'eren
EERSTE BLAD
President Ton Hlndenlinrg. f
DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 255
koop:
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
f... A
I
4*
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259,
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Nieuwe spanning.
Wat verwacht werd de laatste dagen is
geschied.
De Duitsche rijkspresident Von Hinden
burg is in 'hoogen ouderdom overleden.
Voor Duitschland beteekent dit overlij
den een zware slag.
Von Hindenburg heeft niet alleen ge
durende den oorlog, maar meer nog mis
schien als rijkspresident aan zijn land
onschatbare diensten bewezen.
Alleen de overtuiging, dat het vader
land in nood verkeerde en dat zijn heen
gaan voor Duitschland tot groote moei
lijkheden aanleiding zou kunnen geven,
heeft hem doen besluiten, terwijl hij reeds
den leeftijd der zeer sterken overschreden
had, opnieuw een candidatuur voor het
presidentschap te aanvaarden.
Maar hieruit volgt dan ook, dat het
overlijden van Von Hindenburg voor
Duitschland en voor dat land niet al
leen van zeer groote beteekenis moet
worden geacht.
De grijze president nam door zijn be
zadigd optreden en door het groote ver
trouwen dat hij bij het Duitsche volk ge
noot een bijzondere plaats in. In critieke
omstandigheden was zijn optreden van
beslissende beteekenis.
Het is een bekend feit, dat het aan het
ingrijpen van Von Hindenburg te danken
is, dat b.v. de kerkelijke strijd in Duitsch
land geen grootere afmetingen heeft aan
genomen.
Thans is deze rem weggevallen en heeft
Hitler of degenen die hem drijven
de vrije hand.
Dat is reeds gebleken op 't zelfde ©ogen
blik dat het overlijdensbericht werd be
kend gemaakt.
De Nat. Socialistische regeering, die
aanvankelijk nog van plan schijnt geweest
te zijn het volk in de gelegenheid te stel
len zich over de opvolging van Von Hin
denburg door een „ja- of neen-stemming"
uit te spreken, heeft thans besloten, dat
het Rijikspresidentschap met het ambt van
Rijkskanselier zal worden vereenigd.
Blijkbaar heeft men een volksstemming
niet aangedurfd.
Waarschijnlijk zou zelfs een beperkte
stemming een taal spreken, die de Nat.-
Socialistische leiders niet wenschen te
hooren en die men ook in het buitenland
niet wenscht te laten hooren.
Voor Duitschland beteekent het afster
ven van Von Hindenburg, het begin van
een tijdperk van nieuwe beproevingen.
Voor de internationale politiek betee
kent de presidentswisseling vermeerder
de spanning.
Vóór alles is er thans behoefte aan ver
trouwen.
Maar eerst door de recente gebeurte
nissen in Oostenrijk en thans door het
overlijden van Von Hindenburg, heeft het
toch reeds verzwakte vertrouwen in
Duitschland een gevoelige schok gekregen.
De toekomst is, evenals twintig jaar ge
leden, wel zéér donker.
Op 2 October 1847 heeft Paul Ludwig
Hans von Beneckendorf und von Hinden
burg, als zoon van een Pruisisch officier
het levenslicht in Posen aanschouwd. In
1858 werd hij toegelaten tot de cadetten
school. Op 18-jarigen leeftijd trad hij als
tweede luitenant in actieven dienst, en
spoedig daarop ontving hij den vuurdoop.
In den veldslag van Königsgratz bestorm
de hij met zijn escadron een Oostenrijk-
sche batterij. Als bataljons-adjudant nam
hij deel aan den oorlog van 1870 tot '71.
Na den Duitsch-Franschen oorlog zag hij
zich spoedig bevorderd tot den rang van
kapitein. In de daaropvolgende jaren be
kleedde hij verschillende rangen. In 1883
werd hij instructeur bij de hoogere krijgs
school in Berlijn.
