Staten-Generaal.
Buitenland
Binnenland.
Uit de Provincie
W0EN80AQ 30 MEI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 2Q
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advortcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdcolingcn 00 cent per regel. Kleine
Advcrtcntiün Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
EERSTE KAMER.
Het schuldbrieven-ontwerp.
Gisteravond hield de Eerste Kamer een
korte openbare vergadering.
De voorstellen inzake de inkrimping
van het aantal leden van den Raad van
State, de vaststelling van een leeftijds
grens (75 jaar) voor de leden van dat
college, en de vereenvoudigingen in de
voorschriften omtrent den burgerlijken
stand werden zonder bespreking goedge
keurd.
Verder kwam aan de orde het wetsont
werp houdende voorschriften voor de ver
gadering van houders van reeds uitge
geven schuldbrieven aan toonder.
Het gaat bij dit ontwerp tegen een
„overdreven individualistische houding,
die kan worden aangenomen door credi
teuren (obligatiehouders) t.a.v. debiteu
ren". Saneering van bedrijven door ver
laging van de vaste lasten is tegenwoor
dig aan de orde van den dag en mag niet
afstuiten op de tegenwerking van enke
len, die een noodzakelijke reorganisatie
willen tegenhouden. Vandaar een rege
ling, welke onder de noodige waarborgen,
een dergelijke sabotage onmogelijk maakt.
Dhr Droogleever Fortuyn heeft
onder instemming met de algemeene ten-
denz van het ontwerp slechts bezwaren
ontwikkeld tegen het onderscheid tus-
schen obligaties die wel, en obligaties, die
nog niet zijn uitgegeven. Hij vond het n.l.
onjuist, dat de laatste niet binnen de
werking van het ontwerp zullen vallen,
temeer omdat z.i. financieele onderne
mingen op deze wijze „gedwongen" zul
len worden hun obligaties onder trust-
verband uit te geven.
De minister van justitie
de heer Van S c h a i k, gaf in overwe
ging de werkin- dezer wet af te wachten.
Door nieuwe obligaties te brengen onder
deze wet, zou men wel eens gelegenheid
kunnen geven voor het creëeren van on-
gewenschte manipulaties. Van de ge
dachte van den heer Droogleever Fortuyn
is Spr. niet afkeerig, doch men late voor-
loopig de practijk eens spreken. Thans
worden calamiteuze ondernemingen ge
holpen, die de gebeurtenissen niet hebben
voorzien. Blijkt wijziging gewenscht, dan
zal spr. niet aarzelen aan de bezwaren
der practijk tegemoet te komen.
Het wetsontwerp werd z.h.st. goedge
keurd.
DE ONTWAPENINGSBESPREKING
TE GENEVE.
Een merkwaardig betoog van Litwlnoff.
De vergaderzaal der algemeene com
missie der ontwapeningsconferentie te
Genève was gisteren stampvol. Alle plaat
sen waren ingenomen, behalve natuurlijk
de voor Duitschland bestemde zetels.
Gistermiddag zijn drie redevoeringen
uitgesproken, die ieder eenigermate ver
rassend waren, namelijk van Henderson,
Norman Davis en Litwinoff.
Het verrassende van Henderson's rede
was, dat hij' krachtiger dan ooit partij
heeft getrokken voor het Fransche vei
ligheidsstandpunt. Henderson achtte het
noodzakelijk, dat de bewapeningsvermin
dering, die de te sluiten conventie zal
moeten brengen, gepaard zal gaan met de
organisatie van de internationale collec
tieve actie tegen den staat-aanvaller.
Evenals Henderson, drong ook Norman
Davis er op aan, dat de conferentie de
hoop nog niet zal opgeven, dat toch nog
een conventie tot internationale bewape
ningsvermindering zou tot stand komen.
Amerika is bereid, indien een ontwa
peningsconventie tot stand komt, een zoo
danige politiek te voeren, dat daardoor de
organisatie van de Europeesche veilig
heid door bijzondere regionale veilig
heidsovereenkomsten niet zouden worden
belemmerd. Tot militairen bijstand aan
een aangevallen staat, wil Amerika zich
echter niet verplichten.
