EERSTE BLAD Recht tot werkstaking 7 Buitenland Uit de Provincie VRIJDAG 22 JUNI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 220 Binnenland Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postcheque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mcdcdcelingen 00 cent per regel. Kleine Advertcntiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. I. Bij den uitgever Kok te Kampen is een brochure verschenen, waarin de heer A. Schilder de vraag behandelt af de uit spraken, welke in 1891 door het Christe lijk Sociaal Congres inzake het recht van werkstaking zijn gedaan, ook voor het heden nog als een volledige en juiste uit spraak kunnen worden aanvaard. Door bedoeld Congres werden na een inleiding van den heer Wiersinga de vol gende conclusies vastgesteld: „Het recht van werkstaking, mits in elk geval nooit als politiek instrument of als moedwillige contractbreuk, kan geenszins worden ontkend. Het is eisch der Christelijke consciëntie van dit recht geen gebruik te maken, vóórdat de overtuiging verkregen is, dat alle andere middelen zijn uitgeput; in sommige gevallen evenwel kan werksta king plichtmatig zijn." De heer Schilder gaat eerst na, welke gegevens aan den Bijbel te ontleenen zijn, voor een antwoord op de vraag, welke de verhouding is, waarin God zich stelt tot den mensch en waarin de mensch is gesteld tot God en de verhouding waar in hij staat tot zijn medemensch. Betoogd wordt, dat alle arbeid een Goddelijk karakter heeft, voortspringend uit een Goddelijk gebod en dat de arbeid door Gods bestuur op 's menschen levens weg is gekomen. Niet de arbeidsverrich- ting is primair, maar de gehoorzaamheid aan het Goddelijk gebod. Ook in zijn ar- beidsverrichting heeft de mensch te stre ven naar de volmaaktheid en daarom moet ook een onderbreking van den ar beid, welke niet voortvloeit uit de ge- heele scheppingsorde, beschouwd worden als willekeur en dan, wijl niet strookend met den eisch Gods, als zondige wille keur. „Een mensch, zoo zegt de schrijver verder, die zijn arbeid neerlegt zonder daarvoor een anderen arbeid in de plaats te stellen, waarvan hij eveneens mag ge- looven, dat hij daarmede zijn taak van mede-arbeider Gods blijft vervullen, is o.i. in overtreding." Dat schijnt een vrij krasse uitspraak, waardoor iedere werkstaking veroordeeld wordt, maar zoo is het door den heer Schilder toch niet bedoeld. Enkele bladzijden verder zegt hij toch, dat de Christen ook bij het al-of-niet deel nemen aan een staking, krachtens zijn belijdenis verplicht is te onderzoeken of in een dergelijken stap iets aanwezig is van menschelijk goeddunken of menschen- inzetting, of er ook iets in is, hetwelk niet naar de wet van God, niet tot Zijn eer zou kunnen zijn. Hieruit blijkt al dadelijk, dat de schrij ver werkstaking in bepaalde gevallen principiëel geoorloofd acht en wanneer we dan verder lezen, dan blijkt, dat het verschil met de uitspraken van 1891 niet zoo groot is als het wel schijnt. Dit wordt o.m. duidelijk uit wat de heer Schilder terloops opmerkt over het gebruik van vacantietijden, een arbeids- onderbreking, die voor den mensch nood zakelijk kan zijn om zijn arbeidskracht in stand te houden en aldus ook zijn God beter te kunnen dienen, dan wanneer hij door geen rusttijd in acht te nemen, wellicht in enkele jaren van zijn lichaam een ruïne zou maken. Hieruit volgt, dat wanneer van een overmatigen arbeidsdag kan worden ge sproken, of wanneer de arbeidsvoorwaar den zoodanig zijn, dat daardoor het lichaam wordt gesloopt, of wanneer d arbeid geen gelegenheid geeft het lichaam te onderhouden, onderbreking van do arbeid door staking, geoorloofd kan zijn Van beteekenis is in verband hiermed- ook, dat naar het oordeel van den schrij ver een volstrekte werkloosheid door God niet gewild is. „De onderbreking van den arbeid is ge oorloofd niet alleen, maar is zelfs plicht, plicht krachtens Gods wetten, indien voort gaan met den arbeid zonde zou zijn." Maar hier ligt, naar de schrijver meent, dan ook de