w. 1 n 11 m Buitenland Binnenland Uit de Provincie DINSDAG 26 JUNI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48a JAARGANG - No. 223 GRATIS Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85. Bij contract belangrijke korting. ZIJ, DIE ZICH THANS ABONNEE- REN ONTVANGEN DE NOG IN JUNI VERSCHIJNENDE NUMMERS GRATIS. Niet geslaagde verdediging. Van den heer baron van Lynden van Horstwaerde te Soestdijk, ontvingen we nog een schrijven, dat we gaarne plaatsen omdat het naar vorm en inhoud toren hoog uitsteekt boven een pamflet, dezer dagen vanwege de N. S. B. in deze om geving verspreid, en ook, omdat het ons gelegenheid geeft ons standpunt nog nar der toe te lichten. Het gaat hier om ernstige zaken van diep ingrijpenden aard, waaromtrent geen misverstand mag bestaan. De heer van Lynden schrijft dan: „De lezing van het artikel: „Een ant woord", heeft bij mij de grootste bewon dering veroorzaakt voor de philosofische woordenspeling, waardoor het mogelijk wordt, om uit: „de Staat erkenne de sou- vereiniteit Gods", in de tweede alinea te bewijzen, dat: „van de erkenning van de souvereiniteit Gods geen sprake kan zijn" in de laatste alinea. Waar ik echter niet z er philosofisch ben aangelegd, gaat de waarde van het artikel vermoedelijk bo ven mijn begrip. Wat het standpunt betreft, zullen ver moedelijk de schrijver en ik beiden, wel rechtzinnig protestant zijn, en zullen we beiden wel zonder voorbehoud de Gere formeerde grondslagen kunnen onder schrijven, al behoor ik dan tot de Her vormde en niet tot de Gerefonnieerde Kerk. 't Is echter mogelijk, dat de schrij ver theoloog is, en daardoor andere be grippen aan de woorden hecht dan een leek. Zoo leg ik b.v. persoonlijk in het woord „drijfkracht" dezelfde beteekenis, die de schrijver meent dat er niet in ligt: Koning der koningen, Opperheer enz. Ik neem best 'aan, dat er ook personen zijn, die dit anders lezen, maar verwachtte deze eerder in het vrijzinnige kamp. Daarbij moet niet vergeten worden, dat de N. S. B. staat tegenover het geheele Nederlandsche volk, terwijl de Christelijke partijen bepaaldelijk alleen de Christenen wenschen op te nemen. Vergeten wordt dan, dat zij, zoodra het op regeeren aan komt, toch ook eveneens met de anderen, niet-Christenen, rekening moeten houden. Van de programpunten blijft voor het re geeren alleen de grootste gemeene deeler over, waarbij van Christendom al zeer weinig te merken overblijft. De overige programpunten hebben dus voor de wer kelijkheid niet de minste beteekenis. Het eenige mogelijke blijft voor een Christen te trachten, hetzij in de regeering, hetzij in de N. S. B., de Christelijke begrippen ingang te doen vinden. Op den Christelij- ken geest komt het toch tenslotte aan. In veiband met bovenstaand kan ik ook zeer sterk aanbevelen de lezing van het door Mussert geschreven hoofdartikel in „Volk en Vaderland" van 16 dezer. Wat het artikel in Uw blad, getiteld „een verzoek" betreft, kan ik het volgende berichten. Zeer zeker laat ik in voorko mende gevallen niet na, mijne meening omtrent artikelen in „Volk en Vaderland" te zeggen. Dat in de door U gecursifeerde regelen geïnsinueerd zoude worden, dat Colijn zijn persoonlijke belangen dominee- ren laat boven de nationale, kan ik er niet uit lezen. Alleen dit, dat het hem moeilijk erdoor gemaakt wordt, en 'dit is toch alleszins begrijpelijk. Maar juist als Christen kan het hem weer gemakkelij ker gemaakt worden er overheen te stap- Wat de afbeelding betreft, zal ik mij hierover met on?en leider in verbinding stellen, maar beter mondeling