WOENSDAG 4 APRIL 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 154 Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11, Postchèque en Girorekening 4U55, Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 2)eZeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advsrtcntiën 30 cent per regel. Ingezonden mededseiingen 60 cent per regel, Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags i 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korung. Ernstige klacht! Van de zijlde van onze Christelijke land arbeiders bereikte ons een ernstige klacht. Het is ook voor de landarbeiders een ontzaglijk moeilijke tijd. Terwijl de werk gelegenheid inkrimpt, worden meermalen de loonen verlaagd, ondanks het feit, dat de Regeering meermalen heeft verklaard, dat haar steunmaatregelen voor het b e- d r ij f bedoeld zijn en dat ze aan alle be- drijfsgenooten ten goede behooren te ko men. Het is dan ook geen wonder, dat zij er op bedacht zijn, oom door middel van hunne organisaties betere en vooral bin dende regelen te verkrijgen inzake loonen en arbeidsvoorwaarden. Dat daarbij niet steeds bereikt kan worden wat men gaarne zou wenschen, behoeft geen betoog. Het is voor de meeste werkgevers eveneens een moeilijke tijd. Onder ben zijn er niet zoo weinigen, die de grootste moeite hebben bun bedrijf in stand te houden. Daarover gaat trouwens ook niet in de eerste plaats de klacht. Maar wel hierover, dat maar al te vaak alle overleg omtrent een aan te gane ar beidsovereenkomst zonder meer wordt af gesneden. Dat men weigert gezamenlijk de moeilijkbeden onder de oogen te zien en door onderling overleg tot een bevre digende oplossing te komen. Wel hierover, dat men dergelijke wei gering zelfs ontmoet bij mannen van wie men krachtens bun beginsel en anteceden ten zou mogen verwachten, dat zij óók met de daad voorstanders zouden zijn van een Ghristelijk-sociale bedrijfs- politiek, dat zij inplaats van overleg te weigeren, organisatorische samenwerking en samenspreking zouden zoeken. Deze klacht is ernstig. Deze klacht is een aanklacht! Winkelsluitingswet. Eenigen tijd geleden is gemeld, dat de Antirevolutionaire Tweede Kamerfractie zich tegen de door de Regeering voorge stelde uitbreiding van de verkoopgelegen heid op Zondag zal verzetten. Reeds bij de behandeling van de be grooting heeft de heer Duymaer van Twist zich over deze materie uitgespro ken en naderhand is wel gebleken, dat hij daarbij de geheele Kamerfractie achter zich heeft. Van Chr.-Historische zijde is eveneens tegenstand te verwachten. „Koningin en Vaderland", Chr.-Hist. Weekblad, onder redactie van den heer J. R. Snoeck Henkemans zegt o.m.: „Wij hopen altijd nog, dat de Minister, bij nadere overweging, zijn voorstel zal willen terugnemen of, zoo dit niet ge schiedt, dat de Kamer zal weigeren den Minister op den voorgestelden weg te volgen. Het bewaren van het karakter van den Christelijken Rustdag is voor ons volk een zoo kostelijk goed, dat tegen eiken maatregel, welke dit karakter zou scha den, niet ernstig genoeg kan worden ge waarschuwd." Het schijnt ons niet onmogelijk, dat deze wensch zal worden vervuld. Met dit ontwerp wijkt Minister Ver schuur af van den weg door de Regee ring bij haar optreden uitgestippeld. Mocht dit voor de Regeering geen reden zijn het voorstel terug te nemen, dan ligt hier althans voor de Kamer een argu ment om het ontwerp op goede gronden af te wijzen. Hitier geïnterviewd. Hitier heeft aan Louis P. Lochner, den Berlijnschen correspondent van de Asso