn I Daar ter
stede zal men zeker niet kunnen beweren,
dat de Nederlandsche regeering overhaast
is te werk gegaan in het treffen van de
maatregelen, welke tegenover een land
als Duitschland onmogelijk te vermijden
schijnen te zijn.
De Nederlandsche regeering heeft trou
wens bij herhaling te kennen gegeven, dat
zij zich zeer goed bewust was. van de
groote nadeelen, welke aan een vereffe
ning der betalingen tusschen Nederland
en Duitschland door middel van Clearing
zijn verbonden. Zij heeft er dan ook het
hare toe bijgedragen, om het ontstaan
van een dergelijke situatie te vermijden.
Doch, langer talmen dreigde ernstige ge
varen voor belangrijke verliezen voor Ne
derland met zich te brengen.
Het saldo van de nog niet door Duitsch
land verrekende Markenschulden op 'het
Sonderkonto van de Nederlandsche Bank
bij de D'uitsche Rijksbank groeide onrust
barend, en moet vooral gedurende de laat
ste weken en dagen een dergelijken om
vang hebben aangenomen, dat er maat
regelen moesten worden getroffen. Te
dien einde vertrok dan ook een Neder
landsche delegatie naar Berlijn. Zij1 heeft
er gedurende vele dagen met de Duitsche
autoriteiten van gedachten gewisseld over
de mogelijkheid om in dezen toestand ver
andering te brengen, doch is daarin niet
geslaagd.
Voor een ook voor onze regeering aan
vaardbare regeling was Berlijn blijkbaar
niet te vinden. Het blijkt uit de mede-
deeling der Nederlandsche regeering, dat
er tusschen Den Haag en Berlijn zelfs
reeds nota's werden gewisseld, waarin de
Nederlandsche regeering haar voornemen
heeft te kennen gegeven, om indien noodig
over te gaan tot een desnoods eenzijdig te
treffen maatregel, en het clearingsverkeer
met Duitschland verplichtend te maken.
In de moeilijkheden, welke de Neder
landsche regeering ten aanzien van de
betalingen in het goederenverkeer met
Duitschland heeft ontmoet, is de directe
aanleiding tot dezen, naar men alsnog
hoopt, tijdelijken maatregel gelegen. Ook
thans nog 'hoopt de Nederlandsche regee
ring geen eenzijdige regelingen te moeten
treffen, doch integendeel in staat te wor
den gesteld, tot het treffen van een over
eenkomst met de Duitsche regeering, als
product van nader te voeren onderhande
lingen over een wederkeerig clearingver-
keer.
De mogelijkheid daartoe moet zeker
niet bij voorbaat worden ontkend. Im
mers, ook de Zwitsersche en de Fransche
regeeringen slaagden daar reeds in. Beide
regeeringen zorgden er tevens voor, dat
tegelijkertijd voorzieningen werden ge
troffen ten behoeve van de houders van
Duitsche fondsen.
We nemen aan. dat ook de Nederland
sche regeering, die dezen maatregel blij
kens de officiëele mededeeling Slechts
heeft ingesteld ten behoeve van het goe
derenverkeer, niet zal verzuimen om
eveneens haar aandacht te wijden aan de
houders van Duitsche aandeelen en obli
gaties, en wij verwachten dan ook stel
lig, dat eveneens te dien aanzien nadere
mededeelingen binnen afzienbaren tijd
zullen worden gedaan.
Het is intusschen goed er de aandacht
op te vestigen, dat de verplichte storting
in guldens voor bedragen, welke zijn ver
schuldigd aan Duitsche goederenexpor
teurs slechts geldt voor goederen, welke
vanaf 15 Augustus hier te lande worden
ingevoerd, doch, dat voor betalingen op
goederen, welke voor dien werden geim-
porteerd, slechts een verzoek tot storting
van de betaling bij de Nederlandsche
Bank aan de importeurs werd gedaan.
Wij willen niet nalaten, om bij deze
iederen Nederlandschen importeur van
Duitsche goederen op te roepen tot sa
menwerking met de regeering, die immers
ook hun belangen verdedigt, indien het
er om gaat, maatregelen van verweer te
stellen tegenover een willekeurige bena
deeling vein het economische leven van
ons land door de regeering van een ander
land.
Men mag daarom verlangen, dat iedere
importeur van goederen, welke reeds voor
15 Augustus hier te lande ujt Duitsch
land werden ingevoerd, de daarvoor ver
schuldigde betalingen slechts zal verrich
ten door storting van 'het verschuldigde
bedrag in guldens bij de Nederl. Bank.
