DINSDAG 29 MEI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 198
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchöque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingcn 00 cent per regel, Kleine
Advcrtcnticn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De C. B. T. B.
De Christelijke Boeren- en Tuinders-
bond heeft de goede gewoonte om niet
steeds in dezelfde plaats te vergaderen.
Dit heeft verschillende voordeelen.
De lasten van zulk een vergadering als
tijdverlies en reiskosten worden dan
evenals de lusten over de verschillende
provinciën verdeeld.
Ditmaal is Zeeland weer eens aan de
beurt.
Voor onze Zeeuwsche boeren- en tuin
ders een prachtige gelegenheid om van
nabij met dezen hond kennis te maken
en voor de leden buiten Zeeland een on
gezochte aanleiding om met de Zeeuwen
en Zeeland kennis te maken of de kennis
making, die steeds weer van aangenamen
aard blijkt te zijn, te vernieuwen.
Belangrijke onderwerpen zullen in deze
algemeene vergadering aan de orde ko
men.
De voorzitter Prof. Mr P. A. Diepen
horst zal, naar wij' in „Ons Platteland"
lezen, in zijn openingswoord een der
meest dreigende gevaren van onze boeren
bevolking behandelen.
Dat belooft interessant te worden.
Verder zal namens het hoofdbestuur
de heer Van den Heuvel een beschouwing
geven over de verhouding van den C. B.
T. B. tot andere organisaties, waarbij te
vens de nieuwe wegen voor den bond zul
len worden aangegeven.
En eindelijk zal Prof. Gerbrandy re-
fereeren ever het even actueele als be
langrijke onderwerp: Maatschappelijke
orde en landbouwcrisis.
Deze bijeenkomsten worden voorafge
gaan door een vergadering van meer huis-
houdelijken aard en gevolgd door een ex
cursie waarbij' met het nuttige het aan
gename zal worden vereenigd.
Wie nagaat hoe de moeitevolle strijld
van onze boeren en tuinders om het be
staan gepaard gaat met een hevige kamp
om de landbouwende bevolking, die zal
ook beseffen van hoe groot belang het is
dat wij hebben een eigen Christelijke or
ganisatie, waar principieele voorlichting
kan worden gegeven.
De bloei van dezen bond is niet slechts
een stands- maar een nationaal belang.
Mogen de te Middelburg )te houden
vergaderingen aan den verderen bloei
dienstbaar zijn.
Een hittenverhaal.
Niet zonder verbazing zullen velen ge
lezen hebben wat gisteren over den Ka-
pelschen hit werd geschreven.
Meermalen wordt in onze dagen ver
zekerd, dat de schoolstrijd tot het verle
den behoort.
Natuurlijk is dat een vergissing.
Wel echter, en daarvoor mogen we
dankbaar zijn, wordt in zeer breeden kring
afgekeurd het gebruik van strijdmiddelen
als thans te Kapelle worden gebezigd om
de Christelijke school te schaden, hare
voorstanders verdacht te maken en het
front van de openbare school te verster
ken.
Bij gebrek blijkbaar aan meer deugde
lijke middelen heeft men een verhaal ge
fantaseerd van een „gereformeerde hit",
die dienst gedaan zou hebben om een
paar leerlingen van de openbare- naar de
bijzondere school te trekken.
Het gefantaseerde verhaal, blijkens de
initialen afkomstig van een belangheb
bende bij het openbaar onderwijs, is, zoo
als gisteren werd aangetoond, in strijd
met de waarheid. Laster en kwaadspre
kerij zonder meer. En daarom niet waard
er hier nog een woord aan te verspillen.
Het verhaaltje is beleedigend voor de
voorstanders van de bijzondere school,
het is teekenend voor de schrijfster die
een gebrek aan deugden verraadt, die op
de O. S. moeten worden aangekweekt en
het vormt ook een blamage voor de voor
standers van de openbare school te Ka
pelle, van wie nu de schijn is gewekt dat
ze er pas door een dwaas hittenverhaal
toe gebracht konden worden een afdeeling
van „Volksonderwijs" te stichten. Als dit
juist was, dan zou het een duidelijk be
wijs zijn van gebrek aan belangstelling
voor de 0. S. in die kringen.
