EERSTE BLAD
DINsüAQ 19 JUNI 1934
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 217
GRATIS
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie Van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44405.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 250.
Directeur-Hoofdredacteur; R. ZUIDEMA.
7)e Zee
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
nietledeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdugs en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ZIJ, DIE ZICH THANS ABONNEE-
REN ONTVANGEN DE NOG IN JUNI
VERSCHIJNENDE NUMMERS GRATIS.
Een antwoord.
Van den heer Baron van Lynden van
Horstwaerde te Soestdijk, inspecteur van
de N. S. B. voor Zeeland en JN oord-Bra
bant, ontvingen wij een schrijven,
waarin ons gevraagd werd een rec
tificatie te willen aanbrengen op het hoofd
artikel in „De Zeeuw" van 2 Juni, waar
in betoogd werd, dat de N.S.B. het Woord
van God als regel voor het staatkundige
leven verwerpt, dat zij niet belijdt de
souvereiniteit Gods, dat zij niet staat op
het stantpunt, dat alle gezag van God af
daalt.
Deze voorstelling is naar de heer Van
Lynden meent, niet juist. Hij verwijst
daartoe naar een uitspraak in brochure IV
„Actueele Vragen", waar gezegd wordt:
„De N ederlandsche staat zal God belijden
als de drijfkracht van het nationale zede
lijke leven. Aan de onderdanen blijve vol
ledige vrijheid van overtuiging, doch de
Staat, zooals deze het Nederlandsciie ka
rakter tot uitdrukking brengt, erkenne de
souvereiniteit Gods".
Het spijt ons, dat we aan het verzoek
van den heer Van Lynden tot rectificatie
niet kunnen voldoen.
Om te weten wat de N. S. B. beoogt en
welke staatsleer door haar verdedigd
wordt, kunnen we toch niet volstaan met
een losse uitspraak uit een of andere bro
chure, maar hebben we het officieele pro-
prom en de daarbij behoorende uiteenzet
tingen in zijn geheel in oogenschouw te
nemen.
En dan blijkt al dadelijk, dat het pro
gram over deze gewichtige aangelegen
heid geheel zwijgt. Het eischt alleen be
vordering van een krachtig in dienst van
het algemeen staand staatsgezag, onaf
hankelijk van kerkelijke overheden. En
als taak van dat gezag wordt dan verder
o.m. genoemd; onderdrukking van
leerstellingen, die de eenheid van de natie
aantasten.
De hier bedoelde leerstellingen, die on
derdrukt moeten worden zijn alle leerstel
lingen, die met de leerstellingen van de
N. S. B. in strijd komen, leerstellingen,
welke volgens de „Nationaal Socialisti
sche Staatsleer" (Brochure III) niet op
Gods Woord gegrond zijn, waarin van
den Souvereinen God geen sprake is, maar
waarin de r e d e 1 ij k e m e n s c h in het
middelpunt wordt geplaatst.
Maar nu de uitspraak in Brochure IV,
waarop de heer Van Lynden de aandacht
vestigt.
Wat wordt daar betoogd?
Dat God de Heere, de Schepper van
hemel en aarde heerscht als Opperheer;
dat naar Zijn Woord en Wet alles heeft te
luisteren; dat God als de eenige Souverein
het alléén voor het zeggen heeft.
Wordt hier teruggenomen wat in het
programma der N. S. B. en de toelichting
in Brochure III geleerd wordt?
Heelemaal niet.
Hier wordt geconstateerd, dat het ware
Christelijke Nationaal-Socialisme door
God gewild is en door de Kerk wordt
goedgekeurd. Af.
Wie dus met een beroep op Gods Woord
iets anders zou willen leeren, valt onder
de categorie, die de eenheid bedreigt en
dus onderdrukt moet worden.
En nu is er wel sprake van de erken
ning van de souvereiniteit Gods, maar de
aandachtige lezer zal reeds begrepen heb
ben, dat we dit in zeer bijzonderen zin
hebben te nemen.
Immers, de N. S. B., zoo wordt daar
gezegd, erkent God als de drijfkracht
van het nationale leven.
