FRIESCHE BAAI10,13 en 15 c
Examenvrees?
MAANDAG 4 JUNI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 204
Buitenland.
Binnenland
Beroepsinbrekers
gedood.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 256.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
VERDERE DROOGMAKING
ZUIDERZEE.
Blijvende werkverruiming.
Aan de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer over de Zuiderzeefondsbe-
grooting voor 1934 ontleenen wij:
De minister heeft den memoriepost in
zake den Noord-Oostelijken polder op de
begrooting geplaatst, teneinde de volks
vertegenwoordiging in de gelegenheid te
stellen zich over de verdere droogmaking
in het IJselmeer te kunnen uitspreken.
De regeering toch dient te weten of zij in
dezen op de medewerking van de volks
vertegenwoordiging kan rekenen, want
eenmaal begonnen moet het werk worden
voortgezet.
Ongetwijfeld zijn na de inpoldering van
de Wieringermeer de toestanden op
agrarisch gebied sterk veranderd
vooral door de belangrijke belemmering
van den export en mede door de verhoog
de aandacht, welke in naburige indu-
striëele staten aan den landbouw wordt
geschonken.
De minister acht dan ook de bezwaren
van hen, die uitbreiding van cultuur
grond onder deze omstandigheden onge-
wenscht achten, op zich zelf begrijpelijk;
doch daarnaast begrijpt hij ook hen, die
van oordeel zijn, dat de ongunstige econo
mische toestand niet altijd zal voort
duren en dat, wanneer in de toekomst
verbetering mocht intreden, de verdere
inpolderingen bij toenemende bevolking
niet alleen een nationaal gewenscht,
maar ook een noodzakelijk bezit
zullen blijken te zijn.
De inpolderingsarbeid blijft naar de
zienswijze der regeering een econo
misch te verantwoorden arbeid,
die niet uitsluitend met het oog gericht
op de oogenblikkelijke verhoudingen mag
worden bezien. Werken van den omvang
als de onderhavige inpolderingen, worden
uitgevoerd in een reeks van jaren, waar
in de economische aspecten voortdurend
wisselen. Er is zelfs iets voor te zeggen,
dat werken als waarover het hier gaat,
van overheidswege worden uitgevoerd in
minder gunstige tijden, in de verwachting
dat zij in een later tijdstip vruchten zul
len dragen.
De regeering is van meening, dat de
in het Voorloopig Verslag tot uiting ko
mende opvatting omtrent de in de Wie
ringermeer verkregen uitkomsten onjuist
is. De polder viel in den zomer van 1930
droog en reeds thans, dus in een vroe
ger stadium dan aanvankelijk gedacht
was, worden oogsten verkregen, welke in
menig geval gelijk staan met die op ge
lijksoortige gronden op het oude land ge
wonnen.
Een deel van de lichtere gronden wordt
reeds thans geschikt geacht om in
handen van particuliere boe
ren te worden gesteld. Ofschoon nog
geen oproep heeft plaats gehad voor het
bezetten van deze gronden, hebben zich
reeds uit verschillende deelen van het
land gegadigden aangemeld. Het ligt in
de bedoeling met de uitgifte in tijdpacht
in den aanstaanden herfst te beginnen;
belanghebbenden kunnen te voren gedu
rende den zomer van dit jaar gelegenheid
hebben de gronden van nabij gade te
slaan.
De gronden van den Noord-
Oostelijken polder zijn blijkens de
jongste onderzoekingen van betere hoe
danigheid en veel minder zout dan die
in den Wieringermeerpolder.
Ten aanzien van de beteekenis van de
drooglegging voor de werkverrui
ming moet in de eerste plaats worden
opgemerkt, dat deze ook na het gereed
komen der werken van blijvenden aard is.
De meening van sommige leden, als
zoude gehandeld worden in strijd met het
aanvaarde beginsel om werkverschaffing
uit de gewone middelen te bekostigen,
doordat voor de werkverschaffing bij de
inpoldering moet worden geleend, moet
op een misverstand berusten.
