HET GEVAAR VAN DE N.S.B. Buitenland Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie DINSDAG 10 APRIL 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. ISO Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2.b0 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cant per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder latter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. In zijn rede waarmede Jhr Mr de Geer de Algemeene Vergadering van de Chr. Hist. Unie opende, werd er door hem op gewezen, dat wij in dezen tijd meer dan ooit noodig hebben onderling vertrouwen. Gemis aan vertrouwen is feitelijk de oorzaak geweest van den wereldoorlóg en heeft in de na-oorlogsche jaren het intreden van betere verhoudingen belem merd. Het was ook een van de voor naamste factoren, die nagenoeg alle in ternationale conferenties deden misluk ken of tot onvruchtbaarheid doemden en het is ditzelfde gemis aan onderling ver trouwen, dat in onze binnenlandsche po litiek zooveel kwaad aanrichtte. Ook thans weer gaat, zij het van andere zijde, een golf van wantrouwen over ons politieke leven. „Wat ook nu weer de volksziel dreigt te vergiftigen, is het wantrouwen, dat gezaaid wordt in de bedoeling van hen, die ons door de moeilijkheden willen heen helpen. De diensten van mannen, in den publie- ken dienst vergrijsd, worden met argwaan bejegend, juist omdat zij een politiek verleden hebben en omdat men zichzelf en anderen wil wijs maken, dat alleen nieuwe stuurlui, die hun heele leven aan den wal hebben gestaan, in het ontstui- mige vaarwater van dezen tijd het roer op de juiste wijze zullen weten te han- teeren. Iedere persoonlijke misslag van een of andere locale autoriteit wordt gegenera liseerd tot een bewijs van verwording onder de regeerders. Een brandstichting in een openbaar bedrijf wordt als schuld aangerekend aan de, immers gewaar schuwde, overheid. Een bankschandaal in een naburig land wordt bijna met enthou siasme begroet, als vóórspel van wat ook hier straks gaat onthuld worden. „Cor ruptie" wordt het slagwoord, waarmee al- wat tot dusver ambtelijke leiding gaf, in zijn gezag ondermijnd wordt. „Moraal en fatsoen" worden aangeduid als zaken, waarvoor in ons huidig staatsbestel geen plaats is, en die slechts weer zullen kun nen gedijen, indien een buiten alle pu blieke controle staand dictator naar wille keur kan handelen. Het is deze stemming van argwaan en mistrouwen, die wij in dezen tijd minder dan ooit kunnen gebruiken en waartegen niet ernstig genoeg kan worden gewaar schuwd." „Gij zult u", zoo vervolgde Spr., „her inneren, dat ook in vroeger jaren uitbui ting van misstanden, zooals zij in deze onvolmaakte maatschappij altijd zullen voorkomen, ja zelfs van rampen, waar door wij in dit leven nu eenmaal perio diek bezocht worden, een der middelen was, waardoor een bepaalde beweging, met name de sociaal-democratische, zich trachtte omhoog te werken. Geen groote scheepsramp b.v. kon plaats hebben, of de kapitalistische winsthonger, welke noopte tot snel varen, werd aangeduid als de oorzaak. Ditzelfde recept wordt thans gevolgd door de frondeurs van dezen tijd, inzon derheid door de nationaal-socialistische beweging. En de rampen zijn vele. Groot is dus het terrein, dat ter ontginning be schikbaar is. Op de meest tegenstrijdige wijze wordt daarbij het sentiment bewerkt. Verkon digd wordt b.v., dat aan de ramp der werkloosheid spoedig een einde zou kun nen worden gemaakt, door op onbeperkte schaal openbare werken uit te voeren. Maar tegelijk wordt gezegd, dat geen nieuwe