In den Bijbel staat het anders. Als daar
over den Souvereinen God gesproken wordt
dan is het niet als drijfkracht, maar als
Opperheer, als Schepper en Onderhouder,
als de Koning der koningen van wien alle
gezag afdaalt.
Het groote verschil springt ook in het
oog bij wat verder gezegd wordt over den
Godsdienst.
De ware godsdienst is het gezag van
God erkennen, God dienen, naar Zijn
Woord en Wet luisteren. Maar de N. S. B.
die trouwens openstaat voor personen
van alle richtingen, geloovigen zoowel als
Godloochenaars, brengt het niet verder,
dan te spreken van de veredelende kracht
van den godsdienst.
Vergissing is hier niet mogelijk.
God is de drijfkracht van het na
tionale leven en de godsdienst heeft een
veredelende strekking.
Dat is niet anders dan een volstrekte
ontkenning van de Souvereiniteit Gods.
Het is een bevestiging van wat wij
schreven.
En voor een rectificatie is hier geen
reden.
In deze opvatting worden wij bevestigd
door enkele uitspraken van den leider der
N. S. B., Ir Mussert, in een interview,
waarvan een verslag is opgenomen in
„Volk en Vaderland" van 18 November
1933.
De N. S. B., zoo verklaarde toen de lei
der, propageert geen bepaald
G o d s b e g r i p; het fascisme heeft geen
theologie.
Maar de N. S. B. heeft dan toch eer
bied voor den God des Bijbels, Wiens sou
vereiniteit zij heet te erkennen? Neen, zegt
de heer Mussertzij heeft eerbied
voor de universeele Macht, zij eerbiedigt
de almenschelijke verhouding tot het bo
venindividueel „verhevene" Leven. Nader
wordt dan nog gezegd, dat deze verhou
ding van geheel persoonlij-
ken aard is.
De heer Van Lynden zal het met ons
eens zijn, dat bij een partij, die dergelijke
on-Christelijke opvattingen propageert,
van een erkenning van de Souvereinitoii
Gods geen sprake kan zijn.
Naast dit antwoord aan den heer van
Lynden, hebben we ook een verzoek.
Het is dit.
Het zal den heer van Lynden niet ont
gaan zijn op welke wijze „Volk en Vader
land", het orgaan van de N. S. B., tegen
het Kabinet Colijn en tegen den persoon
van den Minister-President optreedt.
In een hoofdartikel over het Hypo
theekprobleem, werd enkele weken geleden
o.m. geschreven:
„Het is duidelijk, dat hier een probleem
van de eerste orde ligt, dat niet opgelost
wordt met aardigheden van den heer
Colijn over „het oude paard, dat ook
weer van stal gehaald wordt." De heer
Colijn zal dit probleem moeten oplossen,
of hij wil of niet. Tot nu toe heeft hij
alleen aangegeven, welke oplossingen hij
niet wenscht. Hij schijnt, blijkens zijn
houding bij de winkelsluiting, daarin
zijn „fort" te zien. Het wordt tijd, dat
wij vernemen, wat hij nu wel wil. Ons
volk wacht er op en verarmt inmiddels
meer en meer. Wij geven gaarne toe, dat
het voor den heer Colijn met zijn nauwe
relaties tot eenige groote beleggingsin
stellingen niet aangenaam is, dit pro
bleem op te moeten lossen; maar wie den
sterken man speelt, moet zijn stand op
houden."
Op bedekte, maar toch voor ieder ver
staanbare wijze, wordt in het door ons ge-
cursifeerde gedeelte geïnsinueerd, dat
hier bij den heer Colijn, de persoonlijke
belangen domineeren boven het nationale
belang. Dat hij zijn nationale plicht ver
zaakt terwille van het eigen belang.
En in het nummer van 16 Juni wordt
de arbeid van den heer Colijn ten opzichte
van het Antirevolutionair program der
mate in een bespottelijk daglicht gesteld,
dat ieder fatsoenlijk man, die, hoe hij
overigens ook over den heer Colijn moge
denken toch zeker zijn groote bekwaam
heden en zijn nationale verdiensten zal
willen erkennen, zich daaraan zal erge
ren.
