BON
WOENSDAG 6 JUNI 1034
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - Nc, 209
Buitenland.
Binnenland
Quaker
HAVERMOUT
Q BLIJVEN
D GELDIG
Provinciale Staten van Zeeland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque cn Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes cn
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdeclingcn 00 cent per regel. Kleine
Advcrtcntiën Dinsdags cn Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het ontwapenlngsvraagstuk.
Het is binnenkort 20 jaar geleden, dal
de groote wereldoorlog is ontbrand.
Bij al de verschrikkingen van deze ont
zettende worsteling was er voor velen
dit lichtpunt, dat dit althans de laat
ste groote oorlog zou zijn.
Men had zich in 1914 vergist toen men
meende, dat de beschaving te ver was
voortgeschreden dan dat een bloedige
oorlog zou uitbreken, maar geleerd door
de harde lessen van den volkerenkrijg,
zou men in de toekomst tot eiken prijs
een nieuwen oorlog weten te voorkomen.
Aanvankelijk schenen er ook inderdaad
aanwijzingen te zijn voor het koesteren
van grootsche verwachtingen. Sprak
men hier en daar niet reeds van deVur-
eenigde Staten van Europa?
Reeds betrekkelijk spoedig is er ech
ter een kentering gekomen. Het nationale
element is in verschillende landen sterk
op den voorgrond getreden en de econo
mische crisis, inplaats van de volken
dichter bij elkaar te brengen, om geza
menlijk te trachten, een oplossing te vin
den, heeft in meerdere landen geleid lot
een op de spits gedreven nationalisme.
Door het houden van economische con
ferenties is toen getracht bij elkaar te
brengen wat uiteen dreigde te gaan en de
tegenstellingen te verzachten, maar zon
der veel resultaat.
De economische conferenties die zoo
veel goeds beloofden, zijn finaal mislukt
en met de ontwapeningsconferentie gaal
het denzelfden kant uit.
Nu heeft waarschijnlijk nooit iemand
in ernst geloofd dat het tot internationale
ontwapenig zou komen. Maar wel leefde
de hoop dat door onderling overleg stel
selmatige beperking van bewapening mo
gelijk zou blijken te zijn.
Het tegendeel blijkt echter maar al te
duidelijk.
Vooral na de verklaring van Duitsch-
land, dat het kort en goed weigert temid
den van sterk gewapende volken zoo goed
als weerloos te blijven, tenzij de andere
staten hun bewapening tot het Duitsohe
peil terug zouden brengen, is er alle
schijn, dat we staan voor een nieuwen be-
waoenings wedloop.
De ontwapeningsconferentie is nog
niet definitief mislukt. Maar er is toch
niets van beteekenis bereikt. En als straks
i wat waarschijnlijk is besloten
wordt de conferentie tot het najaar te
verdagen, dan is dat alleen, omdat men
er voor terugschrikt officiëel het finale
fiasco te erkennen.
„De beteekenis van zulk een debacle,
schreef onlangs Baarbé in een zijner in
teressante overzichten, kan in enkele
woorden worden weergegevener zou
op volgen een onbeperkte, een dolzinnige
wedloop in bewapening, die vroeg of laat
zou moeten eindigen in de ontketening
van een nieuwe oorlogsramp. Daarover
zijn alle kundige beoordeelaars van den
toestand het eens; ook zij die nu geen
oorlogsgevaar speuren.
En daarom is het zoo vurig te hopen,
dat het alsnog moge komen tot een hero
ïsche actie van alle verantwoordelijke
machthebbenden, om de menschheid te
behoeden voor een nog erger catastrophe
dan die, welke ze nauwelijks 15 jaar ge
leden heeft doorgemaakt, en die nu nog
de diepste oorzaak is van den jammer,
waaronder ze zwoegt."
Engeland en de schuldenbeialing.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Ne
ville Chamberlain, de kanselier van de
Schatkist, zijn nota aan de Vereenigde
Staten inzake de oorlogsschulden toege
licht. Hij verklaarde dat Engeland een
nieuwe verklaring van President Roose
velt had verwacht, dat Engeland niet zou
worden beschouwd als een in verzuim
zijnde staat, wanneer het opnieuw een
symbolische betaling zou hebben verricht.