Het ligt niet in de bedoeling het werk
uit te voeren in werkverschaffing door
aibeiders, wier loon uit de begrotings
posten voor werkverschaffing van Rijk en
gemeenten wordt betaald. Het werk moet
worden opgevat als een werkverruiming,
uitgevoerd door geschoolde en ongeschool
de arbeiders, ieder naar den aard van het
onderdeel van het werk waarvoor zij ge
schikt zijn.
De minister kan niet toegeven, dat het
element werkverruiming bij de verdere
inpolderingen niet meer dezelfde beteeke
nis heeft, nu het 60 millioenplan is ge
komen, want ook naast dat plan zal be
vrediging van de behoefte aan werkver
ruiming naar zijn inzicht zooveel moge
lijk bevorderd moeten worden.
De dijk van den Noord-Oostelijken pol
der behoeft niet de afmetingen te verkrij
gen, welke bij niet afgesloten Zuiderzee
zouden noodig zijn, doch zal behooren te
voldoen aan den eisch, dat een veilige
waterkeering tegen het IJselmeer wordt
gevormd.
R.-K. Jeugd en Hitlerjeugd in
Duitschland.
Thans zijn ook in Beneden-Beieren aan
de R.-K. Jeugdorganisaties alle andere
dan zuiver religieuse activiteiten „tot na
der order" ontzegd.
Hiermede is artikel 31 van het con
cordaat, waarover de onderhandelingen
tusschen Kerk en Staat nog voortduren,
voor geheel Beieren, dat voor ongeveer
70 procent een R.-K. bevolking heeft, een
zijdig geinterpreteerd, zoo niet (tot nader
order) opgeheven.
Van den kansel werd Zondag j.l. in
alle kerken van het aartsbisdom Keulen
een verklaring voorgelezen, waarin ge
zegd wordt
„Den laatsten tijd wordt een buiten
gewoon sterke druk uitgeoefend op onze
kinderen en onze opgroeiende jongens en
meisjes, om toe te treden tot de „Hitler
jeugd", het „Jonge Volk", en den „Bond
van Duitsche meisjes".
Op zeer veel plaatsen wordt zelfs on
omwonden gezegd„Gij moet lid wor
den van de Hitler-Jugend!"
Er kan geen sprake van zijn, dat er
dwang zou mogen worden uitgeoefend om
onze kinderen te doen toetreden tot de
Hitler-Jugend.
Evenmin kunnen de ouders gedwongen
worden om aan de propaganda-vergade-
ringen van de Hitler-Jugend deel te
nemen.
Het is onze heilige plicht, onze kinde
ren door middel van onze katholieke
vereenigingen nader tot Jezus Christus
te brengen."
Landbouwstaking in Spanje vermeden.
De algemeene staking, welke een milli-
oen Spaansche landarbeiders dreigde te
omvatten, is voorkomen. Er heeft een be
spreking plaats gehad tusschen den pre
mier en de ministers van arbeid, Land
bouw en Onderwijs. Na afloop werd offi
ciéél medegedeeld, dat een oplossing ge
vonden was, zoodat de tegen 5 Juni a.s.
aangekondigde staking niet zal uitbreken.
Weinig animo om te betalen.
De Amerikaansche onderminister van
buitenlandsche zaken heeft verklaard, dat
tot dusver geen der debiteur-mogendhe-
den te kennen heeft gegeven, voornemens
te zijn, den op 15 Juni a.s. vervallen
den termijn der oorlogsschulden te beta
len. Engeland is ook niet van zins, den
15den Juni a.s. een symbolische betaling
te verrichten, indien het, dit doende, toch
als in gebreke zijnde zou worden be
schouwd. De kanselier van de schatkist,
Neville Chamberlain, zal binnen enkele
dagen in het Lagerhuis een volledige ver
klaring afleggen nopens de houding van
de Britsche regeering ten aanzien van de
oorlogsschuldenkwestie.
Helsch complot in Californië.