Wij nemen aan, dat de heer van Lyn
den die bij de N. S. B. een vertrouwens
positie bekleedt in allen ernst meent het
landsbelang te dienen door den heer Mus
sert te gehoorzamen.
Maar wij vertrouwen, dat deze gehoor
zaamheid niet zóó ver gaat, dat hij niet
de begeerte en den moed zou hebben te
gen een dergelijk schandelijk optreden
van zijn partijorgaan te protesteeren.
Wij verzoeken den heer van Lynden
in het belang van de goede politieke ze
den, dit niet na te laten.
EEN OPZIENBARENDE REDE VAN
VON PAPEN.
Gaaf hef kraken in Dultschland?
Verdere publicatie verboden.
De Duitsche vice-kanselier Von Papen
heeft Zondag ter gelegenheid van het feest
der universiteit van Marburg een opzien
barende rede gehouden over de „oogmer
ken der Duitsche revolutie".
De redevoering werd van zooveel belang
geacht, dat ze over de radio werd uitge
zonden en Maandag opnieuw uitgezonden
zou worden.
Dit laatste is echter niet doorgegaan.
De vice-kanselier ging bij zijn redevoe
ring van den door 'hem aan hemzelf ge
stelden eiseh uit dat hij, als gevolg van
zijn aandeel aan het begin van de Duit
sche revolutie, de Duitsche ontwikkeling
scherper moest gadeslaan dan de meeste
andere Duitschers. Zijn moreele verplich
ting aan Adolf Hitler en zijn werk is zoo
groot, dat het van menschelijk en van
staatsmansstandpun't uit een doodzonde
zou zijn niet te zeggen wat in dit beslis
sende stadium van de Duitsche revolutie
gezegd behoorde 'te worden.
Nu de geestdrift verbleekt en taaie ar
beid aan het proces der revolutie zijn
rechten opeischt, blijkt, dat bij he't loute
ringsproces ook onreinheden zijn
ontstaan, waarvan het gezuiverd moet
worden. Dat vereischt een openhar
tige discussie, die op het oogenblik
in de Duitsche pers ontbreekt. Derhalve
dient de staatsman zelf tusschenbeide te
komen en de dingen bij hun waren naam
te noemen. Dat bewijst, dat de regeering
sterk genoeg is, om behoorlijke critiek te
verdragen, doch slechts diegene heeft het
recht critiek te oefenen, die zich in dienst
van het nationaal-socialisme heeft gesteld
en zich zijn rechten heeft verworven in
den strijd.
Na een historische uiteenzetting van de
politieke ontwikkeling van de laatste jaren
wees spreker er op, dat de kringen van
de conservatieve vernieuwing zich alleen
door hun tactiek onderscheiden hadden
van het nationaal-socialisme, omdat zij
het gevaar van een anti-democratische
revolutie, welke zich bedient van een
massa-partij, wellicht te hoog geschat
hadden. In elk geval bestond bij het tot
stand komen van het bondgenootschap
tusschen de nationaal-socia'listen en de
conservatieven volledige overeenstemming
omtrent de vernieuwingsdoeleinden.
Hierop dien't de aandacht te worden ge
vestigd, aldus spreker, aangezien al te
vurige jeugdige revolutionairen met hun
leus „reactionair" ook willen richten over
hen, die zich met vol bewustzijn hebben
onderworpen aan de taak, die de tijd hun
oplegt.
De ware revolutie van de 20ste eeuw is
die der heroie'ke en godverbonden persoon
lijkheid tegen knechting, tegen onder
drukking van de goddelijke vonk, tegen
mechaniseering en collectieveering. Het
gaat om de beslissing tusschen den geloo
vigen en den ongeloovigen mensch.
He't in de plaats van het veel-partijen-
systeem getreden éénpartijensysteem heeft
slechts zoo lang reden van bestaan als het
de verzekering van de revolutie eischt en
'tot de nieuwe persoonlijke selectie func
tioneert, want de logica der anti-liberale
ontwikkeling eischt een op vrijheid geba
seerde volksgemeenschap, welke berust op
vrijwillig volgen van alle volksdeelen.
