DONDERDAG 24 MEI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 19S
Buitenland.
Binnenland.
Muizenplaag leidt
tot paniek.
Belangrijkste Nieuws.
Uit da Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Hel Winkelsluitings-ontwerp.
Toen het vorig jaar een wetsontwerp
werd ingediend tot wijziging van de Win
kelsluitingswet welk ontwerp bedoelde
de verkoopgelegenheid op Zondag te ver
ruimen, is daartegen van .antirevolutio
naire zijde onmiddellijk bezwaar gemaakt.
Men achtte dit ontwerp in strijd met
de door de Regeering afgelegde verkla
ring, dat alles wat de principieele tegen
stellingen zou kunnen verscherpen ach
terwege zou worden gelaten.
Niet zonder verbazing werd dan ook
uit de Memorie van Antwoord vernomen,
dat het Kabinet in zijn geheel met dit
ontwerp instemde.
Dat klonk ongelooflijk. En met verlan
gen werd een nadere verklaring tegemoet
gezien.
Die verklaring is thans gegeven.
Op de meest openhartige wiize heeft de
vorige week minister Golijn den gang van
zaken meegedeeld.
Toen dit wetsontwerp aldus de Mi
nister voor het eerst in den Minister
raad besproken werd, heb ik daartegen
het bezwaar ingebracht, dat ik zooeven
hier heb geformuleerd. (Strijd met de
verklaring omtrent den grondslag van het
Kabinet.Daarna is tijdens een Minister
raad, dien ik door ongesteldheid niet heb
kunnen bijwonen, een beslissing gevallen,
die door een misverstand ook onmiddel
lijk ruchtbaar geworden is.
Dat plaatste mij bij1 de verdere behan
deling van deze aangelegenheid voor een
groote moeilijkheid. Men kon trachten den
Minister, die ruchtbaarheid gegeven had
aan de komende indiening van dat ont
werp, van deze beslissing terug te bren
gen, wat vermoedelijk, laat ik maar eer
lijn: zijn, tot een Ministerscrisis aanleiding
zou hebben gegeven.
Een tweede oplossing was, dat ik ge
zegd had: ik kan mij daarmede niet ver
eenigen, ik treed terug, hetgeen beteekend
had dat de geheele samenwerking van het
Kabinet zou zijn weggevallen.
Ik achtte geen van die beide oplossin
gen in 's Lands belang en ik heb toen mij
zelf en eigen inzicht opgeofferd door te
zeggen: ik berust er in, ik leg er mij
bij neer. Maar dat is een zuiver passieve
houding en nu wordt er gevraagd om tot
een actieve over te gaan en dit ontwerp
door mijzelf te laten verdedigen. Dit nu is
waar ik nog altijd overtuigd ben, dat met-
terdaad een ontwerp als dit niet in over
eenstemming is met den grondslag waar
op ik het Kabinet gevormd heb, te veel
gevraagd. Dat ging mij: te ver! Dat is de
oorzaak, waarom ik wel bereid was om
het eene ontwerp met de Kamer te behan
delen en meende dat het andere ontwerp
behoorde te blijven rusten.
Wanneer men nu niet zoo haastig ge
weest was en wanneer men nu rustig had
afgewacht wat er verder ging gebeuren,
wanneer men eens bij zichzelf gezegd
had: Nu ja, ongeveer in de helft van Juni
zal er wel een Minister van Economische
Zaken zijh en dan bestaat toch de moge
lijkheid, dat die nieuwe Minister bereid
is om dat ontwerp te behandelen, dan zou
ik niet, nadat ik eenmaal een beslissing
genomen had om mij bij het gebeurde
neer te leggen en daarin te berusten, van
gedragslijn veranderd zijn. Wanneer ik
eenmaal een gedragslijn, na rijpe over
weging, vaststel, ben ik niet gewoon om
daarvan af te wijken."
De zaak is dus deze.
Minister Golijn heeft zich tegen een
ontwerp tot verruiming van de verkoop
gelegenheid op Zondag, als in strijd met
den grondslag van het Kabinet verzet.
