Z. K H. Prins Hendrik Hedenmiddag is Z. K. H. Prins Hendrik overleden DINSDAG 3 JULI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48a JAARGANG - No. 229 Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleins Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of ruotto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Verwording bij de Duitsche N.S.B. Wij nemen aan dat Hitier het Duitsche volk naar waarheid heeft ingelicht. Wij gaan uit van de veronderstelling dat hij, toen hij zich Zaterdag tot de ver zamelde S.A.-leiders richtte, en toen hij aan den nieuwen leider van de S.A. zijn instructies deed toekomen, de toestanden naar waarheid heeft geteekend. Maar dan moet ook worden geconsta teerd dat het Nationaal-Socialistische re gime in D'uitschland hopeloos is tekort geschoten en dat rotte plekken zijn ont staan, die voor de toekomst het ergste doen vreezen. Hitier heeft gesproken van schand daden in de hoogste kringen, waarvan de leiding reeds vele maanden op de hoogte was. Van een augiusstal waarvan de reini ging niet langer vermeden kon worden. Hij heeft medegedeeld, dat hij den op persten leider van de S.A. Roehm en zijn staf heeft aangetroffen in gezelschap van een bende schandknapen en in houdin gen en bij daden die zelfs het laatste spoor van medelijden moesten verstik ken. Hij heeft gewezen op de schandelijke tooneelen in het luxueuse hoofdkwartier der S.A. te Berlijn waar per maand alleen 30.000 mark voor zwelgpartijen werd uit gegeven. Hij heeft gesproken van kostbare di ners der S.A.-leiders, terwijl millioenen der volksgenooten het allernoodigste nog ontbreekt. Van het aanwenden van geldmiddelen der partij voor drinkgelagen, van het ver gooien van groote geldsommen voor een deel afkomstig uit de groschen van de armste medeburgers. Van het treurige feit, dat Duitsche moeders met vrees in het hart voor hun zedelijk welzijn haar zonen, tot de S.A. of de Hitler-jeugd doen toetreden Van de terugzetting van oude trouwe partijgenooten en de opgeblazenheid met duizenden onnoodige inrichtingen, indee lingen en staven enz. Volkomen terecht kan ook de „Neder lander" schrijven: „Wat thans in Duitschland gebeurt, is leerzaam voor wie zich een tijdlang door een schoonen schijn lieten verblinden. Het was daar wel een ondraaglijke ter reur, vooral op geestelijk gebied, meen den sommigen maar een goed ding was dan toch maar, dat aan het revolutionaire drijven voor goed de kop was ingedrukt, en dat orde, tucht en zedelijkheid tot grooten bloei waren gekomen. Wie iets dieper keek, zag wel, dat dit schijn was en dat in de nat.-soc. „Unter- welt" het revolutionaire sentiment met ongebroken kracht voortleefde. Thans is dit ook voor den naïefste dui delijk geworden. En wat nu aan het licht kwam over de veelgeroemde „tucht", is verbijsterend. Nu eenige hoofdleiders van de S.A. zijn gevangen genomen of gefusilleerd, wordt mild mededeeling gedaan van de gedra gingen, waaraan deze „bonzen" van het keurkorps zich schuldig hebben gemaakt. In de jongste order van Hitier wordt gesproken over „drinkgelagen", over „het vergooien van de geldsommen, die voor een deel uit de groschen van onze armste medeburgers opgebracht zijn", over lei ders die „in het openbaar in dronken- schap" worden aangetroffen. En alsof dit nog niet genoeg is, wordt vervolgens ge zegd dat de S.A. een organisatie moet worden, waartoe „iedere Duitsche moeder haar zoon zonder eenige vrees voor zijn zedelijk welzijn" moet kunnen zien toetre den, en dat vergrijpen tegen art. 175 van het wetboek van strafrecht (homosexuali- teit) met uitbanning moeten worden be straft. Erkend wordt nu, dat Roehm, de chef van den S.A.