Van 1893 tot 1896 was hij commandant
van het 91ste regiment infanterie (Olden
burg), werd vervolgens bevorderd tot
generaal-majoor en diende 4 jaren als
chef van den generalen staf van het acht
ste legercorps te Coblenz, waarna hij nog
gedurende drie jaren het commando
voerde over de 28ste divisie te Karlsruhe.
In 1903 werd hij generaal met het com
mando over het 4e legercorps te Maagden
burg. In 1911 werd hij op 65-jarigen leef
tijd gepensionneerd.
Toen de wereldoorlog uitbrak leidde
von Hindenburg een teruggetrokken leven
in Hannover. In verband met de dreigen
de ontwikkeling van de campagne in het
Oosten tegen de Russen, werd hij op 22
Augustus 1914 weer voor den actieven
dienst opgeroepen als commandant van
het 8e legercorps.
De groote roem van Hindenburg als
krijgsman zal wel altijd de veldslag van
Tannenburg, die van 26 tot 31 Augustus
1914 duurde, blijven. Hindenburg slaagde
er hier in in een zeer moeilijke positie,
die eerst slechts gelegenheid scheen te
bieden tot een hardnekkige verdediging
om te zetten in een overwinning waarbij
het Russische leger onder commando van
Samsonof vrijwel totaal vernietigd werd.
Hierdoor werd de weg gebaand voor een
reeks buitengewone successen. Hinden
burg werd tot maarschalk benoemd en
verwierf zich in Februari 1915 nieuwen
roem bij de campagne in Mazurië tegen
den noordelijken vleugel van het Russi
sche leger, waarbij tenslotte het 10e Rus
sische legercorps vernietigd werd. In
Augustus 1915 werd Hindenburg benoemd
tot Chef van den Generalen Staf inplaats
van Falkenheim. In het voorjaar van 1918
wilde Hindenburg den beslissenden slag
slaan. Met een groot offensief aan beide
kanten van St. Quentin wilde hij door
het vijandelijk front heen breken, het
noordwaarts oprollen en naar de kust
drijven. Het verwachte succes bleef echter
uit. Hierdoor werd door de gealliëerden
tijd gewonnen, hetgeen, toen Amerika
Duitschland den oorlog verklaarde, tot de
definitieve nederlaag leidde der centralen.
Als verslagen veldheer moest veldmaar
schalk Hindenburg huiswaarts trekken.
Na den oorlog leefde Hindenburg weer
teruggetrokken, zonder deel te nemen aan
het politieke leven, totdat na den dood
van President Ebert presidentsverkiezin
gen moesten worden gehouden. De anti
socialistische partijen in Duitschland
vormden een coalitie en wisten Hinden
burg over te halen zich candidaat te stel
len voor het presidentschap. 26 April 1925
werd hij als zoodanig gekozen. Als pre
sident heeft Hindenburg zich met vol
strekte loyaliteit aan de grondwet ge
houden. De eenvoud, waardigheid en
trouw, waarmede hij zijn presidentiëele
functie vervulde, had hem de achting van
het geheele land doen verwerven. Toen
dan ook in 1932 de Nat.-Socialist Hitier
candidaat gesteld hadden voor het presi
dentschap, en de eerste verkiezingsronde,
dank zij de enorme nationaal-socialisti-
sche propaganda een te geringe meerder
heid voor Hindenburg bracht, behaalde
hij toch bij de tweede verkiezing een
voldoende meerderheid op Hitier om
wederom tot President van Duitschland
te worden benoemd. Het is bekend, dat
Hindenburg van den aanvang af tegen
stander geweest is van het nationaal-
socialisme. Hoe hij desondanks in het be
gin van het vorige jaar er toe gekomen
is het kabinet-Von Schleicher ten val te
brengen en Hitier tot Rijkskanselier te
benoemen, zal door latere historici moe
ten worden uitgemaakt. Zijn overlijden in
deze voor Duitschland zeer donkere tijden
is wel een buitengewoon ernstig feit, dat
nog groote gevolgen met zich kan bren
gen. In waarheid kan getuigd worden,
dat Hindenburg een groot man is geweest
HINDENBURGS OVERLIJDEN.
