FRIESCHE BAA110,13 en 15 ct
MAANDAG 9 APRIL 1934
DAGBLAD VODR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 1§8
Buitenland.
Binnenland
Beroepsinbrekers
gedood.
Belangrijkste Nieuws.
Een goede gevel siert
het huis.
Ziet ge een blij gezicht,
dan is de gevel een
pijp, gestopt met
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor. Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
fle Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 een; per regel. Ingezonden
mededeelingen 80 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De speelduivel.
Een groot aantal exploitanten van ho
tels, café's enz. heeft aan den Raad van
Ministers het verzoek gericht, in het ko
mende seizoen geen hazardspelen in de
badplaatsen toe te laten.
Men doet dit uitsluitend uit financieele
overwegingen. Omdat de practijk geleerd
heeft, dat de speelholen niet bevorderlijk
Zijn aan de welvaart van de badplaatsen.
Wat er op dit gebied zooal gebeurt,
blijkt uit een beschouwing in de „Tele
graaf" omtrent het Casino te Zandvoord.
Dit orgaan, dat ook in zoovele Christe
lijke gezinnen gelezen wordt en dat met
het geld uit Christelijke gezinnen afkom
stig zooveel kan doen en ook in waarheid
doet om de Christelijke grondslagen van
ons volksleven te ondermijnen, voert een
campagne voor een speciale speelvergun-
ning ten bate van bedoeld Casino.
Het doet dit mede op grond van de
volgende welsprekende cijfers:
Aan loonen werd het vorig jaar ten
behoeve van deze speelgelegenheid uitbe
taald: f 125.000; aan levensmiddelen enz.
f 40.000; aan verandering en stoffeering
van het gebouw f 75.000; aan electrisch
licht f 10.000. Verder wordt nog meege
deeld dat achter 't Casino gedurende de
speelperiode meer dan 30.000 auto's wer
den gestald, terwijl groote bedragen be
schikbaar werden gesteld voor een fonds
ter verfraaiing van de badplaats.
Uit deze weinige cijfers blijkt wel hoe
er met bet geld gegooid is, en hoe ont
zaglijke sommen aan den speelduivel zijn
geofferd. Van de ellende, de financieele
en moreele en geestelijke ellende van de
slachtoffers spreken deze cijfers niet.
Die ellende is trouwens niet onder
woorden te brengen of in cijfers uit te
drukken.
Wij hopen dan ook dat bet adres aan
den Ministerraad bet gewenschte gevolg
zal hebben en dat aan bet botvieren van
de speelwoede ook in de badplaatsen
voorgoed een einde zal worden gemaakt.
Dit schandelijk bedrijf dat in breede
kringen zijn slachtoffers maakt, kan niet
worden geduld.
En intusscben mogen onze Christen
ouders zich ernstig afvragen of zij bet
met hunne belijdenis overeen kunnen
brengen, dagbladen waarin de speelholen
worden verheerlijkt en de speelwoede
wordt aangewakkerd, met bun abonne
mentsgeld te steunen en de gelegenheid te
geven hunne kinderen te vergiftigen.
Rotsblok stort in een fjord.
Volgens uit Aalesund in Noorwegen
ontvangen telegrammen zijn bij een plot
selinge overstrooming van de dorpen
Tafjord en Fjoeraa veertig menschen om
het leven gekomen en verscheidene ge
wond. De overstrooming werd veroor
zaakt door bet omlaag storten van een
geweldig stuk vooruitspringende rots.
Toen dit stuk naar schatting een rots
massa van 7 millioen Kub. M. gesteente
in bet f jordwater stortte, ontstond er een
enorme golf, welke groote verwoestingen
veroorzaakte over een breedte van ca. 700
meter.
Deze catastrofe is de zwaarste, welke
Noorwegen sinds 1905 getroffen beeft.
Onder de dooden bevinden zich elf man
nen, twaalf vrouwen en zeventien kinde
ren.