ciated Press, het groote Amerikaansche persbureau, een onderhoud van bijna een uur toegestaan. Hitier zeide. dat hij een overtuigd aan hanger is van de persoonlijke gedachten- wisseling, van de „man tegenover man- diplomatie", en dat niets hem liever zou zijn dan de verantwoordelijke leiders van de belangrijke naties, met inbegrip van Amerika, onder vier oogen te kunnen spreken. De verouderde diplomatieke methode van nota-wisseling veroordeelt zichzelf door het feit, dat ondanks de po gingen der diplomaten de volken in 1914 tot den grootsten oorlog der geschiedenis overgingen. „Elke vertegenwoordiger van een bui- tenlandsche mogendheid zal bij zijn ge sprek met mij vaststellen, dat ik absoluut openhartig zeg, wat Duitschland bereid is te doen en dat ik geen hoogere eischen stel dan noodig is. Wanneer ik bijvoor beeld zeg, dat wij een leger van 300.000 man noodig hebben, dan laat ik mij er niet toe brengen, later tot 250.000 te ver minderen. Wanneer ik eenmaal er van overtuigd ben, dat een bepaalde koer» de eenige en juiste voor mijn volk ie, da* houd ik dien, er moge komen wat wil. En wat ik doe, dat doe ik openlijk. Ik zal bijvoorbeeld nooit overeenkomen 150.000 man als voldoende sterkte voor onze rijks- weer voor de buitenwereld te aanvaarden en dan in het geheim nog 150.000 man te bewapenen." Over het ontwapeningsprobleem zeide Hitier: „Niemand zal zich meer verheu gen, wanneer de wereld ontwapent, dan ik. Wij zouden al onze krachten willen wijden aan productieve doeleinden. Als verantwoordelijk staatsman kan ik niet toestaan, dat Duitschland wordt blootgesteld aan de mogelijkheid, dat een buurstaat het kan overvallen, of bommen op onze industrieele ondernemingen kan werpen, of een z.g. preventieven oorlog voeren. Alleen om die reden, en om geen andere, eischen wij een leger, dat voldoet aan onze verdedigingseischen". Eerste sovjet-schip in New-Yorks haven. In de haven van New York is gisteren aangekomen het Russische motorvracht schip „Kim" met een lading kalk, mica en Kaukasische wijnen. De „Kim" heeft een bemanning van 37 officieren en man schappen. Het is voor het eerst sedert 17 jaar, dat een Russisch schip de haven van New York is binnengekomen en voor de eerste maal woei van een schip in de New-York- sohe haven de roode sovjetvlag met sik kel en hamer. Het schip had dan ook veel belangstelling. Roosevelt fungeert als predikant. President Roosevelt is Zondag als op perbevelhebber der Amerikaansche Vloot, voorgegaan in de godsdienstoefening, wel ke gehouden werd op het achterdek van de Nourmahal, het jacht van Vincent As- tor, aan boord waarvan de president zijn vacantie doorbrengt. Men gelooft, dat het de eerste maal in de geschiedenis is, dat een Amerikaansche president aan boord van een schip een godsdienstoefening leidde. Men verklaart, dat een oude vloottradi- tie werd nageleefd, volgens welke bij af wezigheid van een geestelijke, de oudste officier diens functie waarneemt. In dit geval was Roosevelt de oudste officier. Te veel en ie weinig dokters. De statistieken hebben uitgewezen, dat er in Spanje te veel dokters zijn, zoodat velen hunner in kommervolle omstandig heden verkeeren. Te Cordova, Coruna en Saragossa is 50 pet. van het aantal dokters werkloos, te Malaga 40 pet. en in Barcelona 30 pet. In tegenstelling niet Spanje bestaat er in Egypte 'n tekort aan geneesheeren. Het aantal dokters bedraagt daar slechts 2170 en deze komen tijd te 'kopt om de zieken zorgvuldig te behandelen. Japan neemt „arbeiders" in dienst. Een