Zooals elders in dit nummer wordt ge
meld, is Von Hindenburg vanmorgen
overleden.
Het Rijkskabinet kwam gisteravond
voor een zitting bijeen.
Zooals reeds gemeld, bracht Hitier gis
teren nog een bezoek aan Von Hinden
burg, die Hitier nog herkende.
De familie van Von Hindenburg is gis
teren te Neudeck aangekomen. Ook de
kleinkinderen van den rijkspresident heb
ben hun grootvader nog een bezoek ge
bracht.
Het verkeer te Freistadt is niet aan ban
den gelegd, doch op 300 M. afstand van
het slot Neudeck wordt het verkeer tegen
gehouden.
Freistadt verkeert geheel onder den in
druk van de thans plaats hebbende ge
beurtenissen.
Op het kerkhof te Freistadt zijn ook
de ouders van Hindenburg begraven. Hin
denburg heeft vroeger reeds den wensch
te kennen gegeven bij zijn ouders te wor
den begraven.
De kwestie der opvolging.
Reuter vernam in goed ingelichte krin
gen, dat na den dood van Hindenburg
de vacante post waarschijnlijk tijdelijk zal
worden waargenomen door den voorzitter
van het Rijksgerechtshof Erwin Bumke,
in overeenstemming met het besluit van
den Rijksdag in 1932.
Kortdaarnazouwordenmede-
gedeeld, dat Hitier uitgenoo-
digd is geworden om het presi
dentschap te aanvaarden,
(men kan ook lezen: zichzelf
heeft u i t g enoo d i g d), waarna
vermoedelijk een referendum
zal worden gehouden, waarbij
de kiezers de keuze krijgen tus-
schen een „ja" of „neen" voor
H i 11 e r. Dezelfde vertooning dus als bij
de z.g.n. Rijksdagverkiezingen!
De uitslag zou dan voor de heele wereld
worden verkondigd als het beslissende
bewijs der eenheid van de Duitsche natie
in het aangezicht der geschillen en moei
lijkheden, die het land dezen zomer heeft
doorgemaakt.
De mogelijkheid van een poging om
zich van Hitier te ontdoen, schijnt uit
gesloten.
Blijkens latere berichten mogen de
kiezers zelfs deze daad nog niet eens
verrichten. Hitier heeft met opzijzetting
van de Grondwet zichzelf gepromoveerd
tot rijkspresident
Het kabinet is, gelijk men dat pleegt
uit te drukken „in permanentie" verga
derd.
DE TOESTAND IN OOSTENRIJK.
Von Papen.
De woordvoerder van het Dept. van
Buitenl. Zaken heeft aan Reuter medege
deeld, dat men nog niet tot een besluit
gekomen is, betreffende de vraag, of Von
Papen als gezant of bijzonder gemachtig
de van Hitier te Weenen aanvaard of
geweigerd zal worden.
Het is duidelijk, dat de Oostenrijksche
regeering zich slechts langzaam haast om
deze zaak te behandelen.
De Itallaansche troepen.
Wegens de verbetering, welke in den
toestand in Oostenrijk is ingetreden, laat
men doorschemeren, dat de Italiaansche
troepen, die bij de grens zijn samenge
trokken, binnenkort zouden worden terug
geroepen.
Men weet anderzijds, dat de sedert
eenige weken aangekondigde manoeuvres
zich in Noord-Italië zullen afspelen.
Geheel Karinthië is thans rustig, meldt
Weenen.
Nog een terechtstelling.
Reuter meldde gisterenmiddag uit Inns
bruck:
De galg is hier reeds opgericht in af
wachting van het vonnis van het krijgs
gerechtshof tegen de twee Nazi's, die te
rechtstaan wegens den moord op den
leider der politie, Hickl.
