EERSTE BLAD VRIJDAG 25 MEI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 196 Buitenland Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emcrgo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postcheque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent. Advcrtcntiën 30 cent per regel. Ingezonden mcdedeelingen 00 cent per regel. Kleine Advcrtentiën Dinsdugs en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De Winkelsluitino. Met het wetsontwerp inzake de tech nische herziening van de Winkelsluitings wet is het vastgeloopen. De Liberale fractie had van de gelegen heid gebruik gemaakt een amendement voor te stellen volgens hetwelk bepaalde zaken zoo ongeveer den geheelen Zondag geopend zouden kunnen zijn. Hoewel zelfs in de liberale pers was betoogd, dat een dergelijk amendement geen schijn van kans had, werd het toch gehandhaafd. Waarschijnlijk om goed uit te laten komen, dat men toch heusch niet op verscherping van de politieke tegenstel lingen bedacht is. Het amendement is niet in stemming gekomen, doordat een minder vergaand amendement-Teulings met 64 tegen 25 stemmen werd aangenomen. Op voorstel van Minister Colijn is daar op de verdere behandeling van het ont werp geschorst. In de kringen, waar men verruiming van den verkoop op Zondag wenscht, meent men, dat nu toch de zaak in orde is. Als straks een opvolger van Minister Verschuur optreedt, zoo redeneert men, kan de verdere behandeling van het ont werp de eindstemming plaats heb ben en het spreekt vanzelf, vooral na wat Minister Colijn de vorige week verklaar de, dat dan het Kabinet geen bezwaar zal maken. Naar het ons voorkomt spreekt dit niet vanzelf. Minister Colijn had zich hoewel hij persoonlijk het crisis^-ontwerp van Minis ter Verschuur onvereenigbaar achtte met den grondslag waarop het Kabinet is ge bouwd, toen het eenmaal door den Minis terraad was aangenomen, daarbij neer gelegd. Maar dit geldt niet van het amende ment-Teulings, dat niet onbelangrijk van het ontwerp-Verschuur afwijkt. Wij achten het dan ook volstrekt niet onmogelijk, dat deze zaak thans voorloo pig voor goed van de baan is, en dat zij die poogden hier het onderste uit de kan te halen, het deksel op den neus zullen krijgen. Naticnaal-Socia'istische inquisitie. Onlangs werd melding gemaakt van een onder de leden van de Nationaal- Socialistische Beweging verspreide order, betreffende wijze van propagandavoeren enz., waarin o.m. ook deze zinsnede voor kwam: „Let op uw onmiddellijke omgeving en meldt eiken, naar uw rneening, ge vaarlijken politieken tegenstander (naam, woning, partij enz.), opdat onze groepsleiding zoo noodig met alle fac toren rekening kan houden." Het scheen ongelooflijk, in dat ons vrije Nederland, de N.S.B. zich met dergelijke duistere practijken zou ophouden. Maar toch is het juist gebleken. De circulaires zijn inderdaad verzon den. Terecht werd in verband hiermede door de afdeeling Amsterdam van den Vrij heidsbond in een strooibiljet tegen deze weder-invoering van de inquisitie hier te lande geprotesteerd. „Kort voor en gedurende de eerste jaren van onzen onafhankelijkheidsoorlog, zoo heet het daarin, waren de huizen tegen zich zelve verdeeld, verrieden vrienden hun vrienden, kinderen hun ouders, zus ters haar broers. Dit valsche, gluiperige systeem kon enkele jaren gevolgd wor den, dank zij de corrumpeerende, de harts tochten opzweepende invloeden, welke van de leiders der Spaansche inquisitie uit gingen. Lang heeft het niet geduurd; ons volk is van nature niet valsch en gluipe rig