grens. Alleen indien voortwer- ken zonde zou zijn, kan een staking als geoorloofd worden beschouwd. Waar de toestanden van dien aard zijn, dat daar door het beeld Gods in den mensch wordt geschonden en waar alle andere middelen welke in de sfeer van de vreedzame onder handelingen liggen, om daartegen op te komen, hebben gefaald, daar mag een onderbreking als geoorloofd, wijl plicht matig worden beschouwd. „Want onder zulke omstandigheden moet ook in den Christen de overtuiging post vatten, dat het voortwerken moet worden geheeten een zondigen van den volwassen arbeider en voor wie zijn kin deren tot een zoo slaafschen arbeid moet en doet afbeulen." Debatten over de werkloosheids verzekering te Genève. De internationale arbeidsconferentie te Genève heeft gisteren de conventie inzake de werkloosheidsverzekering behandeld. Tal van amendementen werden verwor pen. Een der belangrijkste was dat van de arbeidersgroep, dat ten doel had dat ook de landarbeiders onder de conventie zou den vallen. Het amendement werd o.a. bestreden door den Nederlandschen regeeringsge- delegeerde mr Joekes. Mr Joekes wees op de verschillen tusschen fabrieksarbei ders en arbeiders op het land, waar sei zoenwerkloosheid normaal is. De meeste landarbeiders zijn bovendien gedurende het grootste deel van hun bestaan geen loontrekkers doch kleine pachters. Het amendement der arbeidersgroep werd verworpen met zeventig tegen negen en dertig stemmen, zoodat de landarbei ders buiten de conventie blijven. Toen tenslotte de conventie in haar ge heel in stemming werd gebracht, legde mr Cort van der Linden een korte ver klaring af, waarom hij tegen zou stem men. Volgens hem moet de werkloosheids- uitkeering een buitengewone crisismaat regel blijven, niet een normale omstan digheid worden. Desniettemin werd de conventie met 75 tegen 9 stemmen aangenomen. De eindstemming zal echter eerst Zaterdag plaats vinden. Kleine meerderheid voor het nieuwe Belgische kabinet. Het nieuwe Belgische kabinet-de Bro- queville is gisteren door het oog van een naald gekropen. Van de 178 uitgebrachte stemmen wa ren er 93 voor en 81 tegen de motie van vertrouwen, terwijl vier Waalsche katho lieken zich van stemming onthielden. De regeering, die in het gunstigste geval 19 stemmen meer dan de oppositie kan be halen, moest zich dus met slechts 12 stemmen tevreden stellen. Deze uitslag voorspelt weinig goeds voor de eerlang te verwachten stemming over de nieuwe volmachten. Want het staat reeds thans vast, dat verschillende voorstemmers van vandaag bij die gelegenheid tegen zullen stemmen. Tegen stemden de Vlaamsch-Nationa- listen, de sociaal-democraten en de com munisten. Mislukte aanslag. Naar verluidt zou bij de Woensdag plaats gehad hebbende begrafenis van de vrouw van rijksminister Göring te Berlijn een aanslag gepleegd zijn. Van officieele zijde werden dienaan gaande geenerlei mededeelingen gedaan en wordt de grootste geheimhouding in j acht genomen. Door Amerikaansche journalisten zou j het feit echter ruchtbaar zijn gemaakt. De aanslag zou niet één der leidende regeeringspersonen gegolden hebben, doch den chef der geheime staatspolitie, Himmler, zonder dat deze echter getrof fen werd. Bij' Schoenbeck werden enkele schoten op zijta. wagen gelost, zonder echter iemand te treffen. Onmiddellijk werden nasporingen ge daan naar den aanvaller, maar deze wist te ontkomen. Gaskraters in Roemenië. In de aan methaangas zeer rijke streek van Copshamica in Zevenburgen is een krater thans roeds bijna een geheel jaar i op buitengewoon felle wijze aan het bran den, waarbij vlammen v: n verscheidene honderden meters omhoog schieten. Op een afstand van driehonderd kilo meter in oen omtrek kan men het vuur nog waarnemen. Er zijn thans twee nieuwe kraters ont staan die naar schatting een hoeveelheid gas uitspuw en van 2 millioen kubieke me ter per dag. De geheele streek is zwaar in gas gehuld, en het geringste vonkje zou voldoende zijn, om een ware ramp te ver oorzaken. Volgens verklaringen