Spoedig daarop kwam een bericht, dat
de beklaagde Wurnig schuldig bevonden
was aan den moord op den politiechef en
ter dood veroordeeld. Mayer, de andere
nationaal-socialist, werd wegens mede
plichtigheid veroordeeld tot twintig jaar
dwangarbeid.
Om 8 uur gisteravond werd Wurnig
opgehangen.
In het arrondissement Wels zijn 200 per
sonen in hechtenis genomen wegens deel
neming aan den opstand. Daaronder be
vinden zich talrijke intellectueelen en
staatsambtenaren.
Te Graz zijn aanklachten ingediend
tegen ongeveer 1400 personen. Volgens het
Neuigkeitsweltblatt bestaat in de provin
cie het grootste deel der opstandelingen
uit boeren. De overigen zijn bijna uitslui
tend intellectueelen, zooals postdirecteu
ren, leeraren, onderwijzers, douane-ambte
naren, artsen en advocaten.
Naar het Christelijk-sociale Neuigkeits
weltblatt mededeelt, zal de bondskanse
lier waarschijnlijk reeds zeer binnenkort
te Rome een bezoek aan Mussolini bren
gen. Vice-kanselier Starhemberg zou
Schuschnigg vergezellen.
Otto van Habsburg In Italië.
Naar Reuter uit Rome meldt, bevinden
ex-keizerin Zita en aartshertog Otto von
Habsburg zich sedert veertien dagen in
Italië. Zij hebben eerst te Rode vertoefd
en bevinden zich op het oogenblik op een
der bezittingen van het geslacht Bourbon-
Parma. De oudste dochter van de keize
rin vergezelt haar moeder en broeder,
de andere kinderen bevinden zich te Wen-
duyne aan de Belgische kust.
Moskou stookt in Amerika.
De centrale executieve van den Komin
tern heeft besloten meer kracht bij te
zetten aan de communistische actie in
de Vereenigde Staten, waarbij vooral pro
paganda zal worden gevoerd onder de
farmers en negers die thans door de bui
tengewone droogte in een moeilijke po
sitie zijn komen te verkeeren.
Bij de propaganda in Amerika zullen
vooral aanvallen worden gericht op de
demagogie van Roosevelt, zijn plannen
voor een werkloosheidsverzekering, zijn
woningbouw-programma en de wijze van
bijstand verleenen aan den landbouw.
Verklaard wordt, dat terwijl de Ame-
rikaansche afdeeling in 1933 19000 ac
tieve leden had, dit aantal thans is ge
stegen tot 24.000 met 338 cellen en dat
vele leden zijn gewonnen sedert de Ver
eenigde Staten de sovjet-regeering heb
ben erkend.
Hevige aardbeving op de Philippijnen.
Volgens berichten uit Manilla zijn de
Philippijnen door eën hevige aardbeving
geteisterd. Vele huizen zijn verwoest. Het
is nog niet bekend, of er menschenlevens
te betreuren zijn.
De S. A. weer op straat.
De S. A. is na een maand vacantie,
weer op straat verschenen. De reorgani
satie van de S.A. is nog niet voleind en
het aantal is nog niet veel verminderd.
De verschillende politieke gebeurtenis
sen zoowel in Duitschland als daarbuiten
hebben de reorganisatie eenigszins ver
traagd. Toch wordt als zeker aangeno
men, dat de volgende maand of over twee
Buitenland.
Steun aardappeloogst 1933.
D'e verhouding NederlandJapan.
Geen goedkooper vervoer van rijwielen
per spoor.
De opheffing der openbare scholen te Am
sterdam.
Binnenland.
Rijkspresident von Hindenburg overleden.
Hitier wordt behalve rijkskanselier ook
rijkspresident.
De toestand in Oostenrijk rustiger.
Onrust in Spanje.
Moscou stookt in Amerika.
maanden de reorganisatie een feit zal
worden.
Men verwacht, dat na de reorganisatie
het aantal S.A.-mannen niet meer 6n,n
200.000 zal bedragen.
Alles nog rustig In Spanje.
