Een complot tegen Hitier ontdekt en verijdeld. Zeven S.A.-leiders doodge schoten. Ook generaal Von Schleicher neergeschoten. Hitier voorloopig den toestand meester. MAANDAG 2 JULI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 228 Belangrijkste Nieuws. Dit nummer bestaat uit twee bladen - Eerste Blad Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw", Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postohfsquc en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleino Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. vond. In het 'landhuis waarin Röhm woonde, bracht ook Heines den nacht door. Hitier betrad direct met zijn bege leiders het buis. Röhm werd in zijn slaap kamer door Hitier persoonlijk gearres teerd. Heines werd in de nabijgelegen slaap kamer aangetroffen, waar een onzedelijk tooneel viel te aanschouwen. Behalve Röhm werd ook het grootste deel van zijn staf gearresteerd. Na het transport der arrestanten begaf zich Hitier naar Mün- chen terug, om ook daar eenige S.A.-lei- ders te arresteeren. Ook wordt officieel bevestigd dat Von Papen in „Schutzhaft" is gesteld, maar men gelooft, dat hij des avonds weer in vrijheid is gesteld. Drie leden van zijn personeel werden eveneens aangehouden om verhoord te worden. Men maakte met verschillende der ge arresteerden korte metten. Een recht spraak wilde men liever vermijden. Mis schien kwam er dan te veel aan het licht. Doodgeschoten zijn: oppergroeps- leider Schneidhuber, München; opper- groepsleider Heines, Silezië; groepsleider Ernst, Berlijn; groepsleider Schmidt, stan daardleider graaf Spreti, München groepsleider Hayn, Saksen en groepslei- 1 der Von Heydebreck, Pommeren. De belangrijkste figuur uit de S.A.-or- ganisatie, de chef van Hitiers stormtroe pen, Roehm, werd in de gelegenheid ge steld zichzelf te dooden (een symptoom van de gruwelijke moraal, die in Duitsch land blijkbaar heerscht), hij deed dit niet, waarna hij werd doodgeschoten. Er zijn meer arrestaties verricht, er zullen ongetwijfeld meer leiders hun ver raad met den dood moeten bekoopen, doch voorloopig is het lijstje .groot genoeg. Ernst was in H Berlijn een zeer bekende persoon lijkheid, niet in het minst ook door zijn vriend- kroonprins. Schandalen. Hitier heeft vjr de verzamelde S.A.- leiders de olgende mededeelingen gedaan: „Sinds vele maanden probeerden eenige S.A.-leiders, onder welke ook Roehm, die mijn bijzonder vertrouwen genoot, een wig te drijven tusschen S.A. en partij eener- zijds en S. A. en volk anderzijds. Roehm is tot bevordering van deze plannen in verbinding getreden met generaal Von Schleicher en verscheidene obscure per sonen uit de rijkshoofdstad. Een opruiming van dien Augiasstal kon niet langer vermeden of uitgesteld worden en daarom heb ik mijn reis door West- falen afgebroken en ben met minister Goebbels persoonlijk naar Wiessee gegaan, waar ik Roehm en zijn staf heb aangetrof fen in gezelschap van een bende schand knapen en in houdingen en bij daden, die zelfs het laatste spoor van medelijden moesten verstikken. Zij zijn allen ter plaatse gevangen genomen en uit al hun ambten ontzet. Op hetzelfde oogenblik heb ik generaal Goering last gegeven het luxeuse hoofd kwartier der S.A. te Berlijn, waar zich dezelfde tooneelen moeten hebben afge speeld, en waar per maand alleen 30.000 mark voor zwelgpartijen werd uitgegeven, te sluiten en uit te roeien. Ik heb groepleider Lutze in Roehm's plaats tot leider van de S.A. benoemd. Terecht merkt de N.R.Crt. op Hitier moet nu trachten „de geesten, die hij opriep" kwijt te raken. Het gaat weer volgens het beste demagogische recept. Nu zijn geen woorden en beschrijvingen dras tisch genoeg, om de onzedelijkheid van Roehm en anderen te geeselen. Maar men wist dat alles toch allang. Men heeft Roehm aan het hoofd gelaten van de organisatie van jonge mannen, waarvoor hij de minst geschikte leider was. Nu hoort men, hoezeer het euvel, naast tal van andere euvels, inge slopen was in de S.A. De verkwisting en de corruptie, waarmede het nationaal- socialisme opruiming zou hebben gehou den, kunnen niet erger geweest zijn en waren ook niet erger dan het bederf, dat nu onthuld wordt. Een week tevoren nog zou niemand 't in Duitschland hebben ge waagd in het openbaar te opperen, wat in vertrouwden kring sedert jaar en dag een der vruchtbaarste en onverkwikkelijkste onderwerpen van gesprek was Dat de S.A. niet