Van zijn afwezigheid door ongesteld
heid is in den Ministerraad gebruik ge
maakt (hier past ook een ander woord)
gemaakt om het ontwerp goedgekeurd te
krijgen.
Dit besluit is per eerste gelegenheid
naar buiten bekend gemaakt;
Om verdere moeilijkheden te voorko
men heeft Minister Golijn zich bij dit be
sluit neergelegd.
Hij is echter niet bereid het ontwerp
in de Kamer te verdedigen en evenmin
om het ontwerp tot technische herzie
ning, wanneer de Zondagsverkoop door
amendementen daarin wordt gebracht,
verder met de Kamer te behandelen.
Tegeni behandeling van de Zondags
verruiming door den opvolger van Minis
ter Verschuur zal de heer Colijn zich
echter niet verzetten.
Hieruit blijkt dat het optreden van de
meerderheid van het Kabinet tijdens de
afwezigheid van den minister-president
niet bepaald fair kan worden genoemd.
Verder dat Minister Colijn teneinde de
in 's Lands belang gewenschte samenwer
king niet in gevaar te brengen, een niet
gering offer heeft gebracht.
Eén ding is o.i. echter niet geheel dui
delijk.
Minister Colijn achtte zich tegenover
Minister Verschuur gebonden. We kun
nen dat verstaan. Maar waarom dit nu
ook moet gelden ten opzichte van den 'op
volger van Mr. Verschuur, dat verstaan
we niet.
Het eert Dr Colijn dat hij, nu hij zich
eenmaal bij de beslissing van de meerder
heid heeft neergelegd, geen poging doet
om daarin verandering te brengen.
Maar door de wisseling aan Economi
sche Zaken is de zaak toch anders gewor
den.
Hier had o.i., waar toch de grondslag
van het Kabinet in het geding is, de pas
sieve medewerking kunnen vervallen.
Wij denken niet gering over de groote
verantwoordelijkheid van den Minister
president ten aanzien van de in 's Lands
belang gewenschte samenwerking in deze
critieke tijden. Maar wij denken ook aan
het woord van den Prediker: Wees niet
al te rechtvaardig 1
Hoe de zilverboodschap van Roosevelt
ontvangen is.
De zilverboodschap van Roosevelt heeft
over het algemeen een zeer slechte pers.
De „New-York Times" beweert, dat de
President de boodschap heeft opgesteld
zonder rekening te houden met de begin
selen eener gezonde monetaire politiek.
De „Journal of Commerce" zegt, dat
de zilverproducenten waarschijnlijk in een
slechteren toestand zullen komen dan tot
nu toe het geval was.
Een ander blad (Herald Union) merkt
op, dat Roosevelt de verwarring ten aan
zien van het zilvervraagstuk alleen aan
zich zelf te wijten heeft.
De hoop, die gevestigd was op de wel,
waarbij aan het zilver een ruime plaats
voor monetaire doeleinden wordt toege
kend, is niet in vervulling gegaan, daar
de verwachte stijging van prijzen op de
goederenmarkten en van koersen op de
fondsenmarkten is uitgebleven.
Zelfs de aandeelen van zilvermijnbouw-
mij.en zijn, nu de wet bekend is, niet
meer gevraagd, doch zij werden aangebo
den. Duidelijker bewijs van de teleurstel
ling' in kringen van producenten is wel
niet denkbaar.
Schuldenboodschap van Roosevelt.
President Roosevelt bereidt met spoed
zijn boodschap aan het Congres voor,
met betrekking tot de schuldenquaestie.
Over den inhoud van de boodschap
wordt de grootste geheimhouding in acht
genomen, doch ter bevoegder plaatse ver
luidt, dat Roosevelt niet denkt aan een al-
geheele schrapping der schulden, maar
zal aandringen op een afzonderlijke be
handeling van iederen schuldenaar.
Naar het schijnt zal Roosevelt aan
zienlijke betalingen eischen: hij zal aan
geven hoe de landen zullen worden be
handeld die symbolische betalingen ver
richten.
Russische luchttrein" naar De Krim.