Wanneer de schrijfster van het hitten
verhaal van den eersten schrik bekomen
is, zal ze verstandig doen naar alle kan
ten verontschuldigingen aan te bieden.*)
Eh als ze weer eens behoefte mocht heb
ben om tegen de Chr. school te strij
den, laat ze dan gebruik maken van een
edel strij'dpaard, maar niet van een tus-
schen velerlei gebabbel levende karrehit.
Intusschen zijn zij1, die in het artikel
tje in „Volksonderwijs" werden beschul
digd, in de liberale „Middelburgsche Cou
rant" reeds volkomen gerehabiliteerd.
Een verslaggever, die ter plaatse een on
derzoek instelde, deelt mede, dat de
schrijfster in „Volksonderwijs" hare be
schuldigingen aan het adres van „de
broeders der Geref. school" (bedoeld is de
Chr. Nat. school) niet kan b e w ij z e n,
maar dat ze deze construeerde uit
zekere gegevens. Verder, dat de betrokke
ne nader verklaarde, dat bij de finan
cieels hulp, die hem verleend werd geen
school ter sprake is geko
men en dat hij geheel uit eigen overwe
gingen zijn kinderen van de openbare
school heeft genomen.
De ontwapeningsbesprekingen te Genève.
In het gebouw van de ontwapenings
conferentie heersohte gisteren reeds groo-
te drukte. Bijna alle ministers van bui-
tenlandsche zaken der Europeesehe sta
ten waren reeds te Genève aangekomen.
Er bestaat echter nog de grootste on
zekerheid over hetgeen thans gebeuren
zal. Niemand schijnt tenslotte toch aan te
durven, ronduit voor te stellen, de ont
wapeningsconferentie maar voor geëindigd
te verklaren.
Niemand weet een uitweg.
Voor de eerste dagen is het niet al te
moeilijk aan het werk te blijven. Er zullen
weder groote redevoeringen volgen.
Daarna zal het bureau weder bijeenko
men, om erover te beraadslagen, .of de ge
houden redevoeringen misschien toch nog
de een of andere mogelijkheid, die tot een
conventie zou kunnen leiden, hebben ge
opend.
De vertegenwoordigers der zes ex-on
zijdige staten van Europa, Denemarken,
Nederland, Noorwegen, Spanje, Zweden
en Zwitserland zijn gisteren op uitnoodi-
ging van den Zweedschen minister van
buitenlandsche zaken, Sandler, weder bij
eengekomen ter bespreking van den toe
stand der ontwapeningsconferentie.
Voor Nederland waren aanwezig mi
nister de Graeff, prof. Rutgers en prof.
Frangois.
Het nieuwe Bulgarije.
Volgens de bladen worden de Bulgaar-
sche concentratiekampen opgeheven, ter
wijl de Macedoniers, die in deze kampen
opgesloten zijn, in vrijheid zullen worden
gesteld.
Bulgarije wil den vrede en wenscht goe
de betrekkingen met alle mogendheden te
onderhouden. Het wil met Zuid-Slavië
een handels- en bankovereenkomst tref
fen. Wat de vraagstukken betreft, die nog
met Roemenië hangende zijn, heeft de
Bulgaarsche regeering haar opvattingen
uiteengezet in een memorandum, dat aan
de Roemeensche regeering -overhandigd
is. Ook met Sovjet-Rusland wil Bulgarije
betrekkingen aankno-open.
Mussolini voor den gouden standaard.
Musso-lini heeft voor de Kamer van Af
gevaardigden, een rede van 2V2 uur ge
houden, waarin hij1 zich bezig hield met
de economische financieele en politieko
positie van Italië. Hij; verdedigde de con
versie der obligaties. Het aantal ambte
naren kan niet verminderd worden. De
laatste verlagingen der ambtenaren-sala
rissen zijn helaas noodzakelijk geweest.
Met een inflatie is niets te winnen;
veeleer moet men vasthouden aan den
gouden standaard. De Staatsfinanciën en
de handelsbalans moeten in evenwicht
worden gebracht.