Engeland kon echter zijn schuldtermijn op
15 Juni niet betalen wegens de slechte
gevolgen, die dit voor het wereldherstel
zou hebben, doch het was bereid met Ame
rika besprekingen te openen voor een de
finitieve regeling, wanneer deze bespre
kingen vruchtbaar konden zijn.
Weer geen besluit te Genève.
Het presidium der ontwapeningsconfe
rentie is gisteravond uiteengegaan, op
nieuw zonder een besluit te hebben kunnen
nemen. Het moet tusschen Henderson en
Barthou warm zijn toegegaan, zoodat
Henderson zelfs dreigde met aftreden. He
den worden de 'besprekingen van het pre
sidium voortgezet. De bijeenkomst van de
algemeens commissie, welke heden zou
plaats hebben, is in verband daarmede
uitgesteld.
Kans op staalstaklng In Amerika.
Generaal Hugh Johnson heeft gecon
fereerd met den voorzitter van de United
States Steel Corporation, met het doel een
oplossing te vinden voor de stakingsmoei
lijkheden in de staalindustrie. Na afloop
van de conferentie weigerde Johnson me-
dedeelingen te doen, doch verklaarde, dat
hij Dinsdag in staat zou zijn nadere bij
zonderheden bekend te maken. De gene
raal maakte den indruk optimistisch ge
stemd te zijn.
Met het oog op de mogelijkheid van een
algemeene staking in de staalindustrie op
16 Juni a.s. zijn de staalfabrieken begon
nen met het opslaan van groote hoeveel
heden wapenen. De gouverneur van Penn-
sylvanië, Pinchot, verklaarde dat de toe
stand zeer ernstig was, maar dat hij op
alle eventualiteiten was voorbereid.
Korte Berichten.
Te Assoean in Egypte zijn alle scho
len gesloten in verband met de groote
hitte. Talrijke kinderen, vooral de meisjes
waren de laatste dagen tijdens de lessen
flauw gevallen.
Naar de Londensche correspondent
van het „Journal" bericht, is de vroe
gere Duitsche rijkskanselier dr Brüning
uit Duitschland gevlucht en in de Engel
sche hoofdstad aangekomen. Brüning
heeft zich door zijn vlucht aan een arres
tatie ontrokken.
Ook in de door de droogte geteister
de staten in het Westen van Amerika is
regen gevallen, op de meeste plaatsen
evenwel te laat om de verdorde graanvel
den te doen herleven. In weerwil van de
gisteravond in vele staten gevallen hevige
regens, is de beschikbare hoeveelheid wa
ter nog gering.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen te
gen Dinsdag 19 Juni te 1 uur. In deze ver
gadering komen o.m. aan de orde het
wetsontwerp inzake heffing van een be
lasting naar 'het vermogen van instellin
gen van de doode hand, het wetsontwerp
tot instelling van een Verkeersfonds. de
conclusie van de commissie inzake de ver
zanding van de Strooppot en het wetsont
werp tot goedkeuring van het te Genéve
tusschen Nederland en België gesloten
vestigings- en arbeidsverdrag.
Overvloed van varkens.
De heer Weitkamp heeft aan den Mi
nister van Economische Zaken a.i. de
volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat tenge
volge van de, reeds het geheele voorjaar
durende, geringe afneming van varkens,
de toestand der landbouwers, vooral in de
Oostelijke provinciën van ons land, on
houdbaar begint te worden?
Zoo ja, wil de Minister dan, mede ge
let op 'het intreden van het voor overman
tig zware varkens zeer gevaarlijke warme
seizoen, maatregelen beramen, waardoor
een opruiming in eens der bovenbedoelde
dieren mogelijk worde?
Tariefsverhooaing?
Bij het Departement van Financiën is
in voorbereiding een wetsontwerp tot her
ziening van het tarief van invoerrechten
dat nog vóór 1 Juli in werking zal
treden.
