DEZEEDW
^NIVEA
'A
Neem 'n "AKKERTJE"
TWEEDE BLAD
Violet Vaughan
Staten-Generaal
F E UTLLETON
Uit de Provincie
uit zoo'n nieuw handig zakdoosje
bij Migraine, "Kater", Hoofdpijn.
VAN
VRIJDAG 22 JUNI 1934, Nr 220.
TWEEDE KAMER.
Interpellatie over het spellingvraagstuk.
Een motie ingediend.
Zooals reeds gemeld kwam gisteren
aan de orde de interpellatie van den heer
T i 1 a n u s over het standpunt van de re
geering ten opzichte van de schrijfwijze
der Nederlandsche taal.
Spr. eindigde zijn betoog met de vol
gende vragen te stellen:
1. Ligt het in de bedoeling van den Mi
nister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, om de schrijfwijze van de Ne
derlandsche taal, volgens het op 7 Maart
1934 geteekende verslag van de Commis
sie, ingesteld voor het ontwerpen van re
gelen van Overheidswege, ten einde te ko
men tot vereenvoudiging van de schrijf
wijze van de Nederlandsche taal, bij' het
onderwijs in te voeren? Zoo ja, met in
gang van welken datum?
2. Indien de eerste vraag bevestigend
beantwoord wordt, vreest de Minister dan
niet, dat gezien de ernstige bezwaren, die
tegen deze voorstellen zijn gerezen, en ge
let op het feit, dat de Minister ten aan
zien van het bijzonder onderwijs de be
voegdheid tot ingrijpen mist, dit voorne
men groote verwarring zal veroorzaken?
3. Acht de Minister het, ook al zouden
geen bezwaren tegen de officieel bekend
gemaakte voorstellen bestaan, verant
woord in dezen tijd een nieuwe schrijf
wijze door te voeren, waardoor de uitge
vers van schoolboeken ernstige schade
zullen lijden en de gemeentebesturen en
de ouders van schoolgaande kinderen
voor extra uitgaven zullen komen te
staan?
4. Welk is het standpunt van de He-
geering ten opzichte van de schrijfwijze
van de Nederlandsche taal en ligt het in
het voornemen, deze schrijfwijze door alle
ministerieele departementen te doen vol
gen?
Minister Marchant heeft
deze 'interpellatie beantwoord met een
rede die meer „geestig" dan zakelijk kon
worden genoemd.
Als „proeve" laten we hier enkele pas
sages uit het ministerieel bescheid vol
gen.
Ik heb, aldus de Minister, destijds ver
klaard, dat ieder in de gelegenheid was,
zijn meening over de zaak te zeggen, zij,
die er verstand van hebben, en zij, die er
geen verstand van hebben. Van die gele
genheid is ruim gebruik gemaakt, vooral
door de tweede categorie. (Gelach.)
Spr. heeft voor zich een aflevering van
„De Taaltuin", de crème de la crème van
de oppositie. (Vroolijkheid). Daarin
schrijft prof van Ginneken, die het com
promis eerst heeft aanvaard en zich later
heeft teruggetrokken. Hij: schrijft, dat de
minister aan den volke konde heeft ge
daan van zijn prille deskunde en dat de
minister verantwoording schuldig is aan
Koningin Wilhelmina en aan het volk.
Stel u voor, dat prof. v. Ginneken mij
daaraan herinneren moet! Maar dit is
niet erg. Veel erger is, dat prof. v. Ginne
ken in een zin van 25 woorden 3 fouten
maakt. (Groote vroolijkheid). „Aan den
volke" is fout; „konde" moet zijn „kond"
en deskunde" is geen woord. Zoo ziet men
hoe noodig het is, dat het onderwijs in het
Nederlandsch verbeterd wordt! (Hilari
teit). Prof. v. Ginneken heeft eerst het
compromis aanvaard, heeft zich daarna
teruggetrokken en is tenslotte in „De
Taaltuin" spr. te lijf gegaan. Vergilius
heeft geschreven, dat de vrouw een wis
selend en veranderlijk ding is, maar als
Vergilius prof. v. Ginneken had gekend,
zou hij. der vrouw dien smaad niet heb
ben aangedaan. (Gelach).