De religieuse 'lijn, die steunt op god-
vreezendheid, mag men niet verwisselen
met een verwereldlijkte kerk. Wanneer
eenige kringen een uniforme geloofs'basis
eischen, moeten zij niet vergeten, dat de
Christelijke leer de vorm is van denken
van het avondland.
Er zal gestreden worden om de quaestie
of het nieuwe rijk der Duitschers Christe
lijk zal zijn of zich verliezen zal in pseu-
doreligieus materialisme. De Duitschers
mogen zich niet uit de rij der Christelijke
volken uitsluiten, aangezien anders een
inwerken in het gebied van Europa on
mogelijk is en daarmede de geweldige ge
dachte van 'het Rijk in gevaar wordt ge
bracht.
„Voor het dualisme tusschen staat en
partij dient een bevredigende oplossing te
worden gevonden", verklaarde von Papen
na een scherpe bestrijding van zuiver so
ciale en collectieve 'tendenzen.
Wanneer men dicht bij het volk wil
komen en eenheid van het volk wenscht,
mag men het verstand van het volk niet
onderschatten.
„Het volk weet, dat zware offers wor
den gevraagd. Het zal ze dragen en den
leider in onwrikbare trouw volgen, mits
niet elk woord van critiek als kwaadwil
ligheid wordt uitgelegd en mits wan
hopende patriotten niet als staatsvijanden
worden bestempeld".
Von Papen vraagt openhartige critiek.
Maar daartegen is het Nat.-Socialisti-
sche systeem niet bestand.
Vandaar dat de her-uitzending van de
rede niet is doorgegaan en dat alle Duit
sche dagbladen 'Zondagavond laat een
dringende instructie van hoogerhand kre
gen, waarin het hun verboden werd, de
door vice-kanselier Von Papen gehouden
rede over „de oogmerken der Duitsche
revolutie" in de pers te publiceeren.
De N. R. Crt. merkt hierbij1 op:
Zoo sprak von Papen, die actief wordt
als hij ommekeer ruikt, en die, bij al zijn
zwakheden, een moedig man is. Slechts
een klein gedeelte van hetgeen hij heeft
durven zeggen, beteekent voor anderen
reeds het concentratiekamp! Heeft hij' al
vast beslag willen leggen op de leiding
van het nieuwe, dat hij komende acht?
Zijn rede brengt nieuwe spanning in
een reeds dramatisch gespannen toe
stand.
Het is een veeg teeken voor het natio-
naal-socialistisch bewind, dat Von Pa
pen blijkbaar niet meer schroomt om
partij te kiezen tegen geest en methoden
van dat bewind, het op te nemen voor
machten, wier toenemende beteekenis
thans iedereen voelt. Von Papen is een
man, die getoond heeft zich gemakkelijk
te vergissen; in de keus van het geschikt
ste oogenblik voor een politiek avontuur
echter, heeft hij zich nog niet vergist. Het
was alleen de nasleep, waarop hij geen
kijk bleek te hebben.
De Engelsche wspenuitvoer.
De „Sunday Express" meldt, dat ruim
drie kwart van den geheelen Engelschen
wapen-export van de eerste maanden van
1934 naar Sovjet-Rusland is gegaan. De
totale waarde van den Engelschen wapen
export bedroeg 2.482.264 pond. Rusland
betrok voornamelijk machinegeweren en
munitie.
Groote temperatuurverschillen In
Oost-Duitschland.
De laatste weken zijn in de Grensmark
ten Zuid-Westen van Schneidemühl ster
ke temperatuurverschillen geconstateerd.
Terwijl overdag de temperatuur tot 30 gr.
stijgt, daalt zij des nachts tot onder nul.
In de laatste nachten is tot 3 gr. vorst
geregistreerd, hetgeen vooral in de vel
den met nieuwe aardappelen groote scha
de heeft aangericht.
Amerikaansch protest te Berlijn.