leeningen mogen gesloten worden, daar de Staat anders te zeer „afhankelijk wordt van het grootkapitaal". Toch zijn voor de uitvoering van openbare werken groote sommen geld noodig. Zal de Staat die zich dan misschien moeten verschaf fen niet uit leening, maar uit nieuwe heffingen? Allerminst. Want er wordt óók geklaagd over de hooge belastingen en gepleit voor belasting verlaging. Derhalve wil men, bij een reeds niet- sluitend budget, de uitgaven verhoogen en de inkomsten verlagen, en het ontbre kende geld niet vinden uit leeningen. Het is één voorbeeld uit vele. Verspreid is een circulaire, waarin aan de arbei ders wordt medegedeeld, dat zij uitgebuit worden, terwijl uit dezelfde beweging stemmen opgaan, die den nood der be drijven op rekening schuiven van de ver politiekte Regeeringen, die te mooie so ciale wetten hebben gemaakt. Alle leu zen, die in bepaalde kringen een vriend- delijken klank hebben, al zijn ze nog zoo tegenstijdig, worden bijeengegaard en naar de behoefte van het oogenblik over de bevolking uitgestrooid. Wat de nationaal-socialisti sche beweging op dit gebied presteert, herinnert aan de slechtste tijden van het Mar xisme. Zij wil de uitwassen van het partijwezen bestrijden, maar maakt zich schuldig aan één der ernstigste uitwas sen daarvan: het exploiteeren van „ma terieel groepsbelang" om politieke winst te behalen. Het is zoo ontzaglijk gemakkelijk om, wanneer men geenerlei verantwoordelijk heid draagt, links en rechts beloften te strooien en de verwachting te wekken, dat alles beter zou gaan, indien eigen partij, of beweging, het voor het zeggen had. Duizenden, die in groote moeilijkheden verkeeren, uit iederen maatschappelijken kring, loopen thans gevaar aan dit spel ten offer te vallen. Geestelijk dreigt hen daaruit schade en stoffelijk straks teleur stelling. De verleiding, waaraan zij bloot staan, is hun beginsel te verkoopen voor een schotel denkbeeldige linzen- moes." HET STAATKUNDIG DOEL VAN DE N. S. B. De heer De Geer kwam vervolgens tot de vraag, waartoe nu al dat zaaien van onrust en het exploiteeren van ontevre denheid wel dienen moet. Wat ia het staatkundig doel van de be weging, die op deze wijze scharen volks zoekt aan te trekken? Op deze vragen werd het volgende ant woord gegeven: „Dit doel is al even bedenkelijk als de gebezigde middelen. Het is een import van buitenlandsche experimenten, ten eenen- male in strijd met onze ge schiedenis en onzen volks aard, met al wat bij uitstek nationaal onder ons is en, ondanks alle gedeeldheid het vaste fundament en de rijke inhoud vormt van onze nationale een heid. Er zijn momenten in de nationaal-socia^ listische propaganda, waarin dit doel wordt verdoezeld. En naar ik aanneem te goeder trouw. Niet alle meeloopers van de Beweging kennen haar stuwkracht en draagwijdte. En ook onder de leiders zullen er zijn, die oogenblikken kennen, waarop zij voor de consequenties van het beginsel terug schrikken. Maar daardoor mogen wij ons niet laten geruststellen. Bij een onver hoopte zege van het beginsel zou zich de waarheid bevestigen, dat in stormachti- gen tijd de gematigden steeds hetzij mee gaan, hetzij onder den voet worden ge- loopen. Von Papen capituleerde; Hugen- berg abdiceerde. De Girondijnen legden het ai tegen de Jacobijnen. Kerenski werd vervangen door Lenin. De tendenz van de nat.