Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
WOENSDAG 16 MEI 1934
OAQBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 1B9
Buitenland
Binnenland
Staten-Generaal
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchóque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededcelingon 00 cent per regel. Kleine
Advertentien Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Landbouw-crisismaatregelen.
De Tweede Kaïner heeft gisteren een
aanvang gemaakt met de behandeiinlg
van de begrootingen van het landbouw
crisisfonds voor 1933 en 1934, waarbij
uit den aard der zaak het geheele Land-
bouw-crisisbeleid aan de orde kwam.
Reeds een elftal sprekers heeft het
woord gevoerd en meerderen zullen van
daag nog volgen.
Over het algemeen was de toon niet on
vriendelijk. Men heeft het de Regeering
niet al te moeilijk gemaakt.
Van verschillende kanten werd hulde
gebracht aan den afgetreden Minister van
Economische Zaken, terwijl door den
heer Van den Heuvel werd opgemerkt,
dat een zeer groot deel van de landbou
wersstand bet zou toejuichen, indien Dr
Colijn het Ministerie van Economische
Zaken blijvend voor zijn rekening zou ne
men.
In groote trekken vond het regeerings-
beleid instemming, al ontbrak op onder-
deelen uit den aard der zaak de critiek
niet. De Regeering staat hier voor een
buitengewoon moeilijke en uiterst inge
wikkelde taak en het kan wel niet anders
of er moeten fouten worden gemaakt.
Over het geheel was er echter een be
grijpen van de moeilijkheden en droeg de
critiek een opbouwend karakter.
Een uitzondering maakte wat dit be
treft de heer Zandt, die als gewoonlijk in
een felle rede, die er op berekend was de
landbouwende bevolking tot ontevreden
heid te prikkelen, louter afbrekende cri
tiek oefende. Gelukkig beschikt deze af
gevaardigde over slechts weinig invloed.
Hij is trouwens ook alleen daarom zoo
fel in zijn op politieke winst ingestelde
afbrekende critiek, omdat hij weet, dat
ondanks zijn groote woorden, de Regee
ring toch rustig doorgaat met het nemen
van maatregelen, die zij in het belang van
den landbouw noodig acht.
Niemand zou waarschijnlijk meer
schrikken dan de heer Zandt zelf, indien
de Regeering zijn voetspoor volgde en
niets anders deed dan afbreken en afkeu
ren zonder iets positiefs tot stand te
brengen.
Heftig incident in de Belgische Kamer.
Tijdens de zitting van de Belgische Ka
mer van gisternamiddag, waarbij het
wetsontwerp inzake de regeling van het
gebruik der talen in de rechtszaken werd
behandeld, hebben fascistische manifes
tanten van de openbare tribune geroepen:
„Weg met het regiem I De kamerleden
moeten opgehangen worden!"
Vervolgens begonnen zij een revolution-
nair lied te zingen.
Hierna hebben zij pamfletten in de Ka
mer geworpen, waarin tegen het huidige
parlementaire regiem werd geprotesteerd
en gezegd werd, dat de leden van het
nationaal legioen, zich niet zullen storen
aan de wet op het uniformverbod.
Onder de afgevaardigden in de zaal
ontstond een hevige opwinding en de zit
ting werd onderbroken.
De herriemakers, acht in getal, werden
door beambten van de kamer en soldaten
gearresteerd. Tegen hen werd proces
verbaal opgemaakt.
Na enkele minuten schorsing werd de
zitting hervat.
De jongelui zijn werklooze bedienden
en behooren tot het nationaal legioen.
Tijdens het verhoor verklaarden zij, dat
het incident de eerste acte was van een
weloverwogen actie.
Een hunner voegde hier nog aan toe,
dat de volgende manifestatie veel krach
tiger zou zijn.
Mijnramp in België.
Gisteravond om tien uur ging in het
mijnwerkersdorp Paturages in de Bori-
nage het gerucht, dat zich een mijngas-
ontploffing had voorgedaan in de na
burige mijn Fief de Lambrechts. De be
volking snelde naar de mijn, maar de
omgeving werd onmiddellijk door gen
darmes afgezet. Familieleden van de
mijnwerkers, die in de nachtploeg be
neden waren, trachtten ondanks deze
afzetting bij den ingang der mijn te
komen. Er speelden zich daarbij hart
verscheurende tooneelen af.