Gisterochtend is vanuit Moskou een
luchttrein naar de Krim vertrokken. De i
trein bestond uit een gewoon vliegtuig,
dat drie zeilvliegtuigen trok, elk bemand
met een piloot.
Deze tocht is een proef, waarbij men
wil komen tot den luchtdienst, waar
zweefvliegtuigen zich onderweg losmaken
va.n het sleepende vliegtuig en op tus-
schengeleg'en plaatsen dalen, waardoor de
verbinding door de lucht sneller wordt.
Als Japan meer schepen gaat bouwen..
Swanson, de Amerikaansche minister
van marine, verklaarde, dat de Vereenig-
de Staten een versterking van hun ma
rinebasis aan den Stillen Oceaan zouden
moeten overwegen, indien Japan er naar
zou streven meer schepen te bouwen dan
het vlootverdrag van Washington toestaat
of indien het zou trachten pariteit met de
Vereenigde Staten te bereiken.
Hitterplf en ijsbergen.
In New-York heerscht momenteel een
hittegolf. De thermometer wijst 88 graden
in de schaduw, hetgeen een ongekende
temperatuur is in dezen tijd van het jaar.
Terzelfder tijd meldt evenwel de gezag
voerder van het Cunard-schip „Scyn-
thia", dat hij op zijn weg van Liverpool
naar New-York 15 ijsbergen is gepas
seerd, welke een gemiddelde afmeting
hadden van 100 bij 50 meter.
Algemeene staking van de Joden te
Jeruzalem.
De Joden te Jeruzalem hebben gisteren
van 12 tot 7 uur in alle openbare en par
ticuliere bedrijven gestaakt, als protest
tegen het niet toelaten van joodsche emi
granten uit Perzië en Duitschland boven
het opnieuw overschreden maximum.
Te Tel Aviv zijn veertig menschen ge
wond. Ook te Jeruzalem moeten eenige
incidenten zijn voorgevallen.
De dictatuur in Bulgarije.
Na afloop van den Bulgaarschen mi
nisterraad, die Dinsdagmiddag vele uren
achtereen vergaderde, verklaarde de mi-
nister-president Georgieff tegenover dé 1
pers, dat het kabinet een der meest vér
strekkende besluiten had genomen. Het
zal inhouden, dat alle door de regeering
uitgevaardigde besluiten, onverschillig of
zij in strijd zijn met de bestaande wetten
of niet, rechtsgeldig zijn en uitgevoerd
worden.
Het Bulgaarsche dagblad „Kambana"
verneemt van bevoegde zijde, dat de nieu
we regeering dezer dagen scherpe maat
regelen zal nemen tegen de corruptie.
Verduistering van staatsgelden zal met
den dood worden gestraft.
Groot Internationaal vervalschers-
cnmplot.
Alle bankbiljetten van 1000 dinar zul
len in Joego Slavië uit de circulatie wor
den genomen en vervangen worden door
nieuwe, in verband met de ontdekking
van een groot internationaal complot tot
het vervalschen van deze biljetten.
De Joego-Slavische politie heeft dui
zenden uitstekend nagemaakte valsche
dinar-biljetten in beslag genomen, welke
te Triest vervaardigd waren.
Twee Italianen in Joego-Slavië woon
achtig, zijn gearresteerd en door den
snelrechter tot drie jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Vrouwen bestormen een stadhuis.
De vrouwelijke inwoners van Alcaniz
in Spanje, woedend geworden over de
stijging van de levensmiddelenprijzen met
33 procent, hebben het stadhuis bestormd
en het aftreden geöischt van den burge
meester en de gemeenteraadsleden.
De politie was niet in staat de opge
wonden vrouwen te verwijderen, zoodat
hiertoe de hulp van de civiele garde moest
worden ingeroepen.
Later heeft de stadsomroeper bekend
gemaakt, dat de burgemeester en de
raadsleden inderdaad hun functie hadden
neergelegd.
Korte Berichten.
Een nieuwe ramp is over Chicago
gekomen, doordat een enorm waterreser
voir door een zeven verdiepingen hoog
gebouw naar beneden stortte. Drie perso
nen werden gedood en twintig gewond.