Het „Hbld" vernam, dat dit ontwerp
gewijzigde tariefwet. behalve een reeks
'bijzondere verhoogingen en nieuwe hef
fingen tot strekking zou hebben een alge
meene verhooging van het grondtarief van
10 pet. tot 12 pet.
1000 man bij Philips aangenomen.
De directie van de Fhilipsfabrieken te
Eindhoven deelt mede, dat de fabrieken
in verband met de verhoogde productie
gedurende de laatste zes weken ruim 1000
menschen hebben aangenomen, waardoor
het aantal arbeiders weder boven de 14
duizend is gestegen.
Rente van leeningen
van Rijkswege aan gemeenten verstrekt.
Op vragen van den heer Vliegen, lui
dende;
1. Is de Minister niet van oordeel dat,
nu de groote Rijksconversieleening is ge
slaagd en het Rijk leent a 4 pet., het on
billijk is, dat de gemeenten, die van het
Rijk hebben geleend, hooger rente moeten
blijven betalen?
2. Mocht de Minister van andere mee
ning zijn, wil hij dan mededeelen op wel
ke gronden die andere meening steunt?
3. Indien de Minister de onder 1 ge
stelde vraag 'bevestigend mocht beantwoor
den, is hij dan bereid de noodige maatre
gelen te treffen om van de daar bedoelde
leeningen de rente te verlagen?
heeft Minister Oud het volgende geant
woord:
1. Het antwoord op deze vraag luidt
ontkennend.
2. Het verstrekken van geldleeningen
van Rijkswege aan gemeenten is te be
schouwen als een zeer uitzonderlijke maat
regel. Het ligt daarom in den aard der
zaak, dat de door het Rijk in rekening te
brengen rente niet kan worden bepaald
naar de condities, die het Rijk voor zijn
loeningen kan bedingen, doch moet wor
den vastgesteld, mede onder invloed van
de positie, waarin de gemeente met be
trekking tot de mogelijkheid van 'het aan
gaan van leeningen verkeert. Werd niet
aldus gehandeld, dan zou zich de zonder
linge toestand voordoen, dat gemeenten,
die niet meer in staat zijn op de vrije
markt de vereischte gelden op te nemen,
aan het noodige crediet zouden worden
geholpen op hetere voorwaarden dan ge
meenten, die, zij het op niet zoo gunstige
voorwaarden als het Rijk, toch nog op
normale wijze de noodige gelden kunnen
verkrijgen.
3. In verband met het antwoord op de
vorige vragen behoeft deze vraag geen
beantwoording.
Ingezonden Mededeeling
Steun aan scheepvaart.
Volgens „Het Volk" zou de regeering
het plan hebben, binnenkort het parlement
een aanzienlijk crediet te vragen voor de
ondersteuning van scheepvaart en scheeps
bouw. Genoemd wordt een 'bedrag van
f 20 a f 25 millioen.
Uit de meest bevoegde bron verneemt
het Hbld. dat bovenstaand bericht van
eiken grond is ontbloot. Wel is er van de
reedersvereeniging een verzoek ingeko
men, waarin steun voor de scheepvaart
wordt gevraagd. Het in dit verzoek ge
noemde bedrag is aanzienlijk lager dan
het door „Het Volk" genoemde. Over dit
verzoek is intusschen nog geen beslissing
genomen.
Overigens herinneren wij eraan, dat de
regeering in haar Memorie van Antwoord
op het Voorloopig verslag betreffende het
60-millioen-plan aan de Tweede Kamer
reeds mededeelde, dat zij de vraag, of het
voor de scheepvaart toegepaste stelsel van
steunverleening onder verplichting van
saneering niet ook op den scheepsbouw
kan worden toegepast, niet aanstonds be
vestigend kon beantwoorden. De scheeps
bouw is op 'het punt van steunverleening
niet op een lijn te stellen met de reederij,
schreef de regeering toen reeds. Bij de be
oordeeling van het door ons gewraakte be
richt dient wel met het standpunt der re
geering rekening te worden gehouden.
Verlaging van de mijnwerkersloonen.