hetgeen wegens een lichte ongesteldheid mijner zijds nog wel eenige dagen zal moeten duren." Wij merken hierbij op, dat er in wat wij schreven van philosofie geen sprake is. het is alles nuchtere zakelijkheid. De heer van Lynden is van meening, dat „drijfkracht" zooals dit woord in Brochure IV gebruikt wordt, zoo ongeveer dezelfde beteekenis heeft als souvereini teit. Maar dat is toch wel wat al te naïef, we zouden haast zeggen: wat al te so- phistisch. Ir Mussert is ongetwijfeld de drijf kracht van de N.S.B., maar zelfs de heer van Lynden zal hem daarom nog niet als zijn absoluten souverein erkennen. Wanneer men dus God erkent als de drijfkracht van het nationale leven, dan is daar mee nog niets gezegd omtrent de souvereiniteit Gods, of liever, dan blijkt daaruit, dat men in de kringen vein de N.S.B. omtrent de souvereiniteit Gods zeer eigenaardige opvattingen heeft. Maar nog erger wordt het, wanneer dan nader blijkt, dat God niet als God er kend wordt. En zóó is het met de N.S.B. Niemand minder dan Ir Mussert schrijft in „Volk en Vaderland" dat de N.S.B. geen bepaald godsbegrip propa geert, maar dat zij eerbied heeft voor de „universeele Macht", voor het „bovenin- dividueele verhevene Leven", Of dit phanteïsme is of wat dan ook, zullen we niet trachten uit te maken, maar het is zeker niet de belijdenis van den Almachtigen God, zooals Hij zich in Zijn Woord heeft geopenbaard. Het is het stellen van een zekere „macht" in de plaats van God. Het is in den meest volstrekten zin verwerping van den Souvereinen God. Het spijt ons dat zelfs de heer van Lyn den dit niet inziet. Maar des te meer achten wij ons geroe pen deze dingen uiteen te zetten en dui delijk te maken wat het beteekent de be ginselen van de N.S.B. te onderschrijven. Dat de heer baron van Lynden er niet toe kon komen de schandelijke insinuaties aan het adres van Minister Colijn reso luut af te keuren, stelde ons teleur. Daarentegen zagen we met' voldoe ning wat hij schrijft over de door ons be sproken afbeeldingen. Het weinige wat hij daarvan zegt is vee 1-zeggend. Engelands clearlngwet In het Lagerhuis. Gisteren is in het Lagerhuis de Engel- sche clearing-housewet in tweede lezing aangenomen. De minister van financien, Neville Chamberlain, verklaarde, dat hij er zich over verheugt, dat Duitschland het voorstel om naar Londen te komen, en het moratorium te bespreken, heeft aange nomen. Hij hoopte, dat het mogelijk zal zijn tot een overeenkomst te geraken, waarbij een billijke behandeling wordt verzekerd aan de Engelsche houders van Duitsche obli gaties en aan de Engelsohe handelaren. Hij hoopte, dat deze overeenkomst vóór 1 Juli tot stand komt. Niettegenstaande dit, kan de Britsche regeering de heden behandelde wet niet achterwege laten. Twee punten zijn volgens de meening van de Britsche regeering voor een be vredigende oplossing noodzakelijk, te we ten: een volledig nakomen van de verplich tingen van Dawes- en Young-leeningen en voorts de verzekering, dat de Engelsche be langen niet ten achter worden gesteld bij die van andere crediteuren ten opzichte van andere kwesties. Chamberlain verklaarde verder, dat hij hoopt, dat zoo weinig mogelijk in den handel zal worden ingegrepen en dat de regeering, voor het geval dat de onderhan delingen mislukken, zich alleen behoeft bezig te houden met de leeningen. Er bestaat geen twijfel, ging Chamber lain verder, dat de positie van Duitschland ten aanzien van de buitenlandsche schul den moeilijk is. In haar nota heeft de Duitsche regee ring sterk den nadruk gelegd op de ver mindering