De ontploffing heeft zich voorgedaan
even voor 20 uur op 821 meter diepte.
Acht en veertig arbeiders waren aan het
werk op de verdieping, waar de ramp ge
beurde.
Korten tijd voor de ontploffing had de
gedelegeerde van de arbeiders bij de mijn-
inspectie zijn ronde gedaan. Hij had niets
ongewoons opgemerkt en geen sporen van
gas waargenomen.
In den loop van den nacht zijn 4 ge
wonden en 8 dooden geborgen. Men
neemt echter aan, dat ook het meeren-
deel van de in de mijn opgesloten mijn
werkers als verloren moet worden be
schouwd. De tot dusverre geborgen lijken
zijn vrijwel geheel onherkenbaar. De mijn
brandt. Het bergingswerk is tengevolge
van de hitte en het uitstroomend gas bui
tengewoon moeilijk.
Volgens de berekeningen moeten nog
36 mijnwerkers ingesloten zijn.
Dreigende mijnstaking.
In de Dinsdagmiddag bijeengeroepen
officieele commissie voor de mijnbelangen
in België is geen overeenkomst bereikt
tusschen de gedelegeerden van de mijn-
directies en van de arbeiders. Deze laat-
sten verklaarden beslist de loonsverlaging
met 5 pet., die 20 dezer zal worden toege
past, niet te kunnen aanvaarden. De ge
delegeerden van de christelijke arbeiders
waren het daarover volkomen eens met de
vertegenwoordigers van de socialistische
vakvereenigingen.
Verschillende gedelegeerden deelden ook
mede, dat het referendum, dat Woensdag
onder de socialistische mijnwerkers wordt
gehouden, naar hun oordeel en verwach
ting 95 pet. der stemmen voor staking
zal geven. De toestand is dus uiterst cri
tiek. De minister van arbeid en sociale
zaken zal heden een nieuwe en waar
schijnlijk laatste poging doen om de mijn-
directies tot toegeven te bewegen en het
stakingsgevaar af te wenden.
De verhouding tusschen China en Japan.
De Japansche ambassadeur in China
die thans te Tokio vertoeft heeft voor
de Japansche Economische Federatie een
redevoering gehouden, waarin hij er de
nadruk op legde, dat de Chineesche re-
geeringsleiders tot het inzicht zijn geko
men dat het onmogelijk is tot een regeling
van zaken te komen hangende de Chi-
neesch-Japansche problemen, wanneer zij
van den Volkenbond of derden afhanke
lijk blijven.
De Japansch-Engelsche economische
moeilijkheden.
De Japansche minister van Buitenland-
sche Zaken heeft den ambassadeur te
Londen opgedragen om de Engelsche re
geering te verzoeken haar stelsel van con-
tingenteeringen te wijzigen, daar Japan
dit in strijd acht met de meestbegunsti-
gingsbepaling in het Engelsch-Japansche
handelsverdrag.
Mislukte Berlijnsche transferconferentie?
Naar de „Msb." meldt, is een scherpe
toespitsing bij de transferonderhandelin
gen ingetreden. De deelnemers aan de
conferentie rekenen algemeen op een on
middellijk op handen zijnde mislukking
van de conferentie.
D'it verloop van de conferentie is voor
al daaraan te wijten, dat de Amerikaan-
sche en Engelsche vertegenwoordigers de
door de Hollanders en Zwitsers nog
steeds geëischte 100 pet. voldoening van
hun vorderingen discriminatie der En
gelsche en Amerikaansche vorderingen
genoemd hebben.
Roosevelt heeft nog steeds hoop.
President Roosevelt heeft Norman Da-
vis verzocht naar Genève terug te keeren
en verklaard, dat hij bereid is zijn steun
te verleenen, zoolang nog eenige kans be
staat op een ontwapeningsconventie.