en koestert de diepste minachting, tot walging toe zelfs, voor dengene, die den verrader speelt. Na eenige jaren was de invloed der inquisitie gebroken en kon het Nederlandsche volk weer vrij ademen De partij van Mussert zal deze les der vaderlandsche geschiedenis (waarin de Leider overigens geen held blijkt te zijn) nog moeten leeren. De N.S.B. voert dus de inquisitie weer in. Zij, die zich in ongunstigen zin over deszelfs leiders zouden uitlaten in beslo ten kring, weten, waar zij aan toe zijn. Ergens in hun nabijheid ligt een gluipe rige inquisiteur op de loer, noteert stie kem naam en adres van de „gevaarlijke tegenstanders" en verklikt deze aan zijn leiders. De zoon zal zijn vader, de zuster haar broeder, de jongeling zijn vriend gaan „aanbrengen"... want de N.S.B.-er wordt verzocht, vooral „in zijn onmid dellijke omgeving" zijn verraad- en spion- nage-talenten te oefenen. Dit is waar schijnlijk een onderdeel van de moreele verheffing, die het nationaal-socialisme ons in Nederland denkt te brengen." Een der N.S.B.-leiders te Amsterdam verklaarde tegenover een correspondent van de „N.R.Crt.", dat bedoelde circulaire alleen te Amsterdam verspreid was en slechts ten doel had het binnendringen van Communistische elementen in de N.S.B. te beletten. In een gisteravond te Watergraafsmeer gehouden vergadering van de N.S.B. heeft echter de groepsleider Overwijn uit Rot terdam een geheel andere lezing gegeven. Hij verklaarde, dat de circulaire inder tijd in niet minder dan 20.000 exemplaren was verspreid. Daaruit volgt, dat ze zoo ongeveer aan alle N.S.B.-leden moet zijn toegezonden. Verder trachtte hij ook de zaak onschuldig voor te stellen door te beweren, dat de aangevochten zinsnede geen andere bedoeling, dan om gevaar lijke tegenstanders, die met haat en moordbedoelingen tegen de nationaal- socialisten rondloopen, die hun vergade ringen willen verstoren of die als spion nen en saboteurs in de nat.-socialistische gelederen willen binnendringen, te ken nen en te kunnen weren, maar uit de bewoordingen van de circulaire en dat staat bij de N.S.B. gelijk met een bevel van de leiding blijkt het tegendeel. Wij mogen dankbaar zijn, dat deze Nat.- Soc. legerorder publiek is geworden. Wij weten thans, dat zich in ons land naast de Communistische partij, nog een andere partij bevindt, die de afschuwe lijke practijken van de Russische macht hebbers ook hier ingang hoopt te doen vinden. (Wij verwijzen in verband hiermee ook naar een bericht onder Binnenland.) Het nationaal-socialisme en de lijkverbranding. De Duitsche regeering heeft een toelich ting gepubliceerd op de nieuwe wet in zake de lijkverbranding. Hierin wordt ge zegd, dat de lijkverbranding een oer-Ger- maansche zede is; het is de verdienste van de crematie-propaganda der laatste jaren, dat deze zede weer in hygiënischen en waardigen vorm is hersteld en gioote uit breiding heeft gekregen. Ondanks de be lemmeringen. die in breede kringen van staat en kerk aan de beweging voor lijk verbranding in den weg zijn gesteld, heeft deze taai aan haar doel vastgehouden. Thans heeft de lijkverbranding gelijke rechten gekregen. In de laatste jaren is het aantal crema ties voortdurend toegenomen. In 1920 be droeg' het 17.C0O, in 1930 was het tot 54.0C0 en in 1933 tot ruim 64.0CO geste gen. Men verwacht dat de lijkverbranding op grond der nieuwe wet thans nog sterker zal toenemen. Stakingoonlusten in Amerika. Be staking der vrachtauto-chauffeurs in Minneapolis heeft zich opnieuw ver scherpt. De gouverneur van Minnesota heeft