van geologen is in de streek voldoende methaangas aan wezig, om een eventueel ontstaanden brand gedurende acht eeuwen voedsel te geven. De boeren zijn gedwongen hun woon huizen te verlaten. De overheid heeft maatregelen enomen ter voor oming van een .catastrophe. K rte Berichten. Uit Santiago d<= Chili wordt gpmeld' zijn op het otrenb'ik in het Chacoze- b!ed 50.000 man verwikkeld in een var- woeien strijd, die wel eens de beslissende slag in den oorlog in het ChacoTebied zon '"nnen worden. (Men zie verder onder telegrammen.) De Duitsche oliemolens hebben gis teren op verzoek van het Rijksbureau voor graan, voedingsstoffen en andere land bouwproducten, den verkoop van veekoe ken gestaakt. Men heeft hier te doen met een maatregel van voorbijgaanden aard ter voorbereiding van een nieuwe prijs regeling. De prijzen voor veekoeken zul len worden verlaagd. Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft 16 Juni in een der grootste chemi sche fabrieken der 'Sovjet-Unie. de fa briek „Frunse", een ontzettende ontplof fing plaats gehad. Naar verluidt, zijn 78 personen gedood of gewond. Het ongeluk dat tot nu toe door de autoriteiten geheim is gehouden, schijnt door een daad van sabotage veroorzaakt te zijn. 9 De Eerste Kamer. De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal heeft alsnog aan de agenda voor de vergadering der Kamer van Woensdag 27 Juni a.s. des v.m. 11 uur, toegevoegd de wetsontwerpen tot vaststelling van de begroetingen van in komsten en uitgaven van het Landbouw- Grisisfonds voor 1933 en 193*. Het ligt in de bedoeling deze wetsont werpen aan de orde te stellen onmiddel lijk na het wetsontwerp inzake crediet voor werkverruiming. Nederl. Christelijke Radio-Vereeniging. Gisteren werd te Amsterdam de alge- meene vergadering gehouden van de N. C. R. V., waarin tevens het 10-jarig bestaan werd herdacht. De voorzitter, Mr A. van der Deure, herinnerde in zijn openingswoord aan de in de afgeloopen jaren genoten zegenin gen. Boven verwachting is het werk van de N. G. R. V. geslaagd. Hiervan spraken ook de uitgebrachte verslagen. Van malaise is bij de N. G. R. V. geen sprake. Zij 'beschikt over een be drag van f 295.000 aan reserves voor ver schillende doeleinden. De omroepgids 'bracht een winst van f213.743.67. De film had een batig saldo van f2.144.51. Na vaststelling der verslagen werd be sloten een studie-commissie te benoemen, welke ziöh zal bezig houden met den orga nisatievorm der vereeniging. Op voorstel van het bestuur werd beslo ten een moderamen in te stellen van 4 leden, waarvan 2 Hervormd en 2 'Gere formeerd zullen zijn. Het bestuur werd gemachtigd tot het bouwen van een studio. Tot leden van het algem. 'bestuur wer den herkozen de heeren P. K. Domisse, Ds 'L. J. van Leeuwen, Ds F. G. Petersen, Ds J. A. Tazelaar en Ds W. J. van Lokhorst. Loonsverlaging bij de mijnen. In angstige spanning verbeidt de mijn streek den eersten Juli. Zal het dan tot een staking komen? Zoo de regeering niet ingrijpt: ja. Want het staat als een paal boven water, dat de werkgevers door den nood in bun bedrijven en om den kost prijs aan te passen aan dien van het bui tenland, er niet toe kunnen overgaan om de aangekondigde loonsverlaging in te trekken, terwijl de arbeidersorganisaties van haar kant onmogelijk kunnen toe staan, dat bet toch al zoo gereduceerde loon in verband met het inleggen van verzuimdiensten, op een peil gebracht wordt dat in menig geval ligt beneden dat der steunnormen in de voornaamste plaatsen der mijnstreek. De Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor de Zuid-Limburgsche mijnstreek zond gisteren een telegram aan den mi nisterraad, waarin zij als wettelijke verte genwoordiging van nijverheid en handel in het mijngebiei, beleefd doch uiterst krachtig aandringt op onmiddellijk in grijpen der regeering in den toestand in de mijnindustrie. Oo c e Maastrichtsche Kamer zond een telegram aan den ministerraad. Onderhande'ingsn met Engeland. Naar van welingelichte zijde gemeld