Met groeiende belangstelling zien wij
in de eerste plaats de nadere mededeelin
gen ter zake tegemoet. En, met niet
minder belangstelling zullen wij ook het
verloop volgen van de te verwachten be
sprekingen over het sluiten van een bila
terale overeenkomst voor het betalings
verkeer tusschen beide landen.
DE TE HOUDEN STEMMING IN
DUITSCHLAND.
De uitslag van de a.s. Zondag in
Duitschland te houden stemming staat
reeds van te voren vast. Met overweldi
gende meerderheid zal het Duitsche volk
zich voor de besluiten van de Rijksregee-
ring uitspreken.
Hoe kan het anders.
Tegencandidaten mogen niet gesteld
worden. Propaganda tegen het besluit van
de Regeering in welken vorm ook, mag
niet worden gemaakt.
En zeker, de stemming is ,vrij en ge
heim", althans in theorie, maar de prac-
tijk is anders.
Het Duitsche volk leeft onder dictatuur.
De „stem" van den staatsburger is theo
retisch wel „vrij en geheim", maar er
zijn duizend-en-een middeltjes om met
meer of minder nauwkeurigheid op die
stem controle te oefenen. Men kent elkaar,
de meeningen zijn bekend, de controle
strekt zich zelfs uit tot de gezinnen.
De Hitlerbeweging beschikt over alle
middelen der propaganda en de tegenstan
ders over slechts één: de propaganda van
mond tot mond, die duizend gevaren met
zich brengt. Onder zulke omstandigheden
is het begrip „vrij en geheim" nog maar
betrekkelijk en slechts daar werkelijk
door te voeren waar in dichtbevolkte cen
tra de aanhangers van een ander systeem
meenen voor spionnage en stemnareke-
ning veilig te zijn.
Dat de vrees er goed in zit is wel ge
bleken in November 1933, toen volgens de
officiéél vastgestelde gegevens, het hoog
ste percentage ja-stemmers bereikt werd
in een der concentratiekampen.
Er valt dus voor de Regeering niets te
vreezen.
En toch... geheel gerust zijn de macht
hebbers naar het sphijnt nog niet. Van
daar dat een geweldige propaganda ge
voerd wordt en door woord en geschrift
de bevolking wordt bezworen om „ja" te
zeggen.
Dr Göbbels, die Maandag een radiorede
hield, heeft nu weer via het Duitsche
nieuwsbureau een opwekking laten ver
spreiden.
Hij zegt daarin o.a., dat de vereeniging
van het rijkskanselierschap met het pre
sidentschap in handen van Hitier beant
woordt aan de diepste gevoelens van het
heele Duitsche volk, daar Hitier inder
daad de vertegenwoordiger der natie is,
die spreekt en handelt uit naam van 66
millioen Duitschers, Daarmee is hij tevens
de waarborg voor de Duitsche eenheid,
welke weer de eenige borgtocht is voor
de bestaanszekerheid van het Duitsche
volk. Hoe meer het Duitschland aan wa
pens en kanonnen ontbreekt, des te vaster
moet het zich aaneensluiten om zich te
handhaven.
Duitschland, zoo heet het verder, heeft
door zijn nationale revolutie een innerlijke
stevigheid verworven, die het den nijd
en afgunst op den hals heeft gehaald
van een wereld, die door ernstige sociale
oeconomische en politieke crisis ver
scheurd wordt.
Afgezien daarvan eischt de binnenland-
sche taak dringend de vereeniging van
de macht en verantwoordelijkheid in één
hand. Daarom eischen de nationaal-socia-
listen: „Alle macht in Hitiers
handen!"
Weer vijftien rebellen voor den krijgs
raad te Weenen.
Gistermorgen is voor den krijgsraad te
Weenen het proces begonnen tegen vijf
tien opstandelingen, die op 25 Juli het
gebouw van de Ravag, waarin de Oosten
rijksche radiot-omroep is gevestigd, zijn
binnengedrongen. Zij worden beschuldigd
van hoogverraad, terwijl den verdachte
Paul ook moord ten laste wordt gelegd.
In de acte van beschuldiging wordt een
beschrijving gegeven van den overval.
Toen de verdachten per auto voor het
gebouw aankwamen, stond de politie
agent Kauf in de poort. Hij werd over
rompeld en tegen den grond geworpen.
Dit zag de bewaker Fluch, die op korten
afstand bij het ministerie van Financiën
stond. Hij liep naar het Ravag-gebouw,
teneinde den agent te helpen. Op dat
oogenblik viel er een schot, dat hem dood
de; dit werd blijkbaar afgevuurd door den
opstandeling Schreck, die later om het le
ven is gekomen. Toen greep verdachte
Paul zijn pistool en loste twee schoten;
het eerste trof den chauffeur Czermak in
de borst, zoo dat hij onmiddellijk dood was.