Spr. betoogt verder, dat wij' nu ook al
een afgesneden De Vries en Te Winkel
hebben. Niemand schrijft meer: „Ik
kwam eenen minister tegen; hij had gee-
nen hoed op". (Gelach). De heer Tilanus
zei voorts, dat de spelling een regeerings-
door E. J. WORBOISE.
92.) -o_
De heer Ford trok al gauw de conclu
sie, dat hij met een onnoozelen dwaas te
doen had en de ander deed ook in 't ge
heel geen poging, om hem deze opinie te
ontnemen. Door den alcohol wat opge
wonden, praatte hij' honderd uit over al
lerlei voor een ander onbeteekenende za
ken; over de dwaasheden, die hij, als jon
gen begaan had, dat hij 'n zuster had ge
had, die al jaren geleden aan roodvonk
was overleden; dat zijn moeder in vroe
ger jarenzoo heerlijk kaas kon bereiden,
en dat hij, toen hij' nog thuis was, 's zo
mers om drie uur opstond, en 's winters
om vijf, enz. De heer Ford voelde zich
meer en meer in zijn eens gevestigde mee
ning gesterkt, en aangezien hij1 daaruit
kon besluiten, dat de man het hem abso
luut niet lastig kon maken, ging hij1 het
wel aardig vinden. Als zijn gedachten
hem kwelden, kon hij met zijn buurman
een praatje gaan maken voor wat aflei
ding, overdacht hij'. Daarbij: kwam, dat
meneer Thomas klaarblijkelijk hoog tegen
kwestie behoort te zijn. De regeering
dat ben ik. Ik vertegenwoordig hier voor
het departement van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen de Koningin. Afgeloo-
pen! (Vroolijkheid.)
Wat nu de gestelde vragen betreft:
Op de eerste vraag antwoordt spr., dat
het depart, van Onderwijs voor zoover het
daartoe bevoegd is, per 1 Sept. 1934 ten
aanzien van de schrijfwijze de keuze zal
laten tusschen Be Vries en Te Winkel en
het compromis.
Op de tweede vraag: dat hij van zijn
voornemen noch van de uitvoering daar
van een toenemende verwarring vreest.
Hij verwacht er juist orde van.
Deze orde zal bereikt worden niet door
dwang. Door een minimum van bindende
voorschriften wenscht spr. leiding te ge
ven.
Er is geen reden om te meenen, dat het
bijzonder Onderwijs den regel niet zal
volgen.
Op de derde vraag: dat do uitgevers
niet ernstige schade zullen lijden en de
gemeentebesturen niet voor extra uitga
ven zullen komen te staan. Aanschaffing
van nieuwe leermiddelen zal niet noodig
zijn. Mochten uitgevers minder vlot van
hun voorraad afkomen, dan staat daar
tegenover, dat er een grootere vraag komt
naar boeken in de compromisspelling. De
regeering beschikt over de middelen, om
verhooging van uitgaven tegen te gaan.
Zij zal van die middelen gebruik maken,
omdat zoodanige verhooging niet noo
dig is.
Op de vierde vraag: dat het standpunt
der regeering is, dat de schrijfwijze haar
eigen ontwikkeling heeft, buiten elk for-
ceerend ingrijpen. De schrijfwijze van de
onderscheidene departementen is niet te
houden buiten de ontwikkeling der
schrijfwijze in het algemeen
Op zeker oogenblik wordt het dan on
vermijdelijk, zekere veranderingen te re-
gistreeren. Dan wordt een plaats gehad
hebbende ontwikkeling vastgesteld, niet
iets nieuws geschapen.
Met betrekking tot het regeeringsstand-
punt ter zake van de schrijfwijze der de-,
parlementen, kan spr. meedenlen, dat het
in het voornemen der regeering ligt om
over te gaan tot wat onvermijdelijk is op
den daarvoor aangegeven tij!d.