Terwijl Henderson en Norman Davis
beiden nog op de totstandkoming van een
ontwapeningsconventie aandrongen, heeft
Litwinoff alle hoop hierop reeds opgege
ven. Volgens Litwinoff blijft op het oogen-
blik niets meer te doen over dan een
eind te maken aan alle besprekingen ever
bewapeningsvermindering of eelfs maar
bcwapeningsstabiliseering. De conferentie
kan uitsluitend nog maar streven naar
verhooging der veiligheid, hetgeen later
wellicht weder tot bewapeningsverminde
ring zou kunnen leiden.
Was het reeds verrassend, dat Litwi
noff voor een volkomen opgeven van alle
pogingen pleitte om een nieuwen bewa
peningswedloop alsnog te verhoeden, nog
verrassender was zijn volgend voorstel,
dat de ontwapeningsconferentie zich per
manent zou verklaren om als vredescon
ferentie te blijven voortbestaan. De voor
naamste taak van deze nieuwe vredescon
ferentie zou moeten bestaan in het tot
stand brengen van verdragen tot weder-
zijdschen bijstand tegen den aanvaller.
Barthou en de vertegenwoordigers der
kleine entente gaven luide hun instem
ming met het door Litwinoff gesprokene
te kennen.
Geen wondert
De langste weg de goedkoopste.
Te Boedapest is een lading kolen uit
Polen aangekomen, na een reis van niet
minder dan vijf weken.
De oorzaak van den langen duur der
reis is dat de kolen niet over land doch
over zee, via de Oostzee, het Kanaal, den
Atlantischen Oceaan, de Straat van Gi
braltar, de Middellandsche Zee, door de
Dardanellen, in de Zwarte Zee en ver
volgens 'ever de Donau naar Boedapest
zijn gezonden.
Deze omslachtige route was genomen
om de hooge vrachtkosten voor steenkool
in Tsjecho-Slowakije te ontlcopen. Het
vervoer over zee bleek nog goedkooper.
Ihans is besloten geregeld Poolsche
steenkool naar Hongarije te zenden, via
den langsten en goedkcopsten weg.
Mond dicht.
De campagne tegen de kankeraars in
Duitschland wordt ijverig voortgezet en
de straffen die aan kritikastera worden
uitgedeeld, zijn vaak niet gering. Zoo
meldt de Berlijnsche correspondent van
de Times dat een ingenieur die in het
openbaar had gezegd, dat dr Goebbels de
oorzaak was van de narigheid in Duitsch
land, in het concentratiekamp te Papen
burg is gestopt. Hetzelfde lot heeft een
lid van een adellijke familie ondergaan
nadat hij was uitgevaren tegen een koop
man, die op zijn uithangbord de woorden
„De eenige adel is die van den arbeid"
had laten schilderen.
Te Breslau is een imitateur,, die in
een tingeltangel Hindenburg. Hitier en
andere leiders van het derde rijk naboot
ste, gestraft met een verbod van verdere
vertooningen.
Spanje's strijd tegen de werkloosheid.
De Spaansche premier heeft in een
rede een uiteenzetting gegeven van de
plannen der regeering tot bestrijding der
werkloosheid. De uitvoering van open
bare werken, aldus de minister, zal aan
talrijke werkloozen arbeid verschaffen.
Vooral de wegenaanleg zal worden bevor
derd, ten einde den 8000 plaatsen in
Spanje, die nog geen behoorlijke verbin
dingswegen hebben, betere verbindingen
te verschaffen.
Voorts betoogde de premier, dat nati
onale industrieën, die om te kunnen be
staan hooge beschermende tariefmuren
noodig hebben, moeten worden opgeheven.
Dergelijke oneconomische industrieën,
aldus de premier, zijn oorzaak van het
deficit op onze handelsbalans. De poli
tiek van een werkelijk republikeinsche re
geering in Spanje moet er op gericht zijn,
den veestapel te doen toenemen, den
landbouw te bevorderen en de mijn-in
dustrie, de visscherij en het transport
wezen tot ontwikkeling te brengen.