-soc. beweging is het Staats absolutisme, met zijn bedreiging van de gees- telijke vrijheid, zijn knot ting van de zelfstandig heid der Kerk, zijn binding vaa de opvoeding der jeugd, zijn gelijk schakeling van de openbare meening in pers en vergadering, zijn onder drukking van het zelfstan dig persoonlijk leven. Onze vrije rechts- en staatsinstellingen zijn onvereenigbaar met de totaliteitsleer. Wie zich in den greep van die leer laat vangen, misleidt zichzelf, indien hij meent vluchtheuvels in den alles verzwelgenden stroom te kunnen oprichten. In den zomer van het vorige jaar gaf Von Papen aan zijn R. K. geloofsgenoo- ten nog de meest geruststellende verkla ringen omtrent het zelfstandig voortbe staan van de Roomsehe jeugdverenigin gen. Een half jaar later waren zijn woor den finaal te schande gemaakt. Ook in ons land ihoort men trouwens reeds nu in dit opzicht de beden- kelijkste uitlatingen. Op een openbare ver gadering van de nationaal socialistische beweging werd onlangs door een kring- leider gezegd, dat aan een Kerk, die tegen daden van de Regeering, als in strijd met Gods Woord, zou protesteeren, onder nat. -sec. régime het zwijgen zou worden op gelegd, daar zij „groepsbelangen" zou na jagen. Het is consequent in de leer van den totalen Staat, maar het is de volstrek te loochening van de eigen plaats der Kerk, als niet heersohend over den Staat, doch in haar geestelijke roeping evenmin aan den Staat onderworpen. Het voorafgaande bedoelt niet te ent- kennen, dat in het nationaal-socialisme ook wel iets goeds zit. Er is nagenoeg geen enkele dwaalleer, die niet iets goeds bevat, en het is gewoonlijk dat element van waarheid, dat aan de dwaling haar kracht geeft, al is deze daarom niet min der noodlottig. Het goede in de nationaal-socialistische beweging is de steun dien zij biedt aan de regenereerende krachten, die in ons po litiek en maatschappelijk bestel werkzaam zijn. In zoover zij den indruk wekt, dat die krachten aan haar te danken zijn, doet zij denken aan de haan, die meent dat de zon opgaat doordat hij zijn ge- kraai laat hooren. Maar dat zij zich be ijvert, de vernieuwing waarvan wij getui gen zijn, te bevorderen, mag haar als een goede noot worden aangerekend. Toch hebben wij haar ook daarbij niet noodig. En zelfs mag worden vastgesteld, dat de vernieuwing gaver, consequenter en duurzamer zal zijn, indien zij tot stand komt op den grondslag van juiste begin selen, dan wanneer zij opbloeit als een gelegenheidsplantje, als vrucht van op portunisme en tijdelijke opwinding". Met hartelijke instemming geven wij deze waarschuwing aan onze lezers door. Het gevaar van de N. S. B. is veel grooter dan het schijnt en dan het in „Volk en Vaderland" wordt voorgesteld. Men leze slechts het beginselprogram van de N. S. B. De daar ontwikkelde be ginselen zullen toepassing vragen, zooals ze ook in Duitschland worden toegepast, ondanks allerlei mooie beloften. Revolutionaire betooging op 20 April? De „Jour" meldt uit Cherbourg, dat aldaar sedert eenigen tijd wordt gespro ken over revolutionaire betoogingen, welke op 20 April a.s. te Parijs zouden worden gehouden. De zegsman van het blad verklaarde te hebben vernomen, dat alle links georiën teerde organisaties reeds instructies heb ben gekregen en maatregelen hebben ge nomen voor deze betooging, die onder de leuze van anti-fascistische demonstraties gehouden zou moeten worden. Er zouden reeds onderhandelingen wor den gevoerd tussohen de vertegenwoordi gers van de socialistische en de commu nistische vakbonden. De strijd der Christenen in Duitschland. Bij gelegenheid van de inwijding van een jeugdherberg te Hamburg, heeft een geweldige demonstratie plaats gehad van 110.000 leden der Hitler-jeugd. Door den rijks jeugdleider, Baldur von Schiraoh, die met