Men vermoedt, dat nog meer slachtoffers
onder de puinhoopen begraven zijn.
Een bijzonder bevoegde Spaansche
monarchistische persoonlijkheid heeft het
bericht dat ex-koning Alfonso XIII van
zijn rechten op den troon van Spanje af-
stand zou hebben gedaan, formeel tegen
gesproken.
Gisteren is te Brussel het proces
begonnen tegen den oliehandelaar Pau-
wels en de commissarissen van politie,
die provisie voor den verkoop van ben
zine genoten.
Ter voortzetting van de politiek tot
verlaging van de prijzen en loonen, wordt
thans in Italië een loonsverlaging voor
de arbeiders en het kantoorpersoneel met
7 pet. voorgesteld.
De wapenexport van Zweden voor
het jaar 1933 wordt op ruim zes millioen
gulden geschat. Dit is ongeveer 100.r00
gulden meer dan het vorig jaar. De beste
afnemers waren China met ongeveer 2V2
millioen gulden, Perzië en Turkije.
SCHIP PER RADIO TE WATER
GELATEN.
Drie werelddeelen zijn er getuige van.
Het motor - passagiers - vrachtschip
„Bloemfontein", dat voor rekening van de
Vereenigde Ned. Scheepvaart-Maatschap
pij bij de Ned. Scheepsbouw-Mij te Am
sterdam in aanbouw is en dat bestemd
is voor de Holland-Afrikalijn, zal op 16
Juni a.s. te 12 uur 's middags precies door
den eersten Minister van Zuid-Afrika, Ge
neraal Hertzog, langs radiotelephonischen
weg te water gelaten worden.
Generaal Hertzog zal tevoren te Preto
ria een korte rede in het Zuid-Afrikaansch
en het Engelsch houden en daarna, door
op een knop te drukken per radio in Am
sterdam een mechanisme in werking stel
len, dat de laatste beletselen wegneemt
om het m.s. „Bloemfontein" te water te
laten.
Vervolgens zal de voorzitter van den
Raad van Ministers, Dr H. Colijn, die bij
de plechtigheid te Amsterdam aanwezig
zal zijn, de rede van Generaal Hertzog
in het Nederlandsch en in het Engelsch
beantwoorden.
De redevoeringen zullen door K.R.O. en
V.A.R.A. in Nederland en door de Phoni
in samenwerking met de Zuid-Afrikaan-
sche Omroepvereeniging en de N.I.R.O.M.
in Zuid-Afrika en Nederlandsch Oost-In-
dië worden uitgezonden.
Bovendien zal door ooggetuigen van de
K.R.O. en V.A.R.A. voor Nederland en van
de Phoni voor Zuid-Afrika en Neder-
landsch-Indië verslag gedaan worden van
de plechtigheid en tevens eenige bijzon
derheden omtrent het schip, de bouw-
heeren en de bouwmeesters worden mede
gedeeld.
Ingezonden Mededeeling
Wanneer muizen niet onmiddellijk afdoend wor
den besireden, kan nien, evenals de Heer A. te K.,
vtur het geval komen te staan, dat huisraad noch
levensmiddelen veilig zijn voor besmetilng, ver
nieling en vraatzucht. Alleen een werkelijk vergif,
zooals „Rodent", is in staat muizen en ratlen vol
komen uit te roeien. De Heer A. schreef ons, dat
hij met één docsje Rodent in 3 avonden 113 mui
zen gedood had. Zorg, dat U steeds een doos
Rcdent van 50 of SO cent in huls hebt, welke o.a.
elke drogist U kón leveren. Imp.:Fa.B. Melndersma,
Den Haag. B52
Het bezoek van de Koningin en de
Prinses aan Groningen.
Men meldt nog nader omtrent het be
zoek van de Koningin en de Prinses aan
de provincie Groningen:
Van Winschoten af ging de tocht over
Wedde, Blijham naar de werkverschaf
fing Rhederveld. Hier namen de vorste
lijke bezoeksters eerst 't ontginningswerk,
door de Nederlandsche heidemaatschappij
uitgevoerd, in oogenschouw. H. M. liet
zich in alle bijzonderheden voorlichten
door den rijksinspecteur, den heer Buis
kool, terwijl de Prinses werd ingelicht
door den opzichter der Heide-Mij den heer
Prinsen.
