Een complot tegen Hitier ontdekt en
verijdeld. Zeven S.A.-leiders doodge
schoten. Ook generaal Von Schleicher
neergeschoten. Hitier voorloopig den
toestand meester.
MAANDAG 2 JULI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 228
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit twee bladen - Eerste Blad
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postohfsquc en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleino
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
vond. In het 'landhuis waarin Röhm
woonde, bracht ook Heines den nacht
door. Hitier betrad direct met zijn bege
leiders het buis. Röhm werd in zijn slaap
kamer door Hitier persoonlijk gearres
teerd.
Heines werd in de nabijgelegen slaap
kamer aangetroffen, waar een onzedelijk
tooneel viel te aanschouwen. Behalve
Röhm werd ook het grootste deel van zijn
staf gearresteerd. Na het transport der
arrestanten begaf zich Hitier naar Mün-
chen terug, om ook daar eenige S.A.-lei-
ders te arresteeren.
Ook wordt officieel bevestigd dat Von
Papen in „Schutzhaft" is gesteld, maar
men gelooft, dat hij des avonds weer in
vrijheid is gesteld. Drie leden van zijn
personeel werden eveneens aangehouden
om verhoord te worden.
Men maakte met verschillende der ge
arresteerden korte metten. Een recht
spraak wilde men liever vermijden. Mis
schien kwam er dan te veel aan het licht.
Doodgeschoten zijn: oppergroeps-
leider Schneidhuber, München; opper-
groepsleider Heines, Silezië; groepsleider
Ernst, Berlijn; groepsleider Schmidt, stan
daardleider graaf Spreti, München
groepsleider Hayn, Saksen en groepslei-
1 der Von Heydebreck, Pommeren.
De belangrijkste figuur uit de S.A.-or-
ganisatie, de chef van Hitiers stormtroe
pen, Roehm, werd in de gelegenheid ge
steld zichzelf te dooden (een symptoom
van de gruwelijke moraal, die in Duitsch
land blijkbaar heerscht), hij deed dit niet,
waarna hij werd doodgeschoten.
Er zijn meer arrestaties verricht, er
zullen ongetwijfeld meer leiders hun ver
raad met den dood moeten bekoopen, doch
voorloopig is het lijstje .groot genoeg.
Ernst was in
H Berlijn een zeer
bekende persoon
lijkheid, niet in
het minst ook
door zijn vriend-
kroonprins.
Schandalen.
Hitier heeft vjr de verzamelde S.A.-
leiders de olgende mededeelingen gedaan:
„Sinds vele maanden probeerden eenige
S.A.-leiders, onder welke ook Roehm, die
mijn bijzonder vertrouwen genoot, een wig
te drijven tusschen S.A. en partij eener-
zijds en S. A. en volk anderzijds. Roehm
is tot bevordering van deze plannen in
verbinding getreden met generaal Von
Schleicher en verscheidene obscure per
sonen uit de rijkshoofdstad.
Een opruiming van dien Augiasstal kon
niet langer vermeden of uitgesteld worden
en daarom heb ik mijn reis door West-
falen afgebroken en ben met minister
Goebbels persoonlijk naar Wiessee gegaan,
waar ik Roehm en zijn staf heb aangetrof
fen in gezelschap van een bende schand
knapen en in houdingen en bij daden, die
zelfs het laatste spoor van medelijden
moesten verstikken. Zij zijn allen ter
plaatse gevangen genomen en uit al hun
ambten ontzet.
Op hetzelfde oogenblik heb ik generaal
Goering last gegeven het luxeuse hoofd
kwartier der S.A. te Berlijn, waar zich
dezelfde tooneelen moeten hebben afge
speeld, en waar per maand alleen 30.000
mark voor zwelgpartijen werd uitgegeven,
te sluiten en uit te roeien.
Ik heb groepleider Lutze in Roehm's
plaats tot leider van de S.A. benoemd.