van de goud- en deviezen-re serve van de Rijksbank en beweerd, dat deze reserves zijn opgeofferd om aan Duitschlands verplichtingen te voldoen. Het is echter een feit, dat een groot deel van deze vermindering te wijten is aan bijzondere maatregelen, bestaande in het voorschieten van deviezen aan exporteurs om hen in staat te stellen effecten te koo- pen en deze in Duitschland tegen een hoogeren prijs te verkoopen. De positie van Dollfuss verzwakt? Tot nu toe kreeg Dolfuss steun, vooral financieelen steun, van Italië. Voor onge veer 14 dagen nog ontving Starhemberg een 7 millioen lires toegezonden. Er is nu echter, naar het „Vad." meldt, een verandering in den politieken koers van Italië gekomen en in de opdracht van zijn regeering is de Italiaansche gezant aan Dollfuss komen vertellen, dat Italië van nu af in geen geval meer hulp ver leent vóór dat vaststaat, dat Oostenrijk werkelijk in den geest van de meerderheid der bevolking bestuurd wordt. Dat wil met andere woorden zeggen, dat Mussolini verkiezingen verlangt, iets wat de regee ring van Dollfuss juist niet wil. In zoo verre schijnt Hitier te Venetië dus succes i te hebben gehad, al heeft hij daartegen over moeten beloven, dat in geen geval een eventueel nationaal-socialistisch Oos tenrijk deel van Duitschland zal worden, dus geen „Anschluss!" Het gevolg is geweest, dat Dollfuss hals over kop naar Boedapest is gevlogen om met Gomboes over de zaak te spreken en vervolgens bij de Kleine Entente aanklop te. Tot nog toe is dit evenwel vergeefs ge weest. Frankrijk, waarmede men gaarne op goeden voet wil blijven, heeft echter op het oogenblik zich teveel met andere din gen te bemoeien dan dat Oostenrijk op hulp van dien kant kan rekenen. Nu zal er binnenkort geen geld beschik baar zijn voor een verdere mobilisatie van de Heimwehr en men zal deze naar huis moeten sturen. Dat beteekent natuurlijk een ernstige verzwakking van de regeering, waarvoor dan ten slotte niets anders overschiet dan verkiezingen uit te schrijven. Dat kan Dollfuss echter niet, nu hij zoo krachtig tegen de nazi's is opgetreden. Er zou dus niets anders opzitten dan dat hij heen gaat en een ander zijn plaats inneemt. In doorgaans goed ingelichte kringen acht men dit onvermijdelijk en noemt men Dr Rintelen, den tegenwoordigen Oostenrijks schen gezant, zelfs reeds als zijn opvol ger. Kritiek In Duitschland. De redevoering, welke Rudolf Hess Zondag te Essen heeft gehouden, is thans door de radio uitgezonden. De plaatsver vanger van den leider zeide o.m.: Wij zijn toegankelijk voor iedere soort zakelijke critiek, welke in overeenstemming is met het wezen van het nationaal-socialistische denken, voor zoover zij langs behoorlijken weg naar voren wordt gebracht. Werkelijke nationaal-socialistische lei ders moeten er zorg voor dragen dat ge rechtvaardigde critiek doordringt. Eén blijft steeds van alle critiek uitge sloten dat is de Führer. Dat komt, om dat de Führer steeds gelijk heeft en het steeds zal hebbenl! Thans komt het even wel niet aan op de critiek. doch op de samenwerking. De volmachtverleening aan de Belgische regeering. In de Maandag gehouden bijeenkomst van het nieuwe kabinet is o.m. gesproken over het wetsontwerp, strekkende tot ver leening van financieele en economische volmacht aan de regeering, dat zeer waarschijnlijk 3 Juli bij het Parlement zal worden ingediend. In den tekst van het ontwerp wordt met nadruk gewezen op het beperkte karakter van deze vol macht. De regeering hoopt, dat de Kamer Dinsdag 10 Juli met de bespreking een begin zal willen maken