Do Amerikaansehe gezaih te Berlijn
heeft opdracht ontvangen om te protes
teeren tegen het Duitsche transfermorato
rium. De gezant heeft de Duitsche regee
ring er zijn leedwezen over uitgedrukt, dat
het moratorium ernstigu offers zal vragen
van de Amerikaansehe schuldeischers en
van de Amerikaansehe houders van Duit
sche effecten.
De gezant legde er den nadruk op, dat
Düitschlands optreden door de regeering
der Vereenigde Staten van ernstige betee
kenis wordt geacht. De Amerikaansehe
regeering betreurt het, diat op deze wijze
opnieuw nadeel wordt berokkend aan de
verhoudingen tusschen de Amerikaansehe
crediteuren en de Duitsche debiteuren.
De Amerikaansehe regeering protesteert
er in het bijzonder tegen, dat crediteuren
van andere landen een gunstiger behan
deling deelachtig zouden worden dan de
Amerikaansehe.
Een waarschuwing van Beleren aan de
Kerk.
In een buitengewoon druk begQjhte ver
gadering te Ingolstadt heeft de Beiersche
minister van binnenlandsohe zaken, Adolf
Wagner, een redevoering gehouden, waar
in hij o.a. zeide:
„De arbeiders staan tegenwoordig in
het middelpunt van het geheele staatsbe
leid. Het is weer een eer geworden arbei
der te zijn. Er bestaat slechts één onder
scheid, n.l. een onderscheid in den graad
van verantwoordelijkheid. En recht op
critiek heeft alleen degene, die het beste
wat hij bezit heeft gegeven voor de over
winning van de nationaal-socialistische
wereldbeschouwing.
Wat mij het meest spijt, is het feit, dat
juist uit de rijen van de kerk een scherpe
critiek op den nationaal-socialistischen
staat wordt geoefend. Het kan gebeuren,
dat ik nog eenmaal ingrijp, maar dan zóó,
dat het voor altijd voldoende is.
Wij denken er niet aan, de Godsgedachte
aan te tasten. De jonge generatie is de
waarborg voor de Duitsche toekomst. Wie
de plichten jegens het volk niet vervult,
heeft het recht verloren om in Duitsch-
land te leven.
Korte Berichten.
In Koblenz is Zondag de eerste steen
gelegd voor de gouw-„Thingstatt" (de oud-
Germaansche verzamelplaats voor 't volk)
met een rede van den Rijksjeugdleider
Baldur von Schirach en een parade van
50.000 Hitlerjongens.
Tengevolge van een ontploffing in
een gieterij van de automobielfabrieken
van Ford te Detroit zijn één doode en 12
gewonden te betreuren.
Zeeroovers hebben in den mond van
de Gele rivier het Ghineesche s.s. Sjang-
toeng overvallen. Een vreemdeling werd
gedood. De Engelschman Nicholl, de En-
gelsche zeeofficieren Field en Luce, de
tweede stuurman en de machinist, zijn
met een 20-tal Ghineezen door .de roovers
ontvoerd.
President Roosevelt heeft het wets
ontwerp geteekend, waarbij voor een pe
riode van drie jaar 522 millioen dollar
beschikbaar wordt gesteld voor wegenaan
leg.
In de nabijheid van Trambilleno in
Zuid-Tirol is een boer bij het verrichten
van graafwerk op een granaat uit den
wereldoorlog gestooten. Het projectiel ont
plofte, met het gevolg, dat twee personen
in stukken werden gereten.
Tengevolge van de hitte is in een
café te Gent een koolzuurcylinder gespron
gen. In het inwendige van het café werd
een groote verwoesting aangericht, terwijl
ook een muur werd ingedrukt. Vier bezoe-
kers werden licht gewond.
Binnenland.
De landbouwdagen der Z.L.M.
Crisiscredieten voor den Middenstand.
Nieuw tarief van Invoerrechten.
Prinses Juliana in Engeland. Verlovings
geruchten.
Buitenland.
Een opzienbarende rede van Von Papen.
Amerikaansch protest te Berlijn.
In het plaatsje Peszowola bij Loeblin
zijn de rijke landbouwer Bojarski, zijn
vrouw en zijn vijf kinderen uit wraak met
bijlslagen vermoord.