Hery Ford blijft optimist.
Henry Ford heeft zich opnieuw opti
mistisch over den economisch en toestand
uitgelaten. Hij zeide: „Ik zie in den hui-
digen toestand niets verkeerds. De toe
stand van het zakenleven is verbeterd en
ik verwacht een aanhouden van het her
stel". Zooals bekend voorspelde Henry
Ford eenigen tijd geleden, dat zij, die hun
prijzen verhoogd hebben middelen en we
gen zullen vinden om de prijzen weer te
verlagen. Thans wijzen verschillende
voorteekenen er op, dat de voorspelling
van Ford bewaarheid zal worden.
Zoo Verden gisteren de prijzen voor
glasplaten en vensterglas met 5 pet. ver
laagd, terwijl eenige dagen geleden de
prijzen hiervan reeds met 12 Yi pet. zijn
verminderd.
Crisis in de Amerikaansche industrie op
til?
Sinds weken komen bijna dagelijks te
legrammen uit de Vereenigde Staten, in
houdende dat op de meest verschillende
plaatsen in de meest verschillende indus
trieën stakingen zijn uitgebroken. De
correspondent van de „Daily Telegraph"
te Washington spreekt in verband daar
mede van een onophoudelijk toenemende
en zich steeds sneller uitbreidende on
rust onder de arbeiders in de Vereenigde
Staten, die zich waarschijnlijk binnen
eenige weken zal openbaren in een nieuwe
crisis in de industrie. Ambtenaren van
het Departement van Arbeid spoeden zich
van het eene centrum van onrust naar
het andere om te trachten verzoening tot
stand te brengen. Wanneer zij daarin niet
slagen kunnen de zomermaanden vernie
tigend blijken voor het herstelprogram.
In elk geval lijkt het zeer waarschijnlijk
dat het code-systeem met zijn strikte be
palingen betreffende werktijd, loonstan-
daard en arbeidsprestaties radicaal zal
gewijzigd worden.
Het code-systeem streefde naar een
heid in de bedrijven, maar het bleek al
spoedig dat één code niet kon gelden voor
alle fabrieken van dat bedrijf in het ge
heele land. Het is nu een chaos gewor
den, zooals thans vrijwel iedereen open
lijk toegeeft.
Het ergste is dat de sfeer met den dag
meer vergiftigd wordt door de onophou
delijke geschillen tusschen arbeiders, on
dernemers en ambtenaren en iedereen er
zoo langzamerhand meer dan genoeg van
heeft. Sabotage der codebepalingen is dan
ook aan de orde van den dag, terwijl de
stakingen steeds scherper vormen aan
nemen en het aantal dooden en gewon
den, dat thans reeds gevallen is bij rel
letjes door stakers veroorzaakt, groot is.
De overstrooming in Tiberias.
Omtrent de overstroomingsramp in Ti
berias 'bij het Meer van Genezareth wordt
nader gemeld, dat uit de ingestorte huizen
tot nog toe 21 lijken geborgen konden
worden. Er worden echter nog vele perso
nen vermist. Het aantal dakloozen is zeer
groot.
Vele huizen werden door neerstortend
gesteente vernield, en in sommige straten
stond het water twee meter hoog. Volgens
oppervlakkige schatting beloopt de schade
ongeveer 30.000 pond sterling. Politie en
militairen verleenen hulp.
Onder de puinhoopen van de door het
hooge water ingestorte huizen van Tibe
rias zijn 24 lijken, meest van grijsaards
en kinderen, gevonden.
Ooggetuigen verklaren, dat jammeren
de moeders nog steeds tusschen de ruïnen
van Tiberias zoeken naar vermiste kinde
ren. Er hadden onbeschrijfelijke toonee
len van verwarring en vernieling in de
nauwe straten plaats, waarin modder ligt
waar men tot de enkels in weg zakt.
Een muur van water ter hoogte van
ongeveer 2 meter stortte op de stad
neer en sleurde tonnen, steenen en slik
uit het heuvelgebied mede, terwijl in der
tig minuten tijds vijf centimeters regen
viel, waartusschen hagelsteenen. Vele
slachtoffers stikten in de modder en ver-
scheidenen dreven naar zee af.