De politie van Sacramento heeft een
helsch complot ontdekt, om een geheele
wijk der stad te vergiftigen.
In de brievenbussen van verscheiden
naast elkaar gelegen huizen werd een
enveloppe gevonden, waarop vermeld
stond „Monster zonder waarde" en waar
in pijpjes vergiftigde kauwgum zaten.
Ieder pijpje, dat zorgvuldig met fijne
suiker was bestrooid, bevatte voldoende
cyaanzout, om den dood van twaalf per
sonen ten gevolge te doen hebben.
Hongersnood in Sovjet-Turkestan.
In Oost-Turkestan heerscht reeds eeni-
ge maanden een geweldige hongersnood.
Honderden boeren vluchten dagelijks over
de Perzische grenzen. Dit jaar zijn naar
schatting reeds 30.000 menschen in Per-
zië aangekomen.
De meeste vluchtelingen verkeeren in
beklagenswaardigen toestand daar zij al
les wat ziji nog in eigendom bezaten, in
den steek hebben moeten laten.
Ook in de streek van Mechia zijn dui
zenden boeren over de grens gekomen om
aan den hongersnood en de tyrannie der
sovjets te ontkomen.
Aardbevingen.
Zaterdagnacht heeft in Bengalen een
hevige aardbeving plaatsgehad. De bewo
ners stormden uit hun huizen en liepen
in de straten te hoop. Verscheidene hui
zen en muren, die reeds door de vorige
aardbeving beschadigd waren, stortten
nu geheel in.
Oude aardspleten openden zich op
nieuw. Tegelijk met de aardschokken
raasde een geweldige cycloon over het
land, welke gepaard ging met hagel en
wolkbreuken.
De ontzetting der bevolking werd nog
vergroot doordat de toevoer van electri-
schen stroom plotseling verbroken werd,
en ook de telefoon en de telegraaf niet
meer konden worden gebruikt.
De natuurramp werd voorafgegaan
door een eigenaardig natuurverschijnsel.
De lucht werd hel geel. even later was
de hemel door gitzwarte wolken verduis
terd. De stad Muzzafapur biedt een troos-
teloozen aanblik. Tot dusver zijn er geen
slachtoffers te betreuren, wijl de bevol
king reeds grootendeels sedert de jongste
aardbeving in de open lucht bivakkeert.
Ook in de stad Fez in Marokko is een
aardbeving gevoeld, die de bevolking in
een paniek de wijk deed nemen naar open
terreinen. Voorzoover bekend, zijn er
geen persoonlijke ongelukken voorgeval
len en is er geen schade aangericht.
Korte Berichten.
i Terwijl te Milwaukee in den staat
Wisconsin en te Chicago temperaturen
heerschten van resp. 103 en 102 graden,
hebben Zaterdagmorgen in de staten
Montana, Washington, en Idaho sneeuw
stormen gewoed. Te St. Louis en in som
mige gedeelten van Texas is eenige regen
gevallen.
De Fransche Kamer heeft met alge
meene stemmen een voorstel aangenom-
men, waarbij het bedrag, dat bij wijze
van voorschot kan worden verstrekt aan
landbouwers, die hun graan niet kunnen
verkoopen. van 100 op 300 millioen frs
wordt gebracht.
Het Zuidelijk deel van Britsch-Indië
wordt door een geweldige hittegolf ge
teisterd. De temperatuur is op sommige
plaatsen tot 47 gr. Celsius gestegen. Te
Ellora zijn acht personen tengevolge van
de hitte overleden. Te Masoelipatam lig
gen in de straten lijken van dieren en vo
gels, die door de hitte zijn bezweken.
Vrijdagavond ontlastte zich boven
het Moezeldal een wolkbreuk. Geweldige
regen- en hagelbuien zetten binnen wei
nige minuten de dorpsstraten onder wa
ter, dat tal van huizen binnendrong. Ook
aan de weiden en velden werd ernstige
schade aangericht. De schade is nog niet
te overzien.