dienen kon als voorbeeld voor de zedelijke vernieuwing van Duitschland en van de wereld. Is het niet ontzettend, dat Fit'ler nu in zijn instructies aan Lutze, onder opsomming van de misstanden in de S.A., den nieuwen aanvoerder op het hart drukt, dat hij van de S. A. een organisatie moet maken, waarin iedere moeder haar zoon met een gerust hart kan zien opge nomen worden. Bijna anderhalf jaar heeft deze organisatie van jonge lieden in Duitschland een bewind uitgeoefend, dat nu de scheppers en hoogste leiders er van zich niet schromen, op vernietigende wijze te karakteriseeren. Millioenen en millioenen menschen in de wereld, die dit te voren niet konden gelooven, zullen door deze onthullingen de schel- lien van de oogen vallen. Goebbels spreekt. Rijksminister Dr Goebbels heeft Zon dagavond voor alle Duitsche zenders een toespraak gehouden tot het Duitsche volk. Goebbels gaf een overzicht van de om standigheden, welke het noodig hebben gemaakt, dat Hitier op vastberaden wijze is opgetreden. Thans zal schoon schip worden ge maakt en de etterbuilen zullen worden uitgeprikt. Binnenland. De toestand van Prins Hendrik. De omzetbelasting op fruit. De fruitvooruitzichten. Minister Van Steenberghe en de Winkel sluitingswet. Landdag van den Bijz. Vrijwilligen Land storm te Vlissingen. Buitenland. Complot in Duitschland verijdeld. Ver scheidene S. A.-leiders doodgeschoten. Pestbuilen, corruptiehaarden, ziekte symptomen van moreele verwildering, welke zich in het openbare leven voordoen, worden uitgebrand en wel tot het vleesch. De samenzweerders waren van meening, dat een tweede revolutie moest komen. Zij is gekomen, doch anders dan zij zich had den voorgesteld. Het eigen volk en de geheele wereld zij het hiermede gezegdIn geheel Duitsch land heerscht rust en orde. De openbare veiligheid is hersteld. Nimmer was de leider de situatie zoo meester als van daag. De natie gaat weer aan het werk. De leider is opgetreden. De correspondent van Reuter te Berlijn bezichtte Zondag, dat Berlijn een normaal aanzien biedt. Alleen het drukke verkeer van koeriers tusschen de verschillende regeeringsge- bouwen wees op een koortsachtig werken achter de schermen. De opheffing van den alarmtoestand wordt algemeen als bemoedigend be schouwd. Goering heeft een dagorder aan de S.A. uitgevaardigd, waarin hij elke critiek op de actie van den leider verbiedt, zelfs het bespreken van de maatregelen is verboden. De vacantie gedurende de maand Juli blijft van kracht, evenals het? uniform ver bod voor dien tijd. V erder gaat het gerucht, dat gistermorgen nog een aantal executies hebben plaats ge- fa ad, o.a. van enkele politie officieren. Vice-kanselier Von Papen is na korten tijd in arrest te zijn geweest, weer vrijge laten, hij moet evenwel in zijn apparte menten blijven. Verder gaat het gerucht, dat twee van zijn assistenten zelfmoord hebben ge pleegd. Men is thans van meening, dat Goering vice-kanselier zal worden, nu het weinig waarschijnlijk is, dat Von Papen na het gebeurde nog in functie zal blijven. Omtrent den dood van generaal Von Schleicher, den gewezen kanselier, wordt nog gemeld Toen men hem kwam arresteeren, greep hij naar z'n revolver, wat 'n wisseling van schoten met de politie ten gevolge had, waarbij de generaal werd gedood. Mevr. von Schleicher, die zich tusschen haar man en de politie stortte, werd eveneens gedood. Op huize Doorn. De berichten uit Duitschland waren voor de bewoners van Huize Doorn een groote verrassing. Men had daar een der gelijke ontwikkeling van den toestand niet verwacht. Het schijnt dat er Zaterdagmiddag en Zaterdagavond geen rechtstreeksche ver binding tusschen Huize Doorn en Duitsch land is geweest. Tot laat in den nacht heeft men op Huize Doorn op de Duitsche radio stations geluisterd om op de hoogte te blijven van de jongste gebeurtenissen. Ook de ex-keizer was tot zeer laat op. Het gerucht loopt, dat de ex- kroonprins in verband met de geurtenis sen uit Duitsch land is vertrokken. Tot Zondagmiddag was hiervan op Huize Doorn echter niets bekend. Hij was daar ook nog niet aangekomen. Jhr mr van Karnebeek zou een bezoek aan Doorn hebben gebracht. Het verzet ging uit van den linker vleugel der bruinhemden, tegen den Eührer, die, volgens deze heeren, te veel den rechtschen koers houdt.