-staf, een bekenden „on- gelukkigen aanleg" had. Niettemin heeft men hem geplaatst aan het hoofd van een organisatie van jonge mannen en zou hij daar blijkbaar gehandhaafd zijn, in dien hij niet opstandig geworden was. In het land, waar deze S.A. de trots van het volk moest zijn, zijn de christelijke vakorganisaties en de christelijke jeugd beweging onderdrukt. Of de. jongste waarschuwing van Hitier blijvende beterschap zal brengen, dient te worden afgewacht Een overmatig vertrouwen daarin heb ben wij niet. Beter ware het, de vrijheid, waaronder de openbare critiek haar woord kan spre ken en de zedelijke krachten van het in de kern gezonde Duitsche volk weder tot hun recht kunnen komen, zoo spoedig mogelijk te herstellen." DE DRAMATISCHE ARRESTATIE VAN ROEHM. Het is niet gemakkelijk een juist over zicht te krijgen van wat zich bij de gevan genneming van Roehm en andere S. A.- leiders afspeelde. Een verslaggever van de „Telegr." meent uit tal van gesprekken de volgende con structie van het dramatisch gebeuren te kunnen opmaken. Roehm en Heines logeerden sedert Don derdag in het Kurhaus Hanselbauer. Roehm voerde ongeveer den geheelen dag besprekingen met allerlei personen, waaronder veel S. A.-mannen. Vrijdag ontbood hij den hotel-directeur en bestelde voor Zaterdagmiddag een uitgebreiden maaltijd. Hij deelde mede, dat hier onge veer zestig personen zouden aanzitten en dat waarschijnlijk ook de rijkskanselier zelf zijn gast zou zijn. Tegen den avond verschenen verschil lende heeren uit Munchen, waaronder en kele S. A. Truppenführer. De avond werd zeer vroolijk doorge bracht. Pas laat ging men slapen. De nacht verliep zonder stoornis. Alleen op weg naar Wiessee waren voortdurend S. A.-mannen te zien, die naar het dorp wa ren gecommandeerd, waar zij zich op een bevel moesten verzamelen. Om ongeveer zes uur kwamen plotse ling met flinke snelheid acht groote auto's Wiessee binnen rijden. In snelle vaart ging het naar het pension Hanselbauer. Een korte klank van de bel. Een dienst meisje, dat open deed, moest direct de ka mernummers van Roehm noemen en de kamers aanwijzen. Plotseling verscheen voor het verschrik te meisje de Führer. Hij stapte Roehms kamer binnen, gevolgd door een aantal S. S.-mannen. Even later hoorde men en kele heftige woorden. Daarna viel de deur dicht en bleef Hitler met twee S. S.-man- nen met Roehm alleen. Over wat er verder precies gebeurde loopen de lezingen eenigszins uiteen. Wel staat vast, dat Hitler met luide stem in de kamer riep: „Dat is hoogverraad!" Daarna ging Hitler met enkele heeren naar beneden. Blijkbaar werd den gevan genen den tijd gegeven zich aan te klee- den. Den pensiongasten werd den raad gege ven in hun kamers te blijven. Enkelen stel den ziüh in den tuin op en waren zoodoen de getuige van het uiterst dramatisch ge beuren. Hitier trok naar buiten en ging daarop het huis weer in. Hij was doodsbleek en zijn stem klonk op eenigszins hoogen toon. In tegenstelling met zijn gewoonte groette hij niemand en sloeg driftig met de han den op elkaar. Hij scheen woedend te zijn. Een vreeselijke scène volgde in de tuin kamer. Hier werden de gevangenen ont boden en voor Hitier gevoerd. De pensiongasten hoorden woedende uitroepen van Hitier. Hij scheen buiten zichzelf van woede te zijn. Daar tussehen- door klonk de stem van Roehm en Heines, doch voortdurend weer hoorde men de stem van Hitier er boven uit. Hij slinger de onophoudelijk verwijten naar het hoofd van beide mannen en duidelijk kon men de woorden: „schoften" en „zwijnen" ver staan. Enkele ©ogenblikken later werden de gevangenen weggevoerd. Na den mislukten staatsgreep. De ex-kroonprins is gistermorgen in zijn residentie te Potsdam aangekomen uit zijn bezit in Silezië; de geruchten over een vlucht zijn dus valsch. Bevestigd wordt dat Gregor Strasser, vroeger luitenant van Hitier, dien deze echter in December 1932 heeft afgedankt wegens een verschil van meening, onder de 17 gefusilleerde leiders is. De correspondent van Reuter te Berlijn verneemt, dat andere terechtstellingen deze week verwacht worden. 