De heer Balthazar, de Gentsche wet
houder van financiën, is bij den minister
van binnenlandsche zaken geroepen, in
verband met de kwestie der 20 millioen
aan gemeentegelden, die hij op de bank
van den arbeid had gedeponeerd. Demi-
nister zou den heer Balthazar hebben ge
last, uiterlijk vandaag zijn ontslag als
wethouder in te dienen.
i Tengevolge van de prijsverhooging
voor tarwe in den Sovjetstaat, is het
brood hier en daar van de vrije markt
verdwenen. De Gepeoe heeft aangekon
digd, dat zij draconische maatregelen zal
treffen tegen broodspeculatie.
De geheele omgeving van Marseille
w^rd in den nacht op Zaterdag door een
cycloon geteisterd. De schade wordt op
eenige millioenen franken geschat.
Tengevolge van de hittegolf zijn in
Amerika een dertigtal personen om het
leven gekomen in de laatste drie dagen.
Op verscheidene plaatsen zijn meer of
minder ernstige branden uitgebroken.
i Volgens berichten uit Sjeool op Ko
rea zijn in een hevigen storm 500 vis-
schersschepen vergaan op de oostelijke
kust van Korea. Tot nu toe heeft men
slechts 84 lijken van de 500 visschers
kunnen bergen.
Geen sprake van, indien Gij slechts
Mijnhardt's Zenuwtabletten gebruikt.
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
Ingezonden Mededeeling.
Het Nederlandsch-Duitsche crediet.
Men zal zich herinneren, zegt de „Te
legraaf", dat kortgeleden .bij de onder
handelingen tusschen Nederl.-Indië en
Duitschland de aandacht er ook op is
gevestigd, dat Indië van de zijde van het
moederland een belangrijk onderhande
lingsobject in handen was gegeven, waar
mede van Duitsche zijde tegenprestaties
konden worden verkregen. Over den fei
telijken inhoud van de gevoerde onder
handelingen is tot nu toe, 1 ofschoon zij
reeds eenigen tijd zijn afgesloten niets
bekend geworden, vermoedelijk in af
wachting van de goedkeuring der over
eenkomst 'door de Staten-Generaal. Niet
temin schijnt het wel vast te staan, dat
het betrokken onderhandelingsobj eet het
bekende Nederlandsch-Duitsche crediet
van f 140 millioen betreft, dat een voor
het Duitsche economische leven steeds
zeer belangrijk crediet is geweest. Tot
voor kort had men dit crediet niet ge
heel opgenomen; de laatste maanden is
er echter voor de credietverleening ge
heel beslag op gelegd.
Dit crediet kan ook bij de komende on
derhandelingen over den transfer weer
een belangrijke rol spelen. Ter bevoegder
plaatse wenschte men ons omtrent deze
hierboven besproken aangelegenheid geen
enkele mededeeling te verstrekken.
Opslagplaatsen van levensmiddelen zijn onweer
staanbaar voor ratten en ten duidelijkste blijkt
nierbij de onmacht van fox-terrlers, katten, vallen
en vele bestrijdingsmiddelen om het gevaar te
keeren. Dit ondervond o.a. de Heer Jellesma te
St Nlcolaasga, die ten slotte Rodent toepaste en
met één doosje 120 ratten wist te dooden. Rodent
faalt nimmer, het heeft een bijzondere aantrekkings
kracht. Koop nog heden een doos van 50 ct. of
een dubbele doos 90 ct en morgen zal Rodent
ook U van ratten en muizen verlost hebben.
Imp.: Fa B. Meindersma - Den Haag. B53
De ziekte van dr F. M. Wibaut.
Naar wij vernemen, is de gezondheids
toestand van dr F. M. Wibaut, welke
eenige dagen reden tot bezorgdheid heeft
gegeven, vooruitgaande. Een volledig
herstel wordt zeer wel mogelijk geacht.
Werkloosheid en Arbeidsbemiddeling.
