DINSDAG 12 JUNI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 211
Buitenland.
Binnenland.
Onuitroeibaar
gespuis?
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcntiiin 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advcrtentiün Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het tijdvraagstuk.
Opnieuw komt het vraagstuk van de
tijdregeling aan de orde. Door de Regee
ring is n.l. bijt de Tweede Kamer een wets
ontwerp ingediend tot invoering van den
West-Europeeschen of Greenwichtijd met
behoud evenwel van het uur-verschil tus-
schen zomer en winter.
Aan het meermalen, ook in de Tweede
Kamer, uitgesproken verlangen om te ko
men tot een vasten tijd voor zooner en
winter, hoe dan ook, wordt door dit ont
werp niet voldaan.
Wel wordt aan de bezwaren tegen den
huidigen zomertijd hij een deel der platte
landsbevolking ten deele tegemoet ge
komen, doordat het leven gedurende het
geheele jaar met 20 minuten wordt ver
laat.
Maar aan de verwarring die op dit ge
bied bestaat in verband met tweeërlei
plaatselijke tijd in tal van gemeenten ge
durende de zomermaanden en waarvan
we ook in Zeeland ruimschoots profitee-
ren, wordt geen einde gemaakt, tenzij de
plattelandsgemeenten in de voorgestelde
wijziging aanleiding mochten vinden hun
verzet op te geven.
Nu is dit o.i. niet het belangrijkste be
zwaar tegen het ingediende ontwerp. Uit
het feit, dat men in sommige plattelands
gemeenten hardnekkig vasthoudt aan den
„ouden tijd", terwijl daarnaast tal van
plattelandsplaatsen zijn waar men zich
met den „nieuwen tijd" heeft verzoend,
blijkt wel, dat de bezwaren tegen den zo
mertijd niet onoverkomelijk zijn. En op
den duur zal misschien, vooral als het
verschil met een derde verkleind wordt,
de.tegenstand geheel verdwijnen.
'Een groot voordeel van de voorgestelde
wijziging is zeker, dat Nederland daar
mee tijdeenheid krijgt met de omliggende
landen, wat met het oog op de behoeften
van het luchtverkeer, draadlooze uitzen
dingen en het internationaal waarne-
mingsverkeer van beteekenis is.
Maar hier staat tegenover dat een der
voornaamste argumenten waarmee aan
vankelijk de zomertijd verdedigd werd,
van zijn kracht wordt beroofd. Het groote
motief was, de winst van een uur dag
licht gedurende den zicmer en een belang
rijke besparing op kunstlicht.
Dit laatste voordeel gaat nu meer dan
verloren.
In den zomer zal het betrekkelijk wei
nig verschil maken. Maar 's winters be-
teekent de nieuwe regeling, dat over heel
de linie in de huiskamers, de scholen, de
kantoren en niet te vergeten de winkels,
de lampen 20 minuten vroeger zullen moe
ten branden.
Vicioral in dezen tij'd, nu bezuiniging
en besparing op elk gebied dringend noo-
dig is, en alles wat het leven duurder kan
maken vermeden dient te worden, een ar
gument dat zeker eenig gewicht in de
schaal mag leggen.
De terreur in Oostenrijk.
Men acht in regeeringskringen den toe
stand buitengewoon ernstig, temeer daar
men van meening is, dat de gebeurtenis
sen van de laatste paar dagen slechts een
inleiding vormen op wat nog te wachten
staat.
In de Zondag gehouden buitengewone
vergadering van het Oostenrijksche kabi
net is besloten dat elke gemeente een vrij
willige plaatselijke afweer-brigade zal in
stellen.
Binnenkort zullen wettelijke bepalin
gen in werking treden, waardoor snel en
gestreng opgetreden zal kunnen worden,
in het bijzonder door toepassing van de
doodstraf.
Bouw van twee nieuwe Italiaansche
pantserkruisers.
De Italiaansche regeering heeft beslo
ten, in 1934 twee nieuwe pantserkruisers
elk metende 35.000 ton, op stapel te zet
ten. In het officiëele communiqué wordt
verklaard
Volgens het verdrag van Washington
heeft Italië het recht, 70.000 ton scheeps-
ruimte aan pantserkruisers te bouwen.