Terecht merkt de N.R.Crt. op
Hitier moet nu trachten „de geesten, die
hij opriep" kwijt te raken. Het gaat weer
volgens het beste demagogische recept. Nu
zijn geen woorden en beschrijvingen dras
tisch genoeg, om de onzedelijkheid van
Roehm en anderen te geeselen.
Maar men wist dat alles toch
allang. Men heeft Roehm aan het hoofd
gelaten van de organisatie van jonge
mannen, waarvoor hij de minst geschikte
leider was. Nu hoort men, hoezeer het
euvel, naast tal van andere euvels, inge
slopen was in de S.A. De verkwisting en
de corruptie, waarmede het nationaal-
socialisme opruiming zou hebben gehou
den, kunnen niet erger geweest zijn en
waren ook niet erger dan het bederf, dat
nu onthuld wordt. Een week tevoren nog
zou niemand 't in Duitschland hebben ge
waagd in het openbaar te opperen, wat in
vertrouwden kring sedert jaar en dag een
der vruchtbaarste en onverkwikkelijkste
onderwerpen van gesprek was Dat de
S.A. niet dienen kon als voorbeeld voor
de zedelijke vernieuwing van Duitschland
en van de wereld. Is het niet ontzettend,
dat Fit'ler nu in zijn instructies aan Lutze,
onder opsomming van de misstanden in de
S.A., den nieuwen aanvoerder op het hart
drukt, dat hij van de S. A. een organisatie
moet maken, waarin iedere moeder haar
zoon met een gerust hart kan zien opge
nomen worden. Bijna anderhalf jaar heeft
deze organisatie van jonge lieden in
Duitschland een bewind uitgeoefend, dat
nu de scheppers en hoogste leiders er van
zich niet schromen, op vernietigende wijze
te karakteriseeren. Millioenen en
millioenen menschen in de
wereld, die dit te voren niet
konden gelooven, zullen door
deze onthullingen de schel-
lien van de oogen vallen.
Goebbels spreekt.
Rijksminister Dr Goebbels heeft Zon
dagavond voor alle Duitsche zenders een
toespraak gehouden tot het Duitsche volk.
Goebbels gaf een overzicht van de om
standigheden, welke het noodig hebben
gemaakt, dat Hitier op vastberaden wijze
is opgetreden.
Thans zal schoon schip worden ge
maakt en de etterbuilen zullen worden
uitgeprikt.
Binnenland.
De toestand van Prins Hendrik.
De omzetbelasting op fruit.
De fruitvooruitzichten.
Minister Van Steenberghe en de Winkel
sluitingswet.
Landdag van den Bijz. Vrijwilligen Land
storm te Vlissingen.
Buitenland.
Complot in Duitschland verijdeld. Ver
scheidene S. A.-leiders doodgeschoten.
Pestbuilen, corruptiehaarden, ziekte
symptomen van moreele verwildering,
welke zich in het openbare leven voordoen,
worden uitgebrand en wel tot het vleesch.
De samenzweerders waren van meening,
dat een tweede revolutie moest komen. Zij
is gekomen, doch anders dan zij zich had
den voorgesteld.
Het eigen volk en de geheele wereld zij
het hiermede gezegdIn geheel Duitsch
land heerscht rust en orde. De openbare
veiligheid is hersteld. Nimmer was de
leider de situatie zoo meester als van
daag. De natie gaat weer aan het werk.
De leider is opgetreden.
De correspondent van Reuter te Berlijn
bezichtte Zondag, dat Berlijn een normaal
aanzien biedt.
Alleen het drukke verkeer van koeriers
tusschen de verschillende regeeringsge-
bouwen wees op een koortsachtig werken
achter de schermen.
De opheffing van den alarmtoestand
wordt algemeen als bemoedigend be
schouwd.