Nieuwe zware regens zijn op Tiberias
gevallen kort nadat de eerste slachtoffers
ter aarde waren besteld. Het aantal
nieuwe slachtoffers is nog niet bekend.
Oostenrijks tekort.
Het financieele comité van den Volken
bond publiceert thans een rapport over
den financieelen toestand van Oostenrijk.
D'e commissie geeft een overzicht van de
bemoeiingen der regeering om de Oosten-
rijksche financiën in orde te houden. Niet
temin kan niet worden verheeld, dat voor
de eerste maanden van 1934 een deficit
van 83 millioen schellingen moet worden
verwacht.
Lichtschip gezonken.
Het passagiersschip „Olympic" van de
White Star Line heeft het lichtschip
„Nantucket" bij de kust van Massachu
setts geramd.
Het lichtschip is onmiddellijk gezon
ken.
De „Olympic" bleef onbeschadigd en
begon terstond met de redding van de
opvarenden der „Nantucket".
Vier man der equipage van het licht
schip verdronken, zeven werden door de
„Olympic" opgepikt, doch drie stierven
kort daarna.
Een steeds dikker wordende mist be
lemmerde het reddingswerk ernstig. Twee
schepen van de kustwacht kregen order
zich naar de plaats van de ramp te bege
ven.
Korte Berichten.
Bij Kinschau zijn twee munitie
wagons van een Mandsjoerijschen pant-
sertrein geëxploseerd. Een deel van den
trein is volkomen verbrand. Tot nu toe
worden 80 dooden en gewonden gemeld.
De Engelsche regeering heeft op den
quaestionnaire van den Volkenbond ge
antwoord, dat zij tot de conclusie is geko
men, dat aanneming in Juni van een in
ternationale conventie tot vermindering
van het aantal arbeidsuren niet doen
lijk is.
Uitgesloten tewerkgestelden.
In het voorjaar van 1933 werden te
werkgestelden in de werkverschaffingen
in de gemeente Ambt-Hardenberg en in
de Peizer Maden, beschuldigd van deel
neming aan mishandeling en bedreiging
van opzichters, geschorst en later uitge
sloten. Naar aanleiding van een her
nieuwd verzoek van het hoofdbestuur van
den Ned. Landarbeidersbond heeft de mi
nister van sociale zaken geantwoord, dat
er, ook na een nogmaals nauwgezet on
derzoek, thans geen aanleiding bestaat,
tot herplaatsing der uitgeslotenen over te
gaan.
Tegen het najaar is echter de minister
bereid het verzoek opnieuw in behande
ling te nemen.
De Diesel-electrische treinen.
Het begin van de invoering van de Die
sel-electrische tractie op sommige baan
vakken der Nederlandsche Spoorwegen
heeft gisteren volop reden tot tevreden
heid gegeven. Wel was er eenige vertra
ging in den loop der treinen, hetgeen uit
den aard der zaak op den eersten dag
van een nieuwe dienstregeling verklaar
baar is, doch voor het overige is er alleen
een remblok van een der Diesel-treinen
bij Abcoude warmgeloopen; er was ver
zuimd een kraan van de luchtleiding om
te draaien.
Dë vertraging van enkele treinen werd
mede veroorzaakt door de uitbreiding van
den groepswagendienst voor het goede
renvervoer en den loop der goederentrei
nen, waarvoor des nachts één uur minder
tijd geweest was dan normaal.
Stakende werkloozen in Haarlemmermeer
Een aantal werkloozen in de Haarlem
mermeer, die bij de werkverschaffing in
Hoofddorp en de Badhoevebuurt zijn te
werk gesteld, heeft het werk neergelegd,
omdat het loon huns inziens te laag is.
Zij zijn in de afgeloopen week, in optocht
door de gemeente getrokken en gaven
daarbij te kennen, hoe zij over de regeling
en over het gemeentebestuur denken.