200 gearres teerde bruinhemden zullen voor de speci ale rechtbank te Berlijn verschijnen en meer dan 11 verschillende doodvonnissen zouden zeker zijn. Prins August Wilhelm werd gisteren voor Goering ontboden en aan een streng verhoor onderworpen. Goering deelde den prins mee, dat men de mee ning had geopperd, dat de prins in ver band zou hebben gestaan met het com plot. August Wilhelm ontkende krachtig en beantwoordde blijkbaar op bevredigen de wijze alle vragen van Goering. Hij be gaf zich vervolgens naar zijn slot te Pots dam, waar hij volkomen vrijheid geniet. Goering onderwierp ook den e x-k roon- prins aan een grondig verhoor; tegen dezen werd evenmin iets bezwarends ge vonden. Dr Goebbels heeft zijn dank aan de Duitsche pers uitgesproken voor de disci pline en den tact, die de bladen bewezen hebben naar aanleiding van den Roehm- opstand. In de eerste verbijstering om de groote tragedie in Duitschland namen de Parij- sche bladen voorbehoud in acht. Nu het mogelijk is ze te overzien, nemen enkelen zich minder in acht. De Intransigeant noemt Hitier een slachter en vergelijkt zijn reis naar Munchen met een geval van middeleeuwsche barbaarschheid. Van ver schillende kanten wordt de meening ver kondigd, dat de ontwikkeling nog niet geëindigd is. Is de triomf van den leider wel zoo groot als men voorgeeft. Uit Brussel wordt gemeld: De troepen in de garnizoenssteden in de provincie Luik zullen, zoolang de toe stand in Duitschland niet is opgeklaard, in gereedheid worden gehouden, om des noods op het eerste teeken de gendarme rie, die de grens bewaakt, te versterken. De noodige maatregelen zijn getroffen om het betreden van het Belgische grond gebied door ongewenschte elementen te beletten. V o n P a p e n, de vice-kanselier, is, gelijk bekend, eerst gearresteerd, maar vervolgens tot zekeren grens weer op vrije voeten gesteld. Hij heeft om zoo te zeggen huisarrest en mag niet telefoneeren, geen bezoek ontvangen. Hij staat onder eer volle bewaking. Drie medewerkers van hem, die anders gemakkelijk te bereiken waren, schijnen in denzelfden toestand te verkeeren. De S. A. wordt nu gereformeerd en ge reduceerd, niet alleen de groepen, van welke de ontevredenen en kankeraars de leiders waren, maar alle groepen worden aan een streng uitziftingsproees onder worpen. Er zullen waarschijnlijk slechts 450.000 man overblijven. Latere berichten melden: De kroonprins is met zijn gemalin naar Doorn vertrokken. De correspondent van Reuter te Berlijn heeft Von Papen gisteravond op straat voor zijn woning in gesprek gezien met Goering, die hem een bezoek van drie kwartier had gebracht. Men leidt hieruit af, dat Von Papen zich niet langer in zijn Woning in verzekerde bewaring bevindt. Executie van 60 S.A.-mannen? Aan een Amerikaansch blad wordt uit Berlijn gemeld, dat in een oude kadetten- school in een voorstad van Berlijn 60 op standige S.A.