Goering heeft een dagorder aan de S.A.
uitgevaardigd, waarin hij elke critiek op
de actie van den leider verbiedt, zelfs het
bespreken van de maatregelen is verboden.
De vacantie gedurende de maand Juli
blijft van kracht, evenals het? uniform ver
bod voor dien tijd.
V erder gaat het gerucht, dat
gistermorgen nog een aantal
executies hebben plaats ge-
fa ad, o.a. van enkele politie
officieren.
Vice-kanselier Von Papen is na korten
tijd in arrest te zijn geweest, weer vrijge
laten, hij moet evenwel in zijn apparte
menten blijven.
Verder gaat het gerucht, dat twee van
zijn assistenten zelfmoord hebben ge
pleegd.
Men is thans van meening, dat Goering
vice-kanselier zal worden, nu het weinig
waarschijnlijk is, dat Von Papen na het
gebeurde nog in functie zal blijven.
Omtrent den dood van generaal Von
Schleicher, den gewezen kanselier, wordt
nog gemeld
Toen men hem kwam arresteeren, greep
hij naar z'n revolver, wat 'n wisseling van
schoten met de politie ten gevolge had,
waarbij de generaal werd gedood. Mevr.
von Schleicher, die zich tusschen haar
man en de politie stortte, werd eveneens
gedood.
Op huize Doorn.
De berichten uit Duitschland waren
voor de bewoners van Huize Doorn een
groote verrassing. Men had daar een der
gelijke ontwikkeling van den toestand niet
verwacht.
Het schijnt dat er Zaterdagmiddag en
Zaterdagavond geen rechtstreeksche ver
binding tusschen Huize Doorn en Duitsch
land is geweest.
Tot laat in den nacht heeft men op
Huize Doorn op de Duitsche radio
stations geluisterd om op de hoogte te
blijven van de jongste gebeurtenissen. Ook
de ex-keizer was tot zeer laat op.
Het gerucht loopt, dat de ex-
kroonprins in verband met de
geurtenis sen uit Duitsch
land is vertrokken.
Tot Zondagmiddag was hiervan op
Huize Doorn echter niets bekend. Hij was
daar ook nog niet aangekomen.
Jhr mr van Karnebeek zou een bezoek
aan Doorn hebben gebracht.
Het verzet ging uit van den linker
vleugel der bruinhemden, tegen den
Eührer, die, volgens deze heeren, te veel
den rechtschen koers houdt.-
De aanleiding.
Hitler is aan het bewind gekomen in
samenwerking met de conservatieven. Hij
heeft hen als medewerkers behouden. Hij
moest, of hij wilde of niet, werken met de
menschen, die het nu eenmaal konden: in
de industrie met de groote werkgevers, op
de universiteiten met de in functie zijnde
hoogleeraren, in de techniek met de inge
nieurs, die er al waren. Ook in het lands
bestuur was men genoodzaakt de ambte
naren zooveel mogelijk te handhaven. Het
eenige, wat men kon doen en dan ook
deed, was: het geheel met jonge, betrouw
bare nazi's te „doorschieten", op allerlei
posten van gewicht.
Rechts werd gleichgeschaltet, doch niet
vernietigd.
Hitier verklaarde in Juli van het vorige
jaar de revolutie voor geëindigd, zonder
dat het aanvankelijk gestelde doel van den
socialistischen staat verwezenlijkt was.
Uiteraard wekte dit verzet onder de
echte revolutionairen. Hitier ging volgens
hen niet ver genoeg I
De economische nood en de moeilijke
internationale positie van Duitschland
hadden Hitier de overtuiging gegeven, dat
men nu vooral geen „tweede revolutie"
kon beginnen. Men had rust noodig.
Tal van maatregelen werden genomen
om die rust te doen komen. Roehm, de
S.A.-leider, kreeg „vacantie". De heele
IS.A. kreeg aanzegging, dat de uniformen
in de maand Juli in de kast moesten blij
ven. 'De sprekers der partij kregen even
eens een maand rust.