Gisteren heeft de contactcommissie voor
het mijnbedrijf vergaderd in verband met
de opzegging van de collectieve loonover-
eenkomsten voor de mijnindustrie door de
directies. De directies deelden mede, dat
zij zich door de steeds ongunstiger wor
dende omstandigheden genoodzaakt zagen
voor te stellen de loonen der arbeiders met
10 pet. te verlagen.
De vertegenwoordigers der vakorgani
saties waren van meening, dat een verla
ging van de loonen voor de mijnindustrie
geen uitkomst uit den nood kan brengen.
De eenige oplossing is nog, dat de regee
ring hulpmaatregelen neemt. Daarenboven
waren zij van meening, dat zeker van de
loonen der arbeiders die werken op die
ondernemingen, waar regelmatig verzuim-
diensten worden ingelegd, niets meer af
kan. In de vergadering is nog de moge
lijkheid besproken om te komen tot ver
mindering van het aantal ingelegde ver-
zuimdiensten.
De volgende week Woensdag zal de
contactcommissie opnieuw ter bespreking
van deze verschillende aangelegenheden
bijeen komen.
Nederlandsch-lndfsche Landsmiddelen.
De opbrengst van de Indische lands
middelen bedroeg in Maart 1934 totaal
f 28.700.000 tegenover f 30.000.000 in
Maart 1933.
Hierdoor wordt de totaal-opbrengst der
landsmiddelen ever het eerste kwartaal
1934 f 89.000.000 tegenover f 88.500.000
in het eerste kwartaal "van 1933.
Ondanks de nieuwe tariefwet bleef de
opbrengst der invoerrechten vergeleken
bij het eerste kwartaal 1933 achter door
de belangrijke vermindering van den tota
len invoer.
FABRICAGE
VAN AARDAPPELVLOKKEN
Rapport der Regeeriugscommissle.
De door den Minister van Economische
Zaken in het begin van dit jaar inge
stelde Commissie, die tot taak had, te
adviseeren over de vraag of aardappel-
vlokken een zoodanig veevoeder vormen,
dat de verwerking van aardappelen tot
aardappelvlokken voor Nederland op den
duur een levensvatbare industrie zou
kunnen opleveren, en zoo ja, of tot ves
tiging van een of meer fabrieken, waarin
die bewerking kan geschieden ware over
te gaan, heeft dezer dagen haar advies
aan den minister uitgebracht.
Blijkens haar rapport heeft de Com
missie in de eerste plaats de vraag on
der de oogen gezien, of aardappelvlckken
een bruikbaar veevoeder is. Op grond van
de voederwaarde van het product meent
de Commissie deze vraag b e v e s t i -
g e n d te moeten beantwoorden, terwijl zij
ook de practische bruikbaarheid als voe
dermiddel als vaststaande meent te mo
gen aannemen. Het product zou naar de
meening der Commissie in hoofdzaak in
vermalen toestand in de gangbare meng
voeders moeten worden vermengd, waar
bij het dan met name bij voedering van
varkens en ook van pluimvee afzet zou
kunnen vinden.
Ten aanzien van de vraag of de ver
werking van aardappelvlokken op den
duur een levensvatbare industrie kan op
leveren, blijkt de Commissie van oordeel
te zijn, dat bij een vrij railverkeer en on-
gehinderden export van aardappelen de
aardappelvlokken-industrie niet op ren
dabele basis zou kunnen worden gedre
ven.
Als c r i s i s-induslrie zou ze gerecht
vaardigd zijn.
Voor den bouw der fabriek en het be
drijfskapitaal zou een bedrag van rond
f 430.000 noodig zijn, terwijl bij een af
schrijving van de fabriek in vijf jaren
en 150 campagnedagen inderdaad zullen
worden gehaald, exploitatiekosten per
100 K.G. vervlokte aardappelen f 0.42
zouden bedragen.
De verbouw van voor vervlokking be
stemde aardappelen zou per H.A. onge
veer met een gelijk bedrag moeten worden
gesteund als de tarweverbouw, terwijl per
geproduceerde voedereenheid de verbouw
van granen zwaardere offers vergt dan
die van voor vervlokking bestemde aard
appelen.