donderende toejuichin gen werd begroet, werd een rede gehou den, waarin hij o.a. zeide, dat tachtig pro cent der Duitsche arbeiderskinderen lid is van de Hitlerjeugd en dat zij er trotsch op is, dat zij den neventitel draagt: „Bond der Duitsche arbeidersjeugd". „Er is echter nog een klein deel der jeugd, aldus vervolgde von Schirach, dat aanspraak maakt op bijzondere rechten. Er is nog een blok van confes sioneels jeugd, dat beweert, deze bijzondere rechten noo dig te hebben voor het vervul len van haar bijzondere taak. Wij' bestrijden dat. Wij erken nen geen bijzonder recht. In het jonge Duitse'h land be staat slee'hts één recht, het recht van den Staat. De leider van den vroegeren predikan- ten-noodbond, ds Niemöller, is, gelijk men weet door den rijksbisschop uit zijn ambt ontzet. Intussc'hen heeft het kerkbestuur in Berlijn-Dahlem besloten, dat ds Nie möller toch met preeken voortgaan mocht. Dit heeft de verhouding tot den rijks bisschop verscherpt. Deze toch stelde een kerkcommissaris aan, maar Donderdag heeft het kerkbestuur besloten zich van diens maatregelen niets aan te trekken. Het heeft dan ook het hevel van den kerk commissaris ds N. niet meer te laten optreden niet opgevolgd. Zondagmor gen heeft ds N. dan ook weder zijn pre dikbeurt vervuld. Terwijl de kerk onge veer 2500 menschen kan bevatten, rekent men, dat er Zondagmorgen wel 3000 be zoekers zijn geweest. Ds Niemöller wees er in zijn predikatie op, dat 'het tegenwoordig er op lijkt, of de wereld het geloof heeft overwonnen. In die sfeer zou Jezus geen Jezus meer mogen zijn. Er hebben zich naar aanleiding van dezen dienst geen incidenten voorgedaan. Ook de bisschop van Trier heeft een herderlijk schrijven uitgevaardigd, ge richt tegen het moderne Duitsche heiden dom. „Steeds meer", aldus de bisschop, „wa gen het vertegenwoordigers van een mo derne heidensche wereldbeschouwing de geloovigen te na te komen. Zij prediken een godsdienst van het ras en het bloed, dat in onoverbrugbare tegenstelling staat tot de geloofsleer onzer Kerk, ja tot de grondwaarheden van het Christendom. Paschen in Rusland. Zaterdag en Zondag 7 en 8 April wa ren te Moskou de kerken zoowel in de stad als op het platteland ter gelegenheid van het Paaschfeest, dat volgens den Grieksch-Orthodoxen kalender hier een week later gevierd wordt dan in West- Europa. druk bezet, niet alleen met oude lieden, doch ook met veel jongeren. Uit de houding van de bevolking bleek, dat de aanhankelijkheid aan de kerkelijke gebruiken haar nog na aan het hart ligt, hoewel in Moskou b.v, sedert de revolutie het aantal kerken tot een vijfde gedeelte is verminderd en Zondagen en kerkelijke feestdagen niet meer gehouden worden. Ook de beide Paaschdagen bleven of- ficieele werkdagen. De tegen den tijd der kerkelijke feesten gebruikelijke Godloo- zen-propaganda der communistische or ganisaties viel dezen keer minder op en scheen minder ijverig bedreven te wor den. Mijnramp op Noord-Hondo. Ten gevolge van een mijngasontploffing in een kolenmijn in het district Ishiki nabij Fikushima op Noord-Hondo zijn gisteren vijftig mijnwerkers bedolven. Het reddingswerk is onmiddellijk met kracht ter hand genomen. Hedenmorgen zijn alle vijftig gered. Slechts 9 hunner hadden verwondingen opgeloopen. Agrarische besprekingen te Rome. Op 16 April zal op initiatief van het internationale agrarisch instituut te Ro me een bespreking worden gevoerd over de mogelijkheid eener internationale marktregeling voor melk en zuivelpro ducten. Voorloopig wil men trachten een overeenkomst tot stand te brengen