Bij' de replieken betoogde de heer Ti
lanus, dat het voornemen der regeering
om de keuze te laten tusschen De Vries
en Te Winkel en het compromis, den
chaos niet zal wegnemen, maar vergroo-
ten. Spr. keurde af de manier, waarop
de minister het oirbaar heeft geacht, over
prof. Van Ginneken te spreken, na do
wijze, waarop deze in de commissie is be
handeld.
Spr. diende een mede door de heeren
Suring, Zijlstra, Wendelaar en Feber om-
derteekende motie in, waarin de Kamer
uitspreekt, dat niet behoort te worden
overgegaan tot toelating van de schrijf
wijze der Nederlandsche taal volgens het
7 Maart 1934 gedateerde verslag der des
betreffende commissie.
Vandaag worden de besprekingen voort
gezet.
De Diesel-locomotor, Zoo
als onlangs bericht werd, zijn door
Werkspoor, in opdracht van de Ned.
Spoorwegen, gemaakt en thans afgele
verd, twaalf Diesel-loco-motoren van zui
ver Nederlandsch fabrikaat.
Zij zijn bestemd voor Roermond (2),
Goes (2), Sittard, Tegelen, Kruinin-
gen, Waalwijk, Geertruidenberg en Roo
sendaal, benevens twee voor reserve.
De Nederlandsche locomotor is niet al
leen Nederlandsch fabrikaat, maar ook
een zuiver Nederlandsche uitvinding van
den hoofdingenieur F. Labrijn, chef van
den Loconiotievenbouw der Ned. Spoor
wegen. Hij was oorspronkelijk een ben-
zineloeomotor en diende om rangeer
ingezonden Mededeeling
in iükt. luchten zon!
zijn nieuwen kennis opzag en hem met
lotnderscheiding behandelde een tame
lijk vleiende bijkomstigheid.
Zoo kwam de heer Thomas den volgen
den avond reeds voor een tweede bezoek
aankloppen en werd door Poird gastvrij
ontvangen. Het duurde zelfs niet lang of
van onder uit een kast kwam een stof
fige kruik met geestrijk vocht voor den
dag, welker inhoud de beide heeren zich
goed lieten smaken. De heer Thomas al
thans liet het gaarne zoo voorkomen;
maar toen Ford op een zeker oogenblik
de kamer uitging, om wat sigaren te ha
len, liep de gast naar 't venster, opende
het, kwasi met het air om naar de lucht
te kijken, of het nog niet wal opklaarde,
doch onderwijl keerde hij. snel het pas ge
vulde glas buiten het kozijn om. Ford
scheen echter voornemens, er een „ge
zellig" avondje van te maken, want on
middellijk vulde hij zijn derde glas en
daarna een vierde.
Dat maakte zijn tong los en op zijn
beurt werd hij voor zijn doen mededeel
zaam. Hij praatte druk over theaters,
opera's, billard-gelegenheden, oester
avondjes en andere geneugten van de uit
gaande wereld, tot meneer Thomas ten
laatste opmerkte „dat moet u handen
met geld kosten."
„Ja, dat doet het ook", antwoordde
kracht van grootere locomotieven uit te
sparen. Hij' had het voordeel veel zuiniger
te zijn in het gebruik. Echter bleef de
snelheid en trekkracht zeer beperkt, zoo
dat, toen de Dieselmotor meer en meer
veld won, de benzinelocomotor evolueerde
in den Diesellocomotor, die 50 K.M. snel
heid per uur kan bereiken en grooter
trekkracht heeft.
De locomotor-Labrijn bleek zoodanig de
aandacht te trekken, dat men zelfs uit
het buitenland kwam oom hem te bekijken,
waarna hiji daar ook spoedig ingang vond.
Schooldag Land van Axel.
De Scholenbond in Zeeuwsch-Vlaanderen
(O.D.) houdt op 29 Juni te Zaamslag zijn
jaarlijksche schooldag. Spreker voor mid
dag- en avondvergadering is Ds G. R.
Kuijper, van Kralingen. Onderwerpen:
D'e Christelijke School en de Bijb. Ge
schiedenis en: Het „Onze Vader", het ge
bed voor de Chr. school.