Het deficit op het loopende begroo-
tingsjaar bedraagt 4 milliard lire. De in
komsten kunnen moeilijk vernoegd wor
den, daar men thans de belastingbetalers
moet ontzien, anders bezwijken zij'. De
binnenlandsche prijzen moeten worden
aangepast aan de prijzen van de wereld
markt, en dus verlaagd worden.
Opdat de arbeiders meer werkgelegen
heid zullen hebben, moeten de lo-onen he
laas verlaagd warden.
Een Oceaan-vlucht.
Het vliegtuig „Joseph le Brix", waar
mede de Fransche vliegers Godos en
Rossi zijn gestart, om het wereldrecord in
rechte lijin te slaan, is op het vliegveld
Floyd Bennett bij New York geland om
19.38 uur (Britsche zomertijd).
De duur van hun vlucht van Parijs
naar New York bedraagt 38 uur en 28
minuten.
Rossi verklaarde, dat het trillen van
den motor het laatste deel van den tocht
aanhoudend toenam, waarom zij' besloten
te landen.
Zij hadden nog 3000 liter benzine aan
boord.
Beide vliegers zijn teleurgesteld, dat zij
hun vlucht ontijdig moesten beëindigen,
doch Rossi verklaarde dat het een belang
wekkende tocht was geweest.
De bommen-terreur in Oostenrijk.
Gisternacht is in Feldkirch, op het dak
van het tegenover het bisschoppelijk pa
leis gelegen kostershuis een bom tot ont
ploffing gebracht.
De explosie was zeer hevig. Een groot
stuk van het dak werd weggeslagen, ter
wijl in het bisschoppelijk paleis zes en
vijftig vensterruiten werden vernield.
Uit verschillende deelen van Oostenrijk
worden nieuwe bomaanslagen gemeld.
Verder hebben communisten in Bi-
schofshofen het standbeeld van keizer
Frans Joseph met roode verf beklad en
van het inschrift „Nie wieder krieg"
voorzien.
Naar het Duitsche Berichtenbureau op
merkt, wijst het herlevend terrorisme van
den laatsten tijd erop, dat de ontbonden,
echter in het geheim nog voortbestaande
republikeinsche Schutzbund thans, ge-
meene zaak maakt met de communisti
sche elementen en over een groot front
opereert. Men krijgt sterk den indruk, dat
overal in het land goed toegeruste ter-
reur-groepen in actie zijn, die door bom
aanslagen nu hier dan daar het volk in
opwinding willen houden en tenslotte in
een paniek storten.
Verzet tegen dictatuur in Roemenië.
Voor het eerst in de geschiedenis van
Roemenië hebben de nationale boeren
partij en de liberale partij besloten, sa
men te gaan en een oppositie te vormen
tegen een dictatoriale regeering.
Beide partijen vertegenwoordigen on
geveer 75 pet. van de kiezers.
Zij hebben een ultimatum gepubliceerd,
waarin krachtig protest wordt aangetee-
kend tegen alle plannen, om een dictato
riale regeering te vormen.
Wat wil Roosevelt?
Men verwacht, dat President Roosevelt
in zijn boodschap aan het congres over de
oorlogsschulden, waaraan hij vandaag de
laatste hand heeft gelegd, met een vast
omlijnd plan voor den dag komt.
De president openbaart zijn bedoelin
gen nog niet, maar cfficieuse waarnemers
zouden niet verrast zijn, indien het vraag
stuk der oorlo'gsschulden werd vereenigd
met dat der wederzijdsche tariefovereen
komsten.
Het departement van buitenlandsche
zaken heeft aan de gezanten van Frank
rijk en België nota's overhandigd, waarin
erop wordt gewezen, dat er een termijn
verschuldigd is op het bedrag, dat deze
landen op rekening van de oorlogsschul
den aan de Ver. Staten moeten betalen.
Het conflict in de Belgische mijnen
uitgesteld.
Het conflict in de Belgische kolennij-
verheid is voorloopig vermeden.