Ten aanzien van den verbouw van sui
kerbieten kan naar de meening van de
Commissie worden aangenomen, dat deze
van het Landbouwcrisisfonds zwaardere
offers vergt dan die, welke aardappel-
verbouw voor vervlokking zou eischen.
De commissie meent, mede gezien het
feit, dat voor 1934 nogmaals een inkrim
ping van het areaal plaats vond, dat in
den bouw van aardappelvlokkenfabrieken
geen middel mag worden gezien om onze
aardappelteelt aan de behoefte aan te
passen. Zij is echter van oordeel, dat er
wèl aanleiding bestaat om een gedeelte
der door de noodzakelijkheid van teelt
beperking bij suikerbieten, fabrieksaard
appelen, tuinbouwproducten en door de
komende omzetting van grasland tot
bouwland vrijkomende gronden voor
aardappelverbouw te bestemmen.
Indien de minister deze conclusies aan
vaardt, zou het naar de meening der
Commissie aanbeveling verdienen dade
lijk in een gebied, waar thans reeds over
groote hoeveelheden van 't product zou
kunnen worden beschikt, b.v. in 't aard-
appelgebied van Zeeland en W.-Bra-
bant of N.-Friesland een fabriek te bou
wen, waardoor men ervaring met den fa-
brieksbouw en exploitatie zou kunnen op
doen. Voor 1935 zouden dan meerdere
fabrieken kunnen worden opgezet, waar
bij' de commissie van oordeel is, dat even
tueel in de gemengde voeders de produc
tie van een achttal fabrieken, corres-
pondeerend met een aardappelareaal van
12.0C0 H.A. zou kunnen worden opgeno
men. Daarmede zou de import van mais
kunnen verminderen met ca. 70.000 tons,
zijnde ongeveer 7 pet. van de voor voeder-
doeleinden jaarlijks geïmporteerde mais.
Ten slotte merkt de Commissie op, dat
het haar gewenscht voorkomt, de exploi
tatie der fabrieken over te laten aan het
particulier initiatief, uiteraard gesteund
door bepaalde regeeringsgaranties ten
aanzien van den prijs der grondstof.
Brugverbinding tusschen Noord
en Zuid-Beveland.
De Staten verleenden in haar zitting
van 12 Dec. j.l. een crediet van f 3000
voor een onderzoek naar de mogelijkheid
enz. van het verkrijgen van een brugver
binding tusschen Zuid- en Noord-Beve
land.
Betreffende hetgeen tot uitvoering van
dat besluit is verricht, deelen Ged. Staten
mede:
Reeds den 23en December had te Kort-
gene een door den hoofdingenieur van
den Prov. Waterstaat belegde vergade
ring plaats met het bestuur van de ver
een. „De Noord-Bevelandsche Brug" in
tegenwoordigheid van den Ingenieur te
Goes en den tijdelijk-ingenieur ir C. Ree
dijk aldaar, die met ingang van 1 Jan.
was toegevoegd aan den ingenieur, ten
behoeve van het onderzoek dezer aange
legenheid.
Bij de Ministers van Waterstaat en De
fensie werden inlichtingen ingewonnen
ten opzichte van de eischen, welke van
Begeeringswege aan bedoelde overbrug
ging zouden worden gesteld.
In Januari van het loopende jaar wer-
Binnenland.
Teeltbeperking en prijsbepaling van aard
appelen.
Verlaging van mijnwerkersloonen?
Steun aan de scheepvaart.
Bosch- en heidebranden.
Fabricage van aardappelvlokken.
Buitenland.
Engeland en de schuldbetaling.
Nog geen vooruitgang te Genève.
den de werkzaamheden ter voldoening
van de aan den hoofdingenieur verstrekte
opdracht aangevangen.