-lieden zijn geëxecuteerd, nadat ieder van hen gedurende drie mi nuten gelegenheid had gekregen zich te verantwoorden. Dë executie vond plaats door een vuurpeloton en de veroordeelden werden niet geblinddoekt, terwijl tromge roffel de schoten grootendeels onhoorbaar haakte. Dit bericht meldt verder nog, dat tal van geëxecuteerden onmiddellijk voor de schoten, welke een einde aan hun leven zouden maken, uitriepen: „Ik ben onschuldig. Heil Hitier. Duitsch- landl" Nadat de eerste 60 executies wa ren voltrokken werd het vuurpeloton af gelost, daar de mannen volkomen uitge put waren. Er verluidde dat nog veel meer veroordeelden gefusileerd zijn. Weersproken geruchten. Naar aanleiding van in het buitenland de ronde doende geruchten, dat generaal von Fritsch zou zijn gefusilleerd, wordt door het Rijksweerministerie meegedeeld, dat dit gerucht volkomen uit de lucht is gegrepen. Hetzelfde geldt van de geruch ten betreffende den Katholieken bisschop van Berlijn Bares, die zelf Maandagavond een bericht publiceerde, dat hij in den besten welstand van een reis naar Pom- meren te Berlijn is teruggekeerd. Hindenburgs gezondheidstoestand goed. De doktoren, die president Hindenburg dezer dagen op zijn landgoed te Neudeck hebben onderzocht, hebben verklaard, dat de gezondheidstoestand van het krijze staatshoofd nog steeds zeer goed is. Ook dr Sauerbruch, de bekende chirurg, is van dezelfde meening. President Hindenburg heeft de vorige week bezoek ontvangen van dr Kerrl, den nieuwen minister zonder portefeuille. Kabinetscrisis In Japan? De 'bladen melden, dat het Kabinet Saito heden (3 Juli) zal aftreden, nadat het rapport van den minister van Justitie, Kokiama, zal zijn ontvangen, waarin ver meld wordt het aandeel, dat eenige vroe gere leden van het Kabinet en een tegen woordig Kabinetslid hebben gehad in de knoeierijen. Gisterochtend heeft premier Saito een belangrijke bespreking gehad met zijn collega's uit het Kabinet. Onder meer de Ministers van Binnenlandsche Zaken, Buitenlandsche Zaken en Oorlog. Heden Kabinetscrisis in Spanje? De verklaringen, door het hoofd der re geering afgelegd tegenover de pers, laten doorschemeren, dat de regeeringscrisis, welke onvermijdelijk schijnt, vanmorgen zou uitbreken, na afloop van den Kabi netsraad. Hitte-slachtoffers te New-York. Behalve een dozijn dooden zijn te New- York ten gevolge van de tropische hitte, nog vijf personen het slachtoffer gewor den van twee menschen die door de hitte krankzinnig zijn geworden. Te Elisabeth in New-Jersey greep de zoon van den politie-agent Moran de re volver van zijn vader, die juist bezoek had en doodde een hunner, terwijl drie personen werden gewond. Te Michigan is een man, die eenigs zins op leeftijd was en door de hitte niet kon slapen, geplaagd door het lawaai van zijn benedenburen in woede ontstoken. Hij doodde drie personen en daarna den sheriff, die een onderzoek kwam instel len. De temperatuur bedraagt te New-York na bijna 13 dagen van vrijwel onafgebro ken hitte nog steeds meer dan 90 graden. De stad was vandaag zoo goed als geheel verlaten. Meer dan twee millioen men schen brachten het week-einde aan het strand door en velen hebben besloten daar te blijven tot na Independence Day, Woensdag a.s. De uittocht naar Coney Island was zoo groot, dat de autoriteiten 55 extra-badlieden moesten aanstellen om toezicht op de baders te houden. Korte Berichten. De rijksperschef der N.S.D'.A.P. deelt mede: In overeenstemming met den chef van de staf der S.A. Lutze, zal het persbureau der opperste S.A.-leiding onmiddellijk worden ontbonden. Het werk van het persbureau gaat over op het rijkspersbu reau der N.S.D.A.P. Het gerechtshof te Adana (Turkije) veroordeelde zeven personen, die deelge nomen hadden aan een opstandige bewe ging, ter dood. DE ZIEKTE VAN PRINS HENDRIK. Algemeene toestand naar omstandigheden bevredigend. Omtrent den toestand van Z. K. H. werd gisteravond nog medegedeeld: De temperatuur was hedenavond iets lager dan gisteravond. De algemeene toe stand is naar omstandigheden bevredi gend. De Haagsche redacteur van de Maas bode schrijft nog: Vóór het paleis aan het Noordeinde is de belangstelling eenigszins groeiende. Binnenland. Z. K. H. Prins Hendrik overleden. Het spellingsvraagstuk. De jaarvergadering van „Vrederust". Vergadering Provinciale Staten. Buitenland. De dramatische gebeurtenissen in Duitschland. Hitte-slachtoffers te New-York. Kabinetscrisis in Spanje. Behalve op de bank onder den kastan jeboom in de Paleisstraat, kan men nu ook bijna altijd 'n groepje menschen aan treffen op den hoek NoordeindePaleis- straat bij de Nederlandsche Bank. Niet alleen de bulletins van de laatste dagen, welke soms iets minder gunstig luidden, zullen hiertoe hebben bijgedra gen, maar ook het feit, dat H. M. de Ko ningin dagelijks meerdere malen van het Huis ten Bosch naar het paleis Noord einde komt om Haar Gemaal te bezoeken. Vooral menschen van buiten de stad, die een vacantiedagje in Den Haag door brengen, hebben er graag een uurtje wachten voor over om even de Koningin te zien, als Ze naar het paleis Noordeinde gaat. Dat H. M. de Koningin Haar intrek in het Huis ten Bosch heeft genomen is zeer begrijpelijk. Om de voor Haar zoo noo dige rust te nemen was H. M. naar Zwit serland gegaan. De ziekte van Prins Hen drik deed Haar overhaast naar het Va derland terugkeeren. In het Huis ten Bosch nu is Zij dicht biji Haar Gemaal, terwijl de rustige sfeer en de rijke natuur in de omgeving van dat paleis de welda dige vacantierust, die Zij in het buiten land zocht, hopelijk eenigszins zullen ver goeden. Nederlandsche Aardappel-Centrale. Dë minister van oeconomische zaken heeft met ingang van 30 Juni benoemd in het bestuur der Stichting Nederland sche Aardappel-Centrale; tot lid, tevens ondervoorzitter, dr ir W. J. Droesen, te Roermond; tot lid G. Kunst te Amster dam. De noodtoestand in den tuinbouw. De Nederlandsche Tuindersbond, dis trict Zuid-Holland, houdt Donderdag a.s. een buitengewone algemeene vergadering in den Dierentuin te 's Gravenhage, ter bespreking van den noodtoestand in den tuinbouw. Vijf inleidingen zullen worden gehou den. Zoo zal de heer W. J. van Kampen spieken over den algemeenen toestand, de heer A. Blom over: Enkele cijfers en de les, die zij leeren, de heer P. Varen kamp over: Dë noodtoestand in het West- land, de heer M. v. d. Gaag over: De noodtoestand t. o. v. het veilingwezen en den export, de heer L. Los Sr. over: Dë noodtoestand bij de koudegrondscultures. De heer van Kampen zal daarna een resumé geven van de gehouden inleidin gen. Het spellingvraagstuk. Naar de „Residentiebode" uit parle mentaire kringen hoort, is men daar alge meen overtuigd, dat minister Marchant met de meening der Kamer zal rekening houden. Hij zou nu zoo goed als zeker komen met een verbeterde spelling Tërp- stra. Dë uitzondering betreffende „eelen" en „eeren" zou vervallen, maar vooral de spellings-n zou behouden blijven voor duidelijk mannelijke woorden. Deze spel ling zou dan ook dringend voorgeschre ven worden. Stijgende opbrengst landsmiddelen van Ned.-indië. De landsmiddelen brachten in April totaal f29.900.000 op (v. j. f28.200.000), en in het tijdvak Jan./April f 118.900.000 (f 116.700.000). Burgemeesters. De heer S. L. Sytsma heeft tegen 1 Oc tober a.s. eervol ontslag gevraagd als bur gemeester van Oost-Dongeradeel. In den ouderdom van 62 jaar is giste ren te Oostvoorne overleden de oud-bur gemeester van deze gemeente, de heer H. P. A. Buysing Damstee. Vereeniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen in Zeeland. Gisteren hield de Vereeniging tot Chris telijke Verzorging van Krankzinnigen in Zeeland des morgens haar zeer druk be zochte 30ste jaarvergadering in het kerk gebouw van de Stichting „Vrederust" te Bergen op Zoom. In verband met de in den middag plaats hebbende herdenking van het 25-jarig be staan der Stichting, was ditmaal de bid stond naar dat gedeelte der vergadering versohoven.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1