De afvaardiging der mijneigenaars ver
klaarde vandaag bij het onderhoud, dat
zij met minister-president de Brocqueville
had, dat de mijneigenaars op aandringen
van de regeering besloten hebben, de
loonsverlaging tijdelijk uit te stellen. Zij
zijin bereid, over een nieuwe formule en
de noodzakelijke overgangsmodaliteiten te
onderhandelen.
De toestand blijft echter dreigend en
men moet rekening houden met de moge
lijkheid, dat enkele mijnen zich vrijheid
van handelen zullen voorbehouden.
Japan en het vlootvraagstuk.
Na goedkeuring door den Japanschen
Ministerraad heeft de Minister van bui
tenlandsche zaken heden aan den ambas
sadeur te Londen opgedragen het Brit
sche voorstel tot het houden van voor-
loopige maritieme besprekingen te aan
vaarden. Naar vernomen wordt, bevatten
de instructies aan Matsudaira de op
dracht er op te wijzen, dat Japan instemt
met het houden van voorloopige bespre
kingen langs diplomatieken weg, doch
dat de Japansche regeering het niet wen-
schelijk acht politieke kwesties te bespre
ken, welke uit de voorgestelde voorloo
pige besprekingen over de vlootovereen-
kemst zouden kunnen voortvloeien.
Werkloosheid in Amerika.
Volgens een verklaring van den pre
sident van de Amerikaansche arbeidsfe-
deratie Green, hebben in de maand Mei
nog ongeveer 600.000 arbeiders werk ge
vonden, zoodat het totaal aantal werk-
loozen thans nog ongeveer 10 millioen
bedraagt. Volgens de laatste statistieken
is er een kleine verbetering in den stand
der werkloosheid waar te nemen.
Korte Berichten.
Naar Reuter meldt, werken de Zwit-
sersche Bondsspoorwegen nog steeds met
groot verlies. Het afgeloopen jaar bedroeg
het deficit 48 millioen Zwitsersche
francs, ondanks een vermindering van de
loopende uitgaven met 13 millioen en van
29 millioen op de begrooting voor nieu
wen aanleg. Het totale tekort in de laatste
drie jaar heeft bijna 100 millioen Zwit
sersche francs bedragen.
Tijdens de autorace om den grooten
prijs van Picardië bij Amiëns heeft een
ernstig ongeluk plaats gehad. Een 130
Meter lange tribune stortte plotseling in.'
Tot dusver konden achttien zwaar gewon
den worden geborgen.
Op 14 Mei stonden in Engeland in
totaal 2.090.381 personen als werkloos in
geschreven, d.i. 57.814 minder dan op 23
April j.l. en 492.498 minder dan verleden
jaar.
HET HUURPEIL DIENT VERLAAGD.
Aanpassing aan de dalende Inkomens.
Loonen en salarissen moeten dalen,
sterk dalen zelfs hier en daar, zal Neder
land zijn economisch bestaan kunnen vol
houden, zegt Minister Slotemaker de
Bruine in zijn memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer, over de reden,
waarom hij- is gekomen met de wijziging
van de Woningwet. Het huurpeil, dat ge
vormd is in een tijd van hoogconjunctuur,
moet eveneens verlaagd worden, vooral
voor de laagst betaalde arbeiders, die al
moeilijker een passend onderdak kunnen
vinden tegen een voor hen bereikbare
huur.
Bovendien moet worden voorkomen,
dat de voorziening in de behoefte aan ar
beiderswoningen in hoofdzaak de taak
van de overheid zou moeten worden. Bij
veel gemeentebesturen bestaat blijl^aar
nog niet voldoende het besef van de "roe
ping, die de overheid onder de huidige
omstandigheden in dezen heeft te vervul
len. Daarom moest de regeering ingrij
pen.
Verlaging van het noodzakelijk mini-
mumpeil der woningen ligt allerminst in
de bedoeling van de regeering; het wets
ontwerp behelst dan ook geen enkel
woord, waarin dergelijke bedoeling ligt
opgesloten.