De Koningin toonde zich zeer belang
stellend naar de drinkwatervoorziening,
welke geschiedt door middel van water
uit welputten. H. M. bezocht daarna de
barakken en liet zich door de bewoonster
rondgeleiden. Met een hartelijken hand
druk nam H. M. afscheid van de arbei
dersvrouw.
Hierna werd een bezoek gebracht aan
de centrale keuken, waar met belangstel
ling werd kennis genomen van de nette
en hygiënische inrichting, en aan het ont
spanningsgebouw voor werkloozen.
Ongeveer half vier vertrok men via het
Hebrecht langs Bourtange naar Jipsing-
huizen-Over-den-Dijk. Hier was vroeger
alles woeste grond, doch door particuliere
ontginning en werkverschaffing is de
streek thans veranderd in vruchtbare
landerijen.
Om half vijf bereikte de stoet Nieuwe
Pekela. Ook hier werd uiting gegeven aan
1 de liefde voor het Vorstenhuis.
Te Veendam was de belangstelling even
eens zeer groot. De Koningin en de Prin
ses werden hier hartelijk toegejuicht.
Daarna reed het hooge gezelschap over
Hoogezand en Sappemeer weer naar Gro
ningen.
Hier was groote belangstelling. Overal
stonden de menschen reeds van vier uur
af te wachten. Men verwachtte de Konin
gin om half vijf, doch het was reeds
over zessen, toen de auto's de stad binnen
reden. In de Boteringestraat stonden de
leden van het studentencorps Vindicat
atque Polit en leerlingen van de zeevaart
school opgesteld. Een luid gejuich ging
op toen de auto's door de straat reden.
De Koningin en de Prinses bleven eenige
oogenblikken op het bordes van het gou
vernementsgebouw om de menigte te
danken voor de hulde.
Bij het vertrek van de koninklijke gas
ten stonden langs den geheelen weg naar
het station menschen in dichte rijen ge
schaard. Op het Stationsplein was het
zwart, en ook op het emplacement was
het geheel vol. Reeds eenige uren lang
werden geen perronkaartjes meer ver
strekt.
De burgemeester van Groningen leidde
H. M. naar den trein, de Commissaris der
Koningin de Prinses. Voor Zij instapte
onderhield de Koningin zich eenigen tijd
met den Commissaris en den burgemees
ter. Toen de trein even na den vastge-
stelden tijd, ongeveer 7.43, langzaam weg
reed, wuifden de hooge bezoeksters aan
het raampje staande, de menschen op de
perrons, op het viaduct en langs de spoor
lijn vriendelijk toe.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer zal op Dinsdag 29
Mei des avonds te half negen ure in
openbare vergadering bijeenkomen.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 18 Mei is aan J.
M. H. Hanssen, op zijn verzoek, met in
gang van 1 Juli eervol ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Broek
huizen.
Beroep van architect.
In zijn rede, welke mr March ant heeft
gehouden ter gelegenheid van de huldi
ging van den bekenden architect W.
Kromhout Czn., heeft de minister mede
gedeeld, dat een wettelijke regeling van
het architectenberoep in aantocht is.
Voetbrug over den Moerdijk.
Hedenmorgen begon de Amsterdamsche
Ballast Maatschappij met den arbeid aan
de grondwerken, onderbouw, pijlers enz.
van de nieuwe voetbrug, die over het Hol-
Binnenland.
Koninklijk bezoek aan Groningen.
Wijziging van de landbouwcrisiswet voor
gesteld.
De brug over den Moerdijk.
De valsche muiterij in Twente.
Buitenland.
D'e dictatuur in Bulgarije.
Schuldenboodschap van Roosevelt.
Hittegolf in New-York.
landsch Diep zal gebouwd worden van
Willemsdorp naar Moerdijk. Ongeveer
een honderdtal werklieden zal daarbij
worden te werk gesteld. De arbeidsbeurs
te Dordrecht moet het personeel daarvoor
aanwijzen. Het werk zal vermoedelijk
twee jaar duren. Er wordt geraamd, dat
ongeveer een kwart millioen aan arbeids
loon zal worden besteed.