vertegenwoordiger van den mili tairen raad van Peking bevestigt de ge ruchten, volgens welke Chineesc'he arbei ders in grooten getale door de Japanners in dienst worden genomen. Kort geleden nog zijn 5000 arbeiders via Koepeikow naar Jehol gezonden. De in dienst genomen arbeiders werden evenwel niet, zooals hun was toegezegd, te werk gesteld 'bij den wegenbouw, doc'h samen gevoegd tot militaire afdeelingen. Vele arbeiders, die ontgoocheld uit den dienst zijn ontvlucht, zijn reeds in Peking aangekomen. Zij verklaren, dat zij als sol daten tegen Rusland zouden worden ge bruikt. Socialistische coöperaties in moeilijkheden. Overal in de socialistische partij van België begint bet te kraken. Na de de confiture van de Bank van den Arbeid en de moeilijkheden van de Sarov heeft than's de socialistische coöperatie te Os- tende zich gedwongen gezien een accoord aan te vragen. Evenals de meeste van der gelijke organisaties beschikte ook de Os- tendsc'he coöperatie over een spaarbank voor haar leden, waarbij vooral veel per soneel van de tramwegmaatschappij was aangesloten. Slechts indien men de coöpe ratie een vijfjarig moratorium wil verlee- nen, gelooft het bestuur de hypothecaire schuldeischers te kunnen bevredigen. Korte Berichten. Het aantal werkloozen in Groot-Brit- tannië bedroeg op 19 Maart 2.201.577 of 116.332 minder dan op 19 Februari en 574.607 minder dan in dezelfde periode van het vorig jaar. i De oud-minister Van binnenlandstihe zaken in Pruisen, Severing, waarvan ge meld werd, dat hij in een brochure zou verklaren tot het Hitlerisme te zijn ge komen, spreekt deze berichten tegen. Volgens een bericht aan de Engel- sche bladen is op tweeden Paaschdag te Boedapest een vergadering gehouden van Duitsche en Oostenrijksche nazi-leiders, waarin werd besproken welke houding de Oostenrijksche nazi's zouden aannemen tegenover de regeering-Dollfuss, alsmede de vraag, of men 'het plegen van terreur daden zou hervatten. De Spaansche ministerraad heeft het wetsontwerp goedgekeurd, waarbij de doodstraf weder wordt ingevoerd ten aan zien van diefstallen en aanslagen, welke met behulp van wapens worden uitge voerd; aanslagen op treinen en het ge bruik van ontplofbare stoffen. De wet komt heden bij de Cortes in be handeling. Insull is in het hospitaal van de ge vangenis te Istamboel opgenomen. De spellingsquaestie. Naar het „Vad." ter oore komt, kan het door minister Marchant overgenomen voorstel van de bekende commissie van vijf met betrekking tot de herziening van de spelling in den Ministerraad geen in stemming vinden. De Ministerraad is niet tegen het prin cipe van de vereenvoudiging, maar heeft zich blijkbaar niet met het door de com missie aanbevolen stelsel kunnen vereeni gen. De zaak is hiermee intusschen geenszins van de baan. Naar het blad van andere zijde wordt verzekerd, blijft minister Marchant diligent. Handelsbetrekkingen met Engeland. Naar het „Vaderland" van welingelich te zijde verneemt, zullen de handelsbe sprekingen tusschen Nederland en Enge land die binnenkort zullen aanvangen,1 i de juiste datum is nog niet bekend te Londen worden gehouden. Deze onderhandelingen omvatten het geheel van de handelsbetrekkingen tusschen de beide landen en worden der halve niet beperkt tot bepaalde producten of artikelen. De werkloosheid neemt af. De directeur van den rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbe middeling deelt mede, dat de werkloos heid onder de 593.000 leden van ingevol ge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesub sidieerde vereenigingen in de week van 5 tot en met 10 Maart 1934 heeft bedra gen 25.4 pet. In de vorige verslagperiode (10 tot en met 24 Februari) bedroeg het percentage 26.9; de werkloosheid is dus in den loop van twee weken gedaald met 1.5 pet. In de overeenkomstige week van het jaar 1933 bedroeg de werkloosheid 30.3 pet. Op 24 Februari 1934 bedroeg het totale aantal ingeschreven werkzoekenden bij ruim 1000 organen der openbare arbeids bemiddeling 383.591. Hiervan waren werkloos 359.511 personen, waaronder 347.657 mannen. Het aantal ingeschre ven werkzoekenden is derhalve sedert 24 Februari 1934 gedaald met 12.544, het aantal werkloozen met 12.915. K.L.M.-vlucht naar Perzië. Donderdag 5 April vertrekt het K.L.M.- vliegtuig de Uil voor een extra-vlucht naar Egypte, Palestina, Irak en Perzië. De Uil is gecharterd door de Amerikaan sche amateur-oudheidkundige mrs. Moo re, die een groot deel der opgravingen in Irak en Perzië gefinancierd heeft; o.a. maakte zij het prof. Hirschfeld mogelijk zijn opgravingen te Persepolis te verrich ten, waarbij het paleis van Darius werd blootgelegd. Getal notarissen in de arrondissementen. Bij Kon. Besluit is het maximum getal notarissen in ieder arrondissement nader bepaald: Het maximum van het getal notarissen gerekend van 1 Januari 1934, wordt als volgt bepaald( tus'schen haakjes de tot dusver geldende getallen): In de arrondissementen 's-Hertogen- bosch 70 (59); Breda 60 (46); Maastricht 50 (31); Roermond 40 (30) notarissen. In de arrondissementen Arnhem 80 (59); Zutphen 55 (38); Zwolle 40 (37); en Almelo 40 (23) notarissen. (In het op geheven arrondissement Tiel was het maximum 25.) In de arrondissementen 's-Gravenhage 120 (102); Rotterdam 130 (129); Dor drecht 40 (34) en Middelburg 45 (41) notarissen. In de arrondissementen Amsterdam 130 (98); Alkmaar 50 (34); Haarlem 55 (46), en Utrecht 80 (54) notarissen. In de arrondissementen Leeuwarden 85 (74); Groningen 75 (33) en Assen 40 (26) notarissen. (In het opgeheven arrondis sement Winschoten was het maximum 21). Stichting tot verruiming van werk gelegenheid voor afgestudeerden. Op initiatief der Regeering is naar wij vernemen een stichting gevormd welke tot doel heeft academisch gevormden die door de tegenwoordige omstandigheden geen betrekking hebben kunnen vinden in staat te stellen onder leiding van hoog leeraren en lectoren wetenschappelijk werk te verrichten onder het genot van een kleine toelage. Gedacht is dan aan onderzoekingen in laboratoria, assistentschappen bij hoog leeraren, in bijzondere gevallen onderzoe kingen op sociaal, geographisch en eco nomisch terrein, maar tevens aan arbeid op ander gebied van wetenschap in de verschillende faculteiten en aan arbeid welke in verband staat met het schrijven eener dissertatie. Hoogleeraren zijn verzocht als vertegen woordigers der stichting aan hun univer siteit op te treden. Te Amsterdam hebben Dr D. Cohen vein de Gem. Universiteit en Prof. Dr G. J. Sizoo van de V. U. deze taak op zich genomen. Afgestudeerden (doctorandi, doctoren e.a.) die van deze gelegenheid gebruik wenschen te maken kunnen formulieren ter invulling verkrijgen bij de bureaux dezer Universiteiten. De steun in de groote gemeenten. Eenigen tijd geleden, aldus meldt de „Voorwaarts", is het uurloon voor de werkverschaffing in de hoofdstad en te Rotterdam van 50 op 45 cent gebracht. Wij vernemen, dat in deze verlaging een voorlooper is te zien van wat te gebeuren staat met den steun in de vier grootste plaatsen van het land: Amsterdam, Rot