D'e Ta-fjord is een der heerlijkste na
tuurmonumenten der West-kust van
Noorwegen. De hooge rotswanden, beider
zijds van de fjord, stortten bijna lood
recht, met donderend geraas*, in de zee
neer.
De overlevenden vertellen, dat z,ij om
streeks drie uur in den nacht door een
ontzettend gekraak uit hun slaap gewekt
werden.
Heel de streek is thans één ruïne. On
geveer dertig gebouwen zijn door de
vloedgolven in stukken gebeukt.
De bevolking maakt zich opnieuw ern
stig ongerust aangezien 2000 Kg. dyna
miet dat in een door de vloedgolf verniel
de loods lag opgeslagen is verdwenen.
Ondanks ijverig zoeken is men er niet in
geslaagd ook slechts een gedeelte van de
springstof te vinden.
Het tekort in Frankrijk.
De regeering was voornemens, de pen
sioenen der oud-frontstrijders met 3 pet.
te verminderen. Op ernstige oorloginva-
lieden zal deze korting echter niet van
toepassing zijn, evenmin op hertrouwde
oorlogsweduwen, die slechts 500 francs
per jaar trekken.
Dé regeering hoopt door deze maat
regelen een besparing van ongeveer 200
millioen francs te verkrijgen. Hierbij ko
men de 700 millioen francs, die men zich
verschaft heeft uit de staatsinkomsten,
zoodat ongeveer 1 milliard bespaard
wordt.
Daar reeds door de eerste maatregelen
2.76 milliard bespaard is, bedraagt de ge
heel e bezuiniging 3.76 milliard francs.
Het tekort bedraagt 4 milliard, zoodat
de regeering nog slechts ongeveer 300
millioen francs noodig beeft, om het lek
definitief te stoppen.
Op het hoofdtelegraafkantoor te Parijs
is bet opnieuw tot betoogingen tegen de
bezuinigingsmaatregelen van de regee
ring gekomen. De betoogers zongen de
Internationale en uitten beleedigingen
aan het adres der regeering.
Ontwapeningsdiscussies te Parijs.
De te Parijs gearriveerde voorzitter
der ontwapeningsconferentie, Henderson,
heeft een onderhoud gehad met den Fran
sehen minister van buitenlandsche zaken,
Barthou.
Na afloop werd bet volgende commu
niqué gepubliceerd:
„Henderson en Barthou hebben den
stand der ontwapeningsconferentie be
sproken, speciaal de zitting van het bu
reau, welke Dinsdag a.s, te Genève ge
opend wordt. Het onderhoud duurde vijf
kwartier.
Barthou heeft Henderson de verzeke
ring gegeven, dat, bijaldien in de zitting
van bet bureau der ontwapeningsconfe
rentie, bet voorstel zou worden ingediend,
om de hoofdcommissie der conferentie
tegen 23 Mei bijeen te roepen, de Fran-
scbe delegatie zeer zeker dat voorstel zou
steunen."
Het feit, dat een zoo nabije datum als
23 Mei wordt gesuggereerd, voor de bij
eenroeping der hoofdcommissie, schijnt
er op te wijzen, dat men hoopt, bet pro
bleem in zes weken tijds voldoende op te
helderen, om een vruchtbare discussie
mogelijk te maken.
Bij het verlaten van den Quai d'Orsay
verklaarde de voorzitter der ontwape
ningsconferentie, dat bij over zijn onder-
boud met minister Barthou zeer voldaan
was en dat de gedachtenwisseling zeer
nuttig was geweest.
De toestand in Spanje.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft medegedeeld, dat de regeering be
sloten beeft den alarmtoestand terstond
op te beffen.
De regeering is van meening, dat de
gewone wetten thans voldoende zijn om
de orde in bet land te doen handhaven.
Te Barcelona is de politie een anar
chistenbende op bet spoor gekomen, die
voornemens was de vooraanstaande
plaatselijke autoriteiten te vermoorden.