tus- schen de voornaamste Europeesche sta ten om later deze regeling ook tot de bui- ten-Europeesche landen uit te breiden. Engeland vraagt inlichtingen te Berlijn. Toen men hem gisteren in het Lager huis vroeg, of hij onmiddellijk maatrege len zal treffen om zekerheid te erlangen omtrent het doel van de aanzienlijke Duit sche begrootingsverhoogingen wat de be wapeningsuitgaven aangaat, en of derge lijke verhoogingen een schending zijn van het Verdrag van Versailles, haalde John Simon de Duitsche ramingen aan, die of ficieel 26 Maart zijn gepubliceerd en zei- de, dat deze vraag thans zeer ernstig over wogen wordt door de Britsehe regeering en dat hij den Britschen gezant te Berlijn verzocht had inlichtingen daarover bij de Duitsche regeering in te winnen, waar op hij in den loop dezer week antwoord 'hoopt te krijgen. Falsarissenbende ie Warschau. Zooals gisteren reeds gemeld, is de po litie te Warschau er in geslaagd een ben de falsarissen op bet spoor te komen, welke zich vooral bezig hield met het ver- valschen van Engelsche en Amerikaan- sche bankbiljetten en effecten. Het is bekend geworden, dat zich on der de gearresteerden ook de beruchte stichter van de speelclub Majeran als mede de familieleden van den in Londen reeds gearresteerden falsaris Leumark bevinden. Bij huiszoekingen, welke in de wonin gen van de leden van de bende verricht werden, werd een groote hoeveelheid ver- valschte papieren in beslag genomen. De affaire schijnt een geweldigen omvang te hebben. De politieautoriteiten doen thans po gingen om de geheime werkplaats waarin de vaJsche papieren gedrukt werden, te ontdekken. Men vermoedt dat deze werk plaats zich te Warschau bevindt. Korte Berichten. De eerste verkiezingen, die na het aan het bewind komen van president Roosevelt zullen plaats hebben en waar aan men groote beteekenis toekent ter be- ooideeling van de openbare meening over het beleid van den president, zullen Zon dag a.s. in den staat Illinois ingeleid wor den met het stellen van de candidaten. Het aantal rijbewijzen dat den laat- sten tijd in Frankrijk werd uitgereikt, is sterk afgenomen. In 1930 werden 559.651 nieuwe rijbewijzen verstrekt tegen 486.420 in 1933. D'eze vermindering is een gevolg van de hooge belasting op automobielen, waardoor verscheidene personen worden afgeschrikt zich een wagen aan te schaf fen. Op grond van het besluit van den algemeenen controleur, dat alleen firma's die in het bezit zijn van een bewijs, dat zij den code van de herstel-administratie hebben goedgekeurd, kunnen inschrijven voor aanbestedingen van de regeering, zal Ford niet meer aan dergelijke aanbe stedingen kunnen deelnemen. Hoewel de Ford-maatschappij in feite de voorwaar den van den automobielcode nakomt, wei gert zij het insigne van de N. R. A. te voeren. Herziening van den werkloozensteun? Naar men verneemt, heeft de minister van sociale zaken de colleges van B. en W. van de vier groote gemeenten uitge- noodigd tot een conferentie met de be trokken wethouders over het vraagstuk van herziening van de steunregeling, in verband met den financieelen toestand van Rijk en gemeenten. Deze bespreking zal plaats hebben op Vrijdag a.s. Binnenland. D'e vlassteun voor 1934. Verhoogde bijdrage voor ontwikkeling en ontspanning van werkloozen. Vergoeding voor gedenatureerde aard appelen. Buitenland. Engeland vraagt inlichtingen te Berlijn. De strijd tusschen Kerk en Staat in Duitschland. Zijn de salarissen van rechters te laag? In de memorie van antwoord aan de Tweede Kamer over het wetsontwerp tot wijziging van de bepalingen