terdam, Den Haag en Utrecht. Er moeten onlangs, onder leiding van den directeur-generaal voor den steun en de werkverschaffing, die geassisteerd werd door zijn twee afdeelingsehefs, be sprekingen hebben plaats gehad met de wethouders voor maatschappelijk hulp betoon uit genoemde vier steden. Die con ferentie had ten doel normen te vinden voor verlaging in den steun. Voor practi- sche uitvoering van hetgeen in de eerste besprekingen is overeengekomen, zijn la ter conferenties gehouden met gemeente ambtenaren. Omtrent de voorgenomen verlagingen is men zeer gesloten, doch dit moet wel vast staan, dat de Regeering verlaging van de steunbedragen eischt, omdat zoowel Am sterdam als Rotterdam op de begrootingen voor 1934 millioenen men spreekt voor beide gemeenten van f 19 millioen tezar- men tekort 'komt. Een derde tot een vierde deel van dit tekort moet door steun verlaging worden gecompenseerd. Het moet niet uitgesloten zijn, zoo be sluit 'het blad, dat de huidige normen van f 13.50 (uitgetrokfcenen) en f 12.50 (dub bel uitgetrokkenen) worden veranderd in f 12 en f 11; voor ongeorganiseerden f 10. De kinderbijslag gaat dan ook naar evenr redigheid omlaag. Oud-gepensionneerden in nood. Het Eerste Kamerlid, mevrouw Pot huisSmit beeft de aandacht van den minister van Fianciën gevestigd op het treurig lot van een groot aantal oud- gepensionneerden en hunne vrouwen in dezen tijd van werkloosheid. Zij stelt den bewindsman schriftelijk de vraag, of deze niet van oordeel is, dat, in verband met den hoogen leeftijd van vele gepension- neerden, een gunstige wijziging te hunnen behoeve doelloos zal zijn, indien niet snel wordt ingegrepen. Ten slotte vraagt mevrouw Pothuis den minister, of deze niet kan toezeggen, dat deze aangelegenheid zeer spoedig tot een bevredigend einde zal worden gebracht. Werkweek in werkverschaffing. In de rijkssteunregeling voor werklooze arbeiders zijn de steunnormen gebaseerd op een 48-urige werkweek, ook voor de land- en tuinarbeiders, ofschoon hun ar beidsweken in een groot deel van het jaar veel langer zijn. De landarbeidersbonden hebben daar om den minister van Sociale Zaken ver zocht wijziging in de steunnormen voor de landarbeiders aan te brengen. De mi nister heeft geantwoord, dat hij over weegt of de 48-urige werkweek bij de steunverleening in het algemeen gehand haafd moet worden. BIJ HET OVERLIJDEN VAN DE KONINGIN-MOEDER. Er zijn, zegt „De Maasbode", twee din gen gebeurd bij het overlijden van de Koningin-Moeder, die de moeite van het memoreeren waard zijn. D'aar was vooreerst de waarlijk natio nale rouw. Niet natuurlijk alsof alle men- schen verdriet hadden als trof hun een persoonlijk verlies. Velen, die de overle den vorstin hebben gekend, waren inder daad persoonlijk bedroefd. Maar dit gold niet voor de meeste mensehen. Toch leef de het heele volk mee. Ook die breede groep, welke zich anders angstvallig ont houdt van alles, wat op toenadering tot het Vorstenhuis kan wijzen. De 'belang stelling der sociaal-democraten is sterk geweest en wij gelooven, niet geveinsd. Integendeel, het is onze overtuiging, dat zij duidelijk hebben willen demonstree- ren; duizendmaal liever de monarchie met Oranje, dan een republiek onder een dio- Binnenland. Prof. Dr A. M. Brouwer over „Kerkop bouw". Het spellingsvraagstuk. De steun in groote gemeenten. Getal notarissen in de arrondissementen. Buitenland. Een persgesprek met Hitier. Socialistische coöperaties in moeilijk heden. tator. Dit gevoel leeft onbewust in het ge heele