Ook te Madrid treden de anarchisten
zeer brutaal op. In het centrum der stad
hebben vijf anarchisten een winkel leeg
geroofd, waarna zij ongehinderd konden
ontkomen.
In tegenstelling met bovenbedoeld tele
gram volgens hetwelk de Spaansche mi
nister van binnenlandsche zaken ver
klaard beeft, dat de alarmtoestand ter
stond zal worden opgeheven, meldt V.D.,
dat de ministerraad met het oog op de
sociale moeilijkbeden beeft besloten den
staat van alarm nog met een maand ie
verlengen.
R.-K. en Duitschland.
De „Osservatore Romano" heeft deze
week geschreven, dat er geen enkele be
paling in bet concordaat staat, die ka
tholieken leeken verhindert) weer een
nieuwe partij te vormen, en dat de ver
houding tusschen het Vaticaan en
Düitsehland meer gespannen is
dan ooit. Von Papen, de Duitsche vice-
kanselier, is nog in Italië, doch de Paus
heeft hem nog niet in audiëntie ontvan
gen.
De Zomertijd.
We publiceeren hieronder een staaltje
van de datums, waarop de verschillende
landen hun klok een uur vooruitzetten
België: 8 April.
Denemarken: verandert niet.
Duitschland: idem.
Finland: 20 Juni.
Luxemburg: 8 April.
Frankrijk: 8 April.
Groot-Brittannië22 April.
Ierland: 22 April.
Italië: verandert niet.
Nederland: 15 Mei.
Noorwegen: verandert niet.
Oostenrijk: idem.
Portugal: 8 April.
Roemenië: idem.
Vereenigde Staten: 23 April.
Korte Berichten.
De officieele staatsplechtigheid op
den Duitschen „feestdag van den natio-
nalen arbeid" op 1 Mei a.s. z;al weder met
massale optochten op het Tempelhofer-
veld worden gehouden.
Te Parijs heeft een algemeene ver
gadering pluaats gehad van de commu
nistische postbeambten-bonden te Parijs
en omgeving, waarop besloten werd, de
leden uit te noodigen, a.s. Vrijdag een
protest-staking van een uur af te kondi
gen.
De werkzaamheden door het genoot
schap der „vrienden van Sint Helena"
ondernomen, zijn bijna voltooid. Over
eenige dagen zal het huis van Napoleon
er weer precies als in 1821 uitzien. Den
vijfden Mei, 's keizers sterfdag, wordt het
ingewijd.
De Oostenrijksche regeering heeft
het voornemen de nieuwe grondwet voor
Oostenrijk op 1 Mei af te kondigen. Deze
dag zal tot een feestdag voor den gehee-
len staat verklaard worden. Groote toebe
reidselen voor optochten en feestelijkhe
den op den eersten Mei zijn reeds aan den
gang.
Gandhi heeft de burgerlijke onge
hoorzaamheid opgegeven. Dit besluit is
vervat in een verklaring welke in de
dagbladen is gepubliceerd.
i De Roemeensche regeeringscrisis
kan voorloopig als bijgelegd worden be
schouwd, daar de Koning zijn vertrouwen
heeft uitgesproken in het kabinet Tata-
rescu.
In de gevangenis van Saragossa
zijn drie gedetineerden tot hongerstaking
overgegaan. Zij eischen, dat hun amnes
tie zal worden verleend.
De door de werkgevers in de bouwvak
ken aangekondigde uitsluiting is voorloo
pig uitgesteld.
Te Muelheim overleed generaal von
Einem, legeraanvoerder op het westelijk
front tijdens den wereldoorlog.
Uit Charkow wordt gemeld, dat de
G. P. O. E. aldaar 24 hoog© ambtenaren
van het Volks-commissariaat voor Ver
keerswezen heeft gearresteerd, die het ge
brek aan rollend materiaal hebben uitge
buit om tegen hooge steekgelden wagons
beschikbaar te steEen.