Do garnalen'handel. Gister
morgen hebben de garnalenhandelaren uit
Zeeland en Zuid-Holland te Bruinis-
s e vergaderd. Aan den minister van oeeo-
nomische zaken werd een telegram ver
zonden, verzoekende, maatregelen te tref
fen in ihet belang van den garnalenhan-
del, tevens adhaesie betuigende aan het
telegram van den gemeenteraad van Brou
wershaven.
Middelburg. Er is nog altijd een deel
van de autobestuurders en wielrijders, en
daaronder verschillende stadgenooten, die
maar niet op de borden in de Langedelft
letten en er niet aan denken, dat men
Donderdags tusschen 11 en 6 uur en Za
terdags tusschen 4 en 10 uur niet in de
richting Dam—Markt mag rijden. Het
kostte gisteren aan ruim 30 personen
oen proces-vei baal.
Vreemdelingenbezoek. Het
nog weinig vaste weer plus de tijdsom
standigheden maken, dat het vreemde
lingenbezoek over de grenzen nog niet
is, wat hot anders reeds in Juni is. Gis
teren werden met de boot Braskens—
Vlissingen 400 passagiers en 25 auto's
overgezet,
i De politie hield zekeren V. aan, wiens
aanhouding was verzucht door den burge
meester van Kruiningen, omdat hij ver
dacht wordt van oplichting.
Krabbendijke. Op Donderdag 19 Juli
zal wederom met de ouden van dagen
een rijtoer door Walcheren worden ge
maakt.
Borssele. Donderdagmiddag vergaderde
de gemeenteraad. Alle leden aanwezig.
Van dhr Jacob Walhout Tz. was een
schrijven ingekomen, dat hij te veel moest
betalen voor de waterleiding. Hij verzocht
vermindering. Daar de voorzitter mede
deelde, dat alle klassen in het najaar
worden herzien, werd besloten dit aan te
houden. Het bedrag dat voor verbetering
Monsterweg moet gestort worden, be
draagt f 16859.57. De gemeente zal een
leening sluiten bij de N.V. Gemeentecre-
diet van f16.800 tegen 4% 'sjaars, af
lossing in dertig jaren. Bericht is inge
komen dat van alle ambtenaren 10
pensioenpremie moet worden geheven.
Met ingang van Juli is het salaris van
Burgemeester en Sercretaris vastgesteld
op f 1450 met twee jaarlijksche verhoogin
gen van f100. Jaarwedde ontvanger f390
met 5 jaarlijksche verhoogingen van f 60.
Jaarwedde weth. f90. De raad gaat ac-
coord met een en ander, behalve jaar
wedde ontvanger. Hij vindt die te laag.
Gemeente-ambtenaren, die een salaris van
minder dan f250 genieten, krijgen 10
verhooging van hun salaris.
Aan de Christelijke school zal een voor
schot verstrekt worden van f 1214.75.
Daarna geheime zitting. Na heropening
wordt nog medegedeeld, dat de raad zich
in verbinding zal stellen met het polder
bestuur om te trachten gezamenlijk de
visscherij in werkverschaffing uit te doen
uitbaggeren. Daarna sluiting.
Ir. de gehouden vergadering van de
Muziekvereeniging „O.K.K." werden tot
bestuursleden benoemd de heeren Im-
minck en J. v. d. Velde. De rekening sloot
met een tekort van f 33.64.
lerseke. De vergrooting van de haven
aan den kant van den Burenpolderdijk
heeft geleid tot het nemen van nieuwe
maatregelen inzake het liggen van groote
ijzeren motorschepen in de haven. Alle
Ford met een laatdunkend air; maar ik
ben niet onbemiddeld en hoef niet van
mijn salaris te leven."
„Dan is u wel te benijden", zuchtte de
ander. „Ik moet, voor elke cent die ik
uitgeef, hard ploeteren."
„Kom, kom", zeide Ford, die al tame
lijk onder den invloed van den alcohol
was, goed gehumeurd; „dan zal ik je
wel eens een wenk geven. Doe als ik
je moet speculeeren."
„Speculeerde u!" antwoordde Thomas
domverbaasd. „Was het in aardappelen?