Intusschen dreigen de boeren in de
provincie Sevilla in staking te gaan, ten
zij maatregelen worden genomen waar
door binnen een periode van vijf jaar alle
landbouw-machines worden verboden.
Verder eischen de landarbeiders hier
een gemiddeld dagloon van 10 pesetas
(f2.10) en de oprichting van een werk-
loozenfonds.
Mussolini en hei Nieuwe Testament.
Mussolini heeft aan alle hoofden en
directeuren van scholen een rondschrij
ven gericht, waarin hij nadrukkelijk het
gebruik van het Nieuwe Testament op
alle scholen aanbeveelt. „Alle professo
ren en leeraren zullen het Nieuwe Testa-
ment lezen, dit goddelijk boek voor de
kinderen uitleggen en zorg dragen, dat de
schoonste passages door de leerlingen
van buiten geleerd worden. Dit boek mag
in geen schoolbibliotheek ontbreken, want
het blijft alle eeuwen door even nieuw.
Het is het grootste en het noodigste van
alle boeken, omdat het goddelijk is. D'e
nationale regeering wenscht op deze wijze
de kinderen en door hen de ziel van het
Italaansche volk te herwinnen voor het
betreden van den zekeren weg, die het
vaderland tot zijn verheven en waarach
tige grootheid voeren zal."
Korte Berichten.
In de z.g. tarwe-staten in Amerika
heerscht opnieuw een hittegolf. In Mon
tana steeg de temperatuur tot 102 gr. en
in Zuid-Dakota tot 106 graden.
President Roosevelt heeft Maandag
in een proclamatie de verdere verkoopen
van Amerikaansche wapenen of munitie
aan Paraguay en Bolivia verboden.
De onderhandelingen voor het bij
leggen van de textielarbeidersstaking te
Verviers welke reeds 8 maanden duurt,
zijn afgebroken. De pogingen van den
gouverneur der provincie Luik om tua-
schen de patroons en de arbeiders te be
middelen, zijn eveneens mislukt.
Te New-York zijn verscheidene hon
derden communisten in botsing gekomen
met de politie voor eenige steunlokalen.
De politie was ongewapend en vocht met
de vuist tegen de communisten, die met
stokken en andere wapens op de politie
insloegen. Acht politie-mannen en twin
tig communisten werden gewond.
Te Genève verluidt, dat tusschen
Frankrijk en Duitschland principieele
overeenstemming in het Saargebied zou
zijn bereikt.
Moskou heeft zijn ambassadeur te
Washington opdracht gegeven, de Ame
rikaansche regeering te melden, dat Rus
land de Kerenski-schulden niet betaalt.
Geheele districten rond Mozambique
in Portugeesch Oost-Afrika worden door
hongerige leeuwen geteisterd. Te Villa
Machado is een vrouw door een leeuw
verslonden en verscheidene kinderen en
oudere inboorlingen worden vermist.
Te Toledo (Ohio) zijn de onderhan
delingen over een „wapenstilstand" in het
conflict in de automobielindustrie mis
lukt.
Luchtverdediging van denl afsluitdijk der
Zuiderzee.
Naar aanleiding van de mededeelin-
gen, in sommige bladen verschenen in
verband met proefnemingen met lucht
doelgeschut, kan het volgende worden ge
meld
Voor de luchtverdediging van den af
sluitdijk der Zuiderzee is bij de begroo
ting voor 1934 gerekend op beschikbaar
stelling uit het Zuiderzeefonds van een
bedrag van f 2.250.000 voor de aanschaf
fing van luchtdoelgeschut, luistertoestel
len en zoeklichten.
Ten einde bij dezen in uitzicht gestel
den aankoop van luchtdoelmateriaal zoo
economisch mogelijk te werk te gaan, is
aan een aantal fabrikanten offerte ge
vraagd voor luchtdoelgeschut, vuurlei
dingtoestellen, enz. voor eenige batterijen
met de daarbij behoorende reserve.
Deze aanbiedingen zijn in handen ge
steld van een door den minister van de
fensie ingestelde commissie, welke de
aanbiedingen zal onderzoeken en den
minister voorstellen zal doen.