Tengevolge van den drie dagen
aanhoudenden hevigen regenval zijn ver-
schiUende streken in Zuid-Spanje over
stroomd. Vooral de dorpen om Sevilla
hebben veel schade geleden. Het spoor
wegverkeer is op tal van plaatsen ver
broken.
TWEEDE KAMER 17 APRIL BIJEEN.
Belangrijke wetsontwerpen aan de orde.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen Dinsdag 17 April te 1 uur.
Aan de orde zullen alsdan zijn behan-
leling van het verzoek van den heer Ku-
pers om verlof tot het richten van vragen
aan den Minister van Sociale Zaken naar
aanleiding van het besluit Van dezen mi
nister tot steunverlaging voor de werk-
looze arbeiders in Twente; trekking der
afdeelingen en regeling van werkzaam
heden.
De voorzitter zal aan de Kamer voor-
steEen in deze vergadering een aanvang
te maken met de beraadslaging over een
reeks* van onderwerpen w.o. wijziging en
aanvuEing van de nijverheidsonderwijs
wet; instelling, 'afschaffing, verhooging of
verlaging van invoerrecht op korten ter
mijn, onteigening voor verbreeding van
het kanaal -door Z u i d-B eve-
land en verb o*o* ging van
de spoorwegbrug over dat
kanaal bij Ylake; wijziging van
de spoorwegwet en van de locaalspoor- en
tram weg wet; naasting van eenige locaJal-
spoorwegen; leening aan de N. V. Bra-
bantsche Buurtspoorwegen en Autodien-
sten (B. B. A.) te 's-Hertogenboiseh; c r e-
dietvoor werkverruiming;
wetsontwerpen tot regeHng van den in
voer van verscheidene artikelen; wijziging
van de winkelsluitingswet en 'tijdelijke be
voegdheid tot het vaststellen van bijzon
dere afwijkingen van enkele bepalingen
der winkelsluitingswet.
Gratis rijwielplaatjes voor school
kinderen.
Het hoofdbestuur van Volksonderwijs
heeft tot den minister van financiën het
verzoek gericht te willen bevorderen, dal
aan leerlingen, zoowel van openbare als
bijzondere scholen, die per fiets ter school
gaan en wier woning op zijn minst drie
kilometer van de school verwijderd is
en voorzoover de ouders (verzorgers) niet
in de rijksinkomstenbelasting aangesla^
gen zijn gratis rijwielplaatjes worden
verstrekt. Deze plaatjes zijn dan uitslui
tend geldig buiten de vacantietijden en
gedurende eiken schooldag binnen het
tijdsverloop van één uur voor en na den
schooltijd, op de wegen, die gerekend
worden gelegen te zijn tusschen de wo
ning der betrokken leerlingen en de door
hen bezochte school.
De nieuwe brug bij Moerdijk.
Organisaties van arbeiders, landbou
wers, middenstanders en visschers, in
West-Noord-Brabant hebben een verga
dering gehouden te Willemstad (N.-Br.).
Een motie werd aangenomen, waarin
Ingezonden Mededeeling.
Opslagplaatsen van levensmiddelen zl]n onweer
staanbaar voor ratten en ten duidelijkste blijkt
hierbij de onmacht van fox-terriers, katten, vallen
en vele bestrijdingsmiddelen om het gevaar te
keeren. Dit ondervond o.a. de Heer Jellesma te
St. Nicolaasga, die ten slotte Rodent toepaste en
met één doosje 120 ratten wist te dooden. Rodent
faalt nimmer, het heeft een bijzondere aantrekkings
kracht. Koop nog heden een doos van 50 ct. of
een dubbele doos 90 ct. en morgen zal Rodent
ook U van ratten en muizen verlost hebben.