wordt, is de voorbereidende arbeid voor de Engelsch-Nederlandsche onderhande lingen over een nieuw te sluiten han- Vsverdra- thans afgeloopen en kunnen de eigenlijke onderhandelingen aanvan gen. De datum waarop dit het geval zal zijn, is intusschen nog niet vastgesteld kunnen worden, in verband met het feit, dat de vermoedelijke leider der Neder landsche delegatie, dr H. M. Hirschfeld, de directeur-generaal van den Handel, op het oogenhlik nog mede aan de bespre kingen met Duitschland deelneemt. Vrouwenarbeid in fabrieken en werk plaatsen. Het Tweede Kamerlid de heer H. Her mans heeft aan den Minister van Sociale Zaken, de volgende vragen gesteld: Ts het juist, dat door de Arbeidsinspec tie een onderzoek werd ingesteld naar aard en omvang van den vrouwenarbeid in fabrieken en werkplaatsen? Zoo ja, is de Minister dan bereid, het resultaat van dit onderzoek te publiceeren of althans aan de Kamer bekend te ma ken? De heffing op rundvleesch. De bond van neringslagers heeft aan den minister van oeconomische zaken te legrafisch dringend verzocht maatregelen te nemen, welke leiden tot opheffing van de 20 pet. crisisheffing op rundvleesch, daar de neringslagers met ondergang worden bedreigd. MINISTER Dr H. COLIJN. Ter gelegenheid van diens 65sten ver jaardag wijdt het Handelsblad een zeer waardeerend artikel aan den Mi nister-president. Deze verjaardag aldus het blad is voor hemzelve, voor zijn familie, maar vooral ook voor het land een ge beurtenis, die vermeld moet worden. Niet zoozeer omdat hij op dien dag gedurende vijf en zestig jaren, met kloeke heldere oogen in een wijde wereld heeft rondgekeken, maar vooral omdat hjjnog onaangetast staat in de kracht van zijn leven. Simplistisch, maar niet minder reëel voorgesteld, is 't juist die kra cht, die het Nederlandsche volk van hem Premier in crisistijd verwacht heeft. Want los van alle staatsrechtelijke, po litieke beginselen, vraagt de tijd in deze zware omstandigheden sterke integere fi guren, die leiding, richting geven. En het is niet alleen op de eerbiedwaardige carrière, maar meer dan iets anders op het afgeronde, in zichzelf besloten ka rakter van den staatsman Colijn, dat het Nederlandsche volk in deze nieuwe parlementaire en gouvernementeele peri ode zijn vertrouwen heeft gebouwd. Sterker dan iets anders was jn breede lagen van ons volk het gevoel van ver ademing, toen deze evenwichtige, zoo bij uitsték Nederlandsche regent zijn schouders onder het crisiswerk gezet had. Overigens, gedurende dit eerste re- geer-jaar heeft onze premier het nooit gezocht in het persoonlijk contact met de bevolking. Want eigenlijk was het slechts op den laatsten Prinsjesdag in Septem ber, dat de saamgedrongen menigte op het Binnenhof hem met warmte heeft 'kunnen toejuichen. De geweldige werkkracht van dezen voorzitter van den ministerraad, minis ter van Koloniën, en gedurende Jcorten tijd interimistisch leider van Economi sche Zaken, wordt door vriend en vij and erkend. Hij bestond het, b.v. als autoritair fi guur van de Economische Conferentie te Londen, heen en weer te vliegen en zich te verdeelen tusschen zijn moeizame taak in de gonzende Engelsche hoofdstad en zijn Haagsche beslommeringen, zonder dat het begrip vermoeidheid ook maar een kans kreeg. Ongeacht kleine en groote bezwaren zou hij gaarne ook de vlieg reis NederlandBatavia als een onver wacht kwantum rustige werkdagen in hooge lucht hebben aanvaard, als niet de ziekte van één zijner ambtgenooten en het noodzakelijke interimaat aan Eco nomische Zaken hem hierin verhinderd hadden. Dr Colijn heeft het voordeel op vela gebieden van het uitgebreide regeer-Öe» leid „expert" te zijn. Koloniën, financiën, economische zaken, militaire zaken. Ware hij in eigen land een miskend genie, dan zou men hem kunnen troosten met het vertrouwen in zijn economische en finan- ciëele capaciteiten, dat de wereld in Ge nève en Londen hem zoo onbetwistbaar getoond heeft. Maar Nederland weet hem naar waarde te schatten, en erkent de scherpte en