en Donderdag 12 of Vrijdag 13 Juli haar werkzaamheden zal beëindigen. De Senaat zou ongeveer een week later klaar komen en alsdan eveneens tot den tweeden Dinsdag van November met vacantie gaan. Hittegolf in Oostenrijk. Een nieuwe hittegolf is Zondag boven geheel Oostenrijk ingezet. Reeds in den vroegen ochtend steeg de temperatuur tot ruim 40 graden Gelcius. De meteorologi sche stations melden, dat een aanhouden van de hittegolf verwacht kan worden. Tengevolge van de buitengewoon hooge temperatuur is de bevolking van Weenen Zondag en massa uit de stad getrokken. In de omliggende badplaatsen zijn in totaal ruim 250 duizend bezoekers geteld. Dertig personen werden tengevolge van de hitte onwel. Mislukte aanslag op Gandhi. Reuter meldt uit Poona, dat gisteren een bom geworpen is naar een auto, waarin men verwachtte, dat Gandhi zat. Zeven menschen werden door de bom ge wond. Nader wordt nog gemeld, dat Gandhi als door een wonder aan zijn vijanden is ontkomen. Hij was voornemens zich naar den Gemeenteraad te begeven waar een officieele ontvangst was voorbereid. Door een vergissing begon de stedelijke kapel die hem met muziek zou ontvangen te vroeg te spelen, waardoor de bom ge worpen werd drie minuten voor Gandhi arriveerde. De politie heeft in verband met dezen aanslag vijf menschen gearresteerd. Eindelijk regen in Engeland. Tijdens het weekend is eindelijk de lang verwachte regen in Engeland gevallen en ofschoon nog slechts weinig verlichting is ontstaan in het acute watergebrek, heeft de regen toch reeds veel goed ge daan aan bouwland, tuinen en sportvel den. Kunstmatige besproeiing is onnoodig geworden, zoodat reeds veel water voor huishoudelijke doeleinden gespaard wordt. Korte Berichten. Gisteren zijn te Berlijn de onderhan delingen aangevangen inzake een nieuwe regeling der Duitsch-Fransche economi sche be'rekkingen na afloop van het han delsverdrag van 17 Aug. 1927. Bij een vliegfeest te Esseg is Zondag een toestel tusschen de toeschouwers te recht gekomen. Vijf personen werden op slag gedood, 12 gewond. In den nacht van Zondag op Maandag zijn drie gewonden in het ziekenhuis overleden. Uit Madrid: De ministerraad heeft met directen ingang voor geheel Spanje den alarmtoestand opgeheven en de cen suur op de bladen ingetrokken. In de plaats van den „staat van alarm" is thans in geheel Spanje de „staat van preventie" getreden. Volgens nog niet bevestigde berich ten uit Havanna zou de bemanning van de in de haven van Antilla liggende ka nonneerboot „Cuba" aan het muiten zijn geslagen en geëischt hebben, dat Grau San Martin weer tot president van Cuba zou worden uitgeroepen. Vliegtuigen en troepenafdeelingen zijn naar Antilla ge zonden om de muiterij te onderdrukken. i De speciale rechtbank te Weenen deed uitspraak in een proces tegen negen nationaal-socialisten, die er van waren beschuldigd telefoon- en telegraafdraden te hebben vernield. Allen ontkenden, doch de rechtbank achtte hun schuld bewezen en veroordeelde hen tot zware kerker straffen van vijf tot tien jaar. Minister Kalff In de Wieringermeer. De minister van waterstaat, ir Kalff, heeft gisteren vergezeld van den direc teur-generaal van den rijkswaterstaat, ir J. Ringers, een bezoek gebracht aan den Wieringermeerpolder, waar zij onder lei ding van de Wieringermeerdirectie ver schillende werken bezochten. Ongelijke behandeling van wachtgelders. Op vragen van het Tweede Kamerlid mevrouw Bakker-Nort betreffende de wij ziging van art. 6 der wachtgeldregeling voor burgerlijke ambtenaren in verband met de uit de toepassing van