Imp.: Fa. B. Meindersma - Den Haag. B53
wordt uitgesproken, dat terzake, inzon
derheid voor Zuid-Westelijk Nederland
nog steeds groote achterstand bestaat te
genover de overige landstreken; dat dan
ook reikhalzend wordt uitgezien naar
deugdelijke, reeds lang in uitzicht gestel
de, definitieve verkeersverbetering, waar
in opgenomen, de daarbij zoo bij uitstek
passende, aloude hoofdverkeersweg, vol
gens de verreweg kortste route, van cen
traal Holland, annex Maasmond-gebied
en Zuid-Hollandsche eilanden, naar
West-Noord-Brabant, Zeeland en cen
traal België en Frankrijk, v.v.; n.l. van
Rotterdam, recht Zuidwaarts, waartegen
naar hunner en zéér veler meest steEige
overtuiging, gegrond tevens op deskun
dige voorlichting, geen overwegende be
zwaren kunnen worden geldig gemaakt.
Dat ten dezen echter nooit of te nim
mer overbrugging van het HoEandsch
Diep, bij het daarvoor veel te Oostelijk,
dicht nabij Keizersveer (brug), gelegen
Moerdijk, de zoozeer gewenschte, hier
voor nog eens geschetste uitkomst (zón
der omvangrijken en daardoor steeds
kostbaren omweg!) kan brengen en daar
toe ook overigens praktisch in den weg
zou komen te staan.
Er wordt daarom ten krachtigste bij
de Regeering op aangedrongen, thans den
hrugbouw bij Moerdijk niet op het eerste
plan te laten plaatsen.
Burgemeester van Rotterdam.
Op 15 October a.s. is de ambts-periode
van burgemeester mr P. D'roogleever
Fortuyn afgeloopen. Nu de burgemeester
vorig jaar den 65-jarigen leeftijd heeft
bereikt, bestaat de mogelijkheid, dat hij,
ingevolge de beschikking van den minis
ter van Binnenlandsche Zaken zijn ambt
zal moeten neerleggen. De ministerieele
beschikking staat echter uitzonderingen
toe voor gevallen, waar het belang van de
gemeente zulks eischt. Burgemeester
D'roogleever Fortuyn stelt zich op het
standpunt, dat hij de gemeente niet in den
steek mag laten nu zij in zoo moei
lijke omstandigheden verkeert. Nog zeer
onlangs heeft de burgemeester in stad
huiskringen zich er over uitgelaten dat
hij een eventueele herbenoeming zou aan
vaarden, maar dat hij niet met zeker
heid zou kunnen zeggen, of hij de geheele
nieuwe ambtsperiode zal blijven uitzitten.
Tegen speelgelegenheid in badplaatsen.
Een groot aantal exploitanten van ho
tels, café's' enz. hebben een adres aan
den Raad van Ministers gericht naar
aanleiding v'an het verzoek, hetwelk de
exploitatie Maatschappij' Zeebad Scheve-
ningen aan dienzeEden Raad heeft ge
zonden met strekking hazardspel in he*t
komend seizoen in de hadplaatsen toe te
laten.
Met klem van redenen wordt daarin
den Raad van Ministers verzocht, niet te
treden in het gedane verzoek. Men acht
voor het vreemdelingenverkeer een speel
gelegenheid niet bevorderlijk. Het zou ge
bleken zijn, dat vrijwel uitsluitend Neder
landers de speelzalen ten onzent bezoe
ken; het door Nederlandsch publiek ge
speelde spel is volgens adressanten op
grond van de ervaring een ramp te noe
men. Vooral voor jeugdige personen, on
der wie de werkloosheid heerscht, achten
zij het verkeerd de gelegenheid open te
steEen om op zoo weinig verheffende wij
ze te trachten aan geld te komen.
Het adres is geteekend door 25 der
grootste 'bedrijven, te Scheveningen, D*en
Haag en Zandvoort, die niet alleen een
groot nadeel voor hun zaken vreezen,
maar meer nog voor het uitgaand en bad
plaatsen bezoekend pubEek.
Beleediging van Minister Verschuur.
Tijdens een te Dwingelo door de N. S.
B. belegde vergadering heeft de heer Gotz
uit Assen zich blijkbaar op zóó ongunstige
wijze O-ver Minister Verschuur uitgelaten,
dat de politie 'aanleiding vond bem na
afloop der vergadering te verbaliseeren
wegens beleediging van den Minister.