den durf van zijn blik. Dr Colijn is echter niet minder en mis schien vóór alles oud-militair. En wie in den staatkundigen en parlementairen meeningsstrijd den degen met hem kruist, voelt in hem den ongemakkelijken, maar eerlijken tegenstander, die recht op het doel afgaat. Hoe dikwijls ook gebruikt hij in de overtuigende logica van zijn parlementaire redevoeringen beeldspraak, die aan de gedachtensfeer van zijn mi litaire carrière ontleend is. Wij hopen, dat zijn koele onverschrokkenheid, om in beslissende momenten van werkelijk gevaar het juiste te doen, in de komende jaren niet vereischt zal zijn. Maar het moet voor velen in den lande een rust zijn, te weten, dat de leider van de staatszaken over moed en zelftucht be schikt. Een man uit één stuk, zoo zien wij dr Colijn in de groote lijn, ook wan neer wij het met hem oneens zijn. Na tuurlijk gaan dezen dag naar hemzelf en de zijnen onze eerste gelukwenschen. Maar, ondanks alle onvermijdelijke cri- tiek op détail-punten, meenen wij ook ons land te mogen gelukwenschen, dat hem in deze zware tijden aan het hoofd van de regeering vindt. Binnenland. De Tweede Kamer over het spellingvraag stuk. De memorie van antwoord over het Land- bouw-crisisfonds, Robinson-schoenfabrieken te Nijmegen af gebrand. Het dreigende conflict in de mijnen. Buitenland. Kleine meerderheid voor het nieuwe Bel gische kabinet. Debatten over de werkloosheidsverzeke ring te Genève. Engeland wil een grootere vlooi C.N.V.-jubileum te Utrecht. Men verzoekt ons te melden, dat de Ned. Spoorwegen hun toezegging voor een goedkoopen trein op 30 Juni (viering 25-jarig bestaan Chr. Nat. Vakverbond) hebben ingetrokken. De bij den Chr. Be sturenbond te Goes aangesloten organisa ties worden nu per advertentie in dit nummer uitgenoodigd, uiterlijk Maandag a.s. aan den secretaris, den heer G. K. Maartense, te berichten, hoeveel leden er naar Utrecht dachten te gaan en met welk vervoermiddel. Ook al rijdt er geen extra-trein, dan is het mogelijk bij de Spoorwegen toch verlaagd tarief te ver krijgen, als zich groepen van 10 of 25 personen vormen. Middelburg. Laat de rijweg vrij. Het is zeker begrijpelijk, dat men nog al eens moppert over het onverschillig rij den van automobilisten en wielrijders, maar ook hebben deze dikwijls aanleiding te mopperen over personen, die zonder eenige noodzaak den rijweg gebruiken voor het afdoen van zaken of om een ge zellig praatje te maken. Zulk een praatje op den rijweg was gisteren oorzaak van een ruzie op de Markt tusschen een taxi-chauffeur en een voetganger, waarbij het zelfs tot hand tastelijkheden kwam. Toen de woede wat over was, begreep toch ook de voetgan ger, dat hij verkeerd had gedaan en wilde de zaak verder maar „blauw, blauw" la ten. Ter waarschuwing maken wij er ech ter hier melding van. i Door de firma Littooy en Olthoff alhier was aangifte gedaan van diefstal van geld uit het bureau op het kantoor. De politie heeft twee jonge mannen aan gehouden, van wie een bekende den dief stal te hebben gepleegd, terwijl de andere zich aan medeplichtigheid blijkt te hebben schuldig gemaakt. Op den hoek van de Brakstraat en de Rotterdamsche Kade had gisteren een aanrijding plaats tusschen twee wielrij ders, van wie een links reed, de andere kreeg schade aan zijn rijwiel en zijn klee- ren, doordat hij kwam te vallen. Ko de Voogd 80 j a a r. Een bij ieder Middelburger en bij: honderden vreemdelingen bekend persoon viert he den in goede gezondheid zijn 80sten be- boortedag. Wij' doelen op Ko de Voogd, die op zijn origineele wijze zulk een groot aandeel heeft in de bevordering van het Vreemdelingenverkeer. Wie kent niet den kleinen man, die speciaal op Donderdag, maar meermalen ook op andere dagen over Markt en Botermarkt wandelt in het oud-Walchersch costuum met de hooge „tunne" en de steenen „puupe", het vele zilver en den korten broek. Ieder kind kent „Ko". Maar niemand zou denken, dat deze nog zoo krasse man, die naar

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1