Ik weet, dat mijn vader daarin gedaan
heeft, en het is zijn ondergang geweest."
„Wees niet dwaast Aardappels! En
varkens zekerl Welk welopgevoed mensch
steekt zijn geld nu in zulke gemeene
rommell Neen, speculeeren op de geld
markt; aandeelen koopen, als de koers
laag is, en ze dan weer verkoopen als de
markt omhoog gaat."
„Daar begrijp ik niets van" ant
woordde meneer Thomas onnoozel. Waar
op Ford zich in een uitvoerige verklaring
begaf, die liet zien, dat hij van de fines
ses op de hoogte was. Thomas luisterde
aandachtig toe, en toen zijn gastheer was
uitgepraat, antwoordde hij nederig, de
asch uit zijn pijp kloppend: „dat is alles
heel mooi en wel, voor iemand als u, die
geld heeft, voor koopen en verkoopen,
schepen van bepaalde grootte moeten
nu verhuizen, daar ze aan die zijde beter
ruimte kunnen vinden dan op hun oude
plaatsen en bovendien geen gevaar op
leveren voor hun buren.
Krulningen. Woensdag reed dhr Bauer
met zijn autobus station-Kruiningen bij
het uitwijken voor een auto in do water
leiding bij het station en maakte een heele
buiteling. Wondor boven wonder had hij
geen averij en daar niemand in de bus zat
hadden ook geen persoonlijke ongelukken
plaats. B. bekwam slechts enkele schram
men.
Woensdag, tijdens de landbouwten
toonstelling, toen liet dorp vol met auto's
stond, heeft de politie een ernstige ramp
weten te voorkomen. Een auto, die tegen
een schuur stond, geraakte in brand. Door
vlug optreden van politie en omstanders
mocht het gelukken den brand 'tot den mo
tor van de auto te beperken. Daarmee
was een groot gevaar afgewond.
In de vergadering van oud-leerlingen
van Land- en Tuinbouwcursussen, welke
in de „Korenbeurs" alhier gehouden word
hield de hoer Jansen Verplanke een be
spreking over het voordeel der bespuiting
in boomgaarden en het nut van motor
sproeiers. Een commissie van onderzoek
tot aanschaffing van de laatste werd be
noemd. Besloten werd een excursie te hou
den naar den Wilhelminapolder op 28
Juni en in Juli naar Noord-Brabant. Ook
zullen dezen zomer de boomgaarden al
hier worden bezichtigd.
In de voormiddaggodsdienstoefening
der Ned. Ilerv. Kerk van Zondag j.l.,
doelde Ds Mortier mede, dat thans de
organist voor het eerst do elactrische
windvoorzioning gebruikte. Zoolang er «en
orgel in de kerk is (ruim 34 jaar), heeft
de P. Snoep de functie van orgeltrapper
vervuld. Wegens gevorderden leeftijd
heeft hij ontslag gevraagd, wat aanleiding
gai tot de aanschaffing van deze instal
latie.
DE BEGROOTINGEN VOOR HET
LANDBOUWCRISISFONDS.
Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de begrooting van
het LancLbouw-Crisisfonda is het volgende
ontleend:
De Minister van Economische Zaken
a.i. sluit zich volgaarne aan bij de woor
den van waar doering, in het Voorloopig
Verslag aan het adres van zijn ambts
voorganger geuit.
Inderdaad, aldus de Minister, kan niet
ontkend worden, dat het van Overheids
wege verleenen van steun aan den in
nood verkeerenden landbouw een zwaren
last op ons volk legt. Intusschen wordt er
op gewezen, dat ondanks de geno
men maatregelen, prijsverlagingen
hebben plaats gevonden. Aangenomen
mag worden, dat deze tendens zich ver
der zal voortzetten.
Het in 1934 aan steun uit te geven be
drag zal inderdaad niet ver van f 220 mil-
lioon verwijderd blijven. Men moet hier
tegenover echter aanstonds plaatsen hot
bedrag, dat aan steun uitbetaald had
moeten worden, indien geen maatregelen
ten behoeve van den landbouw genomen
zouden zijn.