Toen de overrompeling was gelukt,
drongen de opstandelingen het Ravag-ge
bouw binnen. Zij kwamen in de uitzend-
kamer, waar verdachte Domes den om
roeper Eheoder Ehrenberger met het pi
stool op de borst dwong via den zender
bekend te maken, dat de regeering Doll-
fuss zou zijn afgetreden en dat dr Rinte-
len zich zou hebben belast met de vorming
van een nieuwe regeering. Onderwijl wa
ren de employé's in een vertrek bijeen ge
dreven, waar zij met pistolen in bedwang
werden gehouden.
Inmiddels arriveerde politieversterking,
die met machinegeweren het vuur op de
uitzendkamer opende. Dit gaf den op
standelingen aanleiding de personen, die
zich daar bevonden, naar een ander ver
trek te brengen. Onderweg werd daarbij
een onschuldig tooneelspeler, Rudolph
Forstl, door een kogel der politie ge
dood. Een tweede tooneelspeler, zekere
Wodak, werd gewond.
Daarop drong de politie met handgra
naten in de uitzendkamer binnen, waar
bij door de uitwerking der handgranaten
brand ontstond. De opstandelingen wer
den gedwongen naar de bovenste verdie
ping te vluchten. Domes gaf het bevel met
schieten op te houden en toen de eerste
politie-afdeelingen binnendrongen, gaven
de opstandelingen zich over. Afgezien
van den aanvoerder Schreck, zijn bijl de
geheele actie vier personen gedood. Twee
van hen waren bewakers en de twee an
deren lieden, die met den geheelen strijd
niets te maken hadden.
Oostenrijk wil een sterker leger.
Naar United Press uit betrouwbare
bron verneemt heeft de Oostenrijksche
bondsregeering uit vrees voor een nieu
wen nationaal-socialistischen Putsch aan
de drie groote mogendheden, welke Oos
tenrijks onafhankelijkheid garandeeren,
toestemming gevraagd het vaste leger met
achtduizend man te mogen uitbreiden.
In de nota wordt gezegd, dat voor het
bewaren van de orde en rust in het bin
nenland en bovenal ter voorkoming van
nieuwe terreurdaden van de zijde der na-
tionaal-socialisten, een uitbreiding van
het 22.000 man sterke vaste leger met
achtduizend man gewenscht is.
In goed ingelichte politieke kringen
verwacht men een gunstig antwoord van
de drie mogendheden, Engeland, Frank
rijk en Italië.
In diplomatieke kringen ziet men in het
verzoek van de Oostenrijksche bonds
regeering niets ongewoons. Een verhoo
ging zal niet in strijd zijn met de be
staande verdragen.
Rintelen komt voor den Krijgsraad.
Volgens een bericht van de „Reichs-
post" zal de Oostenrijksche oud-gezant
Rintelen, zoodra hij voldoende hersteld
is, terecht moeten staan voor een mili
tair gerechtshof, wegens zijn deelneming
aan den opstand. Dé gezondheidstoestand
van Rintelen maakt goede vorderingen.
De zuiveringsactie duurt voort.
Volgens een bericht in de „Neue Zü-
richer Zeitung" is Karl Kaufmann. de
rijksstadhouder voor Hamburg, een van
de meest vooraanstaande nationaal-so-
cialisten, gearresteerd.
Woensdagavond j.l. zou hij volgens de
aanplakbiljetten een groote rede houden
in de zaal van de Hamburgsche diergaar
de. In den namiddag werd hij evenwel ge
arresteerd, waarna zijn woning door
S.A.-mannen bezet werd.
„Zijn arrestatie", aldus schrijft de
Duitsche „Freiheit", was voor ons geen
verrassing.
Twee vooraanstaande nazi's zouden
openlijk hebben verklaard, dat Kaufmann
intieme betrekkingen onderhouden heeft
met Röhm, Heines, e.a.
Dreigend conflict in mijnen van Zuid-
Wales?
In de mijnen van Zuid-Wales dreigt
een conflict waarbij eventueel 130.000
man zouden zijn betrokken.
D'e mijnwerkers hadden eischen inge
diend ten aanzien van loon en arbeidstijd.
Bij een beslissing van den National In
dustrial Board werden eenige loonsver-
hoogingen toegekend waarmee de werk
gevers weigerden accoo-rd te gaan. D'e ar
beiders waren bereid er genoegen mede
te nemen hoewel slechts gedeeltelijk aan
hun eischen was tegemoet gekomen.