de mobilisatie van drie regimenten der nationale garde gelast. Uit Toledo, in den staat Ohio, wordt gemeld, dat aldaar een botsing ontstond tusschen politie en ongeveer drie duizend stakers, waarbij vier personen, waar onder twee politie-agenten, zwaar gewond werden. Ook hier is de nationale garde gemobiliseerd. Naar uit Toledo (Ohio) gemeld wordt, bedreigen de stakers de openbare orde daar op een zoodanige wijze, dat niet minder dan acht compagnieën infanterie en drie compagnieën zware mitrailleurs moesten worden gemobiliseerd. De sta kers belegeren een fabriek van electrische apparaten. Bij botsingen tusschen de stakers en de politie werden acht personen ernstig ge wond. Volgens nadere berichten uit Toledo (Ohio) zijn gisteren bij de onlusten onge veer 100 personen gewond. D'e stakers hebben de fabriek met steenen gebombar deerd. De belegerde werkwilligen verde digden zich met traangasbommen. Her haalde malen is het tot schietpartijen ge komen. Dé nationale garde bewaakt met machinegeweren de fabriek. De geheele stadswijk is afgezet. De arbeiders dreigen met de algemeene staking. Pas Donderdagochtend kon de orde worden hersteld, toen 700 man van de nationale garde, bewapend met machine- geworen, de stad binnenrukten en de om geving der door de stakers omsingelde fa briek afzetten. De 15C0 werkwilligen, die 15 uren lang door ongeveer 3000 stakers werden belegerd, konden toen pas de fa briek verlaten. Donderdagmiddag nam het aantal sta kers, dat „de straat was opgegaan", nog toe. Onder leiding van radicale vakver- eenigingsleiders nam de menigte tegen- oer de nationale garde een steeds drei gender houding aan. Ten slotte wierp de nationale garde eenige traangasbommen in de menigte, welke evenwel van geen wijken wilde weten en niet ontplofte gas bommen terugwierp. Er werd ook met steenen gegooid. Zes soldaten zijn ge wond. De stakers zijn ten slotte door de na tionale garde uiteengedreven. Vijfduizend man waren bij de ongeregeldheden be trokken. Een Sovjet-Russische adel? „Le Journal" meldt dat in sovjet-Rus land wordt gedacht aan de instelling van een nieuwe aristocratie, in dier voege, dat personen, die groote verdiensten hebben jegens de sovjet-republiek, met verschil lende ordeteekenen kunnen worden begif tigd. Voorloopig worden twee orden bekend: de eene draagt de beeltenis van Lenin, de andere de sovjetster. De voordeelen voor de dragers ervan zullen bestaan in een toewijzing van be tere woningen en buitenverblijven, als mede in levensmiddelen tegen lageren prijs. De gedachte aan de instelling van een sovjet-Russischen adel zou StaLn volgens hot blad reeds langen tijd bezig houden en de verwezenlijking van deze gedachte is het logische einde van een politiek weLe daaruit bestaat de „zuivere" bolsje wisten uit de groote massa naar voren te halen. Overigens zouden de nieuwe aristocra ten nog het voordeel krijgen van gratis vervoer op de spoorwegen, schepen, trams en autobussen. Duitsche communisten in een tentenkamp overvallen. In de bossc'hen tusschen de Belgische plaatsen Meldert en Aalst heeft de gen darmerie een groote razzia gehouden te gen Duitsche communisten, die er een ten tenkamp hadden opgeslagen. Het betreft een groep, die kort geleden een overval op Vlaamsche nationalisten in Aalst ge pleegd had. Het gelukte de gendarmerie de tent op te sporen en ongemerkt te omsingelen. Met getrokken revolvers drongen de gendar mes de tent binnen. De communisten gre pen naar slag- en steekwapens en tracht ten de politiemannen te overmeesteren. Dezen waren