De uitvoer van peulvruchten naar
Frankrijk.
Bij beschikking van den Minister van
Economische Zaken a. i. is met intrek
king van een beschikking van 4 Mei een
commissie voor den uitvoer naar Frank
rijk van peulvruchten ingesteld.
Als commissie ter zake is aangewezon
de commissie, ingesteld bij beschikking
van 28 April, no. 17612, afd. II, directie
van den landbouw.
Belasting-instellingen van de doode hand.
De heer Kortenhorst heeft op het wets
ontwerp tot heffing van een belasting
naar het vermogen van instellingen van
de doode hand eenige amendementen in
gediend. Ter toelichting zegt de voorstel
ler o.m.:
Met het oog Op de belangen van de
verzekering tegen ziekte en ongevallen
van kleine zelfstandigen en niet verplicht
verzekerde arbeiders, die niet onder de
verplichte verzekering, bedoeld in de
Ziektewet en de Land- en Tuinbouwonge-
vallenwet 1922 vallen, doch die zich wel
bij die verplichte verzekeringen kunnen
aansluiten, lijkt het gewenscht om de vrij
stelling der belasting ook toe te staan
wanneer het orgaan der verplichte verze
kering iets meer dan „nagenoeg uitslui
tend" „verplichte" risico's op zich heeft
genomen.
Een ander amendement heeft ten doel
een meer juist en overzichtelijk onder
scheid te maken tusschen bedrijfsschul
den en andere schulden, die, ter bereke
ning van het zuiver vermogen, mogen
worden afgetrokken.
Verder is het doel van den voorsteller,
onder zekere voorwaarden een reserve
voor koersverliezen bij' de spaar- en pen
sioenverzekeringsinstellingen buiten de
belasting te houden.
Fransche tarwe op onze markt.
Er zijn onderhandelingen gaande, om
10.000 ton Fransche tarwe op de Neder
landsche markt te plaatsen. De mogelijk
heid van invoer is afhankelijk van bewil
liging van de Graancentrale.
Frankrijk wil nog 50.000 ton tarwe-
overschiot uitvoeren voor het grootste
deel naar Engeland. Nu de uitvoer uit
Duitschland en de Donaulanden gestaakt
is, is de mogelijkheid om deze tarwe
te plaatsen, toegenomen.
Aan den invoer van Fransche tarwe in
ons land is het bezwaar verbonden dat
zij niet de variëteit is waaraan de meel
fabrieken) sterk behoefte hebben. Door
den prijs is zij ook voor andere doelein
den wel te gebruiken. De overeenkomst
met de inlandsche tarwe werkt echter
de mogelijkheid van knoeierij in de hand.
In de practijk is thans aan de Graan
centrale al ettelijke malen gebleken, dat
tarwe-variëteiten van vreemde herkomst
die gelijkenis vertoonen met de Neder
landsche, naar de boerderij verhuizen en,
al of niet met Nederlandsche tarwe ver
mengd, als Nederlandsche tarwe worden
ingeleverd ter bekoming van de regee-
ringspremies.
De nieuwe Moerdijkbrug.
De brugwerkzaamheden zijn thans in
vollen gang. Het uitbaggeren aan de zijde
Moerdijk geschiedt met de meeste voort
varendheid. Naar wij vernomen hebben,
heeft het laten zinken van het eerste zink-
stuk Vrijdag plaats gehad. De eerste schui
ten met steenen voor het bezinken zijn in
middels reeds gearriveerd. Met het rijs
werk is men in vollen gang. Van de zijde
van het publiek ondervindt men veel be
langstelling. Dagelijks kan men heele files
van menschen gade slaan, die, mede met
het oog op de werkzaamheden, komen in-
formeeren of er soms plaats voor hen is.
Nieuw tarief van invoerrechten.
De Staatscourant van 18 Juni bevat een
Kon. Besluit, waarbij het bij het bij Kon.
Boodschap van 15 Juni aan de Tweede
Kamer ter overweging aangeboden ont
werp van wet tot vaststelling van een