Allereerst werden de beschikbare gege
vens, als peilingen, grondboringen, dijks-
profielen enz. verzameld en, teneinde de
ontbrekende te kunnen aanvullen, werden
in de maanden Januari en Maart voor-
loopige terreinopmetingen en peilingen in
de Zandkreek verricht. Met behulp van
deze gegevens werd een situatieteekening
vervaardigd van het nabij het Wolfaarts-
dijksche veer gelegen gedeelte van de
Zandkreek. Met het opmaken van het ont
werp werd een aanvang gemaakt, nadat
de door genoemde Ministers gestelde
eischen bekend waren geworden.
Toen werd het mogelijk een onderzoek
in te stellen naar de meest economische
indeeling van de te maken brugoverspan-
ning, naar de in aanmerking komende
fundeeringsmethoden voor de peilers en
konden de verschillende in aanmerking
komende constructietypen voor het te ma
ken beweegbare bruggedeelte in studie
worden genomen. Inmiddels werd een
voorloopig lengteprofiel met daarbij be-
hoorende dwarsprofielen der aan de brug
aansluitende opritten geteekend en met
behulp daarvan werden de hoeveelheden
te verrichten grondwerk berekend.
Betreffende het stadium, waarin de
werkzaamheden zich thans bevinden, kan
worden medegedeeld, dat het bovenbe
doelde onderzoek en studie, hoewel reeds
ver gevorderd, nog niet als geheel ge
ëindigd kunnen worden beschouwd en dat
het maken van de teekeningen en bereke
ningen intusschen wordt voortgezet.
Georganiseerd overleg bij de
N.V. „P.Z.E.M."
De besturen van den Centralen Nederl.
Ambtenaarsbond en van den Nederland-
schen Bond van Personeel in Overheids
dienst, hebben verzocht te willen bevor
deren, dat een overleg-instantie tot stand
kome tusschen het Dagel. Bestuur der
N.V. PZEM en de bij die N.V. betrokken
personeelsorganisaties. De Raad van Be
stuur blijft bij zijn standpunt van 9 Dec.
1932, dat een instelling van georganiseerd
overleg niet noodig is en wijst er op dat
geregeld voeling met het personeel wordt
gehouden.
Ged. Staten stellen dan ook voor afwij
zend op het verzoek te beschikken.
Bijdrage kosten herstel Raad
huis te Veere.
Volgens een schrijven van den Minister
van Onderwijs, K. en W. zal door de
overschrijding van de geraamde kosten
voor herstel van het raadhuis te Veere,
groot f 100.000 met f 14.000, de bijdrage
der provincie moeten stijgen van f 10.000
tot ten hoogste f 11.100. Dit bedrag is wel
licht nog iets lager te stellen, wanneer de
particuliere bijdragen blijven vloeien.
In verband met het groote belang, dat
door het herstellen van het monument
wordt gediend en mede met het oog op het
niet bovenmatige bedrag, dat, boven het
geen reeds is beschikbaar gesteld, van de
provincie wordt gevraagd, stellen Ged.
Staten voor aan het verzoek om deze ex
tra-subsidie te voldoen.
Couponbelasting.
Ged. Staten stellen voor bij de uitbe
taling van de opbrengst van effecten ten
laste van de provincie aan de daarop
rechthebbenden, de belasting, ingevolge
de couponbelastingwet, af te houden.
Opnemen van kasgeld.
Ged. Staten stellen voor hen ook voor
1935 evenals voor 1934 een machtiging te
verleenen voor het opnemen van kasgeld
tegen een rentekoers van ten hoogste 2
pet. boven het promessendisconto van de
Nederlandsche bank en tot een totaal be
drag van f 2.000.000.
"Wijziging grenzen.
In verband met het voorstel tot vereeni-
ging van de polders Oud- en Nieuw-N.-
Beveland tot één waterschap „Oud- en
Nieuw-Noord-Beveland", stellen Gedep.
Staten voor in de besluiten inzake de
vaststelling der grenzen tusschen de Vlie-
tepolder en den N.-Noord-Bevelandpolder
en tusschen den cal. Leendert Abraham
polders en den Oud-N.-Bevelandpolder,
zulks ten opzichte van de werken tot zee
wering en oeververdediging te lezen „wa
terschap Oud- en Nieuw-Noord-Beve
land".