Het gemeentebestuur heeft nu de be
trokkenen van twee tot vier weken van
steun uitgesloten en het houden van der
gelijke optochten verboden. Tevens heb
ben B. en W. een circulaire gericht aan
de ingezetenen, waarin wordt uiteengezet,
dat de gemeente het vorige jaar aan
werkloozensleun en werkverschaffing
f 365.000 heeft betaald, hetgeen voor de
gemeente-financiën zeer bezwarend is;
dat met medewerking van de regeering nu
een aantal werkloozen te werk kon wor
den gesteld bij den aanleg van een plant
soen en het maken van een laan in
Hoofddorp en in de Badhoevebuurt voor
het loon van 28 cent per uur. Dit maakt
het mogelijk een weekloon te verdienen
van f 14. B. en W. verzoeken den ingeze
tenen de stakenden niet te steunen in hun
verzet.
TWEEDE KAMER.
Begrootingen Landbouwcrisisfonds.
De Tweede Kamer heeft gisteren be
handeld de wetsontwerpen, betrekking
hebbende op het Landbouw-crisisfonds.
Na de heeren Louwes en Van
Voorst tot Voorst, voerde de
heer Van den H e u v e 1 (A. Rhet
woord, die betoogde, dat ihefc verband
met de organisaties inzajke uitvoering
van de crisismaatregelen te wenschen over
laat; veel te veel wordt door de ambte
naren geregeld. De overheid moet zich
tot toezicht en correctie bepalen, en de
rest aan het maatschappelijk leven zelf
overlaten.
Steunverleening zou inderdaad verbon
den kunnen worden aan het handhaven
of sluiten van collectieve contracten.
Wat de aanpassing van land en tuin
bouw betreft aan de gewijzigde omstan
digheden, spr. ontkent dat er met den
steun meer is bereikt dan 85 pet. van de
vóór-oorlogsche prijzen.
Omzetting van wei- in bouwland en
teeltbeperking acht spr. gewenscht. Wat
de suikerproductie betreft, de inperking
van 10 pet. van de bietencultuur, evenals
de verlaging van den garantieprijs acht
hij onjuist. D'e inperking leidt integendeel
tot verhooging van den kostprijs. Meer
steun bepleit spr voor de vlasspinnerijen.
D'e heer E b e 1 s (V. D.) gelooft niet,
dat, zonder den landbouwsteun, de druk
op onze bevolking lichter zou zijn; zon
der steun zou de boer het bedrijf niet
voortzetten. De huidige prijzen voor zui
velproducten zijn nog vrij laag.
Verlaging van den richtprijs van tarwe
en bieten is alleen gemotiveerd, wanneer
aan de peulvruchten steun wordt ver
leend.
Spr. bepleit tewerkstelling van werk
looze landarbeiders, gepaard gaande met
verhooging van steun aan den landbouw
op bepaalde voorwaarden wat de loon-
normen betreft.
De heer Weitkamp(C. H.) kan
de Regeering niet zonder meer erkente
lijk zijn-voor den landbouwsteun. Er is
ook geen sprake van, dat de landbouwen
de bevolking de stedelijke dankbaar zou
moeten zijn voor den steun. De eerste
zucht onder sociale lasten, welke zij niet
op anderen kan afwentelen; in verband
daarmee zet spr. uiteen, dat de prijzen
der zuivelproducten niet te hoog zijn.
Het is niet juist, dat onze bodem aan
Binnenland.
De Tweede Kamer over het landbouw
crisisfonds.
Nachtelijke roofoverval te Ooien.
Onze tuinbouw in crisistijd.
De Z.-Vl. Waterleiding.
Buitenland.
De overstroomingen te Tiberias.
Incident in de Belgische Kamer.
Crisis in de Amerikaansche industrie.
Mijnramp in België.
grootgrondbezitters behoort. 60 pet. is
het eigendom van kleine boeren, die door
hard werken en groote spaarzaamheid tot
dit bezit zijn gekomen.
Dë heer L o v i n k (G. H.) bespreekt
de veebeperking, doch doet dit volkomen
onverstaanbaar.