dit artikel voortvloeiende ongelijke behandeling van wachtgelders heeft de minister van bin- nenlandsche zaken geantwoord: Inderdaad kan artikel 6, eerste lid, on der b, van het wachtgeldbesluit voor bur gerlijke Rijksambtenaren in verband met het bepaalde onder a van dat lid in som mige gevallen onbillijk werken. Bereids is een voorziening voor deze gevallen in voorbereiding. De moeilijkheden van de varkenshouders. Op vragen van het Tweede Kamerlid Weitkamp betreffende de afneming van zware varkens heeft de minister van oeco- nomische zaken a.i. geantwoord: Het is den ondergeteekende bekend, dat door de geringer dan verwachte afneming van varkens, bij verschillende varkens houders eenige ongerustheid is ontstaan. Die afneming is echter afhankelijk van den export, welke door maatregelen van het buitenland wordt beheerscht. De Nederlandsche Varkenscentrale be ijvert zich om een zoo spoedig en zooveel mogelijke afneming te bevorderen. Zij is echter in dezen gebonden aan de behoefte van de buitenlandsche markt, welke voor het afzetten van zware varkens geringe gelegenheid biedt. Ten einde den houders van zware varkens, zooveel zulks moge lij is, tegemoet te komen, is de Nederland sche Varkenscentrale reeds overgegaan tot het doen invriezen van een belangrijke hoeveelheid van die varkens. Zilveren jubileum van hei C. N. V. Het Christelijk Nationaal Vakverbond zal op Zondag 1 Juli a.s. 25 jaar bestaan. De herdenking van dit feit zal aan het eind dezer week te Utrecht plaats hebben. Met het oog op de tijdsomstandigheden ia deze in soberen vorm gehouden. Vrijdagmorgen wordt de herdenking ge opend met een wijdingssamenkomst in de Domkerk. Voorgangers zijn daarin Ds Jhr J. L. A. Martens van Sevenhoven, Ned. Herv. predikant te Utrecht en Dr B. Wie- lenga, Geref. predikant te Amsterdam, die resp. spreken over: „Waarvoor hebben wij te danken" ,en: „Wat wij nog hebben te wenschen?" Des middags van 2 tot 4 uur houdt het bestuur van het C. N. V. in het Gebouw voor K. en W. receptie. Ter gelegenheid van deze receptie zal door de bij' het C. N. V. aangesloten or ganisaties als geschenk worden aangebo den een jubileumfilm en een projectie- apparaat. Onmiddellijk na afloop der re ceptie zal een eerste vertooning van deze film gegeven worden. Des avonds half acht vangt in de groote zaal van Tivoli de officieele feestvergade- ring aan. De Minister-president, Dr H. Colijn, heeft toegezegd, dezen avond een korte toespraak te houden. Voorts worden redevoeringen gehouden door Dr C. Bou- ma, Geref. predikant te 's-Gravenhage en Dr M. J. A. de Vrijer, Ned. Herv, predi kant te Amsterdam. Op Zaterdagmorgen wordt in het Ge bouw voor K. en W. een buitengewone al gemeens vergadering van het C. N. V. ge houden, waarin de voorzitter, de heer K. Kruithof, een herdenkingsrede hoopt uit te spreken en gelegenheid bestaat tot het houden van toespraken. De feestelijkheden, die het C. N. V. zelf belegde, zijn hiermede ten einde. In den middag echter zal op initiatief van den 'Christelijken Besturenbond te Utrecht de dankbaarheid der leden voor den arbeid van het C. N. V. tot uiting komen in een samenkomst en défilé, waarin deelnemen Binnenland. Het zilveren jubileum van het Chr. Nat. Vakverbond. De rijwielbelasting wordt niet verhoogd. Ir S. L. Louwes directeur-generaal van den Landbouw? Buitenland. Aanslag op Gandhi. Hittegolf in Oostenrijk. De Engelsche clearingswet aangenomen. De positie van Dollfuss. leden der aangesloten organisaties uit alle deeien van het land, representeerend de geheele Christelijke vakbeweging. De