Op een dezer dagen gehouden vergade
ring van den bestuursraad van de mijn
werkersfederatie van Zuid-Wales is
thans besloten aan te bevelen, dat als er
met 1 September geen nieuwe overeen
komst zou zijn tot standgekomen, in alle
mijnen van Zuid-Wales het werk op 30
September zou worden gestaakt.
Aan de werkgevers was gevraagd om
een spoedige bijeenkomst van den verzoe-
ningsraad, doch zij hadden geantwoord
dat zij met het oog op de vacanties niet
voor 18 September konden bijeenkomen.
De voorzitter der mijnwerkersfederatie
wees er nog op, dat hoewel het officieels
indexcijfer van de kosten van het levens
onderhoud 43 pet. hooger was dan in
1914, de loonen slechts met 1214 pet. ge
stegen waren.
Op 25 Augustus zal over het voorstel
van den bestuursraad worden gestemd.
Italië en Albanië.
Het Albaneesche persbureau te Tirana
spreekt de geruchten uit Grieksche bron
tegen, dat Italië voornemens zou zijn Al
banië te bezetten, omdat dit land geen ge
volg heeft gegeven aan een ultimatum no
pens de betaling van de Albaneesche
schuld aan Italië.
Rusland en de Volkenbond.
Ondanks de talrijke verklaringen welke
men van buitenlandsche zijde hoort, als
zou de regeering der Sovjet-Unie voorne
mens zijn in de komende maand het ver
zoek te -doen om als lid in den Volken
bond te worden opgenomen, wordt te
Moskou te kennen gegeven, dat de Sovjets
nog geen bepaald plan hebben uitgewerkt.
Hitier spreekt voor de radio.
De Duitsche rijkskanselier Adolf Hitler
brengt Vrijdag 17 Augustus a.s. een of
ficieel bezoek aan Hamburg. Hij zal daar
tot het geheele Duitsche volk spreken. De
rede begint om half negen 's avonds (Ned.
tijd tien minuten voor negen) en zal du
ren tot ongeveer tien uur. Alle Duitsche
radio-stations zenden haar uit.
De droogte in China.
De droogte, welke de vier provincies in
het Beneden-Yangtse-gebied reeds gerui-
men tijd teistert, breidt zich thans ook
uit naar de provincie Hoepei en Hoenan,
waar men verwacht, dat slechts de helft
van den normalen rijstoogst gered zal
kunnen worden.
De prijzen van de rijst stijgen voort
durend en men vreest, dat aankoop van
rijst-voorraden in het buitenland onver
mijdelijk zal zijn.
Te Koeling in de provincie Kiangski
is een bespreking van hooge regeerings-
autoriteiten gehouden, teneinde hulp
maatregelen te overwegen.
Gandhi zeven pond afgevallen.
Het einde van Gandhi's zevendaagsche
vasten is aanleiding geworden tot het
houden van godsdienstige manifestaties.
Gandhi, die zeven pond is afgevallen,
gevoelde zich zeer onpasselijk en was
dientengevolge niet in staat het woord te
voeren, om de geloovigen te bedanken.
Belgrado door een tornado geteisterd.
In den namiddag is Belgrado door een
tornado getroffen, die groote schade aan
richtte aan de huizen, telegraaf- en tele
foonlijnen en aan de landbouwgewassen,
in de omgeving. Men schat de verwoes
tingen op eenige millioenen dinars. Bij
het instorten van een huis werd een vrouw
gedood en een andere gewond.
Menschen, die aan het baden waren
in den Donau en in de Save, vluchtten in
badcostuum naar de stad. De badinrich
tingen geven tien personen op als ver
mist.
Korte Berichten.
- Naar uit Belgrado wordt gemeld,
heeft de regeering een verordening ge-
teekend, waarbij alle kartels verboden
worden.
Het Weensche avondblad Echo
meldt, dat de Nazi's hun „terreurcentrale"
uit Duitschland naar Oostenrijk zelf heb
ben verplaatst.
i Naar Reuter uit Bahia (Brazilië)
meldt, is op de Rio Sao Francisco een
passagiersschip vergaan, bij welke schip
breuk 30 menschen moeten zijn omgeko
men.
H. J. Knottenbelt.
Den 16en Juli is de heer H. J. Knotten
belt, lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, op Curacao gearriveerd.
De bescherming van het Zuidenu
In de jaarlijksche vergadering der R.-K.