De heer v. d. Sluis (S. D.) berekent,
dat het werkelijke bedrag, dat bestemd
wordt voor steun aan den landbouw, meer
dan f 200 millioen bedraagt voor 1934.
Dë consument moet dit natuurlijk uitein
delijk betalen. Hij mag zich daarover niet
beklagen, mits hij de overtuiging beeft,
dat bet geld goed wordt besteed.
In dit verband vraagt spr., of de cri
sismaatregelen, die tot beden getroffen
zijn, doelmatig zijn. Hij twijfelt daaraan
en wijst op de- zuivelproductie.
De afslachterij is grootendeels mislukt
wat het doel betreft. Vermindering der
melkproductie heeft men niet bereidt. iMu
zal men het probeeren met teeltoeper-
king, die zeker resultaat zal hebben, maar
dan over een paar jaar.
De tuinbouw is naar spr. meent
stiefmoederlijk behandeld. De steun was
buitengewoon schraal in 1933.
De steun aan den landbouw komt
slechts voor een klein deel ten goede aan
de werkers, voor het overgroote deel aan
grondeigenaren en hypotheekhouders. On
danks de f 200 millioen hebben de mees
te boeren een armzalig bestaan. De pach
ten zijn veel te hoog.
Ook de hypotheekverplichtingen van
de boeren kunnen niet gehandhaafd wor
den. Het rentetype moet omlaag. De re
geering mhke haast; de nood is hoog ge
stegen.
Dë heer Schilthuis(V. D.) be
toogt, dat zeer voorzichtig moet worden
omgegaan met de beperking van den in
voer. Voorts wijst spr. erop, dat de steun
aan den akkerbouw de prijzen van het
graan doet stijgen, waardoor b.v. de vee
houder veel meer moet betalen voor het
goede product. Sprekers bezwaren be
treffen uitsluitend de wijze waarop steun
verleend wordt. Velen, die geroepen zijn
uitvoeringsmaatregelen vast te stellen,
zijn niët voldoende op de hoogte van de
bedrijfstakken, die benadeeld worden.
Hij heeft er voorts bezwaar tegen, dat
coöperatieve handelsverenigingen te
lichtvaardig als handelaar in den zin der
Tarwewet worden erkend, ook al zijn ze
pas1 opgericht. De officieele controleurs
adviseeren de boeren, zich aan te sluiten
bij die handelsverenigingen, waardoor zij
weggehaald worden van de handelaren,
die zeer benadeeld worden en van wie
sommigen den ondergang nabij zijn.
Dë heer Z a n d t (S. G.) zegt, dat zijn
fractie er reeds dikwijls op gewezen heeft,
dat het regeerbeleid niet deugt. Alleen de
tarwesteunregeling ontmoet geen klach
ten. Door haar maatregelen heeft de re
geering een zwaren last op de bevolking
gelegd. De nood der tijden dwingt juist
tot verlaging der prijzen. Maar de regee
ring heeft het leven zooveel duurder ge
maakt. Toch is de toestand der boeren
nog steeds zorgwekkend. Daarbij steken
af de hooge salarissen van sommige cri
sisambtenaren, regeeringscommissarissen
e.d. Kan de minister daarvan een opgave
doen? D'e crisis-administratie slokt mil-
lioenen op.
De afslachting van vee is een heilloos
werk geweest en heeft velerlei verliezen
met zich gebracht. Spr. is het eens met
Prof. Mees, dat de crisiswetgeving en de
steunmaatregelen een Chaos 'geschapen
hebben.
D'e heer v. Rappard (Lib.) betoogt,
dat juist de vorige spreker haat en onte
vredenheid onder de boeren zaait. Spr.
bepleit de belangen van de kleine land
bouwbedrijven, die niet in die mate van
den steun profiteeren als de groote. Bij
de uitvoering der crisismaatregelen wordt
te weinig rekening gehouden met de ge
aardheid der bedrijven en de bestaans
mogelijkheden der 'betrokkenen. Dë maat
regelen ten aanzien van de fruitteelt vindt
hij te bindend. Tegen knoeien en ontdui-