Deze aanschaffing is noodig tengevolge
van den door de uitvoering van de Zui
derzeewerken tot stand gekomen gewij-
zigden waterstaatkundigen toestand en
staat derhalve met den algemeenen poli-
tieken toestand in Europa in geenerlei
verband.
De mededeelingen betreffende een reeds
gemaakte keus zijn, naar wordt gemeld,
voorbarig, aangezien het onderzoek der
commissie nog niet is afgeloopen en nog
geenerlei voorstellen zijn gedaan.
Radio-distributie door P. T. T.
Het Staatsbedrijf van de Posterijen,
Telegrafie, en Telefonie zal er binnenkort
toe overgaan haar telefoonnet te exploi-
teeren yoor radio-distributie.
In Hilversum of Noordwijk zal een
centrale ontvanginrichting worden ge
bouwd. D'e ontvangst zal aldaar worden
gecontroleerd en geregeld, waarna via de
telefoonkabels vier programma's door het
geheele land zullen kunnen worden door
gegeven.
Het Staatsbedrijf zal beginnen met in
Enschedé en D'elft een distributiebedrijf
in te richten. In deze beide gemeenten
namelijk bestaat geen radio-distributie,
noch van overheidswege, noch van parti
culieren.
De eerste aansluitingen in Enschedé
zullen vermoedelijk in den loop van Oc
tober gereed zijn.
Het ligt in de bedoeling van het Staats
bedrijf der P.T.T. om overal dit distri
butiesysteem door te voeren, waar plaat
selijke behoefte bestaat en de uitvoering
technisch mogelijk is.
N. S. B. en Nationaal Herstel.
Naar verluidt, worden er onderhande
lingen gevoerd tusschen de Nationaal So
cialistische Beweging en het Nationaal
Herstel om tot samensmelting te komen.
De onderhandelingen zouden worden ge
voerd tusschen ir. B. Wiegersma voor de
N. S. B. en generaal Snijders voor het
Verbond voor Nationaal Herstel.
Inkrimping aantal Raden van Arbeid?
Naar gemeld wordt, is er se rake van,
dat het aantal raden van arbeid zal wor
den ingekrompen. Hoewel nog geen defi
nitieve beslissing is genomen, is het zeer
waarschijnlijk, dat binnenkort de raden
van arbeid te Deventer, Tilburg, Tiel,
Heerenveen en te Den Briel opgeheven
zullen worden.
Luchtverkeer in IndIS.
Over het algemeen was het vervoer
van de K.N.I.L.M. over April gunstiger
dan over Maart. De resultaten van de lijn
op Bandoeng, waarbij ondanks het ont
breken van passagiers van de toeristen
schepen het vervoer naar verhouding
zelfs hooger was dan in Maart, mogen
zeker bevredigend genoemd worden.
De Australische Minister Latham huur
de een extra vliegtuig van Batavia naar
Singapore voor zichzelf en zijn gezel-
schap.
De regent van Kedah kwam op 8 April
plotseling te overlijden. Prinsen en prin
sessen van Deli en Kedah, welke laatste
aan den overwal vertoefden voor het bij
wonen van de huwelijksfeesten van den
Prins van Serdang en Prinses van Kedah
konden, door gebruik te maken van een
extra vliegtuig van Medan naar Aiostar,
nog op tijd ter plaatse zijn om de begra
fenis bij te wonen.
In totaal werden vervoerd 1028 passa
giers.
Het vrachtvervoer bedroeg 5385 k.g.
Aan post werd vervoerd 2140 k.g., ge
lijkstaande aan 149.800 brieven, benevens
11 k.g. pakketpost.
Tegen grensfraude.
Verschenen is het verslag der vaste
commissie der Tweede Kamer voor de
belastingen inzake het wetsontwerp tot
aanvulling en wijziging van de wetgeving
betreffende de heffing van de invoerrech
ten en accijnzen.