Niettemin heeft Italië zich tot nu toe, al
kan alleen dit type als de eenig geschikte
k„rn van een moderne vloot beschouwd
worden, daarvan onthouden, om eventu
eels resultaten der vlootconferentie en in
het algemeen der ontwapeningsconferen
tie niet te influenceeren. Gezien echter de
positie, waarin de vloten van bijna alle
staten ter wereld zijn komen te verkee-
ren achtte de regeering het juist, haar
vloot de organische samenstelling te ge
ven, die bij het ontbreken van een alge
meens qualitatief beperkende overeen
komst noodzakelijk is. Zij heeft derhalve
besloten tot den aanbouw van 70.000 ton
pantserkruisers.
Nieuw soort granaten.
Zooals men weet, heeft men in Enge
land proeven genomen met het vervoer
van postvervoer per vuurpijl of raket.
Thans weet de Sunday-Expres melding
te maken van een nieuwe vuurpijl-gra
naat.
Het systeem is, dat een granaat een
aantal vuurpijlen bevat met tijd-doppen.
Wanneer de granaat is afgevuurd en zijn
grootste hoogte heeft bereikt, gaat de eer
ste vuurpijl af, waardoor of de hoogte
nog grooter wordt, of het dalen van den
granaat vertraagd wordt. Achtereenvol
gens gaan ook de andere raketten af,
waardoor dus de granaat in de lucht
zoo hoog blijft, dat de aarde onder het
projectiel door draait.
Zoo kan men een granaat in Londen
afgevuurd bijv. na verloop van den noo-
digen tijd in Parijs, in Keulen, of Ber
lijn, laten neerkomen.
De Sunday-Express heeft inlichtingen
gevraagd aan iemand van het departe
ment van oorlog, maar die kon geen in
lichtingen geven.
Tweeduizend dooden in San Salvador.
Uit San Salvador wordt gemeld, dat 't
aantal dooden bij de natuurramp in de
buurt van San Salvador alleen reeds op
2000 wordt geschat.
De leider van de luchthaven der Pan
Amerikaansche luchtvaartmaatschappij
Galoway, heeft een vliegtocnt boven het
geteisterde gebied gemaakt. Volgens zijn
rapport zijn tal van dorpen door aard
verschuivingen verwoest.
Korte Berichten.
Uitgestrekte bebouwde landerijen in
Angola zijn verwoest door een sprink
hanenplaag. Vooral aan de suikergewas
sen is groote schade toegebracht. De ge
heele inlandsche bevolking is thans op
geroepen om den oogst te beschermen in
die streken, welke nog niet van de plaag
te lijden hebben gehad.
i Naar wordt gemeld, uit San Salva
dor, beweegt zich een nieuwe wervelstorm
boven de golf van Mexico in de richting
van de kust.
Volgens een op het hoofdkantoor
der United Eruit Company ontvangen ra
diogram is het plaatsje Oetoepeque (Hon
duras) door een overstrooming geheel
verwoest. Vijfhonderd personen zouden
in de golven den dood hebben gevonden.
Een epidemie van kinderverlam
ming is in Los Angeles uitgebroken. Tot
dusverre zijn reeds 565 gevallen gecon
stateerd.
Tsjecho-Slowakije en België hebben
officiëel de Vereenigde Staten ervan in
kennis gesteld, dat zij den termijn van
hun oorlogsschulden aan de Vereenigde
Staten, vervallende op 15 Juni a.s., niet
zullen betalen.
Met veel voorbehoud zal het com
missoriaal werk der ontwapeningsconfe
rentie binnenkort weder worden hervat.
De algemeene commissie is voor onbe-
paalden tijd verdaagd.
Het ontslag aan de huwende onder
wijzeres.
Met betrekking tot het wetsontwerp
wijziging van de lager onderwijswet (ont
slag huwende onderwijzeres) wordt er
ter verduidelijking op gewezen, dat de re
geling, welke wordt voorgesteld voor de
onderwijzeressen bij het openbaar lager
onderwijs, ook wordt voorgesteld voor die
bij het bijzonder lager onderwijs.