Tot de eerste uren van den middag waa
gisteren alles nog rustig in ge
heel Spanje, ondanks de geruchten, die
in omloop waren in verband met den
rooden dag.
Amerika en de a.s. vloofconferentie.
Ik zou gaarne zien, dat de maritieme
strijdkrachten met 20 percent werden ver
minderd voor alle categoriën oorlogs
schepen, heeft Swanson, de Amerikaan-
sche minister van marine, gisteren in een
interview verklaard. Hij voegde hieraan
toe, overtuigd te zijn, dat de huidige ver-
houdingscijfers tusschen de groote mari
tieme mogendheden (553) gehand
haafd moesten blijven. Uit eigen naam
sprekende, zei Swanson, dat verwezenlij
king van den Japanschen eisch tot wij
ziging van de bestaande verhoudingen,
zooals die laatstelijk zijn vastgesteld, on-
wenschelijk was, daar dat tot onbereken
bare gevolgen zou kunnen leiden. De Ver
eenigde Staten zouden zich tegen gelijk
stelling van Japan verzetten en waren
niet voornemens de mindere te zijn van
welke vloot ook. Zij zouden hun positie
tot het uiterste verdedigen.
Op Zaterdag geen school In Duitschland.
De Duitsche minister voor wetenschap,
opvoeding en onderwijs maakt o.m. het
volgende bekend:
1. De Zondag der jeugd behoort prin-
cipiëel aan het ouderlijk huis en het
gezin.
2. Voor het opvoedingswerk van de
rij ksj eugdleiding (Hitlerj eugdbeweging)
wordt aan de daarbij aangesloten leerlin
gen des Zaterdags geen school gehouden.
(Staatsjeugddag.) Daarnaast staat de
rijksjeugdleiding (Hitlerj eugdbeweging)
de Woensdagavond als thuisavond ter
beschikking en deze zal door de rijks
jeugdleiding centraal worden georgani
seerd.
3. Voor alle overige scholieren wordt
Zaterdag als gewoon onderwijs gegeven.
4. Overigens staan de werkdagen zon
der beperking ter beschikking van het
schoolwerk.
Teneinde het saamhoorigheidsgevoel der
klassen te versterken en het mogelijk te
maken dat leeraren en leerlingen ook bui
ten de schoolmuren elkander leeren ken
nen zou viermaal per jaar op den Zater
dag een gemeenschappelijke schoolwande-
ling gemaakt worden, waaraan alle
leeraren, over de klassen verdeeld, moe
ten deelnemen. Tenslotte wordt nogmaals
uitdrukkelijk er op gewezen, dat de Zon
dag het gezin toekomt, zoodat dus geen
jeugdorganisatie het recht heeft op Zon
dag haar leerplichtige leden op te roe
pen voor welke demonstraties ook.
Korte Berichten.
Volgens een bericht in de „Wreme"
van Belgrado zijn voorloopig 3000 Oosten
rijksche opstandelingen op Joegoslavisch
gebied gevlucht. In de eerste dagen ver
keerden zij in nood. Thans beschikken de
meesten over eenig geld, zoodat zdj voed
sel kunnen koopen.
Volgens de statistiek over het jaar
1933'34 is het bierverbruik in Duitsch
land toegenomen, zoodat de achteruitgang
die sinds 1930 in de bierconsumptie is
ingetreden, opgehouden is. Dit jaar is het
bierverbruik 33.91 millioen hectoliter ge
weest, of 52 liter per hoofd van de be
volking.
D'e Berlijnsche correspondent van
„Het Volk" heeft van de geheime staats
politie bevel gekregen het Düitsche rijk
binnen 14 dagen te verlaten wegens zdjn
„moedwillig vervalschte, hatelijke of be-
leedigende" critiek op Duitsche toestan
den.
Te middernacht beierden door heel
Groot-Brittannië de kerkklokken ter her
innering aan het feit, dat het een eeuw
is geleden, dat de slavernij in het Brit-
sche rijk werd afgeschaft.