De gezinnen, die sterk gedaalde inko
mens hebben en voorshands wel zullen
houden, moeten de gelegenheid krijgen,
woningen te huren, waarvan de prijs bin
nen hun bereik valt.
De beide maatregelen voor huurverla-
ging betreffen de bestaande woningen.
Tot renteverlaging van de loopende wo-
ningwetvoorscho'tten wordt thans overge
gaan. Herziening van de exploitatiebij
dragen zal, voorzoover die na de rente
verlaging nog noodig zal blijken, doorge
voerd worden.
In de beperking van de gemeentelijke
vrijheid kan de regeering geen strijd met
de Grondwet 'Ontdekken.
Geen vergunning voor Straperlo.
Den laatsten tijd heeft de regeering on
derscheidene adressen ontvangen, waar
in, in het bijzonder voor wat betreft bad
plaatsen, toestemming werd verzocht voor
de exploitatie van spelen, welke overeen
komst vertoonen met het z.g. Straperlo-
spel.
Op die adressen is bericht, dat de re
geering in geen enkel opzicht aan de
gedane verzoeken kan tegemoetkomen,
doch dat integendeel, wanneer de omstan
digheden daartoe aanleiding mochten ge
ven, zoude moeten worden overwogen
om nadere wettelijke voorzieningen op dit
gebied in het leven te roepen.
Uit het mijnbedrijf.
De directies van de Limburgsche steen
kolenmijnen hebben aan de contactcom
missie voor het mijnbedrijf bericht gezon
den, dat zij zich genoodzaakt zien, de be
staande loonovereenkomst tegen 1 Juli op
te zeggen. In verband hiermede zal de
contactcommissie Dinsdag 5 Juni bijeen
komen.
Normalisatie op radio-gebied.
Gisterochtend is in het gebouw van het
Koninklijk Instituut van Ingenieurs te
's Gravenhage de conferentie aangevan
gen van de studiecommissie voor radio
techniek van de International Electro-
technical Commission. Deze conferentie
wordt gehouden ter bespreking van een
aantal voorstellen om te geraken tot een
internationale normalisatie op radioge-
bied.
De besprekingen zullen vandaag plaats
hebben, waarna Woensdag een excursie
zal worden gehouden.
Ordenend optreden in het bedrijfsleven.
Naar de „Maasbode" uit betrouwbare
bron verneemt, werkt het departement
van Economische Zaken momenteel aan
een wetsontwerp, dat aan de Regeering
macht verleent ordenend op te treden in
het bedrijfsleven in dezer voege, dat zij
afspraken in bepaalde bedrijven bindend
zal kunnen verklaren en ook vernietigen.
Men betreedt hiermee een weg, waarop
schier alle landen met kartelwetgevingen
reeds zijn voorgegaan, Engeland uitge
zonderd, waar trouwens heel andere
rechtsbeginselen heerschen.
De wet, welke ook in verband met de
handelspolitiek, o.a. de contingenteering,
moet worden gezien, zal nog van be
scheiden en niet te grooten omvang zijn.
De gemeenten en de nieuwe spelling.
De Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten heeft een uitvoerig schrijven ge
richt aan den minister van onderwijs be
treffende de voorgenomen invoering van
de vereenvoudigde schrijfwijze van de
Nederlandsche taal.
„Van verschillende zijden wordt be
toogd", zoo heet het in dit schrijven, „dat
met de invoering van de nieuwe spel-
Binnenland.
Minister Slotemaker de Bruine over huur-
verlaging.
'Geen vergunning voor iStraperlo-spelen.
Vergadering van de veiling Zuid-Beve-
land te Goes.
Buitenland.
De ontwapeningsbesprekingen te Genève.
De plannen van Roosevelt.
Het conflict in de Belgische mijnen uit
gesteld.
ling groote bedragen, men spreekt van
millioenen, gemoeid zullen zijn. Door Uwe
Excellentie en ook door anderen is even
wel te kennen gegeven, dat aan de invoe
ring geen kosten verbonden zullen zijn.
Wij mogen niet verhelen, dat in gemeen
telijken kring en met name ook in onze
oommissie van advies voor onderwijsaan-
gelegenheden ten deze ernstige ongerust
heid bestaat.