Hiertoe dient het nieuw voorgestelde
vierde lid van artikel 97, krachtens bet-
welk op de vergoeding aan de schoolbe
sturen in mindering wordt gebracht de
jaarwedde of wedde van de gehuwde
vrouw, voor zoover niet in het genot van
wachtgeld, die benoemd wordt tot onder
wijzeres, tenzij de minister wegens ge
wichtige redenen beslist, dat die vermin
dering niet zal plaats vinden; en de jaar
wedde of wedde van de onderwijzeres, die
in het huwelijk treedt en aan wie niet met
ingang van den dag van het huwelijk
ontslag is verleend.
Belangrijke opdracht voor de
Nederlandsche scheepsbouwindustrie.
D'e N.V. Nederlandsche Koloniale Pe
troleum Maatschappij heeft in opdracht
van de Standard Vacuum Oil Company
met de Rotterdamsche Droogdok-Mij een
contract afgesloten voor den bouw van
de gTootste tankboot die tot nog toe op
een Nederlandsche werf op stapel is gezet.
Het schip heeft een lengte van 485
voet, een breedte van 68 voet bij een diep
gang van 29 K voet een 'n laadvermogen
van 15000 tons dwt. Het zal door Diesel
motoren worden voortbewogen en een
snelheid hebben van ruim 12 knoopen.
De nieuwe tanker zal worden gebruikt
voor het vervoer in het Verre Oosten van
petroleumproducten afkomstig van de
Raffinaderij der N.K.P. M. te Palembang.
Naar verluidt, kan de plaatsing van
meer soortgelijke orders hier te lande in
de naaste toekomst verwacht worden.
Surinaamsche suiker in Nederland.
In de zitting der Koloniale Staten van
Suriname heeft de gedelegeerde van den
Gouverneur Dinsdagavond verklaard dat
een gemakkelijker plaatsing bereikt was
voor Surinaamsche suiker op de Neder
landsche markt.
De gedelegeerde gaf geen bijzonderhe
den omtrent deze aangelegenheid, die
zeker velen hier interesseert.
„De West" verneemt, dat de bedoeling
der regeering is om de aan te voeren Su
rinaamsche suiker aan te wenden tot het
regulariseer en van den suikerprijs in Ne
derland. Dit kan noodig zijn in verband
met de invoerbeperkingen die tegenwoor
dig in Europa zoo'n groote rol spelen.
Het tekort op de spoorweg en over 1933.
Het totale exploitatietekort der Ned.
Spoorwegen over '33 Beloopt f 27.071.100
De Staat heeft dit geheel te dragen en
bovendien wegens divictendgarantie aan
de beide maatschappijen tezamen nog
f 1.620.000 uit te Xeeren. In totaal der
halve f 28.691.000.
Op pag. 13 van de Millioenennota is
vermeld, dat voor de lOopende iiegroo-ting
waarop het tekort over 1933 drukt, op 'n
exploitatieverlies ten laste van den Staat
(waarbij kennelijk de dividendgarantie is
inbegrepen) van f 30 millioen is gere
kend!
Amsterdam voor 1935 onder curateele?
Le regeering heeft een algemeene cir
culaire gericht tot de colleges van Gedep.
Staten der verschillende provincies waar
in de aandacht wordt gevestigd op som
mige bepalingen van de wet tot steun aan
noodlijdende gemeenten en tot voorko
ming van de noodlijdendheid van ge
meenten.
In deze circulaire vestigt de regeering
o.a. de aandacht op het bepaalde in art. 5
van deze wet.
Indien, zegt dit artikel, de begrooting
van een gemeente naar het oordeel van
de ministers van financiën en binnen-
landsche zaken gegronde aanleiding geeft
tot de verwachting, dat het evenwicht
tusschen inkomsten en uitgaven niet zal
zijn te handhaven, zullen deze ministers,
teneinde steunverleening zooveel mogelijk
te voorkomen, na Gedeputeerde Staten te
hebben gehoord, aan het gemeentebestuur
vóór de vaststelling der begrooting mede-
deelen, aan welke eischen naar hun mee
ning die begrooting behoort te voldoen.