volk. Indien ooit, dan is nu, door gebeurte nissen elders, wel schier letterlijk in ver vulling gegaan de profetie, welke wijlen de Savornin Lobman op 31 Augustus 1895 schreef: „De tijd zal komen, dat menigeen, die nu geen waarde hecht aan het Koning schap, snakt naar een vertrouwbare, on partijdige, niet zichzelve zoekende macht. En die macht berust bij de Kroon". Lohman schreef die woorden, toen Em ma regeerde. De man, die de ministerieels verantwoordelijkheid een weldaad voor de Kroon zelve noemde, bekende in zijn dar gen, dat „zoo weinigen beseffen, welk een kostbare gave een goede koningin is. Ook voor de leiding des lands". Wij zijn wel vooruitgegaan. Geen wan klank is zooals bet wel geschiedde bij bet overlijden van wijlen Koning Willem III in en buiten het parlement gehoord. Het volk i ook het katholieke volk, ge leerd door mannen als Schaapman, No- lens en Struyeken is steeds dieper de waarde van ons nationale Koningschap gaan beseffen. Daarvan heeft het onom wonden getuigd bij het overlijden van de geliefde Moeder van onze geëerbiedigde Koningin. Daar was vervolgens de begrafenis. Een profcestanteche lijkdienst „ligt" ons, Ka tholieken, nu eenmaal niet. Wij misski er te zeer de liturgie der Kerk, waarmede we zoo vertrouwd zijn: het smeekende Requiem aeternam, het indrukwekkende Dies irae, het troostende Vita mutatur non tollitur en het altijd ontroerende In paradisum deducant te angeli". Wij zou den onwaar zijn, als wij dit loochenden. En toch was er iets, dat ons, gedoopte Christenen, met voldoening en waar om het niet te zeggen? met heimwee naar hereeniging vervulde. De hofprediker had den moed op dit oogenblik het Evangelie der Verrijzenis te lezen. Kon er 'krachtiger geloofsgetui genis worden afgelegd? Dat dit bestaan baar was, danken wij aan de beide Vrou wen, die zich het Evangelie niet schaam den en het in dit plechtig moment als een „kracht Gods", weer leerden kennen aan velen, die het misschien sinds jaren niet meer 'hadden gehoord. In dezen donkeren tijd, nu zoovelen angstig te moede zijn, wat de komende dagen zullen brengen, zong de Koningin aan het graf van haar lieve Moeder: Beveel gerust uw wegen Al wat u 't harte deelt Der trouwe 'hoed' en zegen Van Hem, Die 't al regeert. Die wolken, lucht en winden Wijst spoor en loop en baan Zal ook wel wegen vinden Waarlangs mijn voet kan gaan. Prof. Obbink zeide bij de doodsbaar: „Wij weten en getuigen hier met dank baarheid aan God, dat menschelijke Ma jesteit zich ootmoedig buigt voor Gods liefde in Christus. God zij geloofd, die ons volk in Oranje zulk een Vorstenhuis gaf. Zoo is 'het dan waarlijk niet enkel rouw die ons hier samenbrengt, maar ons hart is vol van dank en geluk voor Gods groote liefde, zoodat wij' aan deze lijkbaar Paaschliederen kunnen zingen, liederen der overwinning in den mond van ster felijke mensc'hen". Waarlijk, wij mogen ons wel gelukkig prijzen in ons kleine en toch zoo groote land. Als iets ons leert, hoe wij een be genadigd volk zijn, dan is het waarlijk deze koninklijke uitvaart geweest, die zoo- velen samenbracht en niet weinigen op recht en innig moet hebben ontroerd. Faillissementen. J. J. Franke, makelaar te Beinkens- z a n d. Totaal passief f 13.641.85, waar van preferent f 317.64. Het actief is nog niet volledig bekend. J. de Kok, aannemer t8 Goes. To taal passief f4604.71, waarvan preferent f2315.07. Het actief is nog niet volledig bekend. Werkkampen voor jeug dige werkloozen. Het Prov. Co>-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1