Fransch-Nederlandsche besprekingen.
Op het oogenblik worden te Parijs door
enkele leden van het gezantschap te Pa
rijs, onder leiding van ir. A. Sevenster,
in het Fransche ministerie van Handel
enkele besprekingen gevoerd, die echter
uitsluitend gaan over de kwestie, op
welke wijze het accoord, dat een paar
maanden geleden gesloten is, in de prac-
tijk zal worden toegepast.
Onregelmatigheden
bij een werkverschaffing.
Naar wij vernemen zijn bij de werkver
schaffing bij de kanaalwerken te Boxtel
onregelmatigheden geconstateerd, naar
aanleiding waarvan besprekingen zijn ge
voerd in verband met eventueel ontslag
van eenige opzichters. De inspecteur van
politie, de heer Copier, leidt het verder
onderzoek.
Stremming in den nachtdienst bij het
Zwijndrechtsche Veer.
De K. N. A. G. bericht, dat in verband
met het uitvoeren van werkzaamheden in
de pontsteigers de nachtdienst op het veer
van Zwijndreeht naar Dordrecht van mid
dernacht tot 4.30 uur v.m. voor auto's en
voertuigen met ingang van Dinsdag 29 Mei
te 0 uur tot en met Zaterdag 2 Juni 4.30
uur zal zijn gestremd.
De laatste reis van Dordrecht is te mid
dernacht; vertrek van Zwijndreeht dade
lijk na aankomst aldaar.
Tijdens deze stremming kunnen auto's
en voertuigen hun route nemen over het
's-Gravendeelsche veer.
De nachtdienstregeling is dan als volgt:
van Wieldrecht: middernacht, 0 uur 15
vm., 0.30 v.m.; van 's-Gravendeel: 0 uur
7V2, 0 uur 22, 0 uur 45; daarna van Wiel
drecht: 1 uur 10, 2 uur 10, 3 uur 10, 4 uur
10; vertrek van 's-Gravendeel dadelijk na
aankomst aldaar.
Verhaal cp steun niet mogelijk.
In den Gemeenteraad van Haarlem kwam
onlangs aan de orde de vraag of verhaal
geoorloofd was op steunbedragen, aan
werkloozen uitbetaald krachtens een door
den Minister goedgekeurde steunregeling.
Over deze voor de werkloozen in het ge
heel e land zoo belangrijke kwestie ont
spon zich toen een uitvoerig debat.
Naar aanleiding hiervan hebben B. en
W. een onderzoek ingesteld en 'bij den Mi
nister geïnformeerd.. Er bestaat volgens
den Minister geen enkel recht van ver
haal op bedragen, die werkloozen ontvan
gen hebben krachtens een door hem goed
gekeurde steunregeling.
Het eerste gevolg van deze uitspraak is
geweest, dat alle proeessen, die de ge
meente w'as begonnen, teneinde verhaal
toe te passen op bedragen, krachtens de
steunregeling uitbetaald, reeds zijn stop
gezet.
De Zuid-Bevelandsche locaalspoor.
Naar wij vernemen is door den Minis
ter van Waterstaat aan de Ned. Spoor
wegen vergunning verleend om het per
sonenvervoer op de Zuid-Bevelandsche
Tramwegen te staken met uitzondering
van het gedeelte GoesHoedekenskerke.
Deze toestemming is echter door den Mi
nister verleend met het voorbehoud van
wederopzegging.
Op de baanvakken Goes—Borsselen,
Goes—Wemeldinge en GoesWolfaarts-
dijksche Veer vindt dus geen reizigers-
vervoer meer plaats.
(Deze opheffing is echter reeds 15 Mei
ingegaan. Red.)
In de op 22 dezer te Alkmaar ge
houden alg, vergadering van den Bond
voor Staatspensioneering werd tot lid van
het Hoofdbestuur gekozen de heer J.
Ossewaarde, te Ierseke.