sa menkomst vindt plaats in Tivoli. De Mi nister-president Dr H. Colijn, die aanvan kelijk had toegezegd in deze samenkomst te spreken, heeft daarvan moeten afzien. Niet onmogelijk is het, dat de Minister van Binnenlandsche Zaken, Mr J. A. de Wilde, zijn plaats inneemt. Tweede spre ker is de Minister van Sociale Zaken, Dr J. R. Slotemaker de Bruine. Na afloop der vergadering vormen de deelnemers een optocht, die aan het be stuur van het C. N. V., dat zich op het baicon van het gebouw voor K. en !W. zal opstellen, zal voorbijtrekken. De rijwielbelasting. De federatie van Ned. rijwielpadver- eenigingen, waarbij zijn aangesloten: Ver. voor aanleg en onderh. van rijwielpaden in Gooi- en Eemland. en de rijwielpadver- eenigingen Noord-Kennemerland, Twen te, U.M.O., Walcheren en West-Veluwe, heeft in verband met het wetsontwerp tot verhooging van de rijwielbelasing van f 2.50 op f 3, een adres gericht tot den mi nister van financiën, met het verzoek als nog een artikel in bedoeld wetsvoorstel te willen opnemen, waarbij wordt bepaald, dat een zeker percentage van de op brengst dezer belasting als subsidie wordt uitgekeerd aan de rijwielpadvereenigin- gen, aangesloten bij de Federatie. Directeur-Generaal Landbouw. Tot directeur-generaal van den land bouw zal, zijn we wel ingelicht, zegt het „Hdbl.", worden benoemd ir S. L. Lou wes, die dezer dagen is benoemd tot regee- ringscommissaris voor den akkerbouw. De benoeming zal vermoedelijk eind Juli of begin Augustus ingaan. Eenige meerdere bedrijvigheid. Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt in de jongste aflevering van zijn Maandschrift mede, dat de omstandighe den in het algemeen nog weinig bevorder lijk waren aan een opheffing van onze nij verheid uit de buitengewoon gedrukte po sitie, waarin zij 'als geheel (echter met niet onbelangrijke verschillen tusschen de bedrijfstakken en zelfs tusschen gelijk soortige ondernemingen) reeds geruimen tijd verkeert. Intusschen is het al eeniger- mate bemoedigend, dat gevallen van ver deren achteruitgang in het le kwartaal 1934, hoewel nog niet zeldzaam, toch gaandeweg wel verminderen en dat, naast een meermalen geconstateerden vrijwel stationnairen gang van zaken, overigens voor vrij veel ondernemingen van een gun stiger of althans minder ongunstiger stand der bedrijvigheid dan in het over eenkomstige tijdvak van het vorige jaar viel te gewagen. Minister de Wilde en de salarissen. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft via Ged. Staten van Noord-Holland aan het Gemeentebestuur van Enkhuizen laten weten, dat naar zijn overtuiging de salarissen van het secretarie-personeel dier gemeente, na invoering van een kor ting van 15 pet. voor het jaar 1934, bene den een redelijk peil zijn gedaald. Een korting van 7.5 tot 10 pet. moet volgens den Minister voor bedoelde groep van administratief personeel als maxi mum worden beschouwd. Voor het overige personeel acht de Mi nister de verlaagde loonen nog wel te aanvaarden. B. en W. willen aan den wensch van den Minister gevolg geven door de kor ting voor de salarissen van f 1800 en daar beneden terug te brengen van 15 op 7.5 pet. en voor de salarissen boven f 1800 van 15 op 10 pet. De Oranjetrein. Maandagmorgen is in het bijzijn van talrijke autoriteiten de Oranjetrein 1934 te Bergen op Zoom, door den Com missaris der Koningin in Noord-Bra bant, Mr Dr v. Rijckevorsel, geopend. Het stationsemplacement was voor die gelegenheid feestelijk versierd. Onder de aanwezigen merkten we naast

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1