Het graf van Koningin Emma.
De rouwversiering in de Nieuwe Kerk
te Delft is door ongeveer 50.000 personen
bezichtigd.
Binnenland.
De agenda van werkzaamheden der
Tweede Kamer.
Het Fransche congres te Middelburg ge
sloten.
Buitenland.
Natuurramp in Noorwegen.
De toestand in Spanje.
Het tekort in Frankrijk.
Ontwapeningsdiscussies te Parijs.
Ingezonden Mededeeling.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR DE ZEEUWSCHE
EILANDEN.
P© Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor de Zeeuwsche EUanden te Mid
delburg houdt Vrijdag a.s. een vergadering
in de Raadszaal te Middelburg.
Ter vaststeEing hiedt het bureau aan
de rekening der Kamer over 1933, welke
aanwijst in ontvang f 25.125,04 en in uit
gaaf f 20.083,81, alzoo een goed slot van
f 5041,23. Het goed slot 1932 bedroeg
f 4785,37.
De kring Oostelijk Zuid-Beveland
der Z. L. M. verzocht voor de op 21 Juni
a.s. te houden landbouwtentoonstelling 'n
bijdrage toe te kennen. Het bureau s'telt
voor weer f 100 beschikbaar te steEen en
het bureau te machtigen, desgewenscht
een stel medaiEes aan het Tentoonstel-
lingsbestuur uit te reiken tot een maxi
mumbedrag van f 25.
Bij* de Kamer kwam een adres in,
onderteekend namens het voorloopig co
mité tot deelname van Zeeland aan de in
September te Amsterdam te houden ten-
toonstelEng op het gebied van land- en
tuinbouw bij de opening der Centrale
markthallen door Mr P. D'ieleman en Ir
J. Versteeg; in welk adres de groote wen-
schelijkheid wordt uitgesproken van een
goede vertegenwoordiging onzer provin
cie. De Z. L. M. heeft in samenwerking
met de Vereeniging van Oesterkweekers
te lerseke en de Prov. Commissie uit de
Veilingen in Zeeland, het voornemen op
gevat op deze 'tentoonsteEing met één col
lectieve inzending uit te komen, waarin
de land- en tuinbouw en eenige aanver
wante vakken voor geheel Zeeland zuEen
zijn vertegenwoordigd.
Het ligt in het voornemen de ten toon
te stellen producten niet onder firma
naam in te zenden, doch uitsluitend on
der den naam Zeeland, dus zonder per
soonlijke reclame. Gevraagd wordt een
bedrag van f 1000.
Het bureau meent, dat aan het verzoek
om voor het beoogde doel een zoo belang
rijk bedrag als wordt gevraagd beschik
baar te steEen in geen geval door de kal
mer mag worden voldaan, waar toch de
bevordering van de belangen van den
land. en tuinbouw zeker geenszins be
hoort tot die aangelegenheden, waarvoor
de Kamers* van Koophandel speciaal heb
ben zorg te dr'agen.
Het bureau stelt voor aan adressante
een bedrag van 10 pet in de te maken
kosten toe te staan met een maximum
van f 150.
Mede naar aanleiding van een ad
vertentie van het bureau, dat belangheb
benden, die een bijdrage zouden wiEen
voor een winkelweek voor 1 April de aan
vrage moet inzenden, kwamen verzoeken
in van de vereeniging „Nemidso" te 0.-
en W.-Souburg, zonder dat een bepaald
bedrag wordt genoemd, van de Vereeni
ging Handelsbelang te Middelburg om
f 200 en van het Comité Hansweertsche
Winkelweek om f 40.
Het 'bureau stelt voor toe te kennen aan
Middelburg f 125, aan Souburg en 'Hans-
weert ieder f 25.
Naar aanleiding van het ontwerp-
wet betreffende de heffing van belastin
gen. van besloten vennootschappen en ver-