Er wordt aan ontleend, dat de commis
sie zich met den inhoud van dit ontwerp
zeer wel kan vereenigen. Zij waardeert,
dat het mogelijke in het werk wordt ge
steld, om de in den laatsten tijd zoozeer
toegenomen grensfraude tegen te gaan.
De commissie meent, dat met deze mede-
deeling de openbare behandeling van het
wetsontwerp genoegzaam is voorbereid.
BritschNederlandschs onder
handelingen.
De Engelsche minister van handel Run-
ciman heeft in het Lagerhuis verklaard,
dat hij' hoopte dat de handelsbesprekin
gen met Nederland de volgende maand
zullen worden geopend. Hij gaf de verze
kering, dat de belangen van den landbouw
niet veronachtzaamd worden.
DE BESTEDING VAN HET
60 MILLIOENEN CREDIET.
Aan de rede, waarmede de heer G. J.
Zaalberg de eerste vergadering van de
industriëele commissie uit het Werkfonds
1934 heeft geopend is het volgende ont
leend
Het onderdeel der werkzaamheden van
het Werkfonds 1934, dat tot de taak der
industriëele commissie behoort, betreft
oeconomische vraagstukken, die van het
grootste belang zijn voor de toekomstige
welvaart van Nederland.
De regeering heeft dan ook steeds
sterker nadruk gelegd op het streven, om
met de gelden, die uit den 60-millioen-
post beschikbaar komen, de oeconomische
kracht van het bedrijfsleven te verster
ken, ook door het rechtstreeksch opwek
ken van industriëele activiteit.
De ongewoon groote moeilijkheid van
dit vraagstuk mag niet leiden tot het ont
wijken daarvan want de volstrekte nood
zaak voor onze volkswelvaart, om een
steeds grooter gedeelte der totale arbeids
kracht in de nijverheid een loonende be
zigheid te geven, wordt nog vergroot nu
de uitvoermogelijkheid voor onze land
bouw-, tuinbouw-, en zuivelproducten in
een noodlottige mate beperkt wordt.
Gaan wij na. hoe de in de laatste hal
ve eeuw sterk ontwikkelde Nederlandsche
nijverheid gefinancierd is, dan treft ons
de overwegende plaats die daarbij de
eigenaar-fabrikant, de familie-vennoot
schap, de vennootschap onder firma in-
Deemt. Zelfs van de grootste industriëele
ondernemingen zijn er thans nog vele in
Twente, in de Zaanstreek, in Tilburg en
evenzeer buiten deze typische centra,
waarvan kapitaal en leiding in één of
enkele handen zijn gebleven.
De rol, die de banken in ons land als
bemiddelaar tusschen industrie en geld
markt steeds hebben vervuld, is voor hen
nooit de hoofdzaak geweest. Wellicht is
het daaraan te wijten, dat er veel critiek
is geoefend op de zwakke outillage der
banken in industriëele richting en ook,
dat lang is uitgebleven de neiging van 't
publiek, om zijn geld in Nederlandsche
industriëele ondernemingen te beleggen.
Wat hiervan ook zij, voor het gebrui
ken van nieuwe mogelijkheden en voor 't
steunen van onmisbare bedrijven is nieuw
kapitaal noodig. De onzekere perspec
tieven maken de credietbanken thans
even terughoudend als zij in de opleving
na den oorlog vrijgevig waren.
Dat de overheid zich in het algemeen
onthoudt van de bankierstaak, kan niet
anders dan bijdragen tot gezondheid der
industrie, want als het particulier kapi
taal zijn taak en zijn belang goed beseft,
zoekt het slechts emplooi in ondernemin
gen, die door hun financiëel succes blijk
geven tot de nuttige producenten te be-
Binnenland.
Radio-distributie door P. T. T.
Opheffing Raden van Arbeid
Het wetsontwerp inzake verbreeding
kanaal door Zuid-Beveland aange
nomen.
Buitenland.
De Transfer-conferentie te Berlijn.
De ontwapeningsbesprekingen.
hooren en onthoudt het de noodige be
dragen daaraan ook niet.