Bij 1062 organen openbare arbeidsbe
middeling stonden op 12 Mei 1934 in to
taal 322.499 werkzoekenden ingeschre1-
ven, waaronder 308.132 mannen. Hier
van waren werkloos 299.806 personen,
waaronder 289.935 mannen. Op 28 April
1934 bedroeg bet totaal aantal ingeschre
venen bij een ongeveer gelijk aantal orga
nen 331.791. Hiervan waren werkloos
308.769 personen. Het aantal ingeschre
ven werkzoekenden is sedert 28 April '34
gedaald met 9292, het aantal werkzoe
kenden met 8963.
Blijkens een op 1 April 1934 ingesteld
onderzoek naar de leeftijden van de werk-
looze arbeiders, stonden op dien datum
in 316 gemeenten met 5000 en meer in
woners ingeschreven 8317 mannen jon
ger dan 18 jaar, 50.979 mannen van 18
25 jaar, 220.384 mannen van 26 jaar en
ouder.
T elefoonoproepberichten.
Bepaald is, dat in het binnenlandsch
telefoonverkeer reeds bij het indienen van
een gespreksaanvraag met telefoonop
roepbericht mag worden aangegeven, dat
het gesprek niet op den dag van aanbie
ding, doch den volgenden dag op een be
paald tijdstip of in een bepaalde tijds
ruimte gevoerd moet worden.
Verbindende bedrijfsafspraken.
Naar wij vernemen, heeft het reeds
aangekondigde wetsontwerp, strekkende
tot het openen van de mogelijkheid om in
het algemeen belang bedrijfsafspraken
verbindend te verklaren of te vernieti
gen, thans het departement van Econo
mische Zaken verlaten.
De subsidiën aan de werkloozenkassen.
De minister van sociale zaken heeft de
subsidies voor de werkloozenkassen ver
leend volgens het Werkloosheidsbesl. '17
voor het jaar 1934 als volgt bepaald
A. 'n Subsidie van ten hoogste 200 pet.
zal gelden voor de kassen der houtbewer
kers, metaalbewerkers, sigarenmakers,
steenfabrieksarbeiders en textielarbeiders
B. Een subsidie van ten hoogste 225
pet. zal gelden voor de kassen der land
arbeiders.
G. Een subsidie van ten hoogste 160
pet. zal gelden voor de kassen der bouw
vakarbeiders, diamantbewerkers, fabrieks
arbeiders (groep steenfabrieksarbeiders
200 pet.) kleermakers, mijnwerkers, en
transportarbeiders.
D. Een subsidie van ten hoogste 120
pet. zal gelden voor de kassen van op
zichthoudend personeel.
Voor de overige kassen zal het subsidie
ten hoogste 100 pet. bedragen, waarbij
echter in aanmerking moet worden ge
nomen, dat in bijzondere gevallen ver
hooging van het percentage voor een of
meer van die kassen of groepen van kas
sen moet worden voorbehouden, wanneer
groote werkloosheid dat noodzakelijk
mocht maken.
Zooals ook in de voorgaande jaren is
geschied, zal geen hooger subsidie wor
den gegeven, dan de toestand van de
werkloozenkas noodig maakt, zoodat de
hoop mag worden uitgesproken, dat de
bovengenoemde maxima niet in alle ge
vallen zullen worden bereikt.
Lijst van werkverschaf
fingen. De Minister van Sociale Zaken
heeft goedgevonden, ten behoeve van de
toepassing der Ziektewet, aan de lijst,
waarop vermeld staan de werkverschaf
fingen, welke met subsidie van het Rijk
worden uitgevoerd, toe te voegen de ge
meenten 's Gravenpolder en Ove-
z a n d.
i Vereen. Neder 1. Gemeen
ten. De af deeling Zeeland van de Ver-
eeniging vein Nederlandsche gemeen ion
houdt dit jaar haar algemeene vergade-
Binnenland.
De verdere droogmaking der Zuiderzee.
De subsidies aan de werkloozenkassen.
Nieuwe regeling surseance van betaling.
Buitenland.
In Amerika regen gevallen.