- De aanleiding. Hitler is aan het bewind gekomen in samenwerking met de conservatieven. Hij heeft hen als medewerkers behouden. Hij moest, of hij wilde of niet, werken met de menschen, die het nu eenmaal konden: in de industrie met de groote werkgevers, op de universiteiten met de in functie zijnde hoogleeraren, in de techniek met de inge nieurs, die er al waren. Ook in het lands bestuur was men genoodzaakt de ambte naren zooveel mogelijk te handhaven. Het eenige, wat men kon doen en dan ook deed, was: het geheel met jonge, betrouw bare nazi's te „doorschieten", op allerlei posten van gewicht. Rechts werd gleichgeschaltet, doch niet vernietigd. Hitier verklaarde in Juli van het vorige jaar de revolutie voor geëindigd, zonder dat het aanvankelijk gestelde doel van den socialistischen staat verwezenlijkt was. Uiteraard wekte dit verzet onder de echte revolutionairen. Hitier ging volgens hen niet ver genoeg I De economische nood en de moeilijke internationale positie van Duitschland hadden Hitier de overtuiging gegeven, dat men nu vooral geen „tweede revolutie" kon beginnen. Men had rust noodig. Tal van maatregelen werden genomen om die rust te doen komen. Roehm, de S.A.-leider, kreeg „vacantie". De heele IS.A. kreeg aanzegging, dat de uniformen in de maand Juli in de kast moesten blij ven. 'De sprekers der partij kregen even eens een maand rust. Von Papen hield 17 Juni zijn opzien barende rede. Hitier zei tegen Von Papen, dat de rede beter onuitgesproken ware ge bleven, doch hij handhaafde den vice- kanselier. De vraag tenslotte, waarom juist Zater dag het verzet losbrak is eenvoudig te be antwoorden. Zaterdag was de laatste dag, waarop de S.A. haar uniform mocht dra gen en in het openbaar optreden. Zondag 1 Juli zou de vacantie beginnen. Op dat moment moesten de radicale nazi's tot verzet komen. Het schijnt dat er twee haarden van verzet en van complot zijn geweest en dat de leiders van beide haarden, aan de eene zijde Roehm en aan de andere zijde Schleicher, elkaar wilden gebruiken. Wat er gebe rd is Zoo spoedig Hitler over de complotten op de hoogte was gesteld, besloot hij te handelen. Terwijl hij in Essen vertoefde en in de West-Duitsche Gouwen de arbei derskampen bezichtigde om zijn bestrij ders op een dwaalspoor te brengen, werd het plan om een grondige zuiveringsactie te houden in alle bijzonderheden vastge legd. Ofschoon Hitier gedurende eenige dagen bijna zonder nachtrust was geweest, gaf hij Vrijdagnacht om 2 uur in Godes- berg het bevel tot uen start van zijn vlieg tuig naar München. Op het ministerie aldaar werd Schnei- dcubel en Schmidt in tegenwoordigheid van den ührcr gearresteerd. Met klein gevolg ginHitier hierop naar Bad "VViesse", waar z'ch Röhm be Zaterdagavond werden we opgeschrikt door berichten uit Berlijn, dat er ernstige moeilijkheden in de S.A.-troepen en in de nationaal-socialistische partij waren uit gebroken. Even later werd bekend, dat Hitier persoonlijk had ingegrepen en en kele S.A.-'leiders had doen fusilleeren. Er was dus wel wat ernstigs aan de hand. Maar wat er precies gaande was, kwam men niet zoo gemakkelijk te weten, omdat de pers, zooals bekend, in Hitlerland ge muilkorfd is. Het is zelfs de vraag, of we nu al weten, wat er eigenlijk heeft plaats gevonden. Wij moeten bij het nieuws, dat nu uit Duitschland komt, scherp op onze hoede zijn. Zelfs heeft Goering in zijn toespraak tot de correspondenten der buitenlandsche bladen aan de heeren op het hart gedrukt, dat zij „de waarheid" hebben te schrijven. Wel te verstaan, de Goering-waarheid. Dat het kraakte, dat er iets dreigde, dat de eenheid, waarmee naar buiten werd geschermd, niet meer zoo hecht was, was al enkele weken duidelijk. De Eührer was van het groeiend verzet op de hoogte. Het centrum zat in Mün chen in de kringen der beruchte S.A.- troepen. Daar zijn oproepen verspreid, dat de Führer zijn eigen mannen verra den zou hebben en dat men nu de oude zaak der bruine revolutie op straat zelf moest gaan verdedigen. Toen Hitier vernam, wat er te Mün chen gebeurde, is hij per vliegtuig naar die stad gegaan en heeft daar persoonlijk de leiders van den opstand gearresteerd. Daarop is Hitier naar Bad Wiessee ge reden en daar heeft hij Roehm, het hoofd der S.A. in zijn woning gearresteerd Te gelijk met Roehm is de oud-kanselier v. Schleicher gearresteerd. Hij is, e\enals zijn vrouw, bij de arrestatie doodgescho ten. Hoe dit precies gegaan is, zal men wel nooit te weten komen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1