Het is dan ook een natuurlijk gevolg
van de omstandigheden, dat rendeerende
bedrijven in den regel niet tevergeefs op
de geldmarkt vragen, dat de overheids
hulp aan particuliere ondernemingen niet
steeds op schitterende gevolgen mag bo
gen. Ook de Nederlandsche overheden
hebben wel om bijzondere, vaak gewich
tige redenen geld uit de algemeene kas
aan industrie en scheepvaart geleend en
vaak geen vreugde van de uitkomst be
leefd.
Vragen wij ons af, of de ontwikkeling
der industrie thans kan worden overge
laten aan de winstvooruitzichten van het
particulier kapitaal, dan vinden we in de
ervaringen uit onze industriëele ontwik
kelingsperiode en in den nood van het
heden tal van aanwijzingen, dat wat
voorheen overbodig of schadelijk was,
thans onmisbaar en nuttig kan zijn.
Daarbij valt echter niet uit het oog te
verliezen, dat het oneindig veel moeilij
ker is, om thans de kans van slagen te
berekenen dan in tijden van regelmatigen
bedrijfsgang.
Eenerzijds de stijgende behoefte aan
industriëele werkgelegenheid als gevolg
van de toeneming der bevolking en de in
krimping van tal van oud 3 bedrijven, an
derzijds de weinige bereidheid van het in
eengeschrompelde particuliere geldbezit
om zich te wagen op onveilige wegen,
maken, dat thans overheidshulp noodza
kelijk en heilzaam is, waar zij voorheen
achterwege behoorde te blijven.
De overheid kan niet rustig aanzien,
dat de gelegenheid om nieuwe bronnen
van welvaart aan te boren of bestaande
voor opdroging te behoeden, ongebruikt
blijft, omdat zij, die over het onmisbare
kapitaal beschikken, verplicht zijn uit
sluitend op de winstkansen te letten en
daarom wachten tot die tot zekerheid
gegroeid zijn, terwijl juist in den tus-
schentijd het bedrijfsleven verder uitge
put raakt, en de arbeidskrachten in
waarde dalen en niet ververscht worden.
Het zijn thans niet alleen de bloede-
looze en slap geleide bedrijven, noch de
overtollige of uitgeleefde, die door cre-
dietnood dreigen onder te gaan. Bij velen
is alleen tijd en geld noodig, om zich, wat
product of inwendige organisatie of
marktbeweging betreft, aan te passen bij
de sterk gewijzigde omstandigheden.
Daarnaast is het reeds van het groot
ste belang, dat in dezen tijd van volslagen
onzekerheid over de richting, die op den
duur de industrie zal moeten inslaan,
nog een zoo groot mogelijk deel ervan aan
het werk blijft, teneinde direct de werk
loosheid te beperken. Ook daarvoor zijn
de 60 millioen bestemd.
Hoofddoel van ons zoeken moet zijn
versterking van het bedrijfsleven in Ne
derland; dus alleen zulke bedrijven mo
gen onze belangstelling krijgen en behou
den, waarvan met rede verwacht mag
worden, dat zij zonder blijvende hulp
loonend zullen werken.
Bij de driehonderd zooveel plannen, cn
aanvragen, die het bestuur reeds bereik
ten, zijn slechts enkele tientallen, die in
de industriesfeer liggen. Voor een deel is
alleen de geldnood in het spel, die in nor
male tijden voorafgaat aan de opheffing
van die bedrijven, die door voortdurend
verlies blijk geven, hun taak niet meer op
economische wijze te vervullen, althans
niet meer zoo goed als de frisscher of
sterker concurrent.
Andere aanvragen zijn meer door fan
tasie ontstaan dan door werkelijkheids
besef en eerbied voor de millioenen van
anderen.
Naast een weloverwogen selectie uit al
deze vogels van diverse pluimage staat
hetgeen het werkfonds 1934 aan initiatief
zal ontwikkelen.
Een mooi tochtje over de Zeeuwsche
wateren.
Het zal wellicht nog steeds niet tot
iederen Zeeuw zijn doorgedrongen, van
welk een groot belang het bevorderen
van het Vreemdelingenverkeer is. Toe te
juichen is het zeker, dat het college van