Gevreesd wordt, dat al mogen de ge
meentebesturen van meening zijn, dat de
thans aanwezige schoolboeken niet behoe
ven te worden vervangen, er al zeer spoe
dig van verschillende zijden krachtig ver
zet tegen het voortgezet gebruik dezer
boeken zal rijzen, waardoor het voor de
gemeenten vrijwel onmogelijk zal zijn
weerstand te bieden aan den aandrang
om tot vervanging der boeken over te
gaan, te meer voor zoover het betreft het
voldoen aan verzoeken, voor welke de
aanvrager steun meent te vinden in wet
telijke voorschriften."
De Vereeniging dringt er daarom op
aan, dat van regeeringswege een uitdruk
kelijke verklaring gegeven zal worden, dat
door het invoeren van de nieuwe schrijf
wijze geen lasten aan de openbare kassen
mogen opgelegd worden. Verder dat aan
wijzingen voor den overgang van de eene
sohrijfwijze naar de andere zullen gege
ven worden.
De Nederlandsche Scheldevlucht 1934.
De Zeeuwsche vereeniging voor Lucht
vaart zal voortaan ieder jaar een vlieg
wedstrijd organiseeren om een trophee,
genaamd „de Zilveren Scheldemeeuw".
Deze trophee is geschonken door tien
„stichters" van den prijs, allen bestuursle
den der vereeniging, met aan het hoofd
haren beschermheer, jhr. mr J. W. Quar-
les van Ufford, Commissaris der Konin
gin in Zeeland.
De Zilveren Scheldemeeuw moet drie
achtereenvolgende malen, of vijf malen
totaal, door denzelfden deelnemer gewon
nen worden, om in zijn eigendom over te
gaan.
Aan den vliegwedstrijd kan worden
deelgenomen door Nederlandsche vliegers
met sportvliegtuigen voor ten hoogste viei
personen.
De Nederlandsche Scheldevlucht is geen
snelheidsvlucht, doch een nauwkeurig-
heids-navigatievlucht, waarbij de (telken-
jare te veranderen) route boven Zeeland
het zwaartepunt vormt.
Voor 1934 bestaat de Scheldevlucht uit
eeni gedeelte VlissingenHaamstede en
een gedeelte HaamstedeVlissingen. De
tusschengelegen observatie-hoekpunten
zijn voor de route VlissingenHaamste
de: Oostburg, Terneuzen, Axel, Hulst,
Tholen en Zierikzee. Voor de route
HaamstedeVlissingen: Kortgene, Goes,
Veere en Westkapelle.
N.V. S'oomtram Walche
ren te Vlissingen. In de heden
(Dinsdag) gehouden vergadering van
aandeelhouders van de N.V. Stoomtram
Walcheren, gevestigd te Vlissingen, is het
jaarverslag uitgebracht, waaraan wij: het
volgende ontleenen:
Het eindresultaat is, ondanks de inge
voerde bezuinigingen over 1933 hoogst
ongunstig, daar de sterke vermindering
der inkomsten niet door bezuinigingen
voldoende kon worden opgevangen.
Het vervoer van reizigers, goederen en
vee, ook van suikerbieten, liep wederom
belangrijk achteruit.
Door het z.g. taxibedrijf op nagenoeg
alle plaatsen in het verkeersgebied der
N.V., het vervoer van personen door
vrachtauto's, het hebben van eigen wa
gens en het steeds toenemend gebruik van
het rijwiel als gevolg van de verbetering
van de wegen en 't maken van rijwielpa
den, werd een groot aantal reizigers aan
onze diensten onttrokken.
Op maatregelen van overheidswege
waardoor meer gelijkheid komt in de ex
ploitatie-voorwaarden van de tramwegen
en het particuliere personen- en vracht-
autovervoer, werd te vergeefs gewacht.
De zeer lage vergoedingen, waarvoor
vervoer moet worden bewerkstelligd, wa
ren mede oorzaak van de buitengewoon
ongunstige resultaten. Door overlijden en