gedwongen van de vuurwa pens gebruik te maken. Een inwoner uit Munchen-Gladbach werd daarbij in den arm getroffen. De gearresteerden werden naar Aalst overgebracht. Zij richtten tot de Belgische autoriteiten het verzoek niet naar Duitsch- land te worden getransporteerd. Transferconferentie beëindigd. De Berlijnsche transferconferentie heeft haar eigenlijke werkzaamheden beëindigd zonder dat positieve resultaten van betee- kenis werden bereikt. Hoe het met de stemming onder de conferentieleden gesteld is, blijkt wel hier uit, dat de Amerikanen de vergadering van gistermorgen niet eens meer hebben bijgewoond. Voor zoover reeds verluidt, wordt een nieuw moratorium verleend voor den duur van zes maanden. Nederland en Zwitser land behouden hun afzonderlijke overeen komsten en Duitschland zou zijn onder handelingen met de verschillende groepen schuldeisohers gedurende de eerstvolgen de maanden voortzetten, meldt het Hbld. De strijd om de school en de jeugd. Volgens mededeeling van den regee- ringscommissaris zullen de katholieke en evangelische scholen in Hessen opgehe ven worden. Het personeel is reeds ont slagen. Voortaan zal er alleen een Duit sche school bestaan, waarin de leeraren, die doortrokken zijn van de nationaal-so- cialistische wereldbeschouwing de kinde ren zullen opvoeden tot „waarachtige Buitschers". Hervatting der Engelsch-Fransche handelsbesprekingen. De Engelsch-Fransche handelsbespre kingen zullen a.s. Dinsdag te Londen her vat worden. Van goed ingelichte zijde wordt gemeld, dat de Fransc'hen wat bereidwilliger ge stemd schijnen te zijn om de aan het be gin van het jaar in werking getreden ta riefverscherpingen tegen Engeland op te heffen. Deze frontverandering zou daaruit te verklaren zijn, dat na de mislukking van de handelsbesprekingen van Engeland met Japan, zooals bekend een verhooging van de invoerrechten op buitenlandsche zijde en zijden stoffen te verwachten is, waar door ook Frankrijk ernstig getroffen zal worden. Voorbereidende besprekingen voor de vlcotccnferentle van 1935? Uit bevoegde bron wordt medegedeeld, dat Engeland, de Ver. Staten en Janan voorbereidende onderhandelingen hebben aangeknoopt over de mogelijkheid van een bespreking der vlootkwesties met het oog op de conferentie te Washington in 1935. Met gelooft, dat het initiatief is uitge gaan van Engeland en Japan. De Japansche autoriteiten wijzen er op, dat voorbereidende besprekingen over de internationale kwesties, betreffende den Stillen Oceaan, in ruime mate zouden bij dragen om de atmosfeer voor de conferen ties van 1935 op te helderen. Druk gebruik van de telefoon. In Palestina wordt het meest van alle landen van de telefoon gebruik gemaakt. Per dag en per uur worden daar de meeste gesprekken gevoerd. Het gemid delde aantal telefoongesprekken in Jeru zalem is 37.8 per dag, tegen 12.1 in Ame rika en 7 in Engeland. Voor alle gesprekken boven de 2000 per jaar moet een extra vergoeding betaald worden. Ondanks dit wordt er te Tel Aviv en Haifa nog steeds het meest van de tele foon gebruik gemaakt. Korte Berichten. De Boliviaansche regeering maakt bekend, dat de Bolivianen bij een feilen tegenaanval op het fort Bollivian ongeveer 60CO Paraguanen gedood hebben en onge veer 12.000 gewond. (Men zal deze cijfers wel met eenig voorbehoud moeten lezen.) Tusschen de 2000 en 3000 bakkers (kleinbedrijf) uit den staat New York, heb ben besloten hun „blauwen adelaar" in te pakken en naar Washington terug te zen den, zulks als protest tegen het voortdu rend uitstellen van de invoering