Aardbevingen in Bengalen en Marokko.
R. K. jeugd en Hitlerjeugd in Duitschland.
Ingezonden Mededeeling.
Hy smookt dér In forkearde 3
piip mei (hij rookt er een
leelijke pijp mee) zeiden ze
vroeger in Friesland. Dat
kan tegenwoordig niet meer,
want ze stoppen de pijp met
2S
ring te Vlissingen op Dinsdag 10
Juli. De burgemeester van 's Hertogen
bosch, mr F. J. van Lanschot, zal spre
ken over „De weg in het landschap".
De tariefsverlaging bij de
P. Z. E. M. Ten aanzien van de tariefs
verlaging bij de P. Z. E. M., vernam de
N. Z. Crt. nader, dat déze verlaging spe
ciaal geldt voor het vastrecht. De grond-
bedragen worden billijker gesteld en de
K.W.-prijzen met 1 ct. verlaagd. De prijs
van 30 ct. per K.W. blijft in Goes ge
handhaafd, maar op het platteland van
Zuid-Beveland behoeft voortaan inplaats
van 34, „slechts" 32' ct. per K.W. betaald
te worden.
Bond van Bedrijfsauto-
houders in Nederland. Bovenge
noemde Bond houdt Vrijdag 15 Juni, des
middags 2 uur, zijn algemeene jaarver
gadering in Grand Hotel Britannia te
Vlissingen.
Des avonds 8 uur wordt een gemeen
schappelijke maaltijd gehouden.
1 Bezoek van Minister Mar
ch a n t. Behalve aan Hulst zal Minister
Marchant Woensdag ook aan Veere een
bezoek brengen. Doel van dit bezoek is
het in oogenschouw nemen van het werk
aan het stadhuis en een bezoek te bren
gen aan de huizen De Struys en het Lam
metje.
Benoemd tot lid van het bestuur der
Waterkeering van den calamiteuzen Jonk-
vrouw-Annapolder J. Vogelaar te Kort-
gene.
Brandstichting? In verband
met de eenige dagen geleden plaats gehad
hebbende brand in een landbouwschuur
en woning op de hofstede van zekere Go-
verse te Arnemuiden, is Zaterdag
j.l. door de politie aangehouden en ter
beschikking van de Justitie te Middelburg
gesteld, zekere C„ arbeider wonende te
Arnemuiden. Zooals men weet was G. het
eerst bij den brand en heeft hij de bewo
ners, die zich ter ruste hadden begeven,
gewekt. C. is als verdacht van den brand
te hebben gesticht naar het Huis van Be
waring overgebracht.
De Scheldebekerwedstrijd van Bres-
kens naar Vlissingen is dit jaar bepaald
op Zaterdag 14 Juli.
Middelburg. Zaterdagavond geraakte de
auto, waarmede het brood van bakker
Vergouwe bezorgd wordt, op den Kanaal-
weg tusschen station en veiling in brand,
vermoedelijk door kortsluiting. De be
stuurder kon zic'h in veiligheid brengen.
Het brood kon uit den auto worden ge
haald en even later was de brandweer ter
plaatse en had in een oogwenk het vuur
onder de knie.
De bureaux van den Rijkswaterstaat
alhier en te Goes zijn thans te samen on
dergebracht in het verbouwde pand aan
de St Pieterstraat, waar vroeger de In
dustrie- en huishoudschool was gevestigd.
Naar wij vernemen heeft Ds M. van
Empel ontslag genomen als voorzitter van
het plaatselijk crisis-comité.
Goes. Zaterdagmiddag te plm. 3 uur
ontlastte zich boven onze stad een on
weersbui, gepaard met buitengewonen
regenval. Ook hagelde het gedurende vrij
langen tijd hevig, zoodat te verwachten
is, dat de schade aan allerlei gewassen
groot zal zijn. Ook uit de omgeving
o.a. uit 's-Heer Arendskerke ontvingen
we bericht van een ontzettende hagelbui,
die daar gewoed heeft.