Evenwel is het streven er bij voortdu
ring op gericht de heffingen lager te stel
len, ook door vermindering van
het steunbedrag. De Minister moge
o.a. wijzen op de steunbedragen voor tar
we en bieten, welke heide dit jaar ver
laagd zijn, terwijl mot gTOote nauwgezet
heid wordt nagegaan of ook voor andere
producten met lagere steunbedragen kan
werden volstaan.
Ontkend moei worden, dat de steunre
geling tot produclieverhooging zou moe
ten leidon.
Hot streven der regeering zal steeds
Ingezonden Mededeeling.
i*
Vu jr
Voor sla-gerechten, mayon
naise en overal waar slaolie
aan te pas komt, bereikt U met
Saladine de beste resultaten.
De verstandige huisvrouw die
weet wat goed voor haar gezin
is, zal minstens 1 maal per dag
sla op tafel brengen.
Doch geen sla zonder Saladine!
Want zij weet dat zij alleen met
Saladine dat fijne, koele sla-gerecht
- zoo zacht en aromatisch van
smaak - verkrijgt, dat haar gezin er
lederen dag opnieuw naarverlangt.
Ge kunt probeeren wat gewflt, steeds
zuli U weer tot Saladine tei ugkeereu.
en dan het winstje op te strijken. Doch
als men elke cent, die men heeft, twee
maal om moet keeren voor men haar uit
geeft en zichzelf in een koffiehuis nau
welijks een eenvoudig kansspel kan ver-
oorlo'oven, dan is de zaak heel anders
gesteld."
Men ziet het, meneer Thomas was
wel heel dom, dat hij één lijn trok tus
schen gewoon dobbelen en de edele kunst
van „speculeeren".
„Probeer dan een paar duiten uit te
zuinigen om te beginnen. Zoo heb ik ook
gedaan. Toen ik pas bij de firma Met
calfe kwam, had ik ook maar zeven shil
ling in de week inkomen."
„Hé?" zeide meneer Thomas verbaasd,
,u wilt toch niet zeggen, dat u in betrek
king is hij de firma Metcalfe in King
Williamstreet?"
De heer Ford was uitermate boos op
zichzelf, dat hij zich had laten ontvallen,
wat in deze omgeving niemand tot dus
ver geweten had.
Hij had op dit punt een echte uilen-
natuur, en de meest gewone aangelegen
heden hield hij gaarne voor zich.
„En waarom zou ik niet bij de firma
Metcalfe zijn?" vroeg hij scherp, zijn gast
van onder zijn borstelige wenkbrauwen
in het bolronde gelaat blikkend.
„Och, er is geen enkele reden voor het
tegendeel", antwoordde meneer Thomas
schaapachtig, „natuurlijk kon ik wel ver
moeden, dat u bij een eerste klasse firma
waart, en waarschijnlijk wel als chef;
maar zeg eens eerlijk, ik wed dat u wel
een stille vennoot is in de firma, en dat
alleen uw naam niet genoemd wordt?"
„Dat zou wel eens kunnen zijn en mis
schien ook niet", klonk bet duister. „Doch
hoe kom je daartoe?"
„Och, je doet hier en daar wel eens
wat op; over dien diefstal bij Metcalfe
heeft iedereen den mond vol gehad, en
toen werd uw naam wel genoemd als van
een stille vennoot, die geld in de zaak
had gestoken, om later, als de heeren
Metcalfe zich uit de zaken terugtrekken
in hun plaats te komen. Te denken, dat U
dien meneer Ford is!"
„Ja! Dien Ford ben ikl" zeide de
ander stug, hij wist niet of hij zich ge
vleid moest achten of boos; een feit is,
dat de alcohol zijn hersenen dusdanig
beneveld had, dat hij nauwelijks meer
regelmatig denken kon. Hij troostte er
zich maar mede, dat die Thomas zoo'n
ezel was, dat het eigenlijk weinig verschil
maakte, wat hij al of niet wist; deson
danks besloot hij, om verder voorzichtig
te zijn. „Zoo", zeide hij, „dus u hebt van
dien diefstal vernomen. Waar is de zaak,
waar u werkt?" (Wordt vervolgd.)