van den code voor hun bedrijf, die reeds sinds 1 Januari gereed ligt. Dit is de eerste maal, dat een heele industrie zich tegen den „blauwen adelaar" verzet. Volgens de laatste resultaten van de door de Rijksinstelling voor arbeidsbemid deling en werkloosheidsverzekering be werkte statistiek van leden van zieken fondsen, is 't aantal werkenden in Duitsch land toegenomen met 640.000. In den nacht van Woensdag op Don derdag hebben drie leden van de Britsche Fascistenliga een fascistische vlag gehe- schen op het Londensche raadhuis. Deze vlag bestaat uit een gewone Union Jack met in het midden een groot hakenkruis. Pas toen 's morgens de menschen naar hun werk gingen, merkten gemeente-amb tenaren de vlag op. Zij werd verwijderd en in de plaats kwam de gewone vlag te han gen. De Belgische Kamer heeft met 81 tegen 67 stemmen en drie onthoudingen de militiewet aangenomen, waarbij de jaarlijksche lichtingen op 32.000 a 33.000 man gehandhaafd blijven. De Turksche minister van defensie is voornemens in den loop van dit jaar een groot aantal duikbooten en vliegtuigen aan te besteden. Verder is hij voornemens de garnizoenen van Adrianopel en andere aan de Bulgaarsche grens gelegen steden te versterken en uit te rusten met moder ne artillerie en vliegtuig-eskaders. De Pruisische minister-president Goering is uit Athene komende, gistermid dag op het vliegveld Matyasdoeld bij Boe dapest geland. Hij werd door een aantal autoriteiten verwelkomd. HET AANLEGGEN VAN ZWARTE LIJSTEN DOOR DE N. S. B. Uit Amsterdam schrijft men aan de „N. R. Crt": Dat het aanleggen van zwarte lijsten bij de N. S. B. systeem is en dat de be kende circulaire niet zoo'n onschuldig ka rakter had als men van nat. soc. zijde be weerd heeft, blijkt nog uit het volgende: In het „Handelsblad" schrijft de heer P. H. Wolle, leeraar aan de tweede open bare handelsschool te Amsterdam, dat het vorige jaar ter kennis van de leeraren dier school is gebracht het uittreksel van een reglement van de N. S. B., officieel door den cel-leider der school, leerling vijfde klasse, aan den directeur ter hand gesteld, en waarin voorkwam: 1. dat de N. S. B.-leden, leerlingen der school, gehouden zijn rapport uit te bren gen omtrent de opvattingen en uitingen der leeraren, en wel aan den cel-leider; 2. dat leeraren, die blijk gegeven hebben de N. S. B.-den'kbeelden niet genoeg te zijn toegedaan, over vier jaar termijn ge steld voor de zegeviering van deze denk- bleeden niet in hun positie gehand haafd zullen kunnen blijven. „Het Volk" ontleent aan de „Politie bode", het orgaan van den Algemeen-en bond van Politiepersoneel, dat tegenwoor dig N. S. B.-ers, bij overtredingen van de Motor- en Rijwielwet, trachten de politie mannen te intimideeren door liet vertoo- nen van een lidmaatschapskaart van de partij, met de bedreiging dat hun naam Binnenland. Amendement-Teulings tot uitbreiding winkel-openstelling op Zondag aange nomen. De beraadslagingen geschorst. De zwarte lijsten van de N. S. B. De fruitvooruitzichten. Buitenland. De lijkverbranding in Duitschland. Stakingsonlusten in Amerika. Transferconferentie geëindigd. Voorbereiding voor de vlootconferentie 1935. op een door die partij aangelegde zwarte lijst zal worden geplaatst. Toen onlangs een agent een autobezitter verbaliseerde wegens het plaatsen van zijn auto in een loods, ondanks herhaalde waarschuwing, voegde de fascist-autobezitter den agent toe, dat hij over een jaar in een concen tratiekamp gehuisvest zou zijn. Het num mer van den agent schreef hij daarbij op, en hij voegde dezen nog toe, dat er een zwarte lijst is aangelegd, waarop reeds vele namen van agenten voorkomen en waaraan ook de zijne zou worden toege voegd. Het „Volk" merkt naar aanleiding van de N. S. B.