Werkgeversvereeniging in 't diocees Den
Bosch, is op voorstel van den heer H. van
der Putt, lid van de Tweede Kamerfrac
tie der R.-K. Staatspartij, besloten, ad-
haesie te betuigen aan de actie van de
Zuidelijke burgemeesters, om tot een be
tere militaire bescherming van het Zui
den en daardoor van het geheele land
te geraken.
Naar wij vernemen heeft thans ook de
heer Charles Stulemeyer, als voorzitter
van de R.-K. Werkgeversvereeniging in
het diocees Breda, namens het bestuur
dezer vereeniging adhaesie betuigd aan
bovengenoemde actie.
Opleiding verkeersvlieger.
Met niet minder dan vijftien candida-
ten zal vandaag op Schiphol de nieuwe
opleidingscursus voor verkeersvlieger
aanvangen.
Binnenland.
De gedwongen clearing met Duitschland.
De gewijzigde winkelsluitingswet.
Buitenland.
De a.s. stemming in Duitschland.
De droogte in China.
Dreigend conflict in Zuid-Wales.
Als zoo'ri ellendige migraine Uw kos-
telijken vacaniiedag bederft, dan zal
zoo'n "Akkertje" U daarvan afhelpen
en maken dat U zich prettig voelt I
Ideale pijnstillers ensmaakloos.
"AKKER'TJES kosten slechts 52 ct.
per 12 stuks. Metalen zakdoosje met
3 stuks 20 CL (omzetbelasting inbegrepen).
Het vorig jaar werd de opleiding met
twaalf candidaten begonnen, waarvan na
selectie acht zijn overgebleven. Van de
vijftien, die thans den nieuwen cursus
gaan volgen, zullen er uiteindelijk tien
kunnen worden geplaatst, zoodat er vijf
zullen moeten afvallen.
De K.L.M. beschikt op bet oogenblik
over vier vliegers, die volgens de nieuwe
opleiding hun brevet hebben behaald en
thans dienst doen in het binnenlandsch
luchtverkeer.
Werkloozen en radio.
De minister heeft zijn goedkeuring ont
houden aan een besluit van den gemeen
teraad van Arnhem, om aan werkloozen,
die aangesloten zijn aan het gemeente
lijke radio-distributienet, vermindering
van abonnementsgeld toe te staan.
Waarschuwing aan houders van pape
gaaien of parkieten.
Nu in den laatsten tijd weer ernstige
gevallen van besmetting door zieke of ge
storven parkieten of aanverwante pape-
gaai-achtige vogels zijn voorgekomen, ver
zoekt de voorzitter van den gezondheids
dienst het volgende mee te deelen:
Zij die 'behoefte gevoelen papegaaien of
parkieten thuis te verzorgen, niettegen
staande daar gevaar aan verbonden kan
zijn, worden er op attent gemaakt, dat zij
daarbij de uiterste voorzichtigheid dienen
in acht te nemen. Men rake bijvoorbeeld
de vogels zoo min mogelijk aan, vermjjde
elk onnoodig contact en houde ze nooit
in een slaapvertrek.
In geval van twijfel over het ziek zijn
van een vogel, of als deze gestorven is
over de oorzaak van den dood, in één
woord, bij ieder verdacht verschijnsel,
raadplege men een dierenarts. In afwach
ting bedenke men, dat ook de afvalpro
ducten van ieder iek of gestorven dier,
zelfs uitgevallen veeren, de besmetting
kunnen overbrengen. Men rege-le zich ver
der omtrent hetgeen te doen valt geheel
naar de voorschriften van den dierenarts,
die -de noodige voorlichting zal geven.
Verruiming verkoop op Zondag.
Staatsblad 450 bevat de wet tot wijzi
ging der Winkesluitingswet. De wijziging
is uitgegeven 14 Augustus en treedt twee
maanden na den dag, volgende op dien
harer afkondiging in werking zoodat de
wijziging van kracht wordt 15 Oct. 1934.
Zooals we reeds hebben gemeld, is in
gevolge het bepaalde in de artikelen 4 en
5 van genoemde wijzigingswet, de moge
lijkheid geopend, om van het tijdstip af,
waarop deze wet in werking treedt, na
melijk (behoudens voor wat betreft het
bepaalde in het 2de en 3de lid van art.
5) twee maanden na den dag, volgende
op dien van haar afkondiging, ten aan
zien van vijf categorieën winkels, een
regeling toepassing te doen vinden, waar
bij de bestaande verkoopgelegenheid op
Zondag eenigermate wordt verruimd,
resp. een dergelijke verkoopgelegenheid
in het leven wordt geroepen.