Von Papen hield 17 Juni zijn opzien
barende rede. Hitier zei tegen Von Papen,
dat de rede beter onuitgesproken ware ge
bleven, doch hij handhaafde den vice-
kanselier.
De vraag tenslotte, waarom juist Zater
dag het verzet losbrak is eenvoudig te be
antwoorden. Zaterdag was de laatste dag,
waarop de S.A. haar uniform mocht dra
gen en in het openbaar optreden. Zondag
1 Juli zou de vacantie beginnen. Op dat
moment moesten de radicale nazi's tot
verzet komen.
Het schijnt dat er twee haarden van
verzet en van complot zijn geweest en dat
de leiders van beide haarden, aan de eene
zijde Roehm en aan de andere zijde
Schleicher, elkaar wilden gebruiken.
Wat er gebe rd is
Zoo spoedig Hitler over de complotten
op de hoogte was gesteld, besloot hij te
handelen. Terwijl hij in Essen vertoefde
en in de West-Duitsche Gouwen de arbei
derskampen bezichtigde om zijn bestrij
ders op een dwaalspoor te brengen, werd
het plan om een grondige zuiveringsactie
te houden in alle bijzonderheden vastge
legd. Ofschoon Hitier gedurende eenige
dagen bijna zonder nachtrust was geweest,
gaf hij Vrijdagnacht om 2 uur in Godes-
berg het bevel tot uen start van zijn vlieg
tuig naar München.
Op het ministerie aldaar werd Schnei-
dcubel en Schmidt in tegenwoordigheid
van den ührcr gearresteerd.
Met klein gevolg ginHitier hierop
naar Bad "VViesse", waar z'ch Röhm be
Zaterdagavond werden we opgeschrikt
door berichten uit Berlijn, dat er ernstige
moeilijkheden in de S.A.-troepen en in de
nationaal-socialistische partij waren uit
gebroken. Even later werd bekend, dat
Hitier persoonlijk had ingegrepen en en
kele S.A.-'leiders had doen fusilleeren. Er
was dus wel wat ernstigs aan de hand.
Maar wat er precies gaande was, kwam
men niet zoo gemakkelijk te weten, omdat
de pers, zooals bekend, in Hitlerland ge
muilkorfd is. Het is zelfs de vraag, of we
nu al weten, wat er eigenlijk heeft plaats
gevonden.
Wij moeten bij het nieuws, dat nu uit
Duitschland komt, scherp op onze hoede
zijn. Zelfs heeft Goering in zijn toespraak
tot de correspondenten der buitenlandsche
bladen aan de heeren op het hart gedrukt,
dat zij „de waarheid" hebben te schrijven.
Wel te verstaan, de Goering-waarheid.
Dat het kraakte, dat er iets dreigde,
dat de eenheid, waarmee naar buiten werd
geschermd, niet meer zoo hecht was, was
al enkele weken duidelijk.
De Eührer was van het groeiend verzet
op de hoogte. Het centrum zat in Mün
chen in de kringen der beruchte S.A.-
troepen. Daar zijn oproepen verspreid,
dat de Führer zijn eigen mannen verra
den zou hebben en dat men nu de oude
zaak der bruine revolutie op straat zelf
moest gaan verdedigen.
Toen Hitier vernam, wat er te Mün
chen gebeurde, is hij per vliegtuig naar die
stad gegaan en heeft daar persoonlijk de
leiders van den opstand gearresteerd.
Daarop is Hitier naar Bad Wiessee ge
reden en daar heeft hij Roehm, het hoofd
der S.A. in zijn woning gearresteerd Te
gelijk met Roehm is de oud-kanselier v.
Schleicher gearresteerd. Hij is, e\enals
zijn vrouw, bij de arrestatie doodgescho
ten. Hoe dit precies gegaan is, zal men
wel nooit te weten komen.