betreffende de vaststelling van een tijdelijke korting op de wedden van den Raad van Staten, de Algemeene Rekenkamer, de rechter lijke macht en de militair-rechterlijke macht, deelt de regeering omtrent de ex tra-korting voor ongehuwden mede, dat het in de bedoeling ligt, eenige richtlijnen aan te geven, betreffende ontheffing van dezen aftrek ten behoeve van ongehuwde in gezinsverband levende kostwinners. Met het oordeel van verscheidene le den, dat de salarissen van de leden van de rechterlijke macht te laag zijn, kan de regeering niet instemmen. D'e minister van justitie, mr Van Schalk, kan niet toe zeggen, de indiening te zullen bevorde ren van ontwerpen van wet, welke er toe strekken, de bezoldiging van de rechter lijke macht op een hooger niveau te bren gen. De meening, dat met name aan het griffierschap van de kantongerechten een te laag eindsalaris zou zijn verbonden, kan de regeering evenmin deelen. De memorie is vergezeld van een ge wijzigd ontwerp van wet, dat zich van het oorspronkelijke onderscheidt o.m. doordat het een bepaling bevat krachtens welke de tijdelijke korting te zijner tijd automa tisch komt te vervallen wanneer zij niet meer noodig is. Hoe Indië op Defensie bezuinigt. De „Java-Bode" meldt, dat de voorloo- pige cijfers van de begrooting voor het departement van Oorlog voor 1935 zijn teruggebracht tot f 43.5 millioen, behalve de pensioenen, zoodat sinds 1931 de mi litaire begrooting een teruggang vein f 63 millioen tot f 43.5 millioen laat zien. Ontwikkeling en ontspanning van werkloozen. Subsidie meer dan verdubbeld. Bij de behandeling van de begrooting van het Departement van Sociale Zaken in de Staten-Generaal werd er de aan dacht van den Minister van Sociale Zei ken op gevestigd, dat het bedrag van f 200.000, dat voor 1934 was uitgetrok ken voor ontwikkeling en ontspanning van werkloozen, naar alle waarschijnlijk heid niet voldoende zou zijn om de ge meentebesturen in staat te stellen, het noodige op dit gebied te verrichten. De minister heeft bij die gelegenheid medegedeeld, dat, wanneer op grond van de ingediende aanvragen kon worden opge maakt dat het uitgetrokken bedrag niet voldoende zou zijn, de mogelijkheid niet was buitengesloten, dat een verhoogd cre- diet zou worden aangevraagd. In tegen stelling met andere posten, welke niet voor verhooging vatbaar waren, stond hier, gelet op het zeer hijzonder doel, ge lijk de minister zeide, „de deur op een kier". We vernemen thans, dat, nu het De partement van. Sociale Zaken een inzicht heeft gekregen in hetgeen de gemeente besturen voor 1934 ten behoeve van ont wikkeling en ontspanning van werkloo zen zullen noodig hebben, het in het voor nemen van den Minister van Sociale Za ken ligt, zeer binnenkort verhooging van den post met f 250.000 aan te vragen, zoodat op het desbetreffende artikel be schikbaar zal zijn f 450.000. De aanvragen van de gemeentebestu ren zullen thans spoedig worden afge handeld. Auto met drie personen over den kop. Maandagmiddag om half één is een personenauto, bestuurd door dokter Tjeb- bes uit Utrecht, rijdende in de richting Woensdrecht, ter hoogte van Rilland- B a t h door de gladheid van den weg ge slipt en over den kop geslagen. De dokter werd uit den wagen geslingerd en kwam in een sloot terecht. Zijn vrouw, die met een zuigeling achter in den wagen geze ten was, maakte de buiteling mede, doch zij en de baby bleven ongedeerd. De heer Tjebbes kwam met een nat pak en den schrik vrij. Een geneesheer uit Goes, die met zijn

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1