Aan Gedeputeerde Staten schijnt te
worden overgelaten te beoordeelen welke
gemeenten voor 1935 met noodlijdendheid
worden bedreigd.
Uit te bevoegder plaatse ingewonnen
informaties is duidelijk geworden, dat
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
zich op het standpunt stellen, dat Am
sterdam behoort tot de gemeenten, die in
1935 „hulpbehoevend" dreigen te worden.
Op dien grond zullen zij vorderen, dat
vóór de indiening bij den gemeenteraad
van de begrooting voor het jaar 1935
overleg met Gedeputeerden over den in
houd van deze begrooting zal worden ge
pleegd.
HET CREDIET VOOR WERK
VERRUIMING.
Geleidelijk naar een lager loonpeil.
Blijkens de memorie van antwoord van
de Eerste Kamer inzake het ontwerp van
wet tot wijziging en verhooging van het
zevende hoofdstuk B der RijksbegTOOting
1934 (crediet voor werkverruiming) is
ook de regeering van oordeel, dat hot
aantal werkloozen, dat door het aange
vraagde crediet kan worden geholpen, in
verhouding tot het totaal niet bijzonder
groot is, maar ook, dat de waarde van 'n
maatregel voor een belangrijk gedeelte
van moreele beteekenis is.
Dat de regeering zou tegenspreken, dat
van hooger hand loonsverlaging
zal worden bevorderd, is niet juist. Zij
heeft tegengesproken, dat zij' bepaalde
loonen dwingend wil opleggen. Zij heeft
echter daarnaast te kennen gegeven, dal
zij bij de uitvoering van onder dit crediet
vallende wer,.en met de belanghebbenden
hoopt tot overeenstemming te komen om
trent zoodanige loonnormen als wensche-
lijk en noodig zijn om een zoo groot mo
gelijk aantal arbeiders te behoeden voor
de ellende der werkloosheid. Zij vertrouwt
dat hier overeenstemming zal kunnen
worden bereikt. Zou dit onverhoopt niet
het geval zijn, dan zou daarvan het ge
volg moeten zijn, dat de werken niet wor
den ondernomen.
De regeering moet dit standpunt in
nemen, omdat met het kunstmatig schep
pen van werkgelegenheid alléén, de werk
loosheid niet daadwerkelijk kan worden
bestreden; teneinde van dit crediet een
werkelijk nuttig rendement te verkrij
gen, is het noodig, dat het mede wordt
aangewend om zooveel mogelijk belem
meringen weg te nemen, die de natuur
lijke verruiming van de werkgelegenheid
tegenhouden.
Ingezonden Mededeeling.
Thans Is gebleken, dat vele bestrijdingsmiddelen
tegen ralt.n en muizen bij onvoldoende weiking
het ongedierte voor verdere verdelging ongevoelig
maken, op dezelfde wijze als Ingeente personen
niet meer vatbaar zijn voor bepaalde ziekten. S echts
het werkelijk maagvagif Rodent, dat op ratten en
muizen een fatale aamrekkingskracht uitoefent, Is
In staat elke rat en muis volkomen uit le roeien.
Waarom zoudt U noglanger last van muizen en ratten
hebben? Een doos Rcdent van 50 ct. of een dubbele
docs a 90 ct. zal U veel last en rchs.de besparen.
Imp.: Fa. B. fileinders.ua - Deo Haag. B54
De regeering kan echter niet genoeg
herhalen, aat net onjuist is haar ue oe-
cioeiiiig toe te schrijven van dwingend te
wihen ingrijpen in het tegenwoordige
loonpeil.
Zij Beschouwt het collectieve looncon-
tract ais ehre anaere privaatrechtelijke
overeenkomst en is er zicii ten vohe van
bewust, uat met ingrijpen in privaatrech
telijke overeenkomsten de uiterste voor-
zichtigheid moet woruen betracht.
Een anuere vraag is natuurlijk of de
loonen reeus thans voldoende verlaagd
zijn, zoouat de regeering op verdere ver
laging geen invloeu zou behoeven uit te
oeienen. Het komt den minister voor, dat
hierop in het algemeen geen antwoord
valt te geven, doch het lijdt geen twijiel,
dat by eike onderhandeling er volop ge-
le„enüeid zal zijn alle argumenten pro en
contra ten voile tot hun recht te uoen ko
men. Zij is van meening, dat men, wat
men het ethisch minimum pleegt
te noemen, dit niet los van het econo
misch mogelijke mag bezien, zulks
in het belang van de arbeidende bevol
king in haar geheel.
Lette men op 't economisch mogelijke
niet, dan zouuen verhoudingen kunnen
ontstaan, die tot toeneming van werkloos
heid zouden leiden.
De regeering, die dit gevaar nimmer
uit het o og mag verliezen, is zich in tus
schen ook bewust van de gevaren welke
in te groote en te plotselinge loondaling
gelegen kunnen zijn. Zij is dan ook niet
voornemens, verder te gaan dan door de
noodzakelijke aanpassing wordt gevor
derd en is er van overtuigd, dat de ge
leidelijke weg naar lager loonpeil
de meest verkieslijke is.
Nog op een ander punt moet de regee
ring een blijkbaar nog bestaand misver
stand trachten weg te nemen. Zij heeft
betoogd, dat verlaging van productiekos
ten noodzakelijk is ter verruiming van de
werkgelegenheid, maar niet, dat de ophef
fing van de werkloosheid afhankelijk zou
zijn uitsluitend van het peil tot hetwelk
de productiekosten zouden zijn verlaagd.
Evenzeer beantwoordt de Regeering
ontkennend' de vraag, of niet de door
loondaling bereikte concurrentiemogelijk-
heid door gelijke maatregelen van het
buitenland illusoir zal worden gemaakt;
de loonregelingen zijn in ieder land te
zeer van bijzondere factoren afhankelijk,
dan dat op dit gebied maatregelen in het
eene land genomen, aanstonds over de
grenzen toepassing zouden vinden. Overi
gens dient hierbij te worden bedacht, dat
verlaging van productiekosten in het al
gemeen vergrooting van het verbruik en
van den omzet tengevolge heeft.
Nadat uit verschillende berekeningen
en vergelijkingen van kostprijzen een
denkbeeld omtrent de meest juiste hoogte
van het loon zal zijn verkregen, zal ge
tracht worden door onderhandeling om
trent dit loon overeenstemming te ver
krijgen. Het spreekt vanzelf, dat hierbij
de kosten van het noodzakelijk le
vensonderhoud niet uit 't oog zul
len worden verloren.
De door sommige leden verdedigde
stelling, dat loonsverlaging vermin
dering van koopkracht betee-
kent, wordt door de Regeering tot zekere
hoogte niet ontkend; de daaruit veelal
getrokken conclusie, dat, om de koop
kracht in stand te houden, de loonen niet
moeten worden verlaagd, moet echter
stellig worden afgewezen; het scheppen
of instandhouden van kunstmatige
koopkracht zou voor het oecono-
misch weerstandsvermogen heel wat ern
stiger gevolgen hebben dan een tijdige
aanpassing, ook al heeft die aanpassing
vermindering van individueels koop
kracht ten gevolge. Immers valt hierbij in
het oog te houden, 'dat het aantal werk
loozen toeneemt wanneer men het loon
peil boven het oeconomisch mogelijke
tracht in stand te houden.
De regeering wil niet direct i n -
g r ij p e n in de loonen, in dien zin, dat
zij dwingend zou willen optreden met
betrekking tot de collectieve looncontrac-
ten; zij hoopt langs den weg van onder
handeling te komen tot het gewenschte
resultaat. Zij verwacht, dat de door over
leg tot stand gekomen loonen bij de uit-
Binnenland.
Memorie van Antwoord over het crediet
voor werkverruiming.
Groote brand te Kerkdriel.
De loting voor den dienstplicht.
Het spoorwegtekort over 1933.
Buitenland.
Het nieuwe Belgische kabinet.
De terreur in Oostenrijk.
Italië gaat kruisers bouwen.
De ramp te San Salvador.
voering van het f 60 millioen-plan mede
van invloed zullen zijn op het algemeen
loonpeil, omdat niet verwacht kan wor
den, dat, indien eenmaal over het loon
peil hij een bepaald werk overeenstem
ming is verkregen, de loonen buiten dit
werk op den duur op een ander peil ge
handhaafd zullen kunnen worden.
Zij erkent, dat verlaging van de kos
ten van het levensonderhoud
zooveel mogelijk met loondaling moet sa
mengaan en zij is dan ook, waar moge
lijk, in die richting werkzaam.
Het groote verschil, dat hier te lande
nog steeds bestaat tusschen groot- en
kleinhandelsprijzen, is gemakkelijker te
constateeren dan op te heffen.
Op het punt van de handelspoli
tiek is de regeering voortdurend waak
zaam en zij slaat nauwlettend de pogin
gen gade. 'die door andere landen worden
ondernomen, teneinde in regionaal ver
band tot een verruiming van het ruilver
keer te geraken.
De regeering zal, gelijk in het verleden,
ook nu weer door te voeren onderhande
lingen ernaar streven, te voorkomen, dat
de Nederlandsche bezitters van Duit
se h e obligaties van rente verstoken
blijven.
Het vraagstuk van de ordening
van het bedrijfsleven en de be-
behoefte aan omzetting van bedrijven, in
verband met de structureele wijzigingen,
welke in het economisch leven haar in
trede doen, heeft de volle aandacht der
Regeering. Vestiging van nieuwe indu
strieën hier te lande zal, waar mogelijk en
wenschelijk, worden bevorderd.
De Regeering is zich terdege bewust,
dat het wetsontwerp mede van belang is
voor de gemeenten, met name voor
die, waar de werkloosheid het grootst is,
Zij is inderdaad voornemens om deze ge
meenten zooveel mogelijk tegemoet te ko
men, door, voorzoover het de uitvoe
ring van gemeentewerken be
treft, de daarvoor benoodigde kapitaals
uitgaven renteloos aan de gemeente voor
te schieten. Anderzijds echter zal de Re
geering daarbij de voorwaarde moeten
stellen, dat ook de gemeente aan het doel
dat met het crediet wordt beoogd, zooveel
als noodig is, medewerkt. Met name geldt
dit voor die gemeenten, welke met be
trekking tot de noodzakelijke versobering
harer huishouding nog ten achter zijn
gebleven. Daarbij zal met name de vraag
onder het oog zijn te zien, of zij voor de
bezoldiging van haar personeel nog rege
lingen handhaven, die (boven redelijk#
normen uitsteken.
In het algemeen is het de bedoeling die
werken te laten uitvoeren, die kunnen
bijdragen tot verhooging van de oecono-
mische weerbaarheid van het land en tot
vermindering van de werkloosheid.
Omtrent de vraag of 't mogelijk zal zijn
het kapitaal aan te wenden voor het ver
krijgen van werkverruiming in be
staande industrieën, moet de
Regeering zich voorshands haar oordeel
voorbehouden. Het gevaar ligt hier voor
de hand, dat op deze wijze juist de aan
passing van de industrie aan de interna
tionale concurrentie-eischen zou worden
belemmerd.
Het bestuur van het Werkfonds zal bij
zijn werkzaamheid telkens met de vak
centrales in aanraking komen. Met het
oog hierop schijnt het niet noodig, ver
tegenwoordigers van die centrales in het
bestuur op te nemen.
Gecompliceerd ongeluk.
Op dezelfde plaats op den postweg Kapel-
le-Postbrug, waar op 10 April een doo-
delijk ongeval plaats had, reed gister een
auto, bestuurd door den heer L. van We-
meldinge, hij het inrijden van een zijweg,
in de sloot. De inzittenden, twee crisis
ambtenaren, kwamen er met eenige lichte
verwondingen en een nat pak af.
D'e taxi-ondernemer v. d. V. uit Goes,
die achter de eerste auto kwam aanrijden,
stopte om hulp te verleenen. Intusschen
kwam de motorrijder v. d. S. uit Hans-
weert met een groote snelheid aanrijden
en reed tegen de taxi, die rechts van den