-verklaring nog op: Dat deze toelichting allerminst past op de boven weergegeven zinsnede, ziet ieder. Daar is sprake van „politieke te genstanders" in het algemeen, niet alleen van communisten en Liga-leden. Ons is bekend, dat ook de namen van anti-revo lutionairen op de zwarte lijst zijn ge plaatst; zouden die ook komen „spionnee- ren"? En waarom heeft de N. S. B. in Amsterdam dr Van Aalst op de zwarte lijst opgenomen? Verwacht men, dat de heer Van Aalst in opdracht van de C.P.II. met kwade bedoelingen zich zou aanmel den voor het lidmaatschap van Mussert's schare? H.et is te mal cui er verder nog een woord aan te verspillen. De houding, die de Mussert-leiding in dit geval heeft ingenomen, is allesbehalve moedig. Eerst hebben provinciale kring- leiders het bestaan van de circulaire ge loochend. De Zeeuwsche leider heeft aan een plaatselijk blad meegedeeld, dat men in Utrecht verzekerde, niets van zoo'n circulaire af te weten. Thans krijgt het „Handelsblad" in hetzelfde Utrecht het omgekeerde antwoord. Men bedriegt de eigen leden; men bedriegt in ieder geval het Nederlandsche volk, voor welks zede lijke opheffing men beweert te vechten. En als men veelt, een dommen streek te hebben uitgehaald en kennis maakt met het verzet van het Nederlandsche vo'k, dat van inquisitie-methoden, van spion- nage van huurlieden en vrienden, niet ge diend is, dan legt men de verantwoorde lijkheid op de Amsterdamsche onderlei ders. Prins Hendrik in Hongarije. Prins Hendrik der Nederlanden, die op het oogenblik in Hongarije vertoeft en groote belangstelling aan den dag legt voor de bezienswaardigheden en cultu- reele en sociale instellingen des lands, heeft, vergezeld van den Hertog en de Hertogin van Mecklenburg en hun gevolg deze week de ateliers bezocht van het Hongaarsche filmbureau, waar de Prins zich uitvoerig heeft laten voorlichten. De Prins woonde een vertooning bij van de film „Hungaria", welke het na tuurschoon, de kunstschatten en de ste den van Hongarije aanschouwelijk voor stelt. Gisteren is de Prins uit Boedapest naar Weenen ver'ro-kken. Hij is van plan eeni- gen tijd in een Oostenrijksche badplaats te verblijven. Ontvangsten der spoorwegen. De geschatte ontvangsten der Neder landsche Spoorwegen over de maand April 1934 (incl. die der geëxploiteerde spoor- en tramwegen), zijn: reizigers f 4.598.700, bagage f 78.500, brief- en pakketpost f 250.000, goederen f 3.419.500, levende dieren en lijken f 68.500, diversen f 194.900 lotaal f 8 610.100. De totale ontvangst van 1 Januari af bedraagt f 35.721.853.86 (f 39.960.329,41 definitief 1933). Gemid deld aantal kilometers in exploitatie van 1 Jauuari af 3.629 (3.661, 1933). Dus ont vangst per dagkilometer f 82,04 (f 90 96). Verzamelgesprekken met Ned.-lndië. De directeur-generaal der posterijen, te legrafie en telefonie maakt bekend, dat met ingang van 1 Juli a.s. in het verkeer mot Ned.-lndië verzamelgesprekken kun nen worden gevoerd, waaraan door eenige personen in verschillende spreekgelegen- heden hier te lande kan worden deelgeno men. Het aantal deelnemers in Nederland mag ten hoogste vijf tegelijk bedragen, waarbij een radiospreekcel, waarin vier personen aan het gesprek kunnen deelne men, voor één